UNIVERZITET U TUZLI

FARMACEUTSKI FAKULTET

SEMINARSKI RAD
TEMA: ORGANIZACIJA I FINANSIRANJE ZDRAVSTVENIH USTANOVA

Profesor: Studenti:

Doc. Dr. med.sci. Bećarević Munevera dr.med Suzana Gostimirović

Specijalista opšte medicine Nataša Todorović
Merzana Brkić
Nerma Beganović

Tuzla, decembar 2017.

Sadržaj
1. UVOD ................................................................................................................................. 3
2. Organizaciona struktura zdravstvenog sistema u Federaciji BiH ....................................... 4
3. Finansiranje zdravstvenog sistema unutar BiH ................................................................... 7
4. Zdravstveni sistem i zdravstvena politika u BiH ................................................................ 8
5. Metode finansiranja zdravstva ............................................................................................ 9
5.1. Finansiranje iz budžetskih prihoda .............................................................................. 9
5.2. Obavezno zdravstveno osiguranje ............................................................................... 9
5.3. Dobrovoljno zdravstveno osiguranje ......................................................................... 11
5.4. Finansiranje iz sredstava zajednice............................................................................ 11
5.5. Direktno plaćanje od strane korisnika ....................................................................... 11
5.6. Inostrana pomoć ........................................................................................................ 12
5.7. Kombinacija metoda .................................................................................................. 12
5.8. Drugi izvori finansiranja ............................................................................................ 12
6. Zakon o zdravstvenoj zaštiti ............................................................................................. 13
7. Literatura: .......................................................................................................................... 17
 1. UVOD

Tema ovog seminarskog rada je organizacija i finansiranje zdravstvenih ustanova u Bosni i

Hercegovini. Reći ćemo nešto više o samoj organizaciji zdravstvenog sistema, te o
upravljanju i finansiranju zdravstvenih ustanova.

Bosna i Hercegovina je podijeljena na Federaciju Bosne i Hercegovine, entitet Republike

Srpske i entitet Brčko Distrikt.

Slika 1. Podjela BiH na entitete i kantone

 2. Organizaciona struktura zdravstvenog sistema u Federaciji BiH

Zbog ovakve podjele BiH, postoje i različite organizacione strukture u okviru Federacije BiH,
Republike Srpske i Brčko Distrikta.

Slika 2. Organizaciona struktura zdravstvenog sistema u Federaciji BiH

Slika 3. Organizaciona struktura zdravstvenog sistema u Republici Srpskoj

Organizacija zdravstvene zaštite u Federaciji BiH provodi se na načelima solidarnosti,
dostupnosti i cjelovitog pristupa, bez obzira na starost, pol, vjersku i etničku pripadnost.
Zdravstvene usluge se pružaju na primarnom, sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene
zaštite, te na nivou federalnog i kantonalnih zavoda za zdravstvenu zaštitu. Poseban oblik
zaštite zdravlja stanovništva ostvaruje se putem javnoga zdravstva, Zakonom utvrđena prava
građana najvećim se dijelom financiraju iz obaveznog zdravstvenoga osiguranja (Zakon o
zdravstvenoj zaštiti, Zakon o zdravstvenom osiguranju).

P rotok podataka u B iH
Zdravstveno osiguranje

M inistarstvo civilnih D ržavni nivo

poslova
Sektor za zdravstvo

E ntitetski nivo

FB iH RS DB
Zavod Fond Zavod
zdravstvenog zdravstvenog zdravstvenog
osiguranja osiguranja osiguranja
osiguranja i
reosiguranja

K antonalni nivo
K a nto n K a nto n K a nto n K a nto n K a nto n
ZZO ZZO ZZO ZZO ZZO

K a nto n K a nto n K a nto n K a nto n K a nto n

ZZO ZZO ZZO ZZO ZZO

N ivo izvora /obezbjeđivanja

podataka
D o m ovi T ercijarni P rivatni
B olnice zdarvlja centri pružatelji
usluga

Slika 4. Organizacija zdravstvenog sistema u BiH

Zdravstvena djelatnost obavlja se na primarnom, sekundarnom i tercijarnom nivou

zdravstvene zaštite, te na nivou federalnih i kantonalnih zdravstvenih zavoda.
PRIMARNA ZAŠTITA

Ovaj prvi, profesionalni nivo zaštite bio je u početku shvaćen kao medicina prvog kontakta ili
primarna medicinska zaštita, odnosno zaštita koja se pruža pacijentu od strane kvalifikovanog
zdravstvenog radnika (ljekara ili sestre) kada se pacijent prvi put javi sa simptomima ili
znacima oboljenja. Tu spadaju: ambulanta porodične medicine, stomatološka ambulanta, dom
zdravlja, apoteka, dom za zdravstvenu njegu .

SEKUNDARNA ZAŠTITA

Definiše se kao nivo zaštite koji se obezbeđuje kroz specijalističku službu, ili nivo zaštite gdje
je potrebna specijalizovana pažnja za kompleksnija stanja od onih koje može riješiti ljekar
opšte prakse na primarnom nivou. Specijalisti koji rade na ovom nivou su takozvani »opšti
specijalisti« i to su opšti hirurzi, internisti, ginekolozi, psihijatri, koji pružaju zaštitu u tzv.
opštim bolnicama. Tu spadaju: specijalistička ambulanta, specijalistički centar, bolnica,
zavod...

TERCIJERNA ZAŠTITA

Ovaj nivo zaštite definiše se kao visoko specijalizovan ilil subspecijalistički nivo i uključuje
visoko specijalizovane usluge koje se mogu pružati samo u specijalizovanim i za posebne
svrhe osnovanim institucijama ili zahtijevaju subspecijalističke kadrove kao što su plastični
hirurzi, neurohirurzi, kardiohirurzi i drugi. Specijalizovane institucije koje pružaju ovu zaštitu
su istovremeno i škole za zdravstvene kadrove (kao što su univerzitetske bolnice, klinike i
slično). Tu spadaju: specijalistička ambulanta, specijalistički centar , bolnica, zavod...
 3. Finansiranje zdravstvenog sistema unutar BiH

Sistem finansiranja zdravstvene zaštite zauzima središnje mjesto u funkcionisanju

zdravstvenog sistema. Nema države na svijetu koja može osigurati svim svojim stanovnicima
sve blagodati koje moderna medicina omogućava. Zdravstvena industrija vodeća je industrija
novih tehnologija u svijetu. Ulaganje u zdravlje treba biti temeljna investicijska strategija
svakog pojedinca i svakog društva.

Finansiranje sistema podrazumijeva:

1. Sve mehanizme za prikupljanje sredstava kojima se finansiraju aktivnosti u zdravstvenom

sistemu:
a. Porezi (budžetski prihodi)
b. Zdravstveno osiguranje
c. Direktna placanja od strane korisnika usluga
2. Funkcionisanje institucija koje se baveprikupljanjem sredstava
3. Objedinjavanje sredstava na nivou sistema

Glavni ciljevi u finansiranju zdravstva su:

 Osiguranje sredstava za zdravstvenu zaštitu;

 Postaviti ispravne ekonomske standarde i kriterijume u korištenju i prušanju
zdravstvenih usluga;
 Osigurati da korisnici imaju odgovarajući pristup individualnoj zdravstvenoj zaštiti i
 Osigurati finansiranje javno-zdravstvenih usluga od opšte važnosti.
4. Zdravstveni sistem i zdravstvena politika u BiH

Osnovni elementi sistema zdravstene zaštite su:

 ljudski resursi,
 organizacija i administracija,
 rukovođenje,
 finansiranje i
 obezbeđivanje zdravstvenih usluga stanovništvu.

Poluge Među - ciljevi Ciljevi

Organizacioni
aranžmani Jednakost

Zdravlje

Finansiranje Efikasnost
Zaštita od
finansijskog rizika

Raspodjela
sredstava Efektivnost

Zadovoljstvo
korisnika
Pružanje
usluga Izbor

Slika 5. Osnovni elementi sistema zdravstene zaštite

Poluga 'organizacioni aranžmani' odnosi se na ekonomsko – politički ambijent, organizaciju i

funkciju rukovođenja u vezi sa službama za finansiranje – fondovima, kupcima i davaocima
usluga.

Poluga finansiranje i raspodjela sredstva odnosi se na prikupljanje, udruživanje i raspodjelu

sredstva, te mehanizme plaćanja davalaca zdravstvenih usluga.

Poluga pružanje usluga odnosi se na sadržaj usluga koje pruža sektor zdravstva.
5. Metode finansiranja zdravstva

1. Finansiranje iz budžetskih prihoda

2. Obavezno zdravstveno osiguranje
3. Dobrovoljno zdravstveno osiguranje
4. Finansiranje iz sredstava zajednice
5. Direktno plaćanje od strane korisnika usluga
6. Inostrana pomoć
7. Kombinacija metoda
8. Druge metode finansiranja

5.1.Finansiranje iz budžetskih prihoda

Zdravstvenom zaštitom, koja se finansira iz budžetskih prihoda ,je pokrivena cjelokupna

populacija. Zdravstvene usluge osiguranicima pruža mreža javnih zdravstvenih ustanova.
Svake godine se pregovara o udjelu zdravstva u godišnjem budžetu (podložan uticaju
političkih prioriteta).Ovo je osnovni izvor finansiranja u više od 100 zemalja (Velika
Britanija, Finska, Švedska, Brazil, Malezija,…)

Ovaj tip finansiranja se zove Beveridžov model finansiranja. Počeci ovog modela sežu u
početak dvadesetog vijeka, a formalno ga je u Engleskoj postavio Beverige 1942. godine. Na
početku se i kod ovog sistema razvio veliki broj nezavisnih zdravstvenih fondova koji su
pokrivali manje dijelove stanovništva. Kao izvor finansiranja koriste se porezi skupljeni u
državnom budžetu, što znači da sistem zdravstvene zaštite ne raspolaže sopstvenim
sredstvima. Država preuzima ulogu vođenja i upravljanja. Pored toga, država organizuje
odgovarajuću mrežu zdravstvenih kapaciteta. O dijelu budžeta namjenjenom za zdravstvenu
zaštitu odlučuje država, a raspoređivanje sredstava izvode institucije državne uprave. Država
propisuje i aktivnosti i zadatke zdravstvene službe.

5.2.Obavezno zdravstveno osiguranje

Obaveznim zdravstvenim osiguranjem obezbjeđuju se osiguranicima i članovima porodice

osiguranika pravo na korišćenje zdravstvene zaštite i pravo na novčane naknade i pomoći po
ovom zakonu. Obavezno zdravstveno osiguranje zasniva se na načelima uzajamnosti i
solidarnosti osiguranika u okviru kantona ili u okviru dva ili više kantona. Solidarnost
podrazumjeva da postoji redistribucija sredstava među: bogatima i siromašnima, pojedincima
i porodicama, osobama sa niskim i visokim nivoom zdravstvenog rizika, mlađima i starijima.

Obavezno zdravstveno osiguranje postoji kao zaseban model finansiranja- Bismarck-ov

model zdravstvenog osiguranja ili sistem socijalnog osiguranja. To je najstariji sistem
zdravstvenog osiguranja koji je nastao sa uspostavljanjem prvog zakonodavstva sa područja
zdravstva i zdravstvenog osiguranja u Nemačkoj 1883. godine, kada je vladao Otto von
Bismarck. .
Prethodno dobrovoljno, osiguranje ovim zakonom postaje obavezno, što propisima
objezbeđuje država. Glavni izvor sredstava za zdravstvenu zaštitu u toj grupi država
predstavljaju sredstva socijalnog osiguranja. Osiguranje od rizika plaćaju svi koji imaju bilo
kakav dohodak. Finansiranje u tim sistemima uključuje određivanje stope doprinosa koje
plaćaju poslodavci, plaćanje doprinosa od strane radnika kao i transfer iz drugih kasa ili
fondova (npr. penzioni fond ili fond za nezaposlene). Poslodavci i uposleni plaćaju doprinose
po pravilu u jednakom iznosu.

Doprinosi se slivaju u bolesničke kase ili osiguravajuća društva, koja su od države skoro
potpuno nezavisne, ali su (u različitoj mjeri) podvrgnute državnom nadzoru. To znači da same
određuju stope doprinosa za zdravstveno osiguranje, opredjeljuju prava osiguranih osoba u
odnosu na zdravstvene usluge i novčana primanja i stupaju u odnose ugovaranja sa
bolnicama, udruženjima ljekara, stomatologa i farmaceuta. Bismarck-ov model finansiranja
zdravstva imaju u Evropi (Austrija, Belgija, Njemačka, Češka, Holandija, Francuska,
Švajcarska, Litvanija, Mađarska, Slovačka, Poljska, Slovenija, BiH, Srbija, Hrvatska,
Estonija, Rusija,...), Južnoj Americi (Argentina, Bolivija, Brazil, Čile, Kolumbija, Kostarika,
Ekvador,...), Africi (Alžir, Kenija, Libija, Tunis,...), Aziji (Kina, Indonezija, Filipini,
Vijetnam,...).

Izvori finansiranja iz obaveznog zdravstvenog osiguranja su :

 doprinos iz plata radnika koji su u radnom odnosu kod pravnog ili fizičkog lica
 doprinosa na prihod lica koja obavljaju privrednu ili neprivrednu djelatnost ličnim
radom; doprinosa iz penzija i invalidnina i drugih naknada iz penzijskog i invalidskog
osiguranja
 doprinosa za nezaposlene građanje
 doprinosa koji se plaća na stalnu novčanu pomoć i za lica smještena u ustanovama
socijalne zaštite
 doprinosa iz prihoda od samostalne estradne djelatnosti, izdavanja ploča, audio i
vodeo kaseta, i na ulaznice za organizaciju spotrskih, estradnih i drugih kulturnih
javnih priredbi
 doprinosa na prihod od autorskh prava, patenata i tehničkih unapređenja
 doprinosa iz dohotka od poljoprivredne djelatnosti, odnosno drugih prihoda ostvarenih
obavljanjem poljoprivredne djelatnosti, kao i zakupnine za poljoprivredno zemljiste
 doprinosa lica koja sama plaćaju doprinos
 sredstava budžeta kantona odnostno opštine
 sredstava ličnog učešća osiguranih lica u pokriću troškova zdravstvene zaštite i
 prihoda od donacija, pomoći, taksi, kamata, dividendi i drugih prihoda.

Propisani doprinosi na zdravstveno osiguranje :

 u FBiH, na bruto platu po stopi od 12.5% iz plate te 4% na teret poslodavca, te se ova

sredstva uplaćuju na račun Zavoda zdravstvenog osiguranja i reosiguranja kantona
 u RS, na bruto platu i sve naknade po stopi od 12.5%, te se ova sredstva uplaćuju na
jednistveni račun Fonda zdravstvenog osiguranja RS
  u DB, na bruto platu i naknade po stopi od 12%, te se ova sredstva uplaćuju na
jedinstveni racun Fonda zdravstvenog osiguranja DB.

5.3.Dobrovoljno zdravstveno osiguranje

Dobrovoljno zdravstveno osiguranje je dopuna paketu usluga osnovnog osiguranja, kojim se

omogućava brža usluga, kao i viši standard usluge, bez dugotrajnog čekanja pri čemu
osiguranik sam bira opseg zdravstvene zaštite i usluga prema svojim potrebama i
mogućnostima. Dodatno zdravstveno osiguranje je dobrovoljno osiguranje koje objezbeđuje
osiguraniku pokriće vanstandardnih prava i usluga koje prevazilaze prava iz iz obaveznog i
dopunskog osiguranja. Pojedinci dobrovoljno plaćaju premije za osiguranje profitnim ili
neprofitnim osiguravajućim organizacijama, koje ugovaraju pružanje zdravstvene zaštite sa
privatnim ili javnim ustanovama. Može biti zamjensko, dopunsko ili dodatno.

5.4.Finansiranje iz sredstava zajednice

Neprofitni planovi avansnog plaćanja za zdravstvenu zaštitu. Članstvo u takvim zajednicama

je dobrovoljno. Njihova kontrola se vrši od strane zajednice. Zdravstvena zaštita se često
pruža kroz nevladine organizacije ili privatne ustanove. Zastupljeno u zemljama u kojima ne
postoji druga forma zdravstvenog osiguranja (Afrika, Kina, Indija,Nepal, Filipini, Argentina,
Kolumbija, Ekvador, Meksiko,...)

5.5.Direktno plaćanje od strane korisnika

Korisnici direktno plaćaju troškove vezane za korišćenje zdravstvene zaštite. Plaćaju

kompletne troškove, jer nemaju nikakvu formu osiguranja, ili plaćaju kompletne troškove
(iako su zdravstveno osigurani), jer biraju zdravstvenu ustanovu koja ne priznaje njihovo
zdravstveno osiguranje. Mogu plaćati neke troškove (participacija, lijekovi), za koje je
propisano da ih osiguranici plaćaju.
 Slika 6. Potrošnja za zdravstvo u Republici Srpskoj 2009-2011. godina

5.6.Inostrana pomoć

Može biti značajan izvor finansiranja zdravstvene zaštite za siromašnije zemlje. Donatori se
rjeđe fokusiraju na podršku reformama sistema. Češće je u pitanju podrška specifičnim
programima sa mjerljivim ishodima (vakcinacija, tuberkuloza, malarija, AIDS, Ebola...).

5.7.Kombinacija metoda

Obično je dominantna jedna metoda finansiranja (preko 50% sredstava koja stižu u
zdravstveni sistem), a uz nju se primjenjuju i druge metode. Kombinacija metoda ublažava
nedostatke pojedinih metoda.

5.8.Drugi izvori finansiranja

Prodaja usluga na tržištu, zakupnine, projekti, prodaja osnovnih sredstava, donacije,

refundacija bolovanja, kamate....
6. Zakon o zdravstvenoj zaštiti
«Službene novine Federacije BiH», broj 41/10 /4.8.2010./

I. OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim zakonom uređuju se načela, mjere, način organiziranja i provođenja zdravstvene zaštite,
nosioci društvene brige za zdravlje stanovništva, prava i obaveze osoba u korištenju
zdravstvene zaštite, te sadržaj, način obavljanja i nadzor nad obavljanjem zdravstvene zaštite
na teritoriji Federacije Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Federacija).

Nivoi zdravstvene djelatnosti

Član 32.

Zdravstvena djelatnost obavlja se na primarnom, sekundarnom i tercijarnom nivou

zdravstvene zaštite, te na nivou federalnih i kantonalnih zdravstvenih zavoda. Poseban oblik
zaštite zdravlja stanovništva se ostvaruje organizacijom javnog zdravstva. Zdravstvenu
djelatnost obuhvata i komplementarno obavljanje alternativne medicine od zdravstvenih
radnika na naĉin i pod uslovima propisanim ovim zakonom.

Član 33.

Zdravstvena zaštita na primarnom nivou obuhvata:

 djelatnost porodične medicine;

 djelatnost zdravstvene zaštite djece;
 djelatnost polivalentnih patronažnih sestara u zajednici;
 higijensko-epidemiološku zaštitu;
 hitnu medicinsku pomoć;
 zaštitu reproduktivnog zdravlja žena;
 zdravstvenu zaštitu kod nespecifičnih i specifičnih plućnih oboljenja;
 fizikalnu i mentalnu rehabilitaciju u zajednici;
 specifičnu zdravstvenu zaštitu radnika, kao dio medicine rada, ako je ugovorena sa
poslodavcem;
 zubozdravstvenu zaštitu;
 laboratorijsku i radiološku dijagnostiku primarnog nivoa;
 apotekarsku djelatnost.

Zdravstvena zaštita na primarnom nivou, pored navedenog, obuhvata:

 praćenje zdravstvenog stanja stanovnika i provođenje mjera za zaštitu i unapređenje

zdravlja stanovnika;
 prevenciju, liječenje i rehabilitaciju bolesti i povreda;
 otkrivanje i suzbijanje faktora rizika masovnih nezaraznih bolesti;
  specifičnu preventivnu zdravstvenu zaštitu mladih, naročito u osnovnim i srednjim
školama, te visokim školama na svom području;
 imunizaciju protiv zaraznih bolesti;
 liječenje i rehabilitaciju u kući;
 palijativnu njegu.

U cilju obezbjeđenja potrebne dostupnosti zdravstvene zaštite, primarna zdravstvena zaštita

organizuje se tako da je korisnicima dostupna u opštini njihovog prebivališta. U cilju
obezbjeđenja dostupnosti zdravstvene zaštite specifičnih populacija, u primarnoj zdravstvenoj
zaštiti se razvija i unapređuje prijateljski pristup prema mladima u skladu sa propisima o
mladima. Na primarnom nivou zdravstvene zaštite može se organizovati i provoditi nastavna i
naučno-istraživačka djelatnost. Nastava iz oblasti porodične medicine može se organizovati i
provoditi u centrima za edukaciju iz porodične medicine koji su nastavna baza fakulteta
zdravstvenog usmjeranja. Planovi i programi nastave iz st. 5. i 6. ovog člana podliježu
saglasnosti federalnog ministra.

Član 34.

Zdravstvena djelatnost na primarnom nivou zdravstvene zaštite provodi se i organizuje u

timskom radu u kojem učestvuje najmanje zdravstveni radnik visoke stručne spreme: doktor
medicine, doktor stomatologije i magistar farmacije i medicinska sestra-tehničar. Poslove u
zdravstvenoj djelatnosti na primarnom nivou zdravstvene zaštite obavljaju doktori medicine,
porodični liječnici, medicinska sestra-tehničar svih stepena stručne spreme i svih profila,
specijalisti porodične medicine, medicine rada, školske medicine, urgentne medicine,
pneumofiziologije, biohemije, specijalisti epidemiologije ili higijene, doktori stomatologije,
magistri farmacije, diplomirani inžinjeri medicinske biohemije i diplomirani inžinjeri
medicinsko-laboratorijske dijagnostike sa svojim saradnicima.

U zdravstvenoj djelatnosti na primarnom nivou zdravstvene zaštite poslove zdravstvene

zaštite u vezi sa radiološkom dijagnostikom, fizioterapijom, zaštitom materinstva, kao i
higijensko-epidemiološkim službama, pored liječnika odgovarajuće specijalnosti, obavljaju
diplomirani inžinjeri medicinske radiologije, diplomirani fizioterapeuti, diplomirana babica i
diplomirani sanitarni inžinjeri. U zdravstvenoj djelatnosti na primarnom nivou zdravstvene
zaštite poslove zdravstvene zaštite djece obavlja specijalist pedijatrije, poslove zdravstvene
zaštite žena u vezi sa trudnoćom, porođajem, materinstvom, planiranjem porodice, ranim
otkrivanjem malignih bolesti i liječenjem polno prenosivih i drugih bolesti obavlja specijalist
ginekologije, sa diplomiranom babicom, a poslove zaštite mentalnog zdravlja obavlja
specijalist psihijatrije, te zdravstveni saradnici visoke stručne spreme. U provođenju
pojedinačnih mjera zdravstvene zaštite u zdravstvenoj djelatnosti na primarnom nivou
zdravstvene zaštite, a posebno u zdravstvenoj zaštiti radnika, djece predškolskog i školskog
uzrasta, te zaštiti mentalnog zdravlja učestvuje i psiholog, socijalni radnik, logoped,
surdiaudiolog i edukator-rehabilitator, odnosno drugi stručnjaci za pojedina specifična pitanja
te zaštite. Zdravstveni radnici u zdravstvenoj djelatnosti na primarnom nivou zdravstvene
zaštite u timskom radu sarađuju sa zdravstvenim radnicima drugih specijalnosti na
sekundarnom nivou zdravstvene zaštite.
 Član 38.

Zdravstvena djelatnost na sekundarnom nivou zdravstvene zaštite obuhvata specijalističko-

konsultativnu i bolničku zdravstvenu djelatnost. Na sekundarnom nivou zdravstvene zaštite
može se organizovati i provoditi nastavna i naučnoistraživačka djelatnost.

Član. 39

Specijalističko-konsultativna zdravstvena djelatnost na sekundarnom nivou zdravstvene

zaštite predstavlja dio zdravstvene djelatnosti koja, kroz pružanje vanbolničkih usluga,
obezbjeđuje podršku primarnoj i bolničkoj zdravstvenoj djelatnosti, a s ciljem povećanja
stepena rješavanja zdravstvenih problema pacijenata i racionalnijeg korišćenja resursa u
zdravstvu. Specijalističko-konsultativnu djelatnost iz stava 1. ovog člana obezbjeđuje bolnica.
U cilju obezbjeđenja potrebne dostupnosti zdravstvene zaštite, specijalističko-konsultativna
djelatnost iz opšte interne medicine, opšte hirurgije, neurologije, otorinolaringologije,
oftalmologije, ortopedije, dermatologije i radiološke dijagnostike primarnog nivoa organizuje
se tako da je korisnicima dostupna u opštini njihovog prebivališta u skladu sa propisom kojim
se utvrđuje osnovni paket zdravstvenih prava (u daljnjem tekstu: osnovni paket zdravstvenih
prava). Ukoliko nisu obezbjeđene službe u zajednici iz ĉlana 84. stav 3. ovog zakona,
djelatnost službi u zajednici se obezbjeđuje kroz rad specijalističko-konsultativne djelatnosti,
tako da je korisnicima dostupna u opštini njihovog prebivališta. Dostupnost ostalih
specijalističko-konsultativnih djelatnosti se obezbjeđuje u prostoru bolničkih zdravstvenih
ustanova u skladu s osnovnim paketom zdravstvenih prava.

Član 41.

Zdravstvena djelatnost na tercijarnom nivou obuhvata i pružanje najsloženijih oblika

zdravstvene zaštite iz specijalističko-konsultativnih i bolničkih zdravstvenih djelatnosti,
naučnoistraživački rad, te izvođenje nastave na osnovu ugovora za potrebe fakulteta
zdravstvenog usmjerenja. Planovi i programi nastave iz stava 1. ovog člana podliježu
saglasnosti federalnog ministra.

Član 42.

Zdravstvenu djelatnost na tercijarnom nivou provode zdravstvene ustanove koje ispunjavaju

uslove u pogledu prostora, opreme i kadra, kao i primijenjenih tehnologija za obavljanje
najsloženijih oblika zdravstvene zaštite iz specijalističko-konsultativnih i bolničkih
zdravstvenih djelatnosti, a koje utvrdi federalni ministar posebnim pravilnikom.

Član 44.

Apotekarska djelatnost je dio zdravstvene djelatnosti koja se obavlja na primarnom,

sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite i koja obezbjeđuje snabdijevanje
stanovništva, zdravstvenih ustanova i privatnih praksi lijekovima i medicinskim sredstvima u
skladu sa propisom kojim se uređuje apotekarska djelatnost.
Osnivanje i organizovanje zdravstvenih ustanova

Član 53.

Zdravstvenu djelatnost obavljaju zdravstvene ustanove koje osniva Federacija, kanton

odnosno opština, te domaća i strana fizička ili pravna lica u svim oblicima svojine. Federacija
je osnivač federalnih zavoda iz ĉlana 43. stav 1. ovog zakona. Jedan ili više kantona i
Federacija, zajedno, mogu biti osnivači: univerzitetske-kliničke bolnice i zavoda.

Kanton može biti osnivač: bolnice, lječilišta, zavoda za javno zdravstvo kantona, zavoda za
medicinu rada kantona, zavoda za bolesti zavisnosti kantona, zavoda kao specijalizovane
zdravstvene ustanove, doma zdravlja, apoteke, ustanove za hitnu medicinsku pomoć i
ustanove za zdravstvenu njegu u kući. Opština može biti osnivač doma zdravlja, ustanove za
zdravstvenu njegu u kući i apoteke. Domaća i strana fizička, odnosno pravna lica mogu biti
osnivači: poliklinike, opšte bolnice, specijalne bolnice, lječilišta, apoteke, ustanove za
zdravstvenu njegu u kući, ustanove za palijativnu njegu, centra za dijalizu i zavoda kao
specijalizovane zdravstvene ustanove u svim oblicima svojine. Kantonalnim propisima može
se bliže odrediti osnivanje zdravstvenih ustanova na primarnom nivou zdravstvene zaštite.

Član 54.

Osnivač zdravstvenih ustanova u svojini Federacije je Parlament Federacije BiH. Osnivač

zdravstvenih ustanova u svojini kantona je zakonodavno tijelo kantona. Osnivač zdravstvenih
ustanova u svojini opštine je opštinsko vijeće.

Član 61.

Sredstva za finansiranje zdravstvenih ustanova koje obezbjeđuju izvršenje prava iz člana 11.
ovog zakona obezbjeđuju se iz:

 sredstava Budžeta Federacije;

 iz sredstava zdravstvenog osiguranja;
 donacija, pomoći i drugih izvora.
7. Literatura:
 Finansiranje zdravstvenog sistema i zdravstvenih ustanova, Severin Rakić
 SISTEM FINANSIRANJA ZDRAVSTVENE ZAŠTITE-Iskustva u kontrahiranju na
području Tuzlanskog kantona - Mr sci ecc. Šehzada Salihbašić
 www.zzjzfbih.ba/wp-content/.../10/Zdravstveni-sistem-BIH.pdf
 https://advokat-prnjavorac.com/zakoni/Zakon-o-zdravstvenom-osiguranju-FBiH.pdf
 http://www.fmoh.gov.ba/index.php/zakoni-i-strategije/zakoni/zakon-o-zdravstvenoj-
zastiti
 http://www.mfub.bg.ac.rs/dotAsset/53079.pdf
 http://www.tmg.org.rs/v320405.htm