E R O Z I J A

Erozija je prirodni proces pomicanja krutih tvari (zemlje, blata,

kamena, itd.) djelovanjem vjetra, vode, ili pomicanja koja su
uvjetovana silom gravitacije, a dislocirani materijal se taloi.

Rezultati erozije su raznoliki:

- produbljivanje korita rijeka (kanjon rijeke Colorado u SAD),
- pomicanje obale mora kao najzamjetljiviji rezultati,
- unitavanje poljoprivrednih, obradivih povrina.

Proces je u nekim sluajevima povean kroz ljudske aktivnosti.

Poeci poljoprivrede poeci erozije cijela povijest civilizacije

imbenici koji utjeu na stupanj erozije:

- oborine
- povrinsko otjecanje (otplavljivanje)
- vjetar
- tlo
- nagib
- biljni pokrov
- odsutnost mjera zatite tla

Reljef je glavni uzronik erozije tla. Stoga, obrada tla mora uvaiti osnovne
principe, shodno podjeli povrina prema reljefu.

Stupanj gubitka tla obino se izraava u jedinicama mase ili volumena po

jedinici povrine u jedinici vremena

Gubici tla:
0.0045 kg/m2 godinje blagi nagibi u prirodnim uvjetima
0.045 kg/m2 godinje strmi nagibi u prirodnim uvjetima
4.5-45.0 kg/m2 godinje poljoprivredne povrine ubrzana erozija

Erozija tla proces u tri faze:

odvajanje pojedinih estica od mase tla
prenoenje erozijskog materijala (vodom i vjetrom)
taloenje

Energija erozije:
Potencijalna energija

PE = m h g [J]

PE potencijalna energija [J]

m masa [kg]
h razlika u visini [m]
g akceleracija uslijed gravitacije [ms-2]

Kinetika energija
KE kinetika energija [J]
m masa erodirajueg materijala [kg]
v brzina erodirajueg materijala [ms-1]

KE = mv2

Oblici erozije tla

erozija vodom
erozija vjetrom (eolska)

Erozija vodom (odvajanje i prenoenje estica tla oborinama i

otplavljivanjem) oblici:
- erozija tla nastala udarom kinih kapi
- erozija tla pod utjecajem otplavljivanja
- meubrazna erozija
- brazdasta erozija
- jaruna ili bujina erozija

Depozicija sedimenata
Erodibilnost tla
Modeliranje erozije

 Predvianje (prognoziranje) erozije

Univerzalna jednadba (Wischemeier) gubitka tla erozijom - USLE:

A=RKLSCP
A = gubitak tla u tonama po ha godinje
R = erozivnost kie
K = erodibilnost tla
L = duina padine

Tolerantna erozija

LSCP
T=
RK

S = nagib (%)
C = biljni pokrov i uzgojni zahvati
P = protuerozijski zahvati (terase, konturna obrada)
T = tolerantna erozija u tonama po ha godinje

Norveka klasifikacija zemljine erozije

1. mala (<0.5 t/ha)
2. srednja (0.5- 2 t/ha)
3. visoka (2-8 t/ha)
4. vrlo visoka (>8 t/ha)