Մարդու

իրավունքներ
Սուբյեկտիվ և օբյեկտիվ
իրավունք
 Օբյեկտիվ իրավունքը  Սուբյեկտիվ իրավունքն
պետության
իրավակարգում առկա
բոլոր իրավանորմերի
ամբողջությունն է, այն է`
սահմանադրության,
օրենքների և
ենթաօրենսդրական
ակտերի բոլոր
դրույթները: Այս իմաստով
հիմնական իրավունքներն
օբյեկտիվ իրավունք են:
Բայց նրանք
միաժամանակ և ամենից
առաջ սուբյեկտիվ
իրավունքներ են:
անձին (այդ իրավունքը
կրողին) տրված և դատական
կարգով պաշտպանության
ենթակա իրավական ուժն է`
պահանջելու մեկ ուրիշից (այդ
իրավունքի հասցեատիրոջից)
որոշակի գործողություն,
անգործություն կամ
համբերություն:
Իրավակարգի կողմից
երաշխավորված
իրավունքներն անվանվում են
սուբյեկտիվ իրավունքներ,
որովհետև դրանք լիազորում
են մի որևէ կրողի` իրավունքի
սուբյեկտին:
Հիմնական
իրավունքների
կառուցվածքը
Հիմնական իրավունքները եռանդամ կառուցվածք
ունեն`
 1. իրավունքի կրող (սուբյեկտ),
 2. իրավունքի հասցեատեր և
 3. իրավունքի առարկա կամ օբյեկտ:
Մարդու իրավունքների
կրող (սուբյեկտ)
1. Մարդիկ - Օրինակ՝ Յուրաքանչյուր ոք ունի
ֆիզիկական և հոգեկան անձեռնմխելիության
իրավունք:
2. ՀՀ քաղաքացի – օրինակ՝ Յուրաքանչյուր
քաղաքացի ունի այլ քաղաքացիների հետ
կուսակցություն ստեղծելու և որևէ կուսակցության
անդամագրվելու իրավունք:
 Մասնավոր իրավունքի Իրավաբանական անձ(ՍՊԸ,
ԲԲԸ)՝ Հոդված 74. Հիմնական իրավունքները և
ազատությունները տարածվում են նաև
իրավաբանական անձանց վրա այնքանով,
որքանով այդ իրավունքները և ազատություններն
իրենց էությամբ կիրառելի են դրանց նկատմամբ:
Հանրային իրավունքի
իրավաբանական
անձինք
սկզբունքորեն հիմնական 
Այն դեպքում ևս, երբ
իրավունքների սուբյեկտ հանրային իրավունքի
չեն, որովհետև նրանք իրավաբանական անձը
հանրային իշխանության հիմնական իրավունքներ
(այն է` պետության) մի է պաշտպանում
մասն են: Հանրային այնպիսի
իրավունքի բնագավառում, որտեղ
իրավաբանական նա պետությունից
անձանց հետևում անկախ է, պետք է ելնել
կանգնած են ոչ թե հիմնական իրավունքներ
ֆիզիկական անձինք, այլ կրելու նրա
միշտ պետությունը, որը
ունակությունից:
չի կարող լինել
Օրինակ՝
միաժամանակ հիմնական
համալսարանները: Տե՛ս
իրավունքի և´ սուբյեկտ,
Տնտեսագտական
և´ հասցեատեր
համալսարանի գործը
Հիմնական
իրավունքների
հասցեատերը
Պետական
մարմիններ
 Տեղական
ինքնակառավարմա
ն մարմիններ
 Օրենքով
նախատեսված
դեպքերում՝ ոչ
պետական
մարմիններ
ՀՀ Սահմանադրական
դատարանը 04.05.2018թ. թիվ ՍԴՈ-
1412 որոշում
 Սահմանադրության 3-րդ հոդվածի 2-րդ մասը, որպես հիմնական
իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության
պարտականության հասցեատեր է սահմանում հանրային
իշխանությանը՝ դրանով իսկ, ըստ էության, բացառելով այդ
գործառույթի անմիջական իրականացումը մասնավոր անձանց
կողմից՝ միմյանց միջև ծագող իրավահարաբերություններում:
Սահմանադրության, հատկապես, հիմնական իրավունքներն ու
ազատությունները սահմանող նորմերը մասնավոր անձանց
միջև հարաբերություններում անմիջականորեն իրացվելի են
միայն Սահմանադրությամբ և վերջինիս հիման վրա ընդունված
օրենքով նախատեսված դեպքերում ու կարգով:
Վերոնշյալ որոշմամբ արտահայտված դիրքորոշումից հետևում
է, որ մասնավոր անձանց միջև իրավահարաբերություններում
Սահմանադրության նորմերն անմիջականորեն կարող են
իրացվել Սահմանադրությամբ և օրենքներով նախատեսված
դեպքերում ու կարգով:
Իրավունքի հասցեատեր կարող
են լինել նաև ոչ պետական
մարմինները
 Սահմանադրական դատարանը ՍԴՈ-1546 որոշմամբ նշել է
ահմանադրության 31-րդ հոդվածի 1-ին մասի իմաստով
անձի մասնավոր կյանքի անձեռնմխելիության հիմնական
իրավունքը ներառում է նաև բանկային գաղտնիքը:
Ընդսմին` բանկային գաղտնիքը պաշտպանվում է
պետության կողմից, ի դեմս Կենտրոնական բանկի` իր
հաճախորդ բանկերի կողմից տրամադրված
տեղեկությունների մասով, և հենց այդ բանկերի կողմից
(Ա.Ղ.):
 «Տեղեկատվության ազատության մասին» օրենքով
տեղեկատվության ազատության սահմանադրական
իրավունքի հասցեատեր ոչ միայն պետական և տեղական
ինքնակառավարման մարմինները, պետական
հիմնարկները, բյուջեներից ֆինանսավորվող
կազմակերպությունները, այլև հանրային նշանակության
կազմակերպությունները և դրանց պաշտոնատար անձինք :