INFORME DEL CURSO SOBRE

MEJORAMIENTO GENÉTICO DE ARROZ

BÁO CÁO TỔNG KẾT KHÓA TẬP HUẤN
CẢI THIỆN GEN LÚA
Participantes:
Maugly Cabañas Echevarría, Enrique Díaz Alonso, Genry Hernández Carrillo,
Oscar Sánchez Artunaga y Alisnay García Antunez.
Instituto de Investigaciones de Granos, Ministerio de Agricultura, Cuba.

Vietnam, 22/8 – 14/12 de 2022.

INTRODUCCIÓN
El arroz es uno de los cereales con la mayor producción en el mundo.
Gạo là một trong những loại ngũ cốc có sản lượng cao nhất thế giới.

Vietnam se encuentra dentro de los mayores productores.

Việt Nam là một trong những nước sản xuất lúa gạo lớn nhất thế giới.

En Cuba, el arroz es el cereal con el mayor consumo humano,

con un per cápita anual de 70 kg.
Ở Cuba, gạo là loại ngũ cốc có mức tiêu thụ cao nhất, với mức tiêu
thụ bình quân đầu người hàng năm là 70 kg.

La producción nacional solo satisface el 50% de las necesidades.

Sản xuất lúa gạo trong nước chỉ đáp ứng được 50% nhu cầu của
người dân.
INTRODUCCIÓN
La colaboración Vietnam-Cuba para apoyar la producción nacional de arroz en Cuba
se inició desde el 2002.
Sự hợp tác giữa Việt Nam và Cuba nhằm hỗ trợ việc sản xuất gạo của Cuba bắt đầu
từ năm 2002.

Hasta la fecha se han ejecutado 5 proyectos de colaboración conjunta que apoyan

el incremento de la producción con maquinaria y tecnología.
Đến nay, 5 dự án hợp tác đã được thực hiện để hỗ trợ tăng sản lượng với máy
móc và công nghệ.

Esta es la primera vez que se apoya al Programa de Mejoramiento Genético con

variedades vietnamitas y capacitación a investigadores y especialistas.
Đây là khóa tập huấn đầu tiên về cải thiện gen lúa dành cho các nhà nghiên cứu và
chuyên gia Cuba.
INTRODUCCIÓN

El objetivo fundamental del entrenamiento que hoy culmina fue dotar a los
participantes de conocimientos básicos sobre mejoramiento genético de arroz de
utilidad para su aplicación en el mejoramiento y obtención de nuevas variedades en
Cuba.

Mục tiêu chính của khóa đào tạo này là cung cấp cho các cán bộ Cuba những kiến
thức cơ bản về cải thiện gen lúa nhằm ứng dụng vào việc cải thiện và chọn tạo các
giống mới ở Cuba.
Arribo a Hanoi, 23/8/22
PRIMERA PARTE DEL
ENTRENAMIENTO
El curso inició el 24 de agosto en la ciudad
de Hanoi en Vietnam, a cargo del MSc.
Nguyen Xuan Dung, director adjunto del
Centro de Transferencia de Tecnología y
Extensión Agrícola (CETDAE),
perteneciente a la Academia de Ciencias
Agrícolas de Vietnam (VASS).

Khóa tập huấn bắt đầu vào ngày 24 tháng

8 tại thành phố Hà Nội, Việt Nam, do ThS.
Nguyễn Xuân Dũng, phó giám đốc Trung
tâm Chuyển giao và Khuyến nông Công
nghệ Nông nghiệp (CETDAE), trực thuộc
Học viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
(VASS) phụ trách.
Conferencias
Encuentros con:

Director General de CETDAE Presidente de VASS

Dr. Pham Van Dan Dr. Nguyen Hong Son

Presentaciones de la delegación cubana
Visita al Instituto de Investigaciones de plantas alimenticias
Than quan viện cây lương thực và thực phẩm
Visita al área experimental del CETDAE
Tham quan khu thí nghiệm của CETDAE
Turismo
Prácticas de emasculación
Recorrido y
conversatorio con
Dr.Thao
SEGUNDA PARTE DEL PHẦN THỨ HAI CỦA KHÓA ĐÀO TẠO
ENTRENAMIENTO 19/09/2022
Cuu Long Delta Rice Risearch Institute
Conferencias
Hội nghị
Emasculación Khử đực
Polinización Tung phấn
Selección y conteo de semillas Chọn và đếm hạt F1
F1
Siembra en bandejas
Gieo mạ khay
Fangueo y alizamiento Làm đất
Práctica de Thực hành nhận biết gen mục tiêu
Marcadores Moleculares nhờ ứng dụng chỉ thị phân tử
Evaluación de materiales
Đánh giá vật liệu
Otras actividades
Presentación de informe en el
CLRRI
 CONCLUSIONES

 En entrenamiento recibido logró cumplir con las expectativas y

objetivos que nos trazados para esta etapa.
 Trong quá trình đào tạo, đoàn cán bộ Cuba đã luôn cố gắng để hoàn
thành nhiệm vụ được giao.
 Todos los participantes pudimos adquirir más conocimientos
imprescindibles para enfrentar el riguroso y complicado trabajo de
mejoramiento de arroz del en nuestro país.
 Các chuyên gia Cuba đã học tập được những kiến ​thức cần thiết để áp
dụng vào việc cải thiện các giống lúa vốn rất khó khan và phức tạp.
 RECOMENDACIONES
RECOMENDACIONES
Một số kiến nghị

 Hacer coincidir la estadía de los participantes con el ciclo de cultivo del

arroz, para que las actividades abarquen cada una de las labores en el
cultivo, fundamentalmente las evaluaciones en la maduración y post
cosecha que no pudieron ser observadas y evaluadas por los
participantes, tanto ni en las variedades cubanas que se cultivaron en
el CETDAE, Hanoi, como en las variedades OM en el CLRRI, Can Tho.
 Cần tổ chức khóa đào tạo đúng vụ lúa vì việc quan sát các đặc tính của
các giống lúa trong giai đoạn thu hoạch và sau thu hoạc là rất quan
trọng. Đoàn cán bộ Cuba rất tiếc vì không thể quan sát và đánh giá các
giống được đem từ Cuba sang Việt Nam được trồng trong khu thí
nghiệm của CETDAE cũng như các giống OM được trồng tại CLRRI.
AGRADECIMIENTOS
En primer lugar al gobierno de Vietnam por los profundos sentimientos
de amistad y solidaridad permanente que mantiene con nuestro país.
Trước hết, xin cảm ơn Chính phủ Việt Nam về tình cảm hữu nghị sâu
sắc và tình đoàn kết bền chặt mà Chính phủ Việt Nam duy trì với Cuba.
En segundo lugar, a la Academia de Ciencias de Vietnam (VAAS), por
posibilitar el desarrollo y funcionamiento de los proyectos Vietnam-Cuba
y permitir este entrenamiento.
Thứ hai, xin cảm ơn Viện Khoa học Việt Nam (VAAS) đã tạo điều kiện
cho việc tổ chức các dự án hợp tác giữa Việt Nam-Cuba và đặc biệt là
khóa tập huấn này.
AGRADECIMIENTOS
En tercer lugar, Centro de Transferencia de Tecnología y Extensión
Agropecuaria (CETDAE), por la excelente acogida y las atenciones que
cada día nos ofrecieron tanto profesionales como administrativos. En
particular al MSc. Nguyen Xuan Dung, director adjunto del Centro, por su
atención especial para con nosotros.
Tiếp đó, chúng tôi muốn gửi lời cảm ơn towsu Trung tâm Chuyển giao
Công nghệ và Khuyến nông (CETDAE), vì sự tiếp đón nông nhiệt mà các
chuyên gia và nhà lãnh đạo đã dành cho chúng tôi mỗi ngày. Đặc biệt là
ThS. Nguyễn Xuân Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm, người đã dành cho
chúng tôi sự quan tâm đặc biệt.
AGRADECIMIENTOS
En cuarto lugar, al Instituto del Arroz del Delta del Río Mekon (CLRRI),
por permitir la realización de la segunda parte del entrenamiento y
acogernos durante casi cuatro meses. Al director Thạch, a la subdirectora
Tiên, al jefe de departamento de Genética Giỏi y Muy en particular a
Thắng, Thảo y Thái; a Trứ, Nhiên y a Tuong.
Tiếp đó, xin cảm ơn Viện lúa Đồng bằng sông Cửu Long (CLRRI) vì đã
tạo điều kiện cho chúng tôi thực hiện phần thứ hai của khóa đào tạo và
sắp xếp chỗ ở cho chúng tôi trong suốt 3 tháng. Cảm ơn giám đốc Thạch,
phó giám đốc Tiên, trưởng khoa di truyền Giỏi và đặc biệt là các thạc sỹ
Thắng, Thảo, Thái; đến Trứ, Nhiên, Tường.
Agradecemos a todo el personal técnico y administrativo relacionado con
 INFORME DEL CURSO SOBRE MEJORAMIENTO GENÉTICO
DE ARROZ

BÁO CÁO TỔNG KẾT KHÓA TẬP HUẤN CẢI THIỆN GEN LÚA

Muchas Gracias
Cám ơn
Vietnam, 22/8 – 14/12 de 2022.