Professional Documents
Culture Documents
Tumitindig!
Sumusulong!
_____________________
GROUP 2
Kabanata I
- Panimula
- Mga Miyembro
Kabanata II
-
Salawikain
Sawikain
Kasabihan
Fliptop
Bugtong
Tanaga
Haiku
Kabanata III
-
Tula
Ang Karagatan
Duplo
Maikling Kuwento
Alamat
Epiko
Kabanata IV
-
Biopoem
Sarsuela
Magasin
Komiks
Tabloid
Kabanata V
- Pasasalamat
GROUP 2
SALAWIKAIN
SAWIKAIN
KASABIHAN
1. Kapag may isinuksok,
may madudukot.
2. Wag mong gagawin
sa iba, kung ayaw mong
gawin sayo.
3. Kung sinong pumutak,
yun ang nanganak.
4. Walang mahirap sa
taong masikap.
5. Kung gusto, may
paraan. Kung ayaw, may
dahilan.
6. Ang taong gipit, sa
patalim man ay kakapit.
7. Bato-bato sa langit,
ang tamaan wag
magalit.
8. Nasa Diyos ang awa,
nasa tao ang gawa.
9. Ang hindi marunong
tumingin sa
pinanggalingan, hindi
makararating sa
paroroonan.
10. Kung maiksi ang
kumot, matutong
mamaluktot.
HAIKU
Kahit bumagyo
Sa lindol o delubyo
Akoy narito.
Di mapipigil
Kung Diyos ang kumitil
Sa buhay-linsil.
Oras ay ginto,
Pahahalagahan ko,
Hanggang pagyao.
Mga pagsubok
Dagliang matatapos
Sa tulong ng Dyos.
Magpakabuti
Ilagay ang sarili
Sa tamang muni.
Huwag balikan
Ang mga nakaraan
Bukas ang tingnan.
Maging mautak
Sa daang tinatahak,
Tingnan ang lubak
TANAGA
WALANG MALAY
Ang ulan ay pag-asa,
Sa mga magsasaka
At sikmura ng bansa,
Bakit tingiy pinsala?
INOSENTE
Nagtampong kalikasan
Sa kurakot na bayan
Ang walang kasalanan
Ang pinaghigantihan.
NILILIYAG
Ang kanyang tinging titig,
Sa sintang iniibig,
Ay luksong malalagkit,
May alab din ng init.
TUNAY NA SAKIT
Minumura ng ilan,
At nilalapastangan,
Habagat bang dahilan
Baha sa kapatagan?
AKING ASO
Mataas pag naka-upo
Mababa pag tumayo
Kaibigan kong aso
Karamay at kalaro.
ANG DUPLO
1. Isang larong may paligsahan sa pagtula, tinatawag na tulang patnigan.
2. Ang mga lalaking kasali ay Duplero at ang mga babae ay Duplera.
3. Silay tinatawag na bilyakot bilyaka pag naglalaro na.
4. Ang palamatorya ay isang tsinelas na ginagamit ng hari sa pagpalo sa palad
ng sino mang mahatulang parusahan
5. Ang parusa ay maaaring pagpapabigkas ng mahabang dasal para sa
kaluluwa ng namatay.
6. Ang paksa ang tungkol sa nawawalang loro ng hari.
7. Ginaganap ito sa bakuran ng isang tahanan.
8. Ginaganap kapag may lamay o parangal sa isang namatay.
9. Nagpapatalas ng isipan dahil ang pagmamatwid ay daglian.
10. Pinangungunahan ng isang matanda na gaganap na harin tagahatol.
Mga Bilyaka: Hindi kami ang nagnakaw.
Hari:
Sino ang nagnakaw?
Bilyako 1:
Kagabi po, hari, maliwanag ang bwan;
May isang aninong aking natanaw;
Hindi sinasadya, nang aking lapitan
Isang babae po, iyang natagpuan.
At kitang-kita kong ikinubli niya.
Siyay naririto at nasa tribuna,
Nagnakaw ng ibon ay isang bilyaka!
ANG KARAGATAN
1. Ito ay isang larong may paligsahan sa tula.
2. Ang kuwento nito ay batay sa alamat ng singsing ng
isangdalaga na nahulog sa gitna ng dagat.
3. Pakakasalan ng dalaga ang binatang makakakuha ng singsing.
4. Sa larong ito, hindi kinakailangang sumisid sa dagat ang
binatang nais magkapalad sa dalagangnawalan ng singsing.
5. Ginaganap ang laro sa bakuran ng isang bahay.
6. May dalawang papag sa magkabila ng isang mesang may
sarisaringpagkaing-nayon.
7. Magkaharap ang pangkat ng ay batay sa matatapatan ngtabong
may tandang binata at dalaga.
8. Karaniwang isang matanda ang magpapasimula ng laro.
9. Maaaring magpalabunutan para mapili ang binatang unang
bibigyanng dalaga ng talinghaga.
10. Maaari pa rin ang pagpili sa binata puti.
11. Bibigkas muna ng panimulang bahagi ang binata bago tuluyang
sagutin
Namongan ay taga Nalbuan, ngayon ay sakop ng La Union. May isa silang anak nalalaki. Ito'y si
Lam-ang. Bago pa isilan si Lam-ang, ang ama nito ay pumunta na sa bundok upangparusahan
ang isang pangkat ng mga Igorota na kalaban nila.Nang isilang si Lam-ang, apat na hilot ang
nagtulong-tulong. Ugali na nga mga Ilokano noong una natumulong sa mga hilot kung
manganganak ang maybahy nila ngunit dahil nga wala si Don Juan, mgakasambahay nila ang
tumulong sa pagsilang ni Namongan.Pagkasilang, nagsalita agad ang sanggol at siya ang
humiling na "Lam-ang" ang ipangalan sa kaniya.Siya rin ang pumili ng magiging ninong niya sa
binyag. Itinanong pa rin niya sa ina ang ama, kungsaan naroron ito, na di pa niya nakikita simula
pa sa kanyang pagkasilang. Sinabi na ina angkinaroroonan ng ama.Makaraan ang siyam na
buwan, nainip na si Lam-ang sa di pagdating ng ama kaya't sinundan niya itosa kabundukan.
May dala siyang iba't- ibang sandata at mga antng-anting na makapag-bibigay-lakassa kamiya
at maaaring gawin siyang hindi makikita. Talagang pinaghandaan niya ang lakad na ito.Sa
kaniyang paglalakbay, inabot siya ng pagkahapo kaya't namahinga sandali. Naidlip siya
atnapangarap niyang ang pugot na ulo ng ama ay pinagpipistahan na ng mga Igorote. Galit na
galit siLam-ang s nabatid na sinapit ng ama kaya mabilis na nilakbay ang tirahan ng mga
Igorote.Pinagpupuksa niya ang mga ito sa pamamagitan ng dalang mga sandata at antinganting. Ang isa sykaniyang pinahirapan lamang saka inalpasan upang siyang magbalita sa iba
pang Igorote ng kaniyangtapang, lakas at talino. Umuwi si Lam-ang nang nasisiyahan dahil sa
nipaghiganti niya an pagkamatayng ama niya.Nang siya'y magbalik sa Nalbuan, taglt ang
tagumpay, pinaliguan siya ng ilang babaing kaibigan sailog ng Amburayan, dahil ito'y naging
ugali na noon, na pagdating ng isang mandirigma, naliligo siya.Matapos na paliguan si Lamang, nanagmatay ang mga isda at iba pang bagay na may buhay nanakatira sa tubig dahil sa
kapal ng libag at sama ng amoy na nahugasan sa katawan nito.Sa kabutihan naman may isang
dalagang balita sa kagandahan na nagngangalang Ines Kannoyan.Ito'y pinuntahan ng binatang
si Lam-ang upang ligawan, kasama ang kaniyang putting tandang atabuhing aso. Isang
masugid na manliligaw ni Ines ang nakasalubong nila, Si Sumarang, na kumutyakay Lam-ang,
kaya't sila'y nag-away at dito'y muling nagwagi si Lam-ang.Napakaraming nanliligaw ang nasa
bakuran nina Ines kaya't gumawa sila ng paraan upang sila aymakatawag ng pansin. Ang
tandang ay tumilaok at isang bahay ang nabuwal sa tabi. Si Ines aydumungaw. Ang aso naman
ang pinatahol niya at sa isang igalp, tumindig uli ang bahay na natumba.Nakita rin ng magulang
ni Ines ang lahat ng iyon at siya'y ipinatawag niyon. Ang pag-ibig ni Lam-ankay Ines ay
ipinahayag ng tandang. Sumagot ang mga magulang ng dalaga na sila'y payag na
magingmanugang si Lam-ang kun ito'y makapagbibigay ng boteng may dobleng halaga ng
sariling ari-arianng magulang ng dalaga.Nang magbalik si Lam-ang sa Kalanutian, kasama si
Namongan at mga kababayan, sila Ines ayikinasal. Dala nila ang lahat ng kailangan para sa
maringal na kasalan pati ang dote. Ang masayangpagdiriwang ay sinimulan s Kalanutian at
tinapos sa Nalbuan, kung saan nanirahan ang mag-asawapagkatapos ng kasal nila.Isa parin s
kaugalian sa Kailukuhan, na pagkatapos ng kasal, ang lalaki ay kinakalilangang sumisid silog
upang humuli ng rarang (isda). Sinunod ni Lam-ang subalit siya ay sinamang palad na makagat
tmapatay ng berkakan (isang urinng pating). Ang mga buto ni Lam-ang na nasa pusod ng dagat
ayipinasisid at pinatapon ni Donya Ines sa isang kalansay at tinakpan ng tela. Ang tandang ay
tumilaok,ang aso ay kumahol at sa bisa ng engkanto, unti-unting kumilos ang mga buto.Sa
muling pagkabuhay ni Lam-ang, ang mag-asawa ay namuhay nang maligaya, maluwalhati
atmatiwasay sa piling ng alagang putting tandang at abuhing aso.
t
Ju
o
D
a
in
S