pr: premr refleksiv

ppk premr i pakufishm

emf emr mashk e fem.
ef emr femror
mbpr mbiemr pronor
i vet: (i, e) mbpr, q i prket atij pr t cilin bjm fjal; ppr. i veti (pr vetn e tret).
vete-vetja ef, pr. 1. personi im, personi yt; gramatik veta e par, ai q flet, veta e dyt
vet: mb. pr. un vet, ai vet; automatikisht: mbyllet vet
vetvete - vetvetja ef, pr. vetja (pr prforcim). i dhimbset vetvetja.
njri-tjetri nuk sht fare.
te zri shoku em, shm jepet shembulli se kishin par shoku shokun me shpjegimin: se kishin
par njeri tjetrin.
njeri jatrin pkk. shoqi-shoqin; njeri jatrit, shoqi shoqit.
te zri shoqi em. n kuptimin 1 prfshihet shembulli: kur jemi shoq me shoq; shoqi shoqin, njeri
tjetrin
Peter SellsPhilip Hubbard, Senior Lecturer in Linguistics, Director, English for Foreign
Students in Linguistics Department & Language Center, Stanford University. Peter Sells,
Professor of Linguistics, School of Oriental and African Studies, London. Ellen Woolford,
Professor of Linguistics, Department of Linguistics, University of Massachusetts. Volker Gast,
Department of English and American Studies, Universiteti i Jens.

WC1H 0XG

familyname at soas dot ac dot uk

Research Interests
Syntactic and Morphological Theory
Japanese linguistics
Korean linguistics
Austronesian Syntax

Philip Hubbard
Senior Lecturer in Linguistics
Director, English for Foreign Students
Language Center, MC2015
Stanford University

, Stanford, CA 94305-2015
Bldg 260, Room 302G; (650) 725-1557
www.stanford.edu/group/efs; www.stanford.edu/~efs/phil
Philip L. Hubbard, Ph.D.
Linguistics Department & Language Center October 2009
Stanford University, MC2150
Stanford, California 94305-2150
(650) 725-1557
Office: 260-302G

Stanford University
School of Humanities and Sciences
Volker Gast
Ernst-Abbe-Platz 8
D-07743 Jena

Ellen Woolford

Amherst, MA 01003 USA

Phone: (413) 545-6841 Fax: (413) 545-2792
Email: woolford at linguist.umass.edu
Jochen Trommer
Contact
Jochen Trommer
Institut fr Linguistik
Universitt Leipzig
From:

From:

Jochen Trommer <jtrommer@uni-leipzig.de>

View Contact

"woolford@linguist.umass.edu" <woolford@linguist.umass.edu>

3.1.1.2.1.3.1.1.3.42. Anaforat vete e vetvete n rasn emrore

Nj tjetr kushtzim pr anaforat formuluar n omski (1980) t cilin e parashtruam

m sipr ishte Kushti i ishullit t rass emrore (Nominative Island Condition NIC).
E rimarrim edhe njher ktu si (20):
(1)
(2)

Nj anafor n rasn emrore nuk mund t jet e lir n S [CP].

Sipas ktij kushtiNIC, anaforat nuk mund t jen n pozicionin e subjektitkryefjals

s t nj fjalie t shtjelluar, ndrkoh q e kundrta ndodh me premrat, t cilt mund t

vendosen n kt pozicion. Pse ndodh kjo? Duke u nisur nga parimet e lidhjes, nj
anafor do t duhej t ishte e lidhur brenda e domenit t saj, pra ajo krkon t ckomandohet nga nj paraprijs. Por kto cilsi nuk mund ti plotsojnte nj anafor n
rasn emrore (n rolin e subjektitkryefjals), sepse nj subjektkryefjal nuk mund t ckomandohet nga nj njsi tjetr, pra nj subjektkryefjal nuk mund t jet anafor e si
rrjedhim nuk mund t kemi nj anafor n rasn emrore.
Bazuar n kushtin NIC, edhe vete e vetvete, t cilat i pranojm si anafora t
mirfillta n gjuhn shqipe, pritej q t mos dilnin n rasn emrore. Por jo gjithmon
ndodh kshtu. Nga vjeljet e shumta t bra nga libra t ndryshm artistik, gazeta e nga
interneti na rezulton se shpeshher kta premra jo vetm q dalin n rasn emrore, por
shpeshher prdoren pa pasur nevojn e nj paraprijsi prej t cilit t prfitonin
interpretimin kuptimor.
(3)

Heroiti i ngjan vetjai me nj t internuar n dy atdhe!

Nga sa tham pr kushtet e lidhjes, kjo fjali do t duhej t ishte jogramatikore, por

realisht ajo sht e sakt nga ana gramatikore dhe ndrtime t tilla hasen shpesh n
gjuhn shqipe. Megjithse sht gramatikore, fjalia (21) sht mjaft problematike pr
teorin e lidhjes. Emri heroit dhe vetvetori vetja jan me indeks t njjt, q do t thot
se njri prej tyre nuk ka kuptim t pavarur, por krkon ta fitoj at nga fjala me t ciln
sht bashkindeksuar. Nga ana kuptimore, emri heroit

sht nj fjal e lir e mund ti

referohet kujtdo n realitetin objektiv, pavarsisht nga konteksti, e pr pasoj nuk ka

nevoj pr ndonj paraprijs. Po ashtu, prdorimi i tij nuk kushtzohet as gramatikisht.
Ndrsa vetvetori vetja sht nj fjal me kuptim jo t mvetsishm, por dhe gramatikisht

ajo nuk sht e till. Pra, sht ky vetvetor q ka nevoj pr nj antecedent brenda fjalis
minimale, e q n rastin konkret sht emri heroit. Pr sa i prket rendit t prdorimit t
fjalve n kt fjali, vihet re q anafora vetvetore vetja i prmbahet rregullave t
parimeve t lidhjes, duke qndruar pas paraprijsit t saj. Problemi i ksaj fjalie
qndron n faktin se vetvetori vetja sht n rasn emrore dhe si e shpjeguam m sipr
si fjal referenciale nuk mund t jen n pozicionin [SPEC, SEPT] t kryefjals pasi
nj subjekt nuk mund t c-komandohet nga nj njsi tjetr.
Kt gj e ka vn re dhe P.
Hubardi, i cili pohon se n shqipe ndodhenka dy lloj ndrtimesh ku haset anafora n
rasn emrore: ndrtimet n psore dhe me prmbysjeinversion (inversion struckture)1. Si
shembull pr rastin e par ai merr formn psore (1922) t fjalis (1821):
(4)

Artisti ia tregoi veteni Dritsi.

(5)

Vetjai iu tregua Dritsi prej artistit.

Sipas Hubardit n nj ndrtim psor, subjekti i fjalis psore mund t jet nj

refleksiv n shqipe, i paraprir nga nj objekt (kundrin) e zhdrejt si ndodh realisht n

fjalin (1922).
Sa pr ndrtimet me inversion, Hubardi pohon se jan n nj numr t vogl
ndryshe nga ato psore q mund t ndrtohen me pjesn m t madhe t foljeve
kalimtare. N kto lloj fjalish subjekti logjik shfaqet si nj objekt i zhdrejt n siprfaqe
dhe objekti i drejt logjik shfaqet si subjekt n siprfaqe. Ashtu si dhe n fjalit psore,
edhe te ndrtimet me inversion, nj subjekt refleksiv mund t paraprihet nga nj objekt i
zhdrejt si n fjalin (2124), e cila sht inversioni i (203):
(6)

Msuesii nuk e duroi m veteni.

(7)

Vetjai nuk i u durua m msuesiti.

1 P. L. Hubbard, Albanian Reflexives: Violations of Proposed Universals, Kansas Working Papers in

Linguistics, 1983, 8/1, f. 67.

Hubardi v n dukje se pr disa folje t ksaj klase, si p.sh. besoj procesi i

inversionit sht fakultativ, ndrsa pr disa t tjera, si dhimbset inversioni sht i
detyrueshm. Kjo folje ndeshet vetm n struktura me inversion: M dhimbset vetja.
N fjalit e msiprme, vihet re shkelja e kushtit NIC pasi lejohen refleksivt n
pozicionin e subjektit. Hubardi thekson se kto shkelje nuk jan karakteristik vetm e
shqipes, por ndeshen edhe n gjuh t tjera. HubardiKy autor thjesht e prshkruan kt
dukuri t shqipes, por jo vetm t saj, pa arritur n shpjegimin se prse ndodh kjo.
Zgjidhja q sugjeron Hubardi pr kto raste sht karakterizimi i refleksivve si nj
gjysmanafor (semianaphor), e cila sht e lidhur n nj fjali sipas parimeve baz t
lidhjes, por q n raste t veanta nuk i bindet rigorozisht ndonj kushti si sht n rastin
n fjal, kushti NIC.
Duke qen se kto raste problematike t anaforave n pozicionin e subjektit
ndeshen n disa gjuh (greqisht, gjeorgjisht, gjuha baske, shqip etj.), studiues t
ndryshm i kan br objekt studimi duke br propozime e sugjerime nisur nga veantia
q paraqet secila gjuh. Vet omsky (1981), pr fjali t tilla si (25):
(8)
(9)

*Johni said that himselfi is clever.

(Xhon tha se vetja sht e zgjuar)

propozon se

prshtatja luan nj rol t rndsishm n caktimin e saj si

jogramatikore. N prkufizimin pr kategorin drejtuese t risjell ktu si 26:

(10)

sht nj kategori drejtuese pr nse dhe vetm nse sht kategoria

minimale q prmban , nj drejtues t dhe nj SUBJEKT t lejuar pr
omski me termin SUBJEKT nnkupton specifikuesin e IP/SE dhe prshtatjen.

Kategoria drejtuese sht formuluar si m sipr pr t prjashtuar rastet e anafors n

pozicionin e subjektit n fjali ku ka prshtatje t saj.
N fjalin (418) kategoria drejtuese pr refleksivin sht fjalia e varur e cila
prmban refleksivin, drejtuesin e tij dhe nj SUBJEKT t lejuar pr t. Paraprijsi i
refleksivit himself, sht emri John i cili ndodhet jasht kategoris drejtuese. Meq sipas
parimit A anafora duhet t jet e lidhur brenda kategoris drejtuese e n rastin ton nuk

ndodh kshtu, fjali sht jogramatikore. Kt propozim omski e shtriu edhe m gjer,
edhe pr ato gjuh q lejojn anaforat n pozicionin e subjektit, si kinezishtja. Arsyeja se
pse kto gjuh lejojn anaforat-subjekt sht mungesa e prshtatjes.
M von, omski (1986) pr fjalin (4168) shprehet se shkelja e ECP2 bn q ajo t
jet jogramatikore. Sipas tij, anafora himself e ksaj fjalie zhvendoset nga INFL n LF
dhe gjurma q mbetet nga kjo zhvendosje nuk sht plotsisht e drejtuar, ashtu si e
krkon ECP. Me fjal t tjera jogramatikaliteti i (418) nuk vjen nga vet Teoria e lidhjes,
por nga nj parim i pavarur i gramatiks q n kt rast sht ECP. Ky propozim pohon se
nj refleksiv n rasn emrore mund t ekzistoj, por q n prgjithsi filtrohet, si mund
t ndodhte q nj anafor premrore t prjashtohet nga kombinomi i BT dhe Teoris s
rass. Nse pr disa arsye, procesi i filtrimit nuk do t funksiononte n nj ndrtim
specifik ose n nj gjuh t veant, ather do t shfaqeshin anaforat e rass emrore.
Disa studiues t tjer propozojn se arsyeja e mungess s gramatikalitetit t fjalis
(25) nuk sht se anaforat jan t prjashtuara nga pozicioni i subjektit por sepse ato nuk
lejohen n pozicione t ndrtuara me prshtatje. Kjo papajtueshmri e anaforave me
prshtatjen sht quajtur Efekti i prshtatjes s anafors, formuluar s pari nga Rici
(Rizzi) (1990)3:
(11)

Anaforat nuk ndodhen n pozicione sintaksore t ndrtuara me prshtatje

Rici pohon se ajo q e pengon anaforat e rass emrore sht prania e prshtatjes.

Rici thekson se faktor vendimtar nuk sht statusi subjekt/josubjekt, por prania ose
mungesa e ndrtimeve me prshtatje: nse nj folje przgjedh nj ras kuirki 4 (quirky) pr
subjektin dhe ky i fundit nuk krkon prshtatje, ather nj anafor n distanc t gjat
(long distance anaphor) n pozicionin e subjektit do t jet e mundur.5

2 ECP (Empty Category Principle) Parimi i kategoris s zbrazt: Traces must be properly
governed - Gjurmt duhet t jen plotsisht t drejtuara.
3 L. Rizzi, On the anaphor-agreement effect, Rivista di Linguistica 2, 1990, f. 27-42.
4 Pr m shum informacion lidhur me rasn kuirki shih: L. Buxheli, Modeli i caktimit rasor n gjuhn
shqipe, Tiran, 2007, f. 261-271.
5 L. Rizzi, On the anaphor-agreement effect, Rivista di Linguistica 2, 1990, f. 33.

Ulfordi (Woolford) (1999)6 e prpunoi m tej kt parim duke e zgjeruar at. Sipas
sajAjo thekson se nga mnyra se si sht formuluar, parimi i prshtatjes s anaforave nuk
nnkupton q vetm anaforat n pozicionin e subjektit jan jogramatikore. Anaforat q
prshtaten do t jen gjithmon jogramatikore, pavarsisht nga rasa apo pozicioni i tyre.
SPor sipas saj, Kky parimi i prshtatjes s anaforave

vlen edhe pr gjuh q si

karakteristik t veant kan prshtatjen e t objektit. Te kto gjuh, te t cilat vihet re

q nuk mund t ket prshtatje t objektit nse ky i fundit sht anafor. Nisur nga kto,
Ulfordi e modifikoi kshtu parimin e Ricit:
(12)

Anaforat nuk ndodhen n pozicione sintaksore t ndrtuara me prshtatje, n

qoft se prshtatja sht anaforike
Parimi i prshtatjes s anaforave nxjerr n pah dy veori: s pari, anaforat emrore

n pozicionin e subjektit duhet t jen gramatikore n gjuht ku mungon prshtatja,

vetm nse nuk bllokohen nga aspekte t tjera t teoris s lidhjes. Shembujt e shumt
gramatikor t anaforave emrore kan treguar se kjo hipotez sht e vrtet. S dyti, ky
parim nuk duhet kufizuar vetm te anaforat e rass emrore, ai shrben edhe pr anaforat
n rasn kallzore (bhet fjal gjithmon pr ato gjuh ku ka prshtatje t objektit). Me
pohimin Nse sht prania e prshtatjes q bllokon anaforat dhe jo prania e rass
emrore, pritet q t gjejm anafora gramatikore emrore n gjuh pa prshtatje 7,
Uilfordi i kundrvihet P & S t cilt pranojn se fjali t tilla si Herself ran away jan
jogramatikore sepse n anglisht anaforat nuk kan trajta t rass emrore 8. Pra, ajo
thekson se anaforat nuk shfaqen n pozicionin e subjektit jo sepse nuk kan ras emrore,
por sepse nuk mund t prshtaten.
Uilfordi prforcon propozimin e Ricit me shembuj t shumt nga gjuh n t
cilat shfaqen anaforat n rasn emrore pasi n to mungon prshtatja subjekt-folje
(gjuha kineze, koreane, thai etj.) M tej ajo merr n konsiderat disa gjuh (gjuha shqipe,
gjeorgjiane, greke moderne, tamile etj.) n t cilat gjenden raste ku efekti i Ricit shkelet.
6 Ellen Woolford, More on the Anaphor Agreement Effect, Linguistic Inquiry, 30, 1999, 257-287.
7 Ellen Woolford, More on the Anaphor Agreement Effect, Linguistic Inquiry, 30, 1999, f. 262.
8 C. Pollard; I. Sag, Anaphors in English and the scope of the binding theory, Linguistic Inquiry, 23,
1992, f. 290.

Por, megjithse duket sikur kto gjuh ofrojn kundrshembuj pr kt efekt, Uilfordi
prpiqet t argumentoj se realisht nuk ndodh kshtu. Sipas saj, kta kundrshembuj t
mundshm ndahen n klasa t ndryshme, duke prfshir dhe gjuht prkatse n grupe t
veanta. N gjuhn tamile megjithse sht e pranishme morfema e prshtatjes, tiparet e
saj nuk prputhen me ato t anafors. Meqense kto tipare nuk prputhen, ather nuk
bhet fjal pr bashkindeksim, pra

prshtatja nuk ekziston dhe si pasoj nuk shkelet

efekti i Ricit kur n kt gjuh dalin anafora n rasn emrore. Pak m ndryshe paraqitet
gjendja n gjuhn greke, ku anafora sht pjes e SE emrore q prshtatet, kshtu q
vet anafora, si nj pronor i SE nuk krkon prshtatje me foljen, por sht e gjith SE ku
ajo bn pjes q prshtatet.
Uilfordi i grupon s bashku shqipen dhe gjeorgjishten sepse q t dyja prdorin
strategjin e prshtatjes e paplotmungesore ose mungesore (default agrement)9 pr t
shmangur thyerjen e efektit t prshtatjes s anafors. Ashtu si n gjeorgjishte, edhe n
gjuhn shqipe, anafora krkon vetn e tret pr tu prshtatur, pavarsisht nga veta e
paraprijsit. Pr t argumentuar kto pohime, Uilfordi merr pr analiz fjalin:
(13)

a. Vetjai m dhimbseti
b. Dritsi i dhimbset vetjai
Si vihet re, n t dyja fjalit (283248 a) e (2832 b) folja dhimbset sht vetn e

tret, megjithse paraprijsi i anafors, trajta e shkurtr m, sht n vetn e par. N

kto shembuj t shqipes, anafora krkon prshtatjen n vetn e tret, pavarsisht nga veta
e paraprijsit. Pra, veta e foljes mbetet e njjt si n rastin kur bhet fjal pr nj
paraprijs n vetn e par ashtu dhe kur ai sht n vetn e tret. Ky sht nj rast i s
ashtuquajturs prshtatje mungesore, i cili nuk mund t merret pr baz si nj
kundrshembull i efektit t Ricit, pasi nuk sht rast i nj prshtatjeje t vrtet.
Kto argumente t Uilfordit, justifikojn n njfar mnyre pranin e anaforave
t rass emrore n gjuhn shqipe, por jo pr t gjitha rastet. Ndoshta autorja ka arritur

9 Me default agrement kihen parasysh rastet ku formalisht ekziston nj morfem e prshtatjes, por
realisht prshtatja mungon.

n kto prfundime pr shqipen sepse sht kufizuar vetm n pak fjali t t njjtit tip ku
del anafora e rass emrore.
Anaforat e rass emrore kan trhequr vmendjen e autorve t Teoris s
Refleksivitetit. Si e kemi theksuar, koncepti i lidhjes n kuadr t ksaj teorie nuk lidhet
drejprdrejt me prndarjen e anaforave prkundrejt premrave t tjer, si pohohet n
teorin omskiane t lidhjes, por me predikatt refleksiv. Kjo shihet qart dhe nga dy
kushtet jostrukturore A e B t ksaj teorie (A. Nj predikat sht refleksiv nse dy nga
argumentet e tij jan t bashkindeksuar. B. Nj predikat P sht i shnjuar si refleksiv,
nse ose P sht refleksiv leksikalisht, ose nj nga argumentet e P sht nj SELFanafor). Sipas Teoris s Refleksivitetit prndarja e anaforave i referohet kushtit mbi
zinxhirt A (Nj zinxhir maksimal A (1,..., n) prmban saktsisht nj lidhje -1- e cila
sht +R) dhe do njsi leksikore sht subjekt i ktij kushti. Kushti mbi zinxhirt A
ndrvepron me kushtet A e B. Anaforat e rass emrore prjashtohen nga kushti mbi
zinxhirt A pasi ato kan tiparin (-R), pra nuk jan t specifikuar me tiparet . Sipas
ktyre autorve, nse n nj gjuh fjalit me anafor n rasn emrore jan gramatikore,
nuk jan pasoj e thyerjes s kushtit t zinxhirve, por pasi sht e mundur q kjo anafor
t jet e shenjuar me tiparet (+R). Ky sht rasti i greqishtes, ku o eaftos tu drejtohet nga
nj emr (eaftos) i cili nga njra an vepron si nj element refleksiv (+self) duke
plotsuar kushtet e refleksivitetit, e nga ana tjetr sht i specifikuar plotsisht me tiparet
(ka gjini, numr e ras).

Shqipja sht br her pas here objekt i punimeve t disa autorve t huaj

si nj

gjuh q paraqet veanti n krahasim me t tjerat kur bhet fjal pr pranin e anaforave
emrore. Por t gjith shembujt e shqipes t marr prej tyre pr ilustrim, vihet re se jan
vetm ndrtime psore. Nuk ka ndonj rast ku t paraqitet anafora e rass emrore n fjali
veprore. Kjo ka ndodhur ndoshta se t gjith kta autor i jan referuar t njjtave fjali q
jan marr pr shqyrtim nga Hubardi n artikullin e tij. Gjat puns son pr vjeljen e
materialit t shqipes, anaforatvetvetort n rasn emrore jan ndeshur n lloje t

ndryshme ndrtimesh. Pr secilin ndrtim do t vrejm se nuk vlen i njjti shpjegim pr

pranin e vetvetorit n rasn emrore. Her pas here do tu referohemi sugjerimeve
ndryshme t dhnga nga studiues t shumt duke przgjedhur se cili sht m i
prshtatshm pr rastin specifik n analiz. Problemi i anaforave n rasn emrore prbn
nj nga shtjet m t diskutuara pr t cilin nuk sht dhn ndonj propozim
gjithprfshirs, ndaj dhe ne jemi t vetdijshm q jo gjithmon mund t japim zgjidhjen
e duhur. Kjo sht nj shtje problematike, e hapur pr tu diskutuar m tej. M posht
po i analizojm shembujt duke i grupuar pr nga forma e foljes s fjalis ku ndodhet
anafora e rass emrore.
jan ndeshursht
The sentences in (14), (17b), and (18) all represent violations of the NIC in
allowing reflexive subjects. Such violations are not exclusive to Albanian. For
example, Bell (1976) discusses passive sentences in Cebuano which allow
reflexive subjects. Chomsky himself (1979) mentions Polish, Japanese, and
perhaps classical Greek as languages in

However, there are two constructions in Albanian which do allow a reflexive to

appear as the (S-structure) subject: passives and inversions 10, both of which
occur with the verb in a non-active form. The passive forms of the sentences in
(10) show that the passive subject can occur as a reflexive, anteceded by the
indirect object.4

14)a. 5

Anafora vetvetore te rass emrore n fjali me folje veprore

10 inversioni (rregulla e prmbysjes s rendit t prbrsve),

Vetvetort e shqipes dalin n fjali me folje veprore, her t shoqruar me trajt t

shkurtr, e her pa trajt t shkurtr. Kto dy lloje ndrtimesh dallojn nga njri-tjetri,
pasi prania e anafors ne rassn emrore n to argumentohet ndryshe pr secilin. Le t
shohim secilin rast duke u prpjekur t gjejm arsyet e pranis s nj anafore vetvetore n
nj ras t till, kur dihet se sipas Teoris s lidhjes, anaforat nuk ndeshen ne kt
pozicionin.
Duke u nisur nga shembujt e shumt me kto lloj anaforash vetvetore, mund t themi se
nuk
T shoqruara me trajt t shkurtr

Ndrtime t tilla jan shumta dhe vihet re se n to marrin pjes shumllojshmri

foljesh, si p.sh. mungoj, thrras, bn, tradhtoj, shklqen por m t shpeshta jan foljet
plqej e ngjaj.
(14)

Vetjai nuk mii plqen dhe po prpiqemt q ti ndryshoj gjrat.

N fjalin (303) sht e dukshme se vetvetori vetja i referohet trajts s shkurtr

mi. Por si mund t shpjegohet rasa emrore e ktij vetvetori? Brenda Teoris s lidhjes
ky shembull prbn nj shkelje, pasi thyen parimin NIC si e kemi prmendur m sipr.
Edhe brenda Teoris s refleksivitetit kjo fjali nuk gjen shpjegim, madje duhet t ishte
jogramatikore sepse thyen parimin e zinxhirit-A. N fjalin (30) vetvetori vetja bashk
me paraprijsin e tij, trajtn e shkurtr mi, formojn nj zinxhir [Vetjai, mii ]. Sipas
parimit t zinxhirit-A do element duhet t c-komandohet nga nj njsi e mparshme n
zinxhir i cili t jet i drejtuar nga nj shprehje e plot referenciale (me t gjitha tiparet

dhe rasn) e n fund t vargut t qndroj nj shprehje -R. N vargun e msiprm nuk
zbatohet kjo rregull pasi vargu drejtohet nga nj njsi -R.
Shpjegimin e ktyre kundrshtive, pra pranin e vetvetorve n rasn emrore, L.
Buxheli e gjen

te shqyrtimi i llojit t caktimit rasor t sintagmave emrore t

bashkindeksuara brenda nj fjalie t thjesht11. Duke analizuar fjalin

vetja autorja v n dukje se kuptimisht ajo sht e njjt me fjalin

Vers i plqen
Vera plqen

11 L. Buxheli, Modeli i caktimit rasor n gjuhn shqipe, Tiran, 2007, f. 267-268.L. Buxheli, Modelet e
caktimit rasor ... ???

veten. N t dyja fjalit SE Vera, Vers ka rolin semantik t prjetuesit t nj gjendjeje

dhe shrben si kryefjal e fjalis, por tashm si kryefjal logjike, ndrsa vetvetori veten,
vetja shrben si plotsor i foljes plqen. Kto dukuri e shpien autoren n prfundimin se
n fjalin shembull rasa dhanore e SE Vers dhe rasa emrore e SE vetja kan tiparet e
rass kuirki ose t uditshme, sepse realizohen n vend t rasave me caktim rasor
strukturor. Konkretisht, vetvetori, si nj plotsor i foljes, do t duhej ta merrte rasn prej
saj (ras dhanore) e jo nga eptimi, pra, i caktohet nj ras emrore. Ktu qndron
kundrshtia, pasi premrat vetvetor, si fjal referenciale12, nuk mund t jen n
pozicionin [SPEC, SEPT] t kryefjals. Nisur nga kto pohime, na duket binds
argumentimi i autores se problemi i anaforave n rasn emrore duhet t shpjegohet me
teorin e rasave, me modelin e caktimit rasor, pasi n raste t tilla prania e nj rase kuirki
mund t shpjegoj kt devijim.
Zgjidhja q sugjeron Hubardi duke i quajtur refleksivt n ndrtime t tilla si
gjysmanafora meq jan t lidhur n nj fjali sipas parimeve baz t lidhjes, por q n
raste t veanta nuk i binden rigorozisht ndonj kushti, nuk na duket shum bindse, pasi
mund t thoshim pr shembujt kur ata nuk i shkelin parimet e lidhjes, por sillen si
anafora t mirfillta.
Pr t argumentuar pse shfaqet nj anafor vetvetore e rass emrore n kto lloj
ndrtimesh i drejtohemi propozimit t Ricit me formulimin e efektit t prshtatjes s
anafors, efekt i cili u modifikua dhe u zgjerua m tej nga Uilfordi si e prshkruam m
sipr. Sipas ktij efekti, anaforat nuk ndodhen n pozicione sintaksore t ndrtuara me
prshtatje. Megjithse n pamje t par duket sikur n fjalin (30) ekziston prshtatja
nisur nga prania e morfemave t prshtatjes, ajo sht thjesht nj prshtatje mungesore
(default agreement), ashtu si pohon Uilfordi n artikullin13 e saj.
(15)

Vetjai nuk mi plqen dhe po prpiqem q ti ndryshoj gjrat.

12 Duhet t kemi parasysh ktu q autorja me fjal referenciale nnkupton fjalt t cilat kuptimisht nuk
jan t lira q lidhen me nj SE paraprijse n rolin e nj antecedenti, gjithmon brenda fjalis m
minimale pr interpretimin referencial t tyre. N teorin e lidhjes s cils i jemi referuar n punim ky
term prdoret pr t kundrtn, pr shprehjet emrore q kan aftsi t ken referenc t pavarur.
13 E. Woolford, art. i cit., f. 271.

Si duket dhe nga fjalia (314) folja mbetet n vetn e tret megjithse paraprijsi
tashm sht n vetn e par.
E njjta gj vrehet edhe n fjalin (32), ku si shihet folja del sht n vetn e tret,
ashtu si dhe paraprijsi i saj, trajta e shkurtr i.
(16)

Kur e analizon jetn e tij, vetjai ii del prej qejfit dhe do t gjej fajtor.
N fjalin (33) paraprijsi sht n vetn e par, megjithat forma foljore mbetet e

njjt, n vetn e tret si n (32).

(17)

Kur e analizoj jetn time, vetjai mi del prej qejfit dhe dua t gjej fajtor.
E njjt mbetet forma e foljes del edhe kur paraprijsi sht n shums, veta I n

fjalin (34):
(18)

Kur e analizojm jett tona, vetjai nai del prej qejfit dhe duam t gjejm fajtor.
Duke mos qen nj prshtatje e zakonshme, por nj prshtatje mungesore, kto fjali

nuk e thyejn parimin e prshtatjes s anafors, ndaj dhe sht e justifikuar rasa emrore
e vetvetorve n kto fjali.
Nj tjetr dukuri q bie n sy n fjalit e msiprme sht rendi i vetvetorit dhe
paraprijsit. Sipas teoris s lidhjes, paraprijsi (nisur dhe nga vet emri) duhet ti prij
anafors dhe n fakt kshtu ndodh me anglishten ku refleksivt nuk mund t vendosen
para fjals s cils i referohen. Por n shqipe, rendi i kundrt (anafor paraprijs) nuk
on n prishjen e gramatikalitetit t fjalis si shihet dhe nga shembujt e msiprm. Kt
e v re dhe Hubardi i cili pohon: Meq eptimi sht shum i zhvilluar n shqipe, ajo ka
nj rend relativisht t lir t fjalve. Rendi siprfaqsor i paraprijsve dhe refleksivve
mund t ndryshoj dhe fjalit t mbeten srish gramatikore. 14 N strukturn e thell t
ktyre fjalive vetvetori ndodhet pas paraprijsit t tij pavarsisht forms siprfaqsore n
t ciln shfaqet duke prmbushur kshtu kushtet e lidhjes.
Zgjidhja q sugjeron Hubardi duke i quajtur refleksivt n ndrtime t tilla si

gjysmanafora meq jan t lidhur n nj fjali sipas parimeve baz t lidhjes, por q
n raste t veanta nuk i binden rigorozisht ndonj kushti, nuk na duket shum bindse,

14 P. L. Hubbard, Albanian Reflexives: Violations of Proposed Universals, Kansas Working Papers in

Linguistics, 1983, 8/1, f. 65.

pasi mund t thoshim pr shembujt kur ata nuk i shkelin parimet e lidhjes, por sillen si
anafora t mirfillta.

T pashoqruarra me trajt t shkurtr:

Mjaft problematike paraqiten fjalit me vetvetor t rass emrore t pashoqruar

me trajta t shkurtra. Megjithse kishte thyerje t parimeve t lidhjes n ndrtimet e
msiprme, gramatikaliteti i tyre mund t argumentohej n nj far mnyre. N fjalit q
do t shqyrtojm m posht vetvetort nuk kan paraprijs brenda fjalis ku ndodhen, por
jo vetm kaq, ata nuk e ndjejn nevojn pr pranin e nj paraprijsi prej t cilit t marrin
kuptimin.
(19)

a. Vetja si nj pjes e pa dukshme e ndrveprimeve tona sociale i ngjet nj

regjisori q kur nuk del n sken, por gjithnj drejton aktort nga pas
kuintave.
b.

E vrteta sht se vetja ndjen se duhet t lirohet nga burgu i natyrs, i

shoqris dhe i historis.

c.
d.

Vetja ime ishte prbrse e jets q m rndonte prbrenda dhe nuk mund
ta zhbja.

d. Kt se beson vetvetja.
Vetja m ngjan me nj t internuar n dy atdhe!
Motivacioni i vrtet ka qen se u grinda me nj profesor, sepse edhe i ri isha dhe
vetja m plqente.

N fjalit (35a)-(35c) secili nga vetvetort prdoret i vetm n fjali, pa ndonj

paraprijs t mundshm. Mungesa e referimit te ndonj element tjetr n fjali, bn q t
shkelet parimi A i lidhjes dhe t vihet n dyshim prdorimi i ktyre vetvetorve si
anafora. Duke u nisur nga ky fakt, nuk ia vlen t diskutohet m tej se cili nga sugjerimet e
shtjelluara m sipr pr argumentimin e pranis s anaforave n pozicionin e subjektit
vlen pr kto raste. Vetvetort vetja e vetvetja n fjalit e msiprme jan prdorur me nj
kuptim t prgjithshm pa iu referuar dikujt veanrisht. Kt gj e v re edhe studiuesja
L. Buxheli e cila shprehet: Por n gjuhn shqipe rasa emrore e premrit vetvetor vete,
vetja, vetvetja

jo gjithmon sht nj ras quirky. Shpeshher rasa emrore e ktij

premri mund t jet edhe ras strukturore. Caktimi rasor strukturor ndodh n
kushte t caktuara. N kto raste, premrat vetja, vetvetja

prdoren n pozicionin

[SPEC, SEPT] si fjal jovetvetore. Ata kan karakteristikat e premrave, sepse

prsri jan fjal referenciale, pra nuk e zgjedhin referentin nga realiteti objektiv n
mnyr t pavarur, si ndodh me emrat ... Ndryshe nga anaforat, tani kta premra
interpretohen kuptimisht vetm nprmjet kontekstit, gj q provon se, n kto raste, kto
fjal nuk u prkasin m premrave vetvetor anaforik.15
Mungesa e nj paraprijsi n fjalit e msiprme dhe pr m tepr q vete e vetvete
n ndrtime t tilla nuk e ndjejn nevojn e pranis s nj paraprijsi pr tiu
referuar, na bn t mendojm se ktu kemi t bjm me prdorim jo
premroranaforik t tyre. Ato marrin karakteristikat e emrave t ciltduke pasur kshtu
kan referenc t pavarur. e
Shihen ndrtime ku vetvetori:
shoqrohet me trajt t shkurtr,
Nuk shoqrohet me trajt t shkurtr,
sht pjes e kallzuesit emror. ... ???Vetja m ngjan me nj t internuar n dy
atdhe!

15 L. Buxheli, Modeli i caktimit rasor n gjuhn shqipe, Tiran, 2007, f. 269.

Dy lloje:
Anafora vetvetore tne rasns emrore n fjali me folje joveprore

Ndonse m t pakta n numr, kto lloj ndrtimesh jan m t larmishme, duke u

nisur nga disa veanti t strukturave t tyre dhe t t tyre q lidhen me llojin e diatezs s
ffoljeve prbrse.s. ShumicaNj pjes e ktyre foljeve joveprore t ktyre fjalive jan t
tilla, q kan edhe format veprore prgjegjse. Por ka edhe folje t tjera q dalin
vetm me format joveprore. Si e kemi prmendur m sipr, Hubardi ka vn n dukje
se ka dy lloj ndrtimesh me folje joveprore si dy raste t veanta ku shfaqet vetvetori n
pozicionin e subjektit: ndrtimet psore dhe ato me inversion16. Ksaj ndarjeje do ti
qndrojm meqense n t prfshihen t gjitha rastet e ndeshura me anafora emrore n
fjali me folje joveprore.Folja e fjalis ku ndeshen vetvetort vete e vetvete n rasn
emrore sht n diatezn psore ose vetvetore.

Vetja e vetvetja n fjalitndrtimet psore

22. Quhet kshtu ai ndrtim q ka baz nj folje psore, p.sh. Prizreni u lirua m 17
nntor 1944, n t cilin tregohet q veprimin nuk e kryen kryefjala, si duket qart n
shembullin e msiprm. Karakteristik e ndrtimeve t tilla sht mosshprehja e vepruesit,
ose sepse sht nj fakt i njohur dhe pr kt arsye s'sht nevoja q t prmendetf

(shih gjuha letrare shqipe pr t gjith)...???

Folja sht n diatezn psore ather kur ka form joveprore dhe emrton nj veprim q e pson
kryefjala e fjalis. Vepruesi mund t jet i shprehur gjuhsisht ose jo. Prandaj n kt diatez do
t prfshihen t gjitha ato raste kur folja n formn joveprore emrton nj veprim q nuk e kryen
kryefjala e fjalis. P.sh.: Sulltan Mehmeti II, pas betejs s Pollogut, duke par q nuk e thyente
dot Sknderbeun me forcn e armve, nisi t prdorte t tjera mjete dhe shpesh thoshte q
Sknderbeu do t mundej prej shokve, t cilt e bnin t pamundshm. U dogjn dhe u thyen.
Ca u vran, ca shptuan. Prap po t kalojn ktej, do t digjen e do t thyhen.

16 Sipas autorit, inversion sht nj term i zhvilluar n gramatikn relative dhe ka t bj me t

ashtuquajturit subjektet dhanore ku subjekti logjik, shpesh nj prjetues, shnohet si nj objekt i
zhdrejt dhe objekti i drejt logjik, nse sht i pranishm, shnohet si subjekt. Pr m gjer lidhur
me ndrtimet me inversion dhe foljet tipike t shqipes n kto ndrtime shih: P.L. Hubbard, The Syntax of
the Albanian Verb Complex, Garland, New York, 1985.

Ndrtimet me folje n diatezn psore jan t zakonshme n gjuhn shqipe. Folja

sht n diatezn psore kur ka form joveprore dhe veprimi i brkryer nga dikush tjetr
bie mbi kryefjaln. Jan shum t pakta fjali t tilla me folje psore ku n pozicionin e
kryefjals ndodhet nj vetvetor. Ndeshen dy lloj struktura fjalish n gjuhn shqipe q
kan n prbrje t tyre nj folje psore dhe nj vetvetor n rasn emrore. Si e kemi
prmendur m sipr, kto dy lloj ndrtimesh i ka vn n dukje edhe Hubardi i cili veon
ndrtimet psore dhe ato me inversion si dy raste t veanta ku shfaqet vetvetori n
pozicionin e subjektit.
Vetvetori del n rasn emrore n ndrtimet psore, fjali kto Karakteristik e ktyre
fjalive sht seKto fjaliq jan rrjedhoj e pasivizimit t nj fjalie me folje veprore. N
rastin e pasivizimit t nj fjalie veprore, kundrinori i saj shkon n pozicionin e subjektit t
fjalis psore, ndrsa kryefjala kthehet n nj sintagm parafjalore (Ai hapi dern / Dera
u hap prej tij). Por kur kundrinori i fjalis veprore sht nj vetvetor, fjalia e derivuar si
rezultat i pasivizimit t asaj veprore nNuk jansht shum te natyrshme pr shqipen,
por megjithat mund t hasetn n raste t veanta prdorimi. Fjalit psore me vetvetorin
si subjekt nuk jan shum t prdorshme n shqipe, por as mund t thuhet se nuk jan t
pranueshme. Kto ndrtime t ndrmjetme pr nga pranueshmria i shnojm me nj ?
pr ti dalluar nga fjalit jogramatikore, t cilat paraprihen nga nj yllth si tregues i
pasaktsis gramatikore.
T shohim s pari marrdhniet e lidhjes midis vetvetorit dhe paraprijsit t tij n
ndrtimet veprore n (39):
(20)

Aii e shprfilli veteni nga lodhja. (ndrysho fjalin!!!)

N kt fjali folja shprfill sht kalimtare dhe si kundrin ka vetvetorin veten. Ky

premr n rasn kallzore sht i lidhur nga nj paraprijs q e c-komandon, prjetuesi i

veprimit, n prputhje t plot me parimin A t lidhjes.
SEPT
SE1

SEPT
EPT

SF

F
F

SP
SE2

F
Ai

-i

(e) shprfill- veten

nga lodhja

Si duket nga skema, vetori ai i paraprin vetvetorit veten dhe e c-komandon at.
N formn e pasivizuar t ksaj fjalie (40)
(21)

?Vetjai u shprfill prej tiji nga lodhja.

prjetuesi e mban ende t lidhur vetvetorin megjithse n kt rast me ndryshime n

rendin e fjalve dhe n ras. Tashm kundrina e drejt, sht shndrruar n subjekt t
fjalis, ndrsa kryefjala n nj kundrin t zhdrejt me parafjal. Vetvetori sht
zhvendosur n pozicionin [SPEC, SEPT] pr t marr ras kthyer n rasn emrore si
rezultat i pasivizimit
dhe sht vn n krye t fjalis, duke i prir paraprijsit t tij, si shihet edhe nga skema
e mposhtme:
SEPT
SE1

SEPT
EPT

SF
F
F

SP1
SP2

Vetja

-u

(e) shprfill-

prej tij

nga lodhja

Nse do ta pranonim si gramatikore, kKjo fjali shtparaqet problemeatike pr

teorin e lidhjes pr dy arsye: s pari, anafora i prin paraprijsit e s dyti, ajo ndodhet n
rasn emrore. Pse megjithse thyen parimet, kjo fjali mbetet gramatikore? Dihet q
pasivizimi si proces on n kthimin e kundrins s drejt n subjekt dhe ky do t ishte nj
far justifikimi. Por nN kt rast kemi t bjm me nj vetvetor q gjat pasivizimit t
fjalis kalon nga rasa kallzore n emrore. Kt fakt e v re dhe studiuesja Buxheli e cila
pohonthekson se n ktot tilla raste vetvetori ktu sillet si fjal kuptimisht e lir.
Megjithse thyen kushtin NIC t teoris omskiane, fjalia mbetet gramatikore.

Duke

analizuar shembuj t shqipes, Uilliamsi arrin n prfundimin se n fjalit veprore

refleksivi vete ndjek natyrshm parimet e lidhjes, por n ndertimet pasive, i njjti element
shfaqet i palidhur, n kundrshtim me specifikimet e teoris s lidhjes pr anaforat duke u
sjell m tepr si premra sesa si anafora..17 Pr t shpjeguar marrdhniet c-komanduese
midis vetvetorit dhe paraprijsit n ndrtime prsore, autori merr si shembull nj fjali t
huazuar nga punimi i Hubardit:
(22)

a. Artisti ia tregoi Dritsi veteni.

b.
Vetjai iu tregua Ddritesi prej artistit.
Pr (56a) Uilliamsi shprehet se sht nj struktur ambigjene. Emrat artisti dhe
Drits e c-komandojn q t dy refleksivin veten, kshtu q t dy mund t jen paraprijs
duke br q fjalia t jet ambigjene. N (56b), vetja nuk c-komandohet nga paraprijsi i
saj Drits, por n t kundrt, sht vetvetori ai q c-komandon dhe lidh paraprijsin e tij.
Megjithse shkelen t dyja parimet A dhe C t teoris s lidhjes, fjalia mbetet gramatikore
sipas Uilliamsit. Sipas tij, premri vetja n kt fjali sillet m shum si premr sesa si
anafor. Duke u prpjekur pr t gjetur nj zgjidhje pr mnyrn e t sjellurit t
anaforave refleksive n ndrtimet psore, ky autor hedh iden se mund t jet si pasoj e
ndikimit t topikalizimit18. Por argumentet kundr q parashtron m tej e rrzojn kt
17 E. Williams, Exceptional Behavior of Anaphors in Albanian, Linguistic Inquiry 19, f. 163.
18 Po aty, f. 166.

sugjerim. Sipas tij, pozicioni dhe rasa e vetvetorit n fjalin Vetjai iu tregua Dritsi prej
artistit, vijn si rezultat i zhvendosjes (Move ) q operon si zakonisht n strukturn e
thell t ksaj fjalie:
(23)

e iu tregua vete Drit prej artisti.19.

Duke qen se vete drejtohet nga folja tregoj, pritet ti caktohet ras prej saj, por

kjo folje n formn psore nuk mund ti caktoj ras vetvetorit dhe kjo sjell zhvendosjen
e vete sipas rregulls Move n pozicionin bosh t subjektit, zhvendosje kjo e detyruar.
N kt pozicion refleksivit vete i caktohet rasa emrore nga prshtatja. Pasi i kthehet
edhe njher ides s topikalizimit, autori shton se nse do t mendohej q (57) t ishte
nj struktur siprfaqsore ku vete t ishte e topikalizuar, kjo fjali do t prcaktohej si e
parregullt nga filtri i rass20, meqense vete nuk do t gjente nj mnyr pr t marr
ras.

Studiuesja Masei (Massey) shprehet me rezerva pr gramatikalitetin e ksaj fjalis

(56b)e, edhe pse pohon se Hubardi, i cili sht burimi i ksaj fjalie, e karakterizon si
gramatikore. N (56a), konstrukt me objekt t dyfisht (Drits, i), zbatohen parimet e
lidhjes, ku emri n dhanore Drits c-komandon dhe lidh refleksivin n kallzore veten.
Por n (56b) refleksivi n pozicionin e kundrinorit A-zhvendoset (A-moves) te
specifikuesi i SEPT, ku c-komandon kundrinorin e zhdrejt Drits. Ky kundrinor nuk
mund ta lidh dot refleksivin, kshtu q kushti A i lidhjes thyhet dhe fjalia nuk qndron
19 Sipas autorit, fjalt e ksaj fjalie n kt faze nuk kan tregues gramatikor pasi para nivelit t
strukturs s thell atyre nuk u caktohet ras.
20 Filtri rasor shrben pr t filtruar t gjitha SE q nuk mund t marrin ras. Pr m gjer lidhur me
filtrin rasor n gjuhn shqipe, shih: L. Buxheli, Modeli i caktimit rasor n gjuhn shqipe, Tiran, 2007,
f. 164-168.

nga ana gramatikore. Kt mendim ajo e prforcon edhe me faktin se asnj nga
informantt e saj nuk e pranon si t drejt at ndrtim. Ata vn n dukje nj kontrast
midis jogramatikalitetit t ktij lloj ndrtimi dhe gramatikalitetit t fjalis Vetjai nuk iu
durua m kamerieriti t ciln do ta shohim m posht.
Gjat analizs s saj pr zhvendosjen e SE n pozicionin [SPEC, SEPT] pr t
marr ras, studiuesja L. Buxheli, sjell shembujt: a) Un1 plqej veten1 time; b) Mua1 m
plqen vetja1; c) Vetja1 plqehet nga un1, ku si shihet, ky i fundit sht identik pr
nga struktura me fjalin (56b) t cilin Masei e paraqet si t papranueshm pr
shqipen. Lidhur me rasn emrore t vetvetorit n fjalin c autorja shprehet Megjithat,
pa hyr n analiza t hollsishme t premrit vetvetor n (9c), i cili ktu sillet si fjal
kuptimisht e lir, mendojm se pasivizimi si n (9c) ndodh vetm kur premri
vetvetor merr ras strukturore, si n (9a).21
Jan t pakta fjalit e ndeshura me kt struktur. Kjo ndoshta pasi ato ndodhen n
nj pozit t till midis gramatikalitetit dhe jogramatikalitetit.
(24)

Sipas saj, ofrimi i ndihms ndaj t tjerve bhet q t ndihmohet vetvetja dhe
inkurajimi i tyre q t gjejn fuqit e tyre t brendshme pr t arritur qllimet e
veta.

(25)

T luftohen mkatet dhe t mbrohet vetja.

Me sa shihet nga kto fjali, vetvetort n prbrje t tyre nuk kan ndonj

paraprijs i cili t shrbej si pik referimi dhe njkohsisht ti c-komandoj sipas parimit
A t lidhjes. Kjo na bn t mendojm se vetvetort n kt rast sillen n mnyr t
ngjashme me premrat t cilt jan t lir brenda domenit t tyre, duke mbshtetur
prcaktimin q u bn Uilliamsi si elemente t palidhura e duke u afruar me gjykimin e L.
Buxhelit e cila v n dukje sjelljen e tyre si nj fjal e kuptimisht e lir, por sipas nesh,
vetm brenda domenit t tyre.

21 L. Buxheli, Modeli i caktimit rasor n gjuhn shqipe, Tiran, 2007, f. 269.

Shih nese ka shembuj te vjele!!!!!

Vetja e vetvetja n ndrtimet me inversion

Struktura tjetr ku ndeshen anaforat e rass emrore ka t bj me fjalit me folje

psorejoveprore t cilat shfaqen shum m ndryshe nga ndrtimet e msiprme. Kto lloj
strukturash jan ndrtimet me inversion q prmend Hubardi n artikullin e tij. Ai v n
dukje se vetvetort e shqipes hasen n rasn emrore prvese n ndrtimet psore, dhe
n ato me inversion. Duke shpjeguar strukturn e ktyre fjalive, Hubardi thsekson se pr
disa folje t ksaj klase , si p.sh. besoj inversioni sht fakultativ ndrsa pr disa t tjera si
dhimbset, ai sht i detyrueshm22.
P

r kto lloj fjalish ka shkruar Masei e cila i konsideron si ndrtime veprore e psore
me folje q tregojn gjendje psikologjike ku shqyrton marrdhniet e lidhjes midis
refleksivit dhe paraprijsit t tij. Ajo merr n shqyrtim iftin e fjalive::
(26)

a. Kamerierii nuk e duroi m veteni.

b. Vetjai nuk iu durua m kamerieriti.

Pr fjalin (60a) ajo pohon se sht n prputhje me kushtin A t teoris s lidhjes
pasi refleksivi n kallzore c-komandohet nga paraprijsi i tij, subjekti prjetues.
Megjithse n fjalin (57b) folja sht n psore, nuk mund t themi q ajo sht si
rezultat i pasivizimit t (57a). Kjo sepse n vend t kundrins s zhdrejt kamerierit do t
duhej t kishim nj SP, pasi kryefjala e fjalis veprore shndrrohet n nj SP si pasoj e
pasivizimit.
22 P. L. Hubbard, Albanian Reflexives: Violations of Proposed Universals, Kansas Working Papers in
Linguistics, 1983, 8/1, f. 68.

Masei thekson se kjo fjali sht gramatikore 23 megjithse thyen parimet parimet A
dhe C. Nse kundrinori i drejt veten i fjalis veprore me an t zhvendosjes-A ngrihet n
pozicionin e specifikuesit t SEPT, t subjektit, n fjalin psore, ather ai merr rasn
emrore nga infleksioni duke br kshtu q n strukturn siprfaqsore nj anafor e
palidhur t c-komandoj dhe t lidh nj shprehje-R duke thyer kushtet A dhe C t
lidhjes. Masei prpiqet t argumentoj ndryshe kto lloj lvizjesh pr t justifikuar
gramatikalitetin e ksaj fjalie. Ajo mendon se vetvetori si objekt zhvendoset n
pozicionin e specifikuesit t SK (sintagm lidhzore - complementizer phrase), pra n nj
pozicion A-bar, duke mos krkuar ras. Kt zhvendosje autorja e pasqyron me an t
skems s mposhtme:

CP
SpecC
C

IP
NP

I
I

VP
NP

V
V

VP
NP

V
V

SELFi

(e)

-Act

WAITER

ti

BE

PC (participle)
ENDURE

23 Na duhet t pohojm se edhe ky ndrtim nuk sht plotsisht i pranueshm pr natyrn e shqipes, si
ishte rasti i fjalis s msiprme Vetjai iu tregua Dritsi prej artistit, por meq potencialisht mund t kemi
krijime t tilla, po i marrim n konsiderat pr analizn e mtejshme. Si do ta shohim edhe nga shembujt
e vjel, jan m t plqyeshme e m t pranueshme fjali t tilla me inversion ku kundrinori i zhdrejt
prfaqsohet vetm nga trajta e shkurtr e dhanores.

Si pohon edhe studiuesja Buxheli, n t tilla raste n literaturn gjenerativiste

flitet pr dukurin scrambling24. Zhvendosja e vetvetorit n pozicionin e [SPEC, SK]
pasohet me zhvendosjen e shprehjes foljore nga I n K. Masei thekson se vetvetori e merr
rasn emrore n pozicionin e tij fillestar si kundrinor para zhvendosjes A-bar n
pozicionin e specifikuesit t SK. Pas dukuris scrambling dhe ngritjes s SF n K arrijm
te fjalia (61b) ku marrdhniet e lidhjes mbeten t paprekura. Autorja nuk jep nj mendim
t prer se prse i caktohet ras emrore nj argumenti t brendshm t SF. Ajo e merr si
fakt t kryer transmetimin e rass pa e shpjeguar kt proces. Por njkohsisht citon
sugjerimin e Marancit (Marantz) i cili rasn emrore n kt rast e prkufizon si default
case (ras e parazgjedhur).
Si prfundim mund t themi se gramatikaliteti i fjalis (4260ba) argumentohet me
faktin se vetvetori sht n pozicionin [SPEC, SK] ku nuk krkon ras; rasn emrore ai e
ka trashguar nga pozicioni i tij fillestar.
Nj form tjetr e fjalis (4257b) sht (4358):
(27)

Kamerieriti nuk iu durua m vetjai.

ku vetvetori sht srish n rasn emrore, por tashm n fund t fjalis. Sipas Maseit,
vetvetori ka mbetur n pozicionin si argument i brendshm i SF, por sht prjetuesi n
rasn dhanore i cili zhvendoset n fillim t fjalis. Kjo zhvendosje nuk i ndryshon
marrdhniet e lidhjes midis vetvetorit dhe paraprijsit t tij.
Gjat vjeljes jan ndeshur shembuj t shumt me kt lloj ndrtimi. Si e thekson
edhe Masei, kto fjali kan t pranishme folje q tregojn gjendje ose ndryshim te
gjendjes psikologjike apo dhe fiziologjike, si dukem, dhimbsem, shpifem etj. Brenda ktij
grupimi, vihen re tipare t veanta, duke mundsuar kshtu klasifikimin e tyre n
nnkategori t ndryshme.

24 Dukuria scrambling ka t bj me lvizjen e argumenteve nga nj pozicion n nj pozicion tjetr

pa nj rregull t caktuar, n kuptimin e prgjithshm ka t bj me rendin e fjalve n nj fjali i cili nuk
sht fiks.

S pari, brenda fjalive me inversion do t veojm ato me folje q hasen n t dyja

ndrtimet ( me dhe pa inversion), si dhe fjalit q kan t pranishme folje q prdoren
vetm n ndrtime me inversion.
Duhen pare:
Folje qe kane dy format dhe inversion edhe jo inversion (t tipit besoj) Me kujtohet vetja kur isha
femije, dhe benim balona.
Folje q kane vetm prdorime me inversion (t tipit dhimsem) Kush rrshqet apo i dhimbset vetja
sht i destinuar t humbas.
???
Dhe raste:
Kur kan trajt t shkurtr t pranishme (a. Mua m duket vetja e pafuqishme t ndrhyj n
zgjidhjet e tij.)
Kur nuk kan trajt t shkurtr t pranishme (Prse ne shndrrohemi n at q duam dhe prap
ngelemi vetvetja.)

Vlersoj veten

Vetja vlersohet prej meje

Urrej veten

Vetja urrehet

Shprblej veten

Vetja shprblehet

Shfaq veten

Vetja shfaqet

Identifikoj veten

Vetja identifikohet

Mundoj veten

Vetja mundohet

Gjykoj veten

Vetja gjykohet

Gnjej veten

Vetja gnjehet

Plqej veten

Vetja plqehet

Folja sht n diatezn vetvetore ather kur ka form joveprore dhe emrton nj veprim q
kryefjala e fjalis e kryen dhe e pson njkohsisht.
Si shihet, pr tri diatezat shqipja ka vetm dy forma foljore: formn veprore dhe formn joveprore.
Kjo e fundit shrben pr t shprehur si diatezn psore dhe diatezn vetvetore. Diatez mund t ken
vetm ato folje q mund t prdoren n t dyja format.
Kategorin e diatezs e kan ato folje q kan mundsi t prdoren si n formn veprore ashtu edhe
n formn joveprore me kundrvniet kuptimore prkatse. Pra, kt kategori gramatikore (n kuptimin e
ngusht t termit) e kan vetm ato folje kalimtare q prdoren n kundrvniet formale veprore:
joveprore me kundrvniet kuptimore prkatse. Por ndonjher kjo kategori merret n nj kuptim m t
gjer, duke prfshir edhe foljet jokalimtare. N kt rast kundrvnia formale veprore: joveprore
vshtrohet jo brenda paradigms s t njjts folje, por brenda tr klass s foljeve. N kt vepr
kategoria gramatikore e diatezs sht marr n kuptimin e ngusht, q u vu n dukje ktu m sipr. Pr
ato folje jokalimtare q mund t prdoren edhe n formn joveprore (vetm n vetn e tret njjs) shih
7.3.3.
Folja sht n diatezn vetvetore ather kur ka form joveprore dhe emrton nj veprim q
kryefjala e fjalis e kryen dhe e pson njkohsisht. Kur kryefjala e fjalis prfaqson nj vet (a disa
veta) q vepron (a veprojn) mbi vetn e vet, ather folja sht n diatezn vetvetore t mirfillt. T tilla
jan foljet krihem, lahem, mburrem, vishem, zhvishem etj. P.sh.: Kurr s'mund ta ngatrroja at me
ndonj tjetr, sado q t gjith ishin veshur njsoj, me kominoshe dhe izme.
Por, kur kryefjala prfaqson dy a m shum persona q veprojn n mnyr t ndrsjell mbi
njri-tjetrin, ather folja sht n diatezn vetvetore t ndrsjell (reciproke). T tilla jan foljet:
fejohem, hahem (me dik), kapem (me dik), martohem, prqafohem, prshndetem (me dik), piqem,
takohem, zihem (me dik) etj. P.sh.: Ai e ndjente q ish prishur keq me Memon e me t tjert. - Edhe ti,
Genci, zihesh me shokt ndonjher, - tha Demka.
Folja n diatezn vetvetore ka form joveprore dhe shnon n prgjithsi nj veprim q e kryen
edhe e pson kryefjala. Diateza vetvetore ka tri nnndarje: vetvetore e mirfillt, vetvetore reciproke dhe
vetvetore mesore.
Foljet vetvetore t mirfillta shnojn nj veprim q bie mbi personin q e kryen, p.sh.: krihem,
lahem, mburrem, vishem, zhvishem etj.
Foljet vetvetore reciproke shnojn nj veprim q kryhet reciprokisht ose s bashku nga dy a m
shum persona, p.sh.: fejohem, grindem, martohem, prqafohem, prshndetem, takohem etj.
Foljet vetvetore mesore shnojn nj veprim q mbetet te personi q e kryen. Kto folje mund t
shprehin veprime fizike, si hidhem, kthehem, ngjitem, nisem etj., ose veprime psikike e fiziologjike, si
dshprohem, dobsohem, gzohem, hidhrohem, kollem, mallngjehem, pendohem, shndoshem etj.
Foljet e diatezs mesor kan kuptim jokalimtar, prandaj kur kthehen n diatezn veprore dhe
prdoren si kalimtare, ato marrin nj kuptim pak a shum t ndryshm, krahaso, p.sh!: hidhem dhe hedh
kthehem dhe kthej, nisem dhe nis, dshprohem dhe dshproj, mendohem dhe mendoj etj.
Shumicaefoljevetdiatezsmesorejanttilla,qkanedhe
format veprore prgjegjse, si p.sh. hidhem (hedh), kapem (kap),
mbahem (mbaj), skuqem (skuq), zverdhem (zverdh) etj. Disa nga kto
iftefoljeshndiateznmesoreprdorenmenjkuptimpakashumt
ndryshm nga ai i forms veprore prgjegjse. P.sh. t krahasohen
prpjekprpiqem,sjellsillem,skuqskuqem,zverdhzverdhem
etj.
Porkaedhefoljetdiatezsmesoreqnukkanformaprgjegjse
t diatezs veprore. T tilla jan: besatohem, dergjem, drithtohem,
dukem, kacavarem, kacavirrem, kollem, kollitem, krenohem, kujdesem,

mrdhezem, mrehem, motohem, mrekullohem, muget, muzget, mykem,

pendohem, prfytem, prgjigjem, prkujdesem, prleshem, prvesem,
prvesohem,sulem,vrsulem,zotohemetj.
Duke u nisur nga prania ose mungesa e trajts s shkurtr, kto fjali po i veojm n dy grupe meq
shfaqin veori t ndryshme.
N fjalit e mposhtme (44a-f) vihet re prania e trajts s shkurtr t premrit vetor n rasn
dhanore.

(28)

a. Mua m duket vetja e pafuqishme t ndrhyj n zgjidhjet e tij.

b. E ndava t mos mendoja pr kt gj se do t m rndej vetja.
c. Kush rrshqet apo i dhimbset vetja sht i destinuar t humbas.
d. Nese nuk i dhimbset vetja atehere past veten n qaf.
e. M shpifet vetja kur e shoh n pasqyr.
f. Me leximin e ksaj historie, dikujt do ti neveritet vetja pr ato q ka br.

Pa trajt t shkurtr:
(29)
(30)
(31)
(32)

Binte t flinte, dhe, sa vinte kokn n jastk e mbyllte syt, vetja e tij, me flok t lyer dhe me
pantallona xhins kacavirrej n kambanoren e nj manastiri.
T luftohen mkatet d.m.th. t mbrohet vetja nga t ligat e tyre, dhe shmbllimi praktik ndaj t
tjerve n jet.
Njeriu i ngarkuar pr tia acaruar nervat, pr ta trembur, pr ta mbyllur n nj guask ku
vetvetja e tij do t shuhej.
N tavolinn e negociatave do t negociohet vetja.

Si prfundim mund t themi se gramatikaliteti i fjalis (42a) argumentohet faktin se vetvetori sht
n pozicionin [SPEC, SK] ku nuk krkon ras; rasn emrore ai e ka trashguar nga pozicioni i tij
fillestar.

Shembujt e fjalive:
Ras emerore me parafjale:

1Nallbani: T kemi m shum besim te vetvetja Gjthashtu, duhet t besojm m shum te vetja .
2Mos t`largohem nga vet-vetja .
3Nj cop her, pra, ngurrova i trembur nga vetja , nga zri im, gjithnj e m i bindur se dikush m
prgjonte e nse ky nuk mund t ishte asnjri nga profett e mdhenj, as djalli, as ndonj fantazm e
ndritur mbretrore, sidoqoft duhej t ishte nj fantazm, sado mediokre, e denj pr qenie si un.
4Ose m bhej mua se dgjoja klithje dhe rnkime shpirtrore, se mbaja vesh ankthet e parrfyera
t njerzve dhe lngimet e tyre, se doja t isha at ast pran atij rioshi t lebetitur nga vetja e tij dhe
nga ligsit q i ishte dashur t prekte, t prvetsonte, t shqitej a t shptonte prej tyre n nj mosh
kur duhej t kishte prjetuar t tjera ndjesi dhe t tjera mendime.
5Prse e trheq adrn nga vetja more i pafytyr dhe e le t kulloj gjerba npr qafn time?
6Poeti krkon at kthin t shpirtit t tij, ku shtirja dhe hipokrizia nuk i kan hyr ende. Lavdi
zotit, atje jemi t vrtet u thot ai njerzve si vetja . far Fatosi ka krijuar prej vetes s tij? E kemi
n kt prmbledhje poezish t zgjedhur prej vet atij.
7Por ai mund t jet i nxjerr nga ky zakon, nga tek-vetja : n angushtin, kjo e fundit prballet me
t uditshmen dhe shqetsuesen : t paturit pr t marr prsipr nisur nga vetja nj faktsi t
padorheqshme.
8Si t kishte frik dhe nga vetja pr aftsin dhe mprehtsin e veshve t saj.
9Sonit i erdhi keq, m trhoqi nga vetja .
10
Un iu afrova, e preka n krah dhe e ktheva nga vetja .
11
Ai qlloi n mur, i mendur dhe i tronditur tashm nga vetvetja dhe jo nga veprimi i
Zans, kur ajo iu afrua, e qet, e urt, symbl, i mori armn e nxeht nga dora dhe i tha: eja, bir, me
mua.
12
Bra at q duhej t bja, e afrova nga vetja .
13
Dhe at pasdite, n at vetmi e at heshtje t asaj rrze mali, ndjeva gjith egrsin e
lakuriqt t jets son t kushtzuar dhe fatit t drejtuar nga t tjert, as nga perndit dhe as nga vetja
.
14
E poi n ije me dorn e cungt veshur me dorez dhe me tjetrn e trhoqi nga vetja .
15
I rrzuar, Dasein-i e kupton veten n mnyrn e papastrtis, ai shmanget nga vetvetja .
16
Ishte prpjekur n dyshek me mendime t lodhshme, kishte vuajtur dhe qar n heshtje
pr bashkatdhetart e saj q i merrte vdekja nj nga nj, q i hidhte fati pa mshir qosh m qosh dhe
kishte rnkuar pa shpres se nj dit mund t shptonte nga vetja e saj q ishte gatuar kshtu.
17
Iu desht hiqte dor nga jeta q bnte prej disa kohsh pr t'u rikthyer tek vetja .
18
Ja nga thllimi i mbrmjes, ja nga nxehtsia e dhoms, fytyrn e kishte t skuqur. M
prshkoi nj trullosje. Dhe e afrova nga vetja .
19
jetonin n ethe q i shihnin te tjetri m par se te vetja ;
20
Ka vuajtur m shum nga vetja dhe m pak nga t tjert.
21
Kishim frik nga vetvetja dhe nga t tjert, nga ata q do t na shikonin dhe dgjonin?
22
Afeksioni sht mnyra e mirfillt (e pastr) sipas s cils Dasein-i gjen vetveten ,
vjen tek vetvetja (sich befinden). Jo n formn e nj konstatimi teorik, por n nj ndjesi.
23
Sepse o miq intelektual, pas ksaj q m ndodhi, sigurisht nuk mund t mos u shkoj
mendja, edhe tek vetja juaj, tek larg qoft nj dit kur edhe ju a ndonj i afrm juaj mund t bjer
viktim.

Pjes e kallzuesit emror (Ndoshta jo t gjitha):

1. Ai nuk sht asnjher fare pran, ai sht gjithnj vetja e tij.

2.
Por aq dinamike sht vetja n bot e ekzistenc sa q edhe kuptimet e imazhet m t
rndsishme jetsore, edhe nse ato jan elsat e ekzistens, t humbin fare leht dhe ti nuk e bn hiq
t madhe kt pun.
3.
E vetmja gj q u intereson sht vetja e tyre.
4.
Krkesa e vetme e saj ishte q un si Virus t isha vetja ime.
5.
Krejt anormale sht edhe gjithka rrodhi m pas, n kuptimin q e gjitha u kthye prej Ilir
Mets n nj kacafytje irracionale me Partin Socialiste, ku Kushtetuta ishte e mbetet sebepi, po
problemi real i tij, sht vetja e dal jasht kontrollit.
6.
M lini t jem vetja ime.
7.

Mendoni se sht me e vshtir te jesh vetvetja apo te dalsh nga ajo?

8.
Miku me i mire eshte vetja jote.
9.
miku me i mire ne fakt eshte vetvetja jote se vetem aty duhet te kesh besim
10.
Ndrgjegja hedh n mundsin pr t qen vetvetja.
11.
Ne duam q vetja jon dhe ata q duam t jen jasht do rreziku smundjeje, gjymtimi,
dhune dhe krimi.
12.
N prkthimin shqip, un kam zgjedhur kt term rrzim duke patur parasysh situatn e
rrzimit t mbretit, kur ai nuk sht m vetvetja , sht zhveshur nga vetja e vet.
13.
Pr her t par po m duket se as ai nuk ishte plotsisht vetvetja ime.
14.
Pr to sht vetja ime q t fali gjithka
15.
Po mu s'me prish hi pune sikur mos te jem vetvetja.
16.
Por ajo q i tejkalon t gjitha sht vetja
17.
Por aq dinamike sht vetja n bot e ekzistenc sa q edhe kuptimet e imazhet m t
rndsishme jetsore, edhe nse ato jan elsat e ekzistens, t humbin fare leht dhe ti nuk e bn hiq
t madhe kt pun.
18.
T jesh e veuar n nj mentalitet provincial sht shum e rrezikshme, sepse ti nuk je
m vetja jote, ti je stereotip pr t tjert.
19.
u rishfaq n vitet 90, duke fituar mimin e filmit "Taxi Blues", duke qen srish vetja, e
m pas mori edhe titullin prestigjioz "Chevalier des Arts" n vitin 1992, nga ministri i Kulturs
franceze
20.
Une personalisht pershembull, mendoj se njerezit ne pergjithesi e kane shume te veshtire
te jene vetvetja se sa te shtiren
21.
Vetja ime ishte e till sepse ishte aty, ku ai m kishte gjetur pr her t par dhe m
kishte dashuruar; tjetrkund ajo do t ishte tjetrsoj.
22.
Vetja ime ishte prbrse e jets q m rndonte prbrenda dhe nuk mund ta zhbja.
23.
Vetja pra sht nj rezultat gjithnj n ndryshim t ktij ndrveprimi.

Me folje veprore:
1. Si mund t sigurohet q shrbimi mos t bhet arena n t ciln vetja fiton eprsi?

2. Thon q nuk ka qen kshtu kur ka qen i ri, se ka qen mendjemadh i padurueshm, krenar dhe q i
plqente vetja , grindavec dhe i shklqyeshm.
3. Shpesh her mua vetja m ngjan me Sizifin, q kishim studiuar dikur n Universitet. Shum her t
tjera vetja m ngjan me Odisen,
4. Me formimin e nj kufiri kaq energjik, q prjashton Veten prej t Tjerve, Vetja krkon
pastrtin e saj t qart, dlirsin dhe identitetin e pandar dhe t pakorruptuar.
5. Kete se beson vetvetja.
6. U ngrys dhe me ton t qet, por qortues, m tha: Ki parasysh q mos t t hyj vetja m qejf.
7. Uleshin n kopshtin prpara shtpis dhe vraponin n imagjinatn pas ditve t largta kur jo q e
urrenin apo ia kishin zili mocanikut t tyre, por habiteshin sesi e kishte zbuluar mnyrn e t jetuarit q t'i
mjaftoj vetvetja.
8. VETPLQIM i plqen vetja shum, aq shum saq mund t jet m shum i dashuruar n
vetveten se n bukuroshen e qytetit, Azn;
9. Vetja i ngjante sikur ishte n nj tunel gjysm t errt.
10. her t dyt, gjat nj minute t vetme, i plqeu vetvetja.
11. Vetja vlen me shume se 80.9 milion euro.
12. Vetja krkon t ndahet nga Vetja , gjithnj duke ribr nj ikon t re pr dashurin.
13. Vetja krenare krijon mosbesim.
14. Vetja m ngjan me nj t internuar n dy atdhe!
15. Vetja nuk m plqen dhe po prpiqem q t i ndryshoj gjrat.
16. Vetja si nj pjes e pa dukshme e ndrveprimeve tona sociale i ngjet nj regjisori q kur nuk del n
sken, por gjithnj drejton aktort nga pas kuintave.
17. Kisha mbetur mes tyre dhe ashtu i zn ngusht, vetja m gjasonte si t ndodhesha n ndonj aren, ku
nga asti n ast pritet shprthimi i mllefit, urrejtjes, madje i nj rrmuje t papar mes tyre.
18. Ksaj here u deshmu qe ja bani vet vetja pra vetja i del boll asht fjal popullore
19. Kur e analizoj jetn time, vetja m del prej qejfit dhe dua t gjej fajtor
20. Kur nuk ta mban vetja nje sekret ,ska se si ta ruajne te tjeret
21. Le ta don kngn e mirfillt popullore se kurr nuk do t dshtojn dhe le t jen vetja e tyre ! Do t
m plqente q sot ta dgjoja veten duke interpretuar kta klasik.
22. Me t hy vetja n qejf,
23. Mir i hyra, po spo dal dot, se ca sm le rehat vetja me po m del aty brnda, e ca sm len t
tjert, ata q jua din rradhn dhe kur lexuan shkrimin e javs q shkoi, m mbytn me mesazhe ku m
shpjegonin t tjera hynere.
24. Motivacioni i vrtet ka qen se u grinda me nj profesor, sepse edhe i ri isha dhe vetja m plqente.
25. Ne ni menyr ose ni tjeter gjithkuj vetja i pelqen
26. Njeri sht ai i cili kur e thrret vetja e tij n mkat e kundrshton at dhe kur epshi i tij mundohet ta
lviz ai e frenon epshin e vet dhe para tij ka knaqsi t ndryshme, ndrsa ai nuk i prgjigjet atyre.
27. Nuk sht thn se nuk na intereson bota, por m shum na intereson vetja,
28. Pr her t dyt, gjat nj minute t vetme, i plqeu vetvetja.
29. Por aty pr aty, vetja m plqeu.
30. Por prsri vetja i tradhton
31. Ska dyshim se ai q veten e konsideron se sht prej njerzve t kerameteve sht njeri q vetja i ka
hyr n qejf.
32. Binte t flinte, dhe, sa vinte kokn n jastk e mbyllte syt, vetja e tij, me flok t lyer dhe me
pantallona xhins kacavirrej n kambanoren e nj manastiri.
33. Ja prse vetja nuk ndjen se ka varrosur nj un t lir n t. E vrteta sht se vetja ndjen se, si nj
qenie absolute ajo duhet t lirohet nga burgu i natyrs, i shoqris dhe i historis;
34. Jam shume e permbajtur...dhe me bindje te them se deri me sot vetja me ka dale jashte kontrollit...
35. Je ne vete more, me tha? Kete se beson vetvetja .
36. Jeni te mire pritur te ... tani vetja do mbajtur moj REZI se po smbajtem vetveten pastaj nuk mbajne as
te tjeret

37. Kshtu n kt gjendje do t qndroj prpara Allahut e zemra e tij do t'i ahet nga mrzia, syt lotojn
dhe vetja krkon rrug pr t dal nga kto borxhe.
38. Allahu e dinte se juve po ju tradhtonte vetja juaj, prandaj ju fali juve dhe ju liroi.
39. Ashtu, iu duk vetja m mir.
40. Askush, besoj, nuk dshiron t'i dal vetja duarsh.
41. At nuk e mashtron vetja
42. ka t ban vetja sta ban askush
43. o i kishte hyr vetja n qejf.
44. Detyra q vetja i jep vets gjendet tek nj subject i lir meq ai te vetja edhe at n thelb e gjen
kuptimin e detyrs.
45. Dhe s'di pse vetja m ngjan me Penelopn, Q priste e priste;
46. Dhe vetja m ngjan me nj t internuar, ashtu si shkruante nj shkrimtar turk, Nazim Hikmet:
47. Do ta fillojm me studimin e vetvetes, kujtimin e saj me mnyrn se si i formojm idet tona pr veten
pr t kaluar m pas n mjetet q prdor vetja pr arritjen e qllimeve t veta, ku prfshihen njohurit,
vlersimi, qndrueshmrija, pranimi apo miratimi.
48. Do t bhesh nj hi n kt bot, por ndoshta n botn tjetr do t mbessh vetja.
49. Do t mundej ai t dilte nga vetvetja dhe t krijonte nj sken tjetr, jo t ripar, nj sken t prodhuar
nga truri dhe jo nga jeta e prekshme e pastaj kt sken tua propozonte njerzve pr ta gjykuar, a ndoshta
vetm pr ta ndier?
50. Duket sikur dhe vetja m ka ndryshuar,
51. E vrteta sht se vetja ndjen se duhet t lirohet nga burgu i natyrs, i shoqris dhe i historis.
52. Edhe mua shpesh her vetja m ngjan me Odisen, por me nj Odise, i cili krkon prjetsisht, dhe q
asnjher nuk e gjen Itakn.
53. edhe quka kapa than zogu maj bukur eshte zogu im prandaj ne ni menyr ose ni tjeter gjithkuj vetja i
pelqen.
54. Eshte e veshtire t ejesh vetvetja . Hersia shumica e njerezve do donte te ishte vetvetja po jane ca gjera
si ke ne dore,sepse shoqeria ka rregullat e veta qe te detyron te dalesh pak nga vetvetja .
55. sht si thon shkodrant "kur t hyn vetja n qejf".
56. Gjith vetja m shklqen.
57. I zoti i shtpis i ka br apel vetes, se kush mund t ishte m i miri dhe pas shum dyshimesh i ka
rezultuar vetja.
58. "M ka ardhur zor nga vetja !" | Big Brother Albania 2
59. "T hyft vetja n qejf".
60. sht shpejt pr ty, por jo pr mua, kmbngul vetja ime.
61. Jeto diten lexova ne letren e grisur qe me sjell prane vetes time,vetja ime me mungon, me sjell nje
shenim kaq te thjeshte qe ekziston, me nje jete qe jetoj njesoj sikur te jesh (thjesht mendoj per ty se ke nevoje
qe te ndjesh) Shpirti im ti e di, ti me sheh, ti me mbron, ekziston, me ploteson ,njesoj eshte, njesoj vazhdon.
62. Nse vetja jon dhe pasuria jon na bn meritor pr parajsn, po far mund t themi pr shikimin e
Tij?
63. Pushoni! klthas i acaruar m nj inat tpaprcaktuar, sa nga ky gaz solidar, z tm ngjaj vetja i
marr.
64. Tri gjra jan q njeriun e shkatrrojn: kopracia, ndjekja e epshit dhe njeriut ti hyj vetja n qejf.
65. Adels i ka hipur vetja n qejf! ... I ka hyp njecik vetja ne qejf.
66. Duket se dikush kur pranon t luaj rolin e marionets kukulls sht e pamundur m t kthehet prapa
e t bhet vetja e vet! Sepse mua m plqen vetja, sepse kshtu me duan njerzit e mi m t dashur, sepse e
ndiej se kshtu m duan edhe ata q nuk i njoh.
67. E me vazhdimsine dhe me prqndrueshmrin n Islam, vjen edhe ndihma e Allahut pr adhurimin e
Tij dhe perkujtimi i vlers se adhurimit n ato momente kur t ngacmon vetvetja dhe t nxit n lnien e
adhurimit, si i ndodhi Sehl ibn Abdullah Et-Tusteriut.

Ka fjali me folje ne joveprore, por ku nuk kemi te bejme me pasivitet>

Te vihen re tre grupime
pasive
inversion
dhe nje grup tjeter jasht ketyre grupimeve
Me folje joveprore (Ktu duhen ndar veant fjalit me folje me inversion nga ndrtimet psore):
folje vetm me inversion:
1.
Kur kam shikuar se sa trheqse sht Jane, m sht kujtuar vetja n moshn e saj
dhe thjesht kam dashur t shoh se si do t ishte po t dukesha edhe njher ashtu.
2.
Ajo dukej sikur sapo kishte dal nga ndonj kamp prqndrimi dhe prap kmbngulte se
kishte nevoj t binte nga pesha pasi i dukej vetja e shndosh.
3.
Ather, vetja m duket i pazot dhe sbj dot gj tjetr vese i vuaj edhe un historit q
tregohen.
4.
Befas mu duk vetja e padrejt.
5.
Dhe kur i kam dgjuar kolegt e mi kngtar n Shqipri, mua m sht dukur vetja sa t
zit e thoit. Kt sinqerisht po e them, dhe, edhe sot e ndiej veten t till. Falnderoj Radio Kosovn
q m ka mundsuar ta dgjoj veten se si po kndoj.
6.
Dhe, tek vshtroja jasht dritares pemt e lagura me degt e nxira, m zuri angushtia e
shkaktuar nga paaftsia e krijimit dhe mu duk vetja e pafuqishme.
7.
Duket se dikush kur pranon t luaj rolin e marionets kukulls sht e pamundur m t
kthehet prapa e t bhet vetja e vet!
8.
E ndava t mos mendoja pr kt gj, ndryshe do t m duhej t mendoja edhe pr
veprimin tim t nats, i cili, po ti hyja thell, duhet t m trhiqte pastaj n shtigje shum t
ndrlikuara t qenies sime dhe do t m rndej vetja.
9.
E ndrsa vetja e tij grindej me vetveten, e zuri gjumi.
10.
E ndiente se me t nuk do ti dukej vetja nj i burgosur i mjer, por njeri i barabart q
mund ti thoshte asaj gjithka i vinte npr mend.
11.
Her t tjera vetja me duket si nj merimang q end nj plhur vezulluese.
12.
Historia shqiptare ... i ka besuar m shum, dikujt tjetr do t'i neveritet vetja pr ato q
ka br.
13.
i duket nganjher vetja sikur sht njeri me rndsi, ngrefoset kot.
14.
I rndej edhe vetja.
15.
I vinte t hante veten, por, meq vetja nuk hahet, ai krk kputi nj deg t that pr
t shkoqur zemrimin.
16.
Iu duk vetja leck.
17.
Katy Perry n nj intervist t vogl ama t sinqert zbuloi se q n fmijri filloi t
trondit me stilin e lir t veshjes, kush nga t famshmit vishet bukur sipas saj dhe si arriti q n
botn e fams t mbetet vetja .
18.
Kjo skemi mosh, sht si ta marrsh se, kur thoshim ashtu, ne si kishim mbushur
akoma t dyzetat, mirpo para unave t rinj, vetja na dukej si gjyshr.
19.
Kur i dukej se largimi im mund t bhej m i gjat apo, mos e dhasht Zoti, i prhershm,
kur n imagjinatn e saj trillohej edhe ndonj rrfim si Hirmadhja apo vetja i dukej yllshuar, Hana
m afrohej e para
20.
Kur m paguanin t varfrit, m dukej vetja hajdut.
21.
M dukej vetja nj statuj guri shikimngrysur, turivarur. Buzqeshse - pabesuese, ah, i
dim, i dim.

22.
Meq jemi n kt pik, ju sht dukur vetja e keqprdorur n nj film t caktuar? ...
23.
Mua m duket vetja e pafuqishme t ndrhyj n zgjidhjet e tij.
24.
Nata m'u b rrebesh dhe vetja m'u duk i pakur si i strukur brenda nj mynxyre.
25.
Ndokujt pr ringjalljen e kujtimeve t hidhura, ndokujt pr shokimin q do t psoj kur
t marr vesh se tradhtari i tij ka qen pikrisht ai t cilit i ka besuar m shum, dikujt tjetr do ti
neveritet vetja pr ato q ka br.
26.
N tavolinn e negociatave do t negociohet vetja
27.
Nse numri i vlersuesve sht vn zero dhe prshihet edhe vetja , athere detyra
kthehet vetem me vetvlersim.
28.
Njeriu i ngarkuar pr tia acaruar nervat, pr ta trembur, pr ta mbyllur n nj guask ku
vetvetja e tij do t shuhej?
29.
Pa tim at i dukej vetja i braktisur dhe jetim.
30.
Pikrisht para tre vjetsh, atij iu duk vetja se ishte dikushi.
31.
Po vetja nuk u bindej fjalve.
32.
Por gjithnj m duket vetja si mysafire sepse ky nuk sht vendi im.
33.
Pyes veten a harrohet vetja?
34.
rash, o vdiqa s'ka rrug tjetr, ndryshe s'ka 'm duhet vetja; s'ka si bhet ndryshe,
patjetr (kur dika e krkojm me do kusht).
35.
Sa her q shikon kta puntor t rinj, Zhang Quanshout i kujtohet vetja n kohn e
fmijris dhe t rinis, duke iu afruar shum atyre me dashamirsi.
36.
S'u dhimbset vetja. 'i du-ket vetja?
37.
tavolinn e negociatave do t negociohet vetja
38.
T luftohen mkatet d.m.th t mbrohet vetja nga t ligat e tyre, dhe shmbllimi
praktik ndaj t tjerve n jet.
39.
Ti nuk mund ta mohosh se sa her bjm dashuri bashk, mbyllesh n dhomn tnde, qan
e mua m duket vetja si qen.
40.
Tori hodhi syt rreth e rrotull dhe pr nj moment, iu duk vetja sikur ishte n pun.
41.
Une do te thoja qe familja na ben te ndjehemi rehat duke na dashur pa kushte, kshtu qe e
lshojm veten tone....por kjo nuk do te thote qe absolutisht tregohemi vetvetja ne familje...
42.
Vajazanasit, ata n lagjet e varfra e n shpatije, ku rrezik prej vrshimeve nuk kishte
prpos n qoft se do t bhej kiameti, m shum se ata n Qendr dhe ata n lagjet prreth saj, n
rrafsh, filluan t vuanin prej bestytnive si gjithnj kur vetja u dukej e pafuqishme prball huqeve
t natyrs s pasunduar apo para ndonj krcnimi t papritur.
43.
Vargjet patetike q shkruaja me kt lloj frymzimi bnin t m dukej vetja si nj kalors
legjendash dhe tr kohn m rrinte n kok refreni Kur ka dhan fjaln burri i Shqypnis/I ka shti
dridhmn tan Rumelis.
44.
Vetja iu duk nj grusht njeri.
45.
Vetja mu duk si nj hajdut i kapur me presh n dor.
46.
Vetja matet mir.

47.
48.

Kush rrshqet apo i dhimbset vetja sht i destinuar t humbas.

Nse nuk i dhimbset vetja ather past veten n qaf.

49.
Nuk do te dilja kurre me dike me te gjate se une sepse nuk do ndihesha kurre vetvetja,
ndjehem ne siklet per shkak te shtatlartesise- perfundoi ai.
50.
Ather, vetja m duket i pazot dhe sbj dot gj tjetr vese i vuaj edhe un historit q
tregohen.
51.
E ndava t mos mendoja pr kt gj, ndryshe do t m duhej t mendoja edhe pr
veprimin tim t nats, i cili, po ti hyja thell, duhet t m trhiqte pastaj n shtigje shum t
ndrlikuara t qenies sime dhe do t m rndej vetja.

52.
I mbshtjell pothuaj i tri me arafin e bardh, i ngjau vetja, sdi prse, si nj beduin
shtegtar nga trojet e mjergullta t gjumit, i porsadal nga thellsit pa form dhe relievet e
ndrgjegjes, por ai e largoi shpejt e madje me nj far inati kt mendim
53.
I vinte t hante veten, por, meq vetja nuk hahet, ai krk kputi nj deg t that pr
t shkoqur zemrimin.
54.
Iu duk pr nj ast vetja shum i vetmuar.
55.
Ksisoj, kujtonte, me nj qashtrsi pothuaj miturishte, se si i bhej vetja si Tomi i filmit
Shpejtsi skterre.
56.
Lexuesi sht vetvetja jon n nj form tjetr, shpesh jemi epigon, q jetojm n
gjuhn ton, po me nj kolektivitet pa kujtes.
57.
Mbretrit binjak (edhe sekset e kundrta jan nj lloj binjakrie) me ngjyra t ndryshme
ndryshe kuptojn, se ai q sht tani prball sht vetja e tij e dikurshme.
58.
Njeriu i ngarkuar pr tia acaruar nervat, pr ta trembur, pr ta mbyllur n nj guask ku
vetvetja e tij do t shuhej?
59.
Nuk sht thn se nuk na intereson bota, por m shum na intereson vetja,
60.
Pr her t par po m duket se as ai nuk ishte plotsisht vetvetja ime.
61.
Ret krijonin nj bot eterne dhe atij i ngjante vetja jasht konceptit t kohs e t
realitetit n dimensionin e katrt n at t shpirtrave,
62.
Uleshin n kopshtin prpara shtpis dhe vraponin n imagjinatn pas ditve t largta
kur jo q e urrenin apo ia kishin zili mocanikut t tyre, por habiteshin sesi e kishte zbuluar mnyrn e
t jetuarit q t'i mjaftoj vetvetja.
63.
Vetja ime ishte prbrse e jets q m rndonte prbrenda dhe nuk mund ta zhbja.
64. Npr skaje t'errta, bashk me qej, mij, mica,
mbi pecat e mykta, t qelbta, t ndyta, t lagta
lakuriqen mishnat, si zhang; t verdh e pisa;
kaprthehen ndjenjat me fuqi shtazore,
kafshojn, prpijn, thithen, puthen buzt e ndragta
edhe shuhet uja, dhe fashitet etja
n'epshin kaprthyes, kur mbytet vetvetja.
65.
Duhet mbajtur vetja.
66.
duke thene gjithnje te verteten, duke qene direkt, pa stereotipe, kam ruajtur dinjitetin tim
njerezor dhe nderin per te qene ai qe jam, e mbi te gjitha, te mbetem vetvetja.
67.
duke u shfaqur vetvetja n do dimension, duke gjetur hapsir pr ...
68.
Ky qytet qe me ben te ndjehem vetvetja.
69.
Me kujtohet vetja kur isha femije, dhe benim balona. Ato ishin me te bukura per nga
rendesia, por keto jane te bukura nga paraqitja...
Mahnitese mund te them.
70.
Megjithat, them se t gjitha duhet t mbeten vetvetja, t mos jen t panatyrshme dhe
me sjelljen e tyre t imponojn respekt.
71.
Megjithse duhet t ishte nj nga personazhet m hijernd t Italis, duke kujtuar se
ishte nga t parat q i dha stilit italian t veshjes nj shklqim planetar, ajo ka mbetur vetvetja.
72.
mimoza po pse nuk behesh vetvetja ?
73.
Nj vend ku promovohet vetvetja juaj dhe opinionet tuaja
74.
Prse dashuria sht nj pesh e mbl. Prse ne shndrrohemi n at q duam dhe prap
ngelemi vetvetja.
75.
s Neve na mundi epshi dhe kinse po na dhimbset vetja deshtm ta kursejm at dhe
refuzuam q pr dobin e saj t rrim uritur nj koh t caktuar.
76.
Sipas saj, ofrimi i ndihms ndaj t tjerve bhet q t ndihmohet vetvetja dhe
inkurajimi i tyre q t gjejn fuqit e tyre t brendshme pr t arritur qllimet e veta.
77.
vetja ta ban ma keq.

78.
N variantin e dyt, fjalt e Prillit e ndrgjegjsojn poetin se elementin e prjetshm,
bukurin e amshuar do ta gjej vetm te gjaku strgjyshor. Identifikimi me fytyrat e panumrta t t
parve sht nga njra an sakrifica m sublime q bn individualizmi i tij, aq shum krenar pr
veantin n raport me t tjert, dhe nga ana tjetr vetdija se mnyra m e mir pr t qen vetvetja
nuk sht as shkputja nga toka, as ajo nga njerzit e nj gjaku.
79.
Ironia krijohet nprmjet pranvnies s t shkuars heroike, me lufttar e trima dhe
ngrefosjes s voglushit 8-vjear mbi gomar, t cilit vetja i duket kreshnik.
80.
Procesi i identifikimit tani kalon n kah t kundrt. Ndrsa m par ndihej Shkodra e
Shqipria brenda vetes, tani vetvetja zgjerohet e prfshin gjith Shqiprin e viset ku jetojn
njerz t gjakut arbnuer.
81.
Njeriu nuk mund t jetoj i qet hidhrimin e tij, humbjen e njeriut t dashur, sepse sht
i detyruar t zbatoj nj ceremonial, n t cilin i duket vetja i pavend.
Folje me dhe pa inversion:
1. Kur kam shikuar se sa trheqse sht Jane, m sht kujtuar vetja n moshn e saj dhe thjesht
kam dashur t shoh se si do t ishte po t dukesha edhe njher ashtu.
2.
Historia shqiptare ... i ka besuar m shum, dikujt tjetr do t'i neveritet vetja pr ato q
ka br.
3.
Sa her q shikon kta puntor t rinj, Zhang Quanshout i kujtohet vetja n kohn e
fmijris dhe t rinis, duke iu afruar shum atyre me dashamirsi.
4.
Ksisoj, kujtonte, me nj qashtrsi pothuaj miturishte, se si i bhej vetja si Tomi i filmit
Shpejtsi skterre.
5.
Lexuesi sht vetvetja jon n nj form tjetr, shpesh jemi epigon, q jetojm n
gjuhn ton, po me nj kolektivitet pa kujtes.
6.
Mbretrit binjak (edhe sekset e kundrta jan nj lloj binjakrie) me ngjyra t
ndryshme ndryshe kuptojn, se ai q sht tani prball sht vetja e tij e dikurshme.
7.
Njeriu i ngarkuar pr tia acaruar nervat, pr ta trembur, pr ta mbyllur n nj
guask ku vetvetja e tij do t shuhej?
8.
Pr her t par po m duket se as ai nuk ishte plotsisht vetvetja ime.
9.
Ret krijonin nj bot eterne dhe atij i ngjante vetja jasht konceptit t kohs e t
realitetit n dimensionin e katrt n at t shpirtrave,
10.
Vetja ime ishte prbrse e jets q m rndonte prbrenda dhe nuk mund ta zhbja.
11. Npr skaje t'errta, bashk me qej, mij, mica,
12. mbi pecat e mykta, t qelbta, t ndyta, t lagta
13. lakuriqen mishnat, si zhang; t verdh e pisa;
14. kaprthehen ndjenjat me fuqi shtazore,
15. kafshojn, prpijn, thithen, puthen buzt e ndragta
16. edhe shuhet uja, dhe fashitet etja
17. n'epshin kaprthyes, kur mbytet vetvetja.
18.
Duhet mbajtur vetja.
19.
duke thene gjithnje te verteten, duke qene direkt, pa stereotipe, kam ruajtur
dinjitetin tim njerezor dhe nderin per te qene ai qe jam, e mbi te gjitha, te mbetem vetvetja.
20.
duke u shfaqur vetvetja n do dimension, duke gjetur hapsir pr ...
21.
Ky qytet qe me ben te ndjehem vetvetja.
22.
Me kujtohet vetja kur isha femije, dhe benim balona. Ato ishin me te bukura per nga
rendesia, por keto jane te bukura nga paraqitja...
Mahnitese mund te them.
82.
Duhej vrar vetja patjetr dhe un zgjodha nj tjetr lloj vetvrasjeje: poezin q m
siguronte rrezikun permanent, pra emocionin e madhe t t gjallit.

Grupimi i trete:
1. Duket se dikush kur pranon t luaj rolin e marionets kukulls sht e pamundur m t kthehet prapa
e t bhet vetja e vet!
2. Uleshin n kopshtin prpara shtpis dhe vraponin n imagjinatn pas ditve t largta kur jo q e
urrenin apo ia kishin zili mocanikut t tyre, por habiteshin sesi e kishte zbuluar mnyrn e t jetuarit q t'i
mjaftoj vetvetja.
3. N tavolinn e negociatave do t negociohet vetja
4. Katy Perry n nj intervist t vogl ama t sinqert zbuloi se q n fmijri filloi t trondit me stilin
e lir t veshjes, kush nga t famshmit vishet bukur sipas saj dhe si arriti q n botn e fams t mbetet vetja.
5. E ndrsa vetja e tij grindej me vetveten, e zuri gjumi.
6. I vinte t hante veten, por, meq vetja nuk hahet, ai krk kputi nj deg t that pr t shkoqur
zemrimin.
7. Nse numri i vlersuesve sht vn zero dhe prshihet edhe vetja , athere detyra kthehet vetem
me vetvlersim.
8. Njeriu i ngarkuar pr tia acaruar nervat, pr ta trembur, pr ta mbyllur n nj guask ku vetvetja e tij
do t shuhej?
9. Vetja matet mir.
10. Po vetja nuk u bindej fjalve.
11. Pyes veten a harrohet vetja?
12. I mbshtjell pothuaj i tri me arafin e bardh, i ngjau vetja, sdi prse, si nj beduin shtegtar nga
trojet e mjergullta t gjumit, i porsadal nga thellsit pa form dhe relievet e ndrgjegjes, por ai e largoi
shpejt e madje me nj far inati kt mendim
13. tavolinn e negociatave do t negociohet vetja
14. T luftohen mkatet d.m.th t mbrohet vetja nga t ligat e tyre, dhe shmbllimi praktik ndaj t
tjerve n jet.
15. Une do te thoja qe familja na ben te ndjehemi rehat duke na dashur pa kushte, kshtu qe e lshojm
veten tone....por kjo nuk do te thote qe absolutisht tregohemi vetvetja ne familje...
16. Nuk do te dilja kurre me dike me te gjate se une sepse nuk do ndihesha kurre vetvetja, ndjehem ne
siklet per shkak te shtatlartesise- perfundoi ai.
17. I vinte t hante veten, por, meq vetja nuk hahet, ai krk kputi nj deg t that pr t shkoqur
zemrimin.
18. Lexuesi sht vetvetja jon n nj form tjetr, shpesh jemi epigon, q jetojm n gjuhn ton, po
me nj kolektivitet pa kujtes.
19. Mbretrit binjak (edhe sekset e kundrta jan nj lloj binjakrie) me ngjyra t ndryshme ndryshe
kuptojn, se ai q sht tani prball sht vetja e tij e dikurshme.
20. Njeriu i ngarkuar pr tia acaruar nervat, pr ta trembur, pr ta mbyllur n nj guask ku vetvetja e tij
do t shuhej?
21. Pr her t par po m duket se as ai nuk ishte plotsisht vetvetja ime.
22. Vetja ime ishte prbrse e jets q m rndonte prbrenda dhe nuk mund ta zhbja.
23. Npr skaje t'errta, bashk me qej, mij, mica,
a. mbi pecat e mykta, t qelbta, t ndyta, t lagta
b. lakuriqen mishnat, si zhang; t verdh e pisa;
c. kaprthehen ndjenjat me fuqi shtazore,
d. kafshojn, prpijn, thithen, puthen buzt e ndragta
e. edhe shuhet uja, dhe fashitet etja
f. n'epshin kaprthyes, kur mbytet vetvetja.
24. Duhet mbajtur vetja.
25. duke thene gjithnje te verteten, duke qene direkt, pa stereotipe, kam ruajtur dinjitetin tim njerezor dhe
nderin per te qene ai qe jam, e mbi te gjitha, te mbetem vetvetja.

26. duke u shfaqur vetvetja n do dimension, duke gjetur hapsir pr ...

27. Megjithat, them se t gjitha duhet t mbeten vetvetja, t mos jen t panatyrshme dhe me sjelljen e
tyre t imponojn respekt.
28. Megjithse duhet t ishte nj nga personazhet m hijernd t Italis, duke kujtuar se ishte nga t parat
q i dha stilit italian t veshjes nj shklqim planetar, ajo ka mbetur vetvetja.
29. mimoza po pse nuk behesh vetvetja ?
30. Nj vend ku promovohet vetvetja juaj dhe opinionet tuaja
31. Prse dashuria sht nj pesh e mbl. Prse ne shndrrohemi n at q duam dhe prap ngelemi
vetvetja.
32. Sipas saj, ofrimi i ndihms ndaj t tjerve bhet q t ndihmohet vetvetja dhe inkurajimi i tyre q t
gjejn fuqit e tyre t brendshme pr t arritur qllimet e veta.
33. vetja ta ban ma keq.
34. N variantin e dyt, fjalt e Prillit e ndrgjegjsojn poetin se elementin e prjetshm, bukurin e
amshuar do ta gjej vetm te gjaku strgjyshor. Identifikimi me fytyrat e panumrta t t parve sht nga
njra an sakrifica m sublime q bn individualizmi i tij, aq shum krenar pr veantin n raport me t
tjert, dhe nga ana tjetr vetdija se mnyra m e mir pr t qen vetvetja nuk sht as shkputja nga
toka, as ajo nga njerzit e nj gjaku.
35. Procesi i identifikimit tani kalon n kah t kundrt. Ndrsa m par ndihej Shkodra e Shqipria brenda
vetes, tani vetvetja zgjerohet e prfshin gjith Shqiprin e viset ku jetojn njerz t gjakut arbnuer.
36. Duhej vrar vetja patjetr dhe un zgjodha nj tjetr lloj vetvrasjeje: poezin q m siguronte
rrezikun permanent, pra emocionin e madhe t t gjallit.
1. Nuk sht thn se nuk na intereson bota, por m shum na intereson vetja,