VISOKA POLJOPRIVREDNA KOLA STRUKOVNIH

STUDIJA ABAC

SEMINARSKI RAD IZ GENETIKE SA

OPLEMENJIVANJEM DOMAIH IVOTINJA

Tema:

Genetika i
oplemenjivanje svinja

MENTOR:

STUDENT:

Prof.Dr Milica Petrovi

Kanaki

Sanja

Broj indeksa:
95/3/2013

Domestikacija svinje
Domaa svinja potie od samo jedne vrste euroazijske
divlje svinje (Sus scrofa).
Dakle, domaa svinja je transformisani oblik vrste Sus scrofa
koja pripada porodici Suidae
Domestikacija svinja je najverojatnije zapoela na podruju
Bliskog istoka.
Najstariji pronaeni tragovi (Cayon juna Turska i Jerihon
Izrael) datiraju otprilike 7000 godina pr.n.e.
Evroazijska divlja svinja (Sus scrofa) rasprostranjena je na
irokom prostoru veeg dela Evrope i Azije, te u pojedinim
predelima severne Afrike.
Uobiajeni broj hromozoma za vrstu Sus scrofa je 38 koliko
ima i domaa svinja. Meutim, kod evropske divlje svinje
diploidni hromozomski broj iznosi 36 ili 37 hromozoma, a
varijacije su rezultat specifinih mutacija (translokacija).

1950-te & 1960-te: Primena genetike

Izlobe ivih svinja, takmienja u klaninom kvalitetu trupova
Standardi za mesni tip svinje
Sertifikovani programi: veliina legla, mesnatost,
Merenje debljine lene slanine
Uvoenje centralnih testnih stanica (performans stanice)

1960-te & 1970-te: Komercijalna proizvodnja

priplodnih ivotinja (Seedstock Production)
Uzgoj istokrvnih pasmina kod Seedstock industrije
Jedna farma jedna pasmina
Pojedinani identitet po pasmini (detaljna evidencija
svih grla)
Mali broj meanaca za prodaju
Izlobe i takmienja u klaoninom kvalitetu trupa
Centralne test stanice

1980-te & 1990-te: Tranzicija u industrijsku

proizvodnju
Nekoliko velikih proizvodnih jedinica
Intenzivan management - specijalizacija
Terminalna ukrtanja
Nove tehnologije: VO, ishrana, itd.
Industrijska isporuka krmaa
Nastanak velikih kompanija za uzgoj
Primena BLUP (Best Linear Unbased Prediction),
testiranje na farmi
Briga o zagaenju okoline

2004 do danas: Dominacija industrije u genetici

Vea konsolidacija proizvodnih sistema
production systems
Vertikalna integracija i koordinacija
Manji marginalni profit
Naglasak na potroau
Naglasak na izrazitoj mesnatosti (lean)
Naglasak na kvalitetu mesa i konzumnom kvalitetu
Nabavka priplodnih ivotinja (genetika) izrazito pod
dominacijom kompanija za uzgoj

Struktura Seedstock industrije

Specijalizovana proizvodnja istokrvne stoke sa
ciljem genetskog poboljanja
Nezavisni proizvoai priplodnih ivotinja
Velike kompanije za uzgoj

Nezavisni proizvoai uzgojnih ivotinja

Zasnovana na istokrvnim pasminama i to veina
raspolae sa dve i vie pasmina
Veliina stada je varijabilna, umreenost, multiplejeri
istokrvna pasmina i F1 nerasti, F1 i tro-pasminski
ukrtane krmae
Ekstenzivno individualno testiranje na farmama

 Genetska varijabilnost odraava se preko niza

proizvoaa koji su pod nadzorom nacionalnog
programa testiranja STAGES (SAD)

Velike uzgojne kompanije

Zapoljavaju profesionalne genetiare (doktorat)
Zasnivaju genetski napredak na elaboriranim velikim
uzgojnim programima
Strogo sprovodjenje zdravstvenog programa
Internacionalnost i rasprostranjenost
Veliki obrt genetskog materijala
Potpuna kontrola rasplodnog genetskog materijala
Internacionalno poreklo (Holandija, SAD, Belgija,
Danska)

PIC International
Genetiporc
Monsanto Choice Genetics
Babcock Genetics
Premier Breeding Systems
Danbred
Farmers Hybrid

Faktori koji su uticali na genetski napredak

uzrokovan boljim genetskim procenama
Razvoj raunara
Poveanje osnovnih populacija pod selekcijom
Sistemi manipulacije podacima

 Vetako osemenjavanje povezanost

Upotreba ultrazvuka procena debljine lene slanine

Po emu se razlikuju uzgojni programi razliitih

kompanija?
etvoro-pasminska ukrtanja
- Babcock
- DeKalb
- GIS
- Kleen Leen

est pasmina u rotacijskom ukrtanju

- Farmers Hybrid

Povratno ukrtanje
- PIC

Razvojna istraivanja su velika pokretaka snaga

velikih uzgojnih kompanija
1961: Farmers Hybrid uvodi primenu

selekcijskog indeksa

1975: Babcock uvodi testiranje na halotan osetljivost na stres

1994: PIC uvodi testiranje na LS1 gen
2001: Monsanto kompletira fiziku kartu svinjskog genoma
2002: Newsham Genetics koristi BETTERgen+ test za testiranje
miinih gena
2004: Babcock uvodi test na etiri gena koji su povezani s
kvalitetom mesa

Tip svinje

Rast svinje
1800. godine 40 kg 24-36 mjeseci
1850. godine 70 kg 24 mjeseca
1900. godine 100 kg 11 mjeseci
1950. godine 100 kg 6-7 mjeseci
2000. godine 100 kg 5 mjesec
1950-te: Masni tip
1960-te: Mesnati tip
1970-te: Veliki okvir, ravni miii
1980-te: iroko telo, brzi rast
1990-te: Izrazito mesnati tip

2000-te: Izrazito mesnati tip s

naglaskom na kvalitetu

1916

1958

2015

Genetski trend debljine lene slanine

Duroc, Hampshire, Landrace, and Yorkshire

1
0

'91'92'93'94'95'96'97'98'99'00'01

Debljina lene slanine

-1
-2
-3
-4

Godina roenja - Duroc

0.8
-0.2

'91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00 '01

-1.2
-2.2
-3.2

Godina roenja - Hampshire

1.5
0.5

Debljina lene slanine

-0.5'91'92'93'94'95'96'97'98'99'00'01
-1.5
-2.5
-3.5

Godina roenja - Landrace

1.3
0.3
-0.7'91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00 '01
-1.7
-2.7
-3.7
-4.7
Godina roenja - Yorkshire

Osnovna svojstva znaajna za proizvodnju svinja

1) Reprodukcija
2) Rast i konverzija
3) Kvalitet trupa

4) Kvalitet mesa
5) Organoleptika svojstva mesa
6) Otpornost na bolesti

Proizvodnja svinja i svinjskog mesa zavisi od brojnih faktora.

Najvaniji faktori od kojih zavise kvalitet i kvantitet trupa su
genetski faktori I faktori spoljne sredine. Kvantitativne i
kvalitativne osobine trupa zavise i od selekcijskih metoda.
Poznato je da se pojedine kvantitativne osobine svinja nejednako
nasledjuju, to znai da su i mogunosti za njihovo poboljanje
selekcijom razliiti.
Koeficijenti heritabiliteta za tovne i osobine kvaliteta polutki
su srednji do visoki. Oni za istu osobinu varijaju izmedju rasa,
metoda ocene, pola grla, selekcijskih grla, selekcijskih grupa,
sistema ishrane i dr. Uslov za rad na genetskom poboljanju
kvaliteta svinja je poznavanje varijabilnosti proizvodnih svojstava
priplodnih grla. Ocena kvaliteta svinje na liniji klanja je nunost
bez koje se ne moe zamisliti napredak u svinjarskoj proizvodnji.

1) Reprodukcija
Veliina legla broj ivoroenih (NBA)
h2 je nizak pa je oekivani kratkoroni napredak selekcije
mali
Mali napredak u selekciji potvren u veini eksperimenata
Primjena VO poveala je selekcijski potencijal

 Hiper- prolifine selekcijske sheme pokazale su se efektivnim

Indeks ovulacije i preivljavanje embriona

h2 = od - 0.30 do 0.40
Nebraska Index Line osnova LW i Landrace
Selekcija na indeks ovulacije nakon 10 generacija
prosean indeks ovulacije iznosio je 21 jajace u
selekcionisanoj liniji i 13.5 jajaca u kontrolnoj liniji
veliina legla (TNB) bila je 12.5-13 praia u
selekcionisanoj liniji i 9.5-10 praia u kontrolnoj liniji

Interval od odbijanja do pojave estrusa

Smanjenje neproduktivnih dana krmae
Genetska varijabilnost uglavnom u vremenu poetka estrus
ciklusa
Znaajna ekonomska dobit
Genetske razlike

 Mogui kandidat geni u budunosti

Primena selekcije sa odreenim pragom (Truncation
selection) tj. sa eliminacijom krmaa s abnormalno dugakim
intervalom

Dugovenost krmae
Svojstvo koje dobija na vanosti, naroito s obzirom na sve
veu brigu o dobrobiti ivotinja
Mnoge krmae se zaluuju zbog neuspeha u reprodukciji
nakon 1. do 2. laktacije
Prosek zaluenja je 3.2 3.8 legla
negativan uticaj na profitabilnost
Genetska komponenta

Razvoj testisa i veliina

h2 za veliinu testisa je umeren do veliki
Genetske korelacije izmeu veliine testisa i ukupnog broja
spermatozoida su umerene do velike
Nebraska eksperiment s 8 generacija selekcije na veliinu
testisa pokazala je da je selekcionisana linija imala vee
testise i vie sperme

Libido
Meanci su mnogo agresivniji od istokrvnih jedinki

Nivo testosterona

 U eksperimentima nivo testosterona nakon 10

generacija selekcije bio je 3 puta vei
h2 za nivo testosterona je umeren
Veliina legla (TNB) u selekcionirsanoj linji bio je
znaajno vei nego u kontrolnoj liniji

2) Rast i konverzija hrane

Dnevni prirast
Izraava se kao poveanje telesne mase u jedinici
vremena (na dan) u g ili kg.
h2 za dnevni prirast je umeren (od 0.3 do 0.5)
Visoke genetske korelacije sa konverzijom hrane (od
-0.6 do -0.8) i koliinom mesa (od 0.4 do 0.6)
omoguavaju istovremeno oplemenjivanje ovih
svojstava

Konverzija hrane
Konverzija hrane meri se utroenom hranom po kg
prirasta.
h2 za konverziju hrane je umeren do visok (od 0.3 do
0.6)

3) Kvalitet trupa
Ekonominost svinjarske proizvodnje zavisi od trajanja tova,
dnevnog prirasta,utroka hrane, randmana klanja, kvaliteta
polutki, I td. Rasa ima znaajno mesto usled konstantnih
performansi.
Mesnatost svinja iskazuje se udelom mesa (% i kg) u ukupnoj
masi polutke. Tanija procena mesnatosti moe se dobiti i
totalnom disekcijom polutke. To je dugotrajan proces i zato
se u proceni koriste varijabile koje su u korelaciji sa
mesnatou polutke. Osnovni cilj disekcije je ustanoviti
odnos tkiva u polutkama (meso, mast, kosti), ali i koliinu
mesa u najvrednijim partijama (but, pleka i kare).

Duina trupa (L)

Debljina lene slanine 10-rebro (BF10)
Debljina lene slanine zadnje rebro (LRBF)

Povrina slabinskih miia (LMA)

Mesnatost polutki (%LEAN)

Heritabiliteti i genetske korelacije za osobine

kvaliteta trupa
L

BF10

LRBF

LMA
L
BF10
LRBF
LMA
0.48

0.51
-0.34
-0.58
0.02

4) Kvalitet mesa

0.46
0.79
-0.61

0.36
-0.26

Boja mesa (LC)

Minolta Chromameter
Minolta (raspon od 17-33)
Hunter L (raspon od 40-60)
NPPC standardi na osnovi skale (1-6)

Mramoriranost meumiina mast (LM-IMF)

10

Mramoriranost odraava postotak masti

Laboratorijska analiza (IMF)
Za dobar ukus mesa neophodna je minimalna masnoa (2.0 2.5%)
Novi NPPC standardi mramoriranosti (1-10)
Standardi odgovaraju sadraju meumiinih lipida
Procena IMF pomou ultrazvuka

pH (kiselost mesa)
Meri se 24 sata nakon klanja
Meri se pomou ubodnog pH metra u miiu
vei pH = tamnije meso, manji gubitak vode, vre meso,
poveana mekoa (tenderness)
pH slui kao prediktor kapaciteta zadravanja vode (WHC)
Nakon 45 minuta pH je indikator pojave PSE-a

Heritabiliteti i genetske korelacije za osobine

kvaliteta mesa
LC
WHC
LC

LM

LF

pH

IMF
0.17

LM

0.52

0.13

LF

0.92

0.68

0.17

pH

0.53

0.45

0.45

0.38

-0.55

-0.92

WHC
0.19

-0.61

-0.51

IMF

-0.07
0.47

0.21

0.05

-0.02

0.00

LC = boja slabinskih miia (sm), LM = mramoriranost

sm, LF = vrstoa sm, pH = kiselost, WHC = kapacitet
zadravanja vode, IMF = meumiina masnoa

5) Organoleptika svojstva mesa

Ova svojstva ocenjuju se pomou
organoleptikih proba (gradacija)
Mekoa mesa (TD)

Sonost (Ju)
vanost (Chw)
Ukus (Fl)
Nedostatak ukusa (OFI)

Heritabiliteti i genetske korelacije za

organoleptika svojstva mesa
CLs

CMc

ITD

Ju

TD

Chw
CLs

0.08

CMc

-0.69

0.08

ITD

0.58

-0.34

0.20

Ju

-0.10

-0.06

-0.26

0.01

TD

-0.40

0.27

-0.82

0.38

0.75

-0.28

0.20
Chw

0.37
-0.96

-0.29
0.20

CLs = cooking loss, CMc = cooked moisture content,

= instron tenderness

ITD

6. Otpornost na bolesti
Heterozis ili hibridna krepkost (vigor) je prouzrokovan
heterozigotnou koja ukljuuje gene sa neaditivnim efektima i
koristi se u masovnoj proizvodnji za poveanje stepena otpornosti
na bolesti

Heterozis reprodukcija
Osobina

F1

Indeks koncepcije
NBA

0.0
0.5

Broj prasadi na 21 d

9.0

Heterozis proizvodnja
Osobina

F1

Teina legla na dan 21

10.0

Dana do 100 kg

7.5

Konverzija hrane

2.0

Heterozis kvalitet trupa

Osobina
Duina

F1
0.3

Debljina lene slanine

-2.0

Povrina slabinskih miia

1.0

Postotak heterozis efekta

% heterozis
Sistem
Majinski

Individualni

F1

100

Povratno ukrtanje
100

50

2-pasminasko rotacijsko ukrtanje

67

67

3-pasminasko rotacijsko ukrtanje

86

86

4-pasminasko rotacijsko ukrtanje

93

93

Terminalno ukrtanje (F1 sows)

100

100

Rotaterminalno ukrtanje (2-pasmine)

100

67

Rotaterminalno ukrtanje (3-pasmine)

100

86

Geni velikog uticaja

Uticaj HAL gena
NN i Nn predstavljaju normalan i heterozigotni genotip
Smanjen: BF10, boja (blee meso), mramoriranost,
vrstoa, WHC i IMF
Povean: LMA, gubitak kod kuvanja i mekoa
HAL gen je povezan s PSS tj. sindromom stresa kod
svinja, vodnjikavim mesom (PSE) i malignom
hipertermijom
Uticaj RN gena
Rendement Napole gen
rn+rn+ i RN-rn+ predstavljaju normalan i heterozigotan
genotip

 Smanjeni: pH, WHC, IMF, mramoriranost, vrstoa, boja

(blee meso)
Povean: gubitak kod kuvanja i mekoa

Kandidat geni

HAL

Osobina
industriji

Upotreba u

kvalitet mesa/stres
da

KIT

bela boja

da

MC1R

crveno/crna boja

da

MC4R

rast i nakupljanje masti

da

RN, PRKAG3
da

kvalitet mesa

AFABP, HFABP
??

intramuscularna mast

CAST
da

mekoa mesa

IGF2
da

kvalitet trupa

ESR, PRLR, RBP4

da

veliina legla

FSHB
nepoznata

reprodukcija

NRAMP, SLA
nepoznata

otpornost na bolesti

FUT1

otpornost na bolesti
da

Trade secret tests

da

nekoliko osobina

Koji su sadanji trendovi u selekciji svinja?

MAS & GAS

Osobine koje je nemogue izmeriti na ivoj jedinki

- Otpornost na bolesti
- Efikasnost ishrane
- Kvalitet mesa
- Ostala svojstva u selekciji - pouzdanost
Osobine s niskim heritabilitetom
- Veliina legla i njene komponente
- Starost u pubertetu
- Osobine sperme
- Dugovenost

1.3
0.3

-0.7'91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00 '01
-1.7
-2.7
-3.7
-4.7
Godina roenja - Yorkshire