UNIVERSITETI AAB PRISHTINË

FAKULTETI I ADMINISTRATËS PUBLIKE

ANALIZA E POLITIKAVE PUBLIKE

STUDIME MASTER
FAZAT E POLITIKAVE PUBLIKE - POLITIKBËRJA
LIGJËRATA
 KONCEPTE THEMELORE
• Procesi i politikave publike kalon nëpër disa
faza konkrete;
• Merren vendime në kohë dhe në vend të
caktuar;
• Analizohet se çka është problemi në fjalë,
aktorët dhe pjesëmarrësit në fazat e
ndryshme;
• Si dhe mundësit për implementimin e
politikave përkatëse publike.
 Modeli i procesit të politikë-bërjes

Dy studiusit dhe analistet e Politikave Publike

Jessika Adolino dhe Charles Blake paraqesin me
se miri modelin e pesë fazave të procesit të
zhvillimit të politikë-bërjes.
Fazat kryesore në procesin e politikë-bërjes
janë:
1. Përcaktimi i agjendës
2. Formulimi i politikës
3. Marrja e vendimeve
4. Zbatimi i politikës
5. Vlerësimi i politikës
 1.
Përcaktimi i
agjendës

5. 2.
Vlerësimi i Formulimi i
politikës politikës

4.
3.
Zbatimi i
Vendim-marrja
politikës
 1. Përcaktimi i agjendës
Llojet e agjendave
a) agjenda sistemike dhe
b) agjenda institucionale
Analistet Coob & Ros fokusohen në këtë proces dhe
identifikojnë 4 (katër) rrugë kryesore që dërgojnë deri në
përcaktimin e agjendës së politikës publike
- iniciativa e marrë nga jashtë qeveria;
- iniciativa nga brenda qeverisë;
- mobilizimi i grupeve të interesit nga qeveria;
- qeveria cakton çështjen në agjendën e politikës;
Pra, në përcaktimin e agjendës vendosin:
- grupet e interesit,
- nivelet qeverisë dhe
- elitat
 Caktimi i agjendës
• Agjenda politike zakonisht caktohet në pajtim në mes të Parlamentit dhe
Qeverisë, por mund të ndikohet edhe nga OJQ-të, apo grupet e OJQ-ve
nëpërmjet kampanjave, lobimit për çështje të caktuara, nevojave dhe brengave.
Iniciativat e reja politike shpesh janë rezultat i ndikimit të kampanjave të OJQ-
ve. Gjatë këtij hapi, OJQ-të synojnë të ndikojnë mbi vendimmarrësit në emër
të interesit kolektiv.
Media

Akademitë
Politika

Caktimi i
agjendës

Shoqëria civile Akterët

Grupet e interesit nderkombëtar

6
 Caktimi i agjendës në Kosovë

QEVERIA

SHOQËRIA CIVILE

AKTERËT
NDËRKOMBËTAR

OPINIONI PUBLIK

MEDIA

7
 2. Formulimi i politikës
Pasi është përfunduar krijimi i agjendës
institucionale të qeverisë, i vjen radha fazës së
formulimit të politikave.

Formulimi i politikës përfshinë disa aspekte të

rendësishme:
- vlerësimi i programeve
- zgjedhja e politikave të propozuara,
- debati për natyrën e problemit dhe
- shkalla e natyrës së problemit
 VENDIMMARRJA
• Hierarkia si element kyçë në procesin e
vendimmarrjes.
• Pjesa e vendimmarrjes në strukturat
administrative
• Prezenca e ekspertëve të fushës në dhënien e
mendimeve të politikave publike.
• Roli i institucioneve arsimore shkencore në
procesin e vendimmarrjes.
 Studiusit e Politikave kanë
konceptuar vendim-marrjen sipas
disa qasjeve sistematike të cilat do
t`i paraqesim më poshtë:
aë
rkl
K
n
ëtm
o
atej
n
tyre
ti
d
rn
rv
eaio
ats
lv
ail
elv
i
tak
m
evo
m
eren
b
si
n
tat
ëtër
v
iu
e
kn
vm
aitd
vrii 6. Komunikimi i vendimit dhe ndërmarrja e
m
eavm
i veprimeve
ir
 IMPLEMENTIMI I POLITIKAVE PUBLIKE
• Kjo fazë është finalja dhe më e rëndësishmja;
• Këtu verifikohet diskrepanca në mes asaj
normatives dhe reales;
• Reflektimi i normës juridike në realitetin shoqëror;
• Këtu angazhohen organet e administratës
shtetërore në realizimin e politikës konkrete;
• Këtu bëhet edhe kontrolli dhe mbikëqyrja e
veprimtarisë konkrete realizuese (admini.)
• Instrumentet e implementimit si më poshtë:
1. Instrumentat direkte të
qeverisë

2. Instrumentat e tregut

3. Instrumentat vullnetare

4. Instrumentat e përziera
1. Instrumentat direkte të qeverisë janë:
- vendosja e rregullave, normave, udhëzimeve;
- menaxhimi i shërbimeve nga kompanitë publike;
- kryerja e shërbimeve direkt nga administrata publike;
2. Instrumentat e tregut janë:
- vendosja e rregullave me pak të rrepta të kontrollit nga shteti
- vendosja e stimujve të tregut të lirë;
- kontraktimi i sherbimeve publike tek operatoret privat;
3. Instrumentat vullnetar;
qeveria i kërkon publikut të paraqesë preokupimet e tij për
zbatimin e politikës përmes formave të ndryshme si p.sh. internetit, telefonit, me
shkrim, përmes mediave,mbledhje në komunitet.
4. Instrumentat e përzier;
- përdorimi i kombinuar i të gjitha instrumentave jep një rezultat me të
mirë për një zbatim të suksesshëm të politikës drejt qëllimeve të saja.

Dy qasje janë për zbatim të politikës;

- qasja nga lartë-poshtë dhe
- qasja nga poshtë-lartë
 5. Vlerësimi i politikës

Vlerësimi i politikave publike lidhet me

nëvojën për të kuptuar rezultatet e
zbatimit të tyre.
Vlerësimi i politikës publike bëhet përmes tre
fushave:
- vlerësimi administrativ- (nga vet administrata e
qeverisë-kontrolli nga brenda dhe jashtë);
- vlerësimi juridik- (nga gjykatat-përputhshmëria e
ligjeve);
- vlerësimi politik- (nga publiku-zgjedhjet, sondazhet,
debatet).