TÍCH LŨY

TƯ BẢN
Để chỉ ra bản chất của tích lũy tư
bản, chúng ta cần nghiên cứu về
tái sản xuất
 Tái sản xuất
Là quá trình sản xuất được lặp lại không ngừng
 200 triệu + 20 triệu = 220 triệu

Vốn Giá trị thặng

dư
TÁI SẢN XUẤT Giá trị
GIẢN ĐƠN Vốn thặng dư

Sản xuất được Quá trình

lặp đi lặp lại với
quy mô cũ sản xuất
Vốn
 Giá trị thặng
dư (20tr)
Vốn (200tr)

Quá trình

sản xuất
TÁI SẢN XUẤT Chi tiêu
Vốn cá nhân
MỞ RỘNG
Sản xuất được
lặp đi lặp lại với
quy mô lớn hơn Quá trình
=>
sản xuất
(210tr) (210tr)
 Bản chất của tích lũy tư bản là quá trình tái sản xuất mở
rộng tư bản chủ nghĩa thông qua việc chuyển hóa một
phần giá trị thặng dư thành tư bản phụ thêm.


 Những nhân tố ảnh hưởng đến quá trình thặng dư 

1 Khối lượng giá trị thặng dư

Tỷ lệ phân chia khối lượng giá trị thặng dư thành

2
quỹ tích lũy và tiêu dùng
Trình độ khai thác Đại lượng tư bản
sức lao động ứng trước

Khối lượng
giá trị thặng dư
Năng suất lao Sử dụng máy
động móc hiệu quả
Tỷ lệ phân chia khối lượng giá trị thặng dư thành quỹ tích
lũy và tiêu dùng

Tích lũy Giá trị Tiêu dung

tư bản thặng dư cá nhân
 Làm tăng tích tụ và
tập trung tư bản

Một số hệ quả Làm tăng cấu tạo hữu

của tích lũy tư cơ của tư bản

bản
Làm bần cùng hóa
người lao động làm
thuê
 Tích tụ tư bản Giá trị thặng
Làm
dư (20tr)
Vốn (200tr) tăng
Quá trình tích tụ
sản xuất và tập
Chi tiêu
Vốn cá nhân trung
tư bản
Quá trình
=>
sản xuất
(210tr) (210tr)
Làm Tập trung tư bản - Hợp nhất tư bản cá biệt -

tăng
tích tụ Tư bản Tư bản
và tập cá biệt A cá biệt B
trung 100$ 200$ Tư bản
cá biệt D
tư 600$
bản Tư bản
cá biệt C
300$
• Nguồn tích tụ là giá trị • Nguồn tập trung là tư
thặng dư. bản có sẵn trong xã hội.

• Làm cho tư bản cá biệt • Làm cho tư bản cá biệt

tăng, khiến tư bản xã hội tăng, tư bản xã hội vẫn
tăng theo. như cũ.

Tích tụ tư bản Tập trung tư bản

Nhưng vẫn có tác động qua lại đến nhau và là
tiền đề đẩy nhanh tích lũy tư bản
Làm tăng cấu tạo hữu cơ của tư bản

Cấu tạo Cấu tạo

kĩ thuật giá trị

 Cấu tạo hữu cơ là cấu tạo giá trị do cấu tạo kỹ thuật quyết
định và phản ánh sự thay đổi của cấu tạo kỹ thuật.


 Quá trình
sản xuất tư Tư liệu sản xuất + sức lao động
bản chủ
nghĩa
Hiện vật:
KL TLSX
Cấu tạo của tư Cấu tạo kỹ thuật tư bản
bản đầu vào SL SLĐ
Giá trị: Tư bản bất biến & Tư bản khả biến
(c) (v)

Cấu tạo giá trị tư bản

Làm bần cùng hóa người lao động làm thuê

Bần cùng hóa tương đối Bần cùng hóa tuyệt đối

Tỉ lệ thu nhập của công

nhân trong thu nhập quốc Sự suy giảm tuyệt đối
dân giảm. Tỉ lệ thu nhập về mức sống của công
của giai cấp tư bản ngày nhân.
càng tăng.
Đáp ứng nhu cầu của
Để có ưu thế trong
tái sản xuất mở rộng
cạnh tranh
nền kinh tế

Vai trò
Góp phần tạo nên tiền đề
Đẩy mạnh ứng dụng
để có thể thu được nhiều
khoa học kỹ thuật,
giá trị thặng dư hơn cho
đổi mới công nghệ
nhà tư bản
 Xu thế tích lũy tư bản
Trong nền kinh tế thị trường
ở nước ta
Trước đây
• Nền kinh tế bao cấp, kinh tế nhà nước can thiệp quá sâu, khiến các
doanh nghiệp khó tham gia vào thị trường,
• Đời sống của người dân ở mức thấp.
 Hiện nay
 Nhà nước thực hiện chính sách mở cửa phát triển kinh tế.
 Đời sống của người dân dần được cải thiện.
 Thu nhập quốc dân tăng.
 Thị trường hàng hóa sôi động, đa dạng.

Tuy đầu tư nhà nước tăng, nhưng lại trải dài và lãng phí.
Thị trường tiền tệ và thị trường nguồn vốn chậm phát
Hạn triển
chế Đầu tư phát triển bị hạn chế do lãi suất chưa phù hợp

Các hình thức tích tụ tập trung chưa hấp dẫn được người
có vốn
Vận dụng tích lũy tư bản trong phát
triển kinh tế nước ta

1 2 3

Giải quyết đúng Sử dụng các Tăng cường tích

đắn mối quan hệ nguồn vốn lũy vốn trong nước,
giữa sản xuất và một cách hiệu tận dụng và thu hút
tiêu dùng quả vốn đầu tư nước
ngoài