i gjejmë të lira ose në formë parazitare. Trupi i tyre ka simetri bilaterale. Stukturat (shqisat) për kapjen e gjahut (format e lira) ose për thithjen e ushqimit (format parazite) i kanë të lokalizuara ne pjesën e përparme te trupit. Format e lira jetojnë në dete dhe ujëra të ëmbla dhe në tokë
Sistematika Klasifikohen në tri klasë: Klasa: Turbelaria – Planaria Klasa:Trematoda – Këlbaza e madhe e mëlqisë Klasa: Cestoda – Shiritët Ndërtimi i trupit
Shtazët e para treshtresore me sisteme të
organeve primitive. Nuk kanë CELOM – zgavër trupore Organet janë të zytura në një lëng – ind lidhor që quhet PARENKIM. Për herë të parë paraqitet CEFALLIZIMI i sistemit nervor, ku pjesa e kokës është e ndarë nga trupi, ku janë të vendosura organet ndijore: sytë, receptorët kimik, organet e nuhatjes etj. Organet për frymëmarrje dhe qarkullim të gjakut mungojnë. Sistemi i tajitjes – protonefridiet Muskulatura e zhvilluar Sistemi i tretjes: goja dhe zorrët Sistemi riprodhues: Organe riprodhuese – Hermafrodite Klasa: Turbelaria – Planariet
Jetojne në ujëra të njelmta, të ëmbla
Ndëtimi trupit Koka e ndarë nga trupi -Sytë -Organet ndijore Trupi: Eshtë i mbuluar me epidermë qepallore (ka truptha shkopthor per mbrojtje – Rabdite) Muskuj te zhvilluar Parenkima i përmbanë organet e brendshme. Sistemi nervor i tipit GANGLIONAR i fijëzuar. Ekskretimi – protonefridial Fekondimi – I brendshëm Tretja: Gojë, faring, zorrë. Nuk ka zorrë të pasme as vrimë anale. Klasa: Trematoda Përfaqësues – Këlbaza e madhe e mëlqisë (Fasciola hepatica) Fasciola hepatica
Krimba parazitarë me trup të shtypur
Madhësia deri në 5 cm. Në varësi nga numri i nikoqirëve ndahen në dy grupe: Monogenea – Këto këlbaza parazitojnë në vetëm një nikoqir . Digenea – Parazitojnë në dy ose me shumë nikoqir. Fasciola hepatica Paraziton në kanalet e mëlqisë Ushqehen me gjak dhe tëmth Në gojë ka ventuza që ndihmojnë për pëforcim në organin ku paraziton. Organet ndijore te reduktuara Cikli i jetës së Fasciola hepatica
Jeta e Fasciola hepaticka kalon
nëpër këto faza: 1. Veza e fekonduar 2. Larva miracidie – noton në ujë 3. Në këmillin e gjinisë Limnea (nikoqir i pëkohshëm) zhvillohen fazat larvore: Sporocisti, Rediet dhe Cerkaria ( të lira – notojnë në ujë) 4. Larva metacerkaria – nikoqir i përhershëm shtaza bimëngrënëse. Klasa: Cestoda • Parazit të sistemi të tretjes te kurrizorët • Ka formë shiriti • Koka – Skoleksi ka ventuza dhe kuror me grepa per perforcim. • Trupi –strobilla ndërtohet nga segmente që ndahen në proglotide. Proglotidet e reja krijohen nga qafa, ndërsa proglotidet e vjetra janë infektive sepse permbajne vezë të fekonduara, të cilat shkëputen nga trupi i shiritit. • Gjatësia e trupit sillet nga 1 deri ne 20m dhe ka nga 4 deri ne 4000 proglotide. • Klasifikimi: • Cestodaria – endoparazit të peshqve • Eucestodaria – endoparazit të zorrëve të kurrizorëve Cikli i jetës së shiritit të lopës ose të derrit
Në Eucestodaria bëjnë pjesë:
Taenia saginata – shiriti i lopës Taenia solium – shiriti i derrit Echinococcus granulosus - shiriti i qenit. Këta parazit kalojnë në së paku dy nikoqir. Një ose disa lopa, derri të përkohshëm dhe tjetri -njeriu i përhershëm. 1. Veza e fekonduar ( larva onkosferë) – ngjitet në duoden. 2. Cisterkoidi – cistë (e qëndrueshme) në muskuj te shtazëve (lopës, derrit) 3. Shiriti i pjekur në zorrët e njeriut. Cikli i jetës së shiritit të qenit Echinoccocus granulossus
Echinococcus granulosus – shirit i vogël,
por me rezikshmëri më të madhe se shiriti i lopës. Nikoqir I përhershëm qeni Nikoqir I përkohshëm njeriu 1. Veza e fekonduar 2. Onkosfera 3. Cisterkoidi 4. Forma adulte
Te njeriu cista mund të qëndroj në organe
te ndryshme dhe metë marrë përmasa të mëdha. Mund të rritet deri në 16 kg.