Zhvilli i letwersise boterote dhe shqiptare

Realizmi
.

Realizmi është një lëvizje letrare dhe

artistike që u shfaq në fund të shekullit
XIX dhe fillim të shekullit XX në
Evropë dhe Amerikën Veriore. Emri i
saj vjen nga fjala "realitet", dhe qëllimi .
i saj ishte të përshkruante realitetin
shoqëror dhe të gjallërisë së përditshme Francë 1900
në një mënyrë të saktë dhe të plotë.

Në letërsi, realizmi karakterizohet nga

përdorimi i gjuhës së thjeshtë dhe të
kuptueshme, përshkrimi i detajuar i detajeve të
jetës së përditshme dhe përshkrime të qarta dhe
realiste të karaktereve dhe situatave.
Protagonistët e veprave të realizmit janë
njerëzit e zakonshëm dhe kuptohen në
kontekstin e kohës dhe mjedisit të tyre.
Shoqëria në kohën e realizmit

Realizmi shfaqet si një reagim ndaj

romantizmit dhe idealizmit të epokave të
mëparshme, ku mendimi i njerëzve ishte
më shumë i fokusuar në ideale dhe
përvoja personale, sesa në aspektet reale
të shoqërisë. Në kohën e realizmit,
shkrimtarët, artistët dhe intelektualët
Realizmi shfaqet në një kohë kur shoqëria ishte
filluan të përqendrohen në përshkrimin e
e ndarë në klasa dhe ishte në rritje
realitetit, duke e kritikuar atë dhe duke
industrializimi dhe urbanizimi. Shkrimtarët dhe
shfaqur çështje të ndryshme që
artistët e kohës vunë në dukje kushtet e rënda
shoqëroheshin me këtë realitet.
të jetës së punëtorëve, kushtet e dobëta të
banimit në qytete, dhe tensionet mes klasave të
. ndryshme. Kjo u reflektua në veprat e tyre, ku
trajtohen shpesh tema si varfëria, konfliktet
shoqërore, veset dhe abuzimi i pushtetit.
 Balzak (Honoré de Balzac) ishte një shkrimtar francez i
lindur në vitin 1799 dhe u nda nga jeta në vitin 1850.
Ai ishte një figurë e rëndësishme e realizmit, dhe është
një nga shkrimtarët më të njohur dhe më të cituar të

Ti tle o f
letërsisë franceze.

topic
ë qe n ë të
l z a k ka n i n e j etë s c
eB a
Veprat uara në përsh në
krim Honoré de Balza
dr cë
përqen hme në Fran autor i një
i ts të
së përd XIX. Ai ësh nesh,
l in a
shekul i të gjerë rom , ku Vepra
i on llash
koleks d h e pë r ra
e v a r f ë risë •Dukesha de Lonzhe
esh a
tregim trajtohet tem hoqërore. •Evgjeni Grade
ht es
kryesis erja e klasav të veçantë •Familje e dyfishte
rzi t
dhe pë ishte një talen ret dhe •Xha Gorioi
k kt e
Balzak shkruar kara heve të tij
ër az
për të p tetet e person
ali të
person ë realiste dhe atë një nga
yr rë
në mën e, duke e bë r të kohës
eshm bulua

Xha Gorioi
Xha Gorioi është një personazh që shfaqet
me karakteristikat e një baba të ndjeshëm
dhe të përkushtuar, por në të njëjtën kohë
edhe me karakteristika të një njeriu të
zhgënjyer nga jeta dhe nga rrethanat që ai
ka përjetuar. Xha Gorioi reflekton
idealizmin dhe ndjenjën e solidaritetit, por
gjithashtu edhe një mungesë besimi në
shoqërinë dhe njerëzit që e rrethojnë.
Nëpërmjet personazheve të tjerë, si studenti
Eugene dhe artistja madhore Kontesa de
Restaud, lexuesi njeh thellësisht jetën e
Parisit në shekullin XIX, me korrupsionin,
hipokrizinë, dhe klasën e lartë që e
përçmon klasën e ulët dhe e përpiqet t'i
mbajë ata poshtë.
Balzaku e trajton këtë temë me një ton të
ndjeshëm, duke sugjeruar se ka një masë të
madhe trishtimi dhe vdekjeje prapa të
gjitha pasurive dhe luksit që shoqëria po
përpiqet të ndërtojë. Romanin e përfundon
një skenë e trishtë në të cilën Xha Gorioi
vdes në mungesë të plotë të vajzave të tij,
duke vënë në pikëpyetje vlerat e shoqërisë
së tyre të pasura, dhe duke lënë një mesazh
të fuqishëm për lexuesit për të reflektuar
mbi vlerat e tyre dhe mbi marrëdhënien e
tyre me pasurinë dhe botën që i rrethon.
 Gustave Flaubert
Gustave Flaubert ishte një shkrimtar francez i
lindur në 12 dhjetor 1821 dhe vdiq në 8 maj 1880.
Ai njihet si një nga shkrimtarët më të rëndësishëm
në letërsinë botërore, dhe shkrimi i tij i veçantë
dhe i rafinuar ka ndikuar shumë shkrimtarë të tjerë
siç janë James Joyce, Virginia Woolf dhe Marcel
Proust.

Gjatë viteve të tij të universitetit, Flaubert Gustave Flaubert

ndjeu një pasion për letërsinë dhe filozofinë.
Ai shkruante poezi dhe prozë dhe kishte një
miqësi të ngushtë me disa shkrimtarë të
njohur si Victor Hugo dhe Turgenev. Përveç
pasionit të tij për letërsinë, Flaubert ishte
gjithashtu i interesuar në rrugën e tij të tij drejt
perfeksionimit të fjalive dhe strukturës së një
veprë. Ai mund të punonte për orë të tëra në
një paragraf të vetëm, duke e redaktuar dhe
rishikuar deri sa të ishte i kënaqur me
rezultatin.
Vepra më e njohur e Floberit është romanin
e tij "Madame Bovary", i botuar në vitin
1857. Ky roman konsiderohet si një nga
veprat më të rëndësishme të letërsisë së
shekullit XIX dhe një nga themeluesit e
realizmit në letërsinë franceze. Romanin e
shkruajti në një periudhë të vështirë të jetës
së tij, duke përfshirë edhe një arrest të
shkurtër për shkak të akuzave për blasfemi.
 Zonja
Bovari

"Madame Bovary" eksploron tema si dëshira, pasioni dhe

përgjegjësia ndaj vetes dhe shoqërisë. Madje, libri u akuzua për
skandal dhe shfaqje të pafajshme ndaj moralit publik, dhe
Flaubert u dënua për publikimin e tij.
Indvidi dhe e verteta individuale
Soren Kierkegaard ishte një filozof danez i
shekullit të 19-të i njohur për kontributin e tij në
fushën e eksistencializmit. Ai argumentoi se
individit nuk i nevojiten doktrina ose teori të
caktuara për të kuptuar dhe përjetuar jetën e tij,
por e vërteta individuale është diçka që duhet të
zbulohet dhe të përjetohet në mënyrë personale.
Kierkegaard argumentoi se individit i duhet të
jetojë në kohën aktuale dhe të përjetojë
emocionet dhe ndjenjat e tij të veçanta për të
kuptuar e vërtetën dhe qëllimin e jetës së tij. Ai ir ken g a rd
So r e n K
theksoi se e vërteta nuk është diçka që mund të
arrihet përmes të menduarit racional, por është
diçka që mund të arrihet vetëm përmes përvojës Kierkegaard e quajti këtë "spritus" ose
dhe ndjenjave të jetës. "shpirt" - një gjendje e cila është e
. përkohshme dhe e pasur me emocione të
thella, si ankthi, dëshpërimi dhe krenaria, por
është gjithashtu diçka që e bën individin të
ndjehet të gjallë dhe të ndjehet i lidhur me
botën që e rrethon.
 Intuita
Henri Bergson ishte një filozof francez i
njohur për punën e tij në fushën e
filozofisë së kohës dhe perceptimit. Një
prej koncepteve kryesore në filozofinë e tij
është "intuita".
Bergson e shpjegon intuitën si një formë e
perceptimit që tejkalon logjikën dhe
racionalitetin, duke e bërë të mundur
e nr i B e r gson
H
kuptimin e asaj që nuk mund të kuptohet
me mendjen racional. Ai besonte se intuita
është një fuqi kreative që nxit zhvillimin e Nëpërmjet intuitës, njerëzit mund të
dijes dhe kuptimit. arrijnë në një kuptim të thellë të botës
dhe të ekzistencës, duke tejkaluar kufijtë
e perceptimit të zakonshëm. Bergson
argumentoi se intuita është e
rëndësishme për t'i dhënë kuptim jetës
dhe për të krijuar një kuptim më të thellë
të realitetit.
 Intuita
Henri Bergson ishte një filozof francez i
njohur për punën e tij në fushën e
filozofisë së kohës dhe perceptimit. Një
prej koncepteve kryesore në filozofinë e tij
është "intuita".
Bergson e shpjegon intuitën si një formë e

Fund.
perceptimit që tejkalon logjikën dhe
racionalitetin, duke e bërë të mundur
kuptimin e asaj që nuk mund të kuptohet
me mendjen racional. Ai besonte se intuita
është një fuqi kreative që nxit zhvillimin e
dijes dhe kuptimit.
e nr i B e r gson
H
Nëpërmjet intuitës, njerëzit mund të
arrijnë në një kuptim të thellë të botës
dhe të ekzistencës, duke tejkaluar kufijtë
e perceptimit të zakonshëm. Bergson
argumentoi se intuita është e
rëndësishme për t'i dhënë kuptim jetës
dhe për të krijuar një kuptim më të thellë
të realitetit.