Ánh trăng

KHỔ 5
- Người xúc động mãnh liệt khi gặp lại vằng trăng tròn đầy trong tình huống bất ngờ:
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
+ Người đối diện trăng trong tư thế trực diện mặt nhìn mặt không tránh né. Không phải
là vắng trăng chênh chếch, xa xa mà trăng tròn đầy ngay trên đỉnh đầu, tỏa rạng mênh
mông.
+ Tư thế ngửa mặt của con người trong phút trào dâng kí ức, như phơi bày toàn bộ
lương trí, nhân cách, không chút giấu che. Và trong tư thế ấy, ánh trăng lan tỏa, chiều
sáng và có thể soi tỏ mọi ngõ ngách sâu kín nhất của tâm hồn con người. Tác giả đã
chọn tư thế đối diện thật giàu ý nghĩa, cụ thể mà tỉnh tế. Từ mặt mang nhiều nét nghĩa
gợi liên tưởng sâu xa. Dường như trăng lại được nhân cách hóa, không chỉ đơn thuần
là mặt trăng mà đó là khuôn mặt của những tri kỉ trong quá khứ đang đối diện với
người. Sự đối diện của người với trăng cũng là đối diện của hiện tại với quá khứ, của
nghĩa tỉnh chung thủy với bạc bo lãng quên, của mình hôm nay với mình hôm qua
trong tư thể đói điện đàm tâm.
- Sự trùng phùng bắt chợt làm người như bừng dậy cảm xúc. Vâng trăng soi chiếu
thẳng vào nội tâm, làm sống đậy mảng kí ức trơi nguyên bị lãng quên:
Có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Biết bao kí ức tươi đẹp ảo ạt xô về trong cảm xúc rưng rưng. Từ láy rưng rưng diễn tả
trạng thái cảm xúc trào dâng mạnh mẽ. Điệp ngữ như là mở ra những hình ảnh thân
thương của quá khứ hiện vẻ trong tâm trí, gói gọn những kỉ niệm trong cả quãng thời
gian dài từ lúc nhỏ đến khi khôn lớn, gói gọn cả những ân tình thủy chung trong không
gian bao la dịch chuyển từ quê hương làng mạc đến rừng sâu đánh giặc. Trong
khoảnh khắc lặng im không nói, dường như nội tâm con người đang xúc động mãnh
liệt, nhìn thấy rõ nét mọi thứ. a
Quá khứ vất vả gian lao nhưng tràn ngập niềm vui cùng với trăng, với thiên nhiên bấy lâu tưởng.
đã trôi vào quên lãng nay hiện về vẹn nguyên. Khoảnh khắc thời gian như ngừng lại để con
người soi vào quá khứ, soi vào chính mình để rồi giật mình, sực tỉnh, rưng rưng không thốt
nên lời. Hiện lên trong dòng cảm xúc ấy là quá khứ gian lao, là thiên nhiên quê hương đất
nước, là hình ảnh đồng đội, nhân dân... Điệp ngữ như là cùng nhịp thơ dồn đập, các hình ảnh
liệt kê: như là đồng là bể - như là sông là rừng gợi mênh mang cảm xúc thiết tha, lắng sâu.
Lời thơ khi thiết tha, rưng rưng xúc động gặp lại trỉ kỷ bị lãng quên, khi trầm lắng nặng trĩu
suy tư như hồi hận, tự vấn lương tâm: Thiên nhiên, nghĩa tình, quá khứ luôn còn đó sao con
người vô tình quay lưng?