I. Chng 1. Vn ti v mua bn quc t ..................................................................... 7 Cu 1: Ti sao vn ti l ngnh sn xut vt cht c bit? .................................................... 7 Cu 2: Trnh by phn loi vn ti ......................................................................................... 7 Cu 3: Tc dng ca vn ti .................................................................................................. 9 Cu 4: nh ngha v c im ca vn ti ............................................................................ 9 Cu 5: Phn tch mi quan h gia vn ti v bun bn quc t ........................................... 10 Cu 6: Quyn vn ti l g? Trnh by c s phn chia quyn vn ti trong ngoi thng? ............................................................................................................................... 10 Cu 7: Cc iu kin c s giao hng m ngi bn ginh c quyn vn ti theo Incoterms 2000 .................................................................................................................... 11 Cu 8: Cc iu kin c s giao hng m ngi mua ginh c quyn vn ti theo Incoterms 2000 .................................................................................................................... 11 Cu 9: Phn tch nhng li ch khi ginh c quyn vn ti............................................... 11 Cu 10: Phn tch nhng trng hp khng nn ginh quyn vn ti ................................... 12 II. Chng 2. Vn chuyn hng ha XNK bng ng bin ......................................12 Cu 11: u nhc im ca vn ti bin? ........................................................................... 12 Cu 12: Vai tr ca vn ti bin i vi bun bn quc t ................................................... 13 Cu 13: Nu khi nim cng bin, chc nng cng bin, cc trang thit b c bn ca mt cng bin ...................................................................................................................... 14 Cu 14: Khi nim tu bun v cc cch phn loi tu bun ................................................ 15 Cu 15: c trng kinh t k thut tu bun ........................................................................ 17 Cu 16: Mn nc ca tu: khi nim v ngha? .............................................................. 20 Cu 17: C tu l g? ngha ca vic cm c thng v cm c phng tin ................... 21 Cu 18: Khi nim v ngha ca h s xp hng ca hng v h s xp hng ca tu........ 21 Cu 19: Khi nim, c im v phng thc thu tu ch ................................................. 22 Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 2
Cu 20: Trnh by khi nim ca phng thc thu tu ch v trnh t cc bc thu tu. ...................................................................................................................................... 22 Cu 21: Khi nim v cc chc nng vn n ng bin ................................................... 23 Cu 22: Phn bit gia vn n xp hng ln tu v vn n nhn hng xp. ............. 24 Cu 23: Phn bit vn n ch danh, vn n theo lnh, vn n v danh. ........................ 25 Cu 24: K hu chuyn nhng chng t vn ti l g ? C nhng cch k hu chuyn nhng no ? ....................................................................................................................... 26 Cu 25: Phn bit vn n i thng, vn n ch sut, vn n (chng t) vn ti a phng thc (vn ti lin hp) ............................................................................................. 27 Cu 26: Trnh by v Surrendered Bill of Lading v Sea Way Bill. ..................................... 29 Cu 27: Trnh by trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha theo Quy tc Hague. .................................................................................................................... 30 Cu 28: Trnh by trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha theo Quy tc Hague-Visby. ......................................................................................................... 31 Cu 29: Trnh by trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha theo Quy tc Hamburg. ............................................................................................................... 33 Cu 30: Trnh by cc ngun lut iu chnh trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha vn chuyn theo vn n v so snh ni dung v thi hn trch nhim ca ngi chuyn ch theo cc ngun lut . .......................................................... 35 Cu 31: Trnh by cc ngun lut iu chnh trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha vn chuyn theo vn n v so snh ni dung v c s trch nhim ca ngi chuyn ch theo cc ngun lut . .......................................................... 36 Cu 32: Trnh by cc ngun lut iu chnh trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha vn chuyn theo vn n v so snh ni dung v gii hn trch nhim ca ngi chuyn ch theo cc ngun lut . .......................................................... 38 Cu 33: Trnh by ni dung v thng bo tn tht v khiu ni ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha vn chuyn theo vn n theo cc ngun lut quc t hin hnh (Quy tc Hague, Quy tc Hague-Visby, Quy tc Hamburg) ................................................. 40 Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 3
Cu 34: Trnh by trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha vn chuyn theo vn n theo B lut Hng hi Vit Nam 2005. ............................................... 41 Cu 35: Khi nim v c im ca tu chuyn ................................................................... 41 Cu 36: Khi nim phng thc thu tu chuyn, trnh t cc bc thu tu chuyn v cc hnh thc thu tu chuyn .............................................................................................. 42 Cu 37: Hy quy nh cc iu khon: cng xp d, thi gian xp d, chuyn ch 1 l hng 10.000 tn go t Vit Nam ra nc ngoi .............................................................. 43 Cu 38: Quy nh v tu ca hp ng thu tu chuyn ....................................................... 43 Cu 39: Quy nh v thi gian tu n cng xp hng ca hp ng thu tu chuyn .......... 43 Cu 40: Quy nh v hng ha ca hp ng thu tu chuyn ............................................. 44 Cu 41: Quy nh v cng xp d ca hp ng thu tu chuyn......................................... 45 Cu 42: Quy nh v chi ph xp d ca hp ng thu tu chuyn ..................................... 45 Cu 43: Quy nh v cc ph thu tu ca hp ng thu tu chuyn................................. 46 Cu 44: Trnh by iu khon quy nh v thng/pht xp d trong hp ng thu tu chuyn. ................................................................................................................................ 47 Cu 45: Khi nim, c im, cc hnh thc thu tu nh hn v cc trng hp p dng thu tu nh hn. ....................................................................................................... 48 Cu 46: Hy quy nh cc iu khon: thi gian xp d, thng pht xp d chuyn ch 1 l hng 10.000 tn go t Vit Nam ra nc ngoi .................................................... 49 Cu 47: Hy quy nh cc iu khon: cc ph, lut l gii quyt tranh chp, chuyn ch 1 l hng 10.000 tn go t Vit Nam ra nc ngoi ........................................ 49 Cu 48: Hy quy nh cc iu khon: hng ha, con tu, chuyn ch 1 l hng 10.000 tn go t Vit Nam ra nc ngoi .......................................................................... 49 Cu 49: Hy quy nh cc iu khon: chi ph xp d, thi gian tu n cng xp hng, chuyn ch 1 l hng 10.000 tn go t Vit Nam ra nc ngoi .................................... 50 Cu 50: Phn bit B/L hon ho v khng hon ho ............................................................ 50 Cu 51: So snh c s trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin theo Quy tc Hague, Quy tc Hague-Visby v Quy tc Hamburg. ............................................................ 52 Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 4
Cu 52: So snh thi trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin theo Quy tc Hague, Quy tc Hague-Visby v Quy tc Hamburg. ............................................................ 52 Cu 53: So snh gii hn trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin theo Quy tc Hague, Quy tc Hague-Visby v Quy tc Hamburg. ............................................................ 52 Cu 54: So snh phng thc thu tu ch v phng thc thu tu chuyn ....................... 52 III. Chng 4. Chuyn ch hng ha XNK bng ng hng khng ........................53 Cu 55: V tr v c im ca vn ti hng khng. ............................................................. 53 Cu 56: Trnh by c s vt cht k thut ca vn ti hng khng. ...................................... 54 Cu 57: Cc t chc vn ti hng khng quc t v Vit Nam. ............................................ 55 Cu 58: Trnh by c s php l iu chnh vn ti hng khng trn th gii v Vit Nam. ................................................................................................................................... 56 Cu 59: Trnh by trch nhim ca ngi chuyn ch hng khng theo cc ngun lut iu chnh vn ti hng khng quc t. ................................................................................ 57 Cu 60: Trnh by vn khiu ni v kin tng ngi chuyn ch hng khng theo cc ngun lut iu chnh vn ti hng khng. ..................................................................... 59 Cu 61: Vn n hng khng l g? Nu cc loi vn n hng khng v trng hp s dng chng. Trnh by cch lp v phn phi vn n hng khng. .................................... 60 Cu 62: Cc chc nng ca AWB........................................................................................ 62 Cu 63: Cc hng khng l g? Trnh by cc loi cc hng khng. ................................ 62 IV. Chng 6. Vn chuyn hng ha XNK bng container ........................................63 Cu 64: Li ch ca vic vn chuyn hng ha bng container (i vi ngi chuyn ch, gom hng, ngi gi hng) .......................................................................................... 63 Cu 65: Container l g? Container c tiu chun ha nh th no? Phn loi container.............................................................................................................................. 64 Cu 66: Cc cng c chuyn ch container v cng, ga, bn bi container. ......................... 66 Cu 67: Phng thc gi hng nguyn container FCL/FCL ................................................ 68 Cu 68: Phng thc gi hng l container LCL/LCL ......................................................... 69 Cu 69: Phng thc gi hng kt hp FCL/LCL & LCL/FCL ........................................... 70 Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 5
Cu 70: Khi nim cc ph vn chuyn container, cc b phn cu thnh v cc yu t nh hng ........................................................................................................................... 70 Cu 71: Chng t trong vn chuyn hng ha bng container? Phn loi v chc nng? ..... 71 Cu 72: Trnh by trch nhim ca ngi chuyn ch container i vi hng ha ............... 72 Cu 73: Dch v gom hng l g v li ch ca n? Trch nhim v vai tr ca ca ngi gom hng .................................................................................................................. 73 Cu 74: Dch v gom hng l g? Cc bc trong nghip v gom hng. .............................. 74 Cu 75: Phn bit Master B/L v House B/L ....................................................................... 74 Cu 76: Ti sao khi gi hng bng container nn thay cc iu kin Incoterms CIF, FOB, CFR bng cc iu kin CIP, FCA, CPT .................................................................... 74 Cu 77: Nhc im ca h thng vn ti container ............................................................ 75 V. Chng 7. Vn chuyn hng ha XNK bng vn ti a phng thc ..................75 Cu 78: nh ngha v c im VTPT ............................................................................ 75 Cu 79: Cc hnh thc t chc VTPT ............................................................................... 75 Cu 80: Vn ti a phng thc l g? Hiu qu ca VTPT .............................................. 76 Cu 81: Nu cc ngun lut iu chnh vn ti a phng thc trn th gii v Vit Nam. ................................................................................................................................... 77 Cu 82: nh ngha v phn loi MTO ................................................................................ 77 Cu 83: Ch trch nhim thng nht l g? Phn bit ch trch nhim thng nht v ch trch nhim tng chng........................................................................................ 78 Cu 84: Quy nh thi hn trch nhim ca MTO ............................................................... 78 Cu 85: Quy nh c s trch nhim ca MTO .................................................................... 78 Cu 86: Quy nh gii hn trch nhim ca MTO ............................................................... 79 Cu 87: So snh trch nhim ca MTO theo 3 ngun lut iu chnh VTPT: C 1980 ca Lin Hp Quc, Bn Quy tc UNTACD/ICC v N 87/2009/N-CP. ......................... 80 Cu 88: Quy nh v thng bo tn tht v khiu ni ngi kinh doanh vn ti a phng thc ........................................................................................................................ 80 Cu 89: nh ngha, cc loi chng t vn ti a phng thc ........................................... 81 Cu 90: u nhc im ca VTPT ................................................................................... 82 Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 6
VI. Chng 8. Giao nhn hng ha XNK ....................................................................82 Cu 91: Khi nim giao nhn v ngi giao nhn ................................................................ 82 Cu 92: Phm vi ca dch v giao nhn ............................................................................... 83 Cu 93: Vai tr ca ngi giao nhn ................................................................................... 84 Cu 94: C s php l giao nhn hng ha XNK ................................................................. 84 Cu 95: Nguyn tc giao nhn hng ha XNK..................................................................... 85 Cu 96: Quy trnh giao hng XK ......................................................................................... 85 Cu 97: Quy trnh nhn hng NK ........................................................................................ 88 VII. Cc cu hi ph .....................................................................................................90 Cu 1. Cc sn bay quc t Vit Nam? ............................................................................. 90 Cu 2. Cc cng hng khng quc t ca Vit Nam? ........................................................... 90 Cu 3. Cc cm cng bin Vit Nam? .............................................................................. 90 Cu 4. Vit Nam tham gia cng c bu tri no? ............................................................... 91 Mt s cu hi ph khc: ..................................................................................................... 91 Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 7
B CU HI THI VN P MN: VN TI V GIAO NHN TRONG NGOI THNG
I. Chng 1. Vn ti v mua bn quc t Cu 1: Ti sao vn ti l ngnh sn xut vt cht c bit? Tr li: - Vn ti l ngnh sn xut vt cht v c s kt hp ca 3 yu t to nn sn phm mi: sc lao ng (con ngi), cng c lao ng v i tng lao ng. Con ngi bng cng c lao ng (phng tin vn chuyn) tc ng vo i tng lao ng (i tng vn chuyn hnh khch, hng ha) to ra sn phm mi (s di chuyn v tr trong khng gian). - Vn ti l ngnh sn xut vt cht c bit v: + Qu trnh vn ti khng lm thay i tnh cht l ha ca i tng vn chuyn, ch lm thay i v tr i tng vn chuyn; + Qu trnh sn xut v tiu th sn phm gn lin vi nhau, khng tch ri nhau; + Sn phm vn ti khng c hnh dng, kch thc, trng lng nhng c tnh vt cht v mang hai thuc tnh gi tr - cc ph vn ti v gi tr s dng. Cu 2: Trnh by phn loi vn ti Tr li: 1. Cn c phm vi phc v: - Vn ti cng cng: phc v nhu cu vn chuyn hnh khch, hng ha ton x hi, l mt b phn cu thnh nn kinh t quc dn, to ra sn phm x hi v thu nhp quc dn. V d: xe khch. - Vn ti ni b: phc v nhu cu vn chuyn nguyn vt liu, sn phm, bn thnh phm, ni b c quan, x nghip; l mt b phn khng th tch ri ca hot ng sn xut kinh doanh; c tnh vo gi thnh, l mt b phn cu thnh gi c sn xut. V d: xe a n CBCNVC. 2. Cn c phm vi hot ng: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 8
- Vn ti ni a: qu trnh vn chuyn nm trong phm vi bin gii mt quc gia. - Vn ti quc t: hnh thc vn chuyn hng ha vt ra khi phm vi bin gii mt quc gia, c ngha l im u v im cui ca qu trnh vn ti nm trn hai lnh th khc nhau. + Vn ti trc tip: gia hai quc gia c chung bin gii hoc s dng vng bin quc t. + Vn ti qu cnh: s dng lnh th ca mt hoc nhiu nc th ba. 3. Cn c mi trng hot ng: - Vn ti ng b: ng st v t + Vn ti bng t: c ng, linh hot, hot ng trn mi a hnh; nng lc vn chuyn hn ch. + Vn ti ng st: hot ng quanh nm, t chu nh hng ca thi tit; nng lc vn chuyn ln; km linh hot, c ng => vn chuyn chng chnh, kt hp vi cc phng thc khc. - Vn ti ng thy: ch yu ng bin. - Vn ti ng khng: ch yu my bay. - Vn ti ng ng: phng thc vn ti r nht, p dng cho vn ti du, nc, cc sn phm lin quan n du, kh t, 4. Cn c i tng vn chuyn: - Hnh khch - Hng ha - Hn hp 5. Cn c khong cch vn chuyn: - Vn chuyn ng gn: trong cng khu vc. VD: Vit Nam v cc nc chu , ngc li. - Vn chuyn ng xa: VD: Vit Nam v cc nc EU, M. 6. Cn c cch t chc vn chuyn: - n phng thc: vn chuyn bng 1 phng thc duy nht (khng phi 1 phng tin duy nht). Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 9
- a phng thc: hay cn gi l vn ti lin hp vn chuyn bng nhiu phng thc trn c s 1 hp ng vn chuyn, mt chng t vn chuyn, mt ngi ph trch c hnh trnh. - t on: vn chuyn bng nhiu phng thc trn c s nhiu hp ng vn chuyn, nhiu chng t vn chuyn, nhiu ngi ph trch chng ring ca mnh. - Vn ti hng nguyn: nhu cu vn chuyn ln, hng xp nguyn toa, nguyn container, nguyn tu, - Vn ti hng l: xp chung vi hng ha ca ch hng khc trn phng tin vn ti, nhu cu vn chuyn khng ln lm. Cu 3: Tc dng ca vn ti Tr li: * Tc dng chung: - Vn ti lm di chuyn v tr hnh khch, hng ha trong khng gian; - Vn ti gp phn tiu th hng ha ca cc ngnh khc - Vn ti gp phn thng sut qu trnh lu thng hng ha, lm lin tc qu trnh sn xut trong lu thng. * Tc dng vi mua bn quc t: - Gp phn m rng, pht trin mua bn quc t - Gp phn thay i c cu hng ha, c cu th trng - Lm thay i cn cn thanh ton quc t: s dng ngoi t; XK sn phm vn ti ln th cn cn c ci thin, NK ln th cn cn thay i tiu cc. - nh hng ti hiu qu sn xut kinh doanh XNK: chi ph vn ti (60-70% cc ph) cu thnh nn gi c hng ha => nh hng ti mua bn quc t. Cu 4: nh ngha v c im ca vn ti Tr li: 1. nh ngha: - Theo ngha rng: Vn ti l quy trnh k thut nhm di chuyn v tr ca con ngi v vt phm trong khng gian p ng mt nhu cu no . Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 10
- Theo ngha hp: Vn ti l s di chuyn v tr ca hnh khch v hng ha trong khng gian nhm t c mc ch nht nh, ng thi tha mn hai tnh cht: + L hot ng sn xut vt cht: to ra sn phm x hi v thu nhp quc dn + L hot ng kinh t ring bit: l b phn cu thnh nn kinh t quc dn. 2. c im ca vn ti: - Vn ti l mt ngnh sn xut vt cht ca x hi - Vn ti l mt ngnh sn xut vt cht c bit ca x hi (xem li cu 1). Cu 5: Phn tch mi quan h gia vn ti v bun bn quc t Tr li: Vn ti v mua bn quc t c mi quan h hu c vi nhau: - Vn ti l b phn khng th tch ri vi mua bn quc t: + Mua bn quc t: thay i quyn s hu + Vn ti: di chuyn quyn s hu. Nu khng c vn ti, mua bn quc t khng th hon thnh. - Vn ti v mua bn quc t tc ng qua li, thc y nhau cng pht trin: + Vn ti l tin cho mua bn quc t ra i v pht trin + Mua bn quc t pht trin lm tng nhu cu vn chuyn, thc y vn ti ng dng KHKT, nng cao nng lc vn chuyn + Vn ti pht trin li thc y mua bn quc t pht trin. Cu 6: Quyn vn ti l g? Trnh by c s phn chia quyn vn ti trong ngoi thng? Tr li: - Quyn vn ti l quyn t chc vn chuyn hng ha t ni gi hng (bn bn) ti ni nhn hng cui cng (bn mua) theo quy nh trong hp ng mua bn. Quyn vn ti th hin qua vic k kt hp ng vn ti v thanh ton cc ph trc tip. - C s phn chia quyn vn ti: da vo iu kin c s giao hng theo Incoterms c quy nh trong hp ng mua bn: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 11
+ Ngi bn ginh c quyn vn ti: CFR, CIF, CPT, CIP, DAF, DEQ, DES, DDU, DDP. + Ngi mua ginh c quyn vn ti: EXW, FCA, FAS, FOB. Cu 7: Cc iu kin c s giao hng m ngi bn ginh c quyn vn ti theo Incoterms 2000 Tr li: Cc iu kin c s giao hng nhm C v D: - CFR (cost, freight tin hng, cc ph) - CIF (cost, insurance, freight tin hng, bo him, cc ph) - CPT (carraige paid to cc ph tr ti) - CIP (carraige, insurance paid to cc ph, bo him tr ti) - DAF (Delivery at frontier Giao ti bin gii) - DES (Delivery ex ship Giao ti tu) - DEQ (Delivery ex quay Giao ti cu tu) - DDU (Delivery Duty Unpaid Giao hng thu cha tr) - DDP (Delivery Duty Paid Giao hng thu tr). Incoterms 2010: Nhm C & Nhm D (DAT, DAP, DDP). Cu 8: Cc iu kin c s giao hng m ngi mua ginh c quyn vn ti theo Incoterms 2000 Tr li: Cc iu kin nhm E v F: - EXW (Ex works Giao ti xng) - FAS (Free alongside ship Giao dc mn tu) - FCA (Free Carrier Giao cho ngi chuyn ch) - FOB (Free on board Giao hng ln tu) Cu 9: Phn tch nhng li ch khi ginh c quyn vn ti Tr li: - Nu hp ng khng quy nh c th, ch ng hon ton trong t chc vn chuyn nh chn phng tin, hnh trnh, ngi vn chuyn c li nht cho mnh. iu ny cng t Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 12
c phng n ti u trong vn chuyn: p ng nhu cu, vn chuyn an ton vi hnh trnh ngn nht, chi ph r nht. - Thc y s pht trin ca phng tin vn ti v cc ngnh dch v trong nc c lin quan, khng cn thu nc ngoi - Tng thu gim chi ngoi t. VD: xut theo CIF, CIP, DES, DEQ s tng thu ngoi t, trong khi nhp FOB, FAS, FCA, EXW lm gim chi ngoi t - Nu hp ng khng quy nh c th chnh xc ngy giao hng, ch ng trong vn chuyn. Ngi bn gom hng s thu tu, ngi mua thu c tu s iu tu i nhn hng. - Ch ng trong m phn, k kt hp ng vn ti - C ngha trong qu trnh hi nhp quc t: nng cao nng lc cnh tranh ngnh vn ti trong nc, tham gia phn cng lao ng quc t. Cu 10: Phn tch nhng trng hp khng nn ginh quyn vn ti - Khng am hiu v th trng vn ti - Xt thy vic thu phng tin vn ti l kh khn - Cc ph vn ti d on s tng mnh so vi thi im k kt hp ng mua bn - Th trng thuc v i tc trn bn m phn: cn mua gp hoc bn gp - Quy nh ca php lut v tp qun thng mi - Chnh lch gia gi c cc v khng cc nh hn chi ph vn ti vi ngi mua v ln hn chi ph vn ti vi ngi bn.
II. Chng 2. Vn chuyn hng ha XNK bng ng bin Cu 11: u nhc im ca vn ti bin? Tr li: 1. u im: - Cc tuyn ng vn ti bin hu ht l tuyn ng giao thng t nhin: khng phi u t nhiu vn, nhn lc xy dng, bo qun => mt nguyn nhn lm gi thnh thp. - Nng lc vn chuyn ln: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 13
+ Trng ti ln. VD: t l 50 60MT, ng st l 4000 6000MT, my bay l 250MT. Max ca VT bin l Knock Nevis 647.000MT. + Cng tuyn ng, cng mt lc i c hai chiu, nhiu tu. - Gi thnh thp: bng 1/10 hng khng v 1/5 ng b. + Nguyn nhn: trng ti ln, c ly di, nng lc vn chuyn ngy mt tng, nng sut lao ng cao. - Thch hp chuyn ch hu ht cc loi hng ha trong mua bn quc t: + Hng cng knh, khi lng ln + Gi tr khng cao + Khng i hi giao nhanh 2. Nhc im: - Chu nh hng ca cc iu kin t nhin: bo bin, iu kin thy vn. - Tc vn chuyn chm: 16-20 hi l/h = 30-40km/h, max l 35 hi l/h - Khng thch hp vi nhng hng: + Gi tr ln + Cn giao nhanh + Mau h hng Cu 12: Vai tr ca vn ti bin i vi bun bn quc t Tr li: Vai tr ca vn ti bin vi bun bn quc t: 1. Vn ti bin l yu t khng th tch ri vi bun bn quc t - Qu trnh XNK hon thnh nh vn ti, 80% lng hng bun bn quc t c chuyn ch bng ng bin. 2. Vn ti bin thc y bun bn quc t pht trin Q = (P 1 x P 2 )/L P 1 : Tim nng kinh t nc th 1 P 2 : Tim nng kinh t nc th 2 L: Khong cch gia hai nc (khng gian, thi gian, kinh t) Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 14
Xt v khong cch kinh t, vn ti cng pht trin, cc ph cng r, L cng nh => lng hng xut nhp khu cng tng. 3. Vn ti bin pht trin gp phn thay i c cu hng ha, c cu th trng - Trc y, thng XNK thnh phm, bn thnh phm. By gi, XNK c nguyn liu, du th, cc cht lng, hng ri nhiu hn. - Th trng xa xi hn cng tng ln. 4. Vn ti bin nh hng ti cn cn thanh ton quc t - Ty thuc xut khu hay nhp khu sn phm vn ti nhiu m nh hng tch cc hoc tiu cc ti cn cn thanh ton quc t. Cu 13: Nu khi nim cng bin, chc nng cng bin, cc trang thit b c bn ca mt cng bin Tr li: 1. Cng bin l ni tu bin ra vo, neo u; phc v tu v phc v hng ha; u mi giao thng quan trng ca cc quc gia c cng. 2. Chc nng cng bin: - Phc v tu: chc nng u tin, phc v tu ra vo, neo u, v sinh, sa cha tu, => hot ng vt phm vi cng m trn phm vi thnh ph cng. VD: Hi Phng. - Phc v hng ha: phc v xp d hng ha (quan trng nht), sa cha, k k m hiu, bo qun, 3. Nhim v cng bin Vit Nam (bonus): - Xy dng k hoch quy hoch trong phm vi trch nhim - Phi hp hot ng vi cc c quan khc qun l cng - Yu cu c quan hu quan cung cp thng tin qun l cng - Phi hp tm kim cu nn v khc phc s c mi trng - Gim st vic tun th quy nh php lut cng - Cp giy php ra vo cng, thc hin yu cu bt gi, tm gi tu. 4. Cc trang thit b ca cng bin: - Nhm trang thit b phc v tu ra vo, ch i xp hng: cu cng, tn hiu, phao tiu, Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 15
- Nhm trang thit b phc v xp d: yu t k thut quan trng nht cho bit nng sut xp d, kh nng thng qua tu v hng ha ca cng. - Nhm trang thit b kho bi v bo qun: h thng thit b, din tch kho bi, cho thy kh nng phc v hot ng kinh doanh cng - H thng giao thng ca cng v cu ni vi hu phng - Cc thit b ni trn mt nc: cu ni, phao ni, cn cu ni, - Nhm thit b khc: thng tin lin lc, nh sng, cung cp nc, phng lm vic, 5. Cc ch tiu hot ng ca cng: - S lng tu / tng trng ti ton phn / tng dung tch ng k ra vo cng trong mt nm: cho bit ln ca cng. - S lng tu c th b d cng mt lc: cng c bao nhiu cu tu, mi cu tu di bao nhiu. - Khi lng hng ha bc d trong mt nm - Mc xp d ca cng: nng sut, quy trnh xp d, t l c gii ha trong xp d. - Kh nng cha hng ca kho bi - Lut l, tp quans, ph v gi c dch v cng. Cu 14: Khi nim tu bun v cc cch phn loi tu bun Tr li: 1. Theo Vin kinh t Hng hi v Logistic: Tu bun l tu bin dng ch ngi v ch khch v mc ch thng mi. 2. Phn loi tu bun: 2.1. Cn c cng dng ca tu: - Tu ch hng kh: hng rn c hoc khng c bao b, hng lng c bao b. + Tu ch hng bch ha + Tu container + Tu ch hng kh khi lng ln + Tu ch x lan + Tu ch hng hn hp - Tu ch hng lng (Tankers): hng lng khng bao b Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 16
+ Tu ch du + Tu ch cht lng khc + Tu ch kh t thin nhin + Tu ch du kh ha lng - Tu ch hng c bit: hng cn bc d, bo qun c bit + Tu ch hng ng lanh + Tu ch hoa qu ti + Tu ch sc vt sng 2.2. Cn c c tu: - Tu nh: trng ti v dung tch nh nhng phi trn 100GRT hoc 300DWT. - Tu trung bnh: trng ti di 200.000DWT, dng ch hng ri, hng bch ha. - Tu rt ln (VLCC Very large crude carrier): tu c trng ti t 200.000 n 350.000DWT, dng ch du. - Tu cc ln (ULCC): c trng ti t 350.000DWT tr ln, dng ch du th. 2.3. Cn c c tu: - Tu treo c thng - Tu treo c phng tin 2.4. Cn c tui tu: - Tu tr: 1-5t - Tu TB: 5-10t - Tu gi: 10-15t - Tu rt gi: 15-20t 2.5. Cn c phm vi kinh doanh: - Tu chy vng bin gn - Tu chy vng bin xa 2.6. Cn c phng thc kinh doanh - Tu nh tuyn tu ch - Tu chy rng 2.7. Cn c ng c tu: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 17
- Tu chy ng c diezen - Tu chy ng c hi nc Cu 15: c trng kinh t k thut tu bun Tr li: 12 c trng kinh t k thut ca tu bun: tn tu, cng ng k, c tu, ch tu, kch thc, mn nc, trng lng, trng ti, dung tch ng k, dung tch cha hng, cp hng ca tu, h s xp hng. 1. Tn tu Ships name: - Danh t hoc k hiu gi tn tu do ch tu t ra, c c quan ng kim chp nhn. - Thng xut hin trong cc vn n, hp ng vn chuyn, chng t bo him, t khi xut hin trong hp ng mua bn. - ngha: dng qun l, giao hng, nhn hng, cn c xc nh ngi chuyn ch c hon thnh ngha v hay khng. 2. Cng ng k ca tu (Port of registry): - C th l hoc khng l cng thuc nc s hu con tu - ng k nc no th mang quc tch nc . 3. C tu (Flag): c quc tch ca tu - C phng tin - C thng 4. Ch tu (Shipowner): - C th l hoc khng l ngi chuyn ch. 5. Kch thc ca tu (Dimensions of ship): - Chiu di ca tu (Length over all): khong cch thng gc gia hai im di nht ca tu. - Chiu rng ca tu (Breadth Extreme): Khong cch thng gc gia hai im rng nht ca tu. - ngha: cho bit tu c kh nng cp cng, qua knh o, vt tu trc, hay khng. 6. Mn nc ca tu (Draught, Draft): Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 18
- L chiu cao thng gc t y tu ln mt nc, tnh bng feet hoc m, thay i ty lng hng ha xp trn tu, vng bin kinh doanh v ma kinh doanh. - Gm mn nc cu to v mn nc ti a. - ngha: cho bit kh nng cp cng, qua knh o, cn hng trn tu (da vo mn nc bit c s hng trn tu). 7. Trng lng ca tu (Displacement Tonnage): - L trng lng ca nc m phn chm ca tu chim ch, tnh bng tn di (long ton). D = M/35 D: Trng lng ca tu M: Th tch ca nc b tu chim ch, tnh bng feet. - Gm 2 loi: + Trng lng tu khng hng Light Displacement: l trng lng nh nht ca tu, gm trng lng v tu, my mc thit b trn tu, nc trong ni hi, thuyn vin v hnh l ca h. + Trng lng tu y hng Heavy Displacement: gm trng lng tu khng hng v trng lng hng ha thng mi, vt phm cn thit cho chuyn i m tu c th ch c mn nc ti a. HD = LD + Hng ha + Vt phm. 8. Trng ti ca tu (Dead weight tonnage DWT = Carrying Capacity): - Sc ch ca tu mn nc ti a, tnh bng tn di (Long ton). - Gm hai loi: + Trng ti ton phn (Deadweight capacity DWC): bng trng lng tu y hng tr trng lng tu khng hng, hay chnh l trng lng ca hng ha thng mi v vt phm cn cho chuyn i m tu c th ch c mn nc ti a. + Trng ti tnh (Deadweight Cargo Capacity DWCC): bng trng ti ton phn tr i trng lng vt phm, hay chnh l trng lng ca hng ha thng mi, thay i ph thuc trng lng vt phm cn thit cho chuyn i. => DWC = 20 25% HD l c inh DWCC = 15 20% HD c th thay i, bng cch thay i trng lng vt phm. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 19
=> Ti u ha DWCC bng cch gim trng lng vt phm, qua cch cung ng vt phm theo tng chng. 9. Dung tch ng k ca tu (Register Tonnage): - L tng th tch cc khoang trng khp kn trn tu, tnh bng tn ng k, mt khi hoc cubic feet. (1RT=2.83m3=100c.ft). - C hai loi: + Dung tch ng k ton phn (GRT): tng dung tch ca cc khoang trng khp kn tnh t boong trn cng tr xung. Dng qun l, ng k xc nh bin ch tu v lng s quan, thy th. + Dung tch ng k tnh (NRT): tng dung tch khoang trng khp kn cha hng. Dng tnh ph cng, thu, ph hoa tiu, 10. Dung tch cha hng ca tu (Cargo Space): - Kh nng xp cc loi hng ha khc nhau vo hm tu ca con tu , tnh bng c.ft hoc m 3 . - C hai loi: + Dung tch cha hng ri (Grain Space) = d . r . c + Dung tch cha hng bao kin (Bale Space) - Dung tch cha hng ri bao gi cng ln hn dung tch cha hng bao kin v hng ri tn dng c ht th tch hm tu. 11. Cp hng ca tu (Class of ship): - Vi nhng tu t 100GRT tr ln, c quan ng kim s gim st qu trnh ng tu v cp chng ch ni r kh nng i bin ca tu. Chng ch cht lng tu l cp hng ca tu. - Cp hng cao nht: A1. 12. H s xp hng: - H s xp hng ca tu (Coefficience of Loading): cho bit mt tn trng ti tnh ca tu tng ng vi bao nhiu n v dung tch cha hng ca tu: CL = CS/DWCC Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 20
- H s xp hng ca hng (Stowage Factor): cho bit mt tn hng khi xp chim bao nhiu n v th tch hm tu: SF = V/D (V: th tch, D: trng lng hng) - ngha: tm ra phng n xp hng ti u, tn dng c ht trng ti v th tch tu: X1 + X2 + + Xn = DWCC X1 . SF1 + X2 . SF2 + + Xn. SFn = CS Cu 16: Mn nc ca tu: khi nim v ngha? Tr li: 1. Mn nc ca tu l chiu cao thng gc t y tu ln mt nc, c tnh bng feet hoc m, khc nhau ty thuc lng hng ha trn tu, vng bin kinh doanh v ma kinh doanh. - Mn nc ca tu c chia ra: + Mn nc ti thiu/cu to (Light draught): chiu cao thng gc t y tu ln mt nc khi tu khng ch hng. + Mn nc ti a (Loaded Draught): chiu cao thng gc t y tu ln mt nc khi tu ch y hng v an ton. 2. ngha: cho bit kh nng cp cng, qua knh o v cn hng trn tu. 3. Vch xp hng Plimsoll: c xy dng da trn mn nc ca tu, vng kinh doanh, ma kinh doanh. Do tu phi di chuyn vo cc vng khc nhau nn da vo vch xp hng ny xp hng sao cho mn nc ti a ca tu khng ln hn mn nc ca cc vng bin i qua. 4. Mn nc ca cc cng Vit Nam: - Cng nc ngt nn mn nc thp: Ci Ln l 15m, Hi Phng l 6-9m Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 21
- Thng phi lng hng.
Cu 17: C tu l g? ngha ca vic cm c thng v cm c phng tin Tr li : * C tu l c quc tch ca tu. Tu ng k nc no th mang quc tch v treo c nc . C tu gm 2 loi : + C thng (Conventional flag): c quc tch ca nc s hu tu. + C phng tin (Flag of convenience): tu ng k v treo c ca nc khc nc s hu con tu. * ngha ca vic cm c: - C thng: qun l s lng tu thc ca nc s hu. - C phng tin: trnh th ch (treo c nc trung lp) v c hng u i v thu, ph vn ti (treo c nc ang v km pht trin). Cc nc cho thu c phng tin th thu c ph v s dng c ngun nhn lc tha ca nc mnh. Cu 18: Khi nim v ngha ca h s xp hng ca hng v h s xp hng ca tu Tr li : - H s xp hng ca hng l t l gia th tch ca hng ha v trng lng ca hng ha khi c xp ln tu, cho bit mt tn hng chim bao nhiu n v th tch trong hm tu. Stowage factor = V/D (V : th tch hng, D: trng lng hng) - H s xp hng ca tu l t l gia dung tch cha hng ca tu vi trng ti tnh ca tu, cho bit mt tn trng ti tnh ca tu tng ng bao nhiu n v dung tch cha hng. Coefficience of loading = CS/DWCC - H s xp hng ca hng cng nh th hng cng nng (<=40c.ft/tn: nng). T h s xp hng, ta tm ra phng n xp hng ti u tn dng c c th tch v trng ti tu : X 1 + X 2 + + X n = DWCC Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 22
X 1 .SF 1 + X 2 .SF 2 + + X n .SF n = CS X: trng lng cc mt hng SF: h s xp hng ca mt hng tng ng Cu 19: Khi nim, c im v phng thc thu tu ch Tr li: 1. Khi nim tu ch: l tu chy thng xuyn trn tuyn ng nht nh, gh qua nhng cng nht nh, theo mt lch trnh nh sn. 2. c im tu ch: - Lch trnh c cng b trn phng tin thng tin i chng phc v khch hng. - Chng t iu chnh cc quan h ca tu ch l vn n - Cc iu kin vn chuyn c in sn trn vn n; ngi thu tu khng th sa cha, b sung nhng iu kin ny - Mc cc ph nh sn ch tu a ra cng b trn biu cc - Tu chy tc nhanh, thng ch hng bch ha khi lng nh - Khng quy nh mc xp d, thng pht xp d v l trch nhim ngi chuyn ch v tu ch li cng mt s ngy quy nh ri li quay ra. 3. Khi nim phng thc thu tu ch: thu tu ch hay lu cc tu ch l vic ch hng lin lc vi ch tu hoc i l ch tu yu cu c thu mt phn tu chuyn ch hng ha t ni ny n ni khc. Cu 20: Trnh by khi nim ca phng thc thu tu ch v trnh t cc bc thu tu. Tr li : 1. Khi nim phng thc thu tu ch: thu tu ch hay lu cc tu ch l vic ch hng lin lc vi ch tu hoc i l ch tu yu cu c thu mt phn tu chuyn ch hng ha t ni ny n ni khc. 2. Trnh t cc bc thu tu ch : B1: Ch hng nh ngi mi gii tm hi tu vn chuyn hng ha B2: Ngi mi gii cho tu, hi tu bng cch gi giy lu cc tu ch cho ch tu. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 23
B3: Ngi mi gii v ch tu m phn mt s iu khon ch yu trong xp d, vn chuyn: tn hng, s lng, cng xp, cng d, chng t cung cp. B4: Ngi mi gii thng bo kt qu lu cc cho ch hng. B5: Ch hng n lch tu, sp xp vn chuyn hng ha ra cng giao cho tu. B6: Sau khi hng ha c xp ln tu, ngi chuyn ch cp vn n/chng t vn ti theo yu cu ca ch hng. Cu 21: Khi nim v cc chc nng vn n ng bin Tr li: 1. Vn n ng bin l chng t chuyn ch do ngi chuyn ch hoc i din ngi chuyn ch cp cho ngi gi hng sau khi xp hng ln tu hoc nhn hng xp. 2. Cc chc nng ca vn n ng bin: Vn n ng bin c ba chc nng sau: - L bng chng xc nhn mt hp ng chuyn ch hng ha bng ng bin c k kt. + L bng chng v trong phng thc thu tu ch khng c hp ng, ch c vn n iu chnh quan h chuyn ch, trong thu tu chuyn, sau khi k hp ng, giao hng cng c cp B/L. Khi , vn n cng l bng chng hp ng c k kt. + Khng l hp ng v n c lp vi hp ng. B/L in sn cc iu kin chuyn ch, khng c s m phn tha thun nn trong phng thc thu tu ch, n khng c coi l hp ng. Trong thu tu chuyn, hp ng s iu chnh quan h gia ngi thu tu v ngi cho thu tu, trong khi B/L iu chnh quan h gia ngi cp v ngi cm vn n. c bit bn CIF, CFR, hai quan h ny chc chn khc bit nn B/L khng l hp ng. - L bin lai nhn hng ch v bin lai giao hng: + Sau khi nhn hng ch hoc xp hng ln tu, B/L mi c cp. + Ngi chuyn ch s giao hng cho ngi u tin cm vn n hp php cng n, sau thu li vn n gc. Khi , ngi chuyn ch hon thnh ngha v ca mnh. V vy, B/L cng l bin lai giao hng. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 24
- Giy chng nhn quyn s hu hng ha ghi trn vn n. + Hng ha vn chuyn bng ng bin lu, gi c bin ng => c th bn hng bng cch chuyn nhng vn n. + Bt c ai cm gi vn n hp php cng l ch s hu ca hng ha ghi trn vn n. => B/L c ngi bn s dng chng minh hon thnh ngha v giao hng, ngi chuyn ch chng minh hon thnh ngha v chuyn ch, ngi mua nhn c hng. Trong mua bn, B/L c mua bn nh mua bn hng ha. Trn lnh vc khc, l chng t quan trng trong b h s khiu ni, kin tng. Cu 22: Phn bit gia vn n xp hng ln tu v vn n nhn hng xp. Tr li : Shipped on board B/L Recieved for shipment B/L c pht hnh sau khi hng ha c xp ln tu c pht hnh sau khi hng ha c giao cho ngi chuyn ch, ngi chuyn ch cam kt s xp hng v chuyn ch hng ha bng ng con tu khi trn vn n. p dng khi : + giao hng cho ngi chuyn ch nhng tu cha n hoc tu cha sn sng xp hng + S dng nhiu ngi trung gian: ngi gom hng, ngi gia nhn + Giao hng t kho n kho C ng du ch: On board, Shipped, Shipped on board
C gi tr chng c ln chng t ngi bn hon thnh ngha v giao hng theo hp ng mua bn, c bit FOB, CIF, CFR Ngi bn c th b coi cha hon thnh ngha v giao hng theo hp ng mua bn, c bit trong FOB, CIF, CFR Nu khng c quy inh thm, s c chp nhn thanh ton Nu khng c quy nh thm, s b t chi thanh ton => Bonus: Gii quyt vi vn n nhn hng xp: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 25
- Ch xp hng ri ly xc nhn ca thuyn trng - Nu khng th giao c hng ln tu th thay i iu kin c s giao hng trong hp ng mua bn: FOB -> FAS, CIF -> CIP, CFR -> CPT. Cu 23: Phn bit vn n ch danh, vn n theo lnh, vn n v danh. Tr li :
Vn n ch danh (Straight B/L) Vn n theo lnh (B/L to order of) Vn n v danh (B/L to the bearer) nh ngha L vn n trn ghi r tn v a ch ngi nhn hng - L vn n trn khng ghi tn ngi nhn m ghi theo lnh, hoc ghi tn ngi nhn nhng vn ghi hoc theo lnh L vn n khng ghi tn ngi nhn (ko ghi g), hoc ghi r l v danh (In blank, to the bearer), theo lnh trng (to the order of) hoc k hu chuyn nhng nhng khng ghi ngi hng li tip theo u im Khng b mt hng nu mt B/L - c s dng ph bin - C th chuyn nhng bng cch k hu thng thng D dng mua bn (chuyn nhng vn n bng cch trao tay) Nhc im Khng thc y bun bn pht trin v khng chuyn nhng c B/L theo cch thng Ri ro cao Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 26
thng Lu - Vn ti hng ha phi thng mi - Hng ha thng mi gia c nhn c nhn hoc cng ty m vi cng ty con - i vi vn n theo lnh trng, tp qun thng mi coi l theo lnh ngi gi nhng theo ESCAP th l vn n v danh => khi lp yu cu ngi chuyn ch ghi r theo lnh ai Nhiu nc, trong c VN khng cng nhn tnh php l ca vn n ny Cch nhn hng Mang B/L cng giy t ty thn hoc giy gii thiu nhn hng - Ai nhn hng l ty thuc ngi ra lnh - Ngi ra lnh ph bin nht l ngn hng (thanh ton L/C ph bin, lnh ngn hng m bo li ch 3 bn) Bt c ai cm trong tay vn n u c th nhn c hng
Cu 24: K hu chuyn nhng chng t vn ti l g ? C nhng cch k hu chuyn nhng no ? Tr li : 1. K hu chuyn nhng chng t vn ti l mt th tc chuyn nhng quyn s hu hng ha ghi trn chng t t ngi ny sang ngi khc. 2. Cc cch k hu chuyn nhng: - K hu ch danh: ngi k hu ghi r tn ngi c hng li (Deliver to). Khi vn n theo lnh tr thnh vn n ch danh. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 27
- K hu theo lnh: ngi k hu ghi theo lnh ca ngi hng li tip theo. Qu trnh tip din cho n ngi hng li cui cng (to the order of (only)). - K hu v danh/ trng: k hu nhng khng ghi r ngi hng li tip theo l ai (to the order of bearer hoc to the order of). Khi vn n tr thnh vn n v danh. Vn n k hu trng c th dng trong mua bn hng ha trao tay vi s tr gip ca ngn hng. - K hu min truy i: cng ty A bn hng cho cng ty B v k hu chuyn nhng vn n cho cng ty B. Cng ty B k hu min truy i (to the order of without endorsement). cho cng ty C. Nu xy ra tranh chp, cng ty C khng c truy i cng ty B m phi khiu ni cng ty A. 3. Bonus: - V mt php l: + K hu xc nhn vic t b quyn s hu hng ha ghi trn vn n cho ngi c hng li. + Mang tnh tru tng, v iu kin: khng cn trnh by l do, khng cn thng bo ngi bn trc v ngi chuyn ch. + Xc nhn trch nhim giao ng hng ghi trn vn n cho ngi hng li. - Quy nh k hu : + K bng ngn ng ca ngi hng li + K vo vn n gc + Th hin r ch chuyn nhng, k tn, ng du, giao cho ngi hng li, ng thi cam kt t b quyn s hu hng ha. Cu 25: Phn bit vn n i thng, vn n ch sut, vn n (chng t) vn ti a phng thc (vn ti lin hp) Tr li:
Vn n i thng (Direct B/L) Vn n ch sut (Through B/L) Vn n VTPT (Multimodal transport B/L) Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 28
nh ngha c cp khi hng ha c chuyn ch thng t cng bc hng n cng xp hng, khng c chuyn ti c cp khi hng ha c chuyn ch qua nhiu chng (nhiu tu ca nhiu ngi chuyn ch) nhng ch c mt ngi chu trch nhim trong c qu trnh chuyn ch. c cp khi hng ha c chuyn ch bng hai phng thc vn ti khc nhau tr ln Chuyn ti Transhipment trng c php c php Thanh ton - Khng c chp nhn nu chuyn ti v L/C ghi r chuyn ti ko c chp nhn - Nu bt buc phi chuyn ti, ngi chuyn ch phi chu trch nhim v tn tht hng ha, sau mi xem xt xem trch nhim thuc v ai.
iu chnh quan h Ch c 1 vn n iu chnh quan h ngi thu tu v ngi cho thu tu - Vn n chng iu chnh quan h gia nhng ngi chuyn ch vi nhau - Vn n ch sut iu chnh quan h gia ngi chuyn ch cp vn n ch - C hai loi vn n : vn n chng v vn n vn ti a phng thc Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 29
sut v ch hng
Cu 26: Trnh by v Surrendered Bill of Lading v Sea Way Bill. Tr li: 1. Seaway bill: - Nguyn nhn ra i: + Nhng chuyn hnh trnh ngn, B/L c vn chuyn lu lm hng phi lu kho bi + Chi ph in B/L t + Yu cu ng dng khoa hc k thut vo ngnh vn ti - Chc nng: kh ging vi vn n ng bin, ch khc l khng c chc nng chuyn nhng (Non-negotiable). - Ni dung : + Mt trc: ging vn n ng bin. + Mt sau: khng in g hoc in mt s lu . - im khc bit so vi B/L: + B/L c 3 chc nng, Seaway bill c 2 chc nng + B/L ko gi cng hng ha, Seaway bill gi cng hng ha + B/L in iu kin, Seaway bill ko in hoc in mt s lu . + B/L c th c theo lnh hoc v danh, S.B ch c ch danh - Nguyn nhn cha thng dng : + Ngi ta cho rng B/L an ton hn + Tp qun + Khng chuyn nhng c. 2. Surrendered B/L Vn n xut trnh ti cng gi: khc phc tnh trng vn n n chm v tit kim chi ph gi vn n gc, ngi ta dng mt loi vn n gi l Vn n xut trnh ti cng gi (Surrendered Bill of Lading). y l loi vn n thng thng, ch khc l khi k pht vn n, ngi vn chuyn hoc i l tu ng thm du np vn n (surrendered) ln vn n v thu hi vn n ng thi thng bo cho i l tu ti cng ch bit i l tr hng cho Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 30
ngi nhn m khng cn thu hi vn n gc. Vic thng bo ny thng th hin qua hnh thc mt vn bn (in bo, email, fax) gi l tr hng ngay (Express Release). Sau khi thu hi vn n, nu ngi giao hng c yu cu, i l tu s cp cho h mt bn chp vn n c ghi dng ch surrendered. Ngi giao hng ch cn gi bn sao vn n ny n ngi nhn hng l h c th nhn c hng. Cu 27: Trnh by trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha theo Quy tc Hague. Tr li : 1. C s trch nhim: l trch nhim ca ngi chuyn ch i vi h hng, mt mt hng ha chuyn ch. Ngi chuyn ch phi chu trch nhim v thit hi do mt mt, h hng gy ra khi hng ha vn thuc trch nhim ca ngi chuyn ch. - Trch nhim ca ngi chuyn ch: 3 trch nhim chnh: + Cung cp tu kh nng i bin: i) Tu bn chc, chu c sng gi trong iu kin thng thng, kn nc. ii) Tu nguyn nhin vt liu, bin ch thy th y iii) Tu phi ph hp chuyn ch hng ha. + Trch nhim thng mi: ngi chuyn ch phi tin hnh cn thn v thch hp xp, dch chuyn, sp xp, chuyn ch, bo qun, coi gi, d hng chuyn ch. + Trch nhim cp vn n: sau khi nhn hng t ngi gi hng, ngi chuyn ch phi cp vn n cho ngi gi hng. - Min trch ca ngi chuyn ch: + Hnh vi s sut do li thuyn trng, thy th, hoa tiu, ngi lm cng cho ngi chuyn ch trong thut i bin hoc qun tr tu (Li hng vn). + Chy, tr khi do li c ca ngi chuyn ch ; + Hnh ng chin tranh ; + Hnh ng th ch ; + Tai ha, nguy him, tai nn trn bin ; + Thin tai ; Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 31
+ Hng ha v tu b tm gi, kim ch bi vua cha, chnh quyn nhn dn hoc b tch thu do lnh ca ta n ; + Hn ch v kim dch ; + nh cng, cm xng v ngng tr lao ng do bt k nguyn nhn no xy ra ton b hay cc b ; + Li ca ch hng, i din hoc i l ca ch hng ; + Bo ng hoc bo lon ; + Cu hoc c cu sinh mng, ti sn trn bin ; + Hao ht v trng lng, khi lng v hng hc do ni t, n t v bn cht c bit ca hng ha ; + Bao b khng y ; + K k m hiu khng y hoc sai st ; + S c do n t ca tu m s cn mn mt cch hp l khng th pht hin c ; + Li hoc s sut khng thuc trch nhim ngi chuyn ch, i l, ngi lm cng cho ngi chuyn ch. 2. Thi hn trch nhim : khong thi gian v khng gian m ngi chuyn ch phi chu trch nhim v mt mt, h hng hng ha. - Ngi chuyn ch phi chu trch nhim v mt mt, h hng hng ha t khi hng xp ln tu cng i ti khi hng d khi tu ti cng n. - Thi hn trch nhim : t mc cu ti mc cu. 3. Gii hn trch nhim : khon tin bi thng ti a m ngi chuyn ch phi bi thng cho ch hng khi c tn tht, mt mt v hng ha trong trng hp gi tr hng ha khng c k khai trn chng t vn ti hoc vn n. - 100GBP/kin hoc n v hng ha nhng khng vt qu gi tr l hng. Cu 28: Trnh by trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha theo Quy tc Hague-Visby. Tr li : Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 32
1. C s trch nhim: l trch nhim ca ngi chuyn ch i vi h hng, mt mt hng ha chuyn ch. Ngi chuyn ch phi chu trch nhim v thit hi do mt mt, h hng gy ra khi hng ha vn thuc trch nhim ca ngi chuyn ch. - Trch nhim ca ngi chuyn ch: 3 trch nhim chnh: + Cung cp tu kh nng i bin: i) Tu bn chc, chu c sng gi trong iu kin thng thng, kn nc. ii) Tu nguyn nhin vt liu, bin ch thy th y iii) Tu phi ph hp chuyn ch hng ha. + Trch nhim thng mi: ngi chuyn ch phi tin hnh cn thn v thch hp xp, dch chuyn, sp xp, chuyn ch, bo qun, coi gi, d hng chuyn ch. + Trch nhim cp vn n: sau khi nhn hng t ngi gi hng, ngi chuyn ch phi cp vn n cho ngi gi hng. - Min trch ca ngi chuyn ch: + Hnh vi s sut do li thuyn trng, thy th, hoa tiu, ngi lm cng cho ngi chuyn ch trong thut i bin hoc qun tr tu (Li hng vn). + Chy, tr khi do li c ca ngi chuyn ch ; + Hnh ng chin tranh ; + Hnh ng th ch ; + Tai ha, nguy him, tai nn trn bin ; + Thin tai ; + Hng ha v tu b tm gi, kim ch bi vua cha, chnh quyn nhn dn hoc b tch thu do lnh ca ta n ; + Hn ch v kim dch ; + nh cng, cm xng v ngng tr lao ng do bt k nguyn nhn no xy ra ton b hay cc b ; + Li ca ch hng, i din hoc i l ca ch hng ; + Bo ng hoc bo lon ; + Cu hoc c cu sinh mng, ti sn trn bin ; Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 33
+ Hao ht v trng lng, khi lng v hng hc do ni t, n t v bn cht c bit ca hng ha ; + Bao b khng y ; + K k m hiu khng y hoc sai st ; + S c do n t ca tu m s cn mn mt cch hp l khng th pht hin c ; + Li hoc s sut khng thuc trch nhim ngi chuyn ch, i l, ngi lm cng cho ngi chuyn ch. 2. Thi hn trch nhim: khong thi gian v khng gian m ngi chuyn ch phi chu trch nhim v mt mt, h hng hng ha. - Ngi chuyn ch phi chu trch nhim v mt mt, h hng hng ha t khi hng xp ln tu cng i ti khi hng d khi tu ti cng n. - Thi hn trch nhim: t mc cu ti mc cu. 3. Gii hn trch nhim: khon tin bi thng ti a m ngi chuyn ch phi bi thng cho ch hng khi c tn tht, mt mt v hng ha trong trng hp gi tr hng ha khng c k khai trn chng t vn ti hoc vn n. - 10.000 Franc vng/kin, n v hng ha hoc 30 Franc vng/kg hng ha c b b mt mt, h hng, ty cch tnh c li do ch hng la chn. - Hng ha trong container: + n v hng ha l n v tnh cc ; + Nu k khai s gi, bao, kin,.. trong vn n th gi, bao, kin c coi l n v tnh cc v bi thng theo s k khai ; + Nu khng k khai th c container coi nh 1 n v bi thng. Cu 29: Trnh by trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha theo Quy tc Hamburg. Tr li: 1. C s trch nhim: - Ngi chuyn ch phi chu trch nhim v thit hi do mt mt, h hng v chm giao hng khi hng ha cn thuc trch nhim ca ngi chuyn ch. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 34
+ Hng ha c coi l chm giao nu khng c giao ti cng n quy nh trong hp ng vn chuyn trong thi gian tha thun r rng hoc nu khng tha thun thi gian nh vy th l trong mt thi gian hp l m ngi chuyn ch cn mn phi giao hng, c tnh n hon cnh s vic. + Hng ha b coi l mt nu khng c giao nh trn trong vng 60 ngy lin tc k t ngy hng ha ng l phi giao. - Trch nhim chnh ca ngi chuyn ch: trch nhim ca ngi chuyn ch c quy nh theo nguyn tc li v s sut suy on. - Min trch ca ngi chuyn ch: + Khng lit k cc trng hp min trch + S dng nguyn tc suy on li: ngi chuyn ch phi chng minh tn tht khng do li hoc s sut ca mnh gy ra hoc lm bin php cn thit hn ch tn tht. 2. Thi hn trch nhim - Ngi chuyn ch phi chu trch nhim v hng ha k t khi nhn hng ch ti cng i ti khi hon thnh ngha v giao hng cho ngi nhn ti cng n. - Thi hn trch nhim: t khi nhn n khi giao. - Ngi chuyn ch c coi l nhn hng ch khi nhn hng t nhng ngi sau: + Ngi gi hoc i din ngi gi. + C quan hoc bn th ba m theo lut l hoc tp qun ca cng l phi giao hng cho ngi ny. - Ngi chuyn ch c coi l giao hng khi giao hng cho nhng ngi sau: + Ngi nhn hoc i din ngi nhn; + C quan hoc bn th ba m theo lut l hoc tp qun ca cng th phi nhn hng t ngi ; + t hng ha di quyn nh ot ca ngi mua theo quy nh trong hp ng, lut l hoc tp qun mua bn ca cng. 3. Gii hn trch nhim: + 835 SDR/kin, n v hoc 2,5SDR/kg hng ha c b b mt mt, h hng; Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 35
+ Vi nhng nc khng l thnh vin IMF hoc khng chp nhn SDR th gii hn l 12.500mu/kin, n v hoc 37,5mu/kg hng ha ; + Hng ha trong container: quy nh ging Visby. B sung thm, nu container khng do ngi chuyn ch cung cp th coi nh mt n v hng ha bi thng; + Hng ha chm giao: 2,5 ln tin cc phn hng giao chm nhng khng vt tng tin cc hp ng vn ti. Cu 30: Trnh by cc ngun lut iu chnh trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha vn chuyn theo vn n v so snh ni dung v thi hn trch nhim ca ngi chuyn ch theo cc ngun lut . Tr li: 1. Ngun lut iu chnh trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha vn chuyn theo vn n: - Quy tc Hague - Quy tc Hague Visby - Quy tc Hamburg - Ngh nh th SDR - B lut Hng hi Vit Nam 2. So snh Hague & Hague - Visby Hamburg BLHH VN - Ngi chuyn ch phi chu trch nhim v mt mt, h hng hng ha t khi hng xp ln tu cng i ti khi hng d khi tu ti cng n. - Thi hn trch nhim: t mc cu ti mc cu.
- Ngi chuyn ch phi chu trch nhim v hng ha k t khi nhn hng ch ti cng i ti khi hon thnh ngha v giao hng cho ngi nhn ti cng n. - Thi hn trch nhim: t khi nhn n khi giao. - Trch nhim ca ngi chuyn ch pht sinh k t khi nhn hng ti cng i, ko di trong sut hnh trnh chuyn ch v chm dt khi hon thnh ngha v giao hng cho ngi nhn ti cng n.
Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 36
Cu 31: Trnh by cc ngun lut iu chnh trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha vn chuyn theo vn n v so snh ni dung v c s trch nhim ca ngi chuyn ch theo cc ngun lut . Tr li: Hague & Hague - Visby Hamburg BLHH VN Ngi chuyn ch phi chu trch nhim v thit hi do mt mt, h hng gy ra khi hng ha vn thuc trch nhim ca ngi chuyn ch. - Trch nhim ca ngi chuyn ch: 3 trch nhim chnh: + Cung cp tu kh nng i bin: i) Tu bn chc, chu c sng gi trong iu kin thng thng, kn nc. ii) Tu nguyn nhin vt liu, bin ch thy th y
iii) Tu phi ph hp chuyn ch hng ha. + Trch nhim thng mi: ngi chuyn ch phi tin hnh cn thn v thch hp xp, dch chuyn, sp xp, - Ngi chuyn ch phi chu trch nhim v thit hi do mt mt, h hng v chm giao hng khi hng ha cn thuc trch nhim ca ngi chuyn ch. + Hng ha c coi l chm giao nu khng c giao ti cng n quy nh trong hp ng vn chuyn trong thi gian tha thun r rng hoc nu khng tha thun thi gian nh vy th l trong mt thi gian hp l m ngi chuyn ch cn mn phi giao hng, c tnh n hon cnh s vic. + Hng ha b coi l mt nu khng c giao nh trn trong vng 60 ngy lin tc k t ngy hng ha ng l phi giao. Ngi chuyn ch phi chu trch nhim v thit hi do mt mt, h hng gy ra khi hng ha vn thuc trch nhim ca ngi chuyn ch. - Trch nhim ca ngi chuyn ch: 3 trch nhim chnh: + Cung cp tu kh nng i bin: i) Tu bn chc, chu c sng gi trong iu kin thng thng, kn nc. ii) Tu nguyn nhin vt liu, bin ch thy th y
iii) Tu phi ph hp chuyn ch hng ha. + Trch nhim thng mi: ngi chuyn ch phi tin hnh cn thn v thch hp xp, dch chuyn, sp xp, Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 37
chuyn ch, bo qun, coi gi, d hng chuyn ch. + Trch nhim cp vn n: sau khi nhn hng t ngi gi hng, ngi chuyn ch phi cp vn n cho ngi gi hng. - Min trch ca ngi chuyn ch: + Hnh vi s sut do li thuyn trng, thy th, hoa tiu, ngi lm cng cho ngi chuyn ch trong thut i bin hoc qun tr tu (Li hng vn). + Chy, tr khi do li c ca ngi chuyn ch ; + Hnh ng chin tranh ; + Hnh ng th ch ; + Tai ha, nguy him, tai nn trn bin ; + Thin tai ; + Hng ha v tu b tm gi, kim ch bi vua cha, chnh quyn nhn dn hoc b tch thu do lnh ca ta n ; + Hn ch v kim dch ; - Trch nhim chnh ca ngi chuyn ch: trch nhim ca ngi chuyn ch c quy nh theo nguyn tc li v s sut suy on. - Min trch ca ngi chuyn ch: + Khng lit k cc trng hp min trch + S dng nguyn tc suy on li: ngi chuyn ch phi chng minh tn tht khng do li hoc s sut ca mnh gy ra hoc lm bin php cn thit hn ch tn tht.
chuyn ch, bo qun, coi gi, d hng chuyn ch. + Trch nhim cp vn n: sau khi nhn hng t ngi gi hng, ngi chuyn ch phi cp vn n cho ngi gi hng. - Min trch ca ngi chuyn ch: + Hnh vi s sut do li thuyn trng, thy th, hoa tiu, ngi lm cng cho ngi chuyn ch trong thut i bin hoc qun tr tu (Li hng vn). + Chy, tr khi do li c ca ngi chuyn ch ; + Hnh ng chin tranh ; + Hnh ng th ch ; + Tai ha, nguy him, tai nn trn bin ; + Thin tai ; + Hng ha v tu b tm gi, kim ch bi vua cha, chnh quyn nhn dn hoc b tch thu do lnh ca ta n ; + Hn ch v kim dch ; Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 38
+ nh cng, cm xng v ngng tr lao ng do bt k nguyn nhn no xy ra ton b hay cc b ; + Li ca ch hng, i din hoc i l ca ch hng ; + Bo ng hoc bo lon ; + Cu hoc c cu sinh mng, ti sn trn bin ; + Hao ht v trng lng, khi lng v hng hc do ni t, n t v bn cht c bit ca hng ha ; + Bao b khng y ; + K k m hiu khng y hoc sai st ; + S c do n t ca tu m s cn mn mt cch hp l khng th pht hin c ; + Li hoc s sut khng thuc trch nhim ngi chuyn ch, i l, ngi lm cng cho ngi chuyn ch.
+ nh cng, cm xng v ngng tr lao ng do bt k nguyn nhn no xy ra ton b hay cc b ; + Li ca ch hng, i din hoc i l ca ch hng ; + Bo ng hoc bo lon ; + Cu hoc c cu sinh mng, ti sn trn bin ; + Hao ht v trng lng, khi lng v hng hc do ni t, n t v bn cht c bit ca hng ha ; + Bao b khng y ; + K k m hiu khng y hoc sai st ; + S c do n t ca tu m s cn mn mt cch hp l khng th pht hin c ; + Li hoc s sut khng thuc trch nhim ngi chuyn ch, i l, ngi lm cng cho ngi chuyn ch.
Cu 32: Trnh by cc ngun lut iu chnh trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha vn chuyn theo vn n v so snh ni dung v gii hn trch nhim ca ngi chuyn ch theo cc ngun lut . Tr li: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 39
Hague Hague - Visby SDR Hamburg BLHHVN 100GBP/ki n, n v hng ha v khng vt gi tr l hng - 10.000 Franc vng/kin, n v hng ha hoc 30 Franc vng/kg hng ha c b b mt mt h hng. - Franc vng l ng tin cha 65,5mg vng nguyn cht 900/1000. - Hng ha trong container: + n v hng ha l n v tnh cc ; + Nu k khai s gi, bao, kin,.. trong vn n th gi, bao, kin c coi l n v tnh cc v bi thng theo s k khai ; + Nu khng k khai th c container coi nh 666.67SDR/kin , n v hng ha hoc 2 SDR/kg hng ha c b - 835 SDR/kin, n v hoc 2,5SDR/kg hng ha c b b mt mt, h hng; - Vi nhng nc khng l thnh vin IMF hoc khng chp nhn SDR th gii hn l 12.500mu/kin, n v hoc 37,5mu/kg hng ha ; - Hng ha trong container: quy nh ging Visby. B sung thm, nu container khng do ngi chuyn ch cung cp th coi nh mt n v hng ha bi thng; - Hng ha chm - K khai th bi thng theo s k khai. - Gii hn trn 1 n v: Ging SDR - Hng trong container: Ging Visby. - Chm giao ging Hamburg. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 40
1 n v bi thng. giao: 2,5 ln tin cc phn hng giao chm nhng khng vt tng tin cc hp ng vn ti.
Cu 33: Trnh by ni dung v thng bo tn tht v khiu ni ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha vn chuyn theo vn n theo cc ngun lut quc t hin hnh (Quy tc Hague, Quy tc Hague-Visby, Quy tc Hamburg) Tr li: 1. Thng bo tn tht: - Thng bo bng vn bn, do ngi nhn hng lp, gi cho ngi chuyn ch, thng bo r tnh trng tn tht ca hng ha, trong thi hn quy nh, bo lu quyn khiu ni ngi chuyn ch. - Nu tn tht r rt tc l nhn thy bng mt thng: + Thng bo bng bin bn hng tn tht: COR. + Hague v Visby: COR phi c lp trc v vo lc giao hng. + Hamburg: COR phi c lp khng mun hn ngy sau ngy giao hng cho ngi nhn. - Nu tn tht khng r rt, tc l khng nhn thy bng mt thng hoc nghi ng tn tht: + Thng bo bng th d khng : LOR. + Hague v Visby : thng bo trong vng 3 ngy t khi nhn hng. + Hamburg : thng bo trong vng 15 ngy t khi nhn hng. - i vi hng chm giao: thng bo trong vng 60 ngy k t khi nhn hng. 2. Khiu ni ngi chuyn ch: - Ngi khiu ni : ngi gi hoc i din ; ngi nhn hoc i din. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 41
- H s khiu ni : + Vn n, phiu ng gi, ha n thng mi : chng minh li ch pht sinh i vi hng ha ca ch hng. + Th d khng, bin bn hng v h hng : thng bo tnh trng tn tht ca hng ha ; + Bin bn kt ton nhn hng vi tu, bin bn hng thiu, bin bn gim nh v giy t khc : chng minh li ca ngi chuyn ch. - Thi hn khiu ni: + Hague: 1 nm t khi nhn hng ng l phi giao hng. + Visby: 1 nm v c th ko di khng qu 3 thng. + Hamburg: 2 nm v c th ko di. Cu 34: Trnh by trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin i vi hng ha vn chuyn theo vn n theo B lut Hng hi Vit Nam 2005. Tr li: Xem li cc cu 30, 31, 32. Cu 35: Khi nim v c im ca tu chuyn Tr li: 1. Tu chuyn l tu khng chy thng xuyn trn nhng tuyn ng nht nh, gh qua nhng cng nht nh, theo mt lch trnh nh sn. Tu chuyn l tu chuyn ch hng ha gia hai hay nhiu cng theo yu cu ca ch hng trn c s mt hp ng thu tu. 2. c im: - i tng vn chuyn l hng ha khi lng ln, thng c tnh cht tng i thun nht, c kh nng xp y tu - Tu c mt boong, hm rng thun tin xp d - Tc chm hn tu ch - iu kin vn chuyn, cc ph tha thun trong hp ng vn chuyn. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 42
Cu 36: Khi nim phng thc thu tu chuyn, trnh t cc bc thu tu chuyn v cc hnh thc thu tu chuyn Tr li: 1. Thu tu chuyn l vic ch tu cho ngi thu tu thu mt phn hoc ton b con tu chuyn ch hng ha t cng ny n cng khc. 2. Trnh t cc bc thu tu chuyn: 6 bc B1: Ngi ch hng thng qua ngi mi gii tm hi tu vn chuyn hng ha. B2: Da trn thng tin ch hng cung cp, ngi mi gii cho hi tu. B3: Ngi mi gii m phn vi ch tu v tt c cc iu khon trong hp ng thu tu. B4: Ngi mi gii thng bo kt qu m phn cho ch hng. B5: Ch hng v ch tu k kt hp ng. Trc khi k kt, hai bn r sot cc iu khon, c th b sung, sa cha v iu khon trong hp ng mu ch c nhng nt chung. B6: Thc hin hp ng. Ch hng mang hng ha n cng, giao cho ngi chuyn ch v nhn vn n (B/L to charterer party). 3. Cc hnh thc thu tu chuyn: - Thu tu chuyn mt: giao hng ti cng n xong, hp ng ht hiu lc. - Thu tu chuyn kh hi: giao hng ti cng n xong li chuyn ch hng v cng ban u hoc cng ln cn. - Thu tu chuyn mt lin tc: chuyn ch hng thng xuyn, khi lng ln. - Thu tu kh hi lin tc - Thu khon: thu tu chuyn ch mt lng hng nht nh trong thi gian nht nh. - Thu bao: thu ton b tu trong thi gian nht nh. - Thu tu nh hn: thu tu t mnh khai thc + Thu tu nh hn trn: khng thu thy th, thuyn vin. + Thu tu nh hn khng trn: thu c thy th, thuyn vin. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 43
Cu 37: Hy quy nh cc iu khon: cng xp d, thi gian xp d, chuyn ch 1 l hng 10.000 tn go t Vit Nam ra nc ngoi Tr li: 1. Cng xp/d: - Cng xp: Cng Hi Phng, cu cng s 1. - Cng d: Cng Liverpool, cu cng s 4. 2. Thi gian xp d: Thi gian xp d l 15 ngy lm vic thi tit tt 24 gi lin tc, khng k Ch nht v ngy l, c lm cng khng tnh (15WWD, S.H.EX.E.U). Cu 38: Quy nh v tu ca hp ng thu tu chuyn Tr li: 1. Quy nh cc iu kin c bn v con tu: Tn tu, quc tch, mn nc, trng ti, dung tch, cp hng, cht lng, ng c, v tr ca tu. 2. Nu mun ginh quyn thay th tu th phi ghi thm cnh tn tu: v/hoc mt con tu thay th khc (and/or subtitute sister ship). Cu 39: Quy nh v thi gian tu n cng xp hng ca hp ng thu tu chuyn Tr li: 1. Thi gian tu n cng xp hng l thi gian tu n cng xp hng nhn hng ch theo quy nh trong hp ng. 2. iu khon ny quy nh ngha v tu phi n cng xp hng quy nh trong thi gian quy nh v trong t th sn sng xp hng. 3. Hai cch quy nh: - Quy nh ngy c th: Tu phi n cng Hi Phng xp hng vo ngy 1/12/2012. - Quy nh khong thi gian: Tu phi n cng Hi Phng xp hng trong khong t ngy 1-5/12/2012. 4. Ch PPP: Nu ti thi im k hp ng, tu ang gn th c th quy inh: - Prompt: Tu n cng vi ba ngy sau khi k hp ng. - Promtisimo: Tu n cng trong ngy k hp ng. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 44
- Spot prompt: Tu n cng vi gi sau khi k hp ng. 5. Ngi chuyn ch phi thng bo thi gian d kin tu n cng xp hng cho ngi thu tu. Nu tu n sm, khng bt buc phi giao hng ngy nhng nu xp hng lun th c tnh vo thi gian lm hng. Tu n nhng hng giao mun th nhng ngy tu ch cng c tnh vo thi gian lm hng. 6. Tu n mun th ngi thu tu c quyn hy hp ng. Tuy nhin, hy hay khng cn ph thuc tng trng hp: - Thu tu mi c nhanh khng - Hn trn L/C ht cha? - Cc ph c tng khng? - Hng c cn giao gp khng? 7. Tu c coi l sn sng xp hng nu: - Tu n vng thng mi ca cng hoc cp cng quy nh - Tu sn sng v mi mt xp hng: + Lm y th tc vo cng (hi quan, v sinh dch t) + Phng tin k thut y , hm tu v sinh sch s, nhit thch hp. - Ngi chuyn ch trao NOR cho ngi gi hng hoc ngi thu tu theo cch thch hp (th, telex, fax). Cu 40: Quy nh v hng ha ca hp ng thu tu chuyn Tr li: 1. Tn hng: - Ghi r tn hng chuyn ch - Nu mun chuyn ch hai mt hng trn mt chuyn tu th phi ghi v/hoc - Nu thi im k kt cha quyt nh tn hng th ghi v/hoc bt k hng ha hp php no. 2. Bao b: quy inh c th iu kin bao b, k k m hiu. 3. S lng: ty mt hng m quy nh theo khi lng hay th tch. Nn quy nh km theo mc dung sai. - Khong Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 45
- Ti thiu/Ti a - S lng c th + Dung sai. Thuyn trng thng bo s lng hng c th xp. Nu khng giao , vn phi chu cc khng. Nu giao nhng khng ch ht, tu phi bi thng cho thit hi do b li hng ha. Cu 41: Quy nh v cng xp d ca hp ng thu tu chuyn Tr li: 1. Quy nh mt hoc nhiu cng xp, mt hoc nhiu cng d. 2. Cch quy nh: - Quy nh chung: Mt cu cng an ton thuc cng HP (One safe berth, Hai Phong port). - Quy nh c th: khu vc no, cng s my. 3. Cng phi an ton: - V mt chnh tr: khng c bo ng v trang, khng c chin tranh, nh cng. - V mt hng hi: su, mn nc thch hp tu lun ni hoc chm t an ton. 4. Lu : khi k hp ng, ngi thu tu nn gch b dng sau: Or so near thereto as ship may safely get and she always afloat. - Nn m rng always afloat bng and/or safely aground. 5. C th quy nh cm cng nhng khng c qu rng, phi lit k v nh s th t theo v tr a l ca cng. Cu 42: Quy nh v chi ph xp d ca hp ng thu tu chuyn Tr li: 1. Chi ph xp d chim t trng ng k trong cc ph nn phi quy nh r rng. 2. Cc cch quy nh: Khi quy nh min th nhng chi ph ny s khng tnh vo cc ph na. - Min chi ph xp d cho ngi chuyn ch: FIO, FIOS, FIOT, FIOST (S: stowage sp t hng bao b, T: trimming san co hng ri). - Min chi ph xp cho ngi chuyn ch: FI, FIT, FIS, FIST - Min chi ph d cho ngi chuyn ch: FO, FOS, FOT, FOST. - iu kin tu ch (Liner terms/Berth terms/Gross terms): ngi chuyn ch phi chu c chi ph xp, d, san co, sp t hng ha. Khi ko quy nh thng pht xp/d m Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 46
thc hin theo nguyn tc xp d nhanh theo mc tu c th giao v nhn hoc nhanh theo tp qun ca cng. 3. Phn nh r rng ph hp vi hp ng mua bn, thun tin hn trong xp d, trnh tnh chi ph xp d hai ln. FOB CIF Ngi thu tu Ngi mua Ngi bn Ngi bn thch FI FO Ngi mua thch FI FO
Cu 43: Quy nh v cc ph thu tu ca hp ng thu tu chuyn Tr li: 1. Cc ph l s tin ngi thu tu phi tr cho ngi chuyn ch v vic vn chuyn hng ha v cc hot ng lin quan n vn chuyn hng ha. 2. Mc cc: l s tin phi tr trn mt n v tnh cc. 3. n v tnh cc: - Hng cng knh: n v tnh l n v th tch (m 3 hoc c.ft). - Hng nng: n v tnh trng lng (ton). - Hng khc: gallon (du), standard (g), bushels (la). - Vi tu thu bao, tnh cc trn n v dung tch hoc trng ti ca tu. 4. S lng hng ha tnh cc: - Tnh theo hng ha thc xp ti cng i hay hng ha ghi trn vn n. - Tnh theo hng ha thc giao cng n: vi nhng hng ha gi tr thp th khng cn li m quy nh tnh theo s lng ghi trn vn n, khu tr 1-2%. 5. Thi gian thanh ton: - Thanh ton cc trc (Prepaid freight) hoc thanh ton ti cng i (freight payable at port of lading): thanh ton ngay khi k vn n hoc sau khi k vn n mt vi ngy. - Thanh ton sau (Freight to collect) hoc thanh ton ti cng n. C th: + Thanh ton lc bt u + Thanh ton trong lc d hng Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 47
+ Thanh ton sau khi hng c giao thc s v ng n - Hn hp: mt phn thanh ton trc, mt phn thanh ton sau. Ngi chuyn ch c th dng lm th tc ra vo cng v b tr thng pht xp d. Nn quy nh thm: Cc ph coi nh thu nhp ca ngi chuyn ch v vn chuyn hng ha t khi hng ha c xp ln tu n khi tr hng, khng ph thuc hng v tu c b mt hay khng b mt. Cu 44: Trnh by iu khon quy nh v thng/pht xp d trong hp ng thu tu chuyn. Tr li: 1. Tin thng xp d l khon tin m ngi chuyn ch phi tr cho ngi thu tu v hon thnh vic xp d hng ha sm hn thi hn quy nh trong hp ng. + Mc thng = mc pht i) Thng cho ton tu trong mt ngy ii) Thng cho mi n v trng ti/dung tch + Thi gian thng xp d: i) Thng cho ton b thi gian tit kim c ii) Ch thng cho thi gian lm vic tit kim c. + Tng tin thng = Mc thng * Thi gian thng 2. Tin pht xp d l khon tin ngi thu tu phi tr cho ngi chuyn ch do khng hon thnh vic xp d hng ha ng thi gian quy nh trong hp ng. + Mc pht = 2 mc thng i) Pht cho ton tu trong mt ngy ii) Pht cho mt n v dung tch/trng ti + Thi gian pht: pht th lun b pht. + Tng tin pht = mc pht * thi gian pht. 3. Cc tnh thng pht - B tr = thi gian thng thi gian pht - Tnh ring tin thng, tin pht 4. Vic xem xt vn thng pht phi tin hnh nh sau: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 48
- Nghin cu k C/P xem thi gian xp d l bao nhiu ngy, khong thi gian khng tnh vo thi gian xp d, mc tnh thi gian lm hng. - Da vo bin bn s kin tu tnh xem thc t xp d ht bao nhiu ngy - Da vo lp bng tnh thi gian xp d xem thng bao nhiu ngy, pht bao nhiu ngy. Cu 45: Khi nim, c im, cc hnh thc thu tu nh hn v cc trng hp p dng thu tu nh hn. Tr li: 1. Khi nim: Thu tu nh hn l vic ch tu cho ngi thu thu tu s dng vo mc ch chuyn ch hoc khai thc thu cc trong mt thi gian nht nh. Mi quan h thu tu c iu chnh bng hp ng thu tu nh hn. 2. c im: Thu tu nh hn l hnh thc cho thu ti sn: - Ch tu vn nm quyn s hu, ch chuyn quyn s dng v m bo tu c kh nng i bin trong thi gian cho thu. - Ngi thu chu trch nhim trong khai thc, s dng tu. Ht hn phi hon tr tu m bo v mt k thut ti cng quy nh, trong thi gian quy nh. 3. Cc hnh thc thu tu nh hn: - Thu trn: ko thu s quan, thy th. - Thu khng trn: thu c s quan, thy th ca tu. 4. Cc trng hp thu tu nh hn: - Ch tu: + L ch tu thun ty + Gi cc thu tu gim trong mt thi gian lu di. + Kh khn trong tm kim ngun hng chuyn ch. - Ch hng: + Mun kinh doanh kim li + C khi lng hng ln, khng mun ph thuc th trng thu tu Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 49
+ Ch ng trong vn chuyn hng ha. Cu 46: Hy quy nh cc iu khon: thi gian xp d, thng pht xp d chuyn ch 1 l hng 10.000 tn go t Vit Nam ra nc ngoi Tr li: 1. Thi gian xp d l 15 ngy lm vic thi tit tt lin tc 24h, khng k Ch nht v ngy l, c lm cng khng tnh. (15WWD, S.H.EX.E.U). 2. Thng pht xp d: - p dng phng php tnh b tr - Mc thng: 200USD/ngy - Mc pht: 400USD/ngy. Hoc: Tin pht xp d l 400USD/ngy, tin thng xp d l 200USD/ngy hoc theo t l trn mt phn ca ngy. Vic thanh ton thng pht xp d s c thc hin gia ngi thu tu v ngi chuyn ch trong vng 1 thng, k t ngy thuyn trng k vo bin bn s kin ca tu. Tin thng pht xp d c tnh ton theo phng php b tr. Cu 47: Hy quy nh cc iu khon: cc ph, lut l gii quyt tranh chp, chuyn ch 1 l hng 10.000 tn go t Vit Nam ra nc ngoi Tr li: 1. Cc ph: 30USD/MT FIO.s tnh theo s lng hng giao ti cng d. 50% cc c tr 1 ngy sau ngy k vn n, 50% cc c tr sau khi d hng ti cng n. Thanh ton bng tin ng Vit Nam, ch hng chuyn khon vo ti khon ch tu. T gi hi oi l t gi hi oi lin ngn hng thi im thanh ton. 2. Lut l gii quyt tranh chp: Lut Hng hi ca Anh. Hi ng xt x l trng ti London. Cu 48: Hy quy nh cc iu khon: hng ha, con tu, chuyn ch 1 l hng 10.000 tn go t Vit Nam ra nc ngoi Tr li: 1. Hng ha: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 50
- Tn hng: Go ri - Bao b: go c ng trong bao ti, 20kg/bao, c 10 bao ng trong mt bao PE. Trn bao PE ghi r tn, a ch ngi gi, ngi nhn, s th t bao v dng ch Bo qun ni kh ro. - Khi lng: 10000MT +/- 5% theo la chn ca thuyn trng. 2. Tu chuyn ch l tu K Vn hoc mt con tu thay th khc. - Quc tch: + Nm ng: 1998 + Ni ng: Anh - Mn nc ti cng Hi Phng: + Mn nc ti thiu: 2m + Mn nc ti a: 4m - DWT: 23000MT - GRT: 18400MT, NRT: 3710MT - Cp hng: A1 - ng c: cng sut my chnh l 3745kW. - V tr ca tu: Hin tu ang neo u ti cng Hi Phng. - Cht lng tu: Tu di 110m, rng 17,5m; gm 3 hm, 1 boong. Cu 49: Hy quy nh cc iu khon: chi ph xp d, thi gian tu n cng xp hng, chuyn ch 1 l hng 10.000 tn go t Vit Nam ra nc ngoi Tr li: 1. Chi ph xp d: min chi ph xp, d v sp t hng. 2. Thi gian tu n cng xp hng: Tu phi n cng Hi Phng xp hng trong khong thi gian t ngy 20-25/12/2012. Cu 50: Phn bit B/L hon ho v khng hon ho Tr li: Clean B/L Unclean B/L nh ngha L vn n trn khng L vn n trn c ph Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 51
c ph ch xu hoc ph ch bo lu ca thuyn trng v tnh trng hng ha hoc hng ha ch xu, ph ch bo lu, ph ch phn i ca thuyn trng v tnh trng hng ha hoc hng ha Gi tr Gi tr chng c rt ln, chng t ngi bn hon thnh ngha v giao hng Ngi bn cha hon thnh ngha v giao hng Thanh ton c chp nhn thanh ton Khng c chp nhn thanh ton Bin php khc phc Ch bin lai thuyn ph, khi thy nhng ph ch xu: - B sung, sa cha hng ha - Vit th bo m - Lp bin bn hng tn tht (Lu : ko nn lp th bo m). Th hin - Khng ph ch g - ng du ch Clean - Ph ch khng lm mt i tnh hon ho ca vn n
Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 52
Cu 51: So snh c s trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin theo Quy tc Hague, Quy tc Hague-Visby v Quy tc Hamburg. Cu 52: So snh thi trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin theo Quy tc Hague, Quy tc Hague-Visby v Quy tc Hamburg. Cu 53: So snh gii hn trch nhim ca ngi chuyn ch ng bin theo Quy tc Hague, Quy tc Hague-Visby v Quy tc Hamburg. Cu 54: So snh phng thc thu tu ch v phng thc thu tu chuyn Tr li: Phng thc thu tu ch Phng thc thu tu chuyn nh ngha Thu tu ch hay lu cc tu ch l vic ngi thu tu lin h vi ch tu yu cu dnh cho mnh thu mt phn con tu chuyn ch hng ha t ni ny n ni khc. Thu tu chuyn l vic ch tu cho ngi thu tu thu mt phn hoc ton b con tu chuyn ch hng ha t cng ny n cng khc. Phng tin chuyn ch - Tu ch l tu chy thng xuyn trn mt tuyn ng nht nh, gh qua nhng cng nht nh, theo mt lch trnh nh sn. - Tu chuyn l tu khng chy thng xuyn trn mt tuyn ng nht inh, khng gh qua nhng cng nht nh, khng theo mt lch trnh nh sn. c im ca phng tin vn chuyn Lch trnh cng b trn phng tin thng tin i chng phc v khch hng. Khng c lch trnh nh sn Vn n iu chnh quan h thu tu Hp ng iu chnh quan h thu tu, vn n iu chnh quan h Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 53
gia ngi chuyn ch v ngi nhn hng iu kin chuyn ch in sn trn vn n, khng th b sung, sa i iu kin chuyn ch v cc ph c th tha thun Cc ph nh sn cng b trn biu cc i tng vn chuyn l hng bch ha khi lng nh Hng khi lng ln, tnh cht tng i thun nht, xp c y tu Tu c 1 hm, nhiu boong; chy nhanh Tu c 1 hm, boong rng; chy chm Trnh t thu tu Dng B/L K hp ng
III. Chng 4. Chuyn ch hng ha XNK bng ng hng khng Cu 55: V tr v c im ca vn ti hng khng. Tr li: 1. V tr: - Vn ti hng khng chim v tr s 1 trong vn ti cc hng ha sau: + Hng gi tr cao + Hng cn giao ngay p ng nhu cu v thi v th trng + Hng mau hng + Hng cu tr, khn cp - Mt xch quan trng trong vn ti a phng thc - V tr quan trng trong giao lu kinh t - vn ha gia cc quc gia, dn tc. 2. c im: * u im: - Tuyn ng t nhin trn khng trung, ng thng nn ngn nht. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 54
- t chu nh hng bi iu kin a l, a hnh. - Tc nhanh: 27 ln ng bin, 10 ln ng oto, 8 ln ng st. - Lun s dng cng ngh cao. - Cung cp cht lng dch v cao hn hn phng thc khc. - An ton nht. - n gin v th tc, chng t. * Nhc im: - Gi cao nht: 8 ln ng bin, 2-4 ln ng st, oto. - Ph thuc iu kin thi tit khi ct cnh v h cnh. - Khng ph hp chuyn ch hng cng knh, khi lng ln, gi tr thp. - i hi u t ln v c s vt cht v o to nhn lc. Cu 56: Trnh by c s vt cht k thut ca vn ti hng khng. Tr li: 1. Cng hng khng: - Theo Lut HKDD 2006, cng hng khng l t hp sn bay, nh ga, trang thit b, cng trnh mt t phc v my bay i, n v phc v cc dch v vn chuyn hng khng. - Sn bay l phn mt t, mt nc m my bay ct cnh, h cnh v di chuyn. Sn bay gm ton b din tch mt t, nh ga, trang thit b phc v vn chuyn hnh khch v hng ha. 2. My bay: - My bay l mt thit b bay hot ng do c nng trong kh quyn nh tng tc vi khng kh. - Phn loi: + Cn c i tng vn chuyn: my bay ch khch, ch hng, hn hp. + Cn c s gh: nh, TB, ln. + Cn c nc sn xut ch yu + Cn c ng c: Piston, turbin cnh qut, turbin phn lc. 3. Thit b xp d, vn chuyn ti sn bay: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 55
- Thit b xp d, vn chuyn: gi , bng chuyn hng ri, xe nng hng, thit b nng container/pallet, xe vn chuyn container/pallet. - Thit b xp d theo n v (ULD): + thun tin cho vic xp d hng ha, hng ha cn c tp hp li trong mt thit b cho ph hp kch thc ca khoang my bay, ngi ta gi l ULD. ULD c kch thc tiu chun, ph hp kch thc khoang my bay v l mt b phn ca my bay. + ULD c to thnh t: pallet c li, pallet c li ph trn mt hp st khng y (Igloo khng n nh), container boong chnh, boong di. + ULD c hai loi: c chng ch v khng c chng ch. Cu 57: Cc t chc vn ti hng khng quc t v Vit Nam. Tr li:
ICAO T chc HKDD quc t IATA Hip hi vn ti hng khng quc t FIATA Lin on cc Hip hi giao nhn QT AAPA Hip hi cc hng hng khng CA - TBD Vit Nam Thnh lp 1947 trn c s cng c v HKDD quc t 1944 (Chicago) 1945 1926 1965 - Hng hng khng quc gia - Hng HK c phn Pacific Airlines (V.A chim 40% vn php nh) - Cng ty bay dich v Vit Nam L g? C quan ca LHQ qun l hot ng hng khng cc nc thnh vin T chc phi chnh tr, t nguyn ca cc hng HK
Thnh vin 187 thnh vin, Vit Nam gia nhp 2/4/1980 260 tnh n 2006, Vietnam Airlines gia nhp 2006
19, Vietnam Airlines l th 11 nm 1997 Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 56
Mc ch - Thng nht lut l - Thng nht tiu chun k thut - Thc y HKDD pht trin - Thc y VTHK pht trin thng xuyn, an ton, hiu qu - Hp tc ICAo v t chc quc t khc - Thng nht lut l - Khuyn khch TMHK v nghin cu vn ny Vin VTHK c phi hp vi IATA - Thc y hp tc - Gip nhau v k thut - Khc phc cnh tranh khng lnh mnh VASCO - Tng cng ty bay dch v thuc b quc phng SFC VN c khong 30 hng HK quc gia, khu vc ang hot ng. Tr s Monstreal, vn phng Mehico, Paris, Bangkok, Lima, Cairo
Ngoi ra cn c i l hng ha hng khng (trung gian gia ch hng v hng hng khng): i l hng ha IATA, ngi giao nhn hng ha hng khng. Cu 58: Trnh by c s php l iu chnh vn ti hng khng trn th gii v Vit Nam. Tr li: 1. Vn ti hng khng quc t: - Cng c Vacsava 1929 - Cc NT sa i: + NT Hague 1955 + Cng c Guadalajara 1961 + Hip nh Montreal 1966 Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 57
+ NT Guatemala 1971 + NT Montreal 1975 s 1, 2, 3, 4 2. Vn ti hng khng Vit Nam: - Lut HKDD 1991, sa i 1995 - Lut HKDD 2006 - iu l vn chuyn hng khng ca Hng hng khng quc gia 1993 Cu 59: Trnh by trch nhim ca ngi chuyn ch hng khng theo cc ngun lut iu chnh vn ti hng khng quc t. Tr li: 1. Cng c Vacsava: * Thi hn trch nhim: ngi chuyn ch chu trch nhim i vi hng ha trong sut qu trnh vn chuyn bng my bay (trong cng hng khng, trong my bay, hoc bt c ni no nu my bay phi h cnh ngoi cng hng khng)=> t sn bay n sn bay. * C s trch nhim: - Ngi chuyn ch chu trch nhim v nhng thit hi do mt mt, h hng v chm giao hng xy ra trong qu trnh VTHK. - Min trch: nu ngi chuyn ch chng minh c: + Anh ta, ngi lm cng hoc i l ca anh ta p dng cc bin php cn thit hp l trnh thit hi hoc khng th p dng nhng bin php phng trnh nh vy + Thit hi do li trong vic hoa tiu, ch huy hoc vn hnh my bay. * Gii hn trch nhim: - Hng c k khai gi tr: bi thng theo gi tr k khai - Hng khng k khai gi tr: + Hng ha: 250Fr vng/kg hoc tng ng 1kg k c ph ph + Hnh l k gi: bi thng nh hng ha + Hng l xch tay v t trang: 5000Fr vng/hnh khch + Hnh khch: 125 000Fr vng/hnh khch. 2. NT Hague: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 58
- Xa b min trch ca ngi chuyn ch i vi nhng tn tht do li ca hoa tiu, ch huy hoc vn hnh my bay. - Ngi chuyn ch c min trch i vi n t, ni t hoc bn cht t nhin ca hng ha. - Gii hn trch nhim i vi hnh khch: 250 000Fr vng/ hnh khch. 3. Cng c Guadalajara 1961: - Ngi chuyn ch theo hp ng (Contracting carrier): Ngi k hp ng chuyn ch vi ch hng. - Ngi chuyn ch thc t (actual carrier): chu trch nhim chuyn ch mt phn hay ton b qu trnh chuyn ch di s y thc ca ngi chuyn ch theo hp ng. - Trch nhim ca hai ngi ny nh nhau. Ch khc l ngi chuyn ch phi chu trch nhim ton b qu trnh, ngi chuyn ch thc t ch phi chu trch nhim trn chng mnh chuyn ch. 4. NT Guatemala 1971: - Nu hng ha b h hi mt phn th trng lng xt bi thng l trng lng ca mt hay nhiu kin. - Nu s hng ny li nh hng n s hng khc th trng lng xt bi thng bao gm c trng lng ca s hng khc nu cc loi hng ny c ghi trn cng mt vn n. 5. NT Montreal 1975 bn s 1, 2, 3, 4: - Bn s 1, 2: + Hng ha: 17 SDR hoc 250 Fr vng/kg + Hnh l: 332 SDR hoc 5000 Fr vng/ hnh khch - Bn s 3: + Hng ha: 17 SDR hoc 250 Fr vng/kg + Hnh l: 1000 SDR hoc 15 000 Fr vng/ hnh khch - Tng thm min trch cho ngi chuyn ch: + Thit hi do cht lng hoc khuyt tt vn c ca hng ha Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 59
+ Khuyt im v bao b do mt ngi khng phi l ngi chuyn ch hoc i l ca h gy ra cng nh do thiu st ca ngi gi, ngi nhn hoc i l ca h + Chin tranh hoc xung t v trang + Hnh ng do chnh quyn nhn dn thc hin c lin quan ti XNK hoc qu cnh. Cu 60: Trnh by vn khiu ni v kin tng ngi chuyn ch hng khng theo cc ngun lut iu chnh vn ti hng khng. Tr li: 1. Ngun lut quc t: 1.1. Khiu ni: - Thi hn khiu ni: + Theo cng c Vacsava 1929 i) i vi h hng mt mt ca hng ho: trong vng 7 ngy k t ngy nhn hng. ii) i vi chm giao: trong vng 14 ngy k t ngy hng ng l phi c t di s nh ot ca ngi nhn hng. + Theo NT Hague 1955 i) i vi h hng mt mt ca hng ho: trong vng 14 ngy k t ngy nhn hng ii) i vi chm giao: trong vng 21 ngy k t ngy hng ng l phi c t di s nh ot ca ngi nhn hng. - B h s khiu ni: + n th khiu ni + AWB + Cc chng t lin quan ti hng ho v cc chng t c lin quan ti tn tht. + Bin bn kt ton tin i bi thng (gm tin i bi thng tn tht v cc chi ph khc c lin quan). 1.2. Kin tng: - Ngi i kin: ch hng (ch gi hoc ch nhn) - Ngi b kin: + Ngi chuyn ch u tin + Ngi chuyn ch cui cng Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 60
+ Ngi chuyn ch m on chuyn ch ca h hng ho b tn tht - Thi gian khi kin: trong vng 2 nm k t ngy my bay n im n/k t ngy l ra my bay phi n im n/k t ngy vic vn chuyn chm dt. - Ni kin: + To n ni c nh ca ngi chuyn ch + To n ni ngi chuyn ch c tr s kinh doanh chnh + To n ni ngi chuyn ch c tr s m H chuyn ch c k kt + To n c thm quyn ti ni hng n + To n thuc lnh th ca mt trong cc bn k cng c. 2. Ngun lut Vit Nam: - Thi hn khiu ni: + Hng ha b thit hi, h hng: 14 ngy t ngy nhn hng ha. + Hng ha b tht lc: 21 ngy k t ngy ng l hng ha phi c tr. + Hng ha chm giao: 21 ngy k t ngy hng ha ng l phi c giao. + Hnh l: 7 ngy k t ngy nhn hnh l. - B h s khiu ni: + n th khiu ni. + Chng t lin quan n hng ho: Commercial Invoice, Packing list, GCN phm cht, s lng, trng lng, xut x... + Chng t lin quan n hnh trnh: AWB v/hoc chng t vn ti . + Chng t c lin quan n tn tht + Bin bn kt ton tin i bi thng - Thi hn khi kin: 1 nm k t ngy hng c vn chuyn ti sn bay n hoc k t ngy hng ng l c vn chuyn ti sn bay n hoc k t ngy vic vn chuyn b nh tr. Cu 61: Vn n hng khng l g? Nu cc loi vn n hng khng v trng hp s dng chng. Trnh by cch lp v phn phi vn n hng khng. Tr li: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 61
1. AWB l chng t vn chuyn hng ho bng ng hng khng, l bng chng ca vic k kt hp ng vn chuyn hng ho bng my bay, v iu kin ca hp ng v vic tip nhn hng ho chuyn ch. 2. Cc loi vn n: - Cn c vo dch v gom hng + Vn n ca ngi gom hng (House AWB - HAWB): ngi gom hng cp cho ch hng giao hng l. + Vn n ch (Master AWB - MAWB): hng hng khng cp cho ngi gom hng khi ngi gom giao l hng ca nhiu ch hng. Cn c vo ngi pht hnh: - Vn n ca hng HK (Airline airway bill): hng hng khng l ngi chuyn ch. - Vn n trung lp (Neutral AWB): ngi thu chuyn ch, ngi giao nhn nn s dng vn n ny. y l vn n tiu chun ca IATA pht hnh 1986. 3. Lp v phn phi vn n: - Lp: + Theo Cng c Vacsava 1929 v NT Hague 1955, trch nhim lp AWB thuc v ngi gi hng. + 3 bn chnh: bn th 1 ngi gi hng k, c giao cho ngi vn chuyn bn th 2 do ngi gi hng v ngi vn chuyn k, c giao cho ngi nhn hng bn th 3 do ngi vn chuyn k, c giao cho ngi gi hng sau khi nhn hng. + Ngi lp AWB k vo xc nhn (Shippers Certification Box). - Phn phi: AWB c pht hnh thnh mt b 9 hoc 12 bn trong c 3 bn gc (original) c nh s 1, 2, 3; cn li l cc bn ph (copy), c nh s t 4 n 12. Bn gc 1 mu xanh l cy cho ngi chuyn ch Bn gc 2 mu hng cho ngi nhn Bn gc 3 mu xanh da tri cho ngi gi Bn s 4 mu vng lm bin lai giao hng Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 62
Bn s 5 cho sn bay n Bn s 6, 7, 8 cho ngi chuyn ch th 3, 2, 1 Bn s 9 cho i l ngi chuyn ch Bn s 10, 11 ph thm cho ngi chuyn ch Bn s 12 cho Hi quan Cu 62: Cc chc nng ca AWB Tr li: - Bng chng ca mt hp ng vn chuyn hng ha bng ng hng khng. - Bng chng nhn hng xp. - Chng t thanh ton. - Giy chng nhn bo him. - Chng t khai hi quan. - Bn hng dn i vi nhn vin hng khng. Cu 63: Cc hng khng l g? Trnh by cc loi cc hng khng. Tr li: 1. Mc cc p dng l mc cc cng b trong biu cc hng ho c hiu lc vo ngy pht hnh vn n. 2. 11 loi cc: - Cc hng bch ha (General Cargo Rate- GCR): l cc bnh thng p dng cho cc hng bch ha thng thng vn chuyn gia hai sn bay m gia hai sn bay khng p dng mt loi cc c bit no + Gm hai loi: GCR- N (normal): p dng cho hng ha c khi lng < 45kg GCR- Q (quantity): p dng cho hng ha c khi lng t 45kg tr ln, gm nhiu mc cc khc nhau (45kg, 45-100kg, 100-250kg, 250-500kg, 500-1000kg, trn 1000kg) - Cc ti thiu (minimum rate): l mc cc m nu thp hn th th hng hng khng khng coi l kinh t i vi vic vn chuyn l hng . - Cc hng c bit (Special Commodity Rate- SCR): p dng cho mt s loi hng c bit trn nhng chng ng bay nht nh. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 63
- Cc phn loi hng (Class Rate/ Commodity Classification Rate): p dng cho nhng loi hng ha khng c cc ring, thng tnh bng % ca GCR (sc vt sng: 150% GCR, hng gi tr cao: 200%GCR, sch, bo, tp ch, hnh l gi theo hng, hi ct: 50% GCR) - Cc tnh cho mi loi hng (Freight All Kind_ FAK): cc tnh nh nhau cho mi loi hng xp trong container nu chim trng lng hoc th tch nh nhau - Cc ULD (ULD rate): cc tnh cho cc loi hng ha ng trong cc ULD theo tiu chun ca VTHK). - Cc hng chm - Cc hng nhanh: p dng cho nhng l hng c gi gp trong vng 3h k t khi giao hng cho ngi chuyn ch (thng bng 130-140% GCR). - Cc thng nht (Unified Cargo Rate): p dng khi hng ha c chuyn ch qua nhiu chng khc nhau, ngi chuyn ch ch p dng mt loi cc duy nht cho tt c cc chng. - Cc theo nhm: p dng vi nhng khch hng c hng gi thng xuyn trong cc container hoc pallet, thng l ngi giao nhn hoc i l hng khng. - Cc thu bao my bay: cc thu bao mt phn hoc ton b my bay ch hng.
IV. Chng 6. Vn chuyn hng ha XNK bng container Cu 64: Li ch ca vic vn chuyn hng ha bng container (i vi ngi chuyn ch, gom hng, ngi gi hng) Tr li: 1. i vi ton x hi: - Tng nng sut lao ng ton x hi - Gim chi ph sn xut x hi - To thm cng n vic lm - To iu kin p dng cng ngh cao - Tng tnh an ton cho lao ng - Tc ng tch cc ti ngoi thng Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 64
2. i vi ngi chuyn ch: - Gim thi gian xp d - Gim gi thnh, tng li nhun - Gim khiu ni ca ngi chuyn ch - Tng tnh thun tin trong xp d hng ha, chuyn ti 3. i vi ngi gi hng: - Gim chi ph bao b - Gim chi ph giao hng - Gim thi gian giao hng - Gim tn tht hng ha - Gim chi ph bo him - To iu kin thun li cho thc hin hp ng ngoi thng 4. i vi ngi gom hng: - Gim cc ph chuyn ch Cu 65: Container l g? Container c tiu chun ha nh th no? Phn loi container. Tr li: 1. Container l cng c cha hng, hnh hp ch nht, lm bng g hoc kim loi, sc cha ln, kch thc tiu chun, dng c nhiu ln. - nh ngha ca ISO: Container l cng c cha hng tha mn: + C hnh dng c nh, bn chc s dng c nhiu ln + C cu to c bit thun tin cho vic chuyn ch hng ha bng mt hay nhiu phng tin vn ti, hng ha khng phi xp d cc cng dc ng + C thit b ring thun tin cho vic sp xp v thay i t cng c vn ti ny sang cng c vn ti khc. + C cu to c bit thun tin cho vic xp hng vo, d hng ra, bo qun v sp xp hng ha trong container + C dung tch bn trong khng t hn 1m3 => Container khng phi l bao b ca hng ha Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 65
=> Container l mt cng c cha hng c lp vi cng c vn ti 2. Tiu chun ha container: - Ni dung tiu chun ha: + Kch thc + Trng lng + Ca + Kha ca + Kt cu gc. - Tiu chun ha kch thc: + Serie 1: 1a, 1b, 1c, 1d, 1e, 1f i) Chiu rng = Chiu cao = 8ft ii) Chiu di: 40ft, 30ft, 20ft, 10ft, 6,5ft, 4,8ft + Serie 2: 2a, 2b, 2c i) Chiu cao: 2100mm, Chiu rng: 2300mm ii) Chiu di: 2920mm, 2400mm, 1450mm. + 1c = TEU (twenty feet equivalent unit): container di 20ft, trng ti 20 tn, dung tch 30,5m3. + 1a = FEU (forty feet equivalent unit): di 40ft, trng ti 20 tn, dung tch 61m 3 . 3. Phn loi container: - Cn c theo kch thc: + Loi nh: trng ti < 5MT, dung tch < 3m3 + Loi trung bnh: trng ti 5- 10 MT, dung tch 3 - 10m3 + Loi ln: trng ti > 10MT, dung tch > 10m3 - Cn c vt liu ng container: + Thp + Nhm + G dn + Nha tng hp - Cn c cu trc container: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 66
+ Container kn (closed container) + Container thnh cao (high cube container) + Container m nc (open top container) + Container m cnh (open side container) + Container m nc, m cnh (open top, open side container) + Container khung (flat rack container) + Container mt phng (platform/ flatbed container) + Container thp (half height container) + Container ch hng ri, hng kh (bulk container) + Container c l thng hi, h thng thng gi (vented/ ventilated container) + Container cch nhit/ c h thng lm lnh/ c h thng lm nng (thermal insulated/ refrigerated/ heated container) + Container dng bn (tank container) - Cn c cng dng container: + Container ch hng bch ha + Container c bit + Container ch hng kh, hng ri + Container ch hng lng + Container ch hng mau hng Cu 66: Cc cng c chuyn ch container v cng, ga, bn bi container. Tr li: 1. Cng c chuyn ch container: - Tu ch hng bch ha: c th ch t 10 15 container, c thit b xp d, chng container, container thng c xp trn boong. - Tu bn container: c ci to t tu ch hng truyn thng, mt phn ch hng, mt phn dung tch ch container. - Tu ch container chuyn dng: tu chuyn ch container, dung tch 1000 6000 TEU, c cng c xp d chuyn dng, container c xp thnh nhiu hng hoc nhiu tng, c th xp c nhiu loi container, ty phng n xp d. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 67
+ Tu RO RO: ging tu h ming b hoc tu ph. Phng n xp d nm ngang. Ca hm nm li, mi hoc sn tu. Nhiu hm vi dc nghing. Xp d s dng xe nng. Tuyn ng ngn th c nh container vo khung c bnh ln v dng xe mooc ko ln, ko xung. + Tu LO LO: phng n xp d thng ng. C mt boong v nhiu hm vi vch ngn nn cn gi l tu kiu t ong. Container c th c xp thnh 6 tng trong hm. Boong c th xp 40% container mt cch an ton. Khng c cng c xp d chuyn dng m dng cng c ca cng. + Tu ch x lan (LASH): cu to c bit. Phng n xp d chm ni hoc thng thng. Ch x lan y hng hoc y container. Mi tu ch c 7 15 x lan. Mi x lan ch 350 1000MT. Sau khi x lan c d khi tu th t hnh hoc c ko, y v tin hnh xp d hng bnh thng. 2. Cng c xp d (bonus): - Cn c cu trc b phn di chuyn: di chuyn bng bnh hi v di chuyn trn ng ray. - Cn c cng dng: + Nhm cng c xp d hng ha ln xung tu: cn cu gin, cn cu di ng trn bnh hi. + Nhm cng c vn chuyn hng ha vo bi container: u ko chuyn dng vn chuyn, cn cu khung. + Nhm thit b hot ng trn bi: xe nng hng chuyn dng, cn cu di ng trn ng ray. 3. Cng, ga, bn container: - Cng container ang pht trin th h th 5. Hin nay, cc cng hng truyn thng ang c ci to thnh bn container. Hai b phn quan trng ca bn container l bi container v trm ng hng l. - Cu cng (wharf): ni tu xp d hng. - Thm bn (apron): lp t cn cu. - Bi ch container (C. stacking yard): ni lu tr container ch xp ln tu. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 68
- Bi container (CY): ni lu tr, tip nhn container v giao nhn hng nguyn. C din tch kh ln, tip gip v din tch ph thuc chiu di bn container. - Trm ng hng l (CFS): ni giao nhn hng l. - Trm container ng b (container deport)/ cng thng quan ni a (Inland clearance depoet ICD): ni giao nhn, sa cha, lu tr container ng b. Cu 67: Phng thc gi hng nguyn container FCL/FCL Tr li: 1. Khi nim: - Hng nguyn l nhng l hng ln, ng trong mt hay nhiu container - Nhn nguyn, giao nguyn l vic ngi chuyn ch nhn nguyn container t ngi gi hng ni i v giao nguyn container cho ngi nhn ni n => 1 ngi gi, 1 ngi nhn - Nu giao nhn ti CY, trn B/L ghi: CY/CY => trch nhim ca ngi chuyn ch: t bi container n bi container. 2. Quy trnh: - Ch hng ng hng vo container ti kho ring/bi container (CY). Container c nim phong kp ch. - Ch hng/cty GN v/chuyn container n CY cng i, giao cho ngi v/chuyn ch xp ln tu, nhn B/L. - Ng chuyn ch, bng CP ca mnh, xp container ln tu, vn chuyn n cng n. - Ti cng n, ng chuyn ch, bng CP ca mnh, d container ra khi tu, vn chuyn v CY. - Ng chuyn ch giao container cho ngi nhn hng/cty GN ti CY cng n. 3. Trch nhim ngi tham gia: - Trch nhim ca ngi gi hng: + Thu v vn chuyn container rng v kho + ng hng vo container + nh k m hiu v k hiu chuyn ch + Lm th tc hi quan v nim phong kp ch theo quy ch XK Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 69
+ Vn chuyn Container v giao cho ngi chuyn ch ti CY, nhn B/L + Chu cc chi ph lin quan - Trch nhim ca ngi chuyn ch: + Nhn container kp ch ti CY + Pht hnh B/L + Qun l, chm sc, gi hng ha xp trong container + Bc container t CY xung tu chuyn ch + D container ln CY cng ch + Giao container cho ngi nhn c B/L hp l + Chu cc chi ph lin quan - Trch nhim ca ngi nhn hng: + Thu xp giy t NK v lm th tc hi quan cho hng ha + Xut trnh B/L hp l nhn hng vi ngi chuyn ch + Vn chuyn container v kho bi ca mnh, d hng ra khi container di s gim st ca hi quan + Hon tr container rng cho ngi chuyn ch hoc i l thu container + Chu cc chi ph lin quan. Cu 68: Phng thc gi hng l container LCL/LCL Tr li: 1. Khi nim: - Hng l l nhng l hng nh, khng ng trong mt container. - Nhn l giao l l vic ngi chuyn ch nhn l hng ha t nhiu ch hng v giao l hng ha cho nhiu ch hng (nhiu ngi giao, nhiu ngi nhn). - Nu giao nhn hng ha ti CFS, trn B/L ghi: CFS/CFS => trch nhim ca ngi chuyn ch t trm giao nhn hng l n trm giao nhn hng l. 2. Quy trnh: - Ngi chuyn ch nhn nhiu l hng ca nhiu ch hng l gi cho nhiu ng nhn l ti CFS, cp B/L hng l. - ng nhiu l hng l vo cng 1 container, nim phong kp ch Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 70
- Ngi chuyn ch xp container ln tu vn chuyn n ni n - Ng chuyn ch d container ra khi tu, vn chuyn container v CFS cng n - Ngi chuyn ch d hng ra khi container, giao cho cc ng nhn hng l trn c s xut trnh B/L. 3. Trch nhim ca ngi tham gia: - Trch nhim ca ngi gi hng: + Vn chuyn hng ha t ni cha hng trong ni a n giao cho ngi chuyn ch ti CFS + Lm th tc hi quan cho hng ha + Nhn vn n v tr cc hng l - Trch nhim ca ngi chuyn ch: + Nhn cc l hng l ti CFS v pht hnh vn n hng l cho cc ch hng + Sau khi gom hng th phi ng hng vo container v nim phong kp ch + Vn chuyn container ra cng xp ln tu chuyn ch n cng n + D hng ra khi tu ti cng n v vn chuyn v CFS ca mnh + D hng ra khi container ti CFS, giao cho cc ch hng l v thu hi vn n - Trch nhim ca ngi nhn hng: + Thu xp giy php NK v lm th tc hi quan cho l hng + Xut trnh vn n hp l nhn hng + Tr cc chi ph lin quan v vn chuyn hng ha v kho ca mnh
Cu 69: Phng thc gi hng kt hp FCL/LCL & LCL/FCL Tr li: Kt hp nh cu 67, 68. Cu 70: Khi nim cc ph vn chuyn container, cc b phn cu thnh v cc yu t nh hng Tr li: 1. Cc ph vn chuyn container l s tin ch hng phi tr cho ngi chuyn ch v vic vn chuyn container t ni i ti ni n. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 71
2. Cc b phn cu thnh cc: - Cc chnh (basis ocean freight): cc ph trn chng vn ti chnh. - Cc ph (feeder freight): cc ph trn chng vn ti ph. - Cc ph ph: khon phi tr ngoi tin cc: + Chi ph bn bi (Terminal Handling Charge-THC) + Chi ph dch v hng l (LCL service charge) + Chi ph vn chuyn ni a (Inland Haulage Charge) + Ph ph nng ln, t xung, di chuyn, sp xp container trong kho bi (up and down, removed charge) + Tin pht ng container (demurrage) + Ph ph gi du tng (bunker adjustment factor- BAF) + Ph ph do s bin ng tin t (Currency adjustment factor- CAF) + Ph ph vn n (B/L fee) 3. Cc yu t nh hng n cc: - C v loi container - Loi hng ha chuyn ch - Mc s dng trng ti container - Chiu di v c im tuyn ng vn chuyn. Cu 71: Chng t trong vn chuyn hng ha bng container? Phn loi v chc nng? Tr li: 1. Chng t vn ti trong cch gi hng nguyn (FCL/FCL): - L vn n gi hng nguyn, do ngi chuyn ch cp cho ngi gi hng sau khi nhn hng xp. 2. Chng t vn ti trong cch gi hng l (LCL/LCL): - Nu vic chuyn ch do ngi chuyn ch thc t m nhim: ngi chuyn ch s cp cho ch hng vn n gi hng l, c chc nng nh vn n trong cch gi hng nguyn. - Nu ngi thu chuyn ch v ngi chuyn ch thc t l khc nhau: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 72
+ Vn n gom hng (House B/L): do ngi thu chuyn ch cp cho cc ch hng l. C th dng trong thanh ton, mua bn hng ha nhng c th khng c chp nhn thanh ton nu L/C quy nh khc. + Vn n thc (Master B/L): do ngi chuyn ch thc t cp cho ngi gom hng khi nhn container, ging nh cp B/L trong giao hng nguyn. Ch dng trong iu chnh quan h php l v giao nhn gia ngi gom v ngi chuyn ch, khng dng trong thanh ton. Cu 72: Trnh by trch nhim ca ngi chuyn ch container i vi hng ha Tr li: 1. Phm vi trch nhim: - Hague: t mc cu n mc cu - Hamburg: t nhn n giao. - Ph hp hn vi Hamburg v: t bi container n bi container. 2. Xp hng trn boong: - Hague Visby: xp hng trong hm, ch xp trn boong trong trng hp c bit v c tha thun vi ch hng. - Quc t chp nhn ngi chuyn ch container xp container ln boong v tu chuyn ch container c cu trc ph hp chuyn ch container trn boong mt cch an ton. 3. iu khon khng bit tnh trng hng ha bn trong container: - FCL/FCL: ngi gi ng hng nim phong kp ch. - Quy nh nh vy khng phi chu trch nhim vi hng ha ti ni n nu container cn nguyn nim phong kp ch. 4. Gii hn trch nhim: nu k khai gi tr th bi thng theo k khai. Nu khng th: - Hague: 100GBP/kin hoc n v. - Visby: 10000Fr vng/kin, n v hoc 30Fr vng/kg hng ha c b. Hng trong container bi thng theo n v c k khai hoc khng k khai th coi c container l n v bi thng. - SDR: 666,67SDR/kin, n v hoc 2SDR/kg hng ha c b. Hng trong container ging Visby. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 73
- Hamburg: 835SDR hoc 12500mu/kin, n v hoc 2,5SDR hoc 37,5mu/kg hng ha c b. Hng chm giao th bi thng 2,5 cc phn hng chm giao, khng ln hn tng cc. Hng trong container ging Visby, b sung vic tnh v container l mt n v bi thng nu khng ca ngi chuyn ch. - BLHH Vit Nam: gii hn ging SDR. Chm giao ging Hamburg. Hng trong container ging Visby. Cu 73: Dch v gom hng l g v li ch ca n? Trch nhim v vai tr ca ca ngi gom hng Tr li: 1. Gom hng l vic tp hp nhng l hng nh, l t nhiu ngi gi cng mt ni i hnh thnh nn nhng l hng nguyn giao cho mt hoc nhiu ngi nhn ni n. 2. Li ch: - i vi ngi XK: + Gim cc ph chuyn ch + Thun tin hn khi lm vic vi mt ngi gom hng + C th c cung cp dch v door to door trong khi cc hng tu th khng cung cp. - i vi ngi chuyn ch: + Tit kim c giy t, chi ph, thi gian + Tn dng ht c cng sut ca phng tin vn ti + Khng s tht thu cc - i vi ngi gom hng: + Hng khon tin chnh lch + Hng gi cc u i 3. Trch nhim v vai tr ca ngi gom hng: - L ngi chuyn ch nu trn B/L ghi as carrier hoc cp vn n FBL. Khi l ngi chuyn ch theo hp ng v phi chu trch nhim v hng ha t lc nhn n lc giao hng ha ti CFS. - L i l ca ngi chuyn ch nu trn House B/L ghi as agent. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 74
Cu 74: Dch v gom hng l g? Cc bc trong nghip v gom hng. Tr li: - Gom hng l vic tp hp nhng l hng nh, l t nhiu ngi gi cng mt ni i hnh thnh nn nhng l hng nguyn giao cho mt hoc nhiu ngi nhn ni n. - Trnh t: + Ngi gom hng nhn cc l hng l ti CFS v cp vn n gom hng (House B/L) + Ngi gom hng tp hp thnh nhng l hng nguyn v ng vo container ti CFS + Gi cho ngi chuyn ch v nhn vn n ch (Master B/L) + i l ca ngi gom hng ti ni n xut trnh vn n ch vi ngi chuyn ch, nhn cc container v a v CFS + D hng ra v giao cho cc ch hng l trn c s xut trnh vn n gom hng. Cu 75: Phn bit Master B/L v House B/L Tr li: House B/L Master B/L Ngi cp Ngi gom hng Ngi chuyn ch Ngi nhn Ch hng Ngi gom hng Cp khi no Nhn hng ca ch hng l Nhn container t ngi gom hng Chc nng Thanh ton, nhng khng c sai so vi ni dung L/C Khng thanh ton c, ch iu chnh quan h php l v giao nhn gia ngi gom v ngi chuyn ch.
Cu 76: Ti sao khi gi hng bng container nn thay cc iu kin Incoterms CIF, FOB, CFR bng cc iu kin CIP, FCA, CPT Tr li: - Khi ni giao hng l khng ph hp - Ranh gii giao hng khng cn ngha Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 75
=> vn n c nhn thng l vn n nhn hng xp. Do vy, ngi bn s b coi nh cha hon thnh ngha v giao hng, c th khng c ngi mua v ngn hng thanh ton. Cu 77: Nhc im ca h thng vn ti container Tr li: - Vn u t ln - Hn ch v mt a l - Hn ch v chng loi hng ha - Hn ch trong giao nhn hai chiu
V. Chng 7. Vn chuyn hng ha XNK bng vn ti a phng thc Cu 78: nh ngha v c im VTPT Tr li: 1. nh ngha: - nh ngha ca LHQ (C 1980): l vic chuyn ch hng ha bng t nht hai phng tin VT, trn c s mt hp ng VT t mt ni nm ti mt nc ti ngi kinh doanh VT a phng thc (MTO) nhn trch nhim v hng ha cho ti khi giao hng cho ngi nhn ti mt im nc khc. - Ngh inh 87/2009/N-CP: Vn ti a phng thc l vic vn chuyn hng ha bng t nht hai phng thc vn ti khc nhau trn c s hp ng vn ti a phng thc. 2. c im: - t nht hai phng thc VT khc nhau - Da trn mt chng t VTPT - Mt ngi chu trch nhim vi hng ha - Ni nhn hng ch, ni giao hng nhng nc khc nhau - Hng ha thng c chuyn ch trong container, pallet... Cu 79: Cc hnh thc t chc VTPT Tr li: 1. M hnh VTPT kt hp hng khng: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 76
- Hng khng bin: tc nhanh ca VTHK + cc ph r ca VT bin; p dng cho hng ha thi v v hng ha gi tr cao; thng chuyn ch gia Vin ng v Chu u. - Hng khng st: cc nc pht trin - Hng khng t: dch v pickup and deliver, p dng nhiu chu u v chu M, phc v chuyn bay qua Thi Bnh Dng, i Ty Dng v ni lin lc a. 2. M hnh ng st oto: - Xe romooc st xe romooc - Kt hp an ton ca ng st + linh hot ng b - Ph hp pht trin bn vng trong tng lai - p dng nhiu Chu u, Chu M. 3. M hnh bin oto/st/sng - Ph bin trong bun bn quc t - Hng ha c chuyn ch bng ng thy ni a/st/ t bin - thy ni a/st/ t - Khng gp rt v thi gian. 4. M hnh cu lc a: - Theo h thng ny, hng ha c chuyn ch gia hai vng bin v i qua mt lc a, c coi l cu ni hai vng bin. Ngha l: ng bin ng b - ng bin. - Tc dng: rt ngn qung ng, gim thi gian - Hai tuyn cu lc a ln trn th gii: + M hnh cu lc a xuyn M + M hnh cu lc a xuyn Siberia. Cu 80: Vn ti a phng thc l g? Hiu qu ca VTPT Tr li: 1. nh ngha: xem cu 78. 2. Hiu qu vn ti a phng thc: - Mt u mi vn chuyn duy nht MTO - Gim chi ph Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 77
- Gim thi gian - n gin ha th tc v chng t. Cu 81: Nu cc ngun lut iu chnh vn ti a phng thc trn th gii v Vit Nam. Tr li: 1. Trn th gii: - Cng c ca Lin hp quc v chuyn ch hng ha bng VTPT quc t 1980, cha c hiu lc do cha s nc ph chun. - Bn quy tc ca ICC v UNCTAD v chng t vn ti a phng thc, n phm s 481 c hiu lc 1/1/1992, c cc nc p dng ty . 2. Vit Nam: - Ngh nh 87/2009/N-CP v vn ti a phng thc. - Cc vn bn lut c lin quan v phng thc vn ti khc: lut ng b, B lut Hng hi 2005. Cu 82: nh ngha v phn loi MTO Tr li: 1. nh ngha: - Cng c 1980: MTO l bt k ngi no t mnh hoc thng qua mt ngi khc k hp ng vn ti a phng thc, hot ng nh mt bn chnh (khng phi i l, i din ca ngi chuyn ch, ngi gi hng) v chu trch nhim thc hin hp ng . - B quy tc ICC v UNCTAD: MTO l bt k ngi no k kt v chu trch nhim thc hin hp ng vn ti a phng thc nh l ngi chuyn ch. - Ngh inh 87/2009/N-CP: MTO l doanh nghip hoc hp tc x giao kt v t mnh chu trch nhim thc hin hp ng vn ti a phng thc. 2. Phn loi: - MTO c tu (Vessel Operating MTO): s hu tu v mun m rng hot ng door-to- door ch khng gii hn port-to-port, thng khng c phng tin vn ti khc. - MTO khng tu (Non Vessel Operating MTO): Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 78
+ S hu phng tin vn ti khc hoc kinh doanh dch v khc mun tham gia kinh doanh dch v ca-ca. + MTO l ngi giao nhn, i l, mun m rng hot ng. Cu 83: Ch trch nhim thng nht l g? Phn bit ch trch nhim thng nht v ch trch nhim tng chng Tr li: 1. Ch trch nhim thng nht l ch trch nhim chung p dng cho mi phng thc cc chng trong hnh trnh vn ti nhiu chng. Khi ch c mt c s trch nhim, mt thi hn trch nhim v mt gii hn trch nhim c p dng. 2. Phn bit: - Ch trch nhim thng nht: mt ch trch nhim cho mi chng. - Ch trch nhim tng chng: phng thc no p dng ch trch nhim ca phng thc . Nu xy ra tn tht th: + Xc nh c tn tht chng no s p dng ch trch nhim chng . + Khng xc nh c th phi quy nh trong hp ng r l s p dng ch trch nhim phng thc no, theo quy tc, lut l no, Cu 84: Quy nh thi hn trch nhim ca MTO Tr li: 3 ngun lut quy nh ging nhau: Thi hn trch nhim ca MTO l t khi nhn hng ch n khi giao hng cho ngi nhn. Khi nim giao nhn ging Quy tc Hamburg 1978. Cu 85: Quy nh c s trch nhim ca MTO Tr li: Cng c 1980 Bn quy tc Ngh nh 87
MTO phi chu trch nhim v thit hi do mt mt, h hng, chm giao hng ha khi hng ha cn thuc trch nhim ca MTO. Tr khi MTO chng minh c rng anh ta cng nh i l, ngi lm cng p dng Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 79
Tng quan mi bin php cn thit ngn chn thit hi xy ra v hn ch hu qu thit hi. - Hng b coi l chm giao khi hng khng c giao trong thi hn quy nh hoc trong thi hn hp l m mt MTO cn mn phi giao hng, c tnh n hon cnh s vic. - Hng b coi l mt nu khng c giao trong vng 90 ngy sau thi hn nh trn. Trch nhim Phi chu trch nhim v li, s sut ca i l, ngi lm cng khi ang hot ng trong phm vi nhim v ca mnh. MTO phi chu trch nhim v li, s sut ca ngi m MTO thu dch v thc hin hp ng VTPT. Min trch - Li hng vn, nu c chng i bin. - Chy khng do c trong i bin. 1. Bt kh khng; 2. Li ca ch hng hoc i din 3. ng gi, k k m hiu khng ph hp, khng ng quy cch 4. Giao nhn, xp d hng ha di hm tu do ch hng hoc i din thc hin 5. n t hoc tnh cht t nhin vn c ca hng ha. 6. nh cng, b xng, b ngn chn s dng mt b phn hoc ton b nhn cng. 7. Nu c chng i bin: a) Li hng vn b) Chy, tr khi c .
Cu 86: Quy nh gii hn trch nhim ca MTO Tr li: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 80
Cng c 1980 Bn quy tc Ngh nh 87 - 920 SDR/n v, kin hng ha hoc 2,75SDR/kg hng ha c b. - Nu khng c chng vn ti thy th l 8,33SDR/kg. - 666,67 SDR/n v, kin hng ha hoc 2SDR/kg hng ha c b. - Nu khng c chng vn ti thy th l 8,33SDR/kg. - 666,67 SDR/n v, kin hng ha hoc 2SDR/kg hng ha c b. - Nu khng c chng vn ti thy th l 8,33SDR/kg. - Hng ng trong container: nu k khai s kin hng bn trong th bi thng theo s k khai. Nu khng th coi c container l mt n v bi thng. - Nu container khng do MTO cung cp th bn thn container b mt coi nh mt n v bi thng. - Chm giao: 2,5 ln tin cc phn hng chm giao nhng khng c vt qu tng tin cc chuyn ch. - Nu mt chng no phi p dng lut quc gia hoc cng c quc t m lut hoc cng c quy nh gii hn trch nhim cao hn th p dng gii hn trch nhim . - Nu tn tht l do c s b mt quyn hng gii hn trch nhim. Cu 87: So snh trch nhim ca MTO theo 3 ngun lut iu chnh VTPT: C 1980 ca Lin Hp Quc, Bn Quy tc UNTACD/ICC v N 87/2009/N-CP. Tr li: Xem li cc cu 84, 85, 86. Cu 88: Quy nh v thng bo tn tht v khiu ni ngi kinh doanh vn ti a phng thc Tr li: 1. Thng bo tn tht: - Tn tht r rt: thng bo bng vn bn, khng mun hn ngy lm vic sau ngy giao hng. - Tn tht khng r rt: thng bo trong vng 6 ngy lin tc sau khi hng ha c giao. - Nu ti thi im giao hng, hai bn kim tra v gim nh tnh trng hng ha th khng cn thng bo bng vn bn na. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 81
- Chm giao hng: thng bo bng vn bn trong vng 60 ngy lin tc sau ngy hng c giao. 2. Khiu ni: Thi hn khiu ni: - Cng c: 6 thng k t ngy hng ha c giao hoc l ra phi c giao. - Bn quy tc: 9 thng. - N 87: 90 ngy. Cu 89: nh ngha, cc loi chng t vn ti a phng thc Tr li: 1. nh ngha: - Bn quy tc: Chng t vn ti a phng thc l bng chng ca mt hp ng vn ti a phng thc, c th thay th bng mt th truyn d liu in t, c hnh thc c th lu thng hoc khng th lu thng, ghi r tn ngi nhn. - Cng c: Chng t vn ti a phng thc l bng chng ca mt hp ng vn ti a phng thc, vic nhn hng ch ca MTO v cam kt giao hng cho ngi nhn ng theo iu kin, iu khon trong hp ng. - Ngh nh 87: Chng t vn ti a phng thc l bng chng ca mt hp ng vn ti a phng thc c giao kt, xc nhn nhn hng ch v cam kt giao hng ng iu kin trong hp ng. 2. Cc loi chng t vn ti: - FBL (FIATA Negotiable Multimodal Transport B/L): + Son tho bi FIATA, dng cho ngi giao nhn ng thi l MTO + L mt trong hai loi dng ph bin nht trong vn ti a phng thc hin nay, thng dng trong vn ti bin. + Khi cp FBL, phi chu trch nhim thc hin hp ng v trch nhim do li ca ngi th ba m MTO s dng dch v. + c chp nhn trong thanh ton L/C, c th lu thng. - COMBIDOC: son tho bi BIMCO, dng ph bin i vi VO-MTO, c ICC thng qua. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 82
- MULTIDOC: son tho bi UNCTAD trn c s Cng c 1980 nhng t dng. - Combined Transport B/L hoc B/L for combined transport shipment or port to port shipment: do cc hng tu cp, l mt trong hai loi c s dng rng ri nht trong VTPT, dng c c trong vn ti bin. Cu 90: u nhc im ca VTPT Tr li: 1. u im: - Cung cp dch v door-to-door do p dng cng ngh cao v vn ti v thng tin. - Gim chi ph. - Gim thi gian - n gin ha th tc v chng t (chng t duy nht) - Mt u mi duy nht. 2. Nhc im: - Vic t chc chuyn ch phc tp. - Cha c lut l iu chnh thng nht.
VI. Chng 8. Giao nhn hng ha XNK Cu 91: Khi nim giao nhn v ngi giao nhn Tr li: 1. Giao nhn: - Quy tc mu ca FIATA v dch v giao nhn nh ngha: Dch v giao nhn l bt k dch v no lin quan n vn chuyn, gom hng, lu kho, ng gi, bc xp, phn phi hng ha cng nh cc dch v t vn v c lin quan khc, k c hi quan, ti chnh, bo him, thanh ton v thu thp cc chng t c lin quan n hng ha. - Lut thng mi 1997: Giao nhn l hot ng thng mi, theo ngi lm dch v giao nhn nhn hng ha, t chc vn chuyn, lu kho, lu bi l lm cc dch v c lin quan khc giao hng cho ngi nhn theo y thc ca ngi gi, ngi vn ti hoc ngi giao nhn khc. 2. Ngi giao nhn: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 83
- Lut thng mi 1997: Ngi giao nhn l thng nhn c giy chng nhn ng k kinh doanh dch v giao nhn. Cu 92: Phm vi ca dch v giao nhn Tr li: a. Tr khi ngi gi hoc ngi nhn mun tham gia vo mt khu no ca qu trnh giao nhn, nu khng dch v ca ngi giao nhn s bao gm: 1) Chun b hng ha chuyn ch; 2) Gom hng, la chn tuyn ng vn ti, phng thc vn ti v ngi chuyn ch thch hp; 3) Lu kho, bo qun hng ha; 4) ng gi bao b, phn loi v ti ch hng ha; 5) Lm th tc hi quan, kim nghim, kim dch; 6) Mua bo him cho hng ha; 7) Nhn hng t ngi gi v giao cho ngi chuyn ch, ngi nhn; 8) Nhn hng t ngi chuyn ch v giao cho ngi nhn; 9) T chc xp d hng ha 10) T chc chuyn ch hng ha trong phm vi ga, cng;
11) Lp chng t cn thit cho gi hng, nhn hng; 12) K hp ng vn ti vi ngi chuyn ch, thu tu, lu cc; 13) Lm th tc gi hng, nhn hng; 14) Lm t vn cho ch hng trong vic chuyn ch hng ha; 15) Nhn v kim tra cc chng t cn thit lin quan n s vn ng ca hng ha;
16) Thu xp chuyn ti; 17) Thanh ton cc ph, chi ph xp d, chi ph lu kho bi,; 18) Thng bo tnh hnh i, n ca phng tin vn ti; 19) Thanh ton, thu i ngoi t;
Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 84
20) Thng bo tn tht vi ngi chuyn ch; 21) Gip ch hng trong vic i bi thng. b. Tm tt ni dung dch v giao nhn: - Cc dch v t vn v ng gi, tuyn ng, bo him, th tc hi quan, chng t vn ti, ni dung L/C. - T chc chuyn ch hng xut nhp khu, hng qu cnh, hng nng, hng c bit v hng cng trnh. + Hng xut khu: nhn hng, ng gi, k m hiu, lu cc tu ch, cp chng t vn ti, gim st giao hng, thng bo giao hng cho khch hng, lm th tc hi quan. + Hng nhp khu: d hng khi phng tin vn ti, d hng gom, khai bo hi quan. + Hng qu cnh: ly mu hng, lu kho hi quan, vn chuyn tip. Cu 93: Vai tr ca ngi giao nhn Tr li: Ngi giao nhn c th ng cc vai tr sau: - Mi gii hi quan (customs broker): lm th tc hi quan cho hng ha. - i l (agent): khi l i l, ngi giao nhn phi: + Nhn hng t ch hng chuyn ch, hot ng v li ch ch hng, l cu ni trung gian gia ngi gi v ngi vn ti, ngi bn v ngi mua, ngi vn ti v ngi nhn. + Hng hoa hng v khng chu trch nhim v hng ha cng nh trch nhim do hnh vi ca ngi lm cho mnh v ch hng, ch chu trch nhim do hnh vi ca mnh. - Lo vic chuyn ti v vn chuyn hng qu cnh i tip (Transhipment and on carriage) - Lu kho hng ha (Warehousing) - Ngi gom hng (Cargo Consolidator). - Ngi chuyn ch (Carrier). - Ngi kinh doanh vn ti a phng thc MTO: khi cung cp cc dch v t ca n ca, chu trch nhim sut hnh trnh chuyn ch nh MTO. Cu 94: C s php l giao nhn hng ha XNK Tr li: - Bn mu iu kin kinh doanh chun ca FIATA: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 85
+ Son tho cc nc tham kho, xy dng lut l v dch v giao nhn ca nc mnh. + Thng c cc Hip hi thnh vin ly lm tiu chun v thng qua cho cc thnh vin Hip hi lm cn c quy nh hp ng hoc nh km hp ng vi khch hng. + Thng xy dng ph hp vi tp qun thng mi hoc lut l ca tng nc. - Cc vn bn c lin quan: hp ng mua bn ngoi thng, Incoterms, ni dung L/C, quy nh ca cc phng thc vn ti lin quan. - Vit Nam: Lut thng mi 2005, B lut Hng hi 2005, Lut hi quan, Quyt nh s 2106/Q-GTVT, Cu 95: Nguyn tc giao nhn hng ha XNK Tr li: - Vic giao nhn c tin hnh theo phng php hai bn la chn, tha thun trong hp ng theo phng n c li nht. - V nguyn tc, nhn theo phng php no th giao theo phng php y, gm: + Giao nhn nguyn kin, b, tm, cy, chic; + Giao nhn nguyn hm cp ch; + Giao nhn nguyn container kp ch; + Giao nhn theo mn nc ca tu; + Giao nhn theo s lng, trng lng, th tch bng cn, ong, m;
- Trch nhim giao nhn thuc v ch hng hoc ngi c ch hng y thc vi ngi chuyn ch. Cu 96: Quy trnh giao hng XK Tr li: 5 bc chnh: 1. Chun b hng ha, nm tnh hnh tu: - Nghin cu hp ng mua bn, L/C xem ngi mua tr tin hoc m L/C cha; - Chun b giy t lm th tc hi quan; - Nm tnh hnh tu, tin hnh lu cc, ng k chuyn tu Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 86
- Lp Danh sch hng a cho hng tu v yu cu lnh giao v container rng ca hng tu; - Khai t khai hi quan v np h s hi quan. 2. Kim nghim, kim dch, gim nh, kim ha v tnh thu: - Xin kim nghim, kim dch, gim nh nu cn v ly giy chng nhn v bin bn gim nh cn thit; - Hi quan kim tra hng ha, ty trng hp - Hi quan tnh thu, ra thng bo np thu. Ch hng np thu v hon thnh th tc hi quan. 3. Giao hng cho tu: * Giao container FCL/FCL: 8 phn: - Ch hng lp booking note, giao cho hng tu xin ch k cng cargo list; - Hng tu k booking note v a cho ch hng lnh giao v container xp hng, cng nh packing list v nim phong (seal). - Ch hng vn chuyn container v bi ring v xp hng vo container; - Ch hng mang container hoc hng ha ra cng lm th tc hi quan; - Ch hng giao Packing list cho phng thng v ca cng phng thng v lm th tc v ng k h bi container, lp hng dn xp hng, trn c s lp B/L. - Ch hng vn chuyn container vo bi, tin hnh h bi container, np ph. Hi quan ng du xc nhn th ch tu coi nh hon thnh ngha v giao hng v c th nhn B/L. - Hng tu lp danh sch hng xut khu, s xp hng, thng bo cho cng thi gian xp hng cng chun b phng tin v lao ng; - Cng xp hng ln tu. Cn b giao nhn lin lc vi hng tu xc nhn cho B/L nhn xp v s c B/L xp. * Giao container LCL/LCL: 4 phn: - Ch hng lp cargo list giao cho ngi giao nhn hoc hng tu. Sau khi chp nhn, hng tu hoc ngi giao nhn s hn ch hng thi gian v a im giao hng. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 87
- Ch hng vn chuyn hng ra cng kim tra hng ha, lm th tc hi quan v giao cho ngi chuyn ch, nhn B/L. Hoc giao cho ngi giao nhn ti CFS, ICD nhn House B/L. Nu ch hng yu cu, House B/L c th c ng du Surrendered v ngi giao nhn s lin h vi i l ca mnh ti cng n i l giao hng cho ngi nhn m khng cn xut trnh B/L gc. - Ngi chuyn ch xp hng vo container xp ln tu. Ngi giao nhn ng hng vo container ri giao cho ngi chuyn ch nhn Master B/L. - Thanh l, thanh khon t khai hi quan. * Giao cc loi hng ri khc: c th do ch hng giao cho tu hoc y thc cng giao cho tu hoc giao hng ba bn (ch hng, tu v cng) nh sau: - Vn chuyn hng ha t kho cng, lp lnh xp hng, n nh s mng xp, b tr xe, cng nhn v ngi p ti nu cn. - Bc v giao hng cho tu. Cng nhn ca cng tin hnh di s gim st ca hi quan. Trong qu trnh bc hng, ngi kim m ca cng phi ghi vo bin bn kim m, bin bn kim m theo ngy, bin bn kim m cui cng (Tally report, daily report v final report). Ngi kim m ca tu cng in vo tally sheet. - Da vo Tally sheet, cng s lp Bng tng kt xp hng ln tu, k xc nhn cng tu lm cn c lp B/L. - Nhn bin lai thuyn ph, lp B/L. - Thng bo giao hng v mua bo him cho hng ha nu cn. 4. Lp b chng t thanh ton: Cn b giao nhn da vo hp ng mua bn v L/C lp b chng t thanh ton: - B/L - Pacling list - Commercial Invoice - B/E - C/O - Insurance Policy - Giy chng nhn phm cht Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 88
- Giy chng nhn kim dch - Giy chng nhn s lng - Giy chng nhn quyn th hng, 5. Thanh ton cc chi ph cn thit: Sau khi giao hng xong, ngi giao nhn phi thanh ton cc chi ph cn thit vi cng: chi ph vn chuyn, bc xp, Cu 97: Quy trnh nhn hng NK Tr li: 1. Chun b nhn hng ha nhp khu: - Kim tra li vic tr tin, m L/C - Nm tnh tnh tu, lm th tc hi quan cho hng ha. - Nhn cc giy t: NOR, thng bo tu n, B/L v cc chng t cn thit khc. 2. Nhn hng t cng hoc tu: * Nhn hng nguyn (FCL/FCL): 5 phn: - Nhn c thng bo hng n, ch hng mang B/L gc, giy gii thiu n c quan hng tu nhn D/O v np l ph. - Ch hng mang D/O, bin lai np l ph, b chng t nhn hng n Vn phng qun l cng ly xc nhn vo D/O. ng thi, mang mt bn D/O n hi quan gim st cng i chiu vi lc khai hng ha (Manifest). - Ngi giao nhn tm trong bi v tr container. - Ngi giao nhn mang 2 bn D/O c xc nhn ca hng tu, ghi r phng thc giao hng (giao hng nguyn hay rt rut) n b phn kho vn ly phiu xut kho. - Sau khi np cc l ph, ngi giao nhn ti phng thng v ca cng nhn phiu vn chuyn chun b nhn hng, + Nu nhn nguyn th phi c giy cho mn container. Container c xp ln phng tin vn ti vn chuyn. + Nu rt rut th phi c lnh iu ng cng nhn d hng, hng ha c d khi container v xp ln cng c vn chuyn. * Nhn hng l (LCL/LCL): Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 89
- Ch hng mang B/L gc hoc House B/L n hng tu hoc i l ngi gom hng nhn D/O. - Mang D/O ti th kho nhn phiu xut kho. - Mang chng t ti nhn hng ti kho CFS. * Hng khc: Hng nguyn tu, nguyn hm, hng ri. C th nhn hng t cng, t tu hoc tay ba. 9 lu : - Trc khi nhn hng, phi giao nhng chng t cn thit cho cng v c quan chc nng lm cc th tc cn thit v b tr ngi, cng c d hng. - Kim tra hm tu. Nu tnh trng xu th lp bin bn hai bn cng k. Nu i din tu khng k th lp bin bn gim nh. - D hng bng cn cu ca cng hoc tu, nhn vin kim m in vo phiu kim kin. - Hng c xp ln t, vn chuyn v kho. - Ht mi ca, cng v i din tu cng k vo phiu kim kin. - Cng lp Bin bn kt ton hng vi tu, c ch k 3 bn. - Lp cc chng t trong lc nhn hng khc: bin bn hng thiu, bin bn d hng, bin bn gim nh. - Nu nhn nguyn hm, tu th c th giao nhn tay ba. - Nu nhn hng ri th ch hng phi ly c D/O, xc nhn D/O ti vn phng qun l cng. Ngi giao nhn mang hai D/O ti kho, tm v tr hng v ly phiu xut kho. 3. Lm th tc hi quan: - Khai bo v np h s hi quan - Xut trnh hng ha ti ni quy nh hi quan kim tra. - Hi quan quyt nh hng ha c c xut nhp khu hay khng. 4. Thanh ton cc chi ph cho cng sau khi nhn hng: ph lu kho bi, thng pht xp d, tin pht lu container, Lu : Cc cu 96, 97, nu c hi thm v giao nhn hng ha vn ti hng khng th xem SGK/313-314. - Quy trnh giao hng xut khu: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 90
+ Lu cc vi hng hng khng hoc ngi chuyn ch: in booking note theo mu ca hng hng khng. + Vn chuyn, ng gi, giao hng cho hng hng khng: chun b cc giy t cn thit; ng gi, k m hiu, dn nhn hiu; lm th tc hi quan; lp phiu cn hng ha; giao hng cho hng hng khng. + Lp AWB. + Thng bo cho ngi nhn v vic gi hng + Lp b chng t thanh ton v thanh ton cc khon cn thit. - Quy trnh nhn hng nhp khu: + Nhn cc giy t, chng t t hng hng khng. + Nhn hng ti sn bay: mang chng minh th, giy gii thiu i nhn hng ti sn bay. Nu hng c tn tht, lp bin bn c xc nhn ca kho khiu ni sau ny. + Lm th tc hi quan: h s gm AWB bn gc 2, Packing list, Commercial Invoice. + Thanh ton cc khon khc v a hng ra khi sn bay.
VII. Cc cu hi ph Cu 1. Cc sn bay quc t Vit Nam? Tr li: Hin nay (thng 11/2012), Vit Nam c 8 sn bay quc t: Ni Bi, Tn Sn Nht, Ph Bi (Tha Thin Hu), Cn Th, Nng, Cam Ranh (Khnh Ha), Ph Quc (Kin Giang), Chu Lai (Qung Nam). Cu 2. Cc cng hng khng quc t ca Vit Nam? Tr li: 6 cng hng khng quc t: Ph Quc, Tn Sn Nht, Ph Bi, Nng, Cn Th, Ni Bi (n thng 9/2012). http://vietnamairport.vn/pages/70/cang-hang-khong-san-bay Cu 3. Cc cm cng bin Vit Nam? Tr li: 4 cm cng: Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 91
- Cm cng pha Bc: ln nht l cng Hi Phng. - Cm cng min Trung: c cng Nng, Quy Nhn, Dung Qut, Khnh Ha, Chn My, Ca L. - Cm cng min Nam: + Nhm cng TPHCM: ln nht l Si Gn, Tn cng, Bn Ngh, VICT. + Nhm cng Vng Tu Th Vi: cng Ci Mp Th Vi. - Cm cng ng Bng Sng Cu Long: cng Cn Th. Cu 4. Vit Nam tham gia cng c bu tri no? Tr li: Cng c Vacsava ngy 11/10/1982. V nhng ci g na y nh? => search nh! Mt s cu hi ph khc: Do mnh hon thnh mn ny v phi n thi tip nn xin php ch a ra thm nhng cu hi cng im sau v khng tr li. - Tn cc ICD ca Vit Nam, Min Bc, H Ni. - Cng bin ca th gii - FCL/LCL th vn n i nh th no? - Vit Nam tham gia cng c bu tri no? - Lut hng khng 1991 v 2006 khc nhau nh th no? - Thit hi v ngi khi bay qua Bc M khc g so vi cc nc khc (Quy nh trong Hip nh Montreal 1966). - Lch s pht trin ca container - C vn n t v vn n ng st khng ( hc trong giao dch). - V sao li c notify party trong vn n? - Quy nh v trng ti trong GENCON? - Thng pht c my cch, cch no hp l hn? - Trung tm vn ti a phng thc trn th gii? - Mt s cu lc a trn th gii - K thut ng hng vo container. Nguyn Thu Thy Anh 11 Kinh t K49 92
- Vn ti a phng thc v lin hp khc nhau nh th no? - V sao ngi ta a thanh ton tng phn (hoc b tr khi thng pht xp d) - V sao vn n hng khng khng phi chng t s hu hng ha? - Tu ch du v sao bc hng xong mi thanh ton cc ph? - So snh UCP 500, 600. - Phn tch cc iu khon v thanh ton cc ph v khiu ni trong hp ng thu tu chuyn? - SDR l g? - T mc cu n mc cu l g? - Phn chia vn n theo ghi ch trn vn n. - Cc tiu ch nh gi hot ng ca cng bin, tiu ch no quan trng nht? - Cc cm cng ca Vit Nam. Cng ln nht trong cc cm cng? (Ngun: thi FTU + Bui thi 11/11/2012).