KEJURUTERAAN

PEMBINAAN
ACUAN
PN MARDIHA BT MOKHTAR

Mohd Shazrin bin Zakaria

Mohamad Arif bin Suhadak
Mohd Fadhil bin Basrol

Nurazizy bin Yusof

Fahim bin Zahar

DEFINISI

Kotak bentuk atau formwork merupakan binaan sementara yang biasa digunakan
dalam industri pembinaan bagi sesebuah bangunan yang terdapat berbagai-bagai jenis
bahan yang boleh digunakan untuk membuat kotak bentuk seperti kayu,keluli dan
plastic.

Ditakrifkan sebagai satu bekas acuan/kotak dimana konkrit basah boleh dituang dan
dimanpatkan supaya ia boleh diisi ke dalam bekas dan akhirnya mengeras mengikut
bentuk bekas acuan tersebut.

Ciri-Ciri Rekabentuk Kotak Acuan

1. EKONOMI
EFISIEN, JIMAT MASA DAN KOS
2. KUALITI
Kekuatan, posisi dan dimensi yang tepat
3. KESELAMATAN

Keselamatan pekerja, struktur dan alatan

Jenis-Jenis Acuan

Acuan Asas

Acuan Tiang

Acuan Rasuk

Acuan Lantai/Tangga

SYARAT KOTAK ACUAN

kotak bentuk hendaklah tegak untuk menahan pesongan semasa konkrit dituang

Kotak bentuk mestilah mempunyai kekuatan untuk menampung berat atau tekanan serta
getaran semasa proses pemadatan konkrit.

Kotak bentuk hendaklah dipasang dengan tepat dan betul mengikut ukuran dan searas
sebagaimana yang telah ditentukan

Sambungan kotak bentuk mestilah rapat dan kemas supaya tidak bocor untuk
mengelakkan kehilangan air konkrit

Bahan acuan yang digunakan mestilah murah, mudah didapati dan harus sesuai untuk digunakan berulang
kali.

Susunan panel mestilah tidak mudah terperangkap ketika pembukaan, dan mestilah mudah untuk membuka
acuan tepi daripada rasuk tanpa mengganggu acuan di bahagian bawah.

BAHAN MEMBINA ACUAN

1. Papan dan papan lapis
-Bahan-bahan ini mudah didapati dan senang untuk dikerjakan.
-Boleh digunakan hingga 10 kali bergantung kepada penjagaan
2. Logam - keluli, besi bergalvani, aluminium dan sebagainya
-perlu kepada kemahiran penggunaan
-berat dan susah dikerjakan berbanding kayu
3. Kaca gentian dan plastik gentian
-khas untuk rekabentuk tersendiri
-guna semula tiada had
-kos permulaan yang tinggi

Antara Langkah Keselamatan

Gunakan panel pada tempat yang betul. Tandakan dengan nombor yang sesuai
supaya tidak berlaku kesilapan semasa pemasangan.

Pastikan kedudukkan sangga, topang, pengapit dan pengikat dinding dipasang

pada jarak yang ditetapkan serta dipasang dengan rembat serta dialas dengan
baik.

Segala pengikat bolt dan dinding haruslah diperketatkan dengan secukupnya

dan pastikan juga tidak ada apa-apa yang terjatuh ke dalam acuan

Pastikan pelantar mempunyai laluan dan ruang yang mencukupi.

Kotak bentuk untuk tiang mengandungi papanpapan yang dipanggil pendinding (sheeting).
Pendinding di atur dan dipasang tegak mengikut
bentuk tiang yang hendak di bina sama ada segi
empat tegak, bulat dan sebainya. Pendinding yang
biasa di gunakan adalah ynag bersaiz 30-40mm
tebal. Papan papan ini akan dipasang bersamasama pengikat (cleat) .

Pekerja Indon menunjukkan

cara untuk memastikan
kotak acuan tiang tegak
sebelum konkrit basah
dituang.

Asas Rakit dimana lantai dan rasuk dibina sekali.

Di luar bahagian kotak acuan akan ditambah

kayu tupang untuk mengelakan kotak bentuk
terbuka semasa konkrit dituang di dalamnya.
dipaku di sebelah kiri dan kanan pendinding yang
telah siap.

Kaedah ini lebih cepat dan dibina di kawasan

tanah yang mempunyai keupayaan galas lemah
bagi mengelakkan mendapan.

Kotak bentuk untuk tangga dipasang

mengikut kedudukan dalam pelan yang telah
di tetapkan. terdiri daripada lapisan papan
lapis sahaja. Ia dipasang mengikut susunan
anak tangga

ACUAN DINDING

Ianya mengandungi papan yang

disusun rapat dan diteguhkan lagi
dengan perembat dan pengikatpengikat bolt dan nat dipasang
menerusi kotak bentuk dinding yang
dicadangkan itu.

Memerlukan masa yang singkat tetapi

kos tinggi

JANGKA MASA BUKA ACUAN

Simen Portland Biasa
(OPC)
3 hari

Simen Portland Cepat

Keras
(RHPC)
2 hari/1 hari

Papak (penyangga tidak ditanggalkan)

Penanggalan penyanga kepada papak

10

Bawah rasuk (tidak menanggalkan

penyanga)

Penanggalan penyanga kepada rasuk

21

Sisi rasuk, tembok dan tiang beban

Jangka masa bergantung kepada jenis simen yang

digunakan,kandungan bancuhan konkrit dan keadaan
cuaca

SEKIAN..