Mabuhay
PPI
Community
Press
Awards
•Best Edited
Weekly
2003 & 2007
•Best in Photojournalism
1998, 2005 & 2008
Fil-Japanese sa Hagonoy
walang Influenza A H1N1
TULOY ANG PAG-AARAL — Dahil laging lumulubog sa high tide ang ilang paaralan sa
bayan ng Hagonoy, nasanay na rito ang mga estudyante kaya’t kahit lubog ang kanilang
kuwarto ay tuloy ang pag-aaral ng estudyanteng ito ng Hagonoy East Central School
(HECS) na tinaas na lamang ang paa habang nagsusulat. Ayon sa mga guro ng HECS,
mas pinangangambahan nila ang high tide kaysa Influenza A H1N1. — DINO BALABO
Freedom Day: Proper
use and display of flag
EDITOR’S NOTE: This Inde-
pendence Day article was first
published in the Mabuhay on
When not flown from
June 10-16, 1992.
THE Philippine flag is the
national emblem of our
When displayed ver-
country. As such, it stands
for national unity and iden-
tity.
The Philippine flag ex-
presses our sentiments for
freedom, justice, equality
and nobility. Thus, we
must honor and respect
When flown from the
our flag.
The flag should be dis-
LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980
ISSN–1655-3853 • JUNE 12 - 18, 2009 • VOL. 30, NO. 24 • 8 PAHINA • P10.00
BY B ENNY LUZENTALES
Philippines News Agency
played in all public offices,
buildings, official resi-
dences, public places and
institutions of learning ev-
eryday — repeat everyday!
It should be raised at
sunrise and lowered at
sundown.
Here are some rules on
the proper display of the
Philippine flag.
When displayed hori-
flagpole, the flag should
have its blue stripe on top
in time of peace and red on
top in time of war.
a flagpole or staff, the flag
should be displayed either
vertically or horizontally.
tically, the triangle should
be on top. The blue field
should be to the right (left
of the observer) in time of
peace and the red field to
the right (left of the ob-
server) in time of war.
zontally, the blue stripe
 continued on page 5
a
rt
angel printshop
Printing is our profession
Service is our passion
67 P. Burgos St., Proj. 4, QC 1109, Philippines
(0632) 912-4852 (0632) 912-5706
8 may sintomas sa Bulakan
ngunit hindi pa iyon ‘outbreak’
NI DINO BALABO
HAGONOY, Bulacan — Nakahinga nang maluwag ang mga residente sa
bayang ito dahil sa negatibo sa Influenza A H1N1 ang isang mag-aaral na
Filipino-Japanese na kinakitaan ng sintomas ng kinatatakutang sakit.
Ang walong mag-aaral pirma ng Research Insti- ang estudyante ay kauuwi
sa bayan ng Bulakan na ki- tute for Tropical Medicine lang galing sa Japan ka-
nakitaan ng sintomas ng (RITM) na negatibo sa in- sama ang kanyang 10-
Influenza A H1N1 virus ay fluenza A H1N1. taong gulang na kapatid at
hindi pa maituturing na Una rito ay kaagad isi- ang kanilang lola.
“community outbreak” ng nugod ang estudyante sa Mabilis na kumalat ang
kinakatakutang sakit, ayon Divine Word Hospital dahil balita hinggil sa kalagayan
kay Dr. Joycelyn Gomez, sa lagnat at ibinalik sa ng mag-aaral sa pama-
public health officer ng nasabing ospital kinabu- magitan ng text messages
lalawigan ng Bulacan. kasan. Noon ding umagang na ikinabahala ng marami
Batay sa impormasyong iyon ay inilipat ang pas- sa Hagonoy.
nakuha ng Mabuhay kina yente sa Lung Center of the “Sana naman ay nega-
Dr. Gomez at Dr. Rommel Philippines sa Quezon City tive siya sa Influenza A,
Pajela, municipal health batay sa payo ni Dr. Zoraida kasi nakakaawa ’yung mga
officer, at kay acting Mayor Miguel na siyang nakakita bata,” ani Celia Payonga-
Elmer Santos ang 16 taong ng sintomas ng A H1N1 sa yong, isang nurse sa Divine
gulang Filipino-Japanese estudyante. Word Hospital na nagsisil-
na estudyante ng St. Sinuspinde naman ang bi ring tesorera ng ospital.
Mary’s Academy-Hagonoy klase sa SMAH noong Hu- Gayundin ang pahayag
(SMAH) na kinakitaan ng webes, Hunyo 10, kung ni Arnold Mendoza na may
sintomas noong Martes ng kailan natuklasan ng pro- tatlong anak na nag-aaral.
gabi, Hunyo 9, ay kinum- vincial health officer na  sundan sa pahina 6
Pagkalap ng ulat hinggil sa ‘swine flu’:
Paano kung mayroong
mayroong mga ‘positibo’?
NI DINO BALABO
HAGONOY, Bulacan — “Pare, may sintomas ng Influenza A H1N1 noong
H1N1 daw sa SMAH.” Martes ng gabi at inilipat kinauma-
Ito ang pabulong na sabi sa akin ng gahan sa Lung Center of the Philip-
isang kaibigan pagkababa ko sa Baliuag pines sa Quezon City.
Transit sa harap ng Pambansang Dam- Para akong naalimpungatan sa
bana ni Sta. Ana sa bayang ito noong balitang narinig ko. Ang totoo, naka-
Miyerkoles ng hapon, Hunyo 10. tulog kasi ako sa bus mula sa Cubao
Ang tinutukoy ng aking kaibigan ay kung saan ako inihatid nina Joe Pavia
ang St. Mary’s Academy-Hagonoy at Armand Arellano ng Mabuhay.
(SMAH) kung saan isang estudyanteng Galing kami noong araw na iyon sa
16 na taong gulang ang kinakitaan ng  sundan sa pahina 5
BUNTAL FOR A FLAG — The Philippine tri-color made of red, white and blue “buntal
hats” is the centerpiece of the Independence Day celebration at SM City Baliwag.
The town of Baliwag is noted for buntal weaving and buntal hat exports. — PR
2 Mabuhay
LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 JUNE 12 - 18, 2009

TUNGO SA KALAYAAN Buntot Pagé PERFECTO V. RAYMUNDO

Dapat na ipagmalaking Araw ng Kalayaan 2009

kontribusyon ng Bulacan HINDI na masyadong napag-
uukulan ng pansin ang Araw ng
Kalayaan sa kasalukuyan. Ma-
ging sa mga pahayagan ay wala
BALIKTANAW: Sa pagdiriwang ng 111 guning taon ng ating kalayaan, ating tung- na ang naglalakihang letra na
bumabandera ang Araw ng Ka-
hayan ang editoryal sa sipi ng Mabuhay noong Hunyo 15, 1980. — Patnugot layaan.
Unang ipinagdiwang ang
“Dapat ipagmalaki ng bawat Bulakenyo ang malaking Araw ng Kalayaan sa balkonahe
kontribusyon ng kanilang lalawigan tungo sa ikapagtatamo ng tahanan ni Hen. Emilio Agui-
natin ng kalayaan.” naldo sa Kawit, Cavite noong
Hunyo 12, 1898. Kung tutuusin
Ito ang binigyang-diin ni Assemblyman Teodulo C. ika-111 taon na simula nang ito
Natividad sa kanyang talumpati sa pagdiriwang ng ika-82 ay ipinahayag sa Kawit, Cavite.
anibersaryo ng ating kalayaan sa Malolos. Ngunit matapos ang Ikala-
wang Digmaang Pandaigdig,
Si Natividad ang siyang naging panauhing pandangal ipinagdiriwang natin ang Araw
sa naturang pagdiriwang na tinampukan din ng pagtataas ng Kalayaan kasabay ang pag-
ng bandila at isang paradang dinaluhan ng may 2,000 katao diriwang ng mga Amerikano ng
kanilang Independence Day tu-
buhat sa iba’t ibang barangay sa Malolos. wing ika-4 ng Hulyo.
Sa kanyang talumpati, sinariwa ni Natividad ang mga Muling naibalik sa Hunyo 12
balakid na sinalungat ng ating mga bayani upang makamit ang Araw ng Kalayaan nang si
dating Pangulong Diosdado Ma-
natin ang tunay na kalayaang tinatamasa ng lahat ngayon. capagal ang pangulo ng ating
“At sa lahat ng mga pangyayaring ito ay naging bahagi bansa sa taong 1962.
ang ating lalawigan, lalo na nang dito sa Malolos itatag Sa panahon din ni Pangulong
Diosdado Macapagal nataas ang
ang pamahalaang rebolusyonaryo at ang pagbuo ng minimum wage sa P6 na dati-rati
Malolos Constitution,” ayon kay Natividad. ay P4. Siya ay naging pangulo
Bukod kay Natividad, naging panauhin din si Gob. mula 1961 hanggang 1965.
Iba si Pangulong Diosdado
Nacing Santiago at Bise Gob. Bernie Ople. kaysa sa kanyang anak na si
Sa nasabi ring okasyon, muling iminungkahi ni
Natividad ang pagdaraos ng isang pulong ng Batasang
Pambansa sa makasaysayang simbahan ng Barasoain.
Isang makulay na parada ang nagpasimula sa
Kastigo
pagdiriwang na nilahukan ng mga barangay sa Malolos.
Umabot sa walong karosa ang lumahok sa parada.
Kabilang sa mga nakasakay sa karosa ang mga kalahok
sa timpalak Bb. Malolos ’80. Kasama rin sa parada ang
mga barangay brigade. ANG paggamit ng tinatawag na
Si Mayor Purificacion C. Reyes ang siyang tumanggap “diversionary tactics” ay bahagi
sa mga panauhin at si Obispo Cirilo Almario Jr. ang naguna na ng alinmang pakikilaban — sa
aktwal na digmaan, sa sports at
sa panalangin. Nauna rito, nagkaroon din ng isang lalo na sa pulitika. Instrumento
simpleng seremonya sa harap ng Kapitolyo na pina- sa diversionary tactics ang pag-
ngunahan ni Gobernador Santiago. sisinungaling, panduduro, pag-
gamit ng itim na propaganda at
Sa kanyang maikling pananalita, hiningi ni Santiago iba pang ilegal o pataksil na
sa mga opisyal at empleyado ng lalawigan na muling pamamaraan.
manumpa na sila ay magpapatuloy na magbibigay ng Ang layunin ay para lituhin
ang kalaban, ibaling ang pansin
mabuting serbisyo sa mamamayan. ng publiko, libangin ang madla,
“Walang mas mabuting pagkakataon kundi sa Araw ng at ilayo ang konsentrasyon ng tao
Kalayaan dapat nating tiyakin sa ating mga kababayan sa sa kanyang ginagawang kabulas-
tugan.
Bulakan na tayo ay patuloy na maglilingkod ng malinis at Ganyan ang ginagawa ng Ad-
taimtim,” ayon sa gobernador. ministrasyong Arroyo — may si-
yam na taon na ngayon ang naka-
raraan. Ngunit naging kapansin-
pansin lamang ang paggamit ng
Pangulong Gloria M. Arroyo.
Sana naman ay hindi na ma-
bago ang petsa ng pagdiriwang ng
ating kalayaan na pinagbuwisan
ng buhay ng ating mga ninuno.
Mga kandidato sa pagka-pangulo
MARAMING nagnanais na ma-
ging pangulo ng ating bansa sa
kasalukuyan.
Naririyan sina Bise Presi-
dente Noli De Castro, MMDA
Chairman Bayani Fernando at
Kalihim Gilbert Teodoro ng Na-
tional Defense. Sila ay pare-
parehong umaasa na sila ang
mamanokin ng Malacañang.
Sa panig naman ng oposisyon
ay nariyan sina Senador Mar
Roxas ng Liberal Party, Senador
Manny Villar ng Nacionalista
party, Senadora Loren Legarda,
Makati Mayor Jejomar Binay, at
maging si Senador Chiz Escudero
ay may balak din kung mabibig-
yan ng pagkakataon.
Si dating pangulong Joseph
Estrada ay may balak din na
pumalaot sa panguluhan kapag
hindi nagkaisa ang oposisyon.
May balak din na tumakbong
pangulo si Bro. Eddie Villanueva
ng Jesus is Lord Movement at
‘Diversionary tactics’
ni Komisyoner Garcillano ang
oposisyon hinggil sa “dayaang”
naganap sa eleksiyon ng 2004 na
umano’y kinasangkutan ng ilang
matataas na opisyal ng Comelec,
PNP, AFP at Kongreso.
Matalino na ang mamamayan
Ang pagkakabunyag ng “Hel-
lo, Garci” tape ay ikinataranta ni
Gng. Macapagal-Arroyo — lalo na
ang kasunod na malawakang ki-
los-protesta ng iba’t ibang sektor,
kabilang ang isang bahagi ng
military na nananawagang bu-
maba na si Aling Gloria sa Ma-
lakanyang. Natakot si GMA na
tulad ng pinalitan niyang si Erap,
ay patalsikin din siya ng isang
people power revolt. Ngunit
pinakalma at napagpayuhan si
maging si Bro. Mike Velarde ng
El Shadai.
Sa sarili kong palagay hindi
bababa sa anim ang tatakbong
pangulo sa nalalapit na halalan
sa taong 2010.
Kayo, ano sa palagay niyo?
Villarica sa Ika-4 Distrito
PALASAK na palasak ang pa-
ngalan ni Linabelle Villarica sa
iba’t ibang bayan sa Ika-4 Dis-
trito ng Bulacan na binubuo ng
mga bayan ng Obando, Mey-
cauayan, Marilao at Sta. Maria.
Lutang na lutang na si Villa-
rica ang isa sa mga tatakbo sa
pagka-kinatawan dito.
Ang pamilya Villarica ang
may-ari ng Villarica Pawnshop na
may sangay sa iba’t ibang bayan
sa buong Pilipinas.
Bukod kay Villarica lumulu-
tang din ang mga pangalan ng
maaaring makalaban niya tulad
nina ES o Ed Serapio at ang anak
na abogado ni Kint. Neneng
Nicolas.
Marami ang nagpapalagay na
medyo llamado si Villarica sa mga
nagnanais na maging kinatawan
ng Ika-4 Distrito ng Bulacan.
Kayo, ano sa palagay ninyo?
BIENVENIDO A. RAMOS
trasyong Arroyo, gaya ng sumu-
sunod na hakbang:
Sa halip usigin ang mga opis-
yal ng PNP at AFP (na ginamit
ni GMA sa pandaraya sa halalan),
ang kinasuhan ay ang mga
whistle-blower o mga hindi niya
napasunod o nakumbinseng ma-
kipagsabwatan, na hindi na natin
kailangan banggitin. Upang pala-
basing ipinatutupad ang batas at
ang Konstitusyon, nagtatag ng
mga komisyong mag-iimbestiga
kuno sa mga katiwalian sa AFP,
pero pinigil naman ang resulta ng
imbestigasyon.
Sa halip usigin sina Garcil-
lano, Lintang Bedol at iba pang
kasangkot sa dayaan sa eleksyon,
binuhay ang matatandang kaso
laban sa mga nagpoprotesta at

Mabuhay
LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980
Jose L. Pavia
Publisher/Editor
Perfecto V. Raymundo
Associate Editor
EDITORIAL
Alfredo M. Roxas, Jose Romulo Q. Pavia, Jose
Gerardo Q. Pavia, Joey N. Pavia , Jose Visitacion
Q. Pavia, Carminia L. Pavia, Perfecto Raymundo
Jr., Dino Balabo
diversionary tactics ng Admi-
nistrasyong Arroyo buhat nang
pumutok ang eskandalo ng
“Hello, Garci” tape. Inunahan na
ng Malakanyang ang mga “kala-
ban” at sila ang nagbunyag ng
“Hello, Garci” tape nang maram-
damang may na-tape na usapan
nina Gng. Macapagal-Arroyo at
Aling Gloria ng mga beteranong
dating kasama ni Marcos, tulad
nina dating Pangulong Ramos,
dating espiker De Venecia, at iba
pang mga tusong pulitikong ang
kapit sa poder ay sa kung sino
ang nasa Malakanyang.
Noon na gumamit ng diver-
sionary tactics ang Adminis-
naghahanap ng katotohanan—
tulad ng mga kaso kina Crispin
Beltran, Satur Ocampo at iba pa.
Isa sa magagaling na tak-
tikang dibersonaryo na ginawa
ng Administrasyong Arroyo ay
ang hindi pagdedeklara ng mar-
tial law o pagpapahayag ng
 sundan sa pahina 6

Anthony L. Pavia
ADVERTISING
Jennifer T. Raymundo
Promdi DINO BALABO
Managing Editor PRODUCTION
Jose Antonio Q. Pavia, Jose Ricardo Q. Pavia,
e-mail Mark F. Mata, Maricel P. Dayag, Charlett C.

Kalayaan sa kamangmangan
mabuhaynews25@yahoo.com Añasco
PPI-KAF PHOTOGRAPHY / ART
Community Eden Uy, Allan Peñaredondo, Joseph Ryan S.
Press Pavia TAMA ang pahayag ni Education magulang partikular na ang ina pamamahayag, o kaya ay mali
Awards Secretary Jesli Lapus nang siya ay itinuturing na unang guro ng ang impormasyong hatid sa tao?
BUSINESS / ADMINISTRATION
ay magtalumpati bilang panau- mga bata. Pero kung wala ang ***
Loreto Q. Pavia, Marilyn L. Ramirez, hing pandangal sa ika-111 guning magulang at sa abroad nagta- Kabilang sa mga naghahatid
Best Peñaflor Crystal, J. Victorina P. Vergara, taon ng Araw ng Kalayaan sa trabaho maituturing pa bang ng edukasyon sa pamamagitan
Edited Weekly Cecile S. Pavia, Luis Francisco, Domingo Ungria, bakuran ng makasaysayang sim- tahanan ang kanilang tahanan? ng impormasyon ay mga mama-
2003 + 2008 Harold T. Raymundo, bahan ng Barasoain noong Hun- *** mahayag at mga historyador,
CIRCULATION yo 12, kung kailan ay binigkas Ang simbahan ay isa sa mga kaya naman sinisikap nila na
Best Robert T. Raymundo, Armando M. Arellano, niya na “ang tunay na kagalingan institusyong naghatid ng edu- magsaliksik upang maihatid ang
in Photojournalism Rhoderick T. Raymundo ay ang pagbabahagi ng talino sa kasyon, hindi lamang patungkol tamang impormasyon sa tao na
bayan.” sa espiritual na pamumuhay o nasa tamang perspektibo?
1998 + 2005 The Mabuhay is published weekly by the
Siyempre, ang tinutukoy niya pananampalataya. Ang simbahan Ito rin ang dahilan kung bakit
MABUHAY COMMUNICATIONS SERVICES —
DTI Permit No. 00075266, March 6, 2006 to ay ang masakripisyong papel na sa Europa ang nagtayo ng mga walang tigil ang mga mama-
A proud member of March 6, 2011, Malolos, Bulacan. ginagampanan sa lipunan ng mga unang pamantasan doon na hu- mahayag sa pagtatanong upang
PHILIPPINE PRESS INSTITUTE guro. Pero pag nagkamali ang mubog sa kultura at sibilisasyon makumpirma ang balitang iha-
The Mabuhay is entered as Second Class Mail mga guro sa kanilang itinuturo, ng nasabing kontinente. Ito ay hatid, gayundin ang mga his-
Matter at the San Fernando, Pampanga Post hindi na kagalingan iyon, di ba? bago magtayo ng mga paman- toryador na patuloy na nagsusuri
Office on April 30, 1987 under Permit No. 490; tasan ang iba’t ibang gobyerno. sa mga lumang dokumento
and as Third Class Mail Matter at the Manila
***
Masasabing ang bawat isa sa Ang gobyerno ay isa ring upang maipakita ang tamang
Central Post Office under permit No. 1281-99- atin ay guro sa iba’t ibang pama- institusyon na naghahatid ng konteksto ng kanilang susulating
NCR dated Nov. 15, 1999. ISSN 1655-3853 maraan. Ang bawat isa ay da- edukasyon sa lipunan sa layuning kasaysayan.
WEBSITE luyan ng impormasyon na sina- palayain sa kamangmangan ang
Principal Office: 626 San Pascual, Obando, ***
http://mabuhaynews.com Bulacan  294-8122 sabing katumbas ay kapang- taumbayan. Ngunit paano kung Hindi biro ang trabaho ng mga
Subscription Rates (postage included): P520 for one year or 52 yarihan dahil ito ay nagbibigay sa ang gobyerno at mga taong bu- historyador at mga manana-
issues in Metro Manila; P750 outside Metro Manila. Advertising base atin ng iba’t ibang kakayahan. mubuo nito ay nagtatago ng mga liksik. Kadalasan ay binabanggit
rate is P100 per column centimeter for legal notices. Ang edukasyon ay nagsisi- lihim, nagsusulong ng mga batas pa nila ang dokumentong pinag-
mula sa tahanan at ang mga na nagbibigay ng limitasyon sa  sundan sa pahina 6
JUNE 12 - 18, 2009
Depthnews
“GOD is the most popular scape-
goat for our sins,” Mark Twain
once cracked. But in this coun-
try, as House Resolution 1109
shows, our “leaders” made the
Constitution a “whipping boy”
for even neuroses.
1109 authorizes congressmen
to anoint themselves as a con-
stituent assembly (con-ass). Re-
writing the constitution, they
claim, would heal our ills: from
ZTE broadband and fertilizer
style scams to salvaging. A new
charter will usher in a “land of
milk and honey”.
Like Mao’s “thousand flow-
ers”, paid ads by obscure groups
bloomed. They claim 1109 offers
“our country one powerful option
in minimizing, if not eliminating
the evil of corruption.”
Like congressmen’s speeches,
the ads sweep under the rug
greed, lack of integrity or un-
bridled ambitions. They ignore
surveys that report: 63 out of ev-
ery 100 Filipinos buck charter
change (cha-cha) now. But a good
whipping boy “is almost as good
as a solution.” So, keep your eye
on politicians’ hands, not their
Cebu Calling
Living the mystery of God
THIS is a truth not yet well-
known, let alone, lived. In fact, a
good number of people dispute
this assertion. They can drive
away believers with a savage bar-
rage of scorn and ridicule. Are
you nuts, they can say, to believe
there’s more to our life than how
our biology and sociology define
it?
Our life is not just physical or
biological life. It’s not just eco-
nomic or political life. Not even
is it intellectual life, no matter
how rich it is. It is a life en-
trenched in the life of God, our
Creator and Father, who contin-
ues to intervene in our life. Our
Christian faith teaches that God
gratuitously wants to share what
he has, including his life, with us.
Our life cannot be other than
a life taken up in the overwhelm-
ing truth, the mystery of God’s
life. For Christian believers, this
is because we are made not sim-
ply with the DNAs of our parents,
but in the image and likeness of
God.
Even a philosophical or scien-
tific analysis of our nature can
readily reveal we are designed
Forward to Basics
The first and stone counting
THE atmosphere inside the bar-
ber shop was so intense. Every-
one was glued to the T.V. watch-
ing the on-going proceedings of a
recent sex scandal. It took a while
before the employees even no-
ticed I had entered. The barber
who attended to me was some-
what reluctant to extract himself
from the “hot news item.”
[BUZZ…, SNIP…, CLIP…]
From time to time the electric
razor and scissors would come to
a halt as he turned around to
catch snippets of the news. I
couldn’t help glancing at the mir-
ror, not at my haircut’s progress,
but out of curiosity to get a
glimpse of the news from the
T.V.’s reflection. The barber
sighed as he resumed with his
mechanical chore.
He finished quickly and
brushed the strands of hair on my
neck, ears, shirt and face. I felt
his fingers kneading my back and
Whipping boy
lips.
The President’s congressman-
uncle Ignacio, for example, rode
shotgun over 1109 from start to
finish. So did Ms. Arroyo’s sons:
Representatives Dato and Juan
Miguel. Did Mommy wink?
Their clout, in the House,
greased 1109 approval. It altered
Malacañang’ sound bites. Con-
gress didn’t have enough time for
charter change, Palace spokes-
men chorused earlier. After 1109,
Cabinet Secretary Silvestre Bello
III insists: “The executive can’t
do anything if the constituent
assembly led to charter change.”
Ha-ha-ha-ha-ha.
By foreign trips and selective
photo ops, the President projects
an above-the- fray posture. Were
you born yesterday? “The voice
is the voice of Jacob. But the
hands are those of Esau.”
What’s next? The House will
send invitations to the Senate for
a joint session, Nueva Ecija’s Rep.
Rodolfo Antonino says. Tradi-
tionally, the Senate is invited as
an institution. Not this time,
Jose. Invitations will be shoved
into individual pigeonholes of 23
and outfitted to enter into a rela-
tionship with others, and ulti-
mately with God.
That we can think and know,
choose and love, means we are
meant to get engaged with objects
outside of ourselves. We are
meant for others. We are meant
to believe and love, more than to
simply think and feel.
We are God’s children, first
and last. We are God’s children
before we are our parents’ chil-
dren. Our relationship with God
enters a much more intimate,
defining and abiding character
than what our relationship with
our parents can attain. Our par-
ents can only influence us so
much. God intervenes in our life
always.
From our parents, we inherit
a lot. We also depend a lot on
them. But we are quite indepen-
dent of them. From God, we get
everything. On him, we depend
for everything. And while we
have a certain autonomy, we can
never be independent from him,
unless we choose to in a defini-
tive way upon our death.
The task we have is how to
FR. FRANCIS B. ONGKINGCO
shoulders with the usual end-of-
the-run massage. Everything
ended with his palms squarely
clapping on my shoulders, as if
sending me off to say the job was
over and that he could finally
watch the news.
The owner, who was also
watching, took some time to give
me my change as he got dis-
tracted between counting the
change and following the scandal.
As I pocketed the bills mixed with
coins, one of the young ladies
sighed as she listened to the ac-
cused: “My, isn’t he handsome!”
***
Unlike in our Lord’s times,
scandals now easily get to the
knowledge of the public through
the various forms of media com-
munication like the T.V. and es-
pecially with the global reach of
the Internet.
Jesus also witnessed a scandal
in His days. Some Pharisees
Mabuhay
LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980
JUAN L. MERCADO
senators.
Why so? We’re leery of being
rapped for “ failing to inform” the
Upper House when congressmen
overhaul the charter by their
lonesome, adds Speaker Prospero
Pichay. How nice. In fact, they’ll
ram through a parliamentary
system, predicts former senate
president Franklin Drilon. This’d
ensure President Arroyo’s grip as
prime minister. Congressmen will
mutate into members of parlia-
ment.
“Will you walk into my par-
lor?/ Said the spider to the fly.”
the nursery invitation read.
Agreeing to vote with congress-
men would swamp the Upper
House ten-to-one. Thus, a unani-
mous Senate resolution RSVPed
regrets — even before invitations
came.
A resolution can’t dismantle a
constitutionally created bicam-
eral legislature, much less replace
it with a unicameral body. “It al-
ways takes two to dance the cha-
cha,” admits the usually-rational
Rep. John Pablo Garcia Jr. Yet,
he sponsored HR1109.
 continued on page 7
FR. ROY CIMAGALA
correspond to this tremendous
reality of living our life within the
whole mystery of God’s life. Many
of us still think that we are quite
by ourselves, and the decision to
relate ourselves with God and
others is purely optional.
No, sir. Our relationship with
God, while an option—in fact, a
fundamental option—is never
optional, something we can feel
quite free to have or not to have.
We would be incomplete without
God.
We need to be more aware of
this marvelous truth. And from
there, to start the lifelong jour-
ney of conforming our life to that
of God, overcoming first our ini-
tial human awkwardness in the
face of our supernatural goal, and
then developing the virtues that
little by little resemble us with
God.
It’s a process of always con-
quering new frontiers and de-
fending our fronts from the en-
emies of God and of our soul.
May it be that our thoughts
are also God’s thoughts. And may
our words and actions not be just
 continued on page 7
wanted to make use of a scandal
to trap Him. They asked our Lord
to judge a woman caught in adul-
tery. The crafty Pharisees said
that according to the Law, she
must be stoned. Jesus, instead of
answering them, sat down and
began to write on the ground.
The Pharisees became impa-
tient and pressed our Lord to re-
spond. Jesus gave them a totally
unexpected answer: “He who has
no sin amongst you, be the first
to cast a stone.” At these words,
the Gospels tell us, that one by
one starting with the oldest, the
accusers abandoned their ploy.
A moving scene follows.
Christ, who became everything
that we are except in sin, does not
cast a stone. He doesn’t even give
us a clue about the woman’s sin.
He simply tells her “to go her way
and to sin no more.”
Every sin that we commit be-
 continued on page 7
Regarding Henry
On becoming a leader
WHEN God saw the misery of His
people in Egypt, He asked Moses
to lead them out of the clutch of
Pharaoh. “I am sending you to
Pharaoh to bring my people out
of Egypt,” God told Moses.
At first, Moses declined. “Who
am I?” he asked. But God in-
sisted, “Lead my people.” And
that was what terrified Moses. To
lead the people out of Egypt and
he never had any experienced at
all. “A leader,” says Dr. John C.
Maxwell, the leading authority on
leadership, “is one who knows
the way, goes the way and shows
the way.”
Leonard Ravenhill in The Last
Days Newsletter, shares the story
of a group of tourists who were
visiting a picturesque village. As
they walked by an old man sit-
ting beside a fence, one tourist
asked in a patronizing way, “Were
any great men born in this vil-
lage?”
The old man looked at the
tourist who inquired and told him
bluntly: “Nope, only babies.” In
other words, leadership is devel-
oped, not discovered. The truly
“born leader” will always emerge;
but, to stay on top, natural lead-
ership characteristics must be
developed.
So, what are some of the traits
that a leader must develop? First
and foremost, he must have a
character. A scorpion, being a
poor swimmer, asked a turtle to
carry him on his back across a
river. “Are you mad?” exclaimed
the turtle. “You’ll sting me while
I’m swimming and I’ll drown.”
“My dear turtle,” laughed the
scorpion, “if I were to sting you,
you would drown and I would go
down with you. Now, where is the
logic in that?” The turtle agreed,
“You’re right. Hop in.”
The scorpion climbed aboard
and halfway across the river the
scorpion gave the turtle a mighty
sting. As they both sank to the
bottom, the turtle resignedly
said, “Do you mind if I ask you
something? You said there’d be
Fair & Square
Buy Pinoy products
THE Federation of Philippine
Industries (FPI) and the Federa-
tion of Filipino Chinese Cham-
bers of Commerce and Industry
Inc. (FCCCII) are set to launch
a new “Buy Pinoy Campaign” on
June 10, and the Trade Union
Congress of the Philippines
(TUCP) has already joined this
campaign that seeks to encour-
age Filipinos to favor the con-
sumption of locally produced
goods and services, over those
that are “imported or smuggled”
into the country, in order to
stimulate the local economy and
create new jobs, according to the
TUCP Secretary-General,
former Senator Ernesto Herrera.
“Never say die,” I should say,
because we have tried many
times to launch several “Buy
Filipino” campaigns, but to no
avail. This idea was first pro-
posed by the late President
Carlos P. Garcia, but hardly did
it take root and neither was it
sustained. I am not about to op-
pose the resurrection of this
noble campaign, but I say that
this time around we should make
it take off, and then make it last
forever.
According to my TV guest Dr.
Ernie Gonzales who is President
of the National Economic Protec-
3
HENRYLITO D. TACIO
no logic in your stinging me. Why
did you do it?”
“It has nothing to do with
logic,” the drowning scorpion
sadly replied. “It’s just my char-
acter.”
“Nearly all men can withstand
adversity. If you truly want to test
a man’s character, give him
power,” said Abraham Lincoln.
Character is what you do in the
dark, D.L. Moody notes. And
“there is no substitute for char-
acter,” reminds Robert A. Cook.
“You can buy brains, but you can-
not buy character.”
Integrity is the second trait a
leader must always possess. If
what you say and what you do are
the same, then you are a man of
integrity. As Max Depree points
out: “Integrity in all things pre-
cedes all else. The open demon-
stration of integrity is essential;
followers must be wholeheartedly
convinced of their leader’s integ-
rity. For leaders who live a public
life, perceptions become a fact of
life.”
“Whoever is careless with the
truth in small matters cannot be
trusted with the important mat-
ters,” said Albert Einstein. The
ultimate test of leaders’ credibil-
ity is whether they do what they
say. Most politicians are not good
leaders because they lack this
specific trait of a good leader. Af-
ter all, what they say is not what
they do.
“No one achieves and sustains
success without discipline,” Dr.
John C. Maxwell once said. And
that includes being a leader. As
Bertrand Russell puts it, “Noth-
ing of importance is ever achieved
without discipline. I feel myself
sometimes not wholly in sympa-
thy with some modern educa-
tional theorists, because I think
that they underestimate the part
that discipline plays. But the dis-
cipline you have in your life
should be one determined by your
own desires and your own needs,
not put upon you by society or
 continued on page 7
IKE SEÑERES
tion Association (NEPA), the
drive to buy local products is
even more important now, be-
cause of the upcoming imple-
mentation of the ASEAN Free
Trade Agreement (AFTA) this
coming January 2010. This date
is just around the corner, and the
move of the government to post-
pone it may just be too late.
NEPA is already more than 70
years old, and it is practically the
oldest non-government organi-
zation in the country, established
long before the acronym NGO
was made popular. Come to think
of it, the NEPA campaign to buy
local products has actually ante-
dated the campaign launched by
President Garcia. Since we have
failed before in the past in this
regard, we should make every ef-
fort now to make it succeed this
time.
My other TV guest Dr. Dieter
Benecke of the Konrad Adenauer
Foundation (KAF) says that the
philosophy of the social market
economy (SME) is inextricably
related to the preservation of the
environment, because the issue
of environmental preservation is
always connected to the respon-
sible production of goods and ser-
vices.
 continued on page 6
4 Mabuhay
Buhay Pinoy
MANDY CENTENO
Tatlong gintong gunita (1)
Ginto ang sagisag ng limampung taon
Sandaa’t limampo’y tatlong ginto iyon
Ito’y pagdiriwang, Sta. Isabel ngayon
Nobyembre 1859, itinatag noon.
Ang Sta. Isabel ay isang parokya
Lungsod ng Malolos, ang sumasakop pa
Hunyo bente uno ay araw na una
Nobyemre disisyente, sandaa’t limampo na.
Hunyo bente uno ay sa unang ginto
Agosto anueve, ang ikalimampo
Sa araw ng Linggo, dasal na tinuro
Ito’y bibigkasin, mayro’ng mamumuno.
Ikalawang Linggo, Hulyo ikalima
Pormal na bubuksan, pagdiriwang nila
May banal na misa sa buong parokya
Na pasisimulan, ganap ikalima.
Ganap ikasiyam ay parada naman
At sa tatlong pook, itong pagmumulan
Una’y sa Dakila, tampok na barangay
Barangay San Pablo, ikalawang lugar.
Barangay Mabolo ay itong pangatlo
Sa mga kapilya, ang tagpuan dito
Ang bawat kalahok, sa nasabing grupo
Ay pamumunuan, sangguniang nito.
Tagapangasiwa, sa pangkat na una
Sina Kapitan Vic, Bro. Ahbet, Andy pa
Barangay Dakila, doon sa Kapilya
Ang mula Bungahan, dito na pupunta.
Mga kasamahan, sa pangkat na ito
Kasapi ng PASKA at Apostolado
Ang Adoradores, ang SIPAG Boys dito
BA, M.E., Lecters, Commentators nito.
Pangalawang grupo’y pangangasiwaan
Nina Brother Larry, Ogie, Jorge P.C.Y.
Kapilya San Pablo, ang tanging tagpuan
Magkikita-kita, ang limang barangay
Ang mga barangay, sama-sama dito
San Rafael, Tikay, Look na Segundo
Ang Barangay Santor at itong San Pablo
Ang tanging samahan ay CONSERJESANTO.
Mga Lay Ministers, doon ay kasama
At ang Charismatic, mga Honoraria
J.Y.L., ,Altar Boys, kasamahan nila
Ang nasabing grupo, tiyak na masaya.
Tagapangasiwa, sa pangkat pangatlo
Sina Brother Jessie, Ayong at si Celso
Ang tagpuan nila’y Kapilya Mabolo
Apat pang barangay, kasamahan dito.
Sila ay tinawag dito’y MACOFABA
Barangay MAbolo at itong COfradia
Ang pook ng FAusta at ang BAlite pa
Sa paglakad nila, sila’y sama-sama.
Mga tanging grupo, dito’y kasamahan
Ang C.W.L., kasamang P.C.Y.
Ang Legion of Mary at SIPAG Ladies man
Mga mang-aawit, kasapi nitong choir.
Halal na opisyal, kasamahan nila
Mga natatangi, sakop ng parokya
Bokal Natividad, sa Bungahan siya
Konsehal Teodoro, Dakila kasama.
Si Konsehal Erjas, sa Mabolo naman
Sa Barangay Santor, Konsi Manalaysay
Mula sa Balite, Konsehal Gatchalian
Punong ehekutibo ay mga pandangal.
(May karugtong)
Murmurings
ARIEL HANS C. SEBELLINO
The prey and the predator
ONCE again, another scandal is on top of the heap of
controversies. Its magnitude, or extent of coverage to be
exact, has spawned entertainment of the highest level
instead of taking it seriously. Or is it really serious stuff
worth our time?
Both the young and the adult couldn’t get enough of
the sex videos that have become favorite conversation
fodder in offices, parlors, restaurants and homes. In our
very own neighborhood, kids who were most of the time
with their parents this summer, were as eager as their
parents to see for themselves what the fuss is all about.
Good thing is our responsible parent-friends were able
to block their children’s reach off the carnal videos. The
opening of the school year is another story. They will have
recesses to finally secure them. The YouTube is an open
access. The internet shop is the ever-friendly neighbor of
the school.
It is another saga that will put to shame even the top-
rating teleseryes. It is another theatrical ride for lawmak-
ers to shine while the public whine in disgust — over an
inquiry that will again be found in the corridors of no
closure. While the debates are unending, the highly-
 continued on page 7
LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980
Kakampi mo ang Batas
Ari-ariang nabili ng mag-asawa
TANONG: Good morning po Atty.
Batas, nag-file po ng annulment ang
misis ko laban sa akin at naghihintay
na lang po kami ng desisyon mula sa
korte, ang tanong ko po ay tungkol
sa conjugal property, ibinebenta po
kasi ng misis ko ang kanyang mga ari-
arian kasama na ang house and lot
at sasakyan na ang lahat pong ito ay
kanyang naipundar may karapatan
po ba ako na pumarte sa pagbe-
bentahan ng kanyang ari-arian? Sa
ngayon po kasi ay wala po akong
trabaho at lahat po ng kanyang prop-
erty ay mula sa kanyang income.
Marami pong salamat.
— cute_guy776@yahoo.com
Sagot: Maraming salamat din po
sa tanong na ito. Sa ilalim po ng Fam-
ily Code, kung ang mag-asawa ay
ikinasal matapos magkabisa ang
Family Code noong 1988, at wala
naman silang nakasulat na kasun-
duan kung papaano nila tatratuhin
ang kanilang mga ari-ariang pundar
noong sila ay mga binata’t dalaga pa,
ang lahat ng ari-ariang ito ay ma-
giging parehong pag-aari nila, kahit
isa lamang ang nagpundar sa kanila.
Sa kabilang dako, kung ikinasal sila
noong bago magkabisa ang Family
Code, ang mga ari-ariang ito ay
ituturing na hiwalay na ari-arian ng
bawat isa sa kanila, o pag-aari lamang
ng asawang nakapagpundar ng mga
ito noong binata o dalaga pa siya.
Ngayon naman, kung ang mga ari-
ariang ito ay naipundar ng isa sa mag-
asawa noong mag-asawa na sila,
ituturing ang mga itong pag-aari
nilang mag-asawa, sa ilalim ng bahagi
ng Family Code na nagsasabing “ab-
solute community property” ng mag-
asawa ang lahat ng ari-ariang nai-
pundar nila noong sila ay makasal na.
Lolo, lola, tiyahin at tiyuhin,
puwede ring hingan ng suporta
sa ilalim ng Art. 195 ng Family Code
TANONG: Magandang gabi po.
Masugid po akong taga-subaybay ng
inyong programa. Nais ko pong
idulog sa inyo ang aking problema
tungkol sa ama ng aking mga anak.
4 na taon na po na hindi nagbibigay
ng sustento ang tatay ng aking 2 anak
na lalaki. Pinahinto ko po sa pag-
aaral ang mga anak ko dahil hindi ko
na po kayang tustusan ang kanilang
pag-aaral lalo po ngayon na akoy
Napapanahon
No. 2 ang Tiaong sa REVIVE Baliuag
ANG Barangay Tiaong na pinangu-
ngunahan ni Punong Barangay Ricky
R. Romulo ang pamangalawa sa RE-
VIVE Baliwag na proyekto naman
nina Myor Romy Estrella at ng
kanyang butihing maybahay Mayora
Sonia kung saan nagpaligsahan ang
27 barangay ng Baliwag. Si Kapitan
Romulo ay ang dating first kagawad
ng Barangay Tiaong. Narito ang
kanyang kuwento:
“Noong nakaraang eleksiyon ay
nanalo ako bilang kagawad sa unang
puwesto dito sa barangay. Sa hindi
inaasahang pangyayari ay binawian
ng buhay ang aming kapitan. At ako
ang naupo bilang bagong kapitan
mula Mayo 15 ng nakaraang taon.
Ang mga unang araw ko sa ba-
rangay ay hindi naging madali para
sa akin subalit pinilit kong ma-
tugunan ang lahat para sa aking
barangay sa mga panahon ding iyon
ay nasabay ang paglulunsad ni Mayor
Romy Estrella at Mayora Sonia
Estrella ng proyekto na tinawag na
REVIVE Baliwag. Isa itong palig-
sahan ng 27 barangay dito sa aming
bayan. Maraming criteria ang RE-
VIVE subalit kung iyong makikita,
pinagtutulong-tulungan naming
matugunan ang mga ito. Ang resulta
ay isang maganda, malinis, tahimik
at kaaya-ayang barangay. Magkaka-
tulong kami ng mga barangay tanod,
mother leader, at mga concerned citi-
zen ng barangay. Linis dito, linis doon
ang una naming naging hakbang
kasunod ang pagtatanim ng ka-
wayan, mahogany at iba pang mga
halaman; paglalagay ng herbal gar-
nagkasakit. 2nd year na po sila ng
aking pahintuin sa pag-aaral. May
ilang ulit ko na po siyang idinemanda
ngunit sa tuwing may hearing po
kami, dumarating siya na walang
abogado dahil hindi daw po niya
kayang kumuha ng abogado. Wala
daw po siyang trabaho ngunit may
negosyo ang kanyang ama at su-
portado naman siya ng kapatid
niyang nasa America. Ano po ang
dapat kong gawin para maibigay niya
ang suporta ng mga anak namin?
Kami po ay hiwalay na noon pang
1993, ako po ay nagpetisyon ng
suporta noong 1997 at siya naman ay
sumunod sa inutos ng korte. Ngunit
hininto na nga niya apat na taon na
ang nakakaraan. Nais ko po sana
humingi ng tulong sa inyo. Kung ano
po ang nararapat kong gawing hak-
bang para po mag sustento siya muli.
Maraming salamat po sa panahon na
iyo pong ginugol sa pagbasa nito. God
bless you po, at more power sa inyong
mga programa.
— saraasinas@yahoo.com
Sagot: Maraming salamat din po
sa e-mail na ito, at may God bless you,
too. Ayon sa Family Code, ang isang
magulang ay may tungkuling mag-
bigay ng suporta sa kanyang mga
anak, lalo na yung mga menor de
edad pa lamang (o mababa pa ang
edad sa labingwalong taon) o di kaya
ay yung mga nag-aaral pa bagamat
nasa wastong edad na. Kung hindi
magagampanan ng magulang ang
tungkuling magbigay ng suporta,
maaari siyang makasuhan ng pag-
labag ng Republic Act 7610, o ang
Anti Child Abuse Law, na maaaring
maging daan upang siya ay makulong
ng hindi bababa ng walong taon. Sa
kabilang dako, kung hindi kaya ng
magulang ang magbigay ng suporta
sa kaniyang sariling anak, ang
tungkuling magbigay ng suporta ay
tutungo sa magulang ng magulang,
o sa lolo at sa lola ng batang dapat
bigyan ng suporta. Ito ay batay sa
Art. 195 ng Family Code, na nag-
sasabi ng ganito: Subject to the pro-
visions of the succeeding articles, the
following are obliged to support each
other to the whole extent set forth in
the preceding article: x x x parents
and their legitimate children and the
legitimate and illegitimate children of
the latter; parents and their illegiti-
den sa barangay; paglalagay ng mga
basurahan; pagbibigay ng liwanag sa
madidlim na lugar; paglilinis at
pagsasaayos ng mga kalye; muling
pagpapaalala sa mga ordinansa ng
barangay gaya ng sa videoke, sa aso
at iba pa; pagpapaliwanag sa kaba-
rangay kung ano ang REVIVE Ba-
liwag; paglagay ng ornamental plants
sa bawat poste upang maging ka-
ayaaya sa paningin; paglalagay ng
direktoryo ng mga nanunungkulan sa
information board sa bukana ng
barangay upang malaman nila ang
bagong pangyayari sa labas at loob
ng barangay at gayundin ang paki-
kiramay sa lahat ng namatayan dito
sa pangunguna ng buong sang-
gunian.
Nakatutuwang marinig na ma-
rami ang namangha sa pagbabago sa
aming barangay taga-rito man o taga-
ibang lugar kaya’t noong Mayo 8 sa
gabi ng parangal ay napili ang aming
barangay bilang 2nd Place Winner.
Kaya’t tunay nga na kapag sama-
sama kayang-kaya.”
Sta. Barbara
FINALIST ang Barangay Sta. Bar-
bara sa REVIVE Baliwag.
Ayon kay Punong Barangay Rom-
mel Tadeo, noong Abril 26 ay benen-
disyunan ang garbage truck ng
barangay at nagsimula nang gamitin
sa pagkolekta ng basura noong ika-1
ng Mayo. Nagdaos ng operation tule
noong Mayo 13,14 at 15 kung kailan
130 kabataan ang naserbisyuhan.
Sumali rin ang barangay sa Lakan at
Lakambini ng Baliwag at sina Daryl
JUNE 12 - 18, 2009
ATTY. BATAS MAURICIO
mate children and the legitimate and
illegitimate children of the latter x x
x” Sa katunayan, batay din dito sa
Art. 195 na ito ng Family Code, ang
obligasyong magbigay ng suporta ay
maaari ding ibigay sa mga kapatid ng
tatay o nanay na hindi makapagbigay
ng suporta. Kaya lamang, kailangang
hilingin mula sa mga kamag-anak na
ito ang pagbibigay ng suporta sa bata,
batay sa Art. 203 ng Family Code, na
nagsasabi ng ganito: The obligation
to give support shall be demandable
from the time the person who has a
right to receive the same needs it for
maintenance, but it shall not be paid
except from the date of judicial or
extrajudicial demand. Ang paghiling
na ito ng suporta ay kadalasang
isinasagawa sa pamamagitan ng
pagpapadala ng demand letter sa
nasabing mga kamag-anak.
Right of way, puwedeng hingin basta’t
masusunod ang kondisyon sa Civil Code
TANONG: Magandang gabi po sa
inyo ako po si Rosanna Javier de
Leon, 27 yrs old, nakatira sa b2 l 16
Ferlins Subd., San Vicente, Binan,
Laguna. Akin pong isasalaysay ang
pinagmulan ng lupang buong pusong
ipinagkaloob ng aking kapatid na si
Julie Javier. Taong 1993 nang
biglaang magkaroon ng malaking
problema sa droga ang kapatid ng
aking tatay na si Romeo Serrano. Na
naging dahilan upang maglabas ng
malaking halaga ang aking kapatid
na si Julie Javier dahil sa kahilingan
ng aking ama upang tubusin ang
kanyang kapatid sa kulungan at
tubusin ang lupang pag-aari ni
Romeo Serrano. Matapos tubusin ang
may-ari at ang kanyang lupa inilipat
sa pangalan ng aking nanay at tatay
ang lupa dahil nasa ibang bansa ang
aking kapatid na si Julie. Mula po
nang mapunta ito sa pangalan ng
aking nanay at tatay sa loob ng
mahabang panahon ay hindi namin
pinakinabangan. Tanging ang mga
kapatid at pamangkin ng aking tatay
ang nakinabang sa nasabing lupa.
Taong 2005 nang magdesisyon ang
aking kapatid na ipalipat ito sa aking
pangalan (Rosanna Javier de Leon).
Iniutos ng aking kapatid na ito ay
aking ibenta upang aming mapa-
kinabangan dahil dumating po ang
 sundan sa pahina 7
LINDA PACIS
Salvador (lakan) at Keith Rivera
(lakambini) ang kumatwan.
Ayon pa rin kay Kapitan Tadeo,
nagkaroon sila ng livelihood projects
mula Abril hanggang Mayo 15 kung
saan may 15 ang nagsanay sa meat
processing at 20 sa celfone repair.
Nagkaroon din sila ng Medical
Mission noong Abril 24 kung kailan
300 pasyente ang ginamot at inik-
samen sa ECG, urinalysis, blood typ-
ing, dental extraction, blood sugar at
blood pressure monitoring. Nagbigay
din ng mga libreng gamot at pedia
consultation.
Barangay Sto. Cristo
KAHIT hindi sumali sa documenta-
tion ng REVIVE Baliwag ang ba-
rangay Sto. Cristo ay may mga pro-
yekto rin sila na itinaguyod. Ayon kay
Punong Barangay Felix Calanoc Jr.,
ang mga ito ay ang clean ang green,
karagdagag outpost sa mga kalye ng
Lopez Jaina, Daang Bakal at Ba-
lagtas.; paglilinis ng kanal, peace and
order, curfew sa ika-10 ng gabi
hanggang ika-4 ng madaling araw
para sa kabataan at feeding program.
“Ipinagawa rin namin ang mga
butas at lamat sa mga nitso sa Catho-
lic Cemetery ng Sto. Cristo,” dagdag
pa ni Kapitan Calanoc.
Sino sa kanila?
Sino kaya sa mga kinatawan ng Bula-
can ang nadagdagan ang pork barrel
ng P20 milyones dahil sa pagsali sa
CON ASS? Mga bagong Bulakenyo,
kung talagang mga bago kayo, Ibo-
boto pa ninyon sila?
JUNE 12 - 18, 2009
Pagkalap ng ulat hinggil sa ‘swine flu’:
Paano kung mayroong mga ‘positibo’?
 mula sa pahina 1
Manila Hotel para sa isang kum-
perensiya ng Christians in Media-
Philippines.
Nagsalimbayan sa aking isipan
ang iba’t ibang alalahanin habang
nililinaw ko sa aking kaibigan ang
kanyang ibinalita hinggil sa kina-
tatakutang sakit.
Pupunta ba ako sa SMAH para
kumpirmahin ang balita? Paano
kung mayroon nang estudyanteng
positibo sa nasabing sakit, sapat ba
ang aking proteksyon sa sarili?
Pero bilang isang mamamahayag,
kailangan kumpirmahin ko ang
balita upang maihabol sa susunod na
edisyon ng mga pahayagang aking
sinusulatan tulad ng Mabuhay at
Philippine Star.
Totoo, may alinlangan ako dahil
sa pangamba sa posibilidad na ma-
hawa. Ilang beses ko nang nadama
ang pangamba sa pagsasaliksik ng
balita hinggil sa mga nakakahawang
sakit mula noong 2003 kung kailan
pumutok ang balita hinggil sa Severe
Acute Respiratory Syndrome (SARS)
at noong 2005 kung kailan may
natukoy na insidente ng hindi naka-
kahawang kaso ng bird flu sa Bara-
ngay Pungo, Calumpit, Bulacan.
“Hinding-hindi ako magko-cover
doon.” Ito ang itinanim ko sa aking
sarili noong 2003 at 2005. Naalala
ko rin ang mensahe sa mga seminar
na aking dinaluhan: “Safety first.”
Sa nasabi ring mga seminar ay
natutunan ko ang dumiskarte sa
pagsasaliksik ng balita katulad ng
mga nakakahawang sakit. Isa sa
pamamaraan ay ang paggamit ng
makabagong teknolohiya tulad ng
telepono.
Binigyan ako ng aking kaibigan
ng numero ng dalawang guro sa
SMAH. Naisip ko, tamang-tama,
makakakuha ako ng kumpirmasyon
at iba pang detalye hinggil sa balita.
Siyempre, bago ako tuluyang
umuwi ay bumili muna ako ng load
para makatawag ako sa mga source
ng balita. Ngunit bitin ang inisyal na
impormasyong aking naipon dahil
ayaw ipabanggit ng mga gurong
aking tinawagan ang kanilang pa-
ngalan. Naisip ko, hindi pa titindig
ang balita. Mahina pa. Kailangan pa
ng dagdag na kumpirmasyon.
Tinawagan ko si Dr. Joycelyn
Gomez, provincial health officer ng
Bulacan, kaso biglang namatay ang
kanyang cellular phone bago pa man
sagutin. Naisip ko, pinatay ba ni
doktora ang kanyang cellular phone?
Pero makaraan ang halos isang oras
ay tumawag siya sa akin at sinabing
low bat o naubos na ang karga ng
baterya ng kanyang cellphone.
Tinawagan ko rin si Dr. Irmin-
gardo Antonio, medical officer ng
Department of Education (DepEd) sa
Bulacan, kaso wala pa daw siyang
balita hinggil sa A H1N1 virus sa
SMAH at ako daw ang unang nagpa-
hatid sa kanya ng balita sa nakaka-
hawang sakit.
Dahil wala akong makuhang
dagdag na impormasyon, nagpahatid
ako ng mga text message sa mga
Proper use and display of the flag
 from page 1
should be on top and the triangle at
the left of the observer. In time of
When used on a speaker’s plat-
war, the red stripe should be on top.
When a number of flags are
When the flag is flown at half grouped and displayed from staffs,
mast to symbolize mourning, it must
be raised to full mast, allowing it to
fly there for a moment before bring-
When used to cover a casket,
ing it down to half mast. To lower
the flag at sunset or at any other
The flag should be flown from
time when ordered, it must again be
raised to full mast before it is
The flag should not be embroi-
brought down.
The flag should be displayed
When flown with flags or pen-
only at sunrise to sunset, or at such
times as may be designated by the
The flag should not be used as
proper authorities.
When the national flag is borne
When mounted on a platform,
in a parade with those of foreign na-
The flag should not be dis-
tions, it should always be in front of
the center of the line of the other
flags.
When the flag is displayed on
When displayed with another
Discard old and tattered flags.
a small staff as in a parade, mourn-
ing is indicated by attaching two
Mabuhay
LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980
opisyal ng Kapitolyo. Ngunit wala
rin daw silang impormasyon.
Papadilim na nang makatanggap
ako ng isang text message mula sa
kaibigan kong unang nagbalita sa
akin ng kaso ng “swine flu” sa
SMAH. Sabi niya, “Si Mrs. Payonga-
yong ang treasurer ng Divine Word
Hospital. Siya ang may impormas-
yon.”
Laking tuwa ko nang mabasa ko
ang kanyang text message dahil ang
taong tinutukoy niya ay nakatira
malapit lamang sa aming bahay. Siya
ay walang iba kungdi si Celia
Payongayong, isang nurse sa Divine
Word Hospital na nagsisilbi ring
tesorera ng ospital.
Muli kong isinuot ang aking
hinubad na damit pagdating ko ng
bahay, kinuha ang ballpen, notebook
at cellular phone, at nagtungo na ako
kina Mrs. Payongayong.
Sa kuwento ni Celia sa akin,
nilinaw niya na hindi pa kum-
pirmado kung positibo ang estud-
yante sa Influenza A H1N1. Ito ang
dahilan kung kaya inilipat sa Lung
Center of the Philippines sa Lungsod
Quezon ang bata dahil sintomas pa
lamang ang natukoy ni Dr. Zoraida
Miguel ng Divine Word Hospital.
“Sana, mag-negative siya kasi
kawawa ang mga estudyante,” ani
Celia at ikinuwento pa na siya ang
tumawag kay Dr. Rommel Pajela,
municipal health officer ng Hagonoy,
noong Miyerkoles ng umaga upang
iparating ang kaso ng batang ki-
nakitaan ng sintomas ng sakit na In-
fluenza A H1N1. Bukod kay Dr. Pa-
jela, tinawagan din ni Celia ang tang-
gapan ng alkalde ng Hagonoy at pu-
nong guro ng Saint Mary’s Academy.
“Kailangang nilang malaman
iyon dahil hindi biro ’yung sakit lalo
na kung maging positibo,” dagdag pa
niya.
Medyo napahaba ang aming ku-
wentuhan, kaya’t madilim na nang
ako ay magpaalalam sa kanya. ’Di pa
ako nakakalayo sa bahay nila nang
bumuhos ang malakas na ulan na
may kasamang kulog at kidlat.
Naisip ko, baka ako ang magka-
sakit o kaya ay tamaan ng kidlat.
Ako ang mababalita, at hindi mag-
babalita pag nagkataon.
Kinabukasan, Huwebes, nag-
punta ako sa munisipyo kasama si
Rommel Ramos, ang stringer ng
GMA 7 sa Bulacan upang kapa-
nayamin ang alkalde ng Hagonoy.
Kaso, on-leave si Mayor Angel Cruz
kaya si Vice Mayor Elmer Santos ang
nanunuparang alkalde. Wala sa
kanyang tanggapan si Santos ng oras
na iyon. Nasa SMAH siya at naki-
kipagpulong sa mga opisyal ng
kalusugan at ng paaralan.
Natuwa ako nang makita si Act-
ing Mayor Santos paglabas ng SMAH
dahil kasama niya si Dr. Gomez.
Naisip ko, titindig na ang istorya.
Matapos ang pakikipanayam sa
dalawa, nagpunta pa kami ni Rom-
mel sa Barangay Abulalas dito rin sa
Hagonoy upang kapanayamin ang
mga magbababoy na namumurob-
lema sa pagkalat ng misteryosong
small streamers of black crepe to the
spearhead, allowing the streamers to
fall naturally.
form without the staff, the flag
should be displayed horizontally and
the Philippine flag should be in the
center at the highest point.
speaker’s desk or to drape over the
the triangle should be over the head
and the blue stripe over the right
side of the body. The flag should not
touch the ground. The casket should
be carried foot first.
cloth. It should not be used as part
nants of organizations on the same
ballyard, the Philippine flag should
always be the peak.
emonies.
the flag should be placed on the pre-
siding officer’s right and a bit in
front, as he faces the congregation.
Other flags should be on his left.
flag against a wall from crossed staffs,
the Philippine flag should be on its
5
sakit na naging sanhi ng pagkamatay
ng kanilang mga alagang baboy.
Ayon sa nanunuparang beterinaryo,
hindi misteryoso ang sakit ng mga
baboy. Sa halip, iyon ay ang porcine
respiratory and reproductive syn-
drome (PRRS).
Halos ika-2:00 na ng hapon nang
matapos kami sa interview. Nag-
hiwalay na kami ni Rommel. Buma-
lik na ako sa kabayanan ng Hagonoy
upang gumawa ng istorya, at siya
naman ay nagbalik na sa Malolos.
Pagkagawa ko ng istorya, tuluyan
na akong umuwi para manang-
halian, bandang ika-3:30 ng hapon.
Pagkakain, magpapahinga na
sana ako nang matanggap ko ang
sunod-sunod na text message na
mayroon din daw estudyante sa
bayan ng Bulakan na kinakitaan ng
sintomas ng Influenza A H1N1, kaya
nagtatawag na naman ako sa mga
opisyal upang magkumpirma at
pagkatapos ay muling nagpadala ng
istorya.
Madali lang sana ang update sa
balita, kaso mabagal ang internet
access ko sa bahay, kaya nakigamit
pa ako sa pinsan ko. Kasama ko na
noon ang aking supling. Sa edad ni
Bagong Inhinyera
Bethany Eirene na dalawang taon at
kalahati nasa kalikutan at kadal-
dalan siya, kaya bago ko maipadala
ang update sa balitang aking sinulat
ay katakot-takot na saway ang
ginawa ko sa kanya upang hindi
pagpipindutin ang keyboard ng com-
puter ng pinsan ko.
Pagkatapos kong maipadala ang
update sa istorya ko ay umuwi na
kaming mag-ama. Naisip ko, maka-
kapagpahinga na rin ako sa wakas.
Pero hindi pa rin pala.
Muli, sunod-sunod na text mes-
sage ang aking natangggap kabilang
ang mga nangangambang mensahe
ng aking mga kababayan sa Hagonoy
hinggil sa kaso ng Influenza A H1N1
sa SMAH.
Sabi sa text ng aking kaibigang si
Arnold Mendoza, “Kakatakot pare, Engr. Andrea Mathea F. San Pedro
dalawa anak ko sa Central (Hagonoy
East Central School ) at isa sa Si Andrea Mathea F. San Pedro ay pumasa
SACHS (St. Anne’s Catholic High sa exam para sa mga civil engineer na
School).” Ang dalawang nabangggit
na paaralan ay katabi ng SMAH. isinagawa ng Professional Regulation Com-
Sa totoo lang, hindi masisisi na mission kamakailan. Si Andrea ay produkto
mangamba sa Influenza A H1N1 ang ng Bulacan State University sa Lungsod ng
mga taga-Hagonoy dahil noong Abril
lang nagsimulang kumalat ang Malolos, Bulacan. Siya ay anak nina Balagtas
kinatatakutang sakit sa Mexico City. at Letty San Pedro ng Tabing Bakod, Sta.
Nitong Mayo nakapagtala na sa Maria, Bulacan.
Pilipinas at sa unang bahagi ng
Hunyo sa De La Salle University sa
Maynila ay may nakumpirmang kaso
ng Mexican swine flu.
Sa mga naunang kasong na- PAGMANA SA LABAS NG HUKUMAN NG MGA
banggit masasabing naging kam- ARI-ARIANG NAIWAN NI RAQUEL BERNARDO
pante ang mga kababayan ko dahil
inisip nila, “Malayo pa naman, nasa NA MAY PARTIHAN
Maynila pa.” Dapat malaman ng lahat na ang ari-arian ng namayapang si Raquel
Pero nang kumalat ang balita sa Bernardo na namatay noong ika-21 ng Pebrero, 1998 sa Camias, San
Hagonoy noong Huwebes sa pama- Miguel, Bulacan ay walang naiwang huling habilin o testamento. Na
magitan ng mga text message, nag- siya ay nakaiwan ng walong (8) parsela ng lupa na matatagpuan sa
bago ang pananaw nila. Bigla silang Camias, San Miguel, Bulacan kasama ang kagalingang natatayo doon
nag-alala at nangamba na tulad ko. na mas makikilala sa paglalarawang 1) Transfer Certificate of Title No.
Bakit hindi? Nasa tabi na lamang T-188890; 2) Transfer Certificate of Title No. T-188891; 3) Transfer
namin ngayon ang mga taong kina- Certificate of Title No. T-188892; 4) Transfer Certificate of Title No. T-
kitaan ng sintomas ng Flu A H1N1. 188893; 5) Transfer Certificate of Title No. RT-59413 (T-245572); 6)
Tax Declaration No. 2006-22018-00820 ; 7) Tax Declaration No. 2006-
22018-00821 ay napagpasiyahang manahin sa labas ng hukuman na
may partihan ng mga lehitimong tagapagmana na mas makikilala sa
Kasulatan Blg. 440; Pahina Blg. 88; Aklat Blg. 106; Serye ng 2009 ni
Notaryo Publiko Atty. Jose M. Cruz.
Mabuhay: May 29, June 5 & 12, 2009
own right, and its staff should be in
front of the staff of the other flag.
http://mabuhaynews.com
placed above and behind the speaker. e-mail: mabuhaynews25@yahoo.com
It should never be used to cover the
platform.
a staff when displayed on a float.
dered on clothes, or on any piece of
of a costume.
unveiling material in unveiling cer-
played in cockpits, dance halls and
centers of vice. It should not be used
for decorations.
Worn out flags should be destroyed
privately, preferably by burning.
6 Mabuhay
LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 JUNE 12 - 18, 2009

Fil-Japanese sa
Hagonoy walang Ano ang A H1N1 pandemic alert 6?
NI DINO BALABO

Influenza A H1N1 HAGONOY, Bulacan — Idineklara ng World Health

Organization (WHO) ang Influenza A H1N1 pan-
demic alert stage 6 noong Hunyo 12, o eksaktong 60
nang araw mula nang unang maitala ang pagkamatay
ng isang pasyente sa Mexico City noong Abril 13.
Ang totoo, ang mga pandemic alert level ay batay
sa inihandang preparedness plan laban sa bird flu
noong 2006. Ito ay kinumpirma ni Dr. Romeo Manalili
ng Department of Agriculture sa Gitnang Luzon sa
isang panayam ng Mabuhay noong Mayo 1.
 mula sa pahina 1 na community outbreak Ngunit ano nga ba ang pandemic alert stage 6? Ayon kay Dr. Manalili, “Iisa ang protocol na
“Dalawa ’yung anak ang walong kaso ng Influ- Ayon sa WHO, ang pandemic alert stage six o ang sinusunod sa pandemic.”
kong nag-aral sa Central at enza A H1N1 sa huling bahagdan ng babala ay ang pagkakaroon ng Batay sa bird flu preparedness plan, ang stage 1
isa sa SACHS kaya medyo DCMDMHS sa Barangay patuloy na pagkahawa ng tao mula sa kapwa tao at alert ay nangangahulugan na wala pang bagong in-
kinabahan ako,” ani Men- Bambang ng bayang ito. lumalawak ang nasasakupang lugar kung saan ay may fluenza virus na nadidiskubre, at maliit pa ang
doza patungkol sa Hago- Ipinaliwanag ni Dr. Go- mga nahawang tao. posibilidad na mahawa ang tao mula sa hayop na
noy East Central School at mez na ang pagkakaroon Sinabi ni Dr. Margaret Chan, director general ng pinagmumulan nito.
St. Anne’s Catholic High ng community outbreak o WHO, ang pandemic alert stage 6 ay hindi nanga- Ang stage 2 ay mayroong bagong influenza virus
School na di kalayuan sa biglang pagkalat ng sakit ngahulugan na naging mabalasik ang Influenza A na na-detect sa hayop at posibleng makahawa sa tao;
Saint Mary’s Academy– katulad sa Jaen, Nueva H1N1 virus, sa halip ang babala ay tumutukoy sa samantalang ang stage 3 ay mayroon nang tao na
Hagonoy. Ecija ay batay sa kung may pagkalat ng virus sa isang lugar. nahawa mula sa hayop ngunit wala pang tao na
iba pang mga taong na- “We want to make the clarity that the higher alert nahawaan ng virus mula sa kapwa tao.
Hindi pa outbreak hawa sa mga positibo sa level of the pandemic does not necessarily mean that Ang stage 4 ay mayroon nang insidente na nahawa
BULAKAN, Bulacan — sakit. we are going to see a more dangerous virus, or many ang tao sa virus mula sa kapwa tao, ngunit kakaunti
Hindi pa maituturing na “We still have to check more people falling severely ill or dying,” ani Chan sa pa rin ang bilang.
“community outbreak” the level of transmission, isang press briefing sa Geneva, Switzerland noong Katulad nito, ang stage 5 ay mayroon nang tao na
ang pagiging positibo sa but for the moment there is Hunyo 12. nahawa mula sa kapwa tao, at higit na mas marami
Influenza A H1N1 o nothing to fear kasi mild Ang naganap sa nasabing press briefing ay ang kanilang bilang ngunit nananatili pa ring “local-
“Mexican swine flu” ng lang yung cases. Wala pang inilathala sa iba’t ibang pahayagan at maging sa mga ized” ang impeksyon o hindi pa kumakalat ang sakit
walo sa 49 na mag-aaral na naospital dahil puro nasa mga website sa internet. sa mga pamayanan.
kinakitaan ng sintomas sa home confinement ’yung
isang pampublikong pa- mga students,” ani Gomez ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
aralan sa bayang ito ngu- nang siya ay makapana-
nit mananatiling suspen-
dido ang klase sa Donya
yam ng Mabuhay sa te-
lepono noong Hunyo 15.
Promdi  mula sa pahina 2
Candelaria Meneses Du- kunan ng mga impormasyong ka- sion for General Emilio Aguinaldo y ang Bulacan ay isa nang lalawigan
que Memorial High School Pagsuspinde sa klase nilang tinipon bilang patunay na Famy to display the Philippine Flag mula pa noong Agosto 15, 1578 o
(DCMDMHS) hanggang Unang napansin ang totoo ang kanilang sinasabi. for the first time at Cavite Nuevo …” pitong taon matapos maitatag ang
Hunyo 21. pagkakasakit ng 11 es- Katulad ng mga mamamahayag, *** Pampanga bilang isang lalawigan.
Idineklara noong Hun- tudyante sa bayan ng Bu- bahagi ito ng kanilang pananagutan Kung tutuusin ay simple lamang Nakapagtataka rin bakit nasabi ni
yo 15 ng Department of lakan noong Hunyo 10, sa kanilang mambabasa. Ang paglala- ang pagkakamali ng Panglalawigang Mendoza na, “nahiwalay ang Bulacan
Health (DOH) ang kauna- kaya’t agad na nag-utos gay ng mga footnote ng mga histor- Kapasiyahang isinulong ni Sulit, sa piling ng kanyang inang Pam-
unahang community out- ang DOH na suspendihin yador at ibang manunulat sa kani- ngunit dapat tandaan na ang mga panga noong 1755” samantalang
break ng “swine flu” sa ang klase kinabukasan sa lang sinaliksik ay nangangahulugan dokumentong katulad nito ay magsi- kinikilala na ng pamahalaang pangla-
bansa matapos makum- kanilang paaralan, ayon na handa sila sa pagsusuri ng ibang silbing batayan ng mga kabataan, lawigan ng Bulacan mula pa noong
pirmang positibo ang 11 kay Dr. Irmingardo Anto- mananaliksik at ituwid ang anumang mag-aaral at mga mananaliksik. 2006 na ang Bulacan ay isa nang
mag-aaral ng Hilera El- nio, medical officer ng pagkakamali. Kung hindi itutuwid, maling impor- lalawigan mula pa noong Agosto 15,
ementary School sa Jaen, Departmernt of Education- *** masyon ang makokopya nila. 1578.
Nueva Ecija. Ang pagkalat Bulacan (DepEd-Bulacan). Narito, ang problema. Handa ba Maliit na pagkakamali lamang ito, ***
ng kinatatakutang sakit sa Ito ay kasabay ng pagsus- ang gobyerno at mga taong bumubuo subalit malinaw na makikita ang ka- Bilang isang provincial adminis-
Jaen ay ipinahayag tatlong pinde sa klase sa SMAH sa nito na ituwid ang kanilang pagkaka- pabayaan ng umakda ng Kapasiya- trator, si Mendoza ang isa sa mga
araw matapos ideklara ng Hagonoy. mali, kungdi man ay aminin ang han at ng mga bumubuo sa Sanggu- opisyal ng pamahalaang panglala-
World Health Organization Mananatiling suspen- kanilang pagkakamali? niang Panglalawigan na dapat sana wigan na dapat ay nakakaunawa sa
(WHO) ang “pandemic dido ang klase sa dalawang Isang halimbawa ay ang Ka- ay nagsagawa ng pananaliksik at kasaysayan, hindi ba?
alert stage six” o ang paaralan bilang bahagi ng pasiyahan Bilang 091-T’09 na pinag- pagsusuri. At bilang isang mataas na opisyal
pinakamataas na alert level 10-araw na quarantine pe- tibay ng Sangguniang Panglalawigan *** ng Kapitolyo, kayang-kaya ni Men-
o babala hinggil sa kuma- riod na itinakda ng DOH. nitong Mayo 11, sa pagtataguyod ni Tandaan natin na ang mga halal doza na sumangguni sa Bahay Salik-
kalat na sakit. Hinggil naman sa pi- Bokal Ernesto Sulit ng Ika-3 Distrito na lingkod bayang katulad nila ay su- sikan ng Bulacan para matiyak ang
Ayon kay Dr. Joycelyn nagmulan ng sakit, sinabi ng Bulacan. mumpa na maglilingkod sa bayan at kawastuhan ng kanyang inihanda o
Gomez, provincial health ni Dr. Gomez na hindi *** ipaglalaban ang kapakanan ng sam- ipinahandang talumpati, hindi ba?
officer, na siya ring taga- matiyak kung saan o ka- Ang nasabing Panglalawigang bayan. ***
pagsalita ng lalawigan nino nahawa ang mga ka- Kapasiyahan ay tumutukoy sa mahi- Ngunit kung sila ay nagpapabaya Kung mali ang mga impormas-
hinggil sa Influenza A bataang mag-aaral sa Bu- git isang buwang pagdiriwang ng sa tungkulin, katulad ng hindi pagsu- yong pinagtibay ng Sangguniang
H1N1, hindi maituturing lakan. National Flag Day sa Bulacan mula suri at pananaliksik, lumalabas na tu- Panglalawigan at binigkas ni Men-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Mayo 15 hanggang Hunyo 30 ng matalikod sila sa tungkuling sinum- doza, nararapat lamang itong ituwid
bawat taon. paan, at nakahandang malulong ang upang lumaya sa kamangmangan
Fair & Square  from page 3 Batay sa ikatlong saknong ng
nasabing kapasiyahan na itinaguyod
mga Bulakenyo sa tanikala ng ka-
mangmangan.
ang mga taong hindi sapat ang pang-
unawa sa kasaysayan.
Ms. Margo Mercado, my contact at the Asian Insti- ni Sulit at pinagtibay ng Sangguniang *** Kung mali rin naman ang aking
tute of Management (AIM) who arranged the interview Panglalawigan, ang pambasang wata- Hindi lang iyan. Minsan ay bi- pagsusuri at pagtawag pansin sa
of Dr. Benecke was quick to point out that his SME sub- wat ay unang iwinagayway noong nangggit ko na sa pitak na ito ang kanila, nakahanda akong humingi ng
ject was not the same as the commonly known meaning Mayo 28, 1898 sa Alapan, Imus, talumpati ni Provincial Administra- paumanhin sa publiko bilang isang
of small and medium enterprises. As it turned out, his Cavite. tor Pearly Mendoza sa nakaraang mamamahayag na Bulakenyo upang
definition of the social market economy actually favors Subalit ayon sa isang kasapi ng kumperensiya hinggil sa kasaysayan, ituwid ang aking pagkakamali, ngu-
the promotion of small and medium enterprises. Cavite Historical Society (CHS), mali kalinangan at sining ng Bulacan at nit dapat muna nilang patunayan ang
To some extent, it could be said that the big compa- ang nasabing impormasyon. Pampanga na ginanap sa Holy Angel kamalian sa aking pagsusuri.
nies are partly responsible for our failure to make glo- *** University sa Lungsod ng Angeles, ***
bally competitive products, with a few exceptions. It is Batay sa artikulong sinulat ni Pampanga noong Mayo 12. Para naman sa Bahay Saliksikan
the government that has practically spoiled them with Willy Pangilinan ng CHS, na lumabas Sa nasabing talumpati, sinabi ni ng Bulacan, panahon na upang
too many incentives that were just used to increase their sa pahayagang Operation Expose Mendoza na anak ng Pampanga ang linawin ang impormasyong ipina-
profits, but not improve their global competitiveness. noong Mayo 24-30, 2009, ang pam- Bulacan nang bigkasin niya sa mga labas ng kanilang mananaliksik na si
This time around, it may be best to spread these in- bansang watawat ay unang iwinagay- dumalo sa kumperensiya ang mga Ian Alfonso hinggil sa sinasabing Ex-
centives to the small and medium enterprises as a way of way sa harap ng Teatro Cavitenyo sa salitang “Nang maisilang ang lala- pediente ng Pampanga na diumano’y
growing the social market economy, a “set of thinking” Cavite Nuevo at hindi sa Alapan, wigan ng Pampanga noong Disyem- nagsasabing nahiwalay ang Bulacan
that is being promoted by Christian social democrats Imus, Cavite. Ang Teatro Cavitenyo bre 11, 1571, naging isang teritoryo sa Pampanga nong 1755 o halos 200
worldwide. Small is still beautiful, and I fully agree with sa Cavite Nuevo ay ginamit na Mili- nito ang Bulacan. At doon sa aming taon matapos matatag ang Bulacan
that. tary Headquarters ni Hen. Emilio matandang kabisera sa bayan ng bilang lalawigan. Ano ba ang Ex-
How are we going to make the “Buy Pinoy” campaign Aguinaldo mula noong Mayo 25, Bulakan, natuklasan rin na minsan pediente? Ano ang kahalagahan nito?
succeed this time? The best way to start I think is to 1898. na rin itong naging kabisera ng Sino ang nakatuklas ng sinasabing
strictly enforce the markings of all products that are sold Binanggit din ni Pangilinan ang matandang Pampanga. Di nagtagal, Expediente ng Pampanga?
in the local market, both local and imported. After that, nakasaad sa panandang pangkasay- nahiwalay ang Bulacan sa piling ng Naniniwala ang Promdi na bi-
it would make a lot of sense to come up with a database sayan na ikinabit ng National His- kanyang inang Pampanga noong lang isang sentro ng pananaliksik,
of all products that are truly locally made, based on their torical Institute sa Alapan, Imus, 1755 at gumuhit ito ng sariling kasay- dapat patunayan ng Bahay Salik-
approved markings. Cavite noong 1998. Narito ang bahagi sayan na hiwalay sa kanyang ina. Tila sikan ng Bulacan ang kanilang
As we revive the campaign to buy local, we should be ng nakasaad sa panandang pangka- isang anak na nasa hustong gulang kakayahan sa pananaliksik upang
wary of the fact that because of globalization many Fili- saysayan: “Battle of Alapan. On this na at naisipang bumukod sa kanyang maituwid ang mga pagkakamali sa
pino companies are now sourcing their products from site, on 28 May, 1898, between 10:00 mahal na ina. pagtatala ng kasaysayan.
abroad, while at the same time using or keeping their AM to 3:00 PM a bloody encounter *** Ang maipapayo ko ay dapat pa-
local brands. This would often confuse Filipino buyers ensued between Filipino Revolution- Narito ang tanong. Bakit nasabi ngunahan ng Bahay Saliksikan ng
into thinking that their products are locally made, but ary Forces and approximately 270 ni Mendoza na anak ng Pampanga Bulacan ang isang kumperensiya sa
are actually imported. Spanish Marines. This battle, which ang Bulacan samantalang batay sa pananaliksik upang magkaroon ng
For example, Shoemart is using the SM brand in sell- resulted in the triumph of Filipino pananaliksik na inilabas ng Bahay kahulugan ang kanilang panana-
ing shoes in their stores, a brand that is known to be forces, was taken as a glorious occa- Saliksikan ng Bulacan noong 2006, gutan sa sambayanang Bulakenyo.
local. Sad to say however, most if not all of their shoes ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
are now made in China, a move that has happily brought
life to their bottom lines, but has sadly caused the death
of the local shoe industry. This is apparently true in the
Kastigo  mula sa pahina 2
case of “Kamiseta” and “Bench” also. national state of emergency, pero sa ang oposisyon, kundi ang buong sam- mejora sa Pampanga — palatan-
Watch my TV show “Bears & Bulls”, a daily coverage halip, nagpalabas ng kung anu-anong bayanang Pilipino. Hangga ngayon, daang totoo ang hinala ng marami na
of the Philippine Stock Exchange, 9:00 AM to 1:00 PM in Executive Order, at iba pang kau- marami pa rin ang nangangamba nagbabalak si Aling Gloria na ku-
Global News Network. Email iseneres@yahoo.com or text tusan at patakarang labag sa Konsti- kung matutuloy o hindi ang halalan mandidatong “delegado” sa Pam-
+63929-3605140 for local cable listings. tusyon, ayon sa pasiya ng Korte sa 2010. panga at manatili sa poder bilang
Suprema. Patuloy pa ring isinusulong ng Unang Ministro sa sistemang par-
mga mersenaryong nakararaming liyamentaryong niluluto ng Mala-
Tangkilikin ang gawang Pinoy!
Nililito ang sambayanan buwaya sa camara de respresentantes kanyang at ng Tonggreso sa sapilitan
Ngayon patuloy na nililito ng ang Cha-cha, at si GMA sa kabilang at binabrasong pagsusulong ng Cha-
Administrasyong ito hindi lamang dako ay nagbubuhos ng panahon at cha!
JUNE 12 - 18, 2009
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Forward to Basics  from page 3 Regarding Henry
comes a scandal to us. Even if sin (i.e. any voluntary
thought, deed and word against God and our neighbor)
is not made public it is an obstacle to our loving God. By
sinning we already cast the first mortal stone upon our-
selves separating us from God.
If our sin is unfortunately made known to others, –
whether because of us or others have unjustly divulged
it– then a second stone is cast upon others who are hin-
dered because they are “scandalized” by what we have
done. Then we can continue counting the stones cast as
many others continue to spread the scandal, that is, take
up more stones to throw at us.
Our Lord sticks to the essential issues and not to the
superficial accents of the scandal (i.e. looks, position, and
the type of scandal). God’s main concern: He loves all
men, wants all of them to be saved and therefore forgives
them.
Unlike our Lord, media like the Pharisees then, may
appear to be campaigning for truth and justice. Instead,
they have in fact given the public more stones to cast
with. Some of these are:
• a couple had sex and this was filmed without the
consent of the other;
• the video, now a hot pornographic clip, is available
in the Internet and bootleg DVD stands;
• the accused begs the public to understand that it
was meant only for “private viewing”;
• the victim is at a lost on how to go one living a de-
cent life;
• blah, blah, blah…
From these barrage of stones, the viewer –like the lady
in the barber shop– is led to rashly conclude:
• it’s normal for people who aren’t married to have
sex;
• you can video sexual affairs as long as it’s for private
viewing;
• media “teases” the public by showing “blurry scenes”
of the video, people then resort to “clearer versions over
the net,
With these confused and sad state of affairs the real
issues are obscured:
• fornication and adultery are always grave sins of-
fending God and the very persons involved;
• filming sexual acts, even among married couples,
converts them into objects and their pro-creational act of
love into something bestial;
• viewing pornographic clips out of sheer curiosity is
morally harmful and willful indulging in it is morally evil;
• the media has the obligation to express the truth
and uphold justice, but not at the expense of the involved
parties and of society’s treasured values of intimacy, de-
cency and modesty.
Jesus forgives the woman and tells her to go and sin
no more. He does not cast a single stone. Are we also
determined to stick to the real issues without aggravat-
ing it more than it already is? Are we determined to up-
hold truth and justice in a way that our society and com-
munities may become havens of true human love and self-
giving?
***
I left the barber shop realizing that the scandal had
also left a mark in me: a badly done haircut.
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Murmurings
charged public is anticipating a host of other sex videos
that will surely land in the open markets of Divisoria and
Sta. Cruz. Some small-time perpetrators will again make
money. The senate inquiries will go on and on.
I saw a portion of the sex video from a lady friend’s
cellular phone. I am afraid there are lots of Katrinas and
Haydens (and the in-betweens) who are not celebrities
but are wallowing in despair and silence over a personal
tragedy that has not dawned on the consciousness of the
public or caught the fancy of the esteemed halls of the
Senate and House of Representatives.
We are the sum of our actions. The act of taking de-
light in watching the sex videos is a form of perpetration.
I liked the way Senator Miriam Defensor-Santiago said
it, “guilty as charged”. We all are participants in this brou-
haha and in every issue or controversy that we are fed
with. If we see things in a different light, and if orators
raise the level of discussion from banal to enlightening,
we will be better off as thinking public who deserves more
from our legislators. Boy Abunda and Kris Aquino in their
Sunday gossip-entertainment program The Buzz were
even more impressive who truly shed light on the convo-
luted subject that truly belongs to an entertainment show.
Did I say celebrities grandstand too? Lights, camera,
action!
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Cebu Calling
our words and actions, but also God’s. That’s how we are
meant to be!
On God’s part, everything has been provided for us to
reach the goal. He always gives us his grace. He sends us
the Holy Spirit, our sanctifier with his gifts and fruits, so
that we can concur with God’s actions and designs.
We’ve been given God’s word, a living and definite
revelation so we can enter into the mind of God. We have
been given the sacraments and the Church itself, so that
God continues to be with us and in us in a very direct
and abiding way while still journeying in this earthly life.
We have to do our part to reciprocate God’s providence
over us. We need to develop a theological mind, thinking
always in terms of our faith, and not just with our reason
and senses. We have to aim at nothing less than being
contemplatives, able to see God in everything and every-
thing through the eyes of God.
I’m afraid we are still light years away from this ideal.
But if we put our mind together, we can achieve what is
really meant for us. We just have to be aware of what is
involved and consistent in putting into action what we
know and realize about our life, thanks to our faith, re-
gardless of the difficulties and mistakes.
Let’s live the life of God!
Mabuhay
LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
authority.”
You may be talented, wealthy and
famous, but without discipline, you
are nothing. As author H. Jackson
Brown Jr. reiterated, “Talent with-
out discipline is like an octopus on
roller skates. There’s plenty of move-
ment, but you never know if it’s go-
ing to be forward, backwards, or side-
ways.”
A good leader should also have the
ability to influence others. “The key
to successful leadership today is in-
fluence, not authority,” Kenneth
Blanchard said. John Maxwell him-
self agrees: “Leadership is influence.”
John D. Rockefeller was known for
his amazing business success, but he
had a greater reputation among those
who knew him as being a man who
motivated his people. He had a sin-
cere appreciation for others and was
willing to accept failure if an honest
attempt had been made at success.
When one of his partners, Edward
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Depthnews
A bill changing the name of a
barangay requires both Senate and
House to vote separately. But for con-
stitutional change,1190 punches an
exception. This is constitutional
gang-rape.
“Attempted gang rape perhaps,”
Ateneo’s constitutional scholar
Joaquin Bernas wrote. “At best, 1109
was a solemn proclamation that the
House of Representatives was ready
to defy the Constitution. (It’d) push
for revision of the Constitution with-
out cooperation of the Senate.”
Did 1109 cross a line in the sand?
The “Hyatt Ten” mutiny and Cory
Aquino’s demand that President Ar-
royo quit rocked Malacanang. The
Catholic Bishops Conference refused
to back calls for people to hit the
streets.
Not this time. Those “who wish to
publicly protest against 1109 should
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Kakampi mo ang Batas
mahigpit na pangangailangan. Ngu-
nit di po mabenta ang lupa dahil
pinag-iinteresan po ito ng aking tatay,
mga kapatid niya na si Buena Javier
Valle na nagmamay-ari ng lupa sa
unahan, si Romeo Serrano dating
may-ari ng lupa sa likuran na pagma-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
may-ari ko na po ngayon at ang mga
 from page 4 pamangkin na nagtayo ng bahay sa
lupa namin. Sabi po nina Eduardo
Serrano Javier (tatay), Buena Javier
Valle at Romeo Serrano na di namin
maaaring ibenta ang lupa ng walang
pahintulot nilang tatlo. Sa kundis-
yong kailangan magbigay ako ng
ilang metro na daraanan ng nakatigil
sa likuran. Gumawa po ng skecth ang
tatay ko dahil wala pong titulo ang
lupa at di rin po napa-approved ang
tunay na sketch dahil sa itinakbo ang
pera ng taong dapat na mag-sasaayos
ng lupa. Ang di ko po nagustuhan ay
70 sq. m. lang po ang matitira sa 90
sq. m. na lupang nasa pangalan ko.
Kahapon po nakasabay ko po ang ku-
mare ko sa sakayan ng fx papuntang
Taytay kung saan naroon ang lupang
pinag-iinteresan. Sabi niya po na
sinabi ni Buena Javier Valle na di sila
papayag na mabenta ang lupa kung
di po kami magbibigay ng ilang met-
rong space. Ang kabuuan po ng lupa
ay 180 sq. m. 90 sq. m po kay Buena
Javier Valle at 90 sq. m. po para sa
akin (Rosanna Javier de Leon). Ano
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
po at paano pong hakbang ang dapat
kong gawin upang maisaayos ang
 from page 3 lahat sa maayos at legal na pama-
maraan. Dahil isa ko pa pong prob-
lema ang mga pirma ng mga testigo
at matatandang dapat na pumirma
ay matagal na pong patay sabi po ng
isa sa mga pinsan ko. Tulungan niyo
po ako na mabigyan ng hustisya
upang panagutin at pagbayarin ang
magkakapatid na nanloko sa aming
magkakapatid at sa aming nanay.
Lubos na gumagalang at nagpapasa-
lamat Rosanna Javier de Leon.
— yrvinerose08@yahoo.com
Sagot: Maraming salamat din,
Rosana Javier De Leon, sa e-mail na
ito. Naririto ang aming mga sagot:
Una, sinasabi ng Civil Code of the
Philippines na ang isang may-ari ng
lupa ay may karapatang gawin ang
kanyang anumang nais gawin sa
lupang kanyang pag-aari. Ito ay batay
sa prinsipyo ng batas na nagsasabing
ang isang may-ari ng anumang ari-
arian ay may absoluto at buong-
buong karapatang magdesisyon kung
ano ang kanyang gagawin sa kanyang
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
T. Bedford, failed in a business ven-
ture, which cost Rockefeller’s com-
pany a million dollars, Rockefeller
responded with a statement that has
become classic in business lore. He
didn’t criticize Bedford because he
knew he had done his best. He did,
however, call Bedford to his office.
“I think it is honorable that you
were able to salvage 60 percent of the
money you invested in the South
American venture,” Rockefeller told
Bedford. “That’s not bad; in fact, it’s
splendid. We don’t always do as well
as that upstairs.”
A good leader is also good in moti-
vating others rather than manipulat-
ing them. In his book, ‘Something to
Smile About,’ Zig Ziglar gives us a
thought-provoking comparison on
both words: “Motivation occurs when
you persuade others to take an action
in their own best interests. Things
such as people preparing their home-
work, accepting responsibility for
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
go on with their plan of mobilization,”
CBCP president Angel Lagdameo
said in a pastoral statement. “(This
would) protect the common good and
national interest … Express it in a
peaceful nonviolent way. (Otherwise)
we fall into the trap that will neces-
sitate martial law again.”
“We appeal to the House of Rep-
resentatives not to pursue 1109,” the
statement added “Let the 2010 elec-
tion push through … If there should
be Charter change, let it be after
2010, via a constitutional convention
whose delegates are democratically
elected by the people.”
The stakes, however, are high. If
1109 succeeds, cha-cha will give con-
gressmen a crack at extending their
terms. It’d prolong President Arro-
yo’s lease on Malacañang, as well as
her armor of immunity. The First
Gentleman’s conjugal impunity will,
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
pag-aari, basta’t hindi ito naka-
kapinsala naman sa karapatan at ari-
arian ng ibang tao. Dahil diyan,
ipapayo ko sa iyo, Rosana, na ibenta
mo kung nais mong ibenta ang iyong
lupa (o lupang pag-aaari ng iyong
kapatid na nagpapabenta sa iyo).
Pangalawa, hindi totoong kailangang
magbigay ng isang may-ari ng lupa
ng bahagi ng kanyang pag-aaari
upang gamitin itong right of way o
daanan ng ibang tao. Sinasabi ng
Civil Code of the Philippines na hindi
pupuwedeng pilitin ang sinumang
may-ari ng lupa na magbigay ng right
of way, kung ang mga kondisyong na-
kasaad sa batas ay hindi maipapakita
ng nagnanais kumuha ng right of
way. Ang ilan sa mga kondisyong ito
ay ito: kailangang wala nang iba pang
dadaanan ang mga taong nagnanais
gumamit ng right of way; kailangan
ding magbayad ng upa o ng tuwirang
halaga ng lupang gagamitin bilang
right of way ang mga nagnanais
7
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 from page 3
their performance, and finishing
their education are the results of
motivation.”
On the other hand, “manipulation
is persuading others to take an action
that is primarily for your benefit,”
Ziglar explains. “Things such as sell-
ing an inferior product at an inflated
price and working people overtime
with no extra pay are examples of
manipulation.”
Walter Stevenson once pointed
out: “If leadership is an art, then lead-
ers are the artists, organizations are
the easel, people are the canvas, ideas
are the pigment, values are the
frame, and vision is the thing that’s
hung up at the gallery—the final out-
come that’s so magical it tempts the
audience to forget the messy process
by which the result is fashioned, and
lures them into a state of awe.”
For comments, write me at
henrytacio@gmail.com
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 from page 3
ipso facto, be stretched. “Happy days
are here again.”
Cha-cha, through 1109, offers a
good “whipping boy”. But it guaran-
tees more of the same oppression by
the same oppressors. It won’t usher
in radical social change, so glibly
promised. Hidden hunger, skewed in-
come, joblessness, population pres-
sure, migration military unrest, in-
surgency to shoddy public services
will fester.
Will 1109 reach the Supreme
Court, sooner rather than later? It’d
be a court where majority of justices
are Arroyo appointees. Will “utang ng
loob” carry the day? Or will the jus-
tices share the vision of a Justice
Hugo Black who wrote: “The consti-
tution was not written in the sands
to be washed away by each wave of
(congressmen) blown in by each suc-
cessive political wind.”
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 mula sa pahina 4
gumamit ng lupa. Pangatlo, walang
pagbabawal sa isang may-ari ng lupa
na magbenta ng kanyang lupa kung
hindi pa siya nakakapagbigay ng
right of way sa kanyang mga kata-
bing may-ari ng lupa.
***
PAALALA: Panoorin po si Atty. Batas
Mauricio sa worldwide TV sa Internet,
sa YouTube, metacafe at iGoogle, at
pakinggan siya sa kanyang mga
programa sa radyo: DZRB RADYO NG
BAYAN 738 khz. Sa Luzon, Lunes
hanggang Biyernes, ika-5:30 ng umaga
(at sa www.pbs.gov.ph); DZRM RADYO
MAGASIN, 1278 Khz. sa Luzon, Lunes
hanggang Biyernes, ika-6:45 ng umaga
(at sa www.pbs.gov.ph); DYKA 801 khz.
sa San Jose, Antique (at sa
www.wowantique.com, o www.kiniray-
a.com), Lunes hanggang Biyenes, ika-
10:00 ng umaga; at DYMS Aksiyon
Radyo sa Catbalogan City, Samar (at sa
www.samarnews.com), Lunes hanggang
Biyernes, ika-11:00 ng umaga.
8 Mabuhay
Misteryosong sakit sa baboy nananalasa sa Bulacan
NI DINO BALABO
HAGONOY, Bulacan — Nanga-
ngamba ang mga “backyard hog
raisers” sa bayang ito dahil sa
pagkalat ng isang “misteryosong
sakit” na naging sanhi ng pag-
kamatay ng kanilang alagang
baboy sa mga nagdaang lingo.
Para naman sa mga beteri-
naryo, ang naturang sakit ay ang
porcine reproductive and respira-
tory syndrome (PRRS), at namigay
na sila ng bakuna laban dito.
Ayon kay Alberto Reyes ng
Barangay Abulalas dito sa Hago-
noy, tatlong inahing baboy niya
ang agad na namatay matapos
siponin at lagnatin, samantalang
ang ibang baboy niya ay nang-
hihina.
Sinabi ni Reyes na matapos
magkasakit ang kanyang mga
alaga ay hindi na kumain ang mga
ito at namatay agad.
Gayundin ang karanasan ng
iba pang backyard hog raisers sa
bayang ito tulad ni Marciano
Eugenio na ang bagong panganak
na baboy at mga biik ay nanga-
matay din matapos magkasipon.
“Hindi namin alam kung
anong sakit ang tumama sa baboy
namin,” ani ni Reyes at iginiit na
maging ang ibang mas malalaking
babuyan sa Hagonoy ay nanga-
matay din ang mga baboy.
Ayon kay Reyes, inilibing ng
ilan sa kanila ang mga namatay
nilang baboy, samantalang ang iba
ay ipinakain ang baboy sa mga
sugpong pinalalaki sa palaisdaan.
Sinabi nina Reyes at Eugenio
na walang ipinagkaloob na ba-
kuna sa kanila ang gobyerno
kaya’t nanawagan sila upang
tuluyang masugpo ang anila’y
misteryosong sakit.
Kinumpirma ni Dr. Manuel
Francisco, ang nanunungkulang
provincial veterinarian ng Bu-
lacan, na nakatanggap sila ng ulat
LINGGUHANG PILIPINOMULA
LINGGUHANG PILIPINO MULAPA
PANOONG
NOONG1980
1980 JUNE 12 - 18, 2009
na may mga kaso ng porcine res-
piratory and reproductive syn-
drome (PRRS) sa Hagonoy at
maging sa Calumpit at Lungsod
ng Malolos.
“Ang Hagonoy ay may positive
PRRS case at sa Calumpit may
ilang ginagamot pero di pa alam
kung PRRS nga,” ani Dr. Fran-
cisco.
Ipinagmalaki niya na nama-
hagi sila ng mga disinfectant sa
mga backyard hog raisers at sinabi
na ang mga bakuna ay ibinigay
nila sa mga municipal veterinar-
ian.
Matatandaan na noong naka-
raang taon ay daan-daang back- ALBERTO REYES MARCIANO EUGENIO
yard hog farm sa Bulacan ang Hindi namin alam kung anong sakit ang tumama sa baboy namin...
nasalanta ng PRRS na naging
dahilan ng pagkakadiskubre ng ibayong dagat para suriin. Agad namang namahagi ng
ebola reston virus sa Pandi, Bula- Nitong Mayo, nasalanta rin ng bakuna ang mga beterinaryo sa
can nang magpadala ang mga PRRS ang mga babuyan sa 14 na Pampanga, ngunit kumalat na rin
malalaking hog farm ng tissue barangay ng San Simon, Pam- ang PRRS sa Bulacan dahil sa
sample ng mga nagkasakit na panga at ang sakit ay kumalat sa diumano’y “airborne” o nata-
baboy sa mga laboratoryo sa mga katabing bayan nito. tangay ng hangin ang virus.