MJEOVITA SREDNJA KOLA TRAVNIK

MEDICINSKA KOLA

AJA SEFER

PRIJELOMI KOSTI
MATURSKI RAD

TRAVNIK, FEBRUAR 2016.

MJEOVITA SREDNJA KOLA TRAVNIK

MEDICINSKA KOLA

PRIJELOMI KOSTI
MATURSKI RAD

Predmet: Hirurgija
Mentor: prim. dr Marija Brnada Butorac
Uenik: Aja Sefer

TRAVNIK, FEBRUAR 2016.

SADRAJ

1. UVOD...........................................................................................................1
2. PRIJELOMI KOSTI......................................................................................2
2.1. Simptomi................................................................................................3
2.2. Uestalost...............................................................................................3
2.3. Opasnosti................................................................................................4
2.4. Vrste preloma..........................................................................................4
2.4.1. Prosti prijelomi................................................................................5
2.4.2. Sloeni prijelomi.............................................................................5
2.5. Komplikacije kod prijeloma kosti..........................................................7
2.6. Zarastanje prijeloma kosti......................................................................9
2.7. Terapija kosti........................................................................................13
2.7.1 Konzervativni nain leenja...........................................................13
2.7.2. Operativni (hirurki) nain leenja preloma..................................13
3. ZALJUAK................................................................................................15
4. LITERATURA............................................................................................16

1. UVOD

Prekidi kotanog tkiva koji se nazivaju lomovi ili frakture kostiju, jedan su od
najuestalijih oblika trauma sa kojima se svakodnevno susreemo, bilo da su nastale
usljed velikih udarnih sila ili kao posljedica oslabljenje kotane strukture usljed
osteoporoze ili slinih patolokih promjena u samoj stukturi kostiju.
Frakture su izuzetno teke povrede i u ovom radu eljela sam usmjeriti panju,
posebnona lijeenje i prevenciju, ali naravno i na same frakture i njihovu podjelu.

2. PRIJELOMI KOSTI

Kosti se lome zbog djelovanja vanjske sile koja premauje njihovu vrstou. Kod
zatvorene frakture slomljena je kost, dok su susjedni miii i ostala tkiva uglavnom
neoteeni.
S druge strane, otvorena fraktura je popraena znatnim oteenjem okolnih tkiva
i koe.
Kod "potpune" frakture kost je slomljena u cijeloj irini i krajevi su rastavljeni.
"Nepotpuna" frakture nalikuje na naprslinu i ne zahvaa cijelu irinu kosti.
Fraktura je obino posljedica jakih naprezanja, kakva se javljaju u odreenim
oblicima ozljede, iako ne u svim sluajevima.
Kost koja je oslabila zbog starosti ili bolesti - npr. zbog osteoporoze - moe se
slomiti i zbog djelovanja neznatne vanjske sile. Ovakvu frakturu nazivamo
"spontanom ili patolokom" frakturom. Frakture ove vrste esto se javljaju u
kukovima starijih osoba ije su kosti oslabile zbog zajednikog djelovanja niza
razloga kao to su smanjeno gibanje, promjene u sastavu kosti povezane sa starenjem
i (ponekad) bolest.
Postoji jo jedna vrsta frakture, zbog preoptereenja ili umaranja, koji moe
uslijediti kod normalne, zdrave kosti izloene dugotrajnom i abnormalno visokom
naprezanju.

2.1. Simptomi
Podruje frakture je oteklo, podliveno krvlju, a ponekad i deformirano. Bolovi su
obino jaki i pojaavaju se pritiskom ili gibanjem pogoenog dijela tijela. Manja
fraktura - npr. runog zgloba - moe uzrokovati samo manje simptome, te se lako
moe zamijeniti za uganue.
Slika 1. Prelom kosti

Izvor: http://reha.hr/cms/prijelom-tibie/

2.2. Uestalost
Veina ljudi kad tad u ivotu slomi kost. Najee su frakture runih zglobova,
aka i stopala, koji se esto oteuju padovima. Frakture drugih kostiju - kostiju ruke
i noge, te kraljenice i kuka - obino su posljedica djelovanja jaih sila, npr. sila koje
nastaju u prometnim nesreama.
Vjerojatnost frakture poveava se s godinama. Naime, iako su vrlo aktivna i
sklona ozljedama, djeca imaju elastine kosti koje se lake savijaju pa stoga tee
dolazi do frakture. Kosti starijih osoba, pak, krhke su i slabe, a i padovi su
vjerojatniji zbog tekoa s ravnoteom i koordinacijom pokreta (vidi Padovi, radi
dodatnih podataka).
3

2.3. Opasnosti
Fraktura moe biti opasna iz dvaju glavnih razloga. Prvi se odnosi na samu kost.
Ako se fraktura ne lijei, ili ako se odugovlai s lijeenjem, slomljeni komadi kosti
mogu se poeti pogreno spajati (tj. nee biti ispravno poravnati), pa je u mnogim
takvim sluajevima potreban kirurki zahvat radi ponovnog odvajanja i ponovnog
ispravnog poravnavanja fragmenata. Kod teke komplicirane frakture, kosti moe
zahvatiti infekcija koja e ometati proces zaljeenja. Osim toga (iako takvi sluajevi
nisu esti), ako fragment odlomljene kosti nije opskrbljen krvlju, moe odumrijeti.
Druga opasnost u vezi s frakturama prijeti od oteenja okolnih tkiva. Otri
fragmenti kosti mogu pritiskati ili presjei okolne krvne ile ili ivce. Frakture
lubanje ili kraljenice mogu otetiti mozak ili lenu modinu (vidi Ozljede mozga i
Ozljede lene modine). U nekim sluajevima prelomljena kost moe otetiti i druge
unutarnje organe; tako npr. slomljeno rebro moe probuiti plua (vidi
Pneumotoraks). Ako ste teko ozlijeeni u nesrei, svako oteenje mekih tkiva lijei
se kirurkim putem, esto istodobno s obradom Frakture. to poduzeti?
Ako slomite kost ili se to dogodi nekome u vaoj prisutnosti, drite se uputa za
prvu pomo i odmah pozovite lijenika ili hitnu pomo. Nemojte ozlijeenoj osobi
davati nikakvu hranu niti pie. Time moete odloiti lijeenje jer e lijenici morati
ekati nekoliko sati kako bi pacijentu mogli dati opu anesteziju. Svako navodno
uganue koje ne pokazuje znakove poboljanja nakon dva ili tri dana, moe biti
fraktura. U tom sluaju otiite lijeniku koji e, vjerojatno, rendgenskim snimanjem
provjeriti o kakvoj je ozljedi rije.

2.4. Vrste preloma

Prelomi se dele na otvorene i zatvorene: Otvoreni prelomi u direknom su
kontaktu sa spoljanom sredinom, i u praksi su tei za leenje i oporavak. Zatvoreni
prelomi nisu u kontaktu sa spoljanom sredinom, javljaju se na ekstremitetima,
laki za leenje.
4

Prelomi mogu biti: prosti i sloeni

2.4.1. Prosti prijelomi naprsnue kostiju ( fisure) bez odvajanja prelomljenih
segmenata. U ovu grupu spadaju i prelomi kod kojih postoje odvajanje i dva
fragmenta, ali u osnovi su u kontaktu sa bazom sa mogunou manje dislokacije ili
esto bez nje.
2.4.2. Sloeni prijelomi obino prelomi na dugim kostima ekstremitetima
takozvani segmentarni prelomi karakteristini po lokalizaciji lezija na vie mesta, a
sama repozicija je oteana.
Prema pomeranju fragmenata kod preloma, razlikujemo dislokacije: Ad latus
u irinu, Ad longitudineum u duini, Ad axin po osnovi poremeaja, Ad
periferiam u smislu rotacije: cum contractione, cum distractione, cum
implantatione.
Slika 2. Vrste preloma kosti 1

Izvor: http://www.msd-prirucnici.placebo.hr/

Kosti, zajedno sa zglobovima i skeletnim miiima ine elemente lokomotornog

sistema. Pored spoljnih sila (pre svega gravitacione) na ovekovo telo deluju i
unutranje sile. One su posledica miinih kontrakcija i prenose se neposredno na
kosti skeleta, koje se zbog toga pokoravaju zakonima poluge. iva tkiva podleu
istim zakonima fizike kao i neive suspstance. Odupiru se siligravitacije, vuenja,
pritiska, okretanja (rotacije) i odrubljivanja. Kada se prekorae fizike granice
elastinosti prekida se kontinuitet tkiva.
Kako je elastinost pojedinih tkivnih struktura razliita i efekti povrede se takoe
razliito ispoljavaju. Kost kao kruta struktura, u kojoj ima najmanje vode (10%) i
organskih materija (25%), a najvie minerala (65%), najvie se suprotstavlja
napadakoj sili i zato joj najlake podlee, jer se glavni deo kinetike energije
utroi na mestu najveeg otpora. Mekana okolina oko kostiju lake izmie traumi.
Koa je naroito elastina a podloena je masnim tkivom koje joj slui kao odbojnik;
krvni sudovi i ivci su zatieni masnim tkivom i miiima.
Znatan faktor otpora je vezivno tkivo koje u razliitim oblicima obuhvata ivce i
miie, zalazi u njihove strukture, i titi u obliku aponeurtoza i fascija miine mase;
ispunjava prostore izmeu krvnih sudova, ivaca i miinih loa, to im omoguuje
klizanje i izmicanje.
Mehanike sile koje mogu izazvati prelome su; savijanje, kompresija, torzija,
smicanje, otkidanje, rezanje. Savijanje Ovo je najei mehanizam preloma dugih
cevastih kostiju. Kost se kod normalnih pokreta savija od teine i miine aktivnosti
unutar granice vrstoe i elastinosti ali se i vraa u prethodni poloaj (tzv fizioloka
deformacija). Pod dejstvom sila kost se poput tapa savija na mestu njenog najjaeg
dejstva. Ove sile obino deluju ekscentrino u odnosu na uzdunu osovinu kosti. Sila
pritiska deluje na veoj zakrivljenosti kosti (konkavnoj strani), u kojoj se molekuli
kosti pribliavaju, dok se istovremeno na drugoj, (konveksnoj strani) molekuli
odmiu zbog promene zakrivljenosti kosti i pod dejstvom sile savijanja, na toj strani
nastaje pukotina (naprsnue) koja se iri u delimini ili potpuni prekid kontinuiteta
kosti.
Otpornost kosti na pritisak vea je od otpornosti kosti na delovanje sila savijanja.
Kompresija Pojaanim aksijalnim delovanjem sile pritiska na neke spongiozne
6

(suneraste) kosti dolazi do preloma. Tipini su za prelome kosti, pete, trupa karlice,
proksimalnog dela tibije. Impresijski prelomi, nastaju delovanjem sile na ravne kosti
lobanje, grudnu ili crijevastu kost.
Torzija Sile rotacije dovode do preloma kad je jedan deo ekstremiteta fiksiran o
podlogu uz nagli rotacijski pokret tela.
Karakteristian je za prelom potkolenice u skijaa Smicanje; Nastaje dejstvom
suprotstavljenih sila koje deluju na istoj anatomskoj visini kosti. Primer su sile
povlaenja sa lateralne povrine kosti i sile pritiska na medijalnoj strani kosti. Primer
je prelom vrata bedrene kosti ili prelom pertrohanterne regije. Otkidanje Nastaje kod
naglih, nehotinih i preteranih miinih kontrakcija. Mogu se otkinuti unutranji
epikondil nadlaktice, mali trohanter, olekranon, unutranji maleolus potkolenice,
spina ilijaka ili donji pol aice kolena.

Slika 3. Vrste preloma kosti 2

Izvor: http://neuron.mefst.hr/

2.5. Komplikacije kod prijeloma kosti

Kao posledica tekih preloma mogu da nastanu sledee komplikacije: ishemija
okolnih meki tkiva, kompartment sindrom, infekcije [13].
Ishemija okolnih meki tkiva [14] Pored akutne ishemije koja je povezana sa
neposrednim vaskularnim oteenjem (prelom ili tromboza), za koju se lako utvruje
7

dijagnoza i koja se lako ispravlja, postoji i kontuziono ishemijsko oteenje koe i

okolnih mekih tkiva pri otvorenom prelomu, koji je u 50% sluajeva praeno
infekcijom sa moguim usporavanjem oporavka i ogranienim funkcijama, kao
posledicama. Ovako neposredno oteenje tkiva pogorava pojava edema i
hematoma koji mogu da ugroze mikrocirkulaciju. Takoe i hirurka intervencija
moe da doprinese pogoranju traume devaskularizacijom u ve prisutnoj
ishemijskoj zoni, kao i upotreba pneumatskih podveza u operativnoj fazi leenja.
Isahemijsko oteenje mekih tkiva u stvari izazivaju sile koje su posledica kotane
traume i one neposredno zavise od vrste preloma kao i uzroka njegove pojave.
Smanjenje kolateralnog toka krvi smanjuje perfuziju tkiva ili izaziva hipoksiju koja
moe da utie na elijske metabolike procese. Hipoksina elija nije u stanju da se
na adekvatan nain suprotstavi inferkciji i nedovoljno tei oporavku. Takoe u
naruenoj mikrocirkulaciji naruen je i tonus krvnih sudova, to prati pojava edema
koji uveava rastojanje izmeu krvnih sudova itkiva ili se smanjuje komponenta
difuzije koja treba da neutralie hipoksiju [13].
Kompartment sindrom Pojava ovog sindroma je povezana sa porastom pritiska u
meuelijskom prostoru muskulature. On u kompartment sindromu postaje vei od
pritiska kapilarne perfuzije to ima za posledicu zastoj u cirkulaciji u toj
zoni.Ukoliko unutranji pritisak miinog snopa pree 80 mmHg, zaustavlja se
kapilarna perfuzija ili dolazi do kolapsa kapilara. Edem miia koji je nastao usled
teke lokalne traume prouzrokuje ovaj porast pritiska (ako se terapijom brzo ne
reaguje) to dovodi do nekroze miia, kompresije krvnih sudova i oteenja
perifernog nervnog sistema.
Rizik od infekcije je veoma veliki ukoliko doe do tekih kontaminacija (npr
nakon zagaenja kontaminiranom prainom ili zemljom) koje mogu da izazvovu
anaerobni mikroorganizmi. Ovaj fenomen je tesno povezan sa vrstom bakterija koja
je uzronik zagaenja, jer moe da se razvije u gasnu geangrenu, koja je znatno tei i
podmukliji oblik infekcije, i koja je neposredno povezan sa hipoksijom. Hipoksino
tkivo (u kome je parcijalni pritisak kiseonika ispod 40 mmHg), ne moe da aktivira
svoje odbrambene mehanizme koji zavise od kiseonika, kao to sufagocitoza i
dejstvo polimorfonukleara, to ga spreava da se suprotstavi umnoavanju bakterija.

2.6. Zarastanje prijeloma kosti

Kotano zarastanje je kompleksan i dinamian proce stvaranja kotanog tkiva sa
sukcesivnim promenama u toku samog procesa koji ima za cilj ponovno spajanje
razdvojenih delova kosti.
Kotano tkivo ima veliku sposobnost prirodnog samoobnavljanja, koji zapravo
predstavlja povratak skoro embrionalnom razvojnom stadijumu sa kasnijom
strukturalnom remodelacijom, koja je svojstvena kotanom tkivu [16] Meutim da bi
zapoeo proces zarastanja preloma delovi slomljene kosti moraju se namestiti jedan
uz drugi tako da se dodiruju,... slino sastavljanju komada slomljenog porcelana uz
pomolepka, kako bi se stvorili uslovi za nesmetano odvijanje kompleksnih procesa
na elijskom i biohemijskom nivou koji kao krajnji rezultat imaju kompletan
strukturalni i funkcionalni oporavak prelomljene kosti.
Normalan proces reparacije koordinisan na elijskom i biohemijskom nivou
karakterie se sledeim fazama u procesu zarastanja preloma; fazom formiranja
hematoma i inflamacije, fazom formiranja granulacionog tkiva, fazom membranozne
i enhondralne osifikacije i fazom remodelinga [3]. I faza - Formiranje hematoma i
inflamacija Proimanje kosti kolagenim vlaknimaOsteoklast sa puno jedara u
sopstvenoj "penastoj" citoplazmi.
Osteoblast koji obrazuju kompaktnu kost od dva osteocita, u okviru resorptivne
jame u trabekularnoj kosti. Kod preloma kosti, kod kojih je ouvan cilindar od
periosta, pored oteenja njenih delova oteeno je i okolno meko tkivo. Miii i
krvni sudovi, oko preloma su razderani i povreeni a praeni su i prekidom
vaskularnih elemenata kosti i medularne upljine, to ima za posledicu nastaje
krvarenje izmeu prelomljenih krajeva kosti i u okolini, gde se posle jednog asa
nalaze krv i zapaljenji eksudat (hematom).
Zbog krvarenja iz prelomljenih krajeva kosti u njima na izvesnom odstojanju od
linije preloma prestaje cirkulacija krvi (nastaje ishemija). U fazi formiranja ugruka
dolazi do nakupljanja trombocita i oslobaanja velikog broja biuoaktivnih agenasa,
odnosno biohemijskih medijatora, kao to su trombocitini faktori rasta (PDGF) i
transformiui faktori rasta beta (TGF-). U ovim delovima kosti posle 48 asova
vide se karioliza i karioreksa jedara osteocita, da bi se zatim na dubini od 300 do 500
milimikrona od linije preloma videle lakune bez osteocita. Razvija se nekroza cele
9

okolina preloma i jedan deo povreenog tkiva i ivice (okrajci) preloljenih kostiju,
natopljenih zgruanom krvlju i limfom izumire. Neposredno sa nekrozom ve u toku
prvih osam asova nastaje reakcija ienja nekrotinog materijala, tj inflamatorna
reakcija.
Slika 4. Zarastenje kosti

Izvor:http://drgaletic.rs/
Zato se u kalusu uredno zarstajueg preloma verifikuju T-limfociti i makrofagi,
naroito u ranoj fazi zarastanja. II faza - Formiranje granulacionog tkiva Nakon 16
asova zapoinje proliferacija periostalnih elija iz kambijumskog sloja periosta,
koje su nediferencirane. U periodu od 72 do 96 asova posle preloma ouvane elije
periosta se brzo diferenciraju i razmnoavaju i poinju da stvaraju hrskavicu.
Periostalne elije, koje su udaljenije od preloma, sazrevaju u osteoblaste. U zoni
preloma oslobaa se i nagomilava kalcijum, fosfor i alkalna fosfataza i oni se lokalno
nagomilavaju. Aktiviranjem osteoblasta, uz pomo alkalne fosfataze, nezreli kolagen
pretvara se u osteoidno tkivo [17]. III faza - Membranozna i enhonralna osifikacija

10

Nakon est do sadam dana u novostvorenom tkivu taloi se vie kalcijuma nego
obino.
Javlja se hondroidni i osteoidni materijal izmeu granulacionog i vezivnog tkiva
koji prelazi preko mesta preloma i spaja prelomljene krajeve kosti. Ovo nazivamo
privremeni kalus (lat. callus), koji je osmog dana izraen i moe da se napipa.
Kalus je najdeblji na mestu samog preloma kosti. to se ide dalje od preloma u
jednom i drugom pravcu on se suava i poprima vretenast oblik. On raste uglavnom
do pete nedelje posle povrede.
Poto je centralni deo kalusa vaskularan, u njemu se stvara kost, dok je spoljni
deo je avaskularan pa se u njemu prvo obrazuje hrskavica. Ako krvni sudovi
invadiraju ovu hrskavicu, ona e se preobraziti u kost. Zavrna reorganizacija mase
novostvorene kosti i transformacija u zrelu lamelizovanu kost postie se delovanjem
osteoklasta [17]. IV faza - Remodeling Svee formirana kost na mestu preloma
ekstenzivno se remodelira zajednikom aktivnou osteoblasta i osteoklasta [18].
Osteoklasti reapsorbuju kost, a rezultujue upljine se pune osteoidom koji
formiraju osteoblasti. Ovim procesom nezrele nelamelarna kost sa neorijentisanim
trabekularnim strukturama zamenjuje zrelom lamelarnom kosti, koja se karakterie
gustom strukturom osteona, odnosno centralnim Haverzijanovim kanalima sa
koncentrinim slojevima kosti oko njih.
Remodeling je diktiran mehanikim silama koje deluju na kost u skladu sa
Volfovim zakonom. Kalcijum u ovom procesu pomae da se ponovo obrazuje tvrda
kost, koja se postepeno u toku nekoliko meseci ili godina iz novostvorenog
vezivnog tkiva, pod dejstvom statikog optereenja, adaptira i modelira u normalnu
kost. To znai da je struktura kalusa adaptirana zbirom mehanikog optereenja na
zarastajuu kost. Osim zamene nezrele kosti lamelarnom kosti na mestu preloma,
proces remodelinga delom uspostavlja normalnu struktuaru kosti resorpcijom
fiziformnog periostalnog zadebljanja i rekanalizacijom medularne upljine. Ovaj
proces ponovnog oblikovanja je poznat i kao modeling.
Ova faza zarastanja kosti je dugotrajna i moe trajati nekoliko godina, i zato treba
rei da proces modelinga kod odraslih osoba nikad ne dostigne svoj potpuni
zavretak

11

Primarno zarastanje kotanog tkiva[]

Primarno zarastanje je takav oblik zarastanja kotanog tkiva bez stvaranja
kotanog kalusa jer u njemu dolazi do primarne osifikacije izmeu odlomaka
(fragmenata) urastanjem osteoma iz jednog u drugi odlomak.
Ovakvo zarastanje je moguce kod hirurkog leenja, npr kod osteosinteze, kada se
postigne anatomska repozicija odlomaka i osigura njihova stabilnost vrstom
fiksacijom uz interfragmentarnu kompresiju. Na mestu gde su kotani fragmenti u
kontaktu dolazi do direktnog urastanja kosti. Angiogena osifikacija vezana je uz
kortikalis, odnosno uz njegove krvne sudove. U granulacijsko tkivo pukotine
preloma u uslovima stabilnog mahanikog polja istovremeno urastaju krvni sudovi i
osteoblasti tj zapoinje regeneracija iz Haverzijanovih kanala.
Nakon zavrenog zartastanja kalusje vrst, graen od kotanih elemenata i ne vidi
se. Histoloki on se ne razlikuje od normalne okolne kosti. Sekundarno zarastanje
kotanog tkiva[] Sekundarno zarastanje preloma je prirodni nain sanacije
kosti kada fragmenti nisu u stanju potpunog mirovanja ve su meusobno pomini.
U ovom obliku zarastanja dolazi do stvaranjakalusa koji povezuje dva fragmenta
(odlomka), najee u konzervativnom nainu leenja preloma i kod relativno
stabilne osteosinteze Kalus se razvija iz periosta ili iz endoosta, odnosno iz
periostalne ili iz endoostalne cirkulacije.
Zarastanje kotanog tkiva deformacijom-rastezanjem[] Rastezanje
granulacionog tkiva primenjuje se kod stabilne i bioloke osteosinteze [19]. Bioloko
zarastanje zavisi od stabilnosti osteosinteze i istezanja tkiva.
Deformacija granulacionog tkiva na elijskom nivou zavisi o istezanju tkiva pod
optereenjem. Kod irokih frakturnih pukotina velika pokretljivost na mestu preloma
tokom zarastanja nije povezana sa visokim deformacijama elija. Ako je frakturna
pukotina veliine od 1 nm, nakon osteosinteze, istezanje od 1 nm iznosi 100%
deformacije tkiva to je inkopatibilno sa poetnim stadijumom zarastanja kosti. Uz
iru frakturnu pukotinu od 40 nm istezanje tkiva od 1 nm je 25% deformacije na
nivou frakturne pukotne. To stvara uslove za stvaranje dobrog sekundarnog kalusa.

12

2.7. Terapija kosti

Osnovni problemi koji treba da se ree leenjem preloma su; Spasitii vot
bolesnika Spasiti ekstremitet Repozicija prelomljenih delova koja treba da omogui
zarastanje kosti Spreiti pojavu infekcije U savremnoj medicini primenjuju se dva
osnovna naina (metode) leenja preloma, konzervativni i operativni (hirurki) nain
leenja.
2.7.1 Konzervativni nain leenja
Konzervativni nain leenja ili leenje preloma bez operacije je nain leenja koji
se zasniva na tri principa ili 3R (repouiciija, retencija ili imobilizacija i
rehabilizacija), koje je postavio Bohler: Repozicija je namjetanje polomljenih
okrajaka u to povoljniji anatomski poloaj, koji omoguuje uspeno zarastanje
preloma i uspostavljanje normalne funkcije uda.
Prema nainu izvoenja repozicija moe biti runa (manuelna), repozicija na
ortopedskom stolu za ekstenziju za koji je bolesnik vezan, repozicija pomou
privremene ekstenzije, koja traje do izvoenja osteosinteze. Retencija-Imobilizacija,
je dugotrajna retencija polomljenih okrajaka u reponiranom (nametenom) poloaju.
U praksi se koristi 4 vrste imobilizacije polomljenih okrajaka: imobilizacija
gipsanim zavojem imobilizacija trajnom ekstenzijom imobilizacija spoljnom
fiksacijom polomljenih okrajaka. funkcionalna imobilizacija i leenje ranim
pokretima udova. Rehabilitacija ili vebe bolesnika.
2.7.2. Operativni (hirurki) nain leenja preloma
Operativno leenje preloma moe biti: Operativno leenje bimaleolarnog preloma
leve noge rafovima i metalnom ploicom.
Hitno, kad postoji oteenje krvne sudoava, ivca ili se radi o otvorenom prelomu.
Prelom vrata bedrene kosti u mlaih osoba zahteva hitno operativno leenje zbog
ugroene cirkulacije glavice bedrene kosti.
Neizbeno, gdje se bez osteosinteze zbog suprotnog delovanja pojedinih miinih
grupa ne mogu delovi odlomaka zadrati u anatomskom poloaju nakon repozicije,
te se ne moe oekivati dobro zarastanje preloma i kasnija pravilna funkcija uda.

13

Preporuljivo, kada se skrauje vreme zarastanje preloma, spreava atrofija miia i

izbjegavaju kontrakture zglobova ranim pokretom udova nakon operacije
Kod komplikacija Operativno leenje indikovano je kod svih bolesnika sa
komplikacijama kod zatvorene ili otvorene metode leenja preloma. Leenje trajnom
ekstenzijom. Uz navedena dva osnovna naina leenja kao zasebna metoda izdvja se
i metoda leenje preloma trajnom ekstenzijom, koja se po svojim karakteristikama
leenja nalazi u sredini (na granici) izmeu konzervativnog i operativnog leenja.
Izbor metode leenja preloma zavisi od: Stanja bolesnika.
Pri emu se u proceni stanja bolesnika misli na: opte stanje bolesnika,pritisak,
puls, prijanje bolesti, neuroloki status, sadanje bolesti, maligne bolesti, lokalnog
stanje bolesnika, edemi, varikoziteti, prisutnost perifernog pulsa, cirkulatorna
insuficjencija, te starost (uzrast) bolesnika
Vrste preloma: Pri odreivanju vrste preloma u dijagnostisci se koristi;
klasifikacija preloma prema AO grupi zavisno od stanja koe, poloaj linije preloma,
oteenje krvnih sudova i ivaca, oteenje miia i tetiva. Pri razmatranju vrste
preloma vana je i etiologija oteenja i intenzitet kinetike energije koja je
uzrokovala prelom. Tehnike mogunosti, koje su bitne za postavljanje indikacija i
donoenje odluke o metodi leenja su: opremljenost bolnice, strunost (obuenost)
operatera.

Slika 5. Terapija kosti

Izvor: http://blog.vecernji.hr/
14

3. ZAKLJUAK

Cilj ovog rada jeste sto bolje docarati tok fraktura ne samo to nego i njene
osobine, odlike simptome i naravno njeno ljecenje . Frakture po sebi su izuzetno
teske ne samo za bolesnika jer mu nanose fizicke i psihicke povrede nego i za
ljecnika . Radi toga vaznost ovih povreda je izuzetno velika jer na nasem podneblju
njihov broj iz dana uz dan je sve veci.
Od velikog znaaja jeste prepoznati da se radi o prijelomu naroito u urgentnoj
medicini i izvriti imobilizaciju na licu mjesta prirucnim sredstvima tj ono sto
moemo pronai pri ruci .vazno nam je zapamtiti slijedece gdje kada kako i ime ?
.na svakom mjestu gdje se prijelom desio .Kada ? odmah sto ranije .kako ?
imobilizaciju popravilu izvode dvije osobe bilo standardnim ili prirucnim
sredstvima . Ovo pravilo moe se izbjei ukoliko se radi o skocnom ili rucnom
zglobu .Cime ? Svako sredstvo bilo prirucnim ili standardno mora biti oblozeno
mekanim materijalom.

15

4. LITERATURA
1. Knjiga iz Hirurgija 3. Razred, autor: Dr Esad Drino
2. Knjiga iz Praktine nastave 4. razred
3. https://bs.wikipedia.org/wiki/

16

Biljeka:

_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________