TALUMPATI

Test II – Identification/ Pagkakakilanlan

A. Katapusan o Kongklusyon F. Kronolohikal na Huwaran K. Kalinawan

B. Diskusyon o Katawan G. Isinaulong Talumpati L. Kaakit-akit
C. Introduksyon H. Manuskrito
D. Huwarang Problema Solusyon I. Maluwag na Talumpati
E. Topikal na Huwaran J. Biglaang Talumpati
1. Ito ay ibinibigay nang biglaan o walang paghahanda, kaagad na ibinibigay ang
paksa sa oras ng pagsasalita
2. Isinasagawa nang biglaan o walang paghahanda. Nagbibigay ng ilang minuto
para sa pagbuo ng ipahahayag na kaisipan.

3. Ang talumpating ito ay ginagamit sa mga kumbesyon seminar o programa sa

pagsasaliksik kaya pinag- aaralan itong mabuti at dapat na nakasulat
4. Ito ay kagaya rin ng manuskrito sapagkat ito ay mahusay ding pinag- aralan at
hinabi nang maayos bago bigkasin sa harap ng mga tagapakinig.
5. Ang mga detalye o nilalaman ng talumpati ay nakasalalay sa pagkakasunod-
sunod ng pangyayari o panahon.
6. Ang paghahanay ng mga materyales ng talumpati ay nakabatay sa panguanhing
paksa.
7. Kalimitang nahahati sa dalawang bahagi ang pagkakahabi ng talumpat gamit ang
huwarang ito.
8. Ito ang pinakapanimula. Ito ay naghahanda sa mga nakikinig para sa nilalaman
ng talumpati kaya naman dapat angkop ang pambungad sa katawan ng talumpati.
Ang mga sumusunod na katangian sa isang
9. Dito makikita ang pinakamahalagang bahagi ng talumpati sapagkat dito
tinatalakay ang mahahalgang punto o kaisipang nais ibahagi sa mga nakikinig. Ito
ang pinakakaluluwa ng talumpati.
10. Dito kalimitang nilalagom ang mga patunay at argumentong inilaan para sa
pagbigkas.
Abstrak
Pagsusulit I: Pagkakakilanlan: Piliin ang tamang sagot na nasa kahon.

Abstrak Obhetibo Impormatibo Komprehensibo Deskriptibo

Kalikasan at bahagi ng abstrak Statistical figures o Table Draft

Uri nga abstrak Mga hakbang sa pagsulat ng abstrak Impormatibo

Deskriptibo
_____________1. Ito ay maikling buod ng artikulo o ulat na inilalagay bago ang
introduksiyon.

_____________2. Sa pagsulat ilahad lamang ang mga pangunahing kaisipan at

hindi dapat ipaliwanang ang mga ito.

_____________3. Mas karaniwan itong ginagamit sa larangan ng agham at

inhinyera o sa ulat ng mga pag-aaral sa sikolohiya.

_____________4. Ito lamang ay maikli ngunit maunawaan ang babasa sa

pangkalahatang nilalaman at nilalayon ng pag-aral na ginagawa.

_____________5. Mas karaniwan itong ginagamit sa mga papel sa humanidades at

agham panlipunan at sa mga sanaysay sa sikolohiya.
_____________6. Sa kabila ng kaiksian ng abstrak, kailangan makapagbigay pa rin ito
ng sapat na deskripsiyon o impormasyon tungkol sa laman ng papel.

_____________7. Ito ay kinakailangang iwasan ang paglagay ng mga _________ dahil

hindi ito nangangailangan ng detalyadong pagpapaliwanag sa magiging dahilan para
humaba ito.

_____________8. Isulat ang unang _________ ng papel, huwag kopyahin ang mga
pangungusap. Ilahad ang mga impormasyon gamit ang sariling salita.

_____________9. Binuboud dito ang kaligiran, layunin, tuon, metodolohiya, resulta at

konklusyon ng papel.

____________10. Nakapaloob dito ang kaligiran, layunin at tuon ng papel o artikulo.

SINOPSIS O BUOD
 • Panuto: Basahin at suriin ng mabuti ang bawat katanungan. Pumili at isulat ang
iyong sagot sa sagutang papel.
1. Isang uri ng lagom na kalimitang ginagamit sa mga akdang nasa tekstong naratibo
tulad ng kuwento, salaysay, nobela, dula, parabola,talumpati, at iba pang anyo ng
panitikan.
A. Tesis
B. Abstrack
C. Sinopsis o Buod
D. Sanaysay
•
2. Naglalayong makatulong sa madaling pag-unawa sa diwa ng seleksiyon o akda.
A. Pagsulat ng Tesis
B. Pagsulat ng Abstrak
C. Pagsulat ng Sinopsis o Buod
D. Pagsulat ng Sanaysay
3. Ano ang tamang pagkakasunod-sunod ng mga hakbang sa pagsulat ng sinopsis o buod?
I. Basahin ang buong seleksyon o akda at unawaing mabuti hanggang makuha ang buong
kaisipan o paksa ng diwa.
II. Suriin at hanapin ang pangunahin at di pangunahing kaisipan.
III. Habang nagbabasa, magtala at kung maaari ay magbalangkas.
IV. Isulat sa sariling pangungusap at huwag lagyan ng sariling opinyon o kuro-kuro ang
isinulat.
V. Ihanay ang ideyang sang-ayon sa orihinal at Basahin ang unang ginawa, suriin at kung
mapaiikli pa ito ng hindi mababawasan ang kaisipan ay lalong magiging mabisa ang
isinulat na buod.
•
A. I, II, III, IV, V
B. I, III, IV, II, V
C. I, IV, II, III, V
D. I, II, IV, III, V
•
4. Sa anong uri ng panauhan ang gamitin sa pagsulat ng sinopsis o buod?
A. Unang panauhan
B. Ikalawang panauhan
C. Ikatlong panauhan
D. Maladiyos na panauhan
•
5. Ito ay ginagamit sa paghabi ng mga pangyayari sa kuwentong binubuo ng dalawa
o higit pang talata.
A. Panghalip
B. Pang-ugnay
C. Pandiwa
D. Pangngalan
6. Layunin nitong maisulat ang pangunahing kaisipang taglay ng akda sa
pamamagitan ng pagtukoy sa pahayag ng tesis nito.
A. Personal na Sanaysay
B. Abstrak
C. Posisyong Papel
D. Sinopsis o Buod
•
7. Sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong na ito, magiging madali ang
pagsulat ng buod, MALIBAN sa:
A. Sino?
B. Ano?
C. Kailan?
D. Wala sa nabanggit
•
8. Ang pagsusulat ng sinopsis ay nakabatay sa sumusunod MALIBAN sa:
A. Tono ng orihinal na sipi
B. Damdamin
C. Layunin
D. Sanggunian
•
9. Ang sumusunod ay mga hakbang sa pagsulat ng sinopsis o buod, MALIBAN sa:
A. Basahin ang buong seleksyon o akda at unawaing mabuti hanggang makuha ang
buong kaisipan o paksa ng diwa.
B. Suriin at hanapin ang pangunahin at di pangunahing kaisipan.
C. Habang nagbabasa, magtala at kung maaari ay magbalangkas.
D. Maisulat ang pangunahing kaisipang taglay ng akda sa pamamagitan ng
pagtukoy sa pahayag ng tesis nito.
•
10. Ito ay di dapat kalimutang isulat na kung saan dito hinango o kinuha ang
orihinal na sipi ng akda.
A. Sanggunian
B. Layunin
C. Copyright
D. Hakbang sa pagsulat
BIONOTE
•PANUTO I: Basahin at unawain ang bawat katanungan. Pumili sa kahon at isulat sa
sagutang papel ang iyong sagot.

•BIONOTE MAIKLING TALA NA MAY AKDA

• KARAKTER MAHABANG TALA NA MAY AKDA
• MAIKLING NILALAMAN DEGREE
• KINIKILALA ANG MAMBABASA PAUNAHING PANANAW
• BALIKTAD NA TATSULOK
1. Nagsasabi na ang impormatibong talata na naglalahad ng mga kwalipikasyon ng
isang awtor at ng kaniyang kredibilidad bilang propesyonal. BIONOTE
2. Upang ipaalam sa iba na hindi lamang ang_______ kundi maging ang
kredibilidad sa larangang kinabibilangan. Ito ay isang paraan upang maipakilala ang
sarili sa mga mambabasa. KARAKTER
3. Ito ay isa sa mga katangian ng mahusay na bionote na kung saan ay karaniwang
hindi binabasa ang mahabang bionote, lalo na kung hindi naman talaga kahanga-
hanga ang mga dagdag na impormasyon. Ibig sabihin, mas maikli ang bionote, mas
babasahin ito? MAIKLI ANG NILALAMAN
4. Naglalahad ng iba pang impormasyon tungkol sa awtor na may kaugnayan sa
paksang tinalakay sa papel o sa trabahong ibig pasukan? BIONOTE
5. Isaalang-alang ang mambabasa sa pagsulat ng bionote. Kung ang target na mambabasa ay mga
administrator ng paaralan, kailangang hulmahin ang bionote ayon sa kung ano ang hinaharap nila?
KINIKILALA ANG MAMBABASA
6. Laging gumagamit ng pangatlong ___________________ sa pagsulat ng bionote kahit na ito pa
ay tungkol sa sarili. PAUNAHING PANANAW
7. Katulad sa pagsulat ng balita at iba pang obhetibong sulatin, unahin ang pinakamahalagang
impormasyon. Kaya naman sa simula pa lamang ay isulat na ang pinakamahalagang impormasyon.
BALIKTAD NA TATSULOK
8. Ito ay ginagamit para sa sulating journa. Maikli ang pagkakabuo ng sulatin ngunit siksik sa
impormasyon. MAIKLING TALA NA MAY AKDA
9. Ito ay ginagamit sa encyclopedia, curriculum vitae, at iba pa. Ito rin ay nilalaman ng mas
mahabang panahon upang mangalap pa ng dagdag impormasyon patungkol sa pinapakilalang
awtor. MAHABANG TALA NA MAY AGDA
10. Ito ay mahalagang isulat sa bionote ang kredensyal na ito. DEGREE
PANUKALANG
PROYEKTO
Panuto I: Basahin at unawain ang bawat katanungan. Pumili sa kahon na nasababa
at isulat sa sagutang papel ang iyong sagot.

a. Immediate/Kaagad f. Measurable/Masusukat k. wakas

b. Evaluable/Masuri G. Nagpadala l. lagda
c. Logical/Lohikal h. Petsa
d. Specific/Tiyak i. Layunin
e. Practical/Praktikal j. Badyet
______________________1. Nagsasaad ng solusyun sa binanggit na suliranin.
______________________2. Nakasaad ang bagay na nais makamit o mangyari sa
panukalang proyekto.
______________________3. Nagsasaad ng paraan kung paano makakamit ang
proyekta.
______________________4. Masusukat kung paano makatutulong ang proyekto.
______________________5. Nakasaad ang tiyak na petsa kung kailan ito
matatapos
______________________ 6. May basehan o patunay na naisakatutuparan ang
nasabing proyekto.
_______________________7. Naglalaman ito ng tirahan ng sumulat ng panukalang
proyekto.
_______________________8. Araw kung kalian ipinasa ang panukalang papel.
Isinasama rin sa bahaging ito ang tinatayang panahon kung gaano katagal gagawin
ang proyekto.
_______________________9. Naglalaman ito ng mga dahilan o kahalagahan kung
bakit dapat isagawa ang panukala.
_______________________10. Ang kalkulasyon ng mga guguling gagamitin sa
pagpapagawa ng proyekto.
Katitikan ng pulong
Tama o mali
1. Sa pagbasa at pagpapatibay ng nagdaang katitikan ng pulong makikita kung ang
kinabukasan na katitikan ng pulong ay napagtibay o may pagbabagong isinagawa
ang mga ito.
2. Isa sa katangian ng katitikan ng pulong ay dapat maikli at tuwiran.
3. Ayun sa isang salaysay na ang katangian ng katitikan ng pulong ay hindi
detalyado,nirepaso at ito ay dapat kakikitaan ng katha o pagka bias sa pagsulat.
4. Sa Iskedyul ng susunod na pulong initinala kung kailan at San gaganapin ang
susunod na pulong.
5. Sa Pagbasa at pagpapatibay ng nagdaang katitikan ng pulong makikita kung ang
nakalipas na katitikan ng pulong ay napag tinay o may pagbabagong isinagawa sa
mga ito.
6. Sa Lagda mahalagang ilagay sa bahaging ito ang pangalan ng taong kumuha ng
katitikan ng pulong at kung kailan ito isinumete.
7. Sa Action items o usaping nakapagkasunduan makikita ang mahahalagang tala
hinggil sa mga paksang tinalakay.
8. Sa mga kalahok o dumalo nakalagay kung sino ang nanguna sa tagapagdaloy ng
pulong, gayundin ang pangalan ng lahat ng mga dumalo kasama ang panauhin.
9. Ito ay isa sa mga kahalagahan ng katitikan na dapat ito ay organisado ayon sa
pagkakasunod-sunod ng mga puntong napag-uusapan at makatotohanan.
10. Ito ay isa sa mga katangian ng katitikan ng pulong na dapat nakabatay sa
agendang inihanda ng tagapangulo o pinuno ng lupon.
Replektibong sanaysay
1. Ang introspeksyon ay nagbabahagi ng mga naiisip, nadarama
mga pananaw o damdamin hinggil sa isang paksa.
2. Ang repliktibong sanaysay ay pagsulat na presentasyon ng
kritikal na repleksyon o pagmuni-muni tungkol sa Isang tiyak na
paksa.
3. Ang Katawan ng sanaysay ay nagpapaliwanag kung sa
papaanong paraan ang isang manunulat ay napabago.
4. Ang Konklusyon ay manunulat na naglalahad ng mga hindi
pagbabago ang epekto ng lahat ng pagbabago.
5. Ang panimula ng sanaysay na ito ay manunulat na
nagbabahagi ng karanasan tuwiran o di tuwiran.
6. Si Michael Stratford ay taong sumulat sa mga tiyak na uri ng
sanaysay.
7. Ang repliksyon ay isang salitang na mayroong tatlong
kahulugan.
8. Ang pagpili ng paksa ay malalim na personal na kahulugan sa
actor.
9. Ang boud ay malaya ang daloy subalit normal ang wika at anyo.
10. Ang masining na pagtatapos ay bilang I shift ang pokus sa
magsusulat sa pamamagitan ng paglalahad ng personal na hikain.
POSISYONG PAPEL
1. Ano ang posisyong papel?
a. Isang dokumento na nagpapahayag ng pananaw o opinyon sa isang paksang may
batayan.
b. Isang dokumento na walang batayan.
c. Isang dokumento na nagpapahayag ng pananaw o opinyon na walang
pinagbatayan.
d. Isang dokumento na nagpapahayag ng pananaw o opinyon na may batayan pero
hindi kailangang kumbinsihin ang mambabasa.
2. Bakit mahalaga na piliin ang isang paksang malapit sa iyong puso?
a. Upang hindi mahirap isulat.
b. Dahil ito ang sinasabi ng guro.
c. Lahat ng nabanggit.
d. Upang magkaroon ng personal na interes at pagmamalasakit sa pagsusulat.
3. Ano ang kahalagahan ng panimulang pananaliksik?
a. Para mas maunawaan ang paksang susulatan.
b. Para malaman kung ano ang isusulat.
c. Para hindi na kailangan ng iba pang pananaliksik.
d. Para masiguro na tama ang mga impormasyong ilalagay sa papel.
4. Ano ang thesis statement?
a. Ito ay isang pangungusap na walang kabuluhan.
b. Ito ay naglalaman ng pangunahing ideya o posisyon na susuportahan sa posisyong
papel.
c. Ito ay isang bahagi ng papel na hindi kailangan.
d. Ito ay isang pangungusap na nagsasabi ng kahalagahan ng papel.

5. Ano ang kahalagahan ng paghahanap ng sapat na katibayan?

a. Para mapatunayan ang iyong thesis statement.
b. Para mapalakas ang iyong argumento.
c. Para makuha ang atensyon ng mambabasa.
d. Lahat ng nabanggit.
6. Ano ang kahalagahan ng balangkas ng posisyong papel?
a. Para maging malinaw at coherent ang mensahe.
b. Para maayos ang pagsusulat.
c. Para hindi malito ang mambabasa.
d. Lahat ng nabanggit.
7. Ano ang kasama sa panimula ng posisyong papel?
a. Buod ng papel, kontekstwalisasyon, pahayag ng tesis, at maikling paliwanag kung paano
ito babalangkasin.
b. Pambungad na pangungusap, buod ng papel, pahayag ng tesis, at maikling paliwanag
kung paano ito babalangkasin.
c. Pambungad na pangungusap, kontekstwalisasyon, pahayag ng tesis, at maikling paliwanag
kung paano ito babalangkasin.
d. Pambungad na pangungusap, kontekstwalisasyon, buod ng papel, at maikling paliwanag
kung paano ito babalangkasin.
8. Ano ang kasama sa katawan ng posisyong papel?
a. Organisadong pagpapakita ng mga puntos, argumento, at katibayan.
b. Pagsipi ng mga sanggunian o ebidensya upang suportahan ang bawat punto.
c. Pakikipag-ugnayan sa mga kritikal na pag-iisip at mga posibleng katanungan.
d. Lahat ng nabanggit.
9. Ano ang kasama sa konklusyon ng posisyong papel?
a. Pagpapakita ng kahalagahan o implikasyon ng papel sa konteksto ng paksang
tinatalakay.
b. Huling pahayag o rekomendasyon.
c. Buod ng mga pangunahing punto at argumento.
d. Lahat ng nabanggit.
10.Ano ang dapat isama sa panimula ng posisyong papel?
a. Pambungad na pangungusap, kontekstwalisasyon, pahayag ng tesis, at maikling
paliwanag kung paano ito babalangkasin.
b. Buod ng papel, kontekstwalisasyon, pahayag ng tesis, at maikling paliwanag
kung paano ito babalangkasin.
c. Pambungad na pangungusap, buod ng papel, pahayag ng tesis, at maikling
paliwanag kung paano ito babalangkasin.
d. Pambungad na pangungusap, kontekstwalisasyon, buod ng papel, at maikling
paliwanag kung paano ito babalangkasin.