‘AG31003 BIOGEOGRAFI SOSIAL

SEM 2 SESI 2020/21

UTILITARIAN
 • Penggunaan/ menggunakan secara
OPTIMUM

• Tujuan¬ memenuhi KEPERLUAN dan

KEHENDAK dan mencapai KEBAHAGIAAN/
KEGEMBIRAAN (HAPPINESS)

• Menjadikan sesuatu yang digunakan

UTILITARIAN sebagai ‘bernilai’ (mempunyai nilai)

• Berkaitan etika
https://www.capsim.com/blog/five-ways-shape-ethical-decisions-utilitarian-approach/
UTILITARIAN

• Nilai = mempunyai kepentingan/ berharga/

memberi manfaat
• Nilai utilitarian
• Nilai ekosistem Penting

nilai
harga
 • Asas ekonomi moden.

• Kepercayaan bahawa pada satu

tahap manusia cuba untuk
memaksimumkan utiliti mereka
(kebahagiaan) dan dasar sosial yang
UTILITARIANISME
baik dengan tujuan untuk
memaksimumkan jumlah utiliti
individu.

• Penting kepada analisis ekonomi

kos-faedah.
UTILITARIAN

• Sosialisme

• Jeremy Bentham
• John Stuart Mill
Utilitarianism
• Utilitarianisme adalah
falsafah empirik kerana ia
menuntut bahawa
kebahagiaan atau
keseronokan dapat diukur
dan kemudiannya dapat
pula diterapkan pada situasi
kehidupan nyata.

http://ethicsupdates.net
 • Teori normatif yang percaya
bahawa kelakuan manusia adalah
UTILITARIAN mungkin betul atau salah kerana
kecenderungan untuk
(Jeremy menghasilkan kesan baik atau
sebaliknya.
Bentham) • Prinsip utiliti, ditakrifkan sebagai
tanggungjawab moral dengan
merujuk kepada pencapaian
kebahagiaan yang paling besar dan
melibatkan paling ramai orang
dalam pelaksanaan tindakan.

• Dasar-dasar sosial dinilai dengan

betul berdasarkan kesan baik buruk
kepada umum (kesejahteraan
penduduk)
 • Apa yang memotivasikan
manusia membuat sesuatu
yang betul adalah perjanjian
UTILITARIAN universal mengenai peranan
(John Stuart sekatan moral dalam
memperlihatkan perilaku yang
Mill) betul daripada manusia.

• Walaupun Mill menyatakan

bahawa pergantungan kepada
peraturan moral mungkin
praktikal dalam membuat
keputusan, beliau
berpendapat bahawa
keputusan perlu juga dapat
dipertimbangkan semula
dalam keadaan tertentu.
UTILITARIAN
 • Etika utilitarian merujuk
kepada tindakan
menyediakan barangan yang
ETIKA memberikan kebaikan kepada
UTILITARIAN manusia untuk jangka masa
yang panjang.

• Dari perspektif pemuliharaan

ia memberi tumpuan kepada
bagaimana manusia boleh
menggunakan alam semula
jadi dengan tidak
MEMUDARATKAN semua
pihak yan terlibat.
 • Contoh etika utilitarian yang baik
adalah seperti kebun, ladang kayu,
dan taman-taman kerana:

ETIKA 1. Pokok ditanam atas sebab

UTILITARIAN praktikal.
2. Pokok adalah pelaburan peribadi
masa akan datang.
 UTILITARIAN BIOSFERA

GUNA OPTIMUM
(BARANG/ PERKHIDMATAN/ MAKLUMAT OPTIMUMKAN FUNGSI-PELBAGAI
DARI SISTEM BISOFERA)- KEGUNAAN MEMENUHI KEPERLUAN
DAN KEHENDAK

 KESEIMBANGAN EKOSISTEM
KESAN
 ADAPTASI POSITIF

GANGGUAN SISTEM
NEGATIF
(POPULASI/ FUNGSI/
RANTAI MAKANAN/
ARAS TROFIL DLL.) MATI/ PUPUS
UTILITARIAN BIOSFERA
• penggunaan sumber semula jadi yang
cekap dan lestari untuk menjamin
ketersediaan makanan, makanan haiwan
dan bahan mentah yang boleh
diperbaharui sambil mengekalkan
kesuburan tanah dan bekalan air minum
bersih.
Nilai utilitarian
Menitik beratkan KEGUNAAN
benda-benda hidup kepada manusia.

Seuatu yang mempunyai nilai ekonomi adalah

penyebab kepada tindakan memulihara
(pemuliharaan).

 - Mohd Nordin et al. 1997

NILAI UTILITARIAN
• Sesuatu yang mempunyai Nilai
utilitarian
‘nilai’.

Barang/
Perkhidmatan Maklumat
produk
Manfaat :

1. Makanan, perindungan, ubat dll.

2. Kestabilan ekosistem (Kelangsungan spesies)
3. Sumber maklumat
Nilai utilitarian
Nilai ekosistem

Nilai
ekologi

Nilai
ekosistem

Nilai
Nilai
sosio-
ekonomi
budaya

Nik Fuad & Noraien, 2007

 • Memastikan ekosistem,
barang dan perkhidmatan
digunakan secara mapan
Nilai • Had penggunaan yang
ditentukan oleh integriti dan
ekologi ketahahan.

• Dipengaruhi oleh:
 integriti fungsi
pengaturan
 Habitat ekosistem
 Kompleksiti
 Kepelbagaian
 keunikan
Nilai sosio-budaya

Faktor sosial ¬ merupakan

sumber kesejahteran
Penilaian wajar dan Persepsi
masyarakat yang mapan, iaitu
sebagai penentu kepentingan
berkaitan kesihatan fizikal dan
sumber dan peranannya
mental, pendidikan,
kepada manusia
kebudayaan dan identiti, nilai
warisan dan kerohanian
Nilai ekonomi
Melibatkan Penilaian:
1) Pasaran langsung (nilai pertukaran perkhidmatan ekosistem termasuk fungsi
pengeluaran barang dan fungsi maklumat pada pasaran sumber).
2) Pasaran tidak langsung (nilai pertukaran perkhidmatan ekosistem termasuk fungsi
pengeluaran barang dan fungsi maklumat pada pasaran sumber secara tidak
langsung).
3) Kontinjen- (anggaran/ aqwnilai bagi perkhidmatan yang tidak jelas)
4) Kumpulan – (Penialaian secara umum)
Nilai ekonomi sumber alam sekitar

• Nilai ekonomi keseluruhan (Total Economic Value-TEV)

merupakan rangka kerja mengelaskan nilai ekonomi yang
dapat diukur daripada sumber semulajadi.

TEV = UV+OV+BV+EV
= UV+NUV

• UV= Nilai gunaan (use value)

• OV= Nilai pilihan (Optional value)
• BV= Nilai Warisan (Bequest value)
• NUV = Nilai bukan gunaan (Non-use value)

Hamidi & Tuan Pah Rokiah , 2016.

Nilai ekonomi keseluruhan (TEV)

TEV

UV NUV

NILAI GUNAAN NILAI GUNAAN NILAI

NILAI PILIHAN NILAI WARISAN
KOMERSIAL IN SITU KEWUJUDAN

LANGSUNG DAN KOMERSIAL DAN CTH:

EMPANGAN CTH: HABITAT
TIDAK TIDAK PEMELIHARAAN
ELEKTRIK SEMULAJADI
LANGSUNG KOMERSIAL SPESIES
Peranan ekosistem

1) Peranan pengaturan
Peranan 2) Fungsi habitat
3) Fungsi pengeluaran
ekosistem 4) Fungsi Maklumat

Nik Fuad & Noraien, 2007

 • Pengaturan/ kawalan terhadap
proses yang berlaku dalam
ekosistem.
• Sistem sokongan hayat melalui
Peranan kitaran biogeokimia (Bio-
pengaturan geochemical) dan proses biosfera
lain
• Mengekalkan kesihatan ekosistem
• Tujuan pengaturan= menyediakan
faedah/ manfaat kepada kehidupan
manusia
Fungsi
• Ekosistem semulajadi (asli)
menyediakan tempat tinggal/
perlindungan
habitat • Tempat pembiakan
• Menyumbang kepada pemeliharaan
kepelbagaian biologi dan genetik
Fungsi • Proses menghasilkan makanan
(fotosintesis)
pengeluaran • Pengambilan makanan/
nutrien
• Proses penggunaan dan
pemindahan tenaga melalui
pengambilan/ penggunaan
nutrien- jaringan makanan
• Menyediakan sumber bagi
kegunaan manusia
Fungsi • Menyediakan sumber
Maklumat rujukan/ pengetahuan yang
menyumbang kepada
pengekalan kesihatan manusia
melalui pengayaan rohani,
pembangunan kognitif,
rekreasi dan bahan genetik.
 Utilitarian
• Etika menyediakan barangan yang
baik untuk manusia secara berterusan.

• Dalam konteks penanaman pokok,

perspektif pemuliharaan merujuk
kepada bagaimana manusia boleh
menggunakan unsur alam sekitar.

• Dalam kes ini, buah-buahan, kayu,

bahan api, makanan adalah contoh
bahan yang baik untuk tujuan
utilitarian.

• Pokok dilihat sebagai pelaburan untuk

masa hadapan.
Struktur

Pokok menyediakan struktur kepada bumi.

Pokok elak hakisan.

www.th.gov.bc.ca
Pokok menghadang angin.

Menanam pokok sepanjang tebing untuk

menstabil dan menguatkan struktur tebing.

Pokok mengekalkan struktur tanih, terutama

tanih permukaan (top soil).

aggie-horticulture.tamu.edu
Estetik
• Pokok mencantikkan kawasan.

• Bunga mencantikkan dan

mengindahkan lanskap.

• Sempadan kawasan dll.

Fungsi pokok
• menyediakan biosfera dengan pelbagai
perkhidmatan ekosistem.
• Pokok meningkatkan kualiti udara dan
air.
• Menghasilkan oksigen dan karbon
dioksida.
• Naungan yang dikeluarkan oleh kanopi
pokok.
• mewujudkan mikroiklim yang
diperlukan untuk pelbagai spesies benih
untuk bercambah dan berkembang.
• Teduhan untuk bangunan
mengurangkan kos penyejukan.
• Buah
• Habitat
Pemuliharaan
• Pokok ditanam untuk memastikan kewujudannya secara berterusan.
• Mempunyai kaitan dengan persepsi/ tanggapan manusia terhadap
persekitaran semulajadi.
• Hutan dianggap sebagai rumah/ habitat kepada pelbagai spesies.
• Pokok mempunyai banyak kegunaan untuk memenuhi keperluan manusia
• Mempunyai hubungan dengan budaya, kepercayaan, adat dan banyak
aspek kehidupan manusia.
Penanaman pokok (Cultivating tree)
• Mengapa manusia menanam pokok?
• Apa manfaat menanam pokok?

Perspektif Manfaat (contoh)

Utilitarian Buah-buahan, kayu, bahan api,
makanan
Struktur Kawasan hakisan, penghadang angin
Estetik Lanskap, sempadan
Fungsi Penapis udara
Pemuliharaan Habitat liar

Sumber:  Diadaptasi daripada Loenard, T. 2016.

Cuba isi sendiri...

Perspektif Manfaat (contoh)

Utilitarian
Struktur
Estetik
Fungsi
Pemuliharaan
BES dan kesejahteraan hidup

http://blog.culturalecology.info/
UTILITARIAN-
KELESTARIAN

• Win-win situation?

• Wise used?
Menang-menang

situasi ‘menang-menang’
melalui paradigma Semua pihak mendapat Semua pihak BERPUAS
pembangunan mapan apa yang DIINGINKAN HATI
(World Bank 1992).

Dalam sistem UTILITARIAN

Tiada pihak yang RUGI sumber Biosfera ‘menang-
Tiada pihak yang TERJEJAS daripada KEUNTUNGAN menang’ PENGGUNAAN
pihak lain DAN MANFAAT adalah
seiring (seimbang)
 • PENGGUNAAN yang berasaskan
kepada pertimbangan dan tindakan
yang membawa kepada manfaat

Penggunaan semua pihak.

bijak • Tiga unsur utama takrifan

penggunaan bijak:
(Wise use) i. Sifat ekologi
ii. Pendekatan ekosistem
iii. Pembangunan mapan
  kombinasi komponen ekosistem

SIFAT 


proses dan manfaat /
perkhidmatan
Mempunyai nilai kepada

EKOLOGI 
penghidupan
Menyediakan sumber secara
beterusan untuk penghidupan
 Kualiti
  Tanggapan bahawa setiap elemen
ekosistem adalah kompleks

PENDEKATAN  Menggalakkan pengurusan

bersepadu
EKOSISTEM
 Pengurusan yang melibatkan semua
sumber dan manusia
 Corak penggunaan sumber yang
bertujuan untuk:

(1) memenuhi keperluan manusia

(2) memelihara sumber untuk
PEMBANGUNAN kegunaan masa kini dan untuk
generasi akan datang.
LESTARI/ MAPAN
Pembangunan yang tidak mengabaikan
pengekalan sumber
Pembangunan yang tidak mengabaikan
keperluan manusia secara
berterusan
•SEKIAN
Rujukan
• Billings. W.D. 1973. Plants, Man and The Ecosystem. UK: MacMillan.
• Hamidi Ismail & Tuan Pah Rokiah Syed Husaain. 2016. HABITAT. Manusia dan
Pengurusannya. Kuala Lumpur: DBP
• http://ageconsearch.umn.edu/bitstream/131694/2/BiologicalDiversity.pdf
• http://blog.culturalecology.info/page/3/
• Katiman Rustam & Asmah Ahmad. 2006. Penilaian dan Pengurusan Sumber
Alam. Bangi: Universiti Kebangsaan Malaysia.
• Loenard, T. 2016.
http://www.puravidaconservation.org/why-plant-trees/
• Mohd. Nordin Hassan, Abdul Latiff Mohamad & Zakri Abdul Hamid. 1997.
Kepelbagaian biologi. Implikasi kepada Malaysia. Bangi: UKM.
• Nik Fuad Nik Mohd. Kamill & Noraien Mansor. 2007. Penghidupan Mapan. Kuala
Terengganu: Universiti Malaysia Terengganu.
• Noraini Dan. 1989. Ekologi Amali (Terj.). Bangi: UKM
KEHADIRAN