Tehniki kolski centar

Zvornik

MATURSKI RAD
Tema: Mogue neispravnosti spojnica , uzroci i nain otklanjanja

Mentori:

Uenik:
Sadraj

Uvod...........................................................................................................................................3

Spojnica......................................................................................................................................4

2.1

Frikcione spojnice...............................................................................................................4

2.2

Hidrodinamike spojnice....................................................................................................9

2.3

Elektromagnetne spojnice.................................................................................................10

2.4

Mogue neispravnosti spojnica,uzroci i njihovo otklanjanje...........................................11

2.4.1

Spojnica ne odvaja.....................................................................................................11

2.4.2

Spojnica proklizava...................................................................................................14

2.4.3

Spojnica trza..............................................................................................................16

2.4.4

Spojnica proizvodi buku............................................................................................17

2.4.5

Spojnica se teko aktivira..........................................................................................18

Zakljuak.................................................................................................................................20

Literatura.........................................................................................................................................21

Uvod

Primjena motora s unutranjim sagorijevanjem, kao energetskog pogonskog agregata

motornih vozila, namee upotrebu posebnog mehanizma koji bi povezao ili odvojio motor od
elemenata transmisije.Mehanizam koji ima zadatak da u svakom trenutku, u sluaju potrebe,
prekine prenos obrtnog momenta bez prekida rada motora, i da ga ponovo ukljui sa to manje
udara, dakle mirno i polagano, naziva se spojnicom.
Spojnica, znai, omoguava kratkotrajnu odvajanje motora od pogonskih tokova u trenutku
polaska, kada treba promijeniti stepen prenosa, odnosno sigurnosnu funkciju, jer sprijeava
preoptereenje transmisije ukoliko koenja nagla i vrlo snana, a motor nije odvojen od nje.
Konstrukcija spojnice mora obezbijediti jednostavnost izvoenja, nisku proizvodnu cijenu,
pouzdano dugi vijek trajanja, lake mogunosti podeavanja tokom rada,jednostavnu i brzu
popravku moguih kvarova itd.
Neophodno je naglasiti da se na motornim vozilima raznih vrsta, pored definisane spojnice (koja
se esto naziva i glavnom), sreu i druge spojnice s istim osnovnim konstrukcijskim
karakteristikama, a ponekada i sa drugim zadacima, pa vrlo esto i sa sasvim drugaijim
konstrukcijskim rjeenjima (bona kvaila spojnice kod vozila na gusjenicama, koje predstavljaju
elemente sistema za upravljanje).

2 Spojnica
Spojnica je mehanizam koji slui za spajanje dva mainska elementa ili agregata. Osim glavne
uloge da prenose obrtni moment od motora ka transmisiji, spojnica kod motornih vozila izvrava
i niz drugih vanih zadataka kao to su odvajanje motora od transmisije i ponovno spajanje,
omoguavanje ravnomjernog polaska vozila s mjesta, ubrzavanje vozila i omoguavanje
promjene stepeni prenosa za vrijeme kretanja vozila uz minimalne udare zuba sparenih zupanika.
Karakter pojava koje se javljaju kao posljedica promjene stepena prenosa pokazuje da se udarno
optereenje na zube zupanika u mjenjau moe smanjiti 30 do 50 puta, ako se izmeu motora i
mjenjaa postavi frikciona spojnica.
Pomou spojnice sa ostvaruje ravnomjerno pokretanje vozila s mjesta.
Dobro konstruisana spojnica mora imati slijedee osobine:
- da potpuno iskljui, odnosno odvoji motor od transmisije, da bi se prilikom ukljuenja spojnice
mogao predati najpovoljniji obrtni moment na vodee tokove;
- da omogui ravnomjerno ukljuivanje, kako bi moment trenja mogao postepeno da se poveava;
- da omogui brz odvod toplote, koja se javlja na povrinama trenja prilikom proklizavanja, kako
u vrijeme ukljuivanja kvaila, tako i prilikom preoptereenja;
- da gonjeni dijelovi spojnice imaju to manji moment inercije;
- da omogui automatizaciju procesa ukljuivanja i iskljuivanja.
Prema nainu prenosa obrtnog momenta spojnice se mogu podijeliti na:
- frikcione (sa mehanikim trenjem),
- hidrodinamike,
- elektromagnetne i
- kombinovane.
Prema nainu komandovanja ukljuivanjem, odnosno iskljuivanjem spojnice postoji slijedea
podjela:
- komandovanje od strane vozaa (koritenjem energije miia ili pomou servo ureaja koji rade
koritenjem sabijenog Vazduha, potpritiska i elektromagnetne energije),
- automatsko komandovanje koje moe biti u zavisnosti od poloaja pedale akceleratora, u
zavisnosti od broja obrtaja i optereenja motora i u zavisnosti od pomjeranja poluge za promjenu
stepeni prenosa.

2.1 Frikcione spojnice

Spojnice koje za prenos obrtnog momenta koriste mehaniko trenje, najvie su u upotrebi na
motornim vozilima. Do dvadesetih godina ovog vijeka su u upotrebi bile konusne spojnice. S
pojavom motora veih snaga i brojeva obrtaja, ovaj tip spojnica morao je biti izbaen, zbog
ozbiljnog nedostatka koji se sastojao u naglom (udarnom) ukljuivanju koje je izazvala sila
paralelna konusnim povrinama a iji je smjer bio ka pogonskom dijelu spojnice.
U dananje vrijeme, na vozilima sa stepenastim zupastim mjenjaem primjenjuju se lamelaste
spojnice, i to uglavnom sa jednom lamelom (diskom). Rad lamelaste spojnice zasnovan je na
koritenju sila trenja koje se javljaju meu taruim povrinama. Povrine koje vre prenos obrtnog
momenta dijele se na pogonske i gonjene. Pogonski dijelovi spojnice su vezani za zamajac
motora i obru se zajedno s njim.
Gonjeni dijelovi spojnice vezani su za spojniko vratilo mjenjaa. Ako se pogonski dijelovi
spojnice spoje sa gonjenim dijelovima, tada se ostvario prenos obrtnog momenta od motora ka
mjenjau, tj. na spojnino vratilo mjenjaa. Ravnomjernost ukljuivanja postie se
proklizavanjem povrina pogonskih i gonjenih dijelova spojnice, kada se postepeno pribliavaju
jedni drugima.
Trenje meu povrinama pogonskih i gonjenih elemenata spojnice mora biti takvo da omoguava
prenos obrtnog momenta, to uslovljava veliinu frikcionih povrina i koeficijent trenja, te prema
tome i odgovarajui frikcioni materijal.
Zamajac motora je sa svoje unutranje strane glatko obraen i slui kao povrina za nalijeganje
sredinje ploe sa oblogama (lamele). Osim toga zamajac slui kao kuite spojnice. Lamela je
prenosni element spojnice i ona svojom glavinom tvori pominu spojnicu sa ljebovima
spojnikog vratila. Spojniko vratilo je sa jedne strane oslonjeno u leitu koje se nalazi u kuitu
mjenjaa, a sa druge strane u leitu kliznom ili kuglinom, koje se nalazi u zamajcu. Iza lamele
se nalazi potisna ploa koja je potiskivana oprugama, koje su oslonjene sa jedne strane na potisnu
plou a sa druge na kuite kvaila.
Pritiskom ovih opruga ostvaruje se pritisak potisne ploe na lamelu, a lamele na zamajac, te se na
taj nain vri prenos obrtnog momenta. U toku vonje postoji stalan pritisak potisne ploe na
lemelu, tj. spojnica je stalno ukljuena.
Mehanizam za iskljuivanje spojnice sastoji se od: pedale spojnice, iskljuivaa sa potisnim
leajem i tri ili etiri dvokrake poluge na kojima se nalaze zavrtnji za podeavanje zazora izmeu
tih poluga i potisnog leaja.
Na slici 1 i slici 2 dat je ematski prikaz rada lamelaste spojnice (kvaila). Na ovim slikama su
date uprotene eme spojnica sa jednom lamelom, kako bi se mogao bolje razumjeti rad spojnice.

1 papuica kvaila; 2 iskljuna viljuka; 3 potisno leite; 4 abica kvaila (potisna

opruga); 5 zvono kvaila; 6 potisna ploa; 7 disk kvaila; 8 zamajac
Sl. 1 ematski prikaz ukljuene spojnice

Sl. 2 ematski prikaz procesa iskljuivanja spojnice

Pritiskom noge na papuicu kvaila (1) preko iskljune viljuke (2) potiskuje se aksijalno potisno
leite (3). Isto dejstvuje na abice kvaila (4) koje imaju ulogu poluge uleitene u zvono
kvaila(5). Kvailo se obino realizuje sa po 3 abice rasporeene po obimu. abica kvaila je
svojim drugim krajem povezana sa potisnom ploom (6) koju u procesu iskljuivanja kvaila
povlai, savlaujui silu u potisnim oprugama kvaila, i na taj nain se oslobaaju frikcione
povrine od optereenja. Putanjem papuice kvaila aksijalna sila potisnih opruga kvaila
potiskuje potisnu plou (6) pa je transmisija ponovno povezana sa pogonskim agregatom.

Na slici 3 prikazan je aksonometrijski pogled glavnih djelova uobiajene konstrukcije spojnice za

automobile. Za ovu konstrukciju primjenjene su zavojne opruge kao potisne opruge, dok su
abice kvaila (6) (iskljune poluge) posebno izvedene.

1 kvailo (spojnica), 2 prenosna ploa, 3 obloga prenosa ploe, 4 potisna ploa (napadno
tijelo), 5 potisna opruga kvaila, 6 abica kvaila, 7 zvono mjenjaa (kvaila),8 potisno
teite kvaila
Sl. 3 Glavna spojnica automobila
Lamelaste spojnice su obino takve konstrukcije, da su stalno ukljuene, a iskljuuju se samo
onda kada se vri promjena stepena prenosa u mjenjau. Obzirom na to, da se zahtijeva, da zahvat
spojnice bude to elastiniji (ravnomjerno ukljuivanje) a lamela je taj element koji treba da
ostvari tu elastinost to je lamela u toku razvoja motornog vozila pretrpila znatne promjene u
konstrukciji. Jedna od prvih konstrukcija je kruta lamela, kod koje je sredinja ploa (lamela)
zakivcima spojena sa glavinom lamele u vrstu (krutu) vezu. Jedina elastinost kod ove lamele
je u proklizavanju izmeu frikcionih povrina, pri emu se jedan dio energije pretvara u toplotu.
esto prekopavanje stepeni prenosa u mjenjau, a naroito u gustom gradskom saobraaju
zahtijeva povoljniju konstrukciju lamele.
Jedan od naina obezbjeenja ravnomjernog ukljuivanja spojnice je da se lamela u rastereenom
stanju izvede u obliku veoma blagog konusa (sredinja ploa je elastina). Pri ravnomjernom
potisku pritisnih opruga potisne ploe, potisna ploa potiska lamelu ka zamajcu, ali ona u prvom
momentu ne ulazi u zahvat cijelom povrinom. Daljnjim pritiskom pritisnih opruga potisne ploe
dolazi do postepenog ispravljanja lamele to znai da ona ulazi u zahvat sa zamajcem i potisnom
ploom postepeno (u radijalnom pravcu).
Ravnomjernost prilikom ukljuivanja postie se takoer pri primjeni sredinje ploe sa
segmentima koji nisu u istoj ravni (sl. 4). Segmenti (1) privruju se zakivcima za glavinu
lamele, a na segmente se zakovicama privruju frikcione obloge. Prilikom ukljuivanja spojnice
povrina trenja lamele ulazi u zahvat sa zamajcem i potisnom ploom nejednovremeno. Usljed
poveanog pritiska potisne ploe (usljed dejstva pritisnih opruga potisne ploe) dolazi do
ispravljanja (deformacije u aksijalnom pravcu) elastinih segmenata na koje su privrene
frikcione obloge to poveava ravnomjernost ukljuivanja.

Najee upotrebljavana konstrukcija lamele je elastina lamela sa priguivaem (sl. 5). Ova
lamela razlikuje se od lamele sa elastinim segmentima po tome to se glavina spojnice za
sredinju plou spaja preko zavojnih opruga (priguivaa) koje su tangencijalno rasporeene u
procjepima kako sredinje ploe tako i ploe na kojoj se nalazi glavina. Pri zahvatu lamele u
spreg sa zamajcem motora preko svojih frikcionih obloga obrtni moment se prenosi sa diska,
preko orpuga koje se elastino suprotstavljaju prenosu obrtnog momenta, na glavini. Zbog
ovakog priguenja pri prenosu obrtnog momenta dobije se veoma mekan (bezudaran) prenos
obrtnog momenta na spojnino vratilo.
Kod motora velikih snaga potrebno je prenijeti relativno visok obrtni moment pri visokom broju
obrtaja uz uslov da spojnica zadri mali gabarit. Da bi spojnica zadrala male dimenzije i da bi
bila u stanju prenijeti velik obrtni moment konstruisana je frikciona spojnica sa dvije lamele. U
odnosu na jednolamelastu spojnicu spojnica sa dvije lamele ima jo jednu potisnu plou i lamelu,
te se na taj nain dvostruko poveava povrina trenja. Poveana povrina trenja omoguava
prenos veeg obrtnog momenta. Kako je poveana frikciona povrina, to i pritisak opruga potisne
ploe mora biti vei, to esto zahtijeva upotrebu servo komandnog ureaja za ukljuivanje i
iskljuivanje spojnice, poto sila koju voza ostvaruje pritiskom noge moe biti nedovoljna.

Sl. 4 Lamela sa elastinim elementima

Sl. 5 Elastina lamela sa priguivaem

Na slici 6 data je skica frikcione spojnice sa hidraulinim komandovanjem.

Sl. 6 Frikciona spojnica sa hidraulinim komandovanjem

2.2 Hidrodinamike spojnice

Hidrodinamike spojnica se razlikuje od frikcione po konstrukciji i po nainu dejstva. Ideja
prenosa snage pretvaranjem hidroenergije u mehaniku javila se kao posljedica sloenih zahtjeva.
Hidrodinamiki prenosnici ostvaruju prenos snage, sa pogonskog na voeno vratilo,
naizmjeninim ubrzavanjem i usporavanjem radnog fluida u zatvorenom krugu cirkulacije koga
formiraju lopatice radnih kola. Pri ubrzanom kretanju radnog fluida (ulja) u kanalima pumpnog
kola mehanika energija motora, se pretvara u kinetiku energiju ulja. Suprotno se dogaa u
meulopatinim kanalima turbinskog kola. Ulje se usporava njegova kinetika energija se
ponovo pretvara u mehaniku energiju turbinskog kola. Karakteristika hidrodinamikih
(hidraulinih) prenosnika su visoke brzine strujanja radnog fluida pri relativno niskim pritiscima.

Sl. 7 Hidrodinamika spojnica

Hidrodinamika spojnica (sl. 7) sastoji se iz kola pumpe (2) koje je ugraeno u kuite spojnice a
koje je spojeno sa koljenastim vratilom motora (1) i iz kola turbine (3) koje je vazano za izlazno
(gonjeno) vratilo (4). Kolo pumpe i kolo turbine imaju radijalne lopatice, a nalaze se u
zajednikom kuitu (5) koje je do odreenog nivoa napunjeno uljem. Gonjeno vratilo je
uleiteno u leajevima.
U radijalnim lopaticama pumpnog kola, koje je gonjeno motorom, dolazi do ubrzavanja radnog
fluida (ulja) od unuranjeg dijela ka spoljnjem dijelu pumpnog kola, usljed dejstva centrifugalne
sile, a zatim do usporenja radnog fluida u turbinskom kolu. Na taj nain se ostvaruje prenoenje
energije hidraulinim putem sa pumpnog kola na turbinsko kolo. Smjer toka fluida obiljeen je
strelicama (na slici 8). Poto je kroz kanale pumpe i turbine strujanje tenosti mogue samo ako
ima klizanja estica,dolazi do odreenog zaostajanja turbinskog u odnosu na pumpno kolo.

Sl. 8 Princip rada hidrodinamike spojnice

2.3 Elektromagnetne spojnice

Elektromagnetne spojnice spadaju u grupu spojnica sa automatskim upravljanjem, koje potpuno
oslobaaju vozaa fizikog napora. Postavljanjem pogodnih mehanizama obino se izbacuje
pedala kvaila i zbog toga se takva vozila nazivaju vozila sa dvopedalnim upravljanjem (pedala
konice i pedala akceleratora). Primjer konstrukcije elektromagnetne spojnice prikazan je na slici
9.

10

Sl. 9 Elektromagnetne frikcione spojnice

Elektromagnet dobiva energiju od generatora, a ona zavisi od broja obrtaja motora.
Pri praznom hodu motora napon generatora je nedovoljan, te magnetski tok ima malu veliinu i
kao posljedica toga, kvailo se ne ukljuuje. Poveanjem broja obrtaja motora napon generatora
se poveava i spojnica se ukljuuje ravnomjerno.
Prilikom uspostavljanja magnetskog toka izmeu zamajca i kotve, feromagnetini praak
ispunjava prostor zranog zazora izmeu pogonskog i gorenjog elementa.
Poslije iskljuivanja spojnice feromagnetini praak moe ostati djelimino namagnetisan i kao
posljedica toga, spojnica moe prenositi obrtni moment iako je iskljuena. Da bi se ova pojava
izbjegla, kroz namotaje elektromagneta puta se suprotan tok struje, nakon ega se praak
razmagnetie. Na ovaj nain se vri preko specijalnih releja i promjena stepeni prenosa. Releji su
u vezi sa ruicom mjenjaa.
Elektromagnetne spojnice nale su primjenu uglavnom na malolitranim putnikim
automobilima.

2.4 Mogue neispravnosti spojnica,uzroci i njihovo otklanjanje

Moderna kvaila se projektuju tako da mogu izdrati i preko 100.000km-150.000km. To
ponajvie zavisi od stila vonje. Ako se ne vodi rauna o kvailu, ono moe trajati i manje od
50.000km. Znai, dugotrajnost najvie zavisi od materijala i stila vonje.
2.4.1 Spojnica ne odvaja
1. Tangencijalna lisnata opruga slomljena
Uzrok:
Spojnica je pala na pod/baena
Oteena prilikom zamjene
Otklanjanje kvara:
Zamjeni potisnu plou
Provjeri tangencijalnu lisnatu oprugu prije privrivanja
11

2. Oteene vilice/prsti tanjiraste opruge

Uzrok:
Nepravilna ugradnja
Otklanjanje kvara:
Zamjeni potisnu plou
3. Poklopac spojnice savijen
Uzrok:
Nije se vodilo rauna o centrirajuim iglama
Nije privren ravnomjerno i dijagonalno (Opel)
Otklanjanje kvara:
Zamjeni potisnu plou
4. Savijena lamela spojnice
Uzrok:
Provjeri radijalno odstupanje lamele (maks. 0,5 mm)
Otklanjanje kvara:
Ispravite lamelu ili je zamijenite
5. Korozija na materijalu obloge
Uzrok:
Vozilo nije voeno due vrijeme
Otklanjanje kvara:
Oistite obloge,odstranite sve znakove korozije
6. Istroena glavinalamele ili blokirana lamela na ulaznom vratilu mjenjaa
Uzrok:
Oteen nazubljeni profil vratila
Korodirana glavina lamele
Upotrebljena je neodgovarajue mast
Neodgovarajui nazubljeni profil
Otklanjanje kvara:
Odstranite ostatke ili zamjenite lamelu
Odstranite svu koroziju i podmaite glavinu
Upotrijebite odgovarajuu mast
Provjerite namjenu izabranih dijelova i zamjenite lamelu/vratilo mjenjaa ili oboje
7. Predebela obloga
Uzrok:
Neodgovarajua lamela
Otklanjanje kvara:
Provjerite namjenu izabranih dijelova

12

8. Ljepljenje materijala obloge

Uzrok:
Zaprljano uljem ili mau
Otklanjanje kvara:
Zamjenite lamelu
9. Slomljen torzioni prigunik
Uzrok:
Nepravilno ugraena lamela na pogrenu stranu
Otklanjanje kvara:
Provjerite ispravnost ugradnje lamele na pravu stranu
10. Provodnaaura oteena
Uzrok:
Oteen potisni leaj
Neodgovarajua usklaenost dijelova
Nije upotrebljena mast
Otklanjanje kvara:
Zamjenite potisni leaj i auru
Provjerite usklaenost dijelova
Podmaite auru
11. Oteen pilot leaj
Uzrok:
Oteenje
Otklanjanje kvara:
Zamjenite pilot leaj
12. Nedovoljan hod leaja
Uzrok:
Neispravna sajla spojnice ili nepravilno podeena sajla
Vazduh u hidraulinom sistemu
Otklanjanje kvara:
Zamjenite sajlu spojnice
Odzraite sistem
13. Potisni leaj oteen
Uzrok:
Oteen potisni sitem
Otklanjanje kvara:
Zamjenite potisni sistem

13

14. Lamela je zaglavljena na zamajcu ili na potisnoj ploi

Otklanjanje kvara:
Oistiti oblogu pomou brusnog papira od korozije
2.4.2 Spojnica proklizava
1.Pregrijanje potisne ploe
Uzrok:
Termiko preoptereenje
Neodgovarajui dijelovi
Slomljena tanjirasta opruga
Zaprljano sa uljem
Otklanjanje kvara:
Zamjeni sklop spojnice
Zamjeni btrveni prsten
2.Kuite spojnice,vilice ili tanjirasta opruga slomljena
Uzrok:
Nepravilna ugradnja
Otklanjanje kvara:
Slijedite pravilnu proceduru ugradnje
3.Oteenje prstiju tanjuraste opruge
Uzrok:
Preveliko predoptereenje potisnog leaja
Nema zranosti potisnog leaja
Otklanjanje kvara:
Podesite predoptereenje
Zamjenite sklop spojnice
Podesite slobodnu zranost
4.Istroene frikcione obloge
Uzrok:
Normalna potroenost
Neodgovarajua potisna ploa
Spojnica je predugo ostavljena da klizi
Otklanjanje kvara:
Zamjeni sklop spojnice
5.Zaprljanefrikcione obloge uljem
Uzrok:
14

 Proputanje brtvenih prstenova

Premaeno nazubljenje mjenjaa
Premaen potisni leaj
Otklanjanje kvara:
Zamjeni uljne prstenove
Zamjeni sklop spojnice
6.Neravnomjerni tragovi troenja frikcione obloge na strani zamajca
Uzrok:
Zamajac ima ogrebotine na nalijegajuoj povrini
Otklanjanje kvara:
Ponovo obraditi radnu frikcionu povrinu zamajaca
7.Neodgovarajua debljina zamajca
Uzrok:
Neispravno obraena privrsna povrina zamajaca u odnosu na radnu frikcionu
povrinu
Otklanjanje kvara:
Obradite privrsnu povrinu
Zamjenite zamajac
8.Provodnaaura oteena
Uzrok:
Nije upotrebljena mast ili je upotrebljena neodgovarajua
Oteen potisni leaj
Neodgovarajua usklaenost dijelova
Otklanjanje kvara:
Zamjenite vodljivu auru
Zamjenite potisni leaj
Provjerite usklaenost dijelova
9.Teko aktiviranje sajle spojnice
Uzrok:
Oteena sajla spojnice
Neodgovarajua sajla spojnice
Otklanjanje kvara:
Zamjenite sajlu spojnice
Provjerite dali je sklop sajle odgovarajui
10.Teko aktiviranje potisnog sistema
Uzrok:
Oteene aure potisne poluge ili leajevi potisnog vratila ili pripadajuim kliznim
dijelovima
15

aure i leaji nisu podmazani

Otklanjanje kvara:
Zamjenite aure i leajeve
Podmaite aure i leajeve
2.4.3 Spojnica trza
1.Neravnomjerno odizanje potisne ploe
Uzrok:
Slomljene ili savijene tangencijalne lisnate opruge
Savijen poklopac
Otklanjanje kvara:
Zamjeni poklopac spojnice
2.Zaprljanefrikcione obloge sa uljem
Uzrok:
Oteeni uljni prstenovi
Otklanjanje kvara:
Zamjeni uljne prstenove
Zamjeni lamelu
3.Zaprljanefrikcione obloge sa mau
Uzrok:
Premaen profil glavine i potisni leaj
Otklanjanje kvara:
Zamjeni lamelu
Zamjeni potisni leaj
4.Neodgovarajui materijal obloge
Uzrok:
Neodgovarajua lamela ugraena
Otklanjanje kvara:
Provjeri usklaenost lamele
5.Vlaga na oblozi
Uzrok:
Prodor vlage na oblogu
Otklanjanje kvara:
Aktiviraj spojnicu da se odstrani vlaga
6.Teko aktiviranje spojnice
Uzrok:
Sajla spojnice
16

 aure potisne poluge

Vodljiva aura
Glavni ili radni cilindar
Otklanjanje kvara:
Provjeri usklaenost aura
Potisne polugere
Zamjeni sve sumnjive dijelove
7.Vazduh u hidraulinom sistemu
Uzrok:
Proputanje ili oteenje na glavnom/radnom cilindru ili hidr. vodu
Otklanjanje kvara:
Zamjeni sve sumnjive dijlove ili oteene dijelove
8.Oteena vodljiva aura
Uzrok:
Neodgovarajua mast je upotrebljena
Otklanjanje kvara:
Zamjeni auru i upotrijebi odgovarajuu mast
9.Nosai motora/mjenjaa
Uzrok:
Neispravni ili oteeni nosai
Otklanjanje kvara:
Zamjeni nosae
10. Motor ne radi odgovarajue, pogreno podeen rad
Uzrok:
Rasplinja, Sistem ubrizgavanja, sistem vremenskog paljenja smjese
Otklanjanje kvara:
Provjeri ispravnost rada motora
2.4.4 Spojnica proizvodi buku
1.Potisni leaj je ekscentrian u odnosu na prste tanjiraste opruge
Uzrok:
Potisni leaj nije orijentisan
Otklanjanje kvara:
Zamjena potisnog leaja
2.Nema pogona
Otklanjanje kvara:
Zamjeni lamelu ili potisnu plou
17

3.Neodgovarajua lamela
Uzrok:
Torzioni prigunik nije namjenjen za zahtjevanu aplikaciju
Otklanjanje kvara:
Ugradi odgovarajuu lamelu

4.Oteen potisni leaj

Uzrok:
Neodgovarajui hod leaja
Otklanjanje kvara:
Zamjeni potisni leaj/podesi
5.Oteen pilot leaj
Uzrok:
Leaj ukljeten
Otklanjanje kvara:
Zamjeni pilot leaj
6.Torzioni prigunik slomljen i ispao iz sjedita
Uzrok:
Nepravilna vonja
Odabrana previsoka brzina za dati broj okretaja
Otklanjanje kvara:
Zamjeni lamelu
2.4.5 Spojnica se teko aktivira
1.Neodgovarajua potisna ploa
Uzrok:
Sila potiska prevelika
Otklanjanje kvara:
Ugradi pravilnu potisnu plou
2.Oteena provodnaaura
Uzrok:
Oteen potisni leaj
Neusklaenost dijelova
Nije upotrebljena mast
Upotrebljena je neodgovarajua mast
Otklanjanje kvara:
Zamjeni potisni leaj
18

Provjeri usklaenost dijelova

Podmai leaje i aure ako je potrebno
Upotrijebi pravilnu mast

3.Leaji i aure potisnog sistema istroene

Uzrok:
Uleitenja aura istroena i nepodmazana
Otklanjanje kvara:
Zamjeni leaje i aure uleitenja
4.Sajla spojnice oteena
Uzrok:
Normalno troenje
Neodgovarajua sajla ugraena
Otklanjanje kvara:
Zamjeni sajlu
Provjeri usklaenost sajle

19

3 Zakljuak
Spojnica slui za prenoenje obrtnog momenta sa zamajca na sastavne dijelove transmisije kao to
su: mjenja, kardansko vratilo, diferencijal, poluosovina i tokovi.
Spojnice, takoe,slue za prekidanja prenoenja obrtnog momenta na elemente transmisije to u
sluaju kada se mijenja stepen prenosa, u sluaju naglih koenja, a da pri tome ne doe do prekida
rada motora. Iz ovoga se moe zakljuiti da spojnice omoguavaju odvajanje motora od
pogonskih tokova to je pogotovo vano u trenutku polaska s mjesta kao i sigurnosnih funkcija
koja ima za cilj smanjenje preoptereenja motora prilikom naglih koenja i prilikom naglih
polazaka s mjesta.
Spojnice moraju imati takvu konstrukciju koja im omoguava to jednostavnije sastavljanje i
rastavljanje, moraju imati nisku cijenu, dug vijek trajanja i pouzdanost u radu tokom upotrebe.
Spojnice su podijeljenje na:
1. frikcione spojnice
2. hidrauline spojnice
3. elektomagnetne spojnice
Najveu upotrebu imaju frikcione spojnice kod kojih se obrtni moment prenosi zahvaljujui
trenju koje nastaje izmeu zamajca frikcionog diska (lamele) i potisne ploe koja vri pritisak na
lamelu.
S obzirom na oblik trenja razlikuju se sledee vrste frikcionih spojnica:
1. konusne frikcione spojnice
2. doboaste frikcione spojnice
3. diskosne frikcione spojnice, koje se danas najvie koriste
Spojnice su nale najiru upotrebu kod svih vrsta vozila i bez njih se ne bi mogao zamisliti rad
motora.

20

Literatura
1. Filipovi I.: Motori i motorna vozila, predavanje, Strojarski fakultet Mostar, 1996.
2. Filipovi I.: Konstrukcija motora, Mainski fakultet Sarajevo, 1998.
3. http://www.auto-delovi.org/saveti/kako-radi/problemi-sa-kvacilom/

21