T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN
GLENDRLMES PROJES)

MATBAA

RENK AYRIMI

ANKARA 2008
 Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;
Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl
Karar ile onaylanan, mesleki ve teknik eitim okul ve kurumlarnda
kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim
programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik
gelitirilmi renme materyalleridir (Ders Notlardr).
Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye
rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm,
denenmek ve gelitirilmek zere mesleki ve teknik eitim okul ve
kurumlarnda uygulanmaya balanmtr.
Modller teknolojik gelimelere paralel olarak amalanan yeterlii
kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve
yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir.
rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki
yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden
ulaabilirler.
Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak
datlr.
Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda
satlamaz.
 NDEKLER

AIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3
1. RENK AYRIMI ................................................................................................................... 3
1.1. Tanm ........................................................................................................................... 3
1.2. Renk Ayrm Sistemleri.................................................................................................. 4
1.2.1. Tire Renk Ayrm.................................................................................................... 4
UYGULAMA FAALYET ................................................................................................ 9
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 14
RENME FAALYET2 .................................................................................................. 16
2.1. Trigromi + Tire Spot Renk Ayrm ............................................................................. 17
2.2. Trikromi + Yarm Ton Spot Renk Ayrm .................................................................. 18
2.2.1. Spot Kanal Oluturma ve DCS 2.0 Kayt Format............................................... 19
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 25
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 27
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 29
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 31
KAYNAKA ......................................................................................................................... 32

i
 AIKLAMALAR
AIKLAMALAR

KOD 213GIM196
ALAN Matbaa
DAL/MESLEK Bask ncesi Operatr
MODLN ADI Renk Ayrm
MODLN TANIMI Renk ayrm ile ilgili temel bilgi ve becerilerin kazandrld
renme materyalidir.
SRE 40/16+16
N KOUL n koulu yoktur.
YETERLK Renk ayrm yapmak
Genel Ama
Bu modl ile gerekli ortam salandnda orijinallerin
baslabilmesi iin renk ayrm yapabileceksiniz.
Amalar
MODLN AMACI 1. Doru bask yapabilmek iin vektrel izim programyla
tire spot renk ayrm yapabileceksiniz.
2. Vurgulanmak istenilen rengin daha canl baslabilmesi iin
grnt ileme programyla spot renk ayrm
yapabileceksiniz.
ETM RETM Bilgisayar, tarayc, yazc, projeksiyon, internet
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
Her faaliyet sonrasnda o faaliyetle ilgili deerlendirme
sorular ile kendi kendinizi deerlendireceksiniz.
LME VE
retmen, modl sonunda size lme arac (uygulama, soru-
DEERLENDRME
cevap)uygulayarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi
ve becerileri lerek deerlendirecektir.

ii
 GR
GR

Sevgili renci,

ok renkli bir basknn gerekleebilmesi iin orijinalin kendisini oluturan renklere

ayrlmas ilemine renk ayrm diyoruz.

Gnmzde renk ayrm ilemini genellikle gelimi teknolojinin bir rn olan film
k ya da CTP (direkt kalba pozlandrma) cihazlar yapmaktadr. Ancak, tikromi (CMYK
renkler ile baslan) iler dnda iimiz zerinde trikromi renklerden elde edilemeyen spot
(ekstra) bir renk mevcut olabilir. Bu rengin de tpk CMYK renkleri gibi filme ve kalba
alnarak baslmas gerekir. Bu aamada almamzn niteliine gre vektrel izim
programlar ya da resim ileme programlarn kullanarak spot (ekstra) rengin de ayrca
baslabilmesi iin birtakm ilemler yapmamz ve doru formatta kaydetmemiz gerekir.

Bu modlde sizlere, vektrel izim programlarnda tire renk ayrm ve vurgulanmak

istenilen rengin daha canl baslabilmesi iin resim ileme programn kullanarak spot renk
ayrm yapabilmeniz ile ilgili gerekli bilgiler verilmitir.

Bu modlde hedeflenen yeterlikleri edinmeniz durumunda Matbaa Teknolojisi

alannda daha nitelikli elemanlar olarak yetieceinize inanyor, baarlar diliyoruz.

1
2
 RENME FAALYET1

RENME FAALYET1
AMA

Bu faaliyet ile gerekli ortam salandnda vektrel izim programlarnda tire spot
renk ayrmn manuel olarak yaparak ii baskya hazr hle getirebileceksiniz.

ARATIRMA
Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrma unlardr:

Renk ayrm eitlerini aratrnz.

Tire ve yarm ton orijinaller bularak inceleyiniz.
Tire spot ve kire trikromi renk ayrmn aratrp bunlar hakknda rnekler
toplaynz.

1. RENK AYRIMI
1.1. Tanm
Renk ayrm (color seperation); baslacak orjinali, kendisini oluturan ana renklere
ayrma ilemidir. Bu renkleri ieren ayrmlarn (filmlerin) her biri farkl bir kalp zerine
pozlandrlr. Yani her renk iin ayr ayr kalp hazrlanr. Bask alt malzemesi (kt, karton
vb.) zerine bu kalplarla srayla st ste bask yaplarak bask alt malzemesi (kt, karton,
folyo vb.) zerinde orijinal grnt oluturulur.
Renk ayrm konusunun anlalabilmesi iin ncelikle yarm ton ve tire
kavramlarnn renilmesi gerekmektedir.

3
 YARIMTON TRE

Bas la cak orijinalin ( resim, Bas laca k orijinalin (res im,

amblem, logo vb.) birden fazla ton amblem, logo vb.) tek bir ton
deerine sahip olmasdr. deerine sahip olmasdr. Baka bir
Ton deerleri bakmndan iyi deyile orijinal, tek koyuluktaki izgi
kademelendirilmi bir fotorafta en veya zeminlerden oluur.
koyu ve en ak yerler arasnda ideal
bir s ka la ( ton bas ama kla r )
gzmze erpmaktadr.

Resim 1.1: Yarm ton ve tire orijinaller

1.2. Renk Ayrm Sistemleri

1.2.1. Tire Renk Ayrm

Ton geii olmayan orijinaller tire, yani tek ton olarak adlandrlr. Baka bir
deyile kullanacamz herhangi bir rengin % 100n kullanarak yapacamz ilerin renk
ayrm tire renk ayrmdr. Tire renk ayrm kendi iinde ikiye ayrlr. Bunlar: tire trikromi
renk ayrm ve tire spot renk ayrm dr.

1.2.1.1. Tire Spot Renk Ayrm

CMYK (Cyan, Magenta, Yellow, Black ) noktalarnn % byklk oranlarna gre

oluturduklar renk tonlarnn haricinde ayr bir kalpla baslan dier ekstra renklere spot
renkler denir. Spot renkler, CMYK haricinde gerek zemin, yaz, izgi vektrel izim ve ekil
gerekse Adobe Photoshop grsellerinde "Alpha Channel" olarak hazrlanan farkl renk
tonlarn ierir. CMYK karmlaryla elde edilemeyen bu renkler, ancak zel retilmi
boyalarn dorudan kullanlmasyla veya bu boyalarn kartrlmasyla baslabilmektedir.
Ksaca CMYK karm haricinde kullanlan btn renkler "spot renk" olarak gruplandrlr.

4
 Tire spot renk ayrm sisteminde tire orijinal kendisini oluturan ka renk varsa o kadar
renge ayrlarak film k ve/veya kalb alnr. Yani burada renkler CMYKye ayrlmaz.
Bunun yerine extra mrekkep kullanlarak bask yaplr. rnein, bir iin ierisinde lacivert
renk varsa cyan ve magenta karm kullanlmadan lacivert mrekkeple bu alan baslr.

ekil 1.1: Tire spot renk ayrm

1.2.1.2. Tire Trikromi Renk Ayrm

Tire trikromi renk ayrm; CMYKnn %100 tonlarnn kullanlarak, orijinali oluturan
renklerin elde edilmesidir. Tire trikromi renk ayrm vektrel izim programlarnda manuel
olarak yaplabildii gibi, film k makinesinin veya CTP'nin RIP nitesi vastasyla
otomatik olarak da yaplabilir.

5
 ekil 1.2: Tire trikromi renk ayrm

1.2.1.3. Overprint ve Trapping Olay

Tire renk ayrm manuel olarak yaplrken dikkat edilmesi gereken iki nemli nokta
vardr. Bunlar: overprint (altn oymama) komutu ve trapping (iirme) olaydr.
Overprint szck olarak altn oymama, yani baka bir deyile stne bas
demektir. Renk ayrmnda ise overprint olarak iaretlenen bir objenin altnda yer alan farkl
renkteki zeminler boaltlmaz.
Bu nedenle overprint verilmi bir objenin, altndaki renkleri rtecek kadar koyu bir
renge sahip olmas gerekir. rnein, genellikle siyah ve altn-gm yaldz gibi rtc olan
mrekkeplerin kullanlaca renklerde overprint komutu verilir. nk siyah en koyu renktir
ve altnda hangi renk olursa olsun siyah alanlar yine siyah grnecektir. Ayn ekilde rtc
mrekkeplerin kullanlaca renklerde alttaki renkle etkileime girmeyeceinden altn
oymaya gerek yoktur.

6
 ekil 1.4: Convertlenmi ve overprint
verilmi siyah yaz
ekil 1.3: Overprint seenei

Fakat dier renklerde gereksiz overprint uygulamasndan kanmak gerekir. nk

ofset baskda kullanlan mrekkepler yar effaftr (transparan) ve ste baslan renk alttaki
renkle etkileir. Aadaki rnekteki gibi bask sonucu istenmeyen renklerin olumasna
neden olabilir. rnekte, cyan bir yazya overprint (altn oymama) komutu verilmi ve bask
sonucunda transparan olan cyan mrekkep, alttaki sar renkle st ste baslarak yeil grnt
olumutur.

ekil 1.5

Manuel yaplan tire renk ayrmlarnda gz nnde bulundurulmas gereken baka bir
nokta da trapping denilen iirme olaydr. Bask srasnda meydana gelecek herhangi bir
kayma sonucunda alt oyulan objenin altndan kdn beyaz grnecektir. Bu istenmeyen
durumu engellemek iin bask ncesi aamasnda iirme (trapping) verilebilir. Bu durumda
baskda kayma olsa da kdn beyaz grnmeyecektir.

7
 ekil 1.6

Trapping olay, manuel olarak nesne

izgisine overprint verme (altn oymadan
stne bas) esasna dayanr. izime
overprint vermeden sadece erevesine
overprint komutu verilir. Bylece baskda
herhangi bir kayma olsa da ereve, alt
zeminin zerine baslacandan kdn
beyaz grlmez.

ekil 1.7

8
 UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Aadaki ilemleri tamamladnzda 190x270 mm ebadnda P 072, P 485, Process
Yelow, Process Black spot renklerinden oluan orijinalin Tire Spot Renk Ayrmn
yapabileceksiniz.

lem Basamaklar

1. Vektrel Programda standart boyut sayfa anz.

Renk ayrm yaplacak iimizin ebad 190x270 mmdir. Bu ebat, standart kt ebatlar
arasndan en az fireyle A4 ebat kttan kmaktadr. Siz de yapacanz almalarda
iinizin ebadna uygun en az fire vereceiniz kt ebadn tercih ediniz.

2. Kenar boluklarn ayarlaynz.

190x270 mm i alan, 210x297 mm kt ebadmz olduuna gre stten ve alttan 13,5

mm mm; sadan ve soldan 10 mm boluk braklacaktr. Siz de yapacanz almalarda
iinizi sayfanza ortal ekilde yerletirmeye dikkat ediniz.

9
 3. Klavuz izgileri yerletiriniz.

4. Orijinali sayfaya arnz.

5. Orijinali sayfaya yerletiriniz.

Sayfaya ardnz orijinali, rehber izgilere (guides) oturacak ekilde yerletiriniz.

Yaptmz rnekte sar zemine drt taraftan er mm tama pay verilmitir. inizin zemin
rengi varsa tama pay vermeyi unutmaynz.
Trapping ve overprintleri kontrol ediniz.

10
 6. Kroslar yerletiriniz.

Kros izgilerinin i alanna girmemesine ve kalnlnn hairline (sa teli) olmasna dikkat
ediniz.

7. Renkleri isimlendiriniz.

11
 Renk ayrm yapldktan sonra elde edilen film ve kalplarn hangi renge ait olduunun
anlalmas iin i alannzn dna, kullanlan renklerin isimlerini o renge ait renk tonuyla
renklendirerek yaznz.

8. Spot renk says kadar sayfay oaltnz.

imiz drt spot renkten (p 072, p 485, process yellow, process black) olutuu iin
ofset bask srasnda her bir renk iin ayr bir kalba ihtiya duyulacaktr. Her renk iin ayr
bir kalp demek bizim almamzda da her bir spot renk kadar sayfay oaltmamz
gerektirir. Sayfalar olduu gibi kopyalamaktaki ama ise her sayfada nceki ilemleri
tekrarlamamaktr.

12
9. Sayfalarda bir rengi brakarak dier renkleri siliniz.

10. k alnz.

13
 LME VE DEERLENDRME

LME VE DEERLENDRME

A. OBJEKTF TESTLER

Aadaki sorularda bo braklan yerlere doru kelimeleri yaznz.

1. Baslacak orjinali, kendisini oluturan ana renklere ayrma ilemine ..

denir.

2. Yarm ton orjinaller ., tire orjinaller ise .

tondur.

3. CMYK (Cyan, Magenta, Yellow, Black ) noktalarnn % byklk oranlarna gre

oluturduklar renk tonlarnn haricinde, ayr bir kalpla baslan dier ekstra renklere
denir.

4. CMYKnin % 100 tonlar kullanlarak, orijinali oluturan renklerin elde edilmesine

.. denir?

5. olarak iaretlenen bir objenin altnda yer alan farkl renkteki

zeminler boaltlmaz.

6. Bask srasnda herhangi bir kaymadan dolay alt oyulan obje kayarak basldndan
alttaki kadn beyaz bask sonucunda gzkecektir. Bu istenmeyen durumu
engellemek iin bask ncesi aamasnda .. verilir.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek

kendinizi deerlendiriniz.
lme sorularndaki yanl cevaplarnz tekrar ederek, aratrarak ya da
retmeninizden yardm alarak tamamlaynz.

14
B. PERFORMANS DEERLENDRME

renme faaliyetinde kazandnz becerileri aadaki kontrol listesine gre

deerlendiriniz.

DEERLENDRME LTLER Evet Hayr

1. Vektrel programda standart boyut sayfa atnz
m?
2. Makas- etek ve az srt boluklarn ayarladnz
m?

3. Klavuz izgileri yerletirdiniz mi?

4. Orijinali sayfaya ardnz m?

5. Orijinali sayfaya yerletirdiniz mi?

6. Kroslar yerletirdiniz mi?

7. Renkleri isimlendirdiniz mi?

8. Spot renk says kadar sayfay oalttnz m?

9. Sayfalarda bir rengi brakarak dier renkleri

sildiniz mi?

10. Spot renkleri % 100 siyah renge evirdiniz mi?

11. k aldnz m?

Faaliyet deerlendirmeniz sonucunda Hayr iaretleyerek yapamadnz ilemleri

tekrar ediniz.

Tm ilemleri baaryla tamamladysanz bir sonraki faaliyete geiniz.

15
 RENME FAALYET2
RENME FAALYET2
AMA

Bu faaliyet ile gerekli ortam salandnda resim ileme programyla spot renk ayrm
yaparak ii baskya hazr hle getirebileceksiniz.

ARATIRMA
Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrma unlardr:
Trikromi renk ayrm sistemini aratrarak rnekler toplaynz.
Trikromi + tire spot renk ayrm sistemini aratrarak rnekler toplaynz.
Trikromi + yarm ton spot renk ayrm sistemini aratrarak rnekler toplaynz.
Kayt formatlarn aratrarak DCS 2.0 kayt formatnn dierlerinden farkn
inceleyiniz.

2. TRKROM RENK AYRIMI

Trikromi renk ayrm; cyan, magenta, sar ve siyah renklerinin oluturduu, transparan
mrekkepler ile basky destekleyen renk ayrm sistemidir. CMYK, renklerin karm ve
resimlerin tram araclyla baskda baslmasdr. Bu sistem ile milyonlarca renk tonu elde
edilebilir. Tm dnyada kullanlan bir renk ayrm sistemidir.

C +M +Y+ K
C M Y K

Resim 2.1: Yarm ton bir orijinalin trikromi (CMYK) renk ayrm

16
2.1. Trigromi + Tire Spot Renk Ayrm
Bu tip renk ayrmna renk tonu CMYK renk karmndan kmayan ve bir resimle
baslmas gereken logo, yaz vs. rnek olarak verebiliriz. Burada resim, mecburen trikromi
baslacak; ancak CMYKden kmayan renk extra (spot) olarak baslacaktr. Baslacak spot
renk, iin durumuna gre birden fazla da olabilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, renk
ayrmda tire spot baslacak alanlarn tm renk ayrmlarda altnn boaltlmasdr.
Aadaki rnekte stteki yarm ton renkli resim C, M, Y ve K renkleriyle baslm;
alttaki turuncu ve krmz blgeler ise extra renk (P. 485C ve P. 137C) kullanlarak
oluturulmutur. Yani orijinal 6 (alt) renk ile baslacaktr.

Resim 2.2.: Trikromi + tire spot renk ayrm

17
2.2. Trikromi + Yarm Ton Spot Renk Ayrm
Trikromiden farkl ya da trikromi + en az bir spot (extra) rengin kullanld renk
ayrm sistemidir. Trikromi + tire spot renk ayrmndan fark, ekstra rengin resim ierisinde
(yarm ton) olarak kullanlyor olmasdr.

Photoshop 5.0dan sonra gelitirilen DCS 2.0 kayt format sayesinde dokmanda
kullanlan her trl spot renk, CMYK renkleri haricinde kaydedilebilmekte, ayn renk olarak
film k alnabilmekte ve istenilen renk boya ile spot olarak baslabilmektedir.
Aadaki rnekte resim C, M, Y, K renkleri ve krmznn daha canl grnmesini
salamak iin eksta renk olarak Pantone 179 C kullanlarak hazrlanmtr. Bu rnekte bir
nceki rnekten farkl olarak, spot rengin baslaca blgelerin de yarm ton (ok tonlu-ton
geili) olduu grlmektedir.

Resim 2.3: Trigromi + yarm ton spot renk ayrm

18
2.2.1. Spot Kanal Oluturma ve DCS 2.0 Kayt Format

Fotoraflar iinde grsel etkiyi kuvvetlendirmek, renk tonlarn zenginletirmek,

yaldz fosfor gibi zel boyalar kullanmak istediimiz obje veya alanlar kendimiz saptayarak
CMYK haricinde ayr renk kanal Spot Channel aarak gerekletirebiliriz. nk,
uygulayacamz bu ekstra spot renklerin ayr birer film tabakas olarak pozlanm olmas
gerekmektedir. Ayrtrlan filmler, daha sonra ayr kalplara pozlanarak istenilen renk
tonunda baslmaktadr.
Spot renk olutururken resim ileme programnda Channels (Kanallar) panelinden
faydalanlr. Bu panelde resmi oluturan renkler, kanallara ayrlm durumdadr (resim,
CMYK modunda ise C, M, Y, K kanallar; RGB modunda ise R, G, B kanallar gibi.).

Resim 2.4: Bir orijinalin RGB ve CMYK kanallar

Resim 2.5: CMYK moduna dntrme

19
 Spot renk uygulamas yapmak iin resmimizin CMYK modunda olmas gerekir.
nk bask, bu drt ana renk ve art kullanlacak spot renkle gerekleecektir. Bu nedenle
eer resim baka bir modda ise ncelikle onu CMYK moduna evirmeliyiz. Bu ilemi,
Image/Mode/CMYK Color komutuyla gerekletirebiliriz.
Resmimizi CMYK moduna evirdikten sonra yapmamz gereken ikinci ilem, spot
basacamz alanlarn seimi olmaldr. Bu seimi gerekletirmenin en pratik yolu ise
renklerin ton deerlerine gre seimini salayan color range komutudur. Ancak orijinalin
durumuna gre dier seim aralar da kullanlabilir.

Resim 2.6: Color Range komutu ve kullanm

Color Range penceresi aldktan sonra, fotoraf zerinde rengini kuvvetlendirmek

iin spot renk uygulamas yapacamz alan belirleyebiliriz. Bu ilem iin damlal seerek
fotoraftaki istediiniz renk zerine getirip tklamamz yeterli olacaktr. Seilen alan
geniletmek iin rengin daha farkl tonlarn da deneyebilir veya shift tuunu kullanarak daha
geni alanlar da seime ilave edebiliriz.
kan panel zerindeki Fuzziness deerini saa sola kaydrarak semi olduumuz
rengin dier tonlarn da ekleyip kartabiliriz.

Resim 2.7: Yeni spot kanal oluturma

20
 lemi tamamlayarak seimi gerekletirdikten sonra, ayrca baslacak olan bu alan
iin bir kanal amamz gerekecektir. Daha nceden de belirttiimiz gibi bu kanal spot
channel olarak adlandrlr. Channels panelinden New spot channel komutuyla yeni
kanalmz oluturabiliriz. Bu komutu verdiimizde karmza bir diyalog kutusu kacaktr.
Buradan baslacak rengin seimini yapabiliriz.

Photoshop programnda, color picker renk seim kutusunu tkladmz zaman alan
pencerede, zel Pantone ve dier spot renk kataloglar kullanma sunulmaktadr.

Resim 2.8: Spot kanal ve renk seim ayarlar

Bylece resmimiz zerinde spot renk ile baslacak alanlar semi ve bu alanlar iin
ayr bir kanal belirlemi olduk.
Eer renk vermek istemediimiz yerler varsa spot kanal seili iken bu blgeleri
temizleyerek rtu yapabiliriz. Ayrca verdiimiz rengin iddeti ok ya da az geldiyse rengin
opacity deeriyle (Edit/Fill) oynayabiliriz.

21
 Resim 2.9: Opacity ayarlar

Basacamz spot rengin kanal ile dier C,M,Y,K kanallarn incelediimizde spot
rengin altnda kalan CMYK kanallara ait alanlarda herhangi bir deiiklik olmadn
grrz. Bu durumda, spot rengin alt oyulmayacak ve ofset bask srasnda renklerin hepsi
st ste baslacaktr.

Resim 2.10: Spot kanal rnei

Resminizin durumuna gre seili alanlarn altn dier kanallarda boaltabileceiniz

gibi, rengi kuvvetlendirmek iin boaltmadan zerine de alabilirsiniz. Ekstra renge ait
mrekkep, rtc mrekkeplerden (Pantone 871 altn yaldz gibi) deil de yar rtc
mrekkeplerden ise ekstra rengin orijinal renk tonu, CMYK kanallarndaki alanlarn da
baslmas sonucu ekstra renk deiecektir. ayet baslacak ekstra mrekkep, yaldz gibi
rtc zellie sahip ise spot kanaln altnda kalan CMYK kanallar tekrar dzenleyerek spot
rengi kuvvetlendirecek ekilde renk dzenlemesi yaplr (Altn yaldz altna 50 % - 60 %
yellow; gm yaldz altna 20 % - 40 % siyah renk vs.).

22
 Gerekli ayarlama ve dzeltmeleri yaptktan sonra resmimizi baka bir grafik
programnda kullanmak veya spot rengiyle birlikte film kn (veya kalbn) almak iin
dokman DCS 2.0 kayt formatnda EPS olarak kaydetmeliyiz. Eer baka kayt
formatlaryla kaydedersek spot olarak baslacak renk gzkmeyecek ve istenilen sonu elde
edilmeyecektir. DCS 2.0 kayt format sayesinde dokmanda kullanlan her trl spot renk,
CMYK renkleri haricinde kaydedilebilmekte, ayn renk olarak film k alnabilmekte ve
istenilen renk boya ile spot olarak baslabilmektedir.

Resim 2.11: DCS 2.0 formatnda kaydetme

kan diyalog kutusunda;

Preview : TIFF (8 bit/pixel)

DCS : Single File with Color Composite
Encoding :Machintosh iin Binary, Windows iin ASCII seilir.

Resim 2.12: DCS 2.0 formatnda kaydetme

23
 Resim 2.13

DCS 2.0 olarak kaydetmi olduunuz Photoshop dokmann QuarkXpress, FreeHand,

IIIustrator ve dier grafik uygulama programlarnn renk paletlerinde ayn isimde yer alm
olur. Ayn renk adn kullanarak bu programlarda da ayn spot renk tonlarn istediiniz yaz,
izgi, zemin vs. alanlarda kullanabilirsiz.

24
 UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Aadaki ilemleri tamamladnzda resim ileme programnda trikromi+yarm ton
spot renk ayrmn istenilen srede yapabileceksiniz.
Bunun iin yeterli byklkte ve spot renk basmna uygun bir fotoraf dijital
ortamda temin ediniz.

lem Basamaklar

1. Resim ileme programnda resminizi anz (File/Open veya Ctrl+O).

Resminizin CMYK moda olup olmadn kontrol ediniz. Eer deilse

Image/Mode/CMYK Color komutu ile resmi CMYK moda dntrnz.

2. Spot renkte baslmas istenilen alanlar seiniz.

Bunun iin Select/color renge komutunu kullannz. Fuzziness ayar ile seim
alanlarnz geniletip daraltabilirsiniz.
Fazla seimleri karp eksik olanlar ekleyerek alan ierisinde dzgn seimler
yapmaya dikkat ediniz.

3. Yeni spot kanal anz.

Channels panelinin options alt mensnden New Spot Channel komutunu

iaretleyiniz.

4. Kullanacanz spot rengi seiniz.

Verilmek istenen spot rengi ink characteristic penceresinden seebilirsiniz.

25
 Solidity deeri, semi olduunuz rengin sadece ekranda grntlenmesi iin
kullanlr; film kta ve baskda hibir etkinlii yoktur.
Spot renk kanal zerinde istenmeyen yerler varsa rtulama yapmay
unutmaynz.

5. Dokmannz DCS.2.0 formatnda kaydediniz.

Spot kan diyalog kutusunda; Preview: TIFF (8 bit/pixel); DCS: Single File
with Color Composite; Encoding: Machintosh iin Binary, Windows iin ASCII
seili olmasna dikkat ediniz.

26
 LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A. OBJEKTF TESTLER

Aadaki sorularda doru olan kk iaretleyiniz.

1. Cyan, magenta, sar ve siyah renklerinin oluturduu, transparan mrekkepler ile

basky destekleyen renk ayrm sistemine .. denir.

2. CMYK + Spot Channel olarak allan dokman kayt formatnda

kaydedilir.

3. Ekstra rengin resim ierisinde (yarm ton) olarak kullanld renk ayrm sistemine
.. denir.

4. Spot renk ayrmnda dokmannz Windows iletim sistemi iin DCS 2.0 formatnda
kaydederken iaretlenir.

5. Yeni spot kanal ama, .... panelindeki ..

komutu ile yaplr.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek

kendinizi deerlendiriniz.
lme sorularndaki yanl cevaplarnz tekrar ederek, aratrarak ya da
retmeninizden yardm alarak tamamlaynz.

27
B. PERFORMANS DEERLENDRME

renme faaliyetinde kazandnz becerileri aadaki kontrol listesine gre

deerlendiriniz.

DEERLENDRME LTLER Evet Hayr

1. Resim ileme programnda resminizi atnz m?

2. Spot renkte baslmas istenilen alanlar setiniz mi?

3. Yeni spot kanal atnz m?

4. Kullanacanz spot rengi setiniz mi?

5. Dokmannz DCS.2.0 formatnda kaydettiniz mi?

DEERLENDRME

Faaliyet deerlendirmeniz sonucunda Hayr iaretleyerek yapamadnz ilemleri

tekrar ediniz.

28
 MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
YETERLK LME

retmeninizden dijital ortamda temin edeceiniz drt renkli bir orijinalin vektrel
izim programnda spot renk ayrmn yapnz.

Modl ile kazandnz yeterlii aadaki ltlere gre deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

1. Vektrel programda standart boyut sayfa atnz
m?
2. Makas- etek ve az srt boluklarn ayarladnz
m?

3. Klavuz izgileri yerletirdiniz mi?

4. Orijinali sayfaya ardnz m?

5. Orijinali sayfaya yerletirdiniz mi?

6. Kroslar yerletirdiniz mi?

7. Renkleri isimlendirdiniz mi?

8. Spot renk says kadar sayfay oalttnz m?

9. Sayfalarda bir rengi brakarak dier renkleri

sildiniz mi?

10. Spot renkleri %100 siyah renge evirdiniz mi?

11. k aldnz m?

29
 retmeninizden dijital ortamda temin edeceiniz ok tonlu renkli bir orijinal
zerinden resim ileme programn kullanarak trikromi + yarm ton spot renk ayrmn
yapnz.

Modl ile kazandnz yeterlii aadaki ltlere gre deerlendiriniz.

DEERLENDRME LTLER Evet Hayr

1. Resim ileme programnda resminizi atnz m?

2. Spot renkte baslmas istenilen alanlar setiniz mi?

3. Yeni spot kanal atnz m?

4. Kullanacanz spot rengi setiniz mi?

5. Dokmannz DCS.2.0 formatnda kaydettiniz mi?

DEERLENDRME

Uygulama faaliyetinde kazandnz davranlarda iaretlediiniz Evetler

kazandnz becerileri ortaya koyuyor. Hayrlarnz iin ilgili faaliyetleri tekrarlaynz.
Tamam Evet ise retmeninizle iletiim kurarak bir sonraki modle geiniz.

30
 CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1 CEVAP ANAHTARI

1 Renk ayrm
2 ok tonlu / tek tonlu
3 Spot renk
4 Tire renk ayrm
5 Overprint
6 Trapping (iirme)

RENME FAALYET-2 CEVAP ANAHTARI

1 Trikromi
2 DCS 2.0
3 Trikromi + yarm ton spot
4 ASCII
5 Channels / New spot channel

31
 KAYNAKA
KAYNAKA
ZLNGR RADAR Hande, Yaymlanmam Ders Notlar, stanbul.
ULUSAN Muammer, Adobe Photoshopta Spot Renk Kullanm, MacLine
Dergisi, 2004.
YANIK Hayri, Masast Yaynclk, Pnarba Matbaaclk, stanbul, 2004.
http://www.oberonplace.com-draw-trapping-autotrap
http://www.meb.gov.tr
http://www.webdersleri.com

32