Kapitulli 7

Aftesite dhe
mjeshterite.

11/23/2009 Oltiana Muharremi 0

Aftesite dhe mjeshterite

Aftesite
Produkt i faktoreve biologjike dhe fiziologjike si
dhe i procesit te te mesuarit.
Produkt i faktoreve te mjedisit
Ka veshtiresi per ti ndryshuar

Faktoret gjenetike percaktojne disa kufij ne

aftesite e individit
Jane kufij qe mund te thyhen nga te mesuarit
11/23/2009 Oltiana Muharremi 1
Aftesite dhe mjeshterite

Mjeshterite
Aftesi specifike per te kryer nje pune te caktuar
Nuk duhet te kupohen jashte rrethit te aftesive
baze
Mund te fitohet mjeshteria ne saj te te mesuarit
duke u bazuar tek aftesite qe nje person
disponon.

11/23/2009 Oltiana Muharremi 2

 Aftesite dhe mjeshterite
Lidhja aftesi- mjeshteri
Aftesite baze te individit duhen te perputhen me
orientimin qe do ti jepet per ta pergatitur per
nje mjeshteri te caktuar.

Sjellja organizative e merr te gatshem faktorin

aftesi dhe mjeshteri dhe e konsideron nje faktor
te rendesishem per te realizuar produktivitetin,
kenaqesine ne pune dhe pergjithesisht
variablat e varur te modelit individual te sjelljes.
11/23/2009 Oltiana Muharremi 3
Aftesi, Intelekt, dhe Inteligjenca
Aftesi
Kapaciteti i nje individi per te kryer
detyrat e ndryshme ne nje pune.

Aftesia Intelektuale
Kapaciteti per te kryer aktivitete
mendore

Inteligjenca e perbere
Inteligjenca perbehet nga kater nenpjese :
njohja, sociale, emocionale, dhe kulturale.

11/23/2009 Oltiana Muharremi 4

 Aftesite dhe mjeshterite
Aftesi intelektuale
+ Aftesi fizike
= Aftesi te pergjithshme

11/23/2009 Oltiana Muharremi 5

Aftesite fizike
Aftesite fizike
Kapaciteti per te kryer detyra
qe kerkojne qendrueshmeri,
shkathtesi, koordinim te
njekohshem te pjese te
ndryshme te trupit, force dhe
karakteristika te ngjashme.

11/23/2009 Oltiana Muharremi 6

Nente Aftesite Fizike
Faktoret
Faktoreteeforces
forces
1.1.Forca
Forcadinamike
dinamike
2.2.Linjat
Linjateeforces
forces
3.3.Forca
Forcastatike
statike
4.4.Fuqia
Fuqiaeksplozive
eksplozive Faktoret
FaktoretFleksibel
Fleksibel
5.5.Fleksibiliteti
Fleksibilitetihapesinor
hapesinor
6.6.Fleksibiliteti
FleksibilitetiDinamik
Dinamik
Faktore
Faktorete
tetjere
tjere
7.7.Koordinimi
KoordinimiI Itrupit
trupit
8.8.Ekuilibri
Ekuilibri
9.9.Qendrueshmeria
Qendrueshmeria
E X H I B I T 2–2
E X H I B I T 2–2
11/23/2009 Oltiana Muharremi 7
 Aftesite fizike
Faktoret e forces
1.Forca dinamike
Aftesi x te ushtruar force muskujsh ne menyre te
perseritur
2.Linjat e forces
Aftesi x te ushtruar force muskujsh dhe x te perdorur
trungun
3.Forca statike
Aftesi x te ushtruar force kundrejt objekteve te jashtme
4.Fuqia eksplozive
Aftesi x te perdorur nje sasi max energjie ne nje akt
shperthyes
11/23/2009 Oltiana Muharremi 8
 Aftesite fizike

Faktoret Fleksibel
5. Fleksibiliteti hapesinor
Aftesi x te perdorur muskujt e kurrizit dhe te trungut sa me larg te jete e
mundur
6. Fleksibiliteti Dinamik
Aftesia x te bere levizje te shpejta qe perseriten

Faktore te tjere
7.Koordinimi i trupit
Aftesia x te koordinuar levizjen e njekohshme te pjeseve te ndryshme te trupit
8.Ekuilibri
Aftesia x te ruajtur ekuilibin pavaresisht nga forcat e jashtme qe tentojne ta
prishin
11/23/2009 Oltiana Muharremi 9
9.Qendrueshmeria
Aftesia x te bere max e perpjekjeve fizike per nje kohe te zgjatur
Aftesite intelektuale
Aftesite qe nevojiten per te kryer aktivitetet
mendore
Mundesia e nje individi per te menduar ne
menyre konstruktive, per te arsyetuar dfhe
per te zgjidhur problemet.
Inteligjenca percaktohet nga faktore gjenetike si
dhe nga ndikimi i faktoreve te mjedisit

Vihet re nje rritje e qendrueshme dhe

domethenese e inteligjences mesatare te
njerezve ne vendet e zhvilluara.
11/23/2009 Oltiana Muharremi 10
Faktoret: kombinimi i shkollimit me te mire,
permiresimi i statusit makroekonomik,
 Sipas Spearman
Aftesia intelektuale perbehet nga Aftesi e pergjithshme njohese

dhe Aftesite mendore

Dimensionet
DimensioneteeAftesive
Aftesivemendore
mendore
• •Aftesite
Aftesitenumerike
numerike
• •Aftesite
Aftesite verbale
verbale
• •Perceptimi
Perceptimii ishpejte
shpejte
• •Arsyetimi
Arsyetimiinduktiv
induktiv
• •Arsyetimi
Arsyetimideduktiv
deduktiv
• •Parashikimi
Parashikimihapesinor
hapesinor
• •Memoria
Memoria
• •Rrjedhshmeria
Rrjedhshmeriaeefjaleve
fjaleve
E X H I B I T 2–1
E X H I B I T 2–1
11/23/2009 Oltiana Muharremi 11
Lidhja Aftesi -Pune

Aftesi-pune
Aftesite Lidhja Aftesite e
e punonjesit punes se kerkuara

Tregu i punes mund te imagjinohet si nje

centrifuge gjigande qe duke levizur i vendos njerezit
secilin ne vendin qe i takon sipas aftesive.

11/23/2009 Oltiana Muharremi 12

 Inteligjenca emocionale IE
Inteligjenca emocionale
emocionalePerfshin
Goleman
Inteligjenca Perfshin
Aftesine
Aftesineper
pertetemotivuar
motivuarveten
veten
Dhe
Dheperpertu
tubere
bereballe
balleveshtiresive
veshtiresive
Per
Pertetekontrolluar
kontrolluarimpulset
impulset
Dhe
Dheperpertetepermbajtur
permbajturkenaqesine
kenaqesine
Per
Pertetevetkontrolluar
vetkontrolluarhumorin
humorin
Dhe
Dheper
pertetemos
moslejuar
lejuarshperqendrimin
shperqendrimin
tetepermbyse
permbysetetemenduarit
menduarit
Per
Pertetepasur
pasurndjeshmeri
ndjeshmeriemocionale
emocionalendaj
ndajtetetjereve
tjereve
Dhe
Dheperperteteshpresuar
shpresuar

11/23/2009 Oltiana Muharremi 13

 Karakteristikat Biografike
Karakteristikat biografike
Karakteristikat personale si—mosha, statusi
civil , gjinia raca dhe numri i personave ne
ngarkim—qe jane objektiva te siguruara
lehtesisht prej dokumentave personale.

11/23/2009 Oltiana Muharremi 14

Aftesite dhe mjeshterite
Analiza e punes
Analiza e detyrave qe formojne nje pune; percaktimi i
njohurive, pergjegjesive dhe aftesive x te kryer punen
Planifikimi i burimeve te punes
Percaktohet sasia, koha, kostot e llojeve te ndryshme te
aftesive qe nevojiten
Procesi i zgjedhjes
Identifikimi i ekzekutuesve te sukseshem perpara se ata te
behen punonjes se organizates
Procesi i pergatitjes
Ndryshon dhe zgjeron mjeshterite e punonjesve qe jane
zgjedhur

11/23/2009 Oltiana Muharremi 15

Aftesite e manaxherit

Modeli
ModeliKatz
Katz
Aftesi
Aftesiteknike
teknike
Aftesi
Aftesihumane
humane
Aftesi
Aftesikonceptuale
konceptuale

11/23/2009 Oltiana Muharremi 16

 Karakteristikat e manaxhereve

Talenti
Talentine
nemarrjen
marrjeneevendimeve
vendimeve
Vetembeshtetja
Vetembeshtetjadhe
dhevetepohimi
vetepohimi
Ndjeshmeria
Ndjeshmeriasociale
sociale
Stabiliteti
Stabilitetiemocional
emocional

11/23/2009 Oltiana Muharremi 17

 Talenti ne marrjen e vendimeve

Aftesia
Aftesiakonceptuese
konceptuesellogjike
llogjike
Aftesia
Aftesiaanalitike
analitike
Krijimtaria
Krijimtaria
Gjykimi
Gjykimiintuitiv
intuitiv
Kurajoja
Kurajojagjykuese
gjykuese
Te
Teqenit
qenitmendje
mendjehapur,
hapur,pa
paparagjykim
paragjykim

11/23/2009 Oltiana Muharremi 18