paraang naratibo o pasalaysay. Kadalasang makakakita ng narrative report mula sa iba’t ibang ahensya o kompanya na nagbubuo ng mga ulat hinggil sa isang gawain o kaya’y mahalagang pangyayari sa isang organisasyon o institusyon. Ano nga ba ang Naratibong ulat? Dahil naratibo ang pagbuo nito, mahalaga ang kronolohiya upang higit na makita ang kaisahan, kaugnayan at lohika ng mga pangyayari. Maaari rin nitong lamanin ang mga nakamit, napagtagumpayan, gayundin ang naging kalakasan o kahinaan ng isang ahensya o samahan. Makatutulong din ang ganitong uri ng ulat at dokumentasyon bilang sanggunian para sa mga gawain at tunguhin ng institusyon sa hinaharap. Ano nga ba ang Naratibong ulat?
Dagdag pa, isa rin itong dokumento na
nagsasaad ng sunod-sunod na pangyayari o kaganapan sa isang tao o grupo ng tao. Kahalagahan ng Naratibong Ulat
Isang pagtatala ng nangyari o kaya’y
posibleng mangyari pa, mahalaga ito upang magkaroon ng sistematikong dokumnetasyon ang mga nangyari o kaya’y kaganapan na mababalikan kapag kinakailangan. Sa ilang pagkakataon, sakalaing magkaroon ng hindi pagkakasundo sa pagitan ng iba’t ibag tao o grupo ng tao. Kahalagahan ng Naratibong Ulat
Upang makapagbigay ng sapat na
impormasyon sa maga taong nais makakuha ng impormasyon hinggil sa isang espisipikong bagay, serbisyo, produkto o pangyayari. Elemento ng Naratibong Ulat 1. Kronolohikal na pagkakaayos Mahalaga na ang pagsusulat nito ay magsisimula at magtatapos batay sa nangyari. Hindi maaaring patalon-talon ang pagtalakay sa pangyayari. Makagugulo ito sa sinumang magbabasa ng nagawang pag- uulat. Elemento ng Naratibong Ulat 2. Walang kinikilingan o kaya’y may sariling opinion sa pangyayari Dahil ang isang naratibong ulat ay may layunin, hindi maaaring maglagay ng personal na opinion o kaya’y kuro-kuro sa naganap. Iwasan ang paggamit ng mga pang- uri upang ilarawan ang pangyayari. Mas mahalaga na marami ang mga pandiwa. Elemento ng Naratibong Ulat Halimbawa: Kung isasalaysay ang pagdating ng isang opisyal mula sa TESDA, maaaring isulat ang: • Dumating ang TESDA director ng Rehiyon 3 ganap na ika-3 ng hapon. Sinalubong siya ng mga guro ng Mataas na Paaralan ng Jose Rizal.” • Mainit na sinalubong ng mga guro ng Mataas na Paaralan ng Jose Rizal ang makisig na TESDA Director ng Rehiyon 3. Mahahalagang Elemento ng isang Talatang Nagsasalaysay Mahalaga ang iba’t ibang elemento ng talatang nagsasalaysay upang maging mahusay at nararapat ang isang naratibong ulat Mahahalagang Elemento ng isang Talatang Nagsasalaysay a. Konsepto • Mahalagang malinaw sa naratibong ulat ang konteksto ng pag-uusap/pagpupulong/gawain dahil ito ang magtatakda ng kabuuang set-up ng pagkikita. • Kailangang masagot ang sumusunod na tanong: 1. Kailan naganap ang pag uusap/pagpupulong/gawain? 2. Saan naganap ang pag- uusap/pagpupulong/gawain? 3. Tungkol saan ang pag- uusap/pagpupulong/gawain? Mahahalagang Elemento ng isang Talatang Nagsasalaysay b. Mga Kasali/kasangkot na Tao • Maliban sa tagpuan at panahon kung kailan naganap ang pag- uusap/pagpupulong/gawain kailangang kilalanin din kung sino so sino-sino ang kasali sa gawain. Mahalagang kilalanin sila sa pamamagitan ng pagbanggit ng buong pangalan sa unang beses na banggitin ang pangalan nila. • Sakaling babanggitin uli, maaaring sabihin na lamang ang apelyido. Kung may kaparehong apelyido banggitin ang unang letra ng pangalan bago ang buong apelyido. Halimbawa, “Binanggit ni Bb. A. Perez kahalagahan ng pinupunton resolusyon ni G. S. Perez” Mahahalagang Elemento ng isang Talatang Nagsasalaysay c. Resolusyon (kung mayroon man) • Kung ang pangunahing dahilan ng pag-uusap/pagpupulong/gawain ay para magkaroon ng paglilinaw, desisyon, o rekomendasyon, mahalaga na maitala ang resolusyong ito sa pinakamatapat na pamamaraan. Kung kakayanin, maging verbatim ang nabuong resolusyon. Karaniwang nakikita ang naratibong ulat mula sa iba’t ibang ahensiya o kompanya na nagbubuo ng mga ulat hingil sa gawain o kaya’y mahalagang pangyayari sa isang organisasyon o institusyon. Mga Katangian ng Isang Naratibong Ulat 1. Mabuting Pamagat – ang isang mabuti at epektibong pamagat ay dapat maikli, kawili-wili sa mga mambabasa, may orihinalidad at di palasak, at hindi katawa-tawa. 2. May Mahalaga/Makabuluhang Paksa 3. Wastong pagkakasunod-sunod – nagtataglay ng tatlong pangunahing bahagi ang simula, gitna, at wakas; nagbabalik sa tunay na simula at nagtatapos sa tunay na wakas na ginagamit na simula ng may akda. Mga Katangian ng Isang Naratibong Ulat 4. Kawili-wiling simula at wakas. Layunin ng isang naratibong ulat na mapag-ugnay ang mga pangyayaring naging karanasan, namasid o nasaksihan at maaari namang pasalita o pasulat ang pagsasalaysay. Ang dalawang paraang ito ay maaring hanguin sa mga sumusunod: • Sariling Karanasan • Pangyayaring Nakita o Nasaksihan • Pangyayaring Narinig o Napakingan • Pangyayaring Nabasa o Natunghayan • Bungang Isip o Likhang Isip Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Naratibong Ulat 1. May maikli at kawili-wiling pamagat. 2. May mahalagang paksa. 3. May wastong pagkakasunod-sunod. 4. May kawili-wiling simula at wakas 5. May layuning ilahad ang mga pangyayaring namasid o nasaksihan. 6. Gumagamit ng mga salitang angkop at pormal. 7. Gumagamit ito ng mga pandiwang nasa aspektong pangnagdaan. 8. Gumagamit ito ng panahon o mga tiyak na petsa o araw upang tukuyin kung saan at kalian nangyari o naganap ang isang pangyayari. Mga Etika sa Pagsulat ng Naratibong Ulat 1. Sumulat batay sa sariling ideya. 2. Timbangin kung makabubuti ba ang nilalaman ng sulatin. 3. Gumagamit ng tama at angkop na mga salita. 4. Iwasang mangopya ng likha/idea ng iba. 5. Tiyaking hindi nakakasakit ng damdamin ang ginagawang naratibong sulatin. Panuto: Basahin at unawain nang mabuti ang bawat kaisipan sa ibaba. Isulat ang Oo kung ang pahayag may kaugnayan sa naratibong ulat at Hindi naman kung hindi ito kaugnay sa naratibong ulat. 1. Mahalagang malinaw sa ang konteksto ng pag-uusap/pagpupulong/gawain dahil ito ang magtatakda ng kabuuang set-up ng pagkikita. 2. Kailangang masagot ang mga tanong gaya ng - kailan naganap ang pag- uusap/pagpupulong/gawain? _ _ _ 3. Maliban sa tagpuan at panahon kung kailan naganap ang pag- uusap, mahalagang kilalanin sila sa pamamagitan ng pagbanggit ng buong pangalan sa unang beses na banggitin ang pangalan nila. 4. Layunin ng isang naratibong ulat na mapag-ugnay ang mga pangyayaring naging karanasan, namasid o nasaksihan at maaari namang pasalita o pasulat ang pagsasalaysay. 5. Karaniwang nakikita ang naratibong ulat mula sa iba’t ibang ahensiya o kompanya na nagbubuo ng mga ulat hingil sa gawain o kaya’y mahalagang pangyayari sa isang organisasyon o institution. 6. Naglalaman ito ng mga nakamit, napagtagumpayan, gayundin ang naging kalakasan o kahinaan ng isang ahensya o samahan. 7. Kadalasang makakakita mula sa iba’t ibang ahensya o kompanya na nagbubuo ng mga ulat hinggil sa isang gawain o kaya’y mahalagang pangyayari sa isang organisasyon o institusyon. 8. Isang pagtatala ng nangyari o kaya’y posibleng mangyari pa, mahalaga ito upang magkaroon ng sistematikong dokumnetasyon ang mga nangyari o kaya’y kaganapan na mababalikan kapag kinakailangan. 9. Mahalaga na ang pagsusulat nito ay magsisimula at magtatapos batay sa nangyari. Hindi maaaring patalon- talon ang pagtalakay sa pangyayari. Makagugulo ito sa sinumang magbabasa ng nagawang pag-uulat. 10. Mahalaga ang iba’t ibang elemento ng talata upang maging katanggap- tanggap sa mga pamunuan ng ahensyang kinabibilangan nito. 11. Mahalagang malinaw sa ang konteksto ng pag-uusap/pagpupulong/gawain dahil ito ang magtatakda ng kabuuang set-up ng pagkikita. _ 12. Kailangang masagot ang mga tanong gaya ng - kailan naganap ang pag- uusap/pagpupulong/gawain? _ __ 13. Maliban sa tagpuan at panahon kung kailan naganap ang pag- uusap, mahalagang kilalanin sila sa pamamagitan ng pagbanggit ng buong pangalan sa unang beses na banggitin ang pangalan nila. _ 14. Layunin ng isang naratibong ulat na mapag-ugnay ang mga pangyayaring naging karanasan, namasid o nasaksihan at maaari namang pasalita o pasulat ang pagsasalaysay. _ 15. Karaniwang nakikita ang naratibong ulat mula sa iba’t ibang ahensiya o kompanya na nagbubuo ng mga ulat hingil sa gawain o kaya’y mahalagang pangyayari sa isang organisasyon o institution. 16. Naglalaman ito ng mga nakamit, napagtagumpayan, gayundin ang naging kalakasan o kahinaan ng isang ahensya o samahan. 17. Kadalasang makakakita mula sa iba’t ibang ahensya o kompanya na nagbubuo ng mga ulat hinggil sa isang gawain o kaya’y mahalagang pangyayari sa isang organisasyon o institusyon. 18. Isang pagtatala ng nangyari o kaya’y posibleng mangyari pa, mahalaga ito upang magkaroon ng sistematikong dokumnetasyon ang mga nangyari o kaya’y kaganapan na mababalikan kapag kinakailangan. 19. Mahalaga na ang pagsusulat nito ay magsisimula at magtatapos batay sa nangyari. Hindi maaaring patalon- talon ang pagtalakay sa pangyayari. Makagugulo ito sa sinumang magbabasa ng nagawang pag-uulat. _ 20. Mahalaga ang iba’t ibang elemento ng talata upang maging katanggap- tanggap sa mga pamunuan ng ahensyang kinabibilangan nito.