Kahulugan ng Wika

Ang wika ay masistemang balangkas nasinasalitang tunog na pinili at isinaayossa paraang arbitaryo upang
magamit sakomunikasyon ng mga taong nabibilangsaisang kultura.
Webster Ang wika ay isang sistema ngkomunikasyon sa pagitan ng mga tao sapamamagitan ng mga pasulat o
pasalingsimbulo.
Masistemang Balangkas
Kapag sinasabing masistema,ang ibig sabihin nito ay maykaayusan o order, bawat wikakung ganoon ay may
kaayusan oorder ang istraktura.
Sinasalitang Tunog
Maraming mga tunog sa paligid namakahulugan ngunit hindi lahat aymaituturing na wika, ilan sa mga
halimbawa ay ang alarma ng orasan,kulog sa kalangitan. Ang mga ito ayhindi nabubuo sa pamamagitan ngmga
sangkap ng pananalita kayahindi ito matatawag na wika.
Pinipili at Isinasaayos sa paraang Arbitraryo
-Ang kahulugan ng arbitraryo ay napagkakasunduan. Ang bawat wika ay isinasaayos sa paraang
pinagkasunduan ng pangkat ng mga taong gumagamit nito. Ang wikang Maranao halimbawa ay pinili at
isinaayos para gamitin ng isang grupo ng kapatid nating Muslim.
Ginagamit sa Komunikasyon
Ang komunikasyon na galing sasalitang Latin na comminis naang ibig sabihin ay to workpublicly with ay
nagbibigkis samga tao para magkaisa.Makikita ito sa pag-oorganisang mga manggagawa sakanilang hanay, sa
mga debateat mga pagpapasya.
Pantao
Malinaw ang sinasabi ni Gleasonna ang wika ay pantao lamang.Ngunit ang mga insekto at hayop ay
nagpapahayag din ng kanilang mga nararamdaman,ito ay sa pamamagitan ng kanilang pandama at instinct.
Nakaugnay sa Kultura
-Sa payak na pagpapakahulugan,ang kultura ay paraan ngpamumuhay, kung paanong angisang pangkat ng
mga tao sapartikular na lugar ay nag-iisip;dumarama, nagre react sa ibatibang pangyayari .
Ang Wika ay patuloy na Nagbabago
Ang panahon ay patuloy nanagbabago kaya ang pamumuhay ng tao ay nagbabago rin dulot ng agham at
teknolohiya.
Lumalawak ang talasalitaan.
Ang wika ay malikhain
Taglay ng wika ang tuntunin namakabubuo ng salita, parirala,sugnay at pangungusap.
Halimbawa : tapsilog, jolog,erpat, amboy, syota, yosi, ksp
Mga salitang madalas gamitin ngayon ng kabataan
Ang Wika ay Natatangi
Ang bawat wika ay may kaniyang set ng tunog, mga yunit panggramatika at kanyang sistema ng palaugnayan.
----Instrumento ng Komunikasyon. Ang wika pasalita man o pasulat, ay pangunahing kasangkapan ng tao sa
pagpapahayag ng damdamin at kaisipan. Sa micro level, ang dalawang tao ay nagkakaunawaan sa
pamamagitan ng epektibong paggamit ng wika. Ang magkasintahan, halimbawa, ay nakapagpapanatili ng
relasyon dahil may wikang nagiging instrumento nila ng komunikasyon. Samantala, may mga nagkakagalit o
nag-aaway bunga ng miskomunikasyon o di-epektibong paggamit ng wika. Samakatwid, ang mabisang paggamit
ng wika ay mahalaga sa pakikipag-ugnayan ng tao sa kanyang kapwa dahil tayong mga tao ay mga nilikhang
panlipunan. Kung gayon, ang wika ang pangunahin nating kasangkapan upang tayoy makaganap sa ating mga
tugkuling panlipunan. Ayon din sa macro-level, ang mga bansa ay nakakapag-ugnayan dahil sa wika. Iba-iba
man ang wika ng mga bansa, nakahahanap pa rin sila ng komong wikang kanilang kinakasangkapan upang
magkaroon ng unawaan.
Nag-iingat at Nagpapalaganap ng Kaalaman. Maraming kaalaman ang naisasalin sa ibang salin-lahi at
napakikinabangan ng ibang lahi dahil sa wika. Ang mga nobela ni Rizal halimbawa, ay naisulat ilang daang taon
na ang lumipas ngunit patuloy itong napakikinabangan sa ating panahon dahil may wikang nagkakanlong dito at
nag-iingat hanggang sa kasalukuyan. Ang mga mahahalagang imbensyong kanluran ay napakikinabangan din sa
ating bansa dahil may wikang nagkakanlong sa mga iyon at naging sanhi upang iyon ay mapalaganap sa ibat
ibang sulok ng daigdig. Dahil may wika, hindi kasamang naililibing ang mga mahahalagang kaalaman sa pagyao
ng lumikha o tumuklas ng mga iyon. Paano na lang kaya kung hindi man lang naisulat o naipagsabi ni Benjamin

Franklin ang pagakatuklas niya sa kuryente bago siya namatay? Marahil ay baka wala pa rin tayong kuryente
hanggang sa ngayon.
Nagbubuklod ng Bansa. Sa panahon ng mga katipunero, wikang Tagalog ang naging daan upang mapag-isa ang
kanilang mga hinaing. Tagalog ang kanilang wikang opisyal, sa kanilang pakikipaglaban sa mga Kastila,
samantalang ang mga Propagandista naman ay ng wikang Kastila, na naging wika nila sa pagpapahayag ng mga
makabayang diwa sa la Solidaridad. Ano mang wika, kung gayon, ay maaaring maging wika ng pang-aalipin,
ngunit maaari rin itong gamitin upang pagbuklurin ang isang bansa sa layuning pagpapalaya. Tulad na lamang
ng sa Edsa I at II, wika ang daan upang magtipon ang mga Pilipino sa monumento ng EDSA upang isigaw ang
nag-iisang mithiin ang pagtuldok sa pamahalaang diktadorya at mandarambong.
Lumilinang ng Malikhaing Pag-iisip. Kapag tayo ay nagbabasa ng maikling kwento o nobela o di kayay kapag
tayoy nanonood ng pelikula, parang nagiging totoo sa ating harapan ang mga tagpo niyon. Maaaring tayoy
napahalakhak o napapangiti, natatakot o kinikilabutan, nagagalit o naiinis, naaawa o naninibugho. Ito ang
nagpapagaan ng ating imahinasyon. Sa ating isipan, nalilikha natin ang bawat larawan ng mga tagpo sa kwento
o nobelang ating binabasa o pelikulang ating pinapanood. Ang wikang nakasulat na ating nababasa o wikang
sinasalita ng mga tauhan sa pelikula na ating naririnig ang nagdidikta sa ating isipan upang gumana at lumikha
ng imahinasyon, at kung gayoy nalilinang ang ating malikhaing pag-iisip.

Tunghayan ang iba't ibang teorya ng wika sa tulong ng talahanayan.

Tore ng Babel
Batay sa istorya ng Bibliya, iisa lang ang wika noong unang panahon kaya't walang suliranin sa
pakikipagtalastasan ang tao. Naghangad ang tao na higitan ang kapangyarihan ng Diyos, naging mapagmataas
at nag-ambisyong maabot ang langit, at nagtayo ng pakataas-taas na tore. Mapangahas at mayabang na ang
mga tao, subalit pinatunayan ng Diyos na higit siyang makapangyarihan kaya sa pamamgitan ng kaniyang
kapangyarihan, ginuho niya ang tore. Ginawang magkakaiba ang Wika ng bawat isa, hindi na magkaintindihan at
naghiwa-hiwalay ayon sa wikang sinasalita.
Bow-wow
Ayon sa palagay at hakang ito, ginagaya ng tao ang mga tunog na likha o galing sa kalikasan. Ang halimbawa'y
tunog o tahol ng aso ay "bow-wow". Ang tilaok ng manok ay "tiktilaok". Ang tunog ng tuko ay mismong "tuko"
kaya't ito na rin ang tinawag ng tao rito.
Ding-dong
Ito ay palagay na ang bawat bagay sa mundo ay may kaugnay na tunog gaya ng "ding-dong" kampana,
"bromm-bromm" ng sasakyan, lagapak ng upuan, kalabog ng nahulog na gamit at iba pa. Kaiba sa bow-wow,
ayon sa teoryang ito, ang tunog ay hindi lamang limitado sa mga bagay na matatagpuan sa kalikasan o
kapaligiran bagkus kasama na rito ang gawa ng tao.
Pooh-pooh
Sinasabi na ang tao ay lumilikha ng tunog at kahulugan nito bunga ng matitinding damdaming kaniyang
nararansan bilang tao. Halimbawa nito ay ang silakbo ng damdamin, takot, galak at pagkalungkot. Kaya nga ba't
kapag nabibigla ang isang tao ay agad nasasabi niyang "ay". Kapag humahanga ay nasasambit ang "wow".
Yum-yum
Sinasabi rito na ang tao ay tutugon sa pamamagitan ng pagkumpas sa alinmang bagay na nangangailangan ng
aksiyon. Ang pagtugong ito ay isinasagawa sa pamamagitan ng bibig ayon sa posisyon ng dila.
Yo-he-ho
Sinsasabing ang mga sinaunang tao ay pinaniniwalaang nagsimulang magsalita sanhi ng matinding puwersa.
Hindi ba't kapag nagbubuhat tayo ng mabibigat na bagay ay may kataga tayong nasasabi gaya ng "ahhh".
Gayundin ang isang inang magluluwal ng kaniyang sanggol. Kahit sa karate ay may tunog na nasasambit gaya
ng "yahhh".
Plato
Nalikha ang wika bunga ng pangangailangan. Necessity is the mother of all invention. Sa paniniwalang ito, gaya
ng damit, tirahan at pagkain, pangunahing pangangailangan din ng tao ang wika kung kaya;t naimbenta ito ng
tao
Jose Rizal
Kung lahat ng likas na bagay ay galing sa Poong Maykapal, bakit hindi ang wika? Naniniwala ang pambansang
bayani na kaloob at regalo ng Diyos ang wika sa tao.
Charles Darwin
Nakikipagsalaparan ang tao kung kaya't nabuo ang wika. Survival of the fittest, elimination of the weakest. Ito
ang simpleng batas ni Darwin. Upang mabuhay ang tao, kailangan niya ng wika.
Rene Descartes
Hindi pangkaraniwang hayop ang tao kung kaya't likas sa kaniya ang gumamit ng wika na aangkop sa kaniyang
kalikasan bilang tao. May aparato ang tao lalo na sa kaniyang utak gayundin sa pagsasalita upang magamit sa
mataas at komplikadong antas ang wikang kailangan niya hindi lamang para mabuhay bagkus magampanan
ang iba't ibang tungkulin nito sa kaniyang buhay.
Ta-ra-ra-boom-de-ay
Sa katutubong tradisyon, hindi maitatangging naging bahagi ng mga sinaunang tao ang mga ritwal. Sa iba't
ibang anyo ng ritwal na ginawa ng mga ninuno, lagi itong nilalangkapan ng wika ayon sa kahingian ng kagawian
nila. May ritwal sa pagbibinyag, pagpapakasal, paglilibing, at mga katulad at sa bawat ritwal na ito ay may
kasamang tunog o ang tinatawag na encantation o chant.
Hey you!
Kilala rin bilang teorya ng pakikisalamuha o kontak. Likas sa tao na makipag-ugnayan sa iba. At sa pakikipagugnayang ito sa kapwa, gumagamit siya ng wikang pagsisimulan ng interaksiyon sa iba. Kapag nakasalubong
mo ang iyong kaibigan, malamang batiin mo siya ng "Hi". At ang tugon naman niya ay "Hello".
Ta-ta
Hango ang tata sa wikang Pranses na ang ibig sabihin ay paalam. Kapag nagpapaalam ang isang tao,
ikinakampay niya nang pataas-pababa ang kaniyang kamay. Sa pagsabi ng tata, gaya ng dila, may pagtaasppagbabang nagaganap kung kaya't marahil dito nagsimula ang wika.
Mama
Nagsimula ang wika sa mga pantig na unang nasasabi ng mga bata dahil mahalaga ito sa kaniyang buhay.
Kapag naiihi, ang sinasabi niya ay "wiwi". Kapag natatae, ang sinasabi niya ay "popo". Kapag gustong uminom,

ang sinasabi naman niya ay "mamam".

Sing-song
Nagsimula ang wika sa mga kanta o awit. Kung babalikan ang sinaunang panahon sa buhay ng mga Filipino,
bawat lugar sa bansa ay may kaniya-kaniyang awiting bayan. Oyayi ang pampatulog sa bata. Kundiman ang
awit ng pag-ibig. Diona ang awit sa kasal. Talindaw ang awit sa pamamangka.
Coo-coo
Pinanghahawakan nito na ang matatanda ang gumagaya sa tunog na nalilikha ng mga sanggol o bata. Hindi ba't
kapag nakapagsalita ang isang bata ng kaniyang unang kataga ay uulit-ulitin ito ng kaniyang mga magulang?
Bable-lucky
Nagmumula raw ang wika sa mga tunog na sa una ay walang kahulugan subalit kapag inulit-ulit at tinanggap ng
lipunan ay nagkakaroon na ng kabuluhan. Halimbawa ang "Weeh". Isa itong ekspresyong malabo ang kahulugan
subalit nang inulit-ulit at naipasa-pasa ay may ibig nang sabihin. Gayundin ang "Wah".
Hocus-Pocus
Sinasabing maaaring nagmula ang wika sa mga pambihira, kakatwa at mala-mahikang sinasabi ng tao sa
kanyang paligid. Hindi ba't sa pamamagitan ng mga orasyon sa mahika ay may sumusulpot na kataga gaya ng
"Abrakadabra".
Eureka
Taal na sa tao ang pag-imbento ng mga bagay-bagay at siya rin ang nagpapangalan sa mga ito. Walang hindi
nagawa ang tao na hindi niya bininyagan ng iba't ibang katawagan
Haring Psammatichos
Sinasabi sa paniniwalang ito na bilang hari ng Ehipto, gumawa ng isang eksperimento si Psammatichos kung
paano nga ba nakapagsasalita ang tao. May dalawang sanggol siyang pinalaki sa loob ng kuweba at mhigpit na
ipinag-tos na hindi ito dapat makarinig ng anumang salita. Sa tagal ng panahon nakapagsalita raw ng "Bekos"
ang dalawang bata na ang ibig sabihin ay tinapay. Sa maikling sabi, likas na natututuhan ng tao ang wika kahit
hindi ituro ang pinanghahawakan ng teoryang ito.
Bukod sa dami-daming teorya ng iba't ibang tao hindi padin maipaliwanag kung saan, paano at
kailan talaga nagsimula ang wika. Isa itong palaisipang hanggang sa kasalukuyan ay hinahanapan
ng patunay subalit nananatili pa ring hiwaga o misteryo. Iba't ibang pagsipat o lente ang
pinanghahawakan ng iba't ibang eksperto. Ang iba ay siyentipiko ang paraan ng pagdulog
samantalang relihiyoso naman sa iba. May ilang nagkakaugnay at may ilan namang ang layo ng
koneksiyong sa isa't isa.

Antas ng Wika
1. formal at di-formal di-formal na wika ang wikang ginagamit ng tao sa ka-edad samantalang formal naman
ang wikang gingamit ng tao sa nakatataas o nakatatanda
2. lingua franca wikang ginagamit ng karamihan sa isang bansa; sa Pilipinas ang Filipino ang lingua franca ng
mga tao
3. lalawiganin mga wikang ginagamit ng mga tao sa lalawigan gaya ng Chavacano, Tausug, Cebuano,
Ilonggo, Visaya at iba pa. Hindi talamak ang paggamit sa isang bansa ng mga wikang lalawiganin ngunit
nagsasadya ito ng implikasyon ng kultura ng isang lalawigan
4. kolokyal - ito ay ang pakikibagay ng wika sa taong gumagamit nito. Kadalasan napaiikli ang mga salita
ngunit napagkakasunduan ang pagpapaikli nito. Halimbawa: /tena/ para sa 'tara na', /pre/ para sa 'pare'
5. balbal o pangkalye wikang ginagamit ng tao na halos likha-likha lamang at may kanya-kanyang
kahulugan gaya ng wika ng mga tambay at bakla halimbawa ang mga salitang eklavush, erpat at ermat at
cheverloo.
6. edukado/malalim wikang ginagamit sa panitikan, sa mga paaralan at pamantasan, sa gobyerno, sa korte
at iba pang venyung profesyunal
Ang wika ay nahahati sa ibat ibang katigorya sa antas na ginagamit ng tao batay sa kanyang pagkatao, sa
lipunang kanyang ginagalawan, lugar na tinitirhan, panahon, katayuan at okasyong dinadaluhan.
Pormal - Ito ay antas ng wika na istandard at kinikilala/ginagamit ng nakararami.
Pambansa. Ito ay ginagamit ng karaniwang manunulat sa aklat at pambalarila
para sa paaralan at pamahalaan
Halimbawa:
Asawa, Anak, Tahanan
Pampanitikan o panretorika. Ito ay ginagamit ng mga malikhain manunulat.
Ang mga salita ay karaniwang malalim, makulay at masining.

Halimbawa:
Kahati sa buhay
Bunga ng pag-ibig
Pusod ng pagmamahalan
Impormal. Ito ay antas ng wika na karaniwan, palasak, pang araw-araw, madalas gamitin sa pakikipag-usap at
pakikipagtalastasan.
Lalawiganin. Ito ay gamitin ng mga tao sa particular na pook o lalawigan, makikilala ito sa kakaibang tono o
punto.
Halimbawa:
Papanaw ka na ? (Aalis ka na?)
Nakain ka na? (Kumain ka na?)
Buang! (Baliw!)
Kolokyal. Pang araw-araw na salita, maaring may kagaspangan nang kaunti,
maari rin itor refinado ayon sa kung sino ang nagsasalita. Ang pagpapaikli ng isa,
dalawa o higit pang titik sa salita.
Halimbawa:
Nasan, pa`no,sakin,kelan
Meron ka bang dala?
Balbal. Sa Ingles ito ay slang. Nagkakaroon ng sariling codes, mababa ang antas
na ito; ikalawa sa antas bulgar.
Halimbawa:
Chicks (dalagang bata pa)
Orange (beinte pesos)
Pinoy (Pilipino)
Karaniwang paraan ng pagbuo ng salitang balbal:
1. Paghango sa mga salitang katutubo
Halimbawa:
Gurang (matanda)
Bayot (bakla)
Barat (kuripot)
2. Panghihiram sa mga wikang banyaga
Halimbawa:
Epek (effect)
Futbol (naalis, natalsik)
Tong (wheels)
3. Pagbibigay ng kahulugan ng salitang tagalog
Halimbawa:
Buwaya (crocodiles greedy)
Bata (child girlfriend)
Durog (powdered high in addiction)
Papa (father lover)
4. Pagpapaikli
Halimbawa:
Pakialam paki
Tiyak tyak
5. Pagbabaliktad
Buong Salita
Halimbawa:
Etned bente
Kita atik

Papantig
Halimbawa:
Dehin hindi
Ngetpa Panget
Tipar Parti
6. Paggamit ng Akronim
Halimbawa:
G get, nauunawaan
US under de saya
7. Pagpapalit ng Pantig
Halimbawa:
Lagpak Palpak Bigo
Torpe Tyope torpe, naduwag
8. Paghahalo ng salita
Halimbawa:
Bow na lang ng bow
Mag-jr (joy riding)
Mag-gimik
Mag-MU
9. Paggamit ng Bilang
Halimbawa:
45 pumutok
1433 I love you too
50-50 naghihingalo
10. Pagdaragdag
Halimbawa:
Puti isputing
Kulang kulongbisi
11. Kumbinasyon
Pagbabaligtad at Pagdaragdag
Halimbawa:
Hiya Yahi Dyahi
Pagpapaikli at pag-Pilipino
Halimbawa:
Pino Pinoy
Mestiso Tiso, Tisoy
Pagpapaikli at Pagbabaligtad
Halimbawa:
Pantalon Talon Lonta
Sigarilyo Siyo Yosi
Panghihiram at Pagpapaikli
Halimbawa:
Security Sikyo
Brain Damage Brenda
Panghihiram at Pagdaragdag
Halimbawa:
Get Gets/Getsing
Cry Crayola