Professional Documents
Culture Documents
CHƯƠNG II.
DẬY THÌ
2.1 - Một thời kỳ kéo dài trong nhiều năm ?
Tuổi dậy thì bao gồm những biến đổi chậm chạp kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều
năm và thường diễn ra vào tuổi 12,13. Tuy nhiên người ta thấy có những trường hợp
rất sớm (9 tuổi) hợc muộn hơn (17 tuổi), thường là tuỳ theo địa phương và dân tộc.
Chẳng hạn như ở Châu Phi, tuổi dậy thì của con gái chỉ ỏ 5-6 và nhiều em có thai ở
tuổi đó (lời người typing: đây là nguyên bản, không biết người dịch có sai không). Ở
Pháp và châu Á, những trường hợp quá sớm hay quá muộn như vậy thường được gọi
là không bình thường
2.2 - Dậy thì sớm là thế nào
Là khi kinh nguyệt và đặc tính sinh dục phụ xuất hiện trước tuổi lên 8. Đây là trường
hợp bất bình thường và cần đi khám sức khỏe để tìm ra nguyên nhân, có thể do não,
có thể do buồng trứng hoặc do tuyến thượng thận
2.3 - Dậy thì muôn là thế nào
Là khi đến 17 tuổi vẫn chưa xuất hiện. Dậy thì sớm thường gặp nhiều hơn. Dậy thì
muôn do những nguyên nhân hết sức khác nhau. Có khi do dòng giống, di truyền, có
khi do nguyên nhân tâm thần hoặc những dị tật bẩm sinh ở cơ quan sinh dục và buồng
trứng. Nguyên nhân do thiếu dinh dưỡng cũng có nhưng rất hiếm thấy ở những nước
có đời sống cao. Cũng có khi do một tổn thất lớn ở não. Và đây là một nguyên tắc
tuyệt đối: Không được tự ý dùng thuốc kích thích hành kinh khi chưa khám bệnh để
tìm nguyên nhân
2.4 Dậy thì biểu hiện như thế nào ?
Dậy thì là thời kỳ hệ thống vùng dưới đồi, tuyến yên và buồng trứng bắt đầu hoạt
động phối hợp. Trước đây chưa có biểu hiện gì. Đột nhiên tuyến yên nhận lệnh của
vùng dưới đồi, bắt đầu tiết ra theo chu kỳ của mệnh lệnh FSH và LH. Lập tức buồng
trứng bắt đầu hối thúc các trứng và tiết ra các hooc môn estrogène . Sự khởi đầu cho
việc tiết ra chất nội tiết này là dấu hiệu thời dậy thì bắt đầu
Cũng đừng nghĩ rằng kinh nguyệt xuất hiện ngay sau khi hệ thống nói trên bắt đầu
hoạt động. Lúc đầu chỉ xuất hiện một số ảnh hưởng do hooc môn, tạo nên một sự biến
đổi sinh lý đầu tiên trên cơ thể em gái. Sự tăng FSH dẫn đến việc buồng trứng tiết ra
các hooc môn estrogène , tạo nên những thay đổi hình dạng âm đạo, âm hộ, cổ tử
cung và vú, tóm lại, các em bắt đầu có dáng vẻ của người lớn.
Đồng thời cũng do mệnh lệnh của tuyến yên, tuyến thượng thân bắt đầu tiết những
hooc môn sinh dục nam (mà bất kỳ người đàn bà nào cũng có một khối lượng nhỏ).
Những hooc môn nam chính là thủ phạm khiên cô gái mọc lông oẻ nách và mu (gọi là
lông mu), Những hooc môn thượng thận ấy cũng tạo nên một số thay đổi hình dạng
và thân thể cô gái. Phải hai năm sau, khi hooc môn này xuất hiện, kinh nguyệt mới bắt
đầu (báo hiệu hệ thống vùng dưới đồi, tuyến yên và buồng trứng đã hoạt động đều
đặn). Lúc đầu là kinh nguyệt không có sự rụng trứng. Trong vài tháng đầu, thậm chí
vài năm, kinh nguyệt vẫn chưa đều, có khi rất thất thường. Tuy nhiên, vẫn có thể có
sự rụng trứng ngay trong những lần kinh nguyệt đầu tiên và như thế cô gái vẫn có thể
thụ thai. Kinh nguyệt những lần đầu không đau đớn gì vì chưa rụng trứng. Nhưng
kinh nguyệt có kèm rụng trứng thì khá đau. Nếu đau lắm thì thành chứng kinh nguyệt
đau. Nguyên nhân thường do hình dạng của cơ quan sinh dục không bình thường (tử
cung còn nhỏ, cổ tử cung co bóp quá chặt), nhưng cũng có khi nguyên nhân do tâm lý
2.5 Thời kỳ những đảo lộn mạnh mẽ
Tuổi khắc nghiệt chăng ? Thời kỳ dậy thì quả là thời gian mọi thứ đều thay đổi, đảo
lộn. Tuổi thơ ấu lui đi nhường chỗ cho bao nhiêu tâm trạng hoang mang rối bời. Cô
gái không còn là trẻ con nhưng cũng chưa hẳn là người lớn. Em thấy vú nhú lên, lông
mu mọc ra mà em không hiểu để làm gì ?
Mọi cái trong em biến đổi, em không biết mình sẽ đẹp hay xấu, có duyên hay vô
duyên nữa. Tính nết trở nên bất thường, thoắt vui, thoắt buồn, đang tươi tỉnh, đột
nhiên cáu kỉnh, bẳn gắt. Em lo lắng quá đáng cho mọtt cái nốt nhỏ trên cằm, loay
hoay tìm các thứ kem dưỡng da và đột nhiên quá chăm chút cách ăn mặc. Tất cả
những bối rối, lo âu ấy là dấu hiệu của một xúc động lớn nhưng thầm kín. Phải nói
ngay rằng tình trạng này không chỉ có ở nữ mà có cả ở nam, tuy ở nam không mạnh
mẽ bằng. Cho nên, người lớn không nên chế giễu cái giai đoạn tinh thần bất ổn cũng
như nỗi lo mình xấu xí của những chàng trai cô gái mới lớn này. Việc lo lắng cho
hình thức bên ngoài, thật ra là sự đi tìm bản sắc hình thể và cái bản sắc ấy mới thật
xâu xa. Những nỗi lo âu kia chỉ là câu hỏi trả lời cho sự biến đổi kỳ diệu của tuổi dậy
thì, giống như sự biến đổi của cái phôi trước khi sinh ra, không thể không lo ngại và
đau đớn.
Cái gì đang tay đổi ? Trước tiên đó là hình ảnh về bản thân. Giữa trai và gái, sự khác
nhau trước đây chưa nhiều thì bây giờ đột nhiên thành khác hẳn. Cô gái lớn bổng lên,
thân hình thay đâỏi. Cậu trai thì vai rộng ra. Cô gái ngược lại, khung chậu phình ra và
phần nửa người phía trên trở thành không quan trọng. Những mô mỡ tích tụ tại những
chỗ đặc trưng cho thân hình nữ giới: háng, khung chậu, đùi. Về bộ phận sinh dục, môi
lớn, âm hộ nở ra, môi nhỏ sẫm mầu. Âm vật to lên và âm đạo trở nên ẩm ướt. Các cơ
quan sinh dục bên trong phát triển, chín muồi để sẵn sàng làm nhiệm vụ sinh sản
CHƯƠNG III
KINH NGUYỆT
3.1 Kinh nguyệt là gì ?
Có được bao nhiêu thiếu nữ biết được chính xác huyết của kinh nguyệt do đâu mà có
và chẩy ra như thế nào ?
Đúng là nó từ tử cung ra. Mỗi tháng một lần, tử cung được chuẩn bị cho công việc
tiếp nhận cái trứng đã được thụ tinh rồi tạo nó thành phôi, thành thai, rồi thành đứa
trẻ. Do tác động của hoóc môn estrogène và progestérone, màng nhầy bên trong tử
cung biến đổi, được bồi bổ thêm để đón nhận sự thụ thai
Tất cả các công việc chuẩn bị đó trở thành vô ích khi trứng rụng ra mà không thụ tinh.
Khi ấy, vào cuối vòng kinh (ngày thứ 28), tuyến yên nhận mệnh lệnh của vùng dưới
đồi, truyền lại cho buồng trứng. Buông trứng ngừng sản sinh các hooc môn estrogène
và progestérone là thứ cung cấp năng lượng cho việc chuẩn bị của tử cung kể trên. Do
mất nguồn năng lượng này, mọi thứ đều sụp đổ. Màng nhầy được bồi bổ, dầy lên, bị
bong ra như một lớp da chết và tạo ra một sự xuất huyết nhỏ: đó là kinh nguyệt
Bây giờ các bạn đã hiểu huyết kinh nguyệt không phải là “huyết xấu” của phụ nữ.
Huyết này do màng nhầy trong tử cung bong ra. Soi trong kính hiển vi, người ta thấy
rõ những xác tế bào trong huyết kinh nguyệt
3.2 Tử cung và hoạt động của nó
Tử cung là một cơ đỏ gồm ba lớp bằng sợi ép vào nhau, mỗi sợi lớp chẩy theo một
hướng cho nên rất chắc. Lúc nghỉ ngơi tử cung có hình dáng như một quả lê, cao 6-7
cm, rộng từ 3 đến 3,5 cm và có một chỗ lõm gọi là hốc tử cung hình tam giác. Bề dầy
của tử cung khoảng 1cm và tạo thành bộ phận “khỏe” của hệ sinh dục nữ.
Nó giống như quả lê, nhưng ngược, nghĩa là đầu trúc xuống dưới, thu nhỏ lại, tạo
thành cổ tử cung thông xuống âm đạo. Cổ tử cung dài trừng 2cm có một lỗ hổng để
kinh nguyệt chảy ra, đồng thời để tinh trùng lọt vào bên trong
Phần trên của tử cung trẽ ra làm 2 nhánh gọi là vòi để dẫn trứng rụng từ buồng trứng
ra
Tử cung là bộ phận rất dễ di động. Nằm trong bụng nhưng được cả hệ thống dây
chằng giữ cho nó ở đúng vị trí mà nó vẫn thoải mái. Giống như mọi bộ phận khác của
hệ thống sinh dục nữ, tử cung mặc dù vào thời kỳ không có thai vẫn hoạt động rất tích
cực. Màng nhầy bọc mặt trong tử cung chính là trung tâm các sự biến đổi của hooc
môn trong chu kỳ kinh nguyệt.
Như vậy trong nửa đầu của vòng kinh (từ ngày 1 đến ngày thứ 14), tử cung chịu tác
động của estrogène là hooc môn duy nhất do buồng trứng tiết ra. Từ ngày thứ 14 đến
ngày hành kinh, có thêm hooc môn progestérone do tử cung sản xuất ra vào lúc rụng
trứng. Nói thế có nghĩa là chất nhầy tử cung, nhiều hay ít là tuỳ theo thời điểm trong
vòng kinh. Màng nhầy được làm giầu thêm do các hooc môn và đến ngày 20 hợc 22
trong vòng kinh, nó đậm đặc nhất để chuẩn bị đón sự thụ thai. Mọi diến biến đó đều
do vùng dưới đồi chỉ huy thông qua tuyến yên trung gian. Và khi trứng không thụ tinh
được thì toàn bộ quá trình tiết hooc môn kia đều bị dừng lại như chúng ta đã biết
3.19 Tại sao có một số người đau đớn khi hành kinh
Đối với một số phụ nữ, hành kinh không phải là một sự giải toả mà là một căn bệnh
thật sự, chỉ vì lẽ đơn giản là rất đau. Y học gọi toàn bộ triệu chứng ấy là hành kinh
đau. Một hai ngày trước khi ra huyết, bạn cảm thấy đau dữ dội ở bụng dưới, lan ra
lưng và xuống đùi khiến bạn không còn làm được công việc gì. Kèm theo đó là những
triệu trứng phụ như buồn nôn, rối loạn tiêu hoá, váng đầu
Nguyên nhân là gì ? là do một chất được tiết ra thấm vào máu. Đó là chất
prostaglandine được sinh sản trong thời gian hành kinh. Tác dụng của nó lẽ ra chỉ gây
co thắt tử cung, đẩy huyết ra ngoài, nhưng trong trường hợp ấy nó quá “tích cực”.
Thường thường triệu trứng này sẽ giảm đau sau khi cưới, có con và tuổi lớn dần. Vì
hoạt động sinh dục đi vào nề nếp, sẽ điều chỉnh vừa đủ lượng prostaglandine. Việc
tiết ra chất nội tiết này gắn liền với việc rụng trứng. Cho nên nếu dùng viên thuốc
ngăn sự rung trứng thì sẽ không có prostaglandine và “hành kinh đau” sẽ biết mất.
3.20 Giảm đau lúc hành kinh bằng cách nào
Có thể các bạn đã tìm ra phương pháp tuyệt vời, chẳng hạn như ủ nóng cũng làm cho
cảm giác dễ chịu: tắm nước nóng, chườm nóng lên bụng cũng làm một số phụ nữ
giảm nhẹ cơn đau, mặc dù cách đó không có tác dụng chữa bệnh. Ta có thể kể ra một
số loại thuốc giảm đau (trừ aspirine) tốt nhất là dùng dưới hình thức viên đạn đặt vào
hậu môn hơn là viên uống vì tác dụng nhanh hơn. Hầu hết thuốc có chứa amidopyrine
đều được coi là có tác dụng tốt
Cũng nên cần nêu một nghi vấn, có thể không đúng nhưng hiện đang ám ảnh về chất
amidopyrine là chất này có thể gây những hiện tượng không tốt về máu, tuy hiếm xẩy
ra, nhưng nếu xẩy ra thì trầm trọng. Do đó, người ta ngày càng ít dùng thuốc có chất
này mặc dù chưa có lý do nào cụ thể, chính xác
Trái lại việc dùng chất kháng trong 10 năm gần đây lại được tăng lên. Cụ thể là
acdenméfénamique, dùng uống từ 4 đến 6 viên mỗi ngày suốt trong thời gian đau.
Người ta nghiệm thấy trong 90% trường hợp, thuốc này đem lại hiệu quả tốt.
Những phần tử kháng prostaglandine có hai kiểu tác động:
-Nếu dùng trước thì chúng ngăn quá trình tổng hợp tức là việc tạo thành chất
prostaglandine
-Nếu dùng sau thì chúng phá tác dụng của chất prostaglandine đã tiết ra
Trước đây 10 năm, viên này gọi là thuốc giảm đau hiệu nghiệm nhất trong thời gian
kinh nguyệt. Đấy là một cuộc cách mạng thật sự trong lĩnh vực điều trị, viên thuốc
nhỏ này trước đây bị nhiều người không thừa nhận, bây giờ lại chiếm ưu thế tuyệt đối.
Hiệu quả của viên thuôc này còn đánh tan giả thuyết “kinh nguyệt đau” là do nguyên
nhân tâm lý, bởi vì thuốc cắt ngay cơn đau, trừ một số trường hợp
Ngày nay, như chúng tôi đã nói ở trên, thuốc kháng prostaglandine bắt đầu ganh đua
với viên ngừa thai, cả hai thứ: Viên ngừa thai và viên kháng prostaglandine đều có lợi
thế giống nhau: Không những cắt cơn đau mà còn chấm dứt cả triệu trứng phụ trong
thời gian hành kinh như buồn nôn, chóng mặt…Và chị em không muốn dùng viên
ngừa thai thì dùng viên thuốc có chất progestérone. Việc ấy đến nay đã giảm và khi vì
lý do gì đó không dùng viên ngừa thai, người ta dùng viên kháng prostaglandine
3.21 Hành kinh đau ở tuổi 30
Bạn thấy yên tâm và không còn biết đến sự đau đớn khi hành kinh nữa. Nhưng đến
một tuổi nào đó, tình trạng lại trở nên xấu. Khi đã qua thời trẻ trung bước qua tuổi
30,35,40, nhiều phụ nữ lại thấy xuất hiện cơn đau trong lúc hành kinh. Gặp trường
hợp này xin bạn hãy đến khám phụ khoa vì đấy là một căn bệnh thật sự rồi
3.22 Không thấy kinh phải chăng có nghĩa bạn đã mắc một số bệnh ?
Tháng này bạn không thấy kinh. Tại sao vậy. Mặc dù rõ ràng không phải bạn bắt đầu
có thai. Người ta quả quyết với bạn rằng, đó là kinh nguyệt đến chậm, nhưng bạn vẫn
lo lắng và bạn đưa ra đủ câu hỏi xung quanh hiện tượng không bình thường này xảy
ra ngay với bạn. Tuy nhiên bạn nên biết rằng có rất nhiều nguyên nhân khiến bạn mất
kinh mà không phải do có thai. Và trong 98 % trường hợp là vô hại. Mất kinh là có
nghĩa hệ thống chỉ huy vùng dưới đồi và tuyến yên không ban mệnh lệnh cho buồng
trứng như mọi lần bởi những nguyên nhân tâm lý hay cảm xúc. Gặp trường hợp đó,
buồng trứng có thể không tiết ra đủ lượng hooc môn cần thiết để tạo những chuyển
biến bên trong tử cung. Vòng kinh không diễn ra bình thường và màng nhầy trong tử
cung không được chuẩn bị để tạo ra xuất huyết, làm bạn mất kinh
Nếu vậy, một câu hỏi được đặt ra: Mất kinh như vậy có đáng làm bạn lo lắng không ?
bạn băn khoăn sợ thứ máu “bẩn” hoặc các “chất độc” khác không thoát được ra khỏi
cơ thể….
Chúng tôi xin giải đáp rõ rằng: Do đồng hồ hooc môn có sự trục trặc mà có thể giữ lại
100 phân khối máu thì chẳng có gì đáng để bạn lo lắng. Nguyên nhân hoàn toàn do
tâm lý và cảm xúc. Cho nên, nếu lo bạn chỉ nên nghĩ cách giải toả tâm trạng lo âu,
phiền muôn. Còn chuyện mất kinh không hề đáng ngại. Tâm trạng trở lại bình thường
thì kinh nguyệt sẽ xuất hiện trở lại. Cho nên, nếu gặp mất kinh, bạn đừng dùng thuốc
“điều kinh” nào hết mà bình tĩnh đợi đến lúc nó trở lại
3.23 Nếu bạn mất kinh và cũng không phải do thụ thai thì có nghĩa bạn đang bị
“kích động thần kinh”
Chúng ta đã biết vai trò của vùng dưới đồi trong sự sống. Cơ quan này rất nhậy cảm
với những diễn biến ý thức hoặc vô ý thức của chúng ta. Nếu bạn gặp chuyện khiến
bạn buồn rầu hoặc uất ức, tâm trạng này sẽ ảnh hưởng đến vùng dưới đổi và việc chỉ
huy của nó tới tuyến yên và qua tuyến yên tới buồng trứng sẽ bị rối loạn, thâm chí tạm
ngừng. Hooc môn không được tiết ra, màng nhầy tử cung thiếu năng lượng không
bong ra, không làm vỡ các mạch máu ở thành tử cung thì làm sao có kinh nguyệt
được ?. Tình trạng này có khi kéo dài đến vài tháng. Nguyên nhân tâm lý có rất nhiều
loại: Thường là thời kỳ mới cưới, có khi do bạn bị hiếp nhưng thoát được, tai nạn giao
thông, tan vỡ tình yêu…
Mất kinh không phải là bệnh mà là một triệu trứng chứng tỏ tinh thần bạn không được
thăng bằng. Khi thăng bằng trở lại, kinh nguyệt sẽ đến
3.24 Mất ngủ, thèm ăn, không muốn ăn…không phải nhất thiết do mất kinh
Vùng dưới đồi không chỉ nhậy cảm với những tình trạng tâm lý mà cả những truc trặc
trong cơ thể, chẳng hạn rối loạn tuần hoàn các chi dưới, cảm giác nặng hoặc tê dại ở
các đầu ngón tay, rối loạn giấc ngủ, thèm ăn hoặc chán ăn, rối loạn tiêu hoá, rối loạn
thân nhiệt…Khi thấy những rối loạn trên, bạn đừng nên đổ cho do mất kinh mà có.
Thực tế những rối loạn ấy, kể cả sự mất kinh đều do rối loạn vùng dưới đồi. Điều này
ta rất dễ lầm vì thấy hai hiện tượng cùng xẩy ra một lúc, các rối loạn biết mất khi thấy
kinh ngay. Cho nên, bạn hãy ghi nhớ rằng mọi sự đều bắt đầu ở vùng dưới đồi
3.29 Có thể thúc kinh nguyệt đến sớm hơn hoặc ghìm cho nó chậm hơn được
không ?
Việc này rất tiện, khi bạn cần sạch mình trong một thời điểm cụ thể, chẳng hạn ngày
đi thi hay ngày long trọng nào đó. Làm thế nào ? Chỉ cần uống viên ngừa thai (nghĩa
là có estrogène và progestérone ) hàng ngày. Khi nào bạn muốn hành kinh thì ngừng
uống trước đó 2 hoặc 3 ngày. Kết quả là chắc chắn vô hại. làm chậm lại cũng dễ như
làm nhanh lên. Khi bạn cầnlui lại ngày kinh, tôt nhất lag bạn nên dùng pi-luyn nói
trên vào nửa sau của vong kinh và chờ đến khi xong việc mới ngừng uống, sau đấy 2
ngày, có khi một ngày là bạn có kinh nguyệt liền.
3.30 Có được hoạt động trong thời gian hành kinh không
Về y học thì bạn không phải kiêng gì hết: vẫn bơi lội, leo núi..được. Việc cấm tắm
biển trong thời gian hành kinh hoàn toàn là do nguyên nhân thuận tiện chứ không phải
nguyên nhân y học. Tuy nhiên, trong thời gian hành kinh, nước lạnh có thể kích thích
tử cung co thắt và làm bạn đau đôi chút. Tốt nhất là bạn nên liệu sức, đừng cố
3.31 Nghỉ làm việc trong thời gian hành kinh có đúng hay không ?
Đối với đa số phụ nữ, hành kinh là một sự giải thoát khỏi những bứt rứt khó chịu
trong thời kỳ “tiền kinh nguyệt”. Còn người thấy đâu trong lúc đang hành kinh thì
khắc phục dễ dàng bằng cách dùng viên ngừa thai hoặc thuốc khác Prostaglandine.
3.32 Kinh nguyệt không đều
Kinh nguyệt diễn ra theo chu kỳ 28 đến 30 ngày là bình thường. Nhưng chu kỳ ấy
nhiều khi không đúng như thế. Kinh nguyệt xuất hiện có khi sớm, có khi muộn, thậm
chí nhiều ngày hoặc nhiều tuần lễ. Nguyên nhân là do hoạt động của hệ thống cùng
dưới đồi, tuyến yên, buồng trứng bị rối loạn. Trứng rụng chậm khiến huyết bị ra
muôn. Trứng rụng sớm khiến huyết ra sóm. Trường hợp sớm xẩy ra ít hơn trường hợp
muộn
Những rối loạn ấy chủ yếu do cuộc sống hàng ngày của người phụ nữ, những lo toan
vất vả, những niềm vui nỗi buồn. Tuy nhiên có hai giai đoạn kinh nguyệt thất thường
không do nguyên nhân tâm lý, đó là tuổi thiếu nữ và tuổi tiền mãn kinh. Tuổi còn non
cơ thể đang phải thích ứng và tìm nhịp sống mới. Trứng rụng loạc choạc, có khi trong
một năm chi 5 hoặc 6 lần. Và kinh nguyệt phản ánh đúng tình trạng ấy. Còn thời kỳ
tiền mãn kinh thì ngược lại. Có thể mất đi nhịp điệu bình thường, tuyến yên chểnh
mảng thôi thúc buồng trứng. Đấy không phải là bệnh mà là dấu hiệu của tuổi tác
3.39 Theo dõi thân nhiệt để biết thời gian rụng trứng
Hooc môn progestérone được tiết ra khi rụng trứng làm thân nhiệt tăng lên 0,3 hoặc
0,4 độ C từ lúc đó cho đến hết vòng kinh
Nếu hoạt động của các hooc môn bình thường thì thời điểm tăng thân nhiệt này vào
khoảng 14 ngày trước khi thấy kinh lần sau. Việc tăng có thể rõ ràng, hôm trước 36,6
độ, hôm nay đã lên 37,1 độ, nhưng cũng có khi tuần tự trong vài ngày. Tuy nhiên dù
theo dõi rất sát thân nhiệt, chúng ta cũng không thể biết chính xác ngày rụng trứng mà
chỉ biết khoảng thời gian rụng trứng
3.40 Những nhầm lẫn hành kinh và chảy máu
Không phải tất cả các trường hợp có chảy máu từ âm đạo ra đều là kinh nguyệt. Bạn
nên nhớ rằng, kinh nguyệt là do màng nhầy bong ra làm đưat mạch máu ở thành tử
cung khi các hooc môn ngừng tiết. Nhưng chảy máu còn có thể do nguyên nhân khác
thí dụ như: u hạt hoặc biếu thịt bên trong. Huyết do chẩy máu và do kinh nguyệt khác
nhau ở chỗ huyết do chẩy máu sẫm mầu, gần như đen vì đã kịp đông trong đáy tử
cung trước khi chảy ra ngoài
3.41 Chảy máu sau lần giao hợp đầu tiên
Màng trinh là một màng mỏng che kín cửa âm đạo và bị rách trong lần giao hợp đầu
tiên, tạo nên một sự chảy máu rất nhỏ, có khi không biết. Nhưng cũng có khi máu
chảy ra nhiều và mươi mười lăm phút sau vẫn còn chảy. Tất nhiên thày thuốc sẽ giải
quyết được ngay nhưng đâu phải lúc nào cũng có thầy thuốc phụ khoa bên cạnh. Xin
hiến một cách đơn giản, dễ thực hiện: Quấn chặt một chiếc khăn tay, chèn vào cửa âm
đạo, khoảng 20, 30 phút sau rút nhẹ ra. Nếu như lúc đó vẫn còn chẩy máu mới phải
mời bác sỹ
3.42 Chảy máu do âm đạo
Một số người muốn huỷ thai kín bằng cách nhét vào âm đạo viên thuốc tím. Không
làm thai ra mà khiến âm đạo bị loét sâu và chảy máu. Nhưng thấy máu ra họ lại tưởng
thai ra. May thay ngày nay không ai còn dại dột như thế nữa
.46 Những biếu thịt ở cổ thử cung cần phải được loại trừ
Bưới thịt là u lành, mọc từ trong tử cung. Nó giống như cái lưỡi chuông lắc tay, đầu
phình ra và tròn bám vào mặt trong của cổ tử cung. Nói chung khó biết, phải dùng mỏ
vịt để mở ra mới thấy được. Những pô – líp hay gây chẩy máu trước ngày hành kinh
và tiếp sau nữa. Mặc dù pô – líp này lành tính không gây đau đớn gì nhưng cũng vẫn
cần được loại bỏ. Khi thầy thuốc cần loại bỏ, bạn đừng sợ, vì việc tiến hành không
gây đau đớn gì và chỉ kéo dài tương đối thời gian một lần khám phụ khoa bình thường
Đặt mỏ vịt xong, thầy thuốc dùng panh – xơ khẽ dứt pô – líp ấy ra. Bạn không hề thấy
đau
Nguyên nhân của po – líp hiện nay chưa biết rõ nhưng người ta đoán là do rối loạn
hooc môn (quá nhiều estrogène trong khi ít progestérone). Cũng có khi những pô – lip
này ở tận trong tử cung. Khi đó phải chụp X – quang tử cung mới xác định được đúng
vị trí.
3.47 Chẩy máu và ung thư cổ tử cung
Chúng ta không nên lẩn tránh sự thật: Chảy máu có khi là một triệu trứng của ung thư
tử cung. Khi đó ung thư đã phát triển khá lâu, phải tới vài năm rồi. Biểu hiện là chảy
máu nhẹ, máu mầu đỏ, mỗi khi giao hợp, rửa âm đạo hoặc làm một chuyến đi xa. Cho
nên cần khám để phát hiện từ sớm. Ung thư cổ tử cung khi mới xuất hiện nhìn bằng
mắt thường không thấy được mà phải dùng cách sinh thiết và soi tử cung bằng một
dụng cụ quang học giống như ống nhòm, nếu phát hiện được sớm, điều trị sẽ không
khó và đảm bảo khỏi. Những phụ nữ coi thường không chịu đi khám rất có nguy cơ
để muộn. Lúc phát hiện ra do chẩy máu thường là vào tuổi 30 đến 40. Khi đó chỉ còn
phẫu thuật và dùng quang tuyến liệu pháp thôi
3.48 Kinh nguyệt ra huyết nhiều có thể là một u xơ
Nếu bạn ở tuổi 35 đến 40, khi thấy kinh nguyệt ra nhiều và kéo dài, đừng coi thường.
Rất nhiều khi đó là dấu hiệu của một u xơ. Hãy tìm đến thầy thuốc phụ khoa ngay:
Thăm âm đạo, chụp X – quang tử cung hoặc soi tử cung. U xơ là gì ? Là một u lành
xuất hiện:
-Có khi bên trong tử cung, trong hốc, còn gọi là u cơ nằm bên dưới màng nhầy
-Có khi ở sâu trong tử cung gọi là u cơ bên trong
Nên nhớ rằng u xơ hay u cơ đều không đau và thường chảy máu ta mới biết và đi
khám. Cũng cần nói thêm rằng u xơ ấy không bao giờ ung thư hoá và sẽ biến mất sau
tuổi mãn kinh. Và nếu người ta bảo bạn có u xơ tử cung hãy coi chuyện đó là bình
thường vì 20% phụ nữ có u xơ đó và bao giờ cũng là u lành
3.49 U xơ không nhất thiết phải cắt bỏ
Nói u xơ không có nghĩa cần thiết cắt bỏ. Thường người ta điều trị bằng progestérone
vào nửa sau của vòng kinh (ngày thứ 16 đến ngày thứ 25) hoặc trong suốt vòng kinh.
Nhưng viên thuốc nén không nhằm bỏ u xơ mà chỉ ngăn chặn chảy máu nhiều khi
hành kinh. Bởi vì nếu mỗi lần hành kinh chảy máu nhiều sẽ gây thiếu máu
Dù sao, khi progestérone vẫn không đem lại kết quả tốt, huyết vẫn ra nhiều và nếu u
sơ vẫn tiếp tuc to dần thì phải tiến hành phẫu thuật. Nếu bạn còn trẻ thày thuốc chỉ
việc loại các u xơ ấy ra khỏi tử cung, nếu bạn đã ngoài 45 người ta loại luôn cả tử
cung, cổ tử cung lẫn u xơ đi
Trong những năm gần đây cách xử lý u xơ có nhiều điểm mới:
-Điểm thứ nhất: Với những u xơ nằm dưới màng nhày, người ta dùng dụng cụ xoi tử
cung rồi đưa panh xơ vào vặn tròn cho u xơ rời ra. Cách này bệnh nhân chỉ phải nằm
viện 48 tiếng mà không để lại sẹo gì
-Điểm thứ hai: Tiêm hooc môn để chấm rứt hoạt động của buồng trứng, tạo nên mãn
kinh giả. Khi ngừng tiêm thì kinh nguyệt vẫn trở lại. Bằng cách này buồng trứng sẽ
không tiết ra estrogène nữa. U xơ không có gì nuôi sống sẽ chết. Cách chữa này chưa
hoàn chỉnh vì có những u xơ tái hiện một thời gian sau
3.50 Các u xơ đến tuổi mãn kinh sẽ không phát triển nữa
Vào tuổi mãn kinh, các u xơ trở nên im lặng, không phát triển, không lớn lên và
không gây chảy máu nữa. Cho nên cách điều trị bằng pro hoặc các thuốc tương tự là
"đúng đắn" bởi cả chúng cho phép đợi ba hoặc 4 năm nữa cho đến thời kỳ mãn kinh
và tránh cho bạn không phải phẫu thuật - là việc mà ít ai muốn. Vấn đề duy nhất đặt
ra: "Liệu tôi có" "chịu đựng" đến lúc này không ?
Nhưng ngày càng nhiều phụ nữ giải quyết u xơ bằng cách dùng hooc môn estrogène
và progestérone. Cách điều trị này lại ngược với cách làm khô u xơ. Cho nên phải lựa
chọn trong hai cách: Một là điều trị để bảo tồn u xơ hai là bỏ mặc để nó tự tiêu
Có điều cân nhắc: điều trị bằng estrogène và progestérone thường là không đủ liều
lượng để làm tăng những u xơ đã sẵn có từ trước, mà chỉ bảo tồn chúng đến tuổi mãn
kinh. Với cách điều trị này, đa số các u xơ không xấu đi. Cái chính là giữ để chúng
thích ứng cuộc sống bình thường. Và như vậy, điều trị bằng estrogène và progestérone
không có gì đáng ngại
3.51 Điều trị ung thư tử cung
Bằng quang tuyến liệu pháp và phẫu thuật. Những thử nghiệm dùng progestérone liều
cao đã đem lại kết quả trông thấy. Nhưng xin nhắc lại, càng phát hiện sớm càng dễ
chữa. Cho nên đừng ngại đi khám, ít nhất bạn cũng được yên tâm là không có gì.
3.52 Chảy máu sau thời kỳ mãn kinh không phải bao giờ cũng là dấu hiệu xấu
Chúng tôi luôn nhắc là không được bỏ qua bất cứ hiện thượng chảy máu nào, bởi vì
có thể không có gì nhưng có thể có vấn đề. Có khi là khởi đầu một ung thư. Có thể là
lớp màng nhày trong âm đạo hoặc tử cung bị tổn thương sau một lần giao hợp quá
mạnh (sau thời kỳ mãn kinh, dễ bị tổn thương nhiều hơn). Cũng có thể do một viêm
nhiễm lành tính của cổ tử cung hay âm đạo. Tốt nhất là bạn nên đi khám để nếu không
có gì cũng yên tâm
3.53 Chảy máu dự dội: Báo ngay cho thày thuốc
Nếu chảy máu nhẹ (máu đen hay đỏ) liên tiếp diễn ra sau lần chậm thấy kinh hoặc sau
khi đã hết thời gian hành kinh, kèm theo những cơn đau dữ dội ở bụng dưới và những
khó chịu khác (chóng mặt, tái nhợt, mê man từng lúc ngắn), bạn mời thày thuốc ngay.
Rất có thể đấy là hiện tượng chửa ngoài tử cung. Trứng nằm ngay trong vòi tử cung là
nơi có màng rất mỏng, khi bị rách, sẽ rất nguy hiểm. Cho nên thấy hiện tượng trên,
phải tìm ngay thầy thuốc phụ khoa. Có thai ngoài tử cung là một chúng bệnh cấp tính
3.54 Viêm vòi trứng cũng gây chảy máu
Viêm vòi buồng trứng cấp và mãn tính đều gây những đợt chảy máu thất thường,
khiến rất khó phân biệt với kinh nguyệt. Bạn thấy đau ở bụng dưới và sốt, chỉ thầy
thuốc mới xác định được nguyên nhân chính xác
3.55 Nang thũng ở buồng trứng cần phải được phẫu thuật
Kinh nguyệt không đều, đau ở bụng dưới, không hiểu là đau gì mà chỉ thấy “có
chuyện không ốn”. Thầy thuốc khám âm đạo có thể phát hiện ra một nang thũng ở
buồng trứng và thấy rõ nó nằm bên phải hay bên trái tử cung
X quang tử cung và soi bằng sóng xiêu âm sẽ khẳng định chính xác thêm. Đặc biệt
cách soi bằng sóng siêu âm có thể cho biết, có thật là nang thũng hay không, gặp
trương hợp này, buồng trứng có thể thành một khối rắn chắc và không đồng nhất,
hoặc một nang thũng chức năng hiện ra như một bọc tròn đựng nước. Việc soi ổ bụng
chỉ là biện pháp cuối cùng, trường hợp dùng sóng siêu âm không đủ rõ. Chủ yếu vẫn
là sóng siêu âm vì soi ổ bụng chỉ có thể xác định một cách hạn chế.
Khi xác đinh rõ rồi, tức là quả có nang thũng, thì nhất thiết phải làm phẫu thuật.
Không còn cách nào khác để loại bỏ nang và nếu để yên, nang có thể lớn dần, to bằng
đầu đứa trẻ. Nên biết rằng nang thũng này chỉ là một u lành. Thầy thuốc làm phẫu
thuật chỉ lấy nang ra mà giữ lại toàn bộ hay một phần buồng trứng
3.56 Nang giả ở buồng trứng chỉ cần điều trị bằng thuốc
Nang giả càng gây triệu trứng giống nang thũng nghĩa là kinh nguyệt không đều và
đau bụng dưới. Cần nói rằng nang giả là có thật. Khám âm đạo hoặc làm sóng siêu âm
sẽ phát hiện được ngay một khối nhỏ bằng quả cam nằm bên trái hoặc bên phải tử
cung. Sóng siêu âm gần như xác định chính xác khối tròn rất đồng chất và chứa toàn
nước. Gọi nang ấy là giả vì do buồng trứng sản sinh và có thể tự tiêu nếu xử lý đúng.
Kinh nguyệt thất thường chính là do nang giả ấy. Chúng cũng tiết ra estrogène và
progestérone làm rối loạn quá trình tiết hooc môn của cơ quan sinh dục. Chính do thế,
khi những nang giả ấy biến mất lại chuyển thành tình trạng thiếu hooc môn, gây rắc
rối cho việc điều hoà kinh nguyệt
Như vậy bạn đã thấy nang giả chính là kết quả của sự hoạt động tồi của hooc môn. Về
mặt y học phải phân biệt đâu là rối loạn chức năng và đâu là tổn thương thực thể.
Không cần phải dùng dao kéo mà chỉ dùng cách điều trị thử nghiệm nghĩa là cho bệnh
nhân uống pi – luyn ngừa thai nhằm nhắc nhở vùng dưới đồi và tuyến yên điều chỉnh
việc tiết hooc môn, là nang giả sẽ tự tiêu
Cơ chế của việc trị này thế nào ? bạn biết rằng trong viên pi – luyn ngừa thai có chứa
estrogène và progestérone được nén thành thuốc viên. Cơ quan vùng dưới đồi và
tuyến yên có thói tiết kiệm và lại lười biếng. Khi ta cung cấp hooc môn estrogène và
progestérone dưới hình thức viên nén, vùng dưới đồi và tuyến yên bèn ngưng ngay
việc ra lệnh cho buồng trứng và buồng trứng lạp tức “ngủ”. Mục tiêu của chúng ta đã
đạt được: hết đau đớn và hết tình trạng kinh nguyệt thất thường. Buồng trứng thu nhỏ
lại và nang giả biến mất. Việc điều trị bằng viên pi – luyn ngừa thai được tiến hành
trong b hoặc bốn tháng. Và không cần nói, bạn cũng biết, khi ngừng thuốc, vùng dưới
đồi và tuyến yên sẽ trở lại hoạt động bình thường, thế là xong.
Xin nhắc thêm rằng một số thày thuốc phẫu thuật và phụ khoa không muốn công nhận
các nang trên chỉ mang tính chức năng. Họ hay đòi hỏi bệnh nhân phải mổ, trong khi
chỉ điều trị bằng hooc môn là đủ
3.61 Vòng tránh thai: Kinh nguyệt ra nhiều hơn và kéo dài hơn
Vòng tránh thai làm cho kinh nguyệt thay đổi, huyết ra nhiều hơn và kéo dài ngày
hơn, thường là 7 đến 9 ngày. Vài ngày trước chu kỳ kinh nguyệt, máu chảy ra một
chút trong hai, ba ngày. Sau đó mới đến kinh nguyệt thật sự, huyết ra rất nhiều và có
lẫn vón cục, kéo dài 3 đến 4 ngày. Sau đó huyết vẫn rong ra kéo dài thêm 2 đến 3
ngày nữa
Tình trạng này không kéo dài. Bốn hoặc 5 tháng sau khi đặt vòng, tình trạng trên sẽ
hết. Nếu không hết hoàn toàn thì kinh nguyệt chỉ ra nhiều hơn bình thường một chút
thôi
Dùng thuốc có thể giúp bạn vượt qua nhẹ nhàng giai đoạn ấy, đó là viên progestatif
uống vào ngày thứ 16 và 25 của vòng kinh. Hoặc có thể dùng thuốc keo có chứa
khàng prostaglandine chỉ dùng trong ngày hành kinh và khi thấy huyết ra nhiều
3.62 Dùng viên ngừa thai: Kinh nguyệt ngắn
Khi bạn dùng viên ngừa thai, màng nhầy tử cung không phát triển phong phú như
dưới tác dụng của hooc môn do buồng trứng tiết ra bình thường. Kinh nguyệt sẽ ngắn,
có khi chỉ vài tiếng đồng hồ và huyết ra ít, mầu sẫm. Liều lượng viên ngừa thai càng
thấp, kinh nguyệt càng giảm nhẹ
3.63 Chảy máu nhẹ, có khi 1,2 hoặc 3 năm sau khi bắt đầu dùng pi – luyn ngừa
thai
Bởi vì màng nhày tử cung mỗi ngày một mỏng dần và có thể gây chảy máu. Đừng vì
thế mà dừng dùng viên ngừa thai. Để chấm dứt sự chảy máu đó, thày thuốc có thể cho
bạn dùng liều estrogène bổ sung, giúp màng nhày tử cung đày đặn trở lại và không
chảy máu nữa.
Chảy máu còn do dùng viên ngừa thai có liều quá nhẹ, hoặc do quên dùng trong 24
tiếng đồng hồ cũng đủ tạo chảy máu. Nguyên nhân do màng nhày tử cung thiếu hẳn
nguồn năng lương do các hooc môn cung cấp. Trường hợp này không cần ngừng mà
cứ tiếp tục dùng viên ngừa thai, sẽ tự nhiên ngừng chảy máu
3.64 Chảy máu sau khi đặt vòng tránh thai
Thông thường sau khi đặt vòng, huyết ra giống như hành kinh trong vòng nửa tháng,
rong kinh nhẹ khoảng 5,6 ngày, nếu ra quá nhiều, thầy thuốc có thể cho bạn uống
mạch nha. Nếu cùng quá, phải tháo bỏ vòng
3.65 Sau khi đặt vòng, máu chảy trong những tháng tiếp theo: có khi phải dùng
kháng sinh
Bạn đặt vòng xong, mọi sự yên ổn. Những thỉnh thoảng huyết vẫn ra, mặc dù không
phải kinh nguyệt. Nguyên nhân:
-Nếu là do tử cung co thắt trên vòng, sau lại hết co thì vô hại và không cần điều trị gì
hết.
-Nếu tử cung bị viêm nhiễm, phải điều trị bằng thuốc kháng sinh (trong 5 hoặc 6
ngày) là dứt, không cần tháo bỏ vòng.
-Nếu có thai ngoài tử cung (hiện tượng hiếm nhưng vẫn cần kiểm tra, khi huyết ra sau
luc đặt vòng tránh thai)
Tóm lại việc đặt vòng không nhất thiết gây cho bạn khó chịu. Tất cả những rối loạn
trên đều bắt nguồn từ việc tử cung phải thích nghi với vòng một vật ngoại lai, cho nên
nó cần qua một thời gian mới ổn định
3.66 Kinh nguyệt chậm khi trễ quá 10 ngày
Nếu như vòng kinh của bạn không bình thường, nó kéo dài đến 40 ngày, thậm chí 60
ngày thì việc chậm 10 ngày không đang nghĩ đến. Đấy chỉ là rối loạn mãn tính của
vòng kinh
Khi chậm thấy kinh, mọi phụ nữ đều băn khoan: Phải chăng có thai ? Nhưng có rất
nhiều nguyên nhân dẫn đến chạm có kinh
3.67 Chậm kinh, có thể bạn đã có thai
Đây là ý nghĩ đầu tiên của người thầy thuốc đứng trước bệnh nhân đang tuổi sinh nở
vả lại không dùng biện pháp ngừa thai đảm bảo (viên ngừa thai, vòng tránh thai, bao
dương vật). Nên nhớ rằng các biện pháp khác như phóng tinh ra ngoài âm đạo,
phương pháp gọi là “dùnh nhiệt độ”,v.v.v đều không đảm bảo
3.68 Những triệu trứng của sự đã thụ thai là gì ?
Bạn chậm kinh và đến với thày thuốc. Trước tiên người ta tìm thấy dấu hiệu nhỏ của
sự thai nghén:
-Buồn nôn (có khi nôn), ít xảy ra trong nửa tháng đầu và không phải triệu trứng chính
xác. Nhiều người đã có thai mà không thấy hiện tượng buồn nôn này
-Luôn mót tiểu tiện, bởi vì bọng đái nằm ngay phía dưới tử cung. Nếu bạn có thai, tử
cung to lên, đè vào bọng đái khiến bạn thấy mót (cũng có thể do hệ thống tiểu tiện bị
viêm nhẹ trong thời gian đầu của thai nghén)
-Buồn ngủ: Cảm giác buồn ngủ song song với cảm giác mệt mỏi
-Vú trở nên nhạy cảm hơn và có thể đau hai bên cạnh, chủ yếu là cặp vú bắt đầu thay
đổi hình dạng (quầng vú nở rộng và phồng lên)
Thày thuốc phụ khoa sẽ hỏi bạn về lần thấy kinh cuối cùng (mầu sắc, nhiều, ít, kéo
dài hay không) bởi vì lần hành kinh ấy diễn ra sau khi trứng đã thụ tinh. Nhưng chắc
chắn thày thuốc sẽ thăm đến những triệu trứng lớn, nghĩa là báo rõ tình trạng thai
nghén hơn. Thăm âm đạo sẽ biết được hình khối của tử cung, thông thường nếu chậm
thấy kinh từ 2 đến 4 tuần lễ tử cung đã to lên bằng quả cam. Dùng mỏ vịt mở ra sẽ
biết cổ tử cung có thay đổi gì không: Nếu bạn có thai, cổ tử cung có mầu hơi tím và
mềm hơn bình thường. Và sau đấy là xét nghiệm nước tiểu hoặc máu để kết luận rứt
khoát
3.75 Sau khi đẻ, hoặc xảy thai và đang cho con bú, bạn không thấy kinh nguyệt
Sau khi sinh nở hoặc xảy thai là thời kỳ bình lặng giống như sau cơn bão, cơ thể phải
dần dần lấy lại hoạt động bình thường ngày trước. Thông thường, kinh nguyệt trơ lại
bình thường sau 4 đến 8 tuần lễ. Còn nếu bạn cho con bú thì sau khi cai sữa, phải một
tháng hoặc tháng rưỡi thì kinh nguyệt mới trở lại bình thường được. Nên nhớ rằng
việc kinh nguyệt trở lại đôi khi rất chậm, phải sau nhiều tháng. Nguyên nhân là do
trong thời gian bạn mang thai vùng dưới đồi thôi không chỉ huy nữa và lúc này phải
khôi phục lại công việc đã bị bỏ bẵng một tháng
Cách khắc phục để bộ máy kinh nguyệt trở lại nhanh là kích thích việc rụng trứng.
Việc này không khó
3.76 Mất kinh nguyệt do các tuyến nội tiết
Chẳng hạn do các tuyến thượng thận và tuyến giáp bị mắc bệnh. Còn có các nguyên
nhân do nhiễm độc riệu hoặc béo phì. Về béo phì, xin nhắc lại hiện nay chưa thật rõ
cơ thể bệnh. Người ta mới chỉ nghiệm thấy khi bệnh nhân bớt đi số lượng trọng lượng
quá thừa, kinh nguyệt trở lại bình thường
3.77 Bệnh biếng ăn của con gái vào tuổi dạy thì, lẩn tránh người lớn
Không có nguyên nhân cụ thể mà do nguyên nhân tâm lý hoặc còn gọi là tâm bệnh.
Thường xuất hiện ở các em gái vào tuổi dạy thì “hoặc hậu” dạy thì kéo theo tình trạng
bế kinh trong nhiều tháng, có khi nhiều năm. Các em nay đột nhiên biếng ăn, lúc nào
cũng nói rằng không thấy đói, còn nếu có ăn thì nôn ra ngay. Gia đình cho là em khó
tính khó nết và cho là em ít nói, chỉ ru rú trong phòng riêng của mình. Thật ra đó là
phản ứng tâm lý, các em như muốn bộc lộ thái độ thù địch đối với chung quanh, đặc
biệt đối với người lớn. Các em này sụt cân nhanh, có khi chỉ 30 đến 35 ký, khiến cha
mẹ lo lắng. Đây là loại bệnh tâm căn, chứng tỏ trạng thái tư tưởng và tinh thần, ảnh
hưởng mạnh đến cơ thể. Cha mẹ thấy các em gày ốm không lo lắng nhiều bằng thấy
các em bị bế kinh. Họ không hiểu rằng thủ phạm ở đây chính là do tâm lý tác động
vào vùng dưới đồi.
Cách chữa là dùng biện pháp tâm lý, có sự hỗ trợ của thầy thuốc lâm bệnh. Thậm chí
nếu bệnh trạng tăng nhiều có thể dẫn đến chõ phải đưa các em vào bệnh viên tâm thần
ít lâu, để cách ly với không khí gia đình, giúp tâm trạng các em ổn định. Khi các em
bắt đầu muốn ăn là bệnh đã khỏi và chỉ vài tháng sau, kinh nguyệt trở lại
3. 78 Có thai tưởng tượng: Thường là do quá sợ có thai hoặc ngược lại, do quá
thèm có con
Đây không phải là chuyện truyền thuyết mà là có thật. May mà hiện tượng bệnh
tưởng ngày nay ít xảy ra ra hơn ngày xưa. Tâm lý quá sợ có thai hoặc quá thèm có
con đều tác động lên vùng dưới đồi theo cách giống nhau: Những mệnh lệnh xuống bị
ngưng lại, kinh nguyệt không xuất hiện nữa. Do những kích động của tiềm thức, sợ
quá hoặc muốn quá, người bệnh bộc lộ những triệu trứng thai nghén đặt trưng: buồn
nôn, vú to, lên cân thậm chí bụng cũng to lên. Hài kịch chăng ?. Đúng thế, nhưng hài
kịch vô thức. Và một lần nữa lại chứng minh cơ thể lại theo những giấc mơ và óc
tưởng tượng đến mức độ nào. Tất nhiên đến khi thử nghiệm thì không thấy dấu hiệu
có thai. Tử cung không hề lớn, thày thuốc chỉ việc khẳng định là không hề có thai.
Các triệu trứng kể trên se dần dần mất và cuộc sống người bệnh trở lại bình thường.
Thế là màn hài kịch hạ màn
3.79 Bạn không thấy kinh nguyệt: Liệu theo dõi thân nhiệt có giúp ích gì không ?
Có chứ. Nếu bạn theo dõi thân nhiệt đều đặn tất cả các buổi sáng, vào lúc thức dạy.
Thân nhiệt dưới 37 độ bạn có thể yên tâm là chưa có thai, bởi vì nếu có thai thì nhiệt
độ lúc dạy phải trên 37 độ, hoặc ít nhất cũng 37 độ, có hai khả năng:
-Hoặc bạn có thai
-Hoặc bạn đang trong nửa sau của vòng kinh
Nói cách khác, nếu thân nhiệt cao hơn 37 độ quá 14 ngày, có nghĩa là bạn có thai và
nên đi khám cho chắc.
3.80. Những mũi tiêm để kinh nguyệt trở lại có hại gì không ?
Có những thuốc tiêm (hoặc thuốc uống) làm kinh nguyệt trở lại. Những thuốc đó đều
chứa một tỉ lệ nào đó của estrogène và progestérone. Do tác động của các hooc môn
ấy, màng nhày trong tử cung phát triển. Khi ngừng dùng thuốc, màng nhày ấy bong ra
và có kinh trở lại.
Nhưng nếu kinh nguyệt vẫn không xuất hiện? có nhiều cách giải thích. Một là liều
lượng hooc môn trong thuốc quá nhẹ không đủ để làm màng nhày trong tử cung phát
triển. hai là bạn đang trong nửa sau của vòng kinh. Buồng trứng tự tiết ra các hooc
môn kể trên và phải đợi đến đủ 14 ngày cho đến khi buồng trứng ngừng tiết. Ba là có
hiện tượng dính mô. Thứ 4 là bạn đã có thai, nếu vậy tiêm thuốc nói trên vào cơ thể sẽ
có hại cho bạn và cái thai trong bụng,. Người ta từng tranh luận estrogène và
progestérone đưa vào cơ thể người mẹ tạo nên những quái thai. Trường hợp rất hiếm,
nhưng vẫn có. Cho nên bạn phải biết chắc mình không có thai mới được dùng thứ
thuốc ấy. Tốt nhất là trước khi dùng thuốc nên đi xét nghiệm nước tiểu và máu để
xem có thai không
3.81 Dùng viên ngừa thai và bạn không thấy kinh nguyệt
Nếu dùng thuốc đều đặn, không nhầm và không quên thì chắc chắn bạn không thể có
thai. Còn hiện tượng không thấy kinh nguyệt thì chỉ đơn giản là màng nhầy quá mỏng
và không thể bong ra và làm đứt mạch máu ở thành tử cung. Cách sử trí là bạn hãy
tăng lượng hooc môn sinh dục estrogène để làm giầu màng nhày tử cung ít nhất là 21
ngày.
Còn nguyên nhân khác khiến bạn không thấy kinh nguyệt là bạn quên uống thuốc
ngừa thai trong một ngày nào đó. Khi ấy nên cận thẩn, có khi bạn đã có thai. Hãy đến
thày thuốc ngay
3.82 Dùng viên ngừa thai tôi vẫn thấy kinh nguyệt, nhưng quá ít
Bạn thấy huyết ra ít, mầu sẫm và kéo dài trong 3 tiếng đồng hồ. Đừng ngại, không
phải “máu” bạn xấu đâu. Nó ra ít vì nó có ít. Khi bạn dùng viên ngừa thai thì màng
nhày tử cung nhận ít hooc môn và phát triển kém cho nên như vậy thôi. Đây là
chuyện bình thường và bạn không cần điều trị gì hết
3.83 Trường hợp ngoại lệ: có những phụ nữ không thấy kinh nguyệt bao giờ
Bạn có nghe đồn nhưng chắc là không tin ? có hiện tượng như thế thật. Nguyên nhân
là cơ quan sinh dục có những biến dị bẩm sinh nghiêm trọng, hoặc không có tử cung,
hoặc không có âm đạo, hoặc không có buồng trứng, hoặc có những dị tật. Cũng có khi
do những biến dị về nhiễm sắc, ảnh hưởng tới nhiễm sắc sinh dục
Hết chương 3
Một cách giải thích khác được đưa ra gần đây: vòng tránh thai tạo những biến
đổi hóa học trong màng nhầy tử cung khiến nó không lưu giữ được trứng.
4.26 Vòng tránh thai bằng đồng là cái gì?
Cũng như mọi phát minh của con người, vòng tránh thai cũng luôn luôn được
cải tiến. Phát minh từ đầu thế kỷ XẤP XỈ, nhưng phải đến năm 1960, vòng tránh
thai mới thật sự được áp dụng rộng rãi nhờ những cải tiến về kỹ thuật. Người ta
đã thử nhiều kiểu: hình tam giác, hình tròn, hình số 8... bằng vàng, bạc, kền và
bây giờ bằng đồng. Trong những kiểu vòng tránh thai mới nhất, phải kể đến loại
gọi là “cổ” hiện cũng được dùng rất hạn chế. Gần đây nhất, loại bằng đồng được
sử dụng rộng rãi nhất và được gọi là hoàn hảo nhất. Không phải bằng đồng hoàn
toàn mà bằng chất dẻo (Polyetilen) với đồng: một sợi đồng rất mảnh quấn vào
một đầu. Hình dạng “vòng” có thể là số 7 hoặc chữ T, gần đây chữ “ML” !
Vòng bằng đồng có hai ưu thế: cỡ nhỏ và chất đồng có tác dụng diệt khuẩn và
diệt tinh trùng. Nó hủy trứng đã thụ tinh, tạo những biến đổi cơ cấu lên màng
nhầy tử cung để không lưu giữ trứng được (xem câu 7), đồng thời thay đổi thành
phần của chất nhờn ở cổ tử cung (xem câu 504), khiến chất này không đưa được
tinh trùng vào tử cung. Tất cả những tác dụng đó chưa được chứng minh hoàn
toàn rõ ràng nhưng tác dụng cụ thể là vòng bằng đồng có hiệu quả tới 99%. Và
kết quả sẽ tăng thêm nữa phần trăm nếu như bạn dùng thêm viên “diệt tinh
trùng” (spermicide). Một loại vòng có chất progestérone lại càng thích hợp hơn
nữa đối với những phụ nữ trong lúc hành kinh hoặc hành kinh ra nhiều máu
quá. Loại vòng tránh thai có chứa progestérone không được pha thêm đồng. (...)
4.27 Vòng có làm cho bạn khó chịu không?
Nếu như bạn thấy khó chịu và nhất là bạn thấy đau có nghĩa là vòng không thích
hợp với bạn. Nên bỏ ra. Nhưng đừng bỏ ra khi bạn chưa thấy đau hoặc mới chỉ
“nghi ngờ”. Bởi vì vòng làm bằng chất dẻo và không hề định “chọc thủng’ tử
cung của bạn. Nhiều khi không phải vòng mà là tư tưởng làm bạn không thoải
mái.
4.28 Mất vòng
Đây là một nỗi sợ khác nhưng lại đúng. Đôi khi vòng bị tử cung đẩy ra, sau khi
đặt vài ngày hoặc trong lần thấy kinh nào đó. Có khoảng 15-20% trường hợp bị
đẩy ra đối với loại vòng “cổ” và 5% đối với loại vòng đồng (xem câu 173). Nên
biết rằng phụ nữ chưa có con lần nào, tử cung rất kỵ vật lạ cho nên dễ thấy vòng
ra. Ngược lại, phụ nữ đẻ nhiều quá, cổ tử cung rộng cũng dễ làm tuột vòng. Nói
chung, việc vòng trôi ra không có gì đáng làm bạn hoảng hốt. Thường chỉ kèm
thêm vài giọt huyết mà thôi. Bạn nên thay loại vòng khác. Và nếu thay vài lần
vẫn không được thì bạn dùng phương pháp ngừa thai khác. Nhưng đấy là
trường hợp hiếm thấy.
4.29 Vòng ngừa thai và kinh nguyệt
Vòng tránh thai không ảnh hưởng tới chu kỳ tiết hoóc-môn. Tuy nhiên cũng có trường
hợp vòng ảnh hưởng đến quá trình bong ra của màng nhầy, gây những kinh nguyệt
bất thường, kéo dài và ra nhiều huyết (xem câu 83). Trường hợp này hiếm xảy ra.
4.30 Hiện có bao nhiêu người dùng?
Ngày một nhiều người dùng vòng tránh thai. Hiện chiếm 15% phụ nữ đang tuổi sinh
nở nghĩa là gấp đôi so với bảy, tám năm về trước. Con số này có lẽ sẽ ngày càng tăng
khi người ta mất dần thành kiến đối với biện pháp tránh thai này.
4.31 Thể thao và vòng tránh thai.
Hoạt động thể thao, kể cả leo núi không ảnh hưởng gì. Tuy nhiên trong những ngày
mới đặt vòng (xem câu 186) nên tránh chơi những môn thể thao nặng, hãy chờ cho
vòng thích ứng dần với cơ thể đã.
4.32 Để kiểm tra; chỉ cần dùng phương pháp siêu âm.
Không đau, đơn giản và vẫn lịch sự. Phương pháp X-quang ngày nay người ta không
dùng nữa.
4.33 Khám trước khi đặt vòng.
Thầy thuốc phụ khoa sẽ hỏi bạn đã có con chưa? Đã sẩy thai hoặc nạo thai lần nào
chưa? Trạng thái hoạt động sinh dục của bạn thế nào. Sau đó, thầy thuốc khám toàn
bộ (xem câu 125): Có viêm nhiễm gì không? Có gì đặc biệt trong tử cung (xem câu
56). Việc cuối cùng này thật ra không cần thiết. Thầy thuốc cho đơn, bạn đi mua.
Nhưng cẩn thận, cứ để nguyên hộp như thế mang đến nơi đặt, đừng mở ra vì vòng đã
được khử trùng. Nếu muốn xem thì để thầy thuốc mở ra cho bạn xem trước khi đặt.
4.34 Thởi điểm tốt nhất để đặt vòng
Tốt nhất là trong thời gian hành kinh, từ ngày thử hai đến ngày thứ tám của chu kỳ
kinh nguyệt. Tại sao? Vì khi đó thầy thuốc biết chắc bạn không có thai và việc do đặt
vòng mà ra chút huyết không ảnh hưởng gì.
Không. Bởi vì khi đặt vòng, thầy thuốc đã kỉểm tra và chỉ cho đặt khi màng tử cung
đã ở vào trạng thái bình thường.
4.67 Khả năng gây ung thư
Tuyệt đối không. Xin nói thêm rằng những phụ nữ dùng biện pháp tránh thai (pi-luyn,
vòng hoặc màng – xem câu 229) ít bị ung thư hơn so với số phụ nữ không dùng. Bởi
vì người dùng biện pháp tránh thai được khám đều đặn hơn và có điều kiện phát hiện
sớm hơn những mầm mống ung thư nếu có.
4.68 Vòng tránh thai và kinh nguyệt thất thường
Vòng không ảnh hưởng gì trong chuyện này. Chưa kể chúng ta đã biết kinh nguyệt
không đều chủ yếu do nguyên nhân tâm lý: lo lắng, sợ hãi mà người ta đặt vòng
thường luôn yên tâm.
4.69 Có thể vừa đặt vòng vừa dùng pi-luyn được không?
Không nên. Hai cách trình bày thai này tác động khác nhau đối với màng nhầy tử
cung cho nên không nên hòa hợp với nhau được. Đã dùng cách này thì thôi cách kia.
Tuy nhiên, nếu dùng cả hai chỉ trong một hai tháng thì có thể được. Chẳng hạn một
phụ nữ đã đặt vòng nhưng lại phải dùng pi-luyn để điều trị một nang “giả” (hay nang
chức năng – xem câu 78).
4.70 Vòng tránh thai và u xơ.
Bạn đã biết u xơ là u lành (xem câu 68, 69) và phụ nữ rất hay mắc (20%). Ta thử xét
trường hợp: Bạn đang có u xơ và bạn muốn đặt vòng. Nếu như u xơ nằm giữa cơ tử
cung thì được nhưng nếu u xơ nằm trong tử cung thì không được. Phải bóc nó đi đã.
Thông thường phụ nữ có u xơ lại rất thích đặt vòng vì dùng pi-luyn có hoóc-môn dễ
làm u xơ lớn thêm. Đáng chú ý là u xơ làm kinh nguyệt ra huyết nhiều hơn bình
thường. Vòng tránh thai cũng gây tác dụng giống thế. Nếu để cả hai thì huyết sẽ ra rất
nhiều và có khi gây thiếu máu, cho nên nếu có u xơ và thấy ra huyết kinh nguyệt
nhiều thì bạn nên dùng cách tránh thai khác.
4.71 Vòng tránh thai và phẫu thuật mổ bụng lấy thai
Khi người mẹ không đẻ được bình thường mà thầy thuốc phẫu thuật phải mổ lấy thai
nhi ra thì ông ta chỉ đụng vào phần đàn hồi của tử cung. Phần này chỉ tồn tại trong khi
đang mang thai. Sau khi lấy thai nhi ra, phần đàn hồi sẽ tự tiêu. Cho nên không gây
trở ngại gì cho việc đặt vòng. Nếu như phẫu thuật gây ra những phản ứng xấu: như
sốt, khí hư... thì có thể kiểm tra tử cung bằng X-quang rồi mới đặt vòng.
4.72 Vòng tránh thai và tình trạng cổ tử cung mở rộng.
Cổ tử cung mở rộng (xem câu 342) là một khiếm khuyết cơ học và đòi hỏi một kỹ
thuật nào đó khi đặt vòng. Nói chung vòng không tồn tại. Cho nên cần coi chừng, rất
có thể bạn có thai do vòng không còn ở vị trí của nó. Hãy thử nhiều cỡ, nhiều loại và
nếu như thử đến ba lần vẫn không ổn định thì bạn nên dùng cách tránh thai khác: pi-
luyn hay màng ngăn (xem câu 111 và những câu tiếp theo và câu 229).
4.73 Vòng tránh thai đặt vào ngày hôm sau
Bạn giao hợp nhưng chưa dùng biện pháp ngừa thai nào. Bạn vẫn có thể đặt một vòng
vào ngày hôm sau. Trứng đã thụ tinh sẽ nằm trong vòi chừng năm ngày (xem câu 7).
Vẫn có thể tranh thủ thời gian ấy để đặt vòng đồng thời ngăn không cho trứng lưu lại
trong màng tử cung và phát triển. Cách đặt giống như cách đặt bình thường (xem câu
185) và kết quả cũng gần đến 100%. Nếu bạn muốn giữ vòng lại ngừa thai sau lần
kinh nguyệt thì không có gì trở ngại: bạn sẽ được bảo vệ trong hai năm. Nếu bạn thích
ứng dùng pi-luyn thay vòng, bạn bắt đầu dùng thuốc vào ngày đầu của chu kỳ kinh
nguyệt và sau đó tám ngày bạn đi khám thầy thuốc để tháo vòng ra (xem câu 204).
4.74 Tôi không có con, tôi có thể đặt vòng được không?
Không. Người ta không đặt vòng cho một phụ nữ “không con” vì rất nhiều loại vi
khuẩn qua giao hợp có thể lọt vào và phát triển. Người không có con, thường chưa ổn
định trong đời sống tình dục và dễ quan hệ với không chỉ một người. Tất nhiên nếu
bạn không có con nhưng chỉ quan hệ tình dục với một người duy nhất và bản thân
người bản thân người đó cũng tuyệt đối chung tình thì cũng có thể đặt vòng được
nhưng bạn vẫn phải cẩn thận theo dõi. Đặt vòng không phải là biện pháp tránh thai lý
tưởng của những phụ nữ sống cuộc sống tình dục không nghiêm túc.
4.75 Những người như thế nào thì nên đặt vòng?
Tất cả những ai muốn có một biện pháp tránh thai chắc chắn và thích vòng hơn dùng
viên ngừa thai trừ:
Nếu đang có một viêm nhiễm đường sinh dục: tử cung, cổ tử cung, vòi.
Nếu mới bắt đầu có thai.
Nếu X-quang tử cung cho thấy tử cung bị dị dạng.
Nếu đang có một ung thư tử cung.
Nếu có huyết ra cả khi không phải thời gian hành kinh mà chưa tìm được nguyên
nhân (đặt vòng xong sẽ khó tìm nguyên nhân hơn).
Ngoài ra còn các trường hợp nếu bạn không có con (xem câu 225), cổ tử cung mở
rộng (xem câu 343) hoặc có u xơ (xem câu 68) cũng như có tiền sử mắc bệnh tình dục
(lậu chẳng hạn).
4.76 Bao dương vật.
Còn gọi là “ca-pốt” là một túi bằng chất latex, lồng vào dương vật trước khi đưa vào
âm đạo. Bao dương vật có tác dụng tránh thụ thai đồng thời còn là một dụng cụ bảo
đảm vệ sinh (ngăn bệnh hoa liễu). Tác dụng tránh thụ thai là nhờ tinh dịch phóng ra bị
giữ lại trong túi. Hiệu quả rất cao (99%) nếu khi dùng tôn trọng mấy nguyên tắc sau
đây:
Không được đưa dương vật vào khi chưa bọc bao.
Không dùng móng tay vào bao, có nguy cơ làm rách.
Rút ra ngay sau khi phóng tinh, trước khi dương vật mềm trở lại (để tránh tụt bao vào
trong âm đạo).
Những lợi thế của bao dương vật, dễ kiếm, giá rẻ, hoàn toàn không gây hại. Tuy nhiên
có một vài lý do khiến một số người không thích dùng, giảm cảm giác và kích thích,
mất chất thi vị trong quan hệ tình dục. Tuy vậy, bao dương vật vẫn chưa lạc hậu mà
trái lại ngày càng được sử dụng nhiều, nhất là khi xuất hiện bệnh SIDA.
4.77 Phải làm gì khi bao dương vật bị rách?
Đừng ỷ lại rằng: Thời gian đó không phải là thời gian “nguy hiểm” mà hãy báo ngay
thầy thuốc và sáng hôm sau, chị hãy uống ngay pi-luyn “dùng cho ngày hôm qua”
hoặc đặt vòng ngay (xem câu 224).
4.78 Màng ngăn là gì?
Trước năm 1960, biện pháp ngừa thai tốt nhất ở Pháp là màng ngăn. Đó là một miếng
tròn bằng chất latex căng trên một cái vòng nhỏ rất mềm đặt vào đáy âm đạo theo một
kỹ thuật chính xác trước lúc giao hợp.
Tất nhiên, màng ngăn này phải đúng kích thước với âm đạo của bạn, chiều rộng cũng
như chiều sâu. Cho nên màng ngăn có nhiều kích thước khác nhau: 60, 70, 80mm.
Kích thước trung bình là 70 mm. Việc xác định số đo là do thầy thuốc. Tuy nhiên,
kích thước ấy không cố định cho mỗi người mà vẫn thay đổi, bạn béo lên hay gầy đi,
bạn vừa sinh nở xong, kích thước cũng thay đổi đáng kể. Cho nên bạn luôn luôn phải
đo lại.
4.79 Biện pháp “cắt vòi tử cung” và “ống dẫn tinh”
Biện pháp này bất lợi ở chỗ sau này muốn có con cũng không được nữa. Do đó ở
nhiều nước cấm, chẳng hạn như ở Pháp. Tuy nhiêno ở nhiều nước cho phép: Mỹ,
Anh, Thụy Điển. Riêng ở Mỹ, có trên 35% cặp vợ chồng thực hiện biện pháp này, nữ
phải nằm viện 48 tiếng đồng hồ, nam chỉ cần 10 phút, gây tê tại chỗ (nam có thể gửi
một số tinh dịch trong “ngân hàng tinh dịch”). Nữ thì sau phẫu thuật, kinh nguyệt vẫn
tiếp tục và thời kỳ mãn kinh vẫn đến đúng tuổi. Nam vẫn cương được dương vật và
phóng tinh bình thường. Ở Pháp tuy cấm nhưng vẫn nhiều người lén lút áp dụng.
4.80 Một phương pháp không nên làm: xuất tinh ra ngoài âm đạo.
Khá nhiều người áp dụng phương pháp này. Một số đàn ông còn khỏe là làm rất giỏi.
Cách làm là đúng lúc sắp phóng tinh thì nam giới rút dương vật ra và xuất tinh bên
ngoài cơ thể nữ giới. Chưa nói đến những hậu quả xấu về mặt tâm lý, buộc bên nam
phải gắng làm một việc đòi hỏi ý chí cao, chỉ cần nói đến hiệu quả trên thực tế hết sức
thấp (xem câu 246). Rất nhiều phụ nữ vẫn có thai sau khi dùng biện pháp này.
4.81 Biện pháp tính theo thân nhiệt.
Chúng ta đã biết nguyên lý (xem câu 57). Biện pháp này dựa trên cách chia chu kỳ
kinh nguyệt ra thành những ngày an toàn và những ngày nguy hiểm và chỉ giao hợp
trong những ngày an toàn. Người ta theo dõi thân nhiệt để biết ngày rụng trứng.
Những ngày “nguy hiểm” cần tránh là trước ngày thứ ba tình từ ngày rụng trứng. Với
những phụ nữ vòng kinh ngắn thì số ngày an toàn khá ít: chỉ 11 ngày. Nếu vòng kinh
dài chẳng hạn 40 ngày thì tỷ lệ an toàn cũng thấp bởi vì từ đầu vòng kinh cho đến
ngày rụng trứng là thời gian bị cấm.
Phương pháp này quá ngặt nghèo vả lại thân nhiệt tăng còn do nhiều nguyên nhân
(đau răng, cảm cúm...) chưa phải nhất thiết đã làm ngày rụng trứng. Kết quả cũng
không đảm bảo. Chính do tin vào biện pháp này mà nhiều người có thai ngoài ý muốn
và quá nhiều phụ nữ tìm đến thầy thuốc xin nạo hút.
4.82 Tương lai hứa hẹn với ta những gì?
Những biện pháp tránh thụ thai trong tương lai sẽ là việc tìm ra một cách diệt tinh
trùng hiệu nghiệm 100%. Ngoài ra người ta đang tiến hành thí nghiệm (ở nhiều nước,
đặc biệt là Ấn Độ) một thứ vắc-xin ngừa thai.
Thứ vắc-xin này dựa trên nguyên lý sinh học nào? Đơn giản là trên những chất do rau
thai tiết ra trong thời gian đầu của thai nghén. Chính do chất này có trong máu và
nước tiểu mà ta biết được một người đã có thai hay chưa. Dự kiến, chỉ cần tiêm mỗi
năm một lần thứ vắc-xin này, trứng đã thụ tinh sẽ không lưu giữ lại được trong màng
nhầy tử cung.
Thứ vắc-xin ngày nghe thì rất lý tưởng vì không gây phản ứng phụ nào có hại và mỗi
năm chỉ cần tiêm một lần cho nữ giới. Tuy nhiên, còn nhiều vấn đề đáng e ngại về tác
động của kháng thể chồng chất gonadotropine đối với hoóc-môn hoặc tiêm như vậy
liệu đàn bà có bị mãi mãi vô sinh không, v.v....
4.83 Ngừa thai, dù ít hại nhất, bảo đảm nhất, vẫn chưa có biện pháp nào thật sự
hoàn hảo.
Tuy vậy, thà dùng biện pháp ngừa thai, tuy có một số phiền phức và thậm chí ảnh
hưởng độc hại còn hơn là phải nạo thai. Bởi vì nạo thai dù làm tốt đến đâu đi nữa vẫn
có hại cho sức khỏe của người phụ nữ hơn tất cả những cái hại do các biện pháp ngừa
thai hiện nay đã tìm ra.
Chương bốn đến đây hết rồi
CHƯƠNG 5
NẠO THAI
5.1 Nạo thai là gì ?
Là đưa ra khỏi tử cung cái trứng đã được thu tinh. Trong vòng 8 tuần lễ đầu, đấy mới
chỉ có vài màng tráng: Phôi và ra cộng với khoảng 1/10 lít huyết
5.2 Nạo thai không phải hành động tầm thường
Nó thể hiện quyền của người phụ nữ được tự do có con hay không theo ý muốn của
bản thân họ
5.3 Vai trò của người thày thuốc
Chức năng của y học hiện đại là cải thiện cuộc sống con người. Nếu y học làm cho
con người sống dễ chịu hơn, giảm bớt những đau đớn mà trước đây người ta tưởng
không thể giảm nổi, chẳng hạn: Đau đẻ hay làm cho tuổi mãn kinh dễ chịu hơn. Khi
người phụ nữ muốn chủ động trong công việc sinh nở của mình, người thầy thuốc có
bổn phận giúp đỡ họ
5.4 Ai nạo thai ? tại sao ? những người phụ nữ trẻ chăng ?
Một nửa số trường hợp xin nạo thai là những cô gái lần đầu tiên sinh hoạt tình dục mà
chưa thực hiện biện pháp tránh thai. Ở pháp hiện nay, phụ nữ bắt đầu sinh hoạt tình
dục vào tuổi 17 và người ta nhận thấy 6 đến 7% các cô gái đó tìm đến, xin nạo thai.
Họ thụ thai vào độ tuổi chưa chín. Đó cũng là nguyên nhân thụ thai ngoài ý muốn và
gây ra những hậu quả phức tạp. Phía nam giới thường tuyên bố bỏ cuộc. Còn phía cô
gái thường nửa sợ hãi, nửa ngạc nhiên và cũng không thể nói là các cô đã hành động
một cách có suy nghĩ. Nếu giữ thai, cô sẽ bị lên án. Hy vọng rằng trong tương lai, các
cô gái trẻ sẽ hiểu biết hơn và sẽ xử sự đúng đắn hơn. Đồng thời, dư luận xã hội cũng
tiến bộ hơn về mặt này.
5.5 – Ai nạo thai ? Tịa sao ? Những phụ nữ không có chồng ?
Thông thườnglà:
-Do quan hệ tình dục với nam giới những lần đầu tiên, chưa áp dung biện pháp tránh
thái (50%)
-Do ngừa thai chưa đúng cách hoặc tuỳ tiện, mặc dù đã tính ngày “an toàn” hoặc có
dùng thuốc ngừa thai, nhưng gần đây đã thôi dùng, mặc dù nam giới cẩn thận, dùng
bao dương vật, nhưng…)
-Do quan hệ tình dục thất thường, không kế hoạch hoá được
Vào tuổi còn trẻ, việc có thai tuy không dụng ý cũng dễ được người chung quanh
lượng thứ và cũng dễ được các bà mẹ chấp nhận. Tuy nhiên, nếu chỉ do một sự gặp gỡ
ngẫu hứng và cả hai bên nam nữ đều chưa đủ điều kiện nuôi con thì cách tốt nhất vẫn
là huỷ thai.
5.6 Những ai nạo thai ? tại sao ? các cô gái này không hiểu biết, nhưng…(từ tuổi
20,22 đến 40)
Đây là tuổi đã trưởng thành. Đa số đã có chồng, có con, có quan hệ tình dục đều đặn,
thấy được trách nhiệm của mình. Nhưng họ được thông tin quá ít về vấn đề này. Đa
số họ nói rằng có dùng biện pháp tránh thai, nhưng không hiểu tại sao lại…Có nghĩa
rằng họ chưa hiểu đầy đủ biện pháp họ sử dụng
Chẳng hạn dùng viên ngừa thai thì họ quên uống, hoặc bông nhiên ngừng uống vì
nghe ai đó bảo có hại
Họ đặt vòng, nhưng tuột ra lúc nào không biết, hoặc chồng bảo không chịu được và
họ đã tháo ra.
Họ vẫn dùng màng ngăn, nhưng do hôm ấy họ quên hoặc họ ngại
Họ dùng bao dương vật, nhưng bao bị thủng mà họ không biết, hoặc lúc nam giới rút
dương vật ra, bao lại nằm lại trong âm đạo hoặc bên nam lồng vào bao quá muộn
Còn có thể kể thêm hai biện pháp đã từng làm nhiều phụ nữ vỡ kế hoạch: Phương
pháp Orino tính ngày an toàn và không an toàn và phương pháp xuất tinh ra ngoài âm
đạo
Những vụ thụ thai vào tuổi người lớn hầu hết đều do lơ đễnh hoặc kém hiểu biết. Và
nhìn chung, những trường hợp này, người phụ nữ thường băn khoăn rất nhiều: Có nên
nạo thai không hay giữ lại để nuôi con ?
5.7 Những phụ nữ ngoài 40 tuổi ?
Thường những bà mẹ có vài đứa con và cũng đã nạo thai vài lần rồi xin nạo thai. Họ
chủ quan cho rằng vào tuổi này rất khó thụ thai cho nên coi thường việc áp dụng biện
pháp ngừa. Xin nạo thai vào tuổi này, ngoài nguyên nhân tâm lý (tôi có cháu gọi bằng
bà, tôi rất ngại nuôi con…), còn có nguyên nhân y tế nữa, việc có thai và sinh con dễ
gây những dị tật bẩm sinh
5.8 Những nguyên nhân y tế khiến cần phải nạo thai
Không nhiều, mỗi năm ở pháp chỉ có 100 trường hợp bắt buộc phải nạo thai vì những
nguyên nhân thuần tuý y tế. Đó là khi:
-Tính mệnh người mẹ không đảm bảo nếu giữ thai: mẹ bị nhiễm độc huyết, bệnh
Hématome rau, bệnh co giật, da ối hay bệnh đái tháo nặng. Có thể kể thêm các bệnh
nặng về tim, ung thư (vú hay tử cung), bệnh tâm thần nặng hoặc đã mổ để lấy con ra
trong những lần đẻ trước
-Khi có sự nghi ngờ về tính hoàn chỉnh của phôi, chẳng hạn có hiện tượng tạo miễn
dịch Rh quá cao, biến dạng của nhiễm sắc thấy được do việc chọc hút màng ối hoặc
do người mẹ đã dùng hoặc đang dùng những thuốc gây biến dạng cho thai. Cũng có
khi mẹ tiếp xúc với bệnh Rubéol hay Toxoplasma trong bốn tháng đầu của thai nghén.
Cũng có khi vì tác động của X – quang quá nhiều (người mẹ điều trị bằng quang
tuyến)
5.9 Nếu bạn hoàn toàn không muốn có thai
Chậm kinh là dấu hiệu đầu tiên khiến bạn cảnh giác. Bạn cần tiến hành ngay hai cách
thử và khám:
-Thử bằng xét nghiệm. Có những cách mà trên thị trường người ta quảng cáo là có thể
áp dụng để tự thử lấy ở nhà thì bạn đừng đặt nhiều tin tưởng vào đó
-Khám phụ khoa. Thầy thuốc bao giờ cũng rút ra được kết luận cần thiết cho bạn.
Nhưng bạn không cần phải đi khám sớm, bởi vì thầy thuốc chỉ có thể kết luận bạn có
thai hay không sau khi thai đã đươc một tháng
Cả hai việc đều cần. Việc thứ nhất có thể làm sớm và cung cấp thêm tài liệu cho việc
khám của thầy thuốc sau này
5.10 Nạo thai vào thời điểm nào ?
Nguyên tắc là phải nạo trước tuần lễ thứ 10. Nhưng trên thực tế, nạo càng sớm, càng
tốt, thường giữa tuần thứ 5 và thứ 7 là nhẹ nhành nhất.
Nếu dùng phương pháp hút, không nên để quá tám hoặc chín tuần lễ sau ngày đầu tiên
của lần kinh nguyệt cuối cùng. Nếu dùng phương pháp nạo thì không nên để quá tuần
lễ thứ 10 đến 12. Nếu dùng viên ra thai RU 486 thì phải dùng trước tuần lễ thứ 5.
Viên RU 486 là một phần tử kháng progestérone có tác dụng ngăn chặn quá trình thai
nghén và thai sẽ bị đảy ra. Hiệu quả tới 96%. Một phần trăm là thai vẫn cứ phát triển,
3% thai huỷ nhưng không bị đảy ra.
5.11 Tại sao phải tôn trọng những thời hạn ấy ?
Nếu muôn hơn, việc lấy thai ra sẽ phức tạp và dễ gây những biết chứng (xuất huyết
nhiều, thủng tử cung…).Trong vòng một tháng rưỡi (tuần lễ thứ 8) trứng vẫn chưa
thành phôi. Được hai tháng thì phôi và rau tách nhau ra. Cho nên hạn cuối cùng để
nạo thai là hai tháng rưỡi. Sau đấy là hết sức phức tạp
Đối với viên ra thai RU 486 thì hạn cuối cùng là tuần lễ thứ 5
5.12 Cách dùng viên RU 486
Khi biết chắc chắn đã có thai qua xét nghiệm, bạn nên đến bệnh viện chuyên khoa,
thầy thuốc khám và cho bạn uống 3 viên Mifépristone rồi bạn về nhà. Đúng hai ngày
sau, bạn trở lại và thầy thuốc sẽ tiêm cho bạn một mũi prostaglandine vào bắp, mục
đích là đẩy trứng đã thụ tinh ra ngoài. Sau khi tiêm, trong vòng 24 tiếng đồng hồ,
trứng sẽ ra. Trước lúc thai ra, bạn có thể đau như trở dạ nhưng uống một viên
Antalgique, bạn sẽ dịu đau, sẽ có chảy máu từ 10 đến 15 ngày. Thầy thuốc phụ khoa
sẽ khám lại và biện pháp khám bằng sóng siêu âm sẽ giúp khẳng định trứng đã ra và
tử cung trở lại bình thường hay chưa. Hiệu quả là 96 %.
5.13 Nạo thai là thế nào ?
Biện pháp này rất đau cho nên thầy thuốc phải gây mê cho bạn. Nguyên tắc làm là khi
đó cổ tử cung đã mở ra, chỉ cần cho dụng cụ vào tách trứng, lôi ra. Hạn tối đa là tuần
thứ 14 trên lý thuyết, nhưng thường được làm từ tuần thứ 10 đến 12
51.4 Hút thế nào ?
Biện pháp này gốc ở Trung Quốc và được áp dụng ở châu Âu 20 năm nay. Dụng cụ là
một ống bằng chất dẻo, một đầu có hai khe hở đưa vào tử cung. Hút có lợi thế hơn
nạo vì:
-Độ mở của tử cung không cần lớn, cho nên ít rắc rối
-Cách làm nhanh chỉ chừng 10 phút
-Ít đụng chạm đến màng nhày tử cung, không như nạo
-Hầu như không ra máu hoặc ra rất ít
-Không cần gây mê mà chỉ cần gây tê ở tử cung. Thậm chí nhiều phụ nữ không cần
gây tê gì hết và cũng không phải nằm viện
Lúc đầu người ta ngại dùng hút vì sợ dễ bị sót rau trong tử cung, nhưng trên thực tế,
cho đến ngày hôm nay, chưa thấy hiện tượng đó.
5.15 Hút tiến hành như thế nào ?
Đúng hẹn, bạn đến bệnh viện, nhịn ăn uống trước 6 tiếng đồng hồ. Có thể thầy thuốc
yêu cầu bạn cạo lông ở âm hộ. Bạn đừng nên đến một mình, vì gặp trường hợp nào thì
người ta cũng không bao giờ để bạn ra về một mình. Người đi theo có thể đi cùng với
bạn vào tận nơi làm. Bạn cởi quần áo, nằm lên bàn theo tư thế khám phụ khoa. Y tá
tiêm một liều an thần để bạn trấn tĩnh.
-Bước 1: Làm vệ sinh âm hộ bằng bông và nước xà phòng. Sau đó, dùng mỏ vịt mở
ra, làm vệ sinh âm đạo và cổ tử cung. Nếu cần gây tê, thầy thuốc có thể tiêm một mũi
vào cổ tử cung cũng giống như tiêm gây tê khi ta nhổ răng. Lát sau thuốc ngấm, và
bạn thấy mất cảm giác ở nơi đó.
-Bước 2: Cổ tử cung mở ra, bạn thấy hơi đau giống như những lần kinh nguyệt sau
-Bước 3: Tiến hành hút, bạn chỉ thấy đau nhẹ nhẹ
Toàn bộ diễn ra trong vòng 10 phút. Lát sau, bạn thấy dễ chịu và có thể ăn uống được.
Có máu chảy một chút, có khi không chảy. Nằm nghỉ một tiếng, bạn có thể về. Thông
thường bạn không phải dùng đến thuốc kháng sinh
CHƯƠNG 9
Giải phẫu và sinh lý cơ quan sinh dục
9.1. Nằm trên bàn khám phụ khoa với chiếc gương trong tay
Nhiều phụ nữ không hiểu biết gì về thân thể của bản thân họ. Họ có thể nhìn được
thấy gì của mình? Mu (còn gọi là “Đồi Vệ nữ”), hai mép lớn, hai mép nhỏ và thế là
hết. Bạn cần biết rõ bộ phậ sinh dục của bạn. Hãy đề nghị với thầy thuốc phụ khoa để
bạn nửa nằm nửa ngồi trên bàn khám, tay cầm gương, giang chân và soi để quan sát
bên trong. Bạn sẽ thấy gì? Một ống nhăn nheo, hồng, mềm, ẩm ướt, đó là âm đạo. Bên
trong một hình tròn nhô lên, đó là cổ tử cung. Bạn có thể dùng đầu ngón tay ấn nhẹ,
cảm giác giống như bạn đụng vào mũi mình. Nếu ngồi xổm và gác một chân lên ghế,
bạn sẽ dễ nhìn rõ hơn. Cổ tử cung là bộ phận hết sức quan trọng trong cuộc sống
người phụ nữ. Nó có một lỗ nhỏ để huyết kinh nguyệt chảy ra, đồng thời cũng là con
đường cho tinh trùng chui qua để lên vòi trứng. Lỗ chỉ hẹp vừa đủ lọt que diêm (lúc
đẻ thì phình ra rất to tới11cm). Phụ nữ chưa đẻ lần nào thì lỗ chỉ là một cái chấm nhỏ,
nếu đã đẻ vài lần thì giống như một cái khe được khép lại. Nhìn cổ tử cung bạn, người
ta có thể biết đã đẻ mấy lần. Tất nhiên, nếu đẻ theo kiểu mổ lấy thai ra thì không ảnh
hưởng gì đến hình dạng cổ tử cung.
9.2. Lông mu có tác dụng gì?
Sự kín đáo của phụ nữ bắt đầu từ hình tam giác đầy lông ấy gọi là mu. Lông ở đây
giống màu tóc và lông mày nhưng chất lượng khác: dày hơn, cứng hơn và vững chãi
hơn. Bố trí lông mu mỗi người một khác nhau do ảnh hưởng của nòi giống. có người
lông mọc lan xuống bẹn và lên tới bụng, có người lông chỉ mọc trên mu. Lông mọc có
tác động của tuyến thượng thận sản xuất ra các hoóc – môn nam gọi là androgène.
Tác dụng của lông mu để làm gì? Có người bảo đấy là vết tích thời con người còn là
loài vật hoang dại để che bộ phận được coi là quý giá nhất của chủng loại. Thật ra,
lông không phải để che mà là để lưu giữ mùi, cái mùi rất cần thiết cho động vật trong
công việc mang tính “nghi lễ” này. Nơi đây, lớp da chứa rất nhiều tuyến mồ hôi mang
cái mùi đặc biệt ấy. Lông làm nhiệm vụ ngăn cản sự bốc hơi và lưu giữ cái mùi ấy, cái
mùi gợi thèm khát tình dục, do đó, ta có thể đặt câu hỏi: “Có nên dùng thuốc “khử
mùi” hiện đang bán đầy thị trường để phá đi cái mùi ấy không?”. Nếu là vì lý do vệ
sinh thì được, nhưng lý do “khử mùi” có nên không?
9.3. Các biện pháp loại bỏ lông trên thân thể:
Tất nhiên bạn có thể dùng dao cạo hoặc bôi thứ kem (không có chống chỉ định gì cho
thứ kem này về mặt y học) nhưng nên biết rằng khi thôi dùng kem này, lông mọc lại
sẽ dầy hơn và rậm hơn!
Bạn có thể nhổ bằng nhíp, đau nhưng kết quả tốt hơn, vì lông mọc chậm hơ. Đó là
cách phụ nữ vùng ven biển Địa Trung Hải và nhiều nước phương Đông thường làm,
bạn cũng có thể dùng dụng cụ nhỏ bằng điện sẽ làm mất cả chân lông, kết quả tốt
nhưng đắt tiền và hơi phiền phức, vì đây là công việc của nhà chuyên môn về da (bì
khoa).
9.4. Có thể nhuộm hoặc tẩy màu cho lông không?
Màu sắc lông mu có thể trở thành một đối tượng của khoa thẩm mỹ. Tuy cứng hơn và
ít rụng hơn tóc nhưng về màu thì lông mu cũng đi theo quá trình của tóc, cũng bạc lúc
tuổi già.
Có thể nhuộm hoặc tẩy màu được không? Được. Bạn dùng nước ôxy già pha vào
nước thường theo tỷ lệ 1/10 hay 1/20 hoặc dùng những chế phẩm nhuộm và tẩy màu
tóc và lông đang bán trên thị trường. Chú ý làm cẩn thận đừng để da bị kích thích gây
dị ứng hoặc thuốc lọt vào bên trong âm đạo.
9.5. Tại sao gọi là “mép lớn”?
Lông mu che âm hộ. Âm hộ gồm 2 phần, một phần bên ngoài nhìn thấy được gọi là
hai mép và phần không nhìn thấy nằm bên trong gồm có mép nhỏ, âm vật, lỗ đái và
đường vào âm đạo, hai hạch (tuyến) Bartholin và Skène.
Chính hai mép lớn tạo cho phụ nữ dấu hiệu đặc biệt, chúng bao gồm da và chất mỡ,
phủ lông kín. Tại sao gọi là mép (có nơi còn gọi là môi). Vì chúng giống như cặp môi:
Hai mảng khép nhẹ lại, Cho nên hôn vào “cặp môi” này là một tác động thông thường
của nam giới trong quá trình giao hợp. Mép lớn vừa bảo vệ âm đạo tránh nhiễm bẩn,
vừa giữ cho âm đạo luôn có độ ẩm. Chúng cũng biến dạng theo tuổi. Phụ nữ chưa
sinh lần nào thì hai mép khép kín. Mỗi lần sinh nở sẽ làm mép bớt khép kín đi một
chút.
9.6. Hai mép nhỏ màu sẫm hoặc nhạt hơn.
Muốn nhìn thấy mép nhỏ, phải kéo mép lớn sang hai bên. Tuy nhiên, có người mép
nhỏ nhô ra giữa hai mép lớn. Mép nhỏ màu hồng, có khi gần như nâu, không có lông,
không có lớp mỡ, cũng không có tuyến mồ hôi và đúng là cánh cổng kín đáo để dẫn
vào âm đạo. Mép nhỏ hơi dài, kéo theo từ âm vật xuống phía hậu môn. Phía trước hai
mép nhỏ ôm lấy âm vật, trông giống như một mũ nấm nhỏ xíu. Nhiều phụ nữ lấy làm
lạ, sao đứa trẻ lại có thể chui qua được cánh cửa nhỏ đến như thế, nhưng mép là cơ
đàn hồi có thể giãn ra và mở rất rộng.
9.7. Âm vật (còn gọi là âm hành), một bộ phận cứng dài 2 đến 3cm.
Người ta so sánh âm vật với dương vật, mà đúng thế. Âm vật (hoặc âm hành) cũng
chứa một hạch gồm những mô với rất nhiều mạch máu và cũng có thể cương lên, tạo
khoái cảm cho nữ giới. Phần lớn âm vật nằm lấp, chỉ nhô lên có phần hạch. Khi bình
thường, bạn hơi khó thấy. chỉ khi cương lên, ta mới thấy đó là bộ phận cứng, dài
chừng 2 – 3cm, sờ vào thấy di động. Đấy là nơi dễ bị kích thích dục tình nhất.
9.8. Hạch và âm hộ.
Bất cứ phụ nữ nào cũng nhận thấy những biến đổi tinh vi của âm hộ lúc bình thường
và lúc đang giao hợp. Những biến đổi này do rất nhiều tuyến nội tiết nằm trong đó, kể
cả tuyến mồ hôi tiết ra cái mùi đặc biệt và những tuyến tiết ra chất nhờn làm trơn và
bôi bóng âm đạo trong lúc giao hợp.
9.9. Để lọt gạc thấm vào âm đạo không có gì đáng phải sợ hãi.
Âm đạo là một ống rỗng như cổ tử cung, bằng cơ đàn hồi, màu hồng, lúc nào nó cũng
giữ nhiệt độ hơi cao (390) và ẩm. Đầu ngoài nó dược cặp mép nhỏ màng trinh che,
đáy trong là cổ tử cung khép kín hoàn toàn với những hốc rất nhỏ. Âm đạo thẳng
đuỗn và nhỡ bạn có để lọt gạc thấm vào, lấy ra cũng rất dễ dàng. Tính chất đặc biệt
của âm đạo là hết sức đàn hồi. Bình thường chỉ dài 10cm, nhưng khi hứng tình có thể
nở ra tới 15cm. Chiều rộng lúc đó đủ chứa dương vật cương to. Thậm chí sau này bạn
đẻ, âm đạo còn phình rộng đến mức đầu đứa trẻ chui lọt. Yếu tố tâm lý tác động rất
mạnh đến sự giãn nở này cho nên nếu bạn chưa hứng tình, âm đạo vẫn hẹp và dương
vật rất khó chui vào lọt.
9.10. Độ ẩm ướt trong âm đạo tạo tuận lợi cho việc giao hợp.Độ ẩm ướt do những
tế bào của bản thân âm đạo nhưng đồng thời cũng do chất nhờ từ cổ tử cung tiết ra.
Chất này giống như lòng trắng trứng, không màu, không mùi, mang tính kiềm, gòm
nước và các muối khoáng. Chất nhờn này tiết ra rất nhiều từ ngày thứ 10 đến ngày thứ
14 của vòng kinh, tức là ngày rụng trứng tạo nên môi trường thuận lợi để đón tinh
trùng. Nhờ chất nhờn này mà tinh trùng trượt vào đến bên trong tử cung để gặp trứng.
Thiếu chất nhờn, việc giao hợp không thể thực hiện được bình thường và phụ nữ
không thể có thai. Quá trình bôi trơn này cùng với quá trình rụng trứng sẽ chấm dứt
hoàn toàn vào tuổi mãn kinh.
9.11. Âm đạo: Dấu hiệu của chất lượng việc tiết hoóc – môn.
Cũng như vú, âm đạo chịu tác động của việc tiết các hoóc – môn sinh dục. Chẳng hạn:
chất nhờn bôi trơn được tiết ra do tác dụng của estrogène. Căn cứ vào độ ẩm của âm
hộ và âm đạo, ta có thể biết được bộ máy tiết hoóc – môn làm việc tốt hay xấu và qua
đó biết cả quá trình rụng trứng. Chẳng hạn đến ngày thứ 14 của vòng kinh vẫn không
thấy chất nhờn tiết ra thì có nghĩa đang thiếu estrogène và phải tìm cách bổ sung.
9.12. Vi khuẩn bảo vệ.
Âm đạo dễ bị vi khuẩn bên ngoài xâm nhập cho nên cần được bảo vệ vững chãi. Và
khí nghịch lý ở chỗ nó được bảo vệ bởi một loại vi khuẩn “thiện” gọi là vi khuẩn
Doderlein. Vi khuẩn quý giá này thường xuyên cư trú trong âm đạo, giữ độ ẩm, tạo
môi trường a – xít, tiêu diệt mọi vi khuẩn gây bệnh từ bên ngoài xâm nhập.
10.43. Cai sữa: có rút sữa hay không có rút nhưng rút ít?
Sữa lên làm bạn rất đau, nhưng bạn đừng nên nặn, chỉ có tác động nhất thời nhưng lại
kích thích thêm việc ra sữa. Nên nhớ rằng sữa lên là hiện tượng phản xạ. Đứa bé bú
sữa làm kích thích thêm việc lên sữa. Tại sao vậy? Núm vú báo tin lên vùng dưới đồi
rằng sữa sắp hết đang cần đưa tiếp. Vùng dưới đồi chỉ huy xuống tuyến yên ra lệnh
tiết ra hai hoóc – môn prolactine và ocytocine, một thứ kích thích tuyến sữa ở vú tiết
thêm nhiều và một thứ chịu trách nhiệm gây co thắt để đẩy sữa ra và sữa sẽ càng
nhiều thêm. Trái lại, nếu trẻ không bú hay ta không vắt sữa ra, núm vú sẽ không yêu
cầu với vùng dưới đồi và tuyến yên cũng không sản xuất ra hai hoóc-môn kia nữa, sữa
sẽ tự giảm dần.
10.44. Sữa ma là thế nào?
Tại sao vú trẻ sơ sinh cũng phồng lên và đôi khi cũng tiết ra “sữa”? Thứ mà người ta
gọi là “sữa ma”. Sự thật là thế nào? 70% trường hợp trẻ sơ sinh tự nhiên có vú phồng
lên (với trẻ trai thì vào ngày thứ 2 hoặc 3, với trẻ gái thì vào ngày thứ 4 hoặc 5) và
đúng là lúc ấy ở núm các em gái có tiết ra một thứ nước hơi giống như sữa thật.
Nguyên nhân rất đơn giản. Các hoóc – môn ngấm vào thai rất nhiều từ máu mẹ qua
rau. Khi thai nhi ra khỏi bụng mẹ thì nguồn cung cấp hoóc-môn ấy đột nhiên bị ngừng
và tạo nên sự “chảy sữa” kia. Đây cũng là dấu hiệu đứa trẻ bắt đầu cuộc sống tự lập.
Không cần phải điều trị gì hết, “sữa ma” sẽ tự hết.
10.45. Sữa non là gì?
Đó là sữa từ vú mẹ ra vào ngày đầu tiên. Đúng là chưa phải thật sự sữa mà là một chất
lỏng khá đặc, màu vàng nhạt hoặc nâu, chứa rất nhiều kháng thể và protéin. Ngày
xưa, người ta coi đây là thứ sữa “rửa ruột” cho đứa trẻ và giúp việc tiêu hoá của ngày
đầu tiên. Nhưng những năm gần đây, nhất là từ khi người ta hô hào mẹ trực tiếp cho
con bú, đã sinh ra cái lệ không cho bú vào ngày đầu tiên (24h) mà chỉ cho trẻ uống
nước đường. Theo chúng tôi, đã đòi trẻ bú sữa mẹ ngay từ đầu mà sao lại bắt đợi 24h?
Và nếu đúng cái lập luận nói ấy thì tại sa không cho trẻ bú sữa mẹ ngay từ giờ đầu
tiên và nhận luôn một liều sérum thật sự quý giá cho sức khoẻ của bé?
10.46. Cho con bú, cần lưu ý.
Cho con bú là một niềm vui, đồng thời cũng gây cho người mẹ nhiều phiền toái: đầu
vú bị nứt nẻ và những sự nhiễm trùng tại chỗ khiến vú đau nhức. Để tránh đến mức
tối đa, sau mỗi lần cho con bú, bạn cần rử kỹ núm vú bằng bông vô trùng thấm nước
cất và sau đấy phải lau thật khô (chính do ẩm ướt mà dễ sinh nứt nẻ), nếu cần có thể
bôi kem mỡ như glycérine chẳng hạn. Một vết tấy đỏ, một chỗ đau, một điểm nóng
trên da đều là dấu hiệu trước một áp – xe. Bạn đến thầy thuốc ngay vì ất có thể dùng
đến thuốc kháng sinh. Trong lúc chờ đợi, bạn hãy cho hút bớt sữa ra (ít nhất cũng bên
vú bị đau) để mầm bệnh không lây sang đứa trẻ. Chữa khỏi, lại có thể tiếp tục cho bú
cả hai bên.
10.47. Nhiều sữa quá, làm thế nào?
Trường hợp này hiếm thấy nhưng cũng vẫn có thể xảy ra. Dùng dụng cụ rút bớt sữa
chưa phải là giải pháp tốt, mặc dù ý nghĩ đầu tiên của bạn là hướng vào giải pháp ấy.
Tại sao? Bởi vì giải pháp “cơ học” chỉ làm dễ chịu được lúc đó, Nó càng làm sữa lên
nhiều hơn. Cho nên “Dụng cụ rút sữa” nên để dành lúc nào khác khi buộc phải dùng.
Tốt nhất là bạn hãy cho con bú một bên. Cho bú cả hai bên sẽ làm giảm lượng sữa lên
mỗi lần.
10.48. Cho con bú có làm vú xấu đi không?
Vẫn có 2 ý kiến, một là có và một là không. Thật ra vú được sử dụng với toàn bộ khả
năng nuôi con của nó, thế nào cũng bị vặn vẹo và làm da đỡ nó cũng phải căng quá
mức. Và sau một thời gian cho cn bú như vậy, vú như trải qua một trận bão táp, thế
nào cũng bị suy sụp (những bạn vú nhỏ chịu đựng dễ dàng hơn). Cho nên cặp vú sẽ
không thể “đẹp” như cũ.
Còn lập luận cho rằng cặp vú không được sử dụng cho con bú dễ mắc bệnh thì hiện
nay chưa có gì chứng minh và nếu bạn không cho con bú trực tiếp thì cũng đừng lo sẽ
bị “trời phạt” như nhiều lời đồn đại.
10.49. Trong thời gian cho con bú: dùng biện pháp tránh thai nào?
Thông thường, người ta dùng pi – luyn nhỏ, không chứa estrogène mà chỉ chứa lượng
nhỏ progestérone, không ảnh hưởng gì đến đứa trẻ, vì thấm vào sữa với một lượng
cực nhỏ và cũng không ảnh hưởng gì đến lượng sữa. Còn dùng pi – luyn bình thường
có cả estrogène lẫn progestérone thì tuy không ảnh hưởng đến lượng sữa nhưng lại
ảnh hưởng đến đứa con, nó lại phải nhận vào mình nhiều hoóc – môn quá. Ngoài pi –
luyn nhỏ, bạn có thể dùng:
- Hoặc bao dương vật trong vài tuần lễ đầu sau khi sinh con;
- Hoặc viên diệt tinh trùng, thường chỉ đạt kết quả 95% chứ chưa đủ 100%, nhưng dù
sao vẫn là tốt rồi.
10.50. Kinh nguyệt và rụng trứng trở lại: 4 tuần lễ sau khi cai sữa.
Hệ thống chỉ huy rụng trứng chỉ bắt đầu tiếp tục hoạt động sau 4 tuần lễ khi bạn cai
sữa hoàn toàn.
10.51. Không phải bao giờ cũng có thai trong thời gian đang cho con bú.
Người đang cho con bú, nói chung không có thai được vì lúc đó buồng trứng vẫn còn
nghỉ ngơi, nhưng trên thực tế, khá nhiều bà mẹ đã thụ thai trong lúc đang cho con bú.
Chính vì vậy mà bạn vẫn phải dùng biện pháp ngừa thai. Tốt nhất dùng viên pi – luyn,
bao dương vật, rất ít tác dụng vì âm đạo chưa trở lại kích thước bình thường. Cả đặt
vòng cũng vậy.
10.52. Đứng ăn “gấp đôi” cho cả con trong khi con bú.
Giống như thời gian thai nghén, tuy nhiên bạn nên có chế độ ăn hơi khác, nhiều
protein (thịt, cá, trứng, sữa) và nên đủ lượng đường cần thiết nhưng đừng quá nhiều.
10.53. Cai sữa là sao?
Là ngừng cho con bú. Việc này phải tiến hành dần dần, thay những bữa bú bằng sữa
“mẫu hoá” hoặc thức ăn lỏng, chất lượng tương đương. Thay dần như thế, hoóc – môn
ocytocine sẽ được tiết ra ít dần và sữa cũng giảm. Trường hợp này cũng như trường
hợp cai sữa sớm, người ta sẽ cho bạn uống viên bromocriptine là thuốc chống ra sữa
rất tốt.
10.54. Lợi ích progestérone từ tuổi dậy thì đến tuổi mãn kinh.
Progestérone là hoóc – môn của sự rụng trứng. Cho nên dễ hiểu là tuổi dậy thì (buồng
trứng mới bắt đầu làm việc) và tuổi mãn kinh (khi buồng mowisngbắt đầu chuệch
choạc), phụ nữ thường thiếu hoóc – môn này. Chính trong hai thời kỳ này của bộ máy
sinh dục nói chung và cả hai vú nói riêng, thầy thuốc thường cho bạn dùng thuốc có
progestérone. Hoóc – môn này còn dùng để cân bằng với estrogène tiết ra quá nhiều
làm bạn đau vú. Thiếu progestérone có thể gây nên cả bệnh mastose. Chưa kể, ngày
nay, hoóc – môn vẫn được coi là thứ thuốc tốt nhất phòng ngừa sự xuất hiện các khối
u. Ưu thế cuối cùng của thứ thuốc tuyệt diệu này là vô hại, không độc và hoàn toàn
không gây phản ứng phụ.
10.55. Thèm muốn và sinh sản.
Tạo hoá sinh ra vẻ đẹp tuyệt vời của cặp vú chính là để kích thích nỗi thèm muốn của
nam giới nhằm bảo tồn nòi giống. Nếu như người ta nhận thấy hình dạng và những
đường con tuyệt mỹ của cặp vú chỉ có thể có ở các thiếu nữ đang tuổi thanh xuân,
khoẻ mạnh và hệ thống hoóc – môn hoạt động tốt thì càng thấy thêm rằng vẻ đẹp của
cặp vú đâu phải tự nhiên mà có, chúng đòi hỏi phải được chăm sóc, trước hết bằng
cách giữ ginf sức khoẻ và tâm hồn lành mạnh.
CHƯƠNG 11
BỆNH PHỤ KHOA
11.19. Hai cách thanh toán viêm nội mạc: kháng sinh hoặc tia la - de.
Bạn thấy khí hư ra nhiều, bạn đến khám ở thầy thuốc và ông ta bảo: nội mạc bị nhiễm
trùng. Nội mạc là gì? Đó là một miếng màng nhầy ở mặt trong cổ tử cung, thỉnh
thoảng không hiểu tại sao lại bị lộn mặt ra ngoài và nhô ra phía âm đạo. Màng nhầy
này rất dễ bị viêm nhiễm. Để bảo vệ nó, các tuyến chung quanh tiết ra rất nhiều khí
hư. Tuỳ mức độ nặng nhẹ có thể chữa bằng:
1. Đại đa số (95%) trường hợp dùng viên trứng kháng sinh hoặc sát trùng (thuốc đỏ
mercurochrome chẳng hạn).
2. Đốt bằng tia la - de (chữ đốt ở đây không làm bạn sợ vì là đốt bằng ánh sáng lạnh.
Chỉ trong vòng 5 đến 10 phút là xong và bạn có thể về nhà ngay).
11.20. Đốt điện: phương pháp ngày nay ít dùng.
Đốt điện có thuận lợi là hoàn toàn không đau nhưng để lại những hậu quả: cổ tử cung
bị cứng lại, sinh nở khó khăn, thậm chí có thể không sinh nở được. Chính vì thế, ngày
nay rất ít nơi dùng phương pháp này.
11.21. Mụn rộp (herpes): cần chữa dù ở miệng hay ở niêm mạc âm hộ và âm đạo.
Đó là những mụn rộp nhỏ khá đau, chứa nước trong, sau vỡ ra, đôi khi thành mụn lớt,
thường ở môi hoặc chung quanh mũi, có thể ở bộ phận sinh dục, trên niêm mạc âm hộ
hay âm đạo. Sự xuất hiện của chúng khiến bạn rất ngứa. Thời gian mọc, vỡ rồi lành,
thường trong khoảng 8 đến 10 ngày.
Gây nên loại mụn rộp này là siêu vi khuẩn ở đường sinh dục thường do bệnh đã có
trên miệng và bây giờ lây xuống. Triệu trứng của herpes tại cơ quan sinh dục khá dữ
dội: sốt, đau, hạch ở nách, ngứa nhiều tại âm hộ và trong niêm mạc âm đạo, nổi mụn
và đau ở cả lỗ tiểu tiện. Bệnh kéo dài khoảng 12 ngày.
Rất may là người ta đã tìm thứ thuốc chống siêu vi khuẩn acyclovir dưới hình thức
viên và mỡ bôi rất công hiệu. Tuy chưa phải phải là thuốc tuyệt hảo nhưng cho đến
nay là thuốc tốt nhất trong khi chờ đợi những thuốc tốt hơn.
Hiện lại tìm ra được một thứ thuốc nữa: Vidarabinen còn thêm tác dụng chống tái
phát.
Bệnh mụn rộp herpes này may thay rất hiếm xảy ra. Tuy nhiên nó lại nguy hiểm ở chỗ
lây sang thai. Vì vậy, bệnh nhân herpes không nên có thai hoặc nếu có thai phải lấy
thai ra bằng phương pháp mổ, không cho thai ra theo đường bình thường. Dù sao, khi
mắc bệnh này, bạn phải đi khám ở thầy thuốc và tiến hành điều trị ngay.
11.23. Bệnh mào gà: những mụn cóc
Bệnh này được coi là bệnh hoa liễu vì lây theo đường giao hợp. Còn gọi là bệnh mào
gà khi những mụn cóc mọc thành chùm thường xuất hiện ở mép nhỏ, khắp các mặt
của hậu môn và lan sang cả đùi. Nếu mụn cóc ít, bạn chỉ thấy ngứa, nhưng nếu mọc
nhiều, bạn thấy chảy máu và rất đau, không còn tiếp tục sinh hoạt tình dục được nữa.
Những mụn cóc này có thể khu trú trên mặt cổ tử cung tạo nên những tổn thương tuy
lành tính nhưng có thể dẫn tới ung thư. Chúng có thể rất nhỏ, mắt thường không nhìn
thấy và phải được điều trị bằng tia la - de. Bệnh lây qua đường giao hợp, nhưng phụ
nữ có thai dễ bị lây hơn và bệnh phát triển rất rộng. Cách chữa:
- Nếu mụn cóc nhỏ: Dùng thuốc mỡ có chất colchicine và podophyline bôi đều một
lượt lên chỗ đau để từ 4 - 6 giờ rồi rửa và rắc bột "talc". Nếu mụn chưa hết, 6 ngày
sau làm lại và tiếp tục vài lần cho đến khi khỏi hẳn. Chú ý đừng để thuốc lây sang da
hoặc niêm mạc.
- Nếu mụn lớn và nhiều, cần dùng cách đốt điện (nếu cần thì gây mê).
- Nếu đối tượng nam giới cũng có những mụn như thế ở bìu hoặc dương vật, cách
điều trị cũng như trên.
11.24. Bệnh lậu thường không có dấu hiệu rõ ràng ở cơ thể phụ nữ.
Bệnh lậu và giang mai là hai bệnh hoa liễu nặng nhất? Bệnh lậu do vi khuẩn
gonocoque, có đặc tính là rất mỏng manh. Chúng không thể sống được bên ngoài cơ
thể con người, chỉ lây theo con đường giao hợp và chọn những nơi trú ngụ thích hợp
nhất: ống niệu, tuyến Skène, tuyến Bartholin, hậu môn, âm đạo, cổ tử cung ở phụ nữ
và ống niệu cũng như đường dẫn tinh ở nam giới.
Đối với nam giới, bệnh thể hiện ra một cách tàn bạo: buốt khi đi tiểu, đi tiểu ra mủ,
đau ghê gớm. Nhưng khi trú ngụ trong cơ thể phụ nữ thì chúng lại gần như không
hoành hành lộ liễu. Đến nỗi người ta nhận xét: "Dấu hiệu dễ nhận nhất của bệnh lậu ở
phụ nữ là khi thấy đối tượng nam giới mắc". Mắc bệnh, phụ nữ chỉ thấy đi tiểu hơi
đau, thỉng thoảng đau ngấm ngầm ở bụng dưới, một vài dấu hiệu viêm bàng quang và
khí hư ra nhiều. Còn 90% trường hợp là phải xét nghiệm mới biết. Mà việc xét
nghiệm vi khuẩn lậu cũng rất khó khăn bởi vì như đã nói ở trên, vi khuẩn này rất dễ
chết, tìm ra được chúng mất rất nhiều công phu.
Trường hợp cũng giống như trùng chlamydia trachomatique mới được y học phát hiện
thấy trong khoảng 10 năm nay. Trùng này khi vào cơ thể gây những triệu trứng giống
lậu và cũng đem lại những tổn thương ở ống niệu của nam giới, ở vòi trứng phụ nữ và
sự vô sinh.
Cách điều trị hai thứ giống nhau: dùng kháng sinh có tác động đến chlamydia nếu như
phát hiện ra mầm bệnh.
11.25. Điều trị bệnh lậu và bệnh trùng chlamydia cho cả hai người.
Các bệnh hoa liễu, lây truyền do giao hợp, đều phải điều trị song song cả nam lẫn nữ.
Cách chữa rất kết quả bằng kháng sinh. Trong khi chữa, phải kiêng giao hợp, chỉ khi
nào xét nghiệm không còn vi khuẩn nữa, mới được tiếp tục mà cũng phải sau đó 2 - 3
ngày. Trong khi đang điều trị, phải luôn giữ hai bàn tay sạch sẽ, đừng ngại rửa liên
tiếp và tránh đưa lên mắt, có thể vi khuẩn vào mắt.
11.26. Những biến chứng có thể xảy ra nếu chữa không tốt.
Ở nam giới là viêm tuyến tiền liệt, viêm đường dẫn tinh (từ tinh hoàn ra ống tiểu tiện)
tiến tới tắc đường dẫn tinh và vô sinh.
Ở phụ nữ, vi khuẩn lậu có thể cư trú mà không gây triệu chứng gì lớn lao, nhưng cũng
sẽ đến một ngày chúng sẽ gây viêm vòi trứng. Khi đó, dù chữa khỏi rồi vẫn để lại tổn
thương và tạo nên vô sinh hoàn toàn.
Xin nhắc lại: Biểu hiện bệnh lậu ở phụ nữ rất khó biết. Rất nhiều trường hợp truyền
bệnh sang người khác mà bản thân người phụ nữ không biết mình mắc bệnh hay
tưởng đã khỏi rồi.
Những biến chứng do vi khuẩn lậu gây ra cũng giống như trùng chlamydia. Riêng
trùng chalamydia còn gây thêm viêm khớp và bệnh mắt. Tóm lại, hai bệnh này (lậu và
chlamydia) cần khám kỹ, tìm đến cùng và khi thấy, phải chữa ngay.
11.27. Rỏ thuốc mắt cho trẻ sơ sinh
Như trên đã nói, mắt trẻ rất dễ nhiễm vi khuẩn lậu. Dui mắt bằng bàn tay bẩn rất nguy
hiểm. Do đó đã thành lệ là người ta rỏ một giọt thuốc đau mắt vào mỗi mắt trẻ ngay
lúc mới ra đời. Thai qua tử cung mẹ, nếu mẹ có vi khuẩn lậu, thai sẽ bị nhiễm ngay.
Lâu nay, ở Pháp, người ta bỏ cái lệ này vì cho rằng trẻ sơ sinh không có khả năng
nhiễm khuẩn. Nhưng chúng tôi nghĩ việc rỏ thuốc vào mắt trẻ như ngày trước là rất
cần thiết.
11.28. Có thể nghĩ tới chuyện một người bị mắc cả ba bệnh cùng một lúc: lậu,
giang mai, chlamydia không?
Các thầy thuốc đều dễ tự đặt cho họ câu hỏi: "Trong lúc điều trị cho bệnh nhân mắc
bệnh lậu, liệu mình có che lấp mất những triệu chứng đầu tiên của giang mai bị mắc
cùng một lúc không?" Trong khi chưa tin chắc là bệnh nhân bị mắc cả giang mai, thầy
thuốc nên tính một là tập trung vào việc chữa lậu (không có tác dụng đối với giang
mai), hai là điều trị cả hai bên liền một lúc. Dù sao thì trong khi chữa lậu, thầy thuốc
vẫn nên tìm xem có vi khuẩn giang mai kèm theo hay không và dù không thấy, một
tháng sau vẫn tiếp tục tìm lại.
11.20. Bệnh giang mai: Một căn bệnh hiểm độc.
Con số bệnh nhân giang mai vẫn ngày một tăng, một phần vì cũng như lậu, giang mai
cũng không bộc lộ rõ khi nó cư trú trong cơ thể phụ nữ. Rất nhiều bệnh nhân mắc
bệnh mà không biết, không điều trị và dễ truyền sang người khác.
Vi khuẩn giang mai cư trú chủ yếu trong bôphânj sinh dục nhưng có thể lan lên môi
và miệng bệnh nhân.
- Triệu trứng đầu tiên của bệnh: "săng" (xuất hiện sau một thời gian ủ bệnh 3 - 4 tuần
lễ). Đó là một vét lở da tròn, màu hồng, có khi trên có vẩy cứng, không đau, đường
kính 1 - 2cm. Ở nam giới, "săng" xuất hiện trên bìu, dương vật và tất cả mọi phần cơ
thể khác (môi, ngón tay, cổ họng). Ở nữ giới, những nơi dễ có "săng" là khu vực sinh
dục (âm vật và âm đạo) và cũng như nam giới, ở môi, các ngón tay, cổ họng. "Săng"
có thể nằm rất sâu trong âm đạo và rất khó phát hiện.
- Dấu hiệu thứ hai: Khi xuất hiện bệnh, các hạch gần khu vực nhiễm trùng bị sưng lên
(nách hoặc cổ).Ở nữ giới, các triệu chứng nhiều khi rất khó thấy. Ngay ở nam giới,
nhiều khi cũng bị bệnh nhân coi thường vì không thấy đau, không thấy có mủ và nếu
cứ để yên khoảng hai tuần sau, các vết thương tổn sẽ tự thành sẹo. Đừng tưởng thế là
khỏi, mà đấy mới là lúc các vi khuẩn giang mai sinh sôi nảy nở và lọt vào cư trú trong
máu.
Nếu không điều trị, sau giai đoạn "săng" và sưng hạch, tiếp đến giai đoạn hai và nguy
thay, các triệu trứng trong giai đoạn này:
- Thứ nhất, xuất hiện những vết sưng hơi loét tại các cơ quan sinh dục, môi, miệng và
các ngón tay.
- Thứ hai, những vết "ban đào" (là những chấm hồng) trên ngực, bụng, lưng không
ngứa và nhiều khi ta tưởng chỉ là bị dị ứng.
- Thứ ba, những ổ loét màu trắng trên miệng, âm hộ, âm đạo hoặc dương vật nam giới
cũng lại dễ bị lầm tưởng là những mụn do sốt cao. Các biểu hiện này không ổn định,
luôn thay đổi lẫn nhau và do không đau nên bệnh nhân hay coi thường và cho là bệnh
nào khác mà không nghĩ đến giang mai. Sau vài ngày, những dấu hiệu trên cũng lại tự
biến mất.
CHính lúc này, bệnh bước sang giai đoạn trầm trọng nhất: không có dấu hiệu ra ngoài
rõ rết. Rồi sau đấy 5, 10, 20 năm, những biểu hiện nguy kịch mới xuất hiện cùng
trong một lúc ở cả ngoài da, trong hệ thống thần kinh, tuỷ sống, máu... sinh ra các
chứng liệt, rối loạn tâm thần, mù, điếc và nhiều khi dẫn đến cái chết.
11.30. Giang mai: sự lây bệnh
"Săng" và những "ban đào" chứa rất nhiều mầm bệnh, đầy nhúc những xoắn trùng
màu nhợt. Chính trong giai đoạn đầu và thứ hai mà bệnh lan truyền rất mạnh.
11.31. Thử máu để tìm mầm bệnh.
Chỉ có thể tìm vi khuẩn giang mai bằng cách thử máu. Cũng có thể hớt một ít trong
"săng" rồi soi trong kính hiển vi. Về thử máu, bạn nên biết rằng thường 3 - 4 tuần lễ
sau khi đã xuất hiện "săng" nhiều khi cũng vẫn chưa tìm ra vi khuẩn. Phải dần dần về
sau, bệnh càng phát triển mới càng dễ tìm thấy vi khuẩn.
Chương 6
Thai nghén
6.1. Chậm thấy kinh một, hai, ba, bốn, năm ngày, liệu đã có "gì" chưa?
Có nhiều nguyên nhân khiến kinh nguyệt chậm (xem câu 40, 90 và nhũng câu tiếp
theo0, những phụ nữ thường biết những dấu hiệu nào tỏ ra mình đã có thai và ít khi họ
làm. Trước hết, bạn căn cứ vào nhân nhiệt lúc sáng sớm (xem câu 57): lên quá 37 độ
đã 15 ngày rồi mà vẫn không tụt xuống. Rồi một vài "linh cảm" khó nói ra cụ thể,
chẳng hạn lúc thức dậy buổi sáng thấy hơi khang khác... Chỉ là những dẫu hiệu nhỏ,
nhưng khó rõ ràng (xem câu 90). Xem lịch thì đã 10, 12 ngày rồi mà chưa thấy kinh.
Bạn hãy đến thầy thuốc để khám có đúng như mình dự đoán không?
6.2. Nếu đến khám trước khi biết chậm thấy kinh đủ 15 ngày
Thầy thuốc chưa thể nói chắc chắn, nhưng đã có thể phỏng đoán gần đúng (xem câu
90) và giúp bạn theo dõi thêm. Nếu bạn thấy hay buồn ngủ, luôn mót tiểu tiện, mệt
mỏi, buồn nôn, vú nhạy cảm, dễ đau thì đấy là những dấu hiệu ít khi sai. Thầy thuốc
khám còn cho biết thêm cổ tử cung có gì khác về hình dạng, màu sắc. Thầy thuốc có
thể để nghị bạn làm xét nghiệm (xem câu 91, 92, 93). Và điều duẹ đoán thường không
còn sai.
6.3. Kết quả đúng thế: bạn có thai
Nếu là lần đầu tiên, bạn thấy đất dưới chân như chao đảo. Ngay nếu là lần có thai thứ
2, 3 và bạn đã có 1, 2 con, cái cảm giác đứng trước một điều huyền bí nào đó vẫn cứ
xuất hiện. Đấu là khi bạn cũng đang muốn có con. Bao nhiêu cảm xúc lẫn lộn: chút
mừng vui, chút kiêu hãnh. Bạn đừng lấy làm lạ nếu thấy có những cảm giác đó. Và tất
nhiên cạn cũng có đôi chút hồi hộp lo lắng. Đức trẻ trong bụng là trai hay gái? Liệu
nó sẽ thế nào? Tốt nhất đừng băn khăn một mình mà bạn nên trao đổi với thầy thuốc
hơn là với mẹ hay bà con, cô bác. Việc sinh đẻ ngày hôm nay, đâu còn bí mật và may
rủi như thời cổ xưa nữa. Khoa học đã khám phá ra bao nhiều điều và sẽ giúp được bạn
trong mọi tình huống một cách tốt đẹp.
6.4. Những nỗi lo
Sự có thai kéo theo bao nhiêu biến đổi trong cơ thể và tâm trạng bạn. Thân thể bạn
nặng nề thêm, lại những nỗi mỏi mệt. Vú to ra và nặng, chân phù lên, da có thể mang
những chấm nâu. Bạn hồi hộp và lo âu đủ thứ. Bản hỏi người hơn tuổi, đọc sách báo
nói về sinh nở, tìm những lời khuyên. Tính tình bạn trở nên cả tin và dễ xúc động hơn.
Bắt đầu có thai, bạn nên đi khám mỗi tháng một lần, ít nhất cũng trong bảy tháng đầu,
rồi sau đó, hai tháng một lần cũng đủ. Tháng cuối cùng, bạn cần được theo dõi tỉ mỉ
và chu đáo.
6.5. Những dấu hiệu mà bạn phải lưu ý
Thông thường sự mang thai và sinh nở diễu ra tốt đẹp. Tuy nhiên, bạn vẫn cần theo
dõi và lưu ý những dấu hiệu sau:
- Tháng đầu bạn có thể thấy những lúc quặn nhẹ, cảm giác nằng nặng ở bụng dưới.
Nhưng nếu đau dữ dội và lặp lại liên tiếp thì đó là dấu hiệu không bình thường, bạn
cần đến thầy thuốc khám.
- Huyết ra: nếu có thai mà huyết ra là chuyện không bình thường. Tất nhiên, lúc mới
có thai, huyết có thể ra vài lần nhưng ít và nguyên nhân do việc tiết hormon bị thay
đổi. Dù sao bạn cũng nên khám phụ khoa để biết rõ nguyên nhân. Nếu huyết ra do
chảy máu ở cổ tử cung thì không có chuyện gì, nhưng nếu là do vị trí của rau hay do
thai thì bạn phải coi chừng. Biện pháp thăm bằng sóng siêu âm là các tốt nhất để biết
thai có làm sao không.
- Không thấy thai máy. Mới hôm qua thôi còn thấy nó đạp, nhưng bây giờ không thấy.
Đây là dấu hiệu cực kỳ nghiêm trọng, bạn phải đi khám ngay.
- Đi tiểu buốt và mót luôn. Rất có thể chỉ là nhiễm trùng đường tiết niệu, nhưng cũng
cần đi khám bởi vì nếu nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc bệnh về thận, rất dễ gây đẻ
non hoặc có thể gây nhiều nguy cơ khác.
6.6. Khi nào bắt đầu thấy bụng to
Đây là dấu hiệu nhất thiết phải có. Tất nhiên bụng ro làm hình dáng bạn trở nên khác
lạ, thậm chí xâu đi, nhưng bạn vẫn có thể tạo cho mình một ngoại hình dễ mến.
Bụng bắt đau to, trước tháng thứ 3 hay thứ 4, bạn vẫn có giấy vì hình dạng bên ngoài
không thay đổi. Tuy nhiên ngay từ tháng thứ nhất, bạn đã thấy có thây đổi, cạp quần
hay váy trở nên chật, không phải do tử cung to ra (thật ra tử cung mới twf kích thước
bằng quả lê nhỏ sang kích thước quả cam) mà do da và cơ bụng chứ nhiều nước, do
estrogene thấm lâu vào máu gây nên. Đến tháng thứ 3, eo bạn biến mất nhưng nói
chung, dáng người bạn vẫn chưa thay đổi nhiều lắm. Từ tháng thứ 4, tử cung lớn hẳn
lên và nhô lên ngang rốn. Tháng thứ 5, tử cung cao vượt trên rốn và bụng phình ra lên
phía vú. Tháng thứ 9, bụng to nhất (đo được 33cm) và lấn chiếm hết khu vực lõm ở
nơi dạ dày. Hai vai ngả ra phía sau và dáng đi của bạn biến đổi hẳn.
Thêm một nét nữa: một đường màu nâu chạy từ rốn xuống mu do sắc tố của da thay
đổi do chịu ảnh hưởng của hormon. Vú nở to trong suốt thời gian mang thai và hai
núm sẫm lại. Thường xuất hiện những mạch máu xanh chạy trên hai vú, ngay dưới da
và nếu bóp vào núm, bạn sẽ thấy xuất hiện vài giọt nước trắng gọi là sữa non. Sắc da
mặt cũng thay đổi, được gọi là "mặt nạ mang thai".
6.7. Thời gian bình thường của quá trình mang thai
Có hai cách tính: một cách tính từ ngày thụ thai nghĩa là 14 ngày trước kỳ thấy kinh
đáng lẽ xảy ra nhưng đã không xảy ra. Ví du: vòng kinh 28 ngày thì ngày thụ thai
được tính vào ngày thứ 14. Nhưng nếu vòng kinh là 34 ngày thì ngày thụ thai lại được
tính là ngày thứ 20 của vòng kinh, nhưng cách tính này người ta đã bỏ vì vòng kinh có
thể thay đổi, không đều. Ngày nay, thông thường người ta tính từ ngày thấy kinh cuối
cùng và như thế thời gian thai nghén sẽ là 40,5 tuần hay 283 ngày. Nên nhớ rằng thời
gian 283 ngày là trung bình, còn trên thực tế, thời gian mang thai xê dịch từ 265 ngày
đến 294 ngày.
6.8. Những sự biến hóa của cuộc sống thai nhi
Hai, ba tháng đầu tiên đối với người mẹ không có gì phải lo lắng nhiều: buồn nôn,
chóng ặmt và hơi mệt mỏi. Nhưng đối với thai nhi thì đây là thời kỳ quan trọng nấht
và diễn ra những biến hsoa kỳ diệu nhất của cuộc sống. Y học gọi 10 tuần đầu tiên là
thời kỳ "phôi thai" khi từ cái trứng biến thành một con người tuy mới đơn sơ. Từ một
tế bào đầu tiên đã được nhân lên rất nhanh và các mô đã xuất hiện liên tiếp tạo nên
những cơ quan. Lúc đầu phôi chưa có hình, chưa có mặt, mới chỉ là cái phôi mờ nhạt,
nhưng nó phát triển theo một chương trình định trước, từng giây đồng hồ một, chính
xác và nhanh đến chóng mặt.
Tuần thứ 4, "đứa trẻ" đã dài 5mm, trông giống như hạt đậu nhưng đã có 4 cái núm
nhỏ nhô ra để sau đất trở thành hai chân, hai tay. Xuất hiện dần dần dạ dày, ruột, gan,
tuyến, tụy, thực quản, khí quản, phổi, thận, tim (mới chỉ là một cái ống đang nở dần),
cột sống rồi não (mới chỉ là ba túi nhỏ xíu)
Tuần thứ 5, "bé" dài đến 8mm, đã có một mẩu giống như cái đuôi, ruột dài ra, phế
quản, tim lớn dần và não đã có thêm hai túi nhỏ.
Tuần thứ 6 đã dài 12mm. Nhìn rõ đầu và tứ chi, trai hay gái, lúc này còn chưa rõ,
nhưng tim đã bắt đầu đập. Não tiếp tục được tạo dựng, tai bắt đầu nhú ra.
Tuần thứ 7, "bé" đã dài 17mm, thấy rõ các ngón. Đuôi nhỏ lại, mặt và cổ hiện ra.
Thấy được cả hai mắt, và tim bắt đầu có van. Lúc này "bé" giống như cái cây đang
mọc, nảy nở ra theo đúng "chương trình" đã định trước. Hai tháng, "bé" đã dài 2, 3 cm
gần bằng con bọ hung và mọi bộ phần đã gần đủ.
Lúc này không còn là phôi nữa mà đã thành thai. Bộ phận sinh dụng xuất hiện để em
thành trai hay gái. Bộ xương bắt đầu hình thành. Hai tháng rưỡi, "bé" dài 4cm, đã có
tuỷ sống, tụy, thanh đới bắt đầu xuất hiện. Ba tháng, "bé" dài 5, 6cm và mọi bộ phận
hầu như đã đủ.
Tháng thứ 4, "bé" lớn lên rất nhanh và dài 11cm, đã có mắt, mũi, miệng và cơ bắt bắt
đầu cử động.
Bụng bạn to dần và bạn hãy thật thanh thản.
6.9. Lúc sắp ra, "bé" như thế nào?
Thai nặng chừng 3,2kg và dài chứng 50cm, đã có đủ các móng chân, móng tay và tóc
đã khá dài. Bạn sẽ thấy "bé" hơi lắm lông, nhưng không sao, rồi sẽ mất đi.
6.55. Cần giao phó việc chăm sóc phụ nữ có thai cho ai?
Chỉ cần một thầy thuốc không chuyên khoa cũng đủ. Vì tối đại đa số trường hợp, việc
chửa đẻ, diễn ra suôn sẻ. Tốt nhất là được một thầy thuốc phụ khoa kiêm đở đẻ trông
nom và nếu bạn đến một nhà hộ sinh nhờ theo dõi thì thế là đầy đủ.
6.56. Trong thời gian thai nghén, có thể tiến hành phẫu thuật được không?
Được nhưng nếu để lui lại sau khi đẻ thì vẫn hơn. Xin nhắc các bạn có thai, các bạn
dễ quan niệm người có thai yếu ớt hơn người khác. Nên nghĩ rằng có thai cũng vẫn
như không có thai, chỉ cần lưu ý hơn một chút là đủ.
6.57. "Bé" đạp nhiều quá: chắc sau này sẽ nóng nảy, hung bạo lắm?
Không thể đoán trước được tính nết đứa con sau này ra sao chỉ căn cứ vào nó đạp
nhiều hay ít. Tất cả những phỏng đoán ấy chỉ là "cho vui" mà thôi, bạn nên nhớ là như
thế. Bé giẫy mạnh là bé phát triển tốt, cơ bắp khoẻ.
6.58. Xúc động quá mạnh có thể làm sảy thai
Có chứ. Có phụ nữ sảy thai chỉ vì cha chị ấy bị tai nạn và chết đột ngột. Một phụ nữ
khác đẻ non vào tháng thứ 7 chỉ vì một cơn hoảng sợ dữ dội. Tình trạng tinh thần
thanh thản, tươi vui rất cần thiết cho sự phát triển, ổn định của cái thai. Bạn nên tránh
xúc động mạnh hay lo âu nhiều. Cần tự xác định và chủ động tạo niềm vui cho bản
thân. Bắt mình phải vui ư? Đúng thế, vì đó là cần thiết cho đứa con sau này.
6.59. Phụ nữ có thai có dễ sợ lạnh không?
Có, và không phải là điều đồn đại sai lầm. Phụ nữ có thai dễ nhạy cảm với cái lạnh và
rất có hại cho họ. Mùa đồng, bạn cần giữ ấm hơn.
6.60. Sữa non
xem chương sau về vú
6.61. Giãn tĩnh mạch và chân phìn to: làm thế nào?
Đây là hiện tượng rất thường xảy ra, nhất là với những phụ nữ đã đẻ nhiều lần: tĩnh
mạch người có thai bao giờ cũng giãn nở hơn bình thường, do tác động của hormon
estrogene và progesterone. Thông thường, hiện tượng giãn tĩnh mạch xuất hiện trong
3 tháng cuối, biêu rhiện ở chỗ bạn thích gãi vào chỗ mắt cá chân và bọng chân. Chân
to và nặng. Bạn nên nằm nhiều và gác chân hơi cao, đặt một cuốn sách dày dưới mỗi
bên chân giường, có thể quấn băng đàn hồi để ngăn mạch giãn thêm. Tránh ăn nhiều
gia vị, tắm hơi, tắm nước quá nóng, những thứ làm phồng thêm hệ thống tĩnh mạch.
Ngâm chân vào nước mát sẽ làm bạn dễ chịu. Nên đi bộ và tập những động tác thể
dục nhẹ. Đừng hy vọng có thứ thuốc gì giúp được bnạ. Gắng chịu đựng và nghĩ đến
đứa con sau này nó sẽ sinh ra và trở thành giống hệt như bạn.
6.62. Trai hay gái, bao giờ có thể biết?
Việc là trai hay gái, được quyết định ngay từ lúc trứng thụ tinh do tinh trùng mang
nhiễm sắc thể X hay Y. Còn trừng thì bao giờ cũng mang nhiễm sắc thể X. Nếu X gặp
Y thì thành XY: con trai, nếu X gặp X thì thành XX: con gái. Trai hay gái là do người
bố quyết định. CHo nên bảo một phụ nữ không thể có con trai là không đúng. Tuy
điều này đã được quyết định ngay từ ngày đâu tiên thụ tinh, nhưng phải đến cuối
tháng thứ 2 mới có thể biết được, do thai bắt đầu xuất hiện bộ phận sinh dục.
6.63. Liệu có thể biết trước được không
Mọi cách đoán trước, căn cứ vào bụng gọn hay không, vào khi bất ngờ bị gọi, quay
bên phải hay bên trái... đều hoàn toàn không có căn cứ. Muốn biết trước, chỉ có một
cách duy nhất là hút một chút nước ối ra để xét nghiệm những tế báo lẫn trong đó.
cách này chỉ có thể tiến hành từ tháng thứ 4 và mục đích là xem có sự bất thường nào
trong thể nhiễm sắc không. Còn việc để biết con trai hay gái chỉ là phụ và cũng khó
có thể chính xác hoàn toàn.
Cách sớm hơn là sinh thiết rau, có thể làm ngay từ tháng thứ 2. Tuy nhiên, cách này
hiện mới chỉ thực hiện được tai những phòng thí nghiệm trang bị đặc biệt. Hy vọng
sau này sẽ trở thành những phương pháp phổ biến.
Cách thứ 3 là dùng sóng siêu âm, sai số khoảng 20%, nhưng chỉ làm được vào tháng
thứ 6 hay thứ 7.
6.64. Có thể chủ động sinh trai hay gia theo ý muốn được không?
Về lý thuyết thi được nhưng trên thực tế thì rất khó khắn. Về lý thuyết, chúng ta biết
nếu trứng của mẹ (X) gặp tinh trùng bố (Y) sẽ thành con trai và ngược lại. Vấn đề là
tạo cho tinh trùng X đến gặp trứng nếu muốn con gái và tinh trung Y nếu muốn con
trai. Người ta đưa nhiều phương pháp nhưng chưa có phương pháp nào thật sự mỹ
mãn.
- lý thuyết 1: người ta cho rằng môi trường tử cung là kiềm thì dễ thành con trai, môi
truờng acid dễ sinh con gái hoặc nói cách khác, tinh trung Y không thích hợp môi
trường acid và tinh trung X thích hợp. Áp dụng thực tiến, đưa dung dịch kiềm hoặc
acid vào tử cung trước lúc giao hợp.
- lý thuyết 2: một số thầy thuốc cho rằng giới tính của đứa trẻ tùy thuộc tinh trùng gặp
trứng cách xa hay gần ngày rụng trức. Càng gần thì tinh trung Y càn có nhiều khả
năng vào vòi trứng. Vì loại tinh trung này kém dẻo dai, muốn sống sót, cần phải gặp
trứng ngay. Tinh trung X khoẻ hoen hơn có thể làm công việc thụ tinh chậm hơn.
- lý thuyết 3: dựa trên chế độ ăn trong suốt thời gian của vòng kinh trước đó. Muốn
sinh giá, kiêng muối, tăng cường chất calci và chất magie. Muốn sinh trai, ăn thật mặn
và giao hợp vào ngày trứng rụng.
- lý thuyết 4: là dựa vào sức ly tâm của tinh dịch. Hai loại tinh trùng có trọng lượng
phân tử khác nhau. Dùng cách ly tâm có thể tách riêng hai loại ra. Sau đó chỉ cần bỏ
đi loại nào không cần, rồi dùng thụ tinh nhân tạo đưa loại cần thiết vào. Tuy lý thuết
này chính xác nhất nhưng chưa được áp dụng mặc dù đã dùng trong ngành thú y cho
giống bò để chủ động tạo bò đực hay bò cái.
6.65 Bé vào tháng thứ 8 trong bụng mẹ làm những gì
Thai nhi lúc đó nặng trừng 2,5 ký và sống theo một thời gian biểu khá chính xác.
Sáng sớm, bé thức dạy cùng với mẹ. Duỗi chân, duỗi tay và tiếp tục tắm trong nước ối
37 độ. Nếu khát, bé sẽ nháp thứ nước đó một cách ngon lành vì bé đã quen với nó và
sẽ còn uống cả ngày. Rất có thể bé tập thể dục, dướn mình, co chân, co tay duỗi ra,
đầu đã cử động được rồi, cái túi hơi chật vì bé đã khá lớn. Nhưng không sao, bé chịu
được.
Bé nhận thức ăn từ ống dây rốn, thở cũng nhờ nó, động mạnh rau mang oxy mang ô
xi, đến và thải đi những chất cặn, chủ yếu là khí cacbon níc. Bé ngủ rất nhiều, suốt
buổi sáng trong tiếng ru của nhịp tim mẹ và tiếng mẹ nói và bé cũng rất quen tai cùng
với những âm thanh khác từ bên ngoài dội vào. Bé mơ những giấc mơ rất nhoè. Buổi
chiều bé thức dạy và tham dự vào các cuộc dạo chơi của mẹ ngoài phố và các cửa
hàng, một tiếng động của ô tô, xe điện đều lọt vào tai bé. Bé thấy được cả niềm vui và
nỗi buồn của mẹ qua nhịp tim mẹ. Buổi tối cha về và bé thấy cả giọng nói của cha hoà
nhập với các âm thanh khác. bé cảm thây chung quanh ấm áp, dễ chịu vè bé lại ngủ
thiếp đi cùng với mẹ. Trong đêm bé thức giấc vài lần để chứng tỏ mình đang
''sống''...Chẳng bao lâu nữa, bé sẽ ra ngoài đời và sẽ lớn nhanh thành một con người
thật sự như bố hoặc mẹ
6.66 xảy thai đột ngột
Gọi là đột ngột khi không có sự thúc đẩy từ bên ngoài và xảy ra trước ngày thứ 180.
Sau đấy thì gọi là đẻ non. Sảy thai diễn ra qua hai bước
- Bước 1: Đe doạ, với hai dấu hiệu đau co thắt ở bụng dưới và chảy máu đỏ
- Bước 2: Xảy thật sự, Máu chả mỗi lúc một nhiều, kèm với đau quặn và trong máu có
vón cục nhiều. Đôi khi phôi bị đảy ra ngoài cùng lúc đó. Vào tháng thứ 2, phôi nom
như một cục trong suốt, gợi người ta nghĩ đến một mẩu thịt. Không cần nạo gì nữa -
xảy thai như thế là đã xong xuôi. Một số thày thuốc còn nạo tiếp, nhưng theo chúng
tôi không cần thiết, thậm chí còn gây dính mô và làm phụ nữ phải chịu một cuộc phẫu
thuật vừa đau đơn vừa vô ích
Sảy thai kiểu này thường diễn ra vào tháng rưỡi hoặc hai tháng. Thông thường xảy
như thế này chỉ là duy nhất trong cuộc đời người phụ nữ cho nên bạn đừng ngại có lần
sau (lời người typing - chẳng hiểu đoạn này). Nếu chẳng may xảy thai tiếp diễn nhiều
lần và đều vào thời gian tháng rưỡi đến 2 tháng, bạn mới phải nghĩ đến khả năng bạn
không đẻ được. Nguyên nhân xảy thai 80 % là do bất bình thường về nhiễm sắc thể
trong phôi và có thể tự đẩy ra (còn tiếp...)
Có khi là do một dị tật của cơ quan niệu đạo (u xơ, dính mô), cũng có khi do cơ thể
người mẹ (huyết áp cao, đái tháo đường...) và cũng có khi do sự khác biệt về yếu tố
Rh giữa mẹ và bố (bố Rh dương, mẹ Rh âm). Có thể do nguyên nhân nội tiết mà cũng
có khi do nguyên nhân cơ học: Cổ tử cung mở rộng không giữ được phôi, khi nó to
lên đến một độ nào đó. Trường hợp này do nguyên nhân bắt nguồn từ xa do cổ tử
cung bị tổn thương từ lâu
Cũng có thể do mẹ mắc bệnh nhiễm trùng (rubéol), bệnh toxoplamose hoặc bị trấn
động thần kinh
Sau hết là nguyên nhân mang tính miễn dịch. Có những cơ thể phụ nữ không phát
triển đủ những chất kháng thể, chống lại những tế bào của người chồng. Trường hợp
như vậy, xảy thai thường diễn ra sớm hơn, trước tháng thứ 2. Gặp trường hợp này bạn
có thể chữa bằng cách truyền dẫn một it máu chồng vào thân của thể bạn, gây nên
những kháng thể, giúp cho những tế bào của chồng bạn không bị cơ thể đảy ra, dùng
cách này đạt kết quả tới 90%.
Bạn đừng quên những nguyên nhân xã hội: Nếu mức sống quá thấp và công việc lao
động của bạn quá nặng nhọc. Người ta nhận thấy trong giới công nhân và nông dân, tỉ
lệ xảy thai cao hơn
6.67 Xảy thai nên để mặc hay nên can thiệp
Nếu trước 2,5 tháng, bạn nên để yên cho thai ra. Nếu sau thời điểm 2,5 tháng bạn có
thể dùng thuốc có estrogene và progestérone để giữ thai lại
6.68. Cổ tử cung mở rộng
Là một trong những nguyên nhân gây xảy thai. Cổ tử cung mở rộng quá không giữ
được thai và gây xảy thai liên tiếp. Nguyên nhân thường do một lần nạo thai trước đó,
kỹ thuật làm kém, khiến cổ tử cung bị thương tổn và mất tính đàn hồi.
Cần X-Quang tử cung và giải quyết trước khi cái phôi bị đe doạ bằng cách dùng chỉ ni
lông khâu, thắt miệng cổ tử cung lại. Phẫu thuật này chỉ kéo dài vài phút và dùng gây
tê là đủ. Trước khi đẻ, người ta cắt sợi dây ni lông này đi. Nếu không cắt sớm, cổ tử
cung có thể bị rách khi người mẹ trở dạ đẻ.
6.69 ''''Nhìn'''' thấy phôi bằng sóng xiêu âm
Phương pháp là dùng sóng siêu âm tạo nên một hình trên tấm phim, có thể giúp thấy
được hình ảnh phôi, rau, day rốn, tử cung vào bất kỳ lúc nào, từ sau tháng thứ hai cho
đến khi đẻ.
Thường tiến hành 2 lần: Giữa tháng 3 và 4, giữa tháng 5 và 7, ta có thể đo được:
Đường kính sọ khoảng giữa hai xương thái dương của thai. Đo được đường kính
bụng, khoảng ngang rốn giữa bụng và cột sống. Đo được chiều dài của xương ống
chân. 3 kích thước đó cho biết thai phát triển cân đối không. Dùng sóng siêu âm có
thể kiểm tra được hoạt động của tim, tình hình não, cột sống, dạ dày, thận, bọng đái.
Có thể biết tình trạng của rau và tất cả những gì khiếm khuyết trong tử cung và thai để
xử lý. Đây là phương pháp thuận lợi và hiện đại nhất để theo dõi thai
6.70 Chụp X quang
Người ta cố hết sức tránh và nếu cần, chỉ áp dụng thời gian cuối (tháng 7 hoặc tháng
thứ 8), chủ yếu để xem có phải trường hợp sinh đôi, tình trạng xương và tư thế của
thai, ngược xuôi, hay nằm ngang để xử trí đối phó
6.71 Điện tâm đồ cho thai
Nhằm để biết tình trạng tim thai để xem có chịu đựng nổi sinh nở hay không. Người
ta đặt thiết bị lên bụng mẹ và ghi điện tâm đồ . Nếu phát hiện tình trạng tim thai
không chịu đựng được cách đẻ thông thường thì đành phải dùng phương pháp mổ lấy
thai
6.72. Soi màng ối là thế nào
Là phương pháp quan sát túi đựng nước bao quanh thai. Cách làm khá đơn giản: Cho
một ống nhỏ vào lỗ cửa tử cung rồi soi bằng đèn qua ống, nhắm vào phần có thể nhìn
thấy, để biết nước ối mầu thế nào, trong hay đục. Nếu xanh lục, hang vàng lờ lờ mầu
cá là không bình thường. Biện pháp soi màng ối được tiến hành vào những ngày sắp
đẻ vì rất dễ làm rách màng ối và thai
6.73 Sự cân bằng hooc môn trong thai nghén
Bạn có thể hỏi tại sao buồng trứng nghỉ hoạt động trong thời gian thai nghén, mà vẫn
có hooc môn sinh dục nữ. Đơn giản là vì hai hooc môn này được tiết ra bởi một bộ
phận của buồng trứng gọi là thể vàng có chức năng như một rơ le tự ngắt và bởi đã có
''xưởng thay thế'' là rau thai. Vào thang thứ 2 hoặc tháng thứ 4, rau thai bắt đầu sản
xuất hoóc môn thay cho buồng trứng, bởi vì càng phát triển thai càng cần hooc môn
này
Đến khi đẻ, rau ra và việc tiết hooc môn đột ngột ngưng. Buồng trứng chưa kịp tiếp
tục thay thế. Tình trạng này truyền tín hiệu lên vùng dưới đồi và cơ quan chỉ huy này
ra lênh tiết sữa
6.74 Thế nào là đẻ non và diễn biến ra sao
Đẻ non, theo định nghĩa là xảy ra từ tháng thứ 6 cho đến tháng thư 8 rưỡi, hoặc tất cả
trẻ nào đẻ ra nặng 2,5 ký đều được coi là đẻ non (híc - có lẽ sách này cổ quá)
Nguyên nhân đẻ non thường giống nguyên nhân xảy thai. Duy có điều lạ là mặc dù kỹ
thuật sản khoa có tiến xa, việc đối phó với đẻ non vẫn phức tạp, tỉ lệ đẻ non vẫn cao
(8-10%)
Dấu hiệu đẻ non là gì ?. Co thắt tử cung mạnh: đau bụng dưới, không đau lăm, nhưng
lặp đi lặp lại, lúc đâug 5 phút một cơn, sau đến 3 phút, đôi khi kèm theo khí hư mầu
nâu hoặc hồng, lẫn ít máu. Dù hiện tượng này xảy ra vào thời điểm nào, ngày cũng
như đêm, ta phải đối phó ngay. Báo cho thày thuốc phụ khoa hay hộ sinh để kịp chặn
việc đẻ lại. Nếu cổ tử cung vẫn đóng và còn dài, chưa đáng lo lắm. Nếu cổ tử cung đã
hé mở và ngắn, có thể lọt ngón tay thì nguy cơ đẻ non là lớn, phải có biện pháp cấp
bách may ra mới kịp chặn lại
Cách theo dõi bằng điện từ lúc này là thích hợp vì ghi được nhịp tim thai và những co
thắt của tử cung. Căn cứ vào kết quả, thầy thuốc sẽ có cách xử lý thích hợp và có lợi
nhất cho cả mẹ lẫn con
6.75 Xử lý cách nào
Trẻ đẻ non thường khó sống, mà nếu sống thường để lại những di chứng não, cho nên
phải bằng mọi cách chặn ngay lại.
Trước hết, thày thuốc đặt bệnh nhân nằm nghỉ tuyệt đối, và dùng hai loại thuốc:
Thuốc chống co thắt để cắt đứt ngay sự co thắt của tử cung và thuốc progestérone
tiêm vào mông. Bệnh nhân phải nằm nghỉ tuyệt đối một tuần lễ trong bệnh viện
6.76 Đẻ non ngày nay đã có biện tránh khá kết quả
Tuy nhiên vẫn là tai hoạ quan trọng trong khoa sản. Nhưng dần dàn khoa học đã và
đang tìm dần ra giải pháp ngăn chặn có kết quả
6.77 Nguyên nhân đẻ non không chỉ mang tính y học
Các nguyên nhân đẻ non như đã nói, rất gần với các nguyên nhân gây xảy thai. Còn
thêm một nguyên nhân cơ học nữa là đẻ sinh đôi, thường ít khi đủ 9 tháng 10 ngày.
Ngoài những nguyên nhân y học, cần nhấn mạnh những nguyên nhân xã hội. Trước
hết phụ nữ ngày nay là do bị báo chí kích động, có tham vọng: "không chịu là nô lệ
cho cơ thể mình" nữa. Nếu như ngày xưa, phụ nữ được coi là liễu yếu đào tơ thì phụ
nữ ngày nay tỏ ra mạnh mẽ và họ xông xáo quá đáng. Con số xảy thai và đẻ non tăng
lên trong những dịp nghỉ hè, nghỉ hè. Phụ nữ chơi hết mình, nhất định không chịu
công nhận sự khác biệt cơ thể của họ so với nam giới. Phóng ô to một mạch 800 km,
dưới ánh nắng tháng 8, trong xe ngột ngạt bức bối. Rồi tham ra các hoạt động phung
phí sức lực quá đáng khác. Họ coi chức năng chửa đẻ như không phải của mình. Họ
ganh đua mọi thứ với nam giới. Một thái cực khác cũng nguy hiểm cho việc sinh đẻ là
cuộc sống quá khó khăn của rất đông phụ nữ: nghèo, lao động nặng nhọc, cuộc sống
cô đơn, bi kịch trong gia đình...Loại phụ nữ này, có muốn nghỉ trong thời gian thai
nghén và sinh nở cũng không được. Nếu không thanh toán được những nguyên nhân
xã hội này thì mọi tiến bộ của khoa học cũng chỉ có tác dụng hạn chế
6.68 Nguyên nhân về tầm vóc
Phụ nữ quá thấp dưới 1,5 m hoặc quá gầy yếu, khi có thai không lên cân được mấy
hoặc ngược lại, phụ nữ lên cân quá nhiều (trên 12 ký) rất dễ bị đẻ non
6.79 Biện pháp chống đẻ non
Đẻ non không nguy hiểm cho mẹ những hết sưc nguy hiểm cho thai nhi. có những trẻ
sinh ra dưới 2 kg thậm chí 1,5 kg, phải nuôi trong điều kiện hết sức đặc biệt và khó
khăn, tốn kém. Vậy mà khi thoát chết, chúng lớn lên phải chịu bao nhiêu bệnh tật. Bởi
vậy cần phải có những biện pháp xã hội để giảm tỉ lệ đẻ non, trong đó có chế độ đặc
biệt với phụ nữ có thai. Đồng thời cũng cần phổ biến những kiến thức cần thiết cho
phụ nữ về chức năng sinh sản
CHƯƠNG 7
SINH NỞ
7.1 Tiêm phòng kháng Rh là gì
Yếu tố Rh có thể gây nguy hiểm cho thai. Tuy hiếm xảy ra nhưng bạn cũng nên biết.
Nếu mạch máu ngưới bố Rh+ và mẹ là Rh- thì thai đứa con mang Rh+. Lúc sinh Rh+
của con hoà với Rh- của mẹ khiến máu mẹ tạo ra kháng thể Rh+. Bé thì không sao vì
đã thoát ra ngoài trước khi những kháng thể của máu mẹ có thể gây tác hại cho bé.
Tuy vậy những lần sau, thai sẽ gặp nguy hiểm vì phải chung sống 9 tháng trời với
máu của mẹ đã có sẵn kháng thể.
Trường hợp không đẻ mà xảy thai vẫn tạo ra kháng thể trong máu mẹ. Lần sau có
thai, thai sẽ dị dạng hoặc chết. Ngày trước đây là vấn đề nan giải, nhưng ngày nay đã
tìm ra vacxin kháng Rh. Sau khi đẻ hoặc xảy thai 3 ngày, thầy thuốc tiêm cho mẹ
những kháng thể để huỷ những huyết cầu mang Rh+ của cái thai đã hoà sang máu mẹ
nó. Khi đó máu mẹ không còn phải sản sinh ra kháng thể nữa và sẽ không nguy hiểm
gì cho cái thai lần sau
7.2 Những ngày cuỗi cùng
Chín tháng trời trôi nhanh hơn bạn tưởng, đúng thế. Nhưng bạn cũng phải thừa nhận
những ngày cuối cùng của thai nghén khiến bạn hồi hộp. Phần vì nóng muốn biết đứa
con mình ra sao, phần cũng muốn thoát cho nhanh cái bụng nặng nề, gần đây làm bạn
quá vướng víu và cản trở trong mọi cử động. Một thứ gì đó dơi xuống đất, bạn định
cúi xuống nhặt, nhưng không được, thậm chí cài cái dây dầy cũng không nổi. Bên
cạnh đó bạn lại thầm có cảm giác kiêu hãnh. Bao nhiêu cảm xúc lẫn lộn và điều chiếm
tâm tư bạn hơn cả là đứa con sẽ ra sao, có lành lặn kháu khỉnh không ?
Càng gần ngày sinh nở, bạn càng sốt ruột hơn. Và cái ngày nào bao mong đợi ấy, cuối
cùng cũng đến.
7.3 Kỹ thuật chuẩn bị để giảm bớt đau
Cái được gọi là đẻ không đau thực ra chỉ là phương pháp dùng tư tưởng, một cách
chuẩn bị về mặt tinh thần, dựa trên cơ thể của hoạt động thần kinh, dựa trên những
nhận xét sau đây:
1. Bạn ngồi trong phòng tối, một băng vải bịt mắt. Người ta lấy một panh xơ nhỏ một
sợi tóc của bạn. Trường hợp thứ nhất, nếu người ta báo trước sẽ nhổ một sợi tóc, bạn
sẽ không thấy cảm giác đau gì mấy. Trường hợp thứ 2, người ta nói với bạn rằng sẽ
đứt luôn cả miếng da đầu lẫn với tóc, dù thật sự họ chỉ nhổ một sợi tóc, nhưng cảm
giác đau của bạn cũng tăng lên vài chục lần
2. Bạn trượt tuyết và ngã, bạn thấy đau quặn. Trong khi chờ chụp phim, bạn chưa biết
gẫy xương, bạn cảm thấy nỗi đau không lớn lắm, bạn chịu được. Nhưng sau khi biết
kết quả là có gẫy xương thì bạn bỗng thấy cơn đau tăng lên gấp bội. (còn tiếp...)
3.- Sáng thức dạy, bạn thấy hơi rát họng, xổ mũi và cặp nhiệt độ thấy 38,5 độ. Khi
biết rõ bạn bị viêm họng, bạn cảm thấy đau đớn khó chịu.
3 nhận xét trên đây chứng tỏ con người ta không tách rời phần tinh thần và thể xác mà
trái lại, ta chỉ là một khối hoá học mà mọi thứ đều gắn bó, hoà quyện với nhau. Một
phụ nữ rất sợ đau đẻ và hồi hộp chờ cái đau ấy, tới khi đẻ, chị ta sẽ rất đau. Nhưng
nếu người ta giảng cho chị ta hiểu từ trước là sẽ đau như thế nào và xoá đi nỗi khắc
khoải chờ đợi, thì cơn đau đến chị sẽ chịu đựng được không khó khăn là mấy.
Kỹ thuật chuẩn bị tư tưởng, tinh thần và tâm lý ở đây là nhằm hướng dẫn cho chị em
biết rõ về thân thể mình ý thức được việc xảy ra, khiến chị em cùng hợp tác trong việc
sinh nở và giám sát được nó.
Người ta còn hướng dẫn cách thở: Thở bụng, thở ngực, thở chậm, thở nhanh, thở
gấp...giúp bạn chủ động điều khiển được cảm giác trong lúc đẻ. Phương pháp này rất
hiệu nghiệm, tuy nhiên việc ứng dụng trên thực tế có nhiều hạn chế, trước hết là điều
kiện vật chất. Phòng đẻ phải thế nào kia, các nhân viên phải sao, rồi ngay việc huấn
luyện cũng mất thời gian và công sức.
Dù sao khoa học tâm lý cũng mở ra một hướng đáng quý. Trong tương lai, mức sống
cao lên, điều kiện áp dụng sẽ dễ thực hiện và khi đó sẽ giảm đáng kể sự đau đẻ.
7.4 Những phương pháp đỡ đẻ mới: Lợi và hại
Người ta nghĩ ra dù phương pháp để đỡ đau cho sản phụ, nhưng điều quan trọng nhất
là ngày hôm nay xa hội đã coi việc sinh nở là quan trọng và đứa trẻ ra đời được tôn
trọng. Do đó, sản phụ cũng được coi là mang tính chức năng cao quý. Cho nên, dù
phương pháp gì: Đẻ không đau, đỡ đẻ không thô bạo, yoga, cách thở..., bạn cũng có
thể yên tâm rằng vào nhà hộ sinh, bạn sẽ được chăm sóc ân cần, chu đáo bới những
nhân viên có tránh nhiệm. Bạn có quyền đòi hỏi những điều kiện giúp bạn sinh nở nhẹ
nhàng và đạt kết quả cao nhất
7.5 Phương pháp đỡ đẻ êm đềm
Do bác sỹ Pháp leboyer đưa ra và mới được công bố năm 1974, chủ trương đón đứa
bé ra đời trong một không khí yên tĩnh, thanh thản và lặng lẽ. Giảm bớt ánh sáng,
tiếng động trong phòng đẻ, vỗ về đứa bé và đưa vào bồn tắm với nhiệt độ 37 độ giống
như môi trương quen thuộc của nó trong bụng mẹ. Phương pháp này giúp cho cả hai
mẹ con có cảm giác êm đềm trong lúc sinh nở. Việc cắt dây rốn được dành cho người
bố. ưu điểm của phương pháp này là xoá sự ngăn cách giữa bố mẹ và đứa con, giữa
sản phụ và nhân viên đỡ đẻ, tạo một bước khởi đầu dễ chịu cho đứa trẻ sơ sinh bắt
đầu bước vào đời
7.6 Châm cứu
Có lẽ các bạn đã thấy trên màn hình vô tuyến truyền hình một sản phụ tươi cười trong
lúc thầy thuốc mổ bụng chị để lấy đứa con ra. Chị đang được gây tê bằng châm cứu.
Phương pháp này giảm đau mà vẫn không mất đi hoàn toàn cảm giác đau
7.7 Ức chế
Một kiểu thôi miên, điều khiển cảm giác sản phụ bằng ám thị và giải toả thần kinh.
Phương pháp này được dùng nhiều ở tây ban nha và đem lại kết quả giống như
phương pháp tâm lý
7.8 Tại sao không ung Yoga
Phương pháp Yoga có tác dụng chủ động hướng tinh thần và cơ thể theo ý muốn, nếu
áp dụng vào việc đỡ đẻ chắc chắn chỉ có lợi
7.9 Gây mê vòng ngoài
Khác với gây mê toàn bộ, gây mê vòng ngoài là một phát minh đồng thời là một kỹ
thuật ứng dụng rất tốt cho sản phụ. Cắt mọi cơn đau đớn nhưng sản phụ vẫn tỉnh táo
và nhìn việc đỡ đẻ cho mình như trong một giấc mơ. Cách làm là tiêm một liều gây tê
vào cột sống và làm tê toàn nửa dưới của cơ thể. Người sản phụ chỉ cảm thấy như
mình còn một nửa trên còn nửa dưới đã mất hết cảm giác. Bắt đầu thêm vào lúc cổ tử
cung mở rộng tới 5cm, tức là khi đã bắt đầu đau nhiều. Tuy nhiên kỹ thuật gây tê kiểu
này phải do bàn tay của một kỹ thuật viên rất thành thạo. Hiện được áp dụng và ngày
càng áp dụng nhiều với điều kiện là sản phụ phải yêu cầu.
7.10 Sự có mặt của người bố trong lúc sinh nở của đứa con
Rất có tác dụng tốt với trạng thái tinh thần của sản phụ. Càng ngày càng có nhiều ông
bố được phép có mặt trong phòng đỡ đẻ.
7.11 Và có mặt các anh, chị của ''''bé''''
Phải chăng có mặt cũng rất tốt, bởi vì đẻ đâu phải chuyện bẩn thỉu hay xấu xa gì ? Tại
sao không để các anh, chị đón em bé của họ ra đời. Tất nhiên là nếu làm như vậy, nơi
đỡ đẻ phải rộng rãi và thoáng đãng
7.12 Có thể chụp ảnh hoặc quay phim lúc sinh nở được không
Tất nhiên là được nếu như bạn có máy quay video và không gây trở ngại cho các nhận
viên đỡ đẻ
7.13 Làm thế nào để biết được thai đã quá hạn
Căn cứ vào ngày tháng đã tính từ trước và có thể kiểm tra lại bằng soi nước ối để biết
tình trạng thai có gì không bình thường chăng ?
7.14 Khi nào thì đến nhà hộ sinh
Khi bạn thấy những co thắt gây đau diễn ra được một tiếng đồng hồ: Đầu tiên các cơn
đau cách nhau khoảng 20 phút, rồi 10 phút. Xin nhắc lại rằng đau sắp đẻ phải kéo dài,
đau nhiều từng đợt cách nhau đều đặn
7.15 Đau đẻ giống như thế nào
Cảm giác đầu tiên là bụng bạn như cứng lại. Bắt đầu đau từ một điểm, chẳng hạn từ
chỗ lõm của dạ dầy, rồi lan toả ra khắp bụng như sóng. Lúc đầu đau nhẹ, hơi mồ hôi
và bạn chịu được dễ dàng. Đau lan toả xuống háng, xuống phía thận và chưa đau
nhiều. Dần đàn đau tăng và cuối cụng bạn thấy từng cơn dài và cách nhau đều dường
như cơ thể bạn đang lấy đà để tống cái thai ra ngoài.
Bạn nên nhìn vào đồng hồ để biết cơn đau bụng đang trong giai đoạn nào và bao giờ
cần đến nhà hộ sinh. Ở giai đoạn đầu, mỗi cơn đau còn nhẹ và cách xa nhau từ 20 đến
25 phút, mỗi đợt đau nhanh chỉ dài từ 10 đến 30 giây
7.16 Co thắt để đi tới mục đích gì
Không phải cơ bắp nào ở bụng co thắt mà là toàn bộ tử cung bóp và nhả ra. Như
chúng ta đã biết, tử cung có sức đàn hồi ghê gớm. Lúc này nó đã phình to, chiều cao
lên tới 33 cm. Thành tử cung rất khoẻ, dai và chắc.
Đang chứa đựng cả thai, rau, nước ối, lúc này tử cung muốn đẩy toàn bộ những thứ ấy
ra ngoài bằng sức của bản thân nó. Muốn vậy nó phải mở cửa, tức là cổ tử cung thông
với âm đạo. Cổ tử cung trước đây vẫn khép kín, bây giờ cơn co thắt làm nó mở ra. Cơ
tử cung co thắt với sức mạnh ghê gớm và mỗi cơn co thắt, cổ tử cung lại nới rộng
thêm một chút, đồng thời rút ngắn chiều dài lại, đang từ 4 cm - đến 3 cm rồi hai rồi 1
cm và cuối cùng mở ra thông hoàn toàn với đáy âm đạo. Đường kính của cổ tử cung
lúc này lên tới 11 cm, nghĩa là nó đã mở hoàn toàn.
Tử cung phải co thắt bao nhiêu lần mới đạt sự mở hoàn toàn ?. Cũng lại tuỳ sản phụ
sinh con so hay con dạ, thường giữa 4 và 9 tiếng. Còn thời gian đảy thai nhi ra, tối đa
là nửa giờ với sản phụ sinh con so, 10 phút với ai sinh con dạ.
Nên nhớ rằng giữa hai cơn co thắt, không hề đau vì đấy là thời gian nghỉ lấy sức. Bạn
nên tận dụng những quãng nghỉ đó để lấy lại sức với mức tối đa.
7.17 Dấu hiệu báo thai sắp ra
Quan trong nhất là theo dõi nhịp điệu các cơn co thắt và khoảng cách giữa chúng
trong mặt đồng hồ. Tới khi khoảng cách giữa hai cơn co thắt chỉ còn 2 phút là lúc thai
sắp ra.
7.18 Rặn đẻ
Những cơn co thắt mỗi lúc một đau hơn. Tuy vậy ta chia ra hai giai đoạn. Mở rộng cổ
tử cung - kéo khá dài và giai đoạn đảy thai ra ngoài. Đây là công việc cao quý của phụ
nữ mà ngày nay được moi người tiếp sức, hỗ trợ, giúp đỡ chu đáo tận tình
7.19 Đau đẻ thật và đau đẻ giả
Sắp đến ngày, bạn có thể thấy co thắt ở bụng và bạn mừng rỡ vội vã nhờ thân nhân
đưa đến nhà hộ sinh. Ngờ đâu sau mấy tiếng đồng hồ theo dõi, bạn đành trở về nhà
với nhận xét, chưa phải lúc trở dạ.
Đúng là bạn thấy co thắt, nhưng chúng không cách đều nhau và không có sức mạnh
của sự trở dạ, lộn xộn và không đều đặn. Hãy nhớ rằng bạn không cần vội vã, cứ bình
tĩnh đợi trong một tiếng đồng hồ đã, xem những cơn có thắt ấy có đều đặn không
7.20 Một dấu hiệu mất nút nhầy
Một trong những dấu hiệu trở dạ thường xuất hiện là, bạn thấy mất nút nhày. Đó là
một khối khí hư mầu nâu nhạt, rất dày, có lẫn ít máu, bịt kín âm đạo. Tuy nhiên dấu
hiệu này nhiều khi không chắc chắn
7.22 – Đau đẻ
Tất nhiên đau đẻ, tử cung co thắt là gây đau rồi. Duy chỉ có điều không phải đau liên
tục mà đau thành cơn. Giữa những cơn đó có khoảng cách không đau. Cơn đau lên
cao nhất là lúc tử cung đẩy cái thai ra ngoài (xem câu 390). Lúc đẩy cái thai ra, tử
cung co thắt rất mạnh, tạo một cảm giác đau đặc biệt, khiến người sản phụ nào không
được chuẩn bị tinh thần trước dễ thấy hốt hoảng. Nhiều sản phụ hét lên cho át nỗi đau.
Chúng ta rất mừng là ngày nay sự đau đẻ được lý giải một cách khoa học và người
sản phụ đã hiểu, không còn hoảng hốt mà biết cách chế ngự nó một cách bình tĩnh và
dũng cảm.
7.41 – Xét nghiệm máu trong thai, rất hiếm dùng nhưng có thể dùng
Người ta đưa ống soi nước ối (xem câu 346) vào sau khi màng ối đã vỡ và cổ tử cung
đã mở khá rộng, để ló đầu đứa trẻ. Đầu ống soi có một mũi dao nhỏ. Đặt đúng vào
đỉnh đầu đứa trẻ, chích một giọt máu, đưa ra ngoài xét nghiệm để biết tình trạng máu
của thai nhi.
7.51 - Thời gian nằm nhà hộ sinh thông thường là một tuần lễ
Bạn có thể về sớm hơn nếu có điều kiện được chăm sóc ở nhà.
7.54 – Tắm.
Bạn có thể tắm hương sen ngay từ hôm sau. Còn ngâm mình trong bồn thì chưa nên,
nhất là nếu huyết vẫn còn ra vì dễ bị nhiễm trùng tử cung.
8.7 - Tại sao bạn lại còn theo dõi thân nhiệt nữa?
Bảng theo dõi đường lên xuống của thân nhiệt (xem câu 57) là việc thường xuyên
phải tiến hành trong phụ khoa. Xem xét đường lên xuống của thân nhiệt qua suốt
vòng kinh, có thể phát hiện ra hoạt động tình dục của bạn, thí dụ vào khoảng ngày thứ
14 trứng rụng, kéo theo sự tiết hoc-môn progestérone khiến thân nhiệt bạn nhích thêm
3/10 hoặc 4/10 độ. Điều này nhìn thấy rất rõ trên bảng. Thường nhiệt độ cơ sở là 36,5
độC, nếu lên đến 36,8 là đã nhìn thấy rất rõ. Qua bảng có thể đoán được:
- Nếu bình thường, vào ngày hành kinh, nhiệt độ tụt xuống, có nghĩa là bạn đã có rụng
trứng và có tiết progestérone, Nhưng coi chừng, nếu thời gian nhiệt độ tăng chỉ dài 4-
5 ngày thì có nghĩa là túi đựng trứng đã làm việc tồi và đẩy trứng ra quá sớm.
- Nếu không thấy hiện tượng thân nhiệt tăng, tức là đã không xảy ra sự rụng trứng.
- Nếu thân nhiệt tăng rồi không xuống nữa, quá 14 ngày vẫn tiếp tục cao và không
thấy hành kinh có nghĩa là bạn đã có thai.
Qua đấy, bạn đã thấy ý nghĩa của bảng theo dõi thân nhiệt.
8.8 - Một trong những khám nghiệm quan trọng nhất: thử nghiệm Huhner.
Làm thử nghiệm Huhner đưa lại kết quả có giá trị quan trọng, nên được tiến hành
trước khi làm những xét nghiệm phức tạp hơn, tỷ như X-quang tử cung, soi ổ bụng
(xem câu 443). Cách làm đơn giản chỉ là xem xét chất nhầy ở cổ tử cung (xem câu
504) thời gian ngay trước lúc rụng trứng, nghĩa là ngay trước hôm có chênh lệch về
thân nhiêt. Và phải tiến hành ít nhất là 6 giờ sau lúc giao hợp và chậm nhất là 20 giờ.
Qua đó có thể biết được:
- Chất nhầy tiết ra (xem câu 452) có tốt không. Vì chất lượng của nó ảnh hưởng quan
trọng đến việc sống còn của tinh trùng và dẫn tinh trùng vào trong tử cung.
- Tinh trùng lẫn trong đó có nhiều không và có “di động” không.
8.24 – U xơ
U xơ (xem câu 68) cũng có thể là nguyên nhân vô sinh bởi nó làm biến dạng tử cung
hoặc bít kín vòi trứng hoặc làm môi trường bên trong tử cung luôn bị nhiễm độc. Có
thể khử bằng ống soi tử cung (xem câu 441)
8.30 – Vòi lâm bệnh, trường hợp nào thì phải làm phẫu thuật.
Có 3 trường hợp mà người phụ nữ bị khước từ điều trị:
- Những người phụ nữ bị tổn thương do lao (may mắn thì có thai ngoài tử cung).
- Những phụ nữ mà vòi bị tổn thương nặng.
- Những phụ nữ mà thùy tử cung bị tổn thương quá nặng không lưu giữ được trứng.
Cho nên, trước khi tiến hành một phẫu thuật nào đó, thầy thuốc ngoại khoa phải bàn
bạc kỹ, thẳng thắn với thầy thuốc phụ khoa. Nếu chỉ là dính mô bên cạnh vòi thì kết
quả còn tạm khả quan (hy vọng có thai tới 70%), nhưng nếu vòi trứng đã bị tổn
thương, khả năng thụ thai hết sức ít.
8.43 – Không có tinh trùng: xét nghiệm tinh dịch sẽ phát hiện ra
Hiện chưa có cách gì chữa được chứng bệnh này. Vô tinh trung có thể do nguyên
nhân:
- Tinh hoàn sản xuất ra tinh trùng nhưng tinh trùng không tới được dương vật do có
cản trở trong hệ thống dẫn tinh: nhiễm trùng hoặc dị dạng. Nguyên nhân này có thể
khắc phục được, đạt kết quả khoảng 1/3 trường hợp.
- Tinh hoàn không sản xuất ra tinh trùng, có thể do mật mã di truyền, mắc bệnh quai
bị hoặc tác hịa của tia X-quang. Vô hy vọng hoàn toàn.
- Thiếu hoc-mon trầm trọng. Tinh hoàn không bị sao nhưng vùng dưới đồi không ra
lệnh. Chữa bằng gonadotrophine (xem câu 469).
8.44 – Trường hợp hay thấy hơn là tinh trùng ít và mệt mỏi
Do nhiều nguyên nhân khác nhau. Nếu là tổn thương do giãn tĩnh mạch ở tinh hoàn
(thường bên bìu trái) thì tương đối dễ chữa. Bằng phẫu thuật, người ta có thể cứu vãn
được 30% trường hợp. Nếu là nhiễm trùng bộ phận sinh dục hay dị dạng thân thể
(chẳng hạn một bên tinh hoàn không xuống được bìu) thì rất kho khôi phục lại. Nếu là
nguyên nhân do hoc-mon thì chữa bằng gonadotrophine.
Qua xét nghiệm tinh dịch, có thể thấy tình trạng suy yếu của tinh trung. Nhưng riêng
trong đợt phóng tinh đầu tiên (mỗi lần phóng tinh có nhiều đợt) thì tinh trùng rất tốt.
Do đấy, nếu làm thụ tinh nhân tạo, người ta dùng những giọt tinh dịch trong đợt
phóng tinh đầu.
8.45 – Một cách trợ giúp thêm: làm test rụng trứng
Ngày nay, người ta tìm ra nhiều cách để do thể guíp những nam giới có tinh trùng yếu
và mỏi mệt. Ngày tước, người ta rất khó đưa những tinh trùng này vào tử cung vì phải
qua lớp màng nhầy ở cổ tử cung. Nhưng với kỹ thuật ngày nay, người ta có thể đưa
tinh trùng vào đến tận bên trong tử cung sau lúc rụng trứng, được nhằm đúng lúc thời
điểm nhờ sóng siêu âm (xem câu 343) hoặc bằng cách xem luowngj LH plasme trong
máu. Tuy nhiên LH vào máu rồi sang nước tiểu. Nếu kết quả là (+) có nghĩa là chỉ sau
đó 20 đến 30 tiếng đồng hồ, trứng sẽ rụng.
Cách thử này thuận tiện và hiện rất nhiều phụ nữ áp dụng để dự tính trước kế hoạch
tình dục cảu bản thân. Mục đích hoàn toàn không liên quan gì đến tác dụng ban đầu
của nó là để chữa chứng vô sinh. Hiện nay, xuất hiện nhiều kiểu test trứng rụng trên
thị trường của nhiều tác giả khác nhau.
8.46 – Những lời đề bạt với nam giới của những phụ nữ muốn có con
Xin ghi lộn xộn như sau:
- Tránh làm tăng nhiệt độ vùng tinh hoàn (tắm nước nóng hoặc mặc xi-lip quá chật).
- Tránh làm việc quá sức, tránh lo lắng buồn phiền nhiều.
- Ngừng hút thuốc lá, uống ít rượu và café thôi, bắt ăn đi và gầy đi thì tốt.
- Đừng tăng số lượng lần giao hợp trong một ngày vì tưởng thế sẽ tăng xác suất!
Không ích gì đâu.
- Nếu thầy thuốc khuyên thì nên tuân theo và uống các thuốc: vitamin, gorginine,
testostérone liều thấp, estrogène liều thấp, cyclofénil và clomiphène, thuốc an thần
nhẹ.
- Và đừng đặt quá nhiều hy vọng vào Y học mà cùng với nó dò tìm cách nào có hiệu
quả nhất.
8.48 – Tôi ngừng uống thuốc viên ngừa thai, vậy mà kinh nguyệt không thấy ra
đều: làm thế nào?
Đấy là trường hợp hiếm xảy ra. Bạn ngừng uống viên ngừa thai, kinh nguyệt mất hay
trở nên không đều… Đừng vội lo! Đấy là do vùng dưới đồi chưa hoạt động bình
thường trở lại. Bạn dùng thuóc có cyclofénit (hay nếu cần clomiphène) là sẽ đâu vào
đấy ngay. Trong những trường hợp vẫn không thấy kết quả, thầy thuốc có thể khuyên
bạn dùng gonadotrophine (xem câu 469), HMG và HCG, chắc chắn sẽ hiệu nghiệm.
8.49 – Sau khi thôi dùng viên ngừa thai, bạn vẫn sẽ sinh nở bình thường
Bạn sẽ không lo sinh đôi hay sinh ba như trường hợp dùng thuóc kích thích rụng
trứng đâu (xem câu 469). Sau khi ngừng dùng viên ngừa thai, bạn sẽ sinh nở bình
thường không hơn không kém.
8.58 – Thuốc lá
Câu trả lời sẽ làm những bạn nghiện thuốc là buồn nhưng sự thật là thuốc lá ảnh
hưởng rất xấu đến khả năng sinh đẻ. Phụ nữ nghiện thuốc lá:
- Chậm có thai hơn.
- Dễ có thai ngoài tử cung (xem câu 460) gấp 2 – 3 lần người không nghiện.
- Hay bị viêm vòi trứng vì thuốc lá làm giảm khả năng miễn dịch.
- Nhiều khả năng bị ung thư cổ tử cung hơn.
- Sớm mãn kinh hơn và nhauh bị loãng xương (xem câu 652).
Một điều nữa là thuốc lá còn có tính chất kháng estrog ène ảnh hưởng xấu đến sinh
nở.
Còn đối với nam giới thì, cho đến nay, người ta biết rất ít về các nguyên nhân gây nên
vô sinh ở nam giối. Dù sao chắc chắn thuốc lá cũng có phần ảnh hưởng xấu, mặc dù
hiện nay ta chưa biết cụ thể.
8.59 – Vô sinh lỗi do bên nào? Nam hay nữ?
Có trường hợp do một bên, nhưng cũng có trường hợp do cả hai bên.
- Tinh dịch chất lượng đã kém lại gặp chất nhờn ở cổ tử cung cũng chất lượng kém
(điều trị nhằm nâng chất lượng chất nhờn)
- Giao hợp thất thường cộng với rụng trứng thất thường (điều trị bằng cách dùng
thuốc kích thích rụng trứng).
- Những trường hợp nguyên nhân do cả đôi bên chiếm rất nhiều.
9.1 – Nằm trên bàn khám phụ khoa với chiếc gương trong tay.
Nhiều phụ nữ không hiểu biết gì về thân thể của bản thân họ. Họ có thể nhìn được
thấy gì của mình? Mu (còn gọi là “Đồi Vệ nữ”), hai mép lớn, hai mép nhỏ và thế là
hết. Bạn cần biết rõ bộ phận sinh dục của bạn. Hãy đề nghị với thầy thuốc phụ khoa
để bạn nửa nằm nửa ngồi trên bàn khám, tay cầm gương, giang chân và soi để quan
sát bên trong. Bạn sẽ thấy gì? Một ống nhăn nhéo, hồng, mềm, ẩm ướt, đó là âm đạo.
Bên trong một hình tròn nhô lên, đó là cổ tử cung. Bạn có thể dùng đầu ngón tay ấn
nhẹ, cảm giác giống như bạn đụng vào mũi mình. Nếu ngồi xổm và gác một chân lên
ghế, bạn sẽ dễ nhìn rõ hơn. Cổ tử cung là bộ phận có một lỗ nhỏ đề huyết kinh nguyệt
chảy ra đồng thời cũng là con đường cho trinh trùng chui qua để lên vòi trứng. Lỗ chỉ
hẹp vừa đủ lọt que diêm (lúc đẻ thì phình ra rất to tới 11 cem). phụ nữ chưa đẻ lần
nào thì lỗ chỉ là một chấm nhỏ, nếu đã đẻ vài lần thì giống như một cái khe được khép
lại. Nhìn cổ tử cung bạn, người ta có thể biết đã đẻ máy lần. Tất nhiên, nếu đẻ theo
kiểu mổ lấy thai ra thì không ảnh hưởng gì đến hình dạng cổ tử cung.
9.9 - Để lọt gạc thấm vào âm đạo không có gì đáng phải sợ hãi.
Âm đạo là một ống rỗng như cổ tử cung, bằng cơ dàn hồi, màu hồng, lúc nào nó cũng
giữ nhiệt độ hơi cao (39 độ C) và ẩm. Đầu ngoài nó được cặp mép nhỏ màng trinh
che, đáy trong là cổ tử cung khép kín hoàn toàn với những hốc rất nhỏ. Âm đạo thẳng
đuỗn và nhỡ bạn có để lọt gạc thấm vào, lấy ra cũng rất dễ dàng. Tính chất đặc biệt
của âm đạo là hết sức đàn hồi. Bình thường chỉ dài 10 cm, nhưng khi hứng tình có thể
nở ra tới 15cm. Chiều rộng lúc đó đủ chứa dương vật cương to. Thậm chí sau này bạn
đẻ, ầm đạo còn phình rộng đến mức đầu đứa trẻ chui lọt. Yếu tố tâm lý tác động rất
mạnh đến sừ giãn nở này cho nên nếu bạn chưa hứng tình, âm đạo vẫn hẹp và dương
vật rất khó chui vào lọt (xem câu 687, 688).
9.10 – Độ ẩm ướt trong âm đạo tạo thuận lợi cho việc giao hợp
Độ ẩm ướt do những tế bào của bản thân âm đạo nhưng đồng thời cũng do chất nhờn
từ cổ tử cung tiết ra. Chất này giống như lòng trắng trứng, không màu, không mùi,
mang tính kiềm, gồm nước và các muối khoáng. Chất nhờn này tiết ra rất nhiều từ
ngày thứ 10 đến ngày thứ 14 của vòng kinh, tức là ngày rụng trứng tạo nên môi
trường thuận lợi để đón tinh trung. Nhờ chất nhờn này mà tinh trúng trượt vào đến
bên trong tử cung để gặp trứng. Thiếu chất nhờn, việc giao hợp không thể thực hiện
được bình thường và phụ nữ không thể có thai. Quá trình bôi trơn này cùng với quá
trình rụng trứng sẽ chấm dứt hoàn toàn vào tuổi mãn kinh.
9.11 – Âm đạo: Dấu hiệu của chất lượng việc tiết hoc-mon
Cũng như vú, âm đạo chịu tác động của việc tiết các hoc-mon sinh dục. Chẳng hạn:
chất nhờn bôi trơn được tiết ra do tác dụng của estrogène. Căn cứ vào độ ẩm của âm
hộ và âm đạo, ta có thể biết được bộ máy tiết hoc-mon làm việc tốt hay xấu và qua đó
biết cả quy trình rụng trứng. Chẳng hạn đến ngày thứ 14 của vòng kinh vẫn không
thấy chất nhờn tiết ra thì có nghĩa đang thiết estrogène và ta phải tìm cách bổ sung.
9.14 – Có nên rửa bên trong âm đạo sau khi giao hợp không?
Không, bởi vì tinh dịch hoàn toàn không mang mầm bệnh. Còn nếu bạn quá áy náy, vì
cảm thấy chưa rửa chưa yên tâm thì chỉ dùng nước đun sôi để nguội, không dùng xà
phòng và tránh đụng mạnh.
9.17 – Muốn giao hợp đạt hiệu quả tốt, phải có sự khao khát.
Nói đến âm hộ và âm đạo là nói đến trung tâm cảu khoái lạc tình dục. Chúng không
hề thụ động như nhiều bạn lầm tưởng. Chúng có 3 nơi cương lên trong lúc giao hợp:
âm vật cương lên, 2 “củ tròn” nằm trong âm hộ cũng phồng lên khi hứng tình, rồi đến
tất cả các hạch tiết chất nhờn đều tăng cường hoạt động bôi trơn âm đạo và làm ướt
khu vực âm hộ. Âm đạo nở to ra, 2 hạch và 2 mép nhỏ cũng hé mở đón đợi dương vật
đưa vào.
Cái mùi đặc biệt kèm với hình ảnh, lòng khao khát tình dục, tất cả các nhân tố đó đều
góp phần tạo nên khoái cảm trong lúc giao hợp. Những ve vuốt chuẩn bị khởi động tất
cả những phản xạ cần thiết “cương âm vật, bôi trơn âm đạo, mép hé mở, âm đạo
phình ra, để chờ”. Khi khoái cảm lên đến tột độ, bắt đầu ự phóng tinh. Dương vật
ngưng lại trong một tư thế bất động và từng đợt phóng tinh dịch được phóng thẳng và
mạnh vào sâu trong âm đạo, dến tận cổ tử cung. Đừng nghĩ lầm rằng phụ nữ chỉ để
yên một cách thụ động và không cản trở nam giới là đủ. Phụ nữ cũng cần có sự hứng
khởi. Và cuộc giao hợp chỉ đạt kết quả tốt khi bạn, bên nữ, thật sự khao khát.
13.3 – Mu trọc
Hiện chưa có cách gì chữa được chứng bệnh này. Vô Rất nhiều phụ nữ đến tuổi mãn
kinh thấy lông mu rụng hết, có người chỉ bị thưa. Nói thật là khoa học hiện chưa giải
quyết được nạn “hói mu” ấy. Các thứ thuốc quảng cáo ở thị trường xem ra không đem
lại kết quả gì. Cách chữa bằng hoc-mon estro-progestérone tỏ ra có thể ngăn chặn
được nạn rụng lông ở mu, nhưng chỉ ngăn chặn chứ không phục hồi được.
13.8 – Phụ nữ có được bảo vệ khỏi bệnh nhồi máu cơ tim không?
Gần đây, phụ nữ đang sắp đuổi kịp nam giới về tỷ lệ mắc các bệnh tim mạch. Tuy
nhiên, đáng chú ý là trước tuổi 50, rất ít phụ nữ mắc nhồi máu cơ tìm. Bệnh này là do
tai biến động mạch vành, chúng bị tắc do xơ vữa động mạch. Mà vai trò của chất
cholestrérone và thuốc lá trong hiện tượng này đã rõ ràng.
13.14 – Sau tuổi mãn kinh: 2, 3 cách nhìn nhận tương lai.
Bước vào tuổi mãn kinh, nhiều phụ nữ cảm thấy mất thăng bằng và bi quan. Nhung
bất cứ hoàn cảnh nào, bạn cũng có thể tìm ra một cách nhìn nhận tỉnh táo. Trước hết,
bạn cần làm bảng so sánh: sang tuổi mãn kinh, bạn được gì, mất cái gì? Và cần thay
đổi cách suy nghĩ như thế nào để thích ứng được với hoàn cảnh mới.
Trước hết, phải thấy bạn vẫn là bạn, hoàn toàn là con người ấy, không có gì thay đôi.
Còn chuyện cơ thể thì mỗi tuổi mỗi khác, tránh sao được những sự đổi thay. Có người
nghĩ: đến tuổi 50, kinh nguyệt hết không còn khả năng sinh sản nữa, mình đâu còn là
phụ nữ? Nhưng thời đại ngày nay, việc sinh đẻ đâu phải là đặc trưng chủ yếu của phụ
nữ? Còn về những mệt mỏi, bệnh tật của tuổi già thì ngày nay khoa học đã có nhiều
biện pháp giúp bạn giảm được rất nhiều những nỗi khó chịu đó. Và nếu bạn chịu giữ
gìn, săn sóc thân thể, ăn mặc cẩn thận, bạn sẽ giữ được duyên dáng. Bên cạnh đó, bạn
có thêm bao nhiêu thuận lợi mới. Tuổi này bạn được thảnh thơi hon, tự tin hơn và nếu
bạn muốn, sẽ có bao nhiêu hoạt động xã hội hữu ích và lý thú chờ đón bạn.
15.5 – Bao giờ cũng có ích: thể dục, xe đạp và tất cả những hoạt động cơ bắp
Mỡ trong cơ thể là do số ca-lo dư thừa được lưu trữ lại làm dự trữ. Cho nên tiêu bớt
ca-lo bằng những hoạt động cơ bắp là rất tốt. Chưa kể thể thao, đạp xe đạp, bơi lội, đi
bộ… khiến cho các cơ bắp của bạn thon thả, san chắc. Chế độ ăn hợp cộng với hoạt
động cơ bắp sẽ nhanh chóng giúp bạn tiêu đi những lớp mỡ thừa đang làm thân hình
bạn quá phì nộn.
15.6 – Để giữ gìn thân hình trẻ trung: du lịch, nghỉ mát ngoài bãi biển.
Tại các nơi du lịch và các bãi biển, trước đây chỉ thấy những phụ nữ từ 40 đến 60
tuổi. Gần đây, ngày càng nhiều phụ nữ trẻ đến nghỉ ngơi, và tại các bãi biển bỗng mọc
lên đủ các loại trại thể dục thể thao lành mạnh với những cô gái khỏe khoắn tươi vui,
thân hình cân đối.
15.7 – Chuyên gia làm gầy?.
Đang xuất hiện rất nhiều văn phòng, phòng khám của những người tự xưng là “bác sĩ
làm gầy”. Tuy nhiên bạn cần phân biệt chuyên gia thật và chuyên gia giả mà số giả
nhiều hơn. Họ vẫn dùng những thứ thuốc độc mà chúng tôi đã kể (xem câu 709)
nhưng họ đặt cho chúng những cái tên bóng bẩy và bí ẩn nghe cứ như thuốc tận Ả
Rập hay Mã Lai và bạn tuy có gầy đôi chút nhưng phải đổi lại bằng giá quá đắt: bạn
mắc bệnh rối loạn tâm thần (do dùng thuốc chiết từ tuyến giáp). Chúng còn có gây
nhiều loại bệnh khác, bệnh suy thận (do dùng thuốc lợi tiểu nhiều quá và không đúng
chỉ định)
Theo chúng tôi, nếu là chuyên gia làm gầy chân chính thì trước hết phải là chuyên gia
về chế độ ăn uống. Tùy theo tạng người của bạn, ông ta sẽ kể cho bạn một chế độ ăn
uống thích hợp và đạt kết quả gần với bạn mong ước nhất. Ngoài ra chuyên gia làm
gầy còn phải am hiểu về tâm bệnh, biết được những uẩn khúc trong tâm trạng bạn và
khuyên bạn một chế độ ăn uống hợp với túi tiền bạn.
12.5 – Vai trò quan trọng của người thầy thuốc và của khung cảnh gia đình cũng
như xã hội.
Tại sao còn phải cần đến thầy thuốc? Rât nhiều phụ nữ đinh ninh tằng đến tuổi mãn
kinh thì còn càn thầy thuốc làm gì? Chúng tôi hoàn toàn phản đối thái độ “đầu hàng”
ấy vì chỉ gây thêm nhiều tai họa cho bản thân người phụ nữ. Người thầy thuốc có thể
giải thích bạn nghe: tuổi mãn kinh không phải là bắt đầu đi vào tuổi già! Một phần
thay đổi trong sức khởe và tâm tính bạn chỉ là do thiếu hoc-mon sinh dục trong máu
và thầy thuốc sẽ khuyên bạn tìm nguyên nhân gây ra đa số những phiền muộn cho bạn
trong môi trường gia đình và xã hội chung quanh bạn.
Bạn nên biết rằng những rối loạn sinh lý và tâm lý có thể chữa được, không nhất thiét
phải dùng đến thuốc an thần, cụ thể là các loại:
- Thuốc có chứa hoc-mon sinh dục estrogène kèm theo một lượng progestérone đem
lại những hiệu quả trông thấy (xem câu 645).
- Thuốc nhằm tác động vào vùng dưới đồi và tuyến yên có thể rất hữu ích cho bạn
(chẳng hạn sulpiride và cyclofénil)
- Tâm lý liệu pháp có thể đem lại vài kết quả nhưng không cơ bản và không giải quyết
được mặt sinh lý của vấn đề.
12.15 – Tuổi mãn kinh, nên trành thai theo biện pháp nào?
Tất cả các biện pháp đều dùng được:
- Pi-luyn nhỏ, không có estrogène (xem câu 111, 112) hiệu quả tốt nhưng dễ gây rối
loạn hoc-mon.
- Viên estrogène – progestérone nhỏ (xem câu 11. 12).
- Đặt vòng hiệu quả tốt nhưng cũng dễ gây những rối loạn nhỏ.
- Thắt vòi trứng, tốt nhưng lại phải tiến hành bằng phẫu thuật và cũng có những phiền
toái kèm theo.
- Thuốc diệt tinh trùng, dưới dạng nút, kem, thuốc đắp, viên trứng. Rất tốt, hiệu quả
bảo đảm 95%.
12.21 – Kinh nguyệt không đều thời mãn kinh: nên xử trí thế nào?
Có nhiều cách chữa:
- Dùng riêng progestérone dưới hình thức viên uống từ ngày thứ 16 đến ngày thứ 25
của vòng kinh, có khi dùng sớm hơn (từ ngày 10 thậm chí từ ngày thứ 5).
- Tùy yêu cầu của bệnh nhân, thầy thuốc có thể cho dùng thêm estrogène tùy theo
bệnh tình của bạn.
- Viên estro – progestérone liều nhỏ.
12.22 – Đặt vòng rồi còn dùng progestérone được nữa không?
Đặt vòng là cách tránh thai rất thuận tiện và thích hợp vào độ tuổi của bạn. Nhưng
không đủ làm bạn dễ chịu (xem câu 630). Vừa đặt vòng, bạn vừa có thể dùng thuốc có
progestérone, chỉ càng tốt mà thôi.
12.24 – Tại sao cách điều trị bằng progestérone lại đáng quý đến thế?
Progestérone tránh cho bạn những nỗi khó chịu (vú cuơng và đau bụng, ứ hơi… ),
đồng thời nó còn là thứ bảo vệ tuyệt vời để tránh ung thư. Ung thư vú hay tử cung
trong giai đoạn này thường một phần do tích tụ quá nhiều estrogène và chúng duy
nhất tác dộng vào cơ thể bạn. Progestérone vào sẽ làm cân bằng estrogène, tránh được
trạng thái hỗn loạn đáng lo ngại.
12.25 – Bạn không muốn béo? Nên ăn theo chế độ kiêng một chút.
BẠn thấy béo ra. Do hai nguyên nhân: thiếu hẳn progestérone trong khi estrogène có
khuynh hướng lưu trữ nước và muối trong cơ thể. Bên cạnh đó, do tâm trạng thất
thường, bạn dễ tìm đến những món ăn hơi quá nhiều chất.
Làm thế nào để chống béo? Trước tiên là dùng thuốc có progestérone để cân bằng
estrogène. Hai là có chế độ ăn kiêng một chút, đơn giản thôi, bớt chất mỡ, đường,
tăng đạm (thịt nạc, sữa, trứng, cá) và rau xanh. Nhưng coi chừng: chế độ ăn cần đựoc
cân bằng và tùy thuộc từng tạng người và bạn nên tìm đến một chuyên gia về ăn
kiêng. Bạn đừng nên chạy theo mốt và cũng dừng tin vào thuốc chống béo. Ăn hợp lý,
thế là đủ. Kết hợp với hoạt động cơ bắp (thể thao, đi bộ, xe đạp, bơi) và bạn sẽ sống
dễ chịu.
12.26 – Quan hệ tình dục có còn đầy ddur khoái cảm nữa không?
Từ tiền mãn kinh, mãn kinh đến hậu mãn kinh, thời gian kéo dài tới 1 năm mới chấm
dứt. Ngay từ tuổi 38 – 40, buồng trứng đã bắt đầu hoạt động chuệch choạc và tiết ra ít
progestérone rồi. Đến tuổi 49 – 50, sang thời kỳ mãn kinh kéo dài 3 – 4 năm cho đến
khi kinh nguyệt hoàn toàn chấm dứt. Sau đấy đến hậu mãn kinh…
12.28 – Phải chăng đây mới là tuổi khoái lạc lên cao nhất?
Trong suốt thời gian đang tuổi sinh nở, người phụ nữ nào cũng lo ngay ngáy chỉ lo
“tắt kinh”. Đến nay không còn khả năng sinh nở nữa, người phụ nữ được hoàn toàn
yên tâm trong lcú giao hợp. Phải chăng đấy là nguyên nhân khiến họ lúc này mới phát
hiện đầy đủ khoái lạc trong giao hợp? Kết quả một cuộc điều tra cho thấy:
- 12% cho biết họ giao hợp nhiều hơn và khoái cảm đạt cao hơn.
- 48% cho biết cũng không hơn không kém so với thời chưa mãn kinh.
- 30% cho biết hứng thú giao hợp ngày càng giảm và chất lượng giao hợp cũng sút
kém.
- 10% hình như chỉ mong sớm đến tuổi mãn kinh để chấm dứt quan hệ tình dục với
nam giới.
Tuy nhiên, cuộc điều tra cũng cho biết: nhiều phụ nữ vẫn còn bị định kiến và dư luận
xã hội chế ngự. Dư luận này cho rằng phụ nữ tuổi 50 mà vẫn còn sinh hoạt tình dục
bình thường là “dâm đãng”! Đó là quan niệm cổ hủ và độc ác, mong bạn đừng bị nó
chi phối.
12.41 – Phụ nữ mãn kinh, vậy nam giới có gặp hiện tượng gì tương tự như thế
không?
Có chứ và người ta gọi tên hiện tượng đó là andropause, biểu hiện cũng gần với thời
kỳ mãn kinh của nữ giới: rối loạn tiêu hóa, mất ngủ, tâm trạng trầm uất, tính hay bẳn
gắt. Còn về phương diện hoc-mon sinh dục nam? Người ta nhận thấy testostérone vẫn
được sản xuất bình thường, chỉ riêng hoạt động của hoc-mon chậm lại, nhưng không
có tình trạng ngừng hẳn như ở phụ nữ.