“WALONG TAONG GULANG” NI

GENOVEVA MATUTE (ISANG REBYU)

“Ang kabataan ang pag-asa ng bayan”. Sino ba naman ang hindi nakakaalam sa mga
katagang ito. Paulit ulit ba namang banggitin sa mga talumpati ng presidente, senador at iba pang
opisyal sa gobyerno, paulit ulit na isinusulat sa mga sanaysay at paulit ulit na status sa facebook
at twitter ng mga kabataan kung feel nilang ipost.#KabataanPagasaNgBayan. At isa na nga ako
sa paulit ulit na gumagamit ng katagang ito. Aminin… nagamit mo na rin to hindi ba? o napost
mo na sa facebook mo?

Mula pa sa panahon ni Jose Rizal hanggang kasalukuyan ay buhay na bahay parin ang katagang
ito. Buhay nga ba? O nababanggit lang kahit hindi naman talaga nabibigyang pansin.

Paano ba naging pag-asa ng bayan ang mga kabataan? Noong una ko nga itong narinig, nasa
elementary pa ako, nasabi ko na lang sa aking sarili, “Wow! Ang heavygat pala ng
responsibilidad ko. Imagine? Ako ay pag-asa ng bayan’’ At ikaw, bilang isa sa mga kabataan,
pag-asa ka rin ng bayan. Pag-asa ng bayan dahil ang mga kabataan ang susunod na magiging
opisyal ng gobyerno at susunod na mga manggagawa ng bansa.,Sa madaling salita, darating ang
araw, kabataan ngayong kasalukuyan ang mamumuno, magpapagalaw at magpapaunlad sa
bayan. Sabi nga ni Big Brother “pagdating ng takdang panahon”. Baka ako o ikaw ang maging
presidente ng Pilipinas, maging doktor o kaya naman ay maging guro.

Nasaan na nga ba ang mga kabataang sinasabing pag-asa ng bayan? Si Leoncio ba? Nasaan na
ang pinagmamalaki nilang edukasyon ang sagot sa kahirapan? Nasa paaralan ba? Ano ang
ginagawa ng pamahalaan? Ito ang ilan sa mga natanong ko lalo na nang matapos kong basahin
ang kwentong “Walong Taong Gulang” ni Genoveva Matute.

“ang init!”

“Ang sikip naman”

“Ang baho!”

Ito ang mga madalas marinig sa loob ng isang masikip na silid aralan. Sa halip na 40 estudyante
lamang sa isang silid ay nagiging 60 pataas pa. Ang pangdalawahang mga silya ay nagiging
pangtatluhan. Ang amoy ng iyong katabi ay nagiging amoy mo na rin. Kulang na nga lang ay
magkapalitpalit kayo ng mukha.

“ang bagal mo naman”

“teka! Huwag mo muna ilipat!”

Yan naman ang maririnig sa tuwing kailangan gumamit ng libro ngunit may isang libro lamang
para sa inyong tatlong magkakadikit.

Paano ko nalaman? Dahil galing din ako sa isang pampublikong paaralan.

Sa ganitong eksena sa paaralan, kaya mo bang makapag-aral nang mabuti? Makakapakinig ka pa

kaya ng maayos sa iyong titser? May sapat na kaalaman ka pa kayang matutunan?

Edukasyon ang sagot sa kahirapan.

Kahirapan ay hadlang sa edukasyon.

Dalawang magkaibang pangungusap ngunit iisa ang pinapatungkuan at iyon ay ang kinabukasan
ng ating bayan. Gaya ng katagang “kabataan ang pag-asa ng bayan” , alam na alam na rin natin
at lagi na ring nababanggit ang kasabihang “edukasyon ang sagot sa kahirapan”. Isipin kung
lahat ng kabataan ay nakapagtapos ng pag-aaral at may trabaho, sabi nga sa kanta ng Sineskwela
“kinabukasan ng ating bayan, siguradong makakamtan”. Ngunit hindi lahat ng tao ay bida sa
isang mala-teleseryeng buhay, telesrye kung saan kahit gaano kahirap ang buhay, giginhawa at
sasaya parin pagdating sa wakas. Bakit? Dahil hindi naman lahat ay nakakapag-aral. Hindi lahat
ay nakakatapos sa kolehiyo at lalong hindi lahat ay may hanapbuhay. At ang mga dahilang ito ay
nag-uugat sa salitang kahirapan. Oo, tama, kahirapan ay hadlang sa edukasyon na hadlang din sa
maunlad na bansa.

Tulad ng nasa akdang nabanggit, malaki ang epekto ng kahirapan sa mga mag-aaral. Biktima si
Leoncio ng kahirapan. “Si Leoncio! Si Leoncio! Puro na lang si Leoncio! Si Leoncio na walang
malay!” (Oh di ba,Vilma Santos lang ang peg). Paano nga naman makakapagpokus sa isang
aralin ang estudyante kung walang laman ang kanyang tiyan? Kung matamlay ang kanyang
katawan? Paano?
Sobra din ang epekto ng kahirapan sa mga mag-aaral sa mga loobang nayon sa mga probinsya
lalo na sa parteng Visayas at Mindanao. Maraming mga dokumentaryo na siguro tayong
napanood tungkol sa mga mag-aaral na naglalakad ng milya milyang kilometro para makapasok
sa eskwelahan o di kaya ay binabaybay pa ang anyong tubig makapasok lamang.

May naitalang 24.9 porsyento ng populasyon ang mahihirap sa Pilipinas ayon sa

pananaliksik ng Philippine Statistics Authority (PSA) sa unang anim na buwan ng taong
2013. Napakalaki ng porsiyentong ito kung iisipin at maari rin na mas malaki pa sa
24.9% ang mahirap sa bansa. Hindi ko alam kung saan galing at kung paano nakuha
ang 24.9% ngunit kitang kita naman habang binabaybay ang kalsada ng Maynila at
kitang kita din habang nanonood ng balita sa telebisyon na mas malaki pa sa
porsyentong nabanggit ang mahihirap sa ating bansa. Pwedeng nasa nabanggit na
porsyento na yan ang magiging dalubhasa sa siyensya o magiging mahusay na guro na
maaring hindi na mangyari kung ang edukasyon na dapat nararanasan ay hindi man
lang masisilayan.
Marahil ipagmamalaki ng gobyerno ang kanilang mga proyekto. Oo, malaking
tulong ang libreng matrikula sa pampublikong paaralan ngunit hindi ito sapat. Paano
ang baon araw-araw ng mga estudyante? Paano ang mga gamit sa eskwela? ang
uniporme? ang pamasahe? ang kanilang kalusugan? Hindi sapat ang feeding program
isang beses o dalawa kada buwan. Hindi sapat ang pamimigay ng isang notebook at
isang lapis sa bawat estudyante. Hindi ko sinasabing sagutin lahat ng pangangailangan
ng mga kabataan ngunit tanging hiling ko lang ay magkaroon ng sapat na trabaho para
sa lahat ng mamamayan lalo na sa bawat magulang.

Oo, lahat ay nakakatulong ngunit hindi sapat kaya naman hindi rin sapat ang
kaalamang nakukuha ng kabataan mula sa paaralan. Hindi sapat ang kasanayan. Hindi
sapat ang karunungan. Hindi sapat kung kayat hindi rin lubusang umuunlad ang bansa.

Hindi sarado ang aking isipan. Si leoncio? Oo, si Leoncio ay isa pa ring pag-asa ng
bayan. Si Leoncio balang araw ay magiging presidente ng Pilipinas, magiging doktor o
kaya naman ay magiging guro. Ito ay mangyayari kung mangyayari rin sana ang aking
panalangin. Panalangin para sa pamahalaan na sana ay paglaanan ng nararapat na
badyet and Kagawaran ng Edukasyon. Panalangin na sana ay pagtuunan ng pansin
ang kakulangan sa trabaho sa bansa. Panalangin para sa mga guro na sana ay
maglingkod nang tapat sa kabila ng kakarampot na sahod ngunit dasal ko rin
naman para sa pamahalaan na bigyan ng nararapat na bayad ang paghihirap ninyong
mga guro. May pag-asa pa. May magagawa pa. Mangyayari ito kung ang bawat isa ay
maglilingkod ng tapat sa kanilang tungkulin lalo na yung mga nasa posisyon sa
gobyerno. Tama na ang pagnanakaw sa kaban ng bayan. Tama na ang pagnanakaw
sa edukasyong dapat ay nararanasan ng bawat kabataan. Tama na!

Sa aking pagwawakas, simple lang naman ang aking katanungan. Katanungan saaking
sarili, sa kapwa ko kabataan, sa mga magulang sa mga guro at lalo na sa mga nasa
posisyon sa pamahalaan.
Handa na ba tayo?

Walong Taong Gulang

Ang akdang Walong Taong Gulang na isinulat ni Genoneva Edroza Matute ay isang halimbawa
ng akdang lahat ng mambabasa, lalo na ang mga Pilipino ay madaling makarelate. Mistulang
itong isang paglalarawan ng isang sitwasyon na hindi na bago sa atin. Ito ay tungkol sa isang
bata na sa murang edad pa lamang ay mulat na sa realidad na takbo ng buhay.

Habang nagbabalik tanaw ako sa pagbasa nito, napukaw nito ang aking atensyon. May ilang
pinupunto ang may-akda. Una na dito ay ang karakter ni Leoncio Santos. Siya isang salamin ng
maraming batang Pilipino ngayon. May potensyal pero hindi maipagpatuloy ang pag-aaral dahil
sa hirap na dinaranas ng pamilya. Hindi rin siya nakakakain ng mga masusustansyang pagkain
na kailangan ng mga bata para maging malusog, dahil salat sila sa pambili ng mga ito. Dahil na
rin sa kanyang sitwasyon, nawawalan na siya ng panahon na makipag laro. Dahil sa hirap na
dinaranas, nawawalan siya ng social life. Marahil dahil na rin siguro, hindi niya kayang makipag
sabayan sa kanyang mga kaedad.

Pangalawang nakapukaw ng atensyon ko ay ang ugnayan ng guro sa kanyang mga estudyante.

Kapansin-pansin na ang guro sa kwento ay talagang may pakialam at napapansin pa rin niya ang
kanyang mga estudyante kahit na wala na sila sa loob ng silid aralan. Ipinapakita nito na hindi
basta basta natatapos ang gawain at tungkulin ng isang guro sa loob lamang ng apat na sulok ng
silid aralan. Nagpapakita ito ng magandang ugnayan ng isang guro sa kanyang mga estudyante.
Ang mga guro ay maaring magsilbing isa sa mga tagahulma ng mga kabataan na siyang tinuturing
na pag-asa ng bayan.
Ang ikatlong pumukaw sa akin ay ang istilo ng pagkakasulat ng nasabing akda. Hindi lang sa
mga salitang ginamit at mga pangyayaring isinalaysay naibabahagi ang mensaheng nais ipaabot
ng may-akda sa kanyang mga mambabasa. Kapansin-pansin sa akda ang pag-uulit na
paglalarawan sa walong taong gulang na bata na si Leoncio Santos mula simula’t hanggang
nagtapos ang kwento. Nakatulong itong maging mas makatotohanan pa para sa isipan ng mga
mambabasa ang imahe ni Leoncio. Maaring nais ipahiwatig nito na sa pagdaan ng panhon ay tila
wala pa ring pagbabagong nagaganap at sa halip na umunlad ay nanataili lamang ito sa dati.

“…Pamahalaan…pag-aalsa…bulag na pagsunod…ama ni Leoncio…nadaya…mapagpanggap

na lider…bilangguan…apat na taon na…Leoncio…Leoncio…”
Sa aking pagbabasa ulit nito, may nabuong ideya sa akin… Nakikita na natin ang ating mga
problema ngunit ang realization natin at lubos na pagka-unawa sa mga ito ay sobrang tagal at
kadalasan nasa bandang huli na. Pero kung minsan nga talaga, hindi naman na dumarating o
nangyayari pa. Sa simula pa lang ng kwento, nakita at kaagad na pumukaw ng atensyon ng guro
ang batang si Leoncio Santos. Para sa guro, naging interesting ang batang ito at iba sa kanyang
limampu’t siyam pa niyang mga estudyante sa silid aralan na iyon. Sa huli na lamang napagtanto
ng guro ang katotohanan at kwento ni Leoncio, kung bakit nga ba ganoon na lamang ang mga
ikinikilos ng walong taong gulang na batang may kaitiman, may sarat na ilong, may bibig na
makipot ngunit may makapal na labi at may maamong mukha na si Leoncio Santos.

“Lumalakad na ang ikatlong linggo ng pasukan nang matandaan kong ang mukhang iyon na
may kaitiman sa karaniwan, may sarat na ilong, may bibig na makipot nguni’t may makapal na
labi at may maaamong mata ay isang batang lalaking may walong taong gulang lamang…”

BUOD

Si Bb. de la Rosa ay nagtuturo ng animnapung estudyante ngunit may isang batang

may kaitiman, sarat na ilong at makapal na labi ang nakaagaw ng kanyang pansin.
Leoncio Santos ang pangalan ng batang ito. Si Leoncio ay hindi kagaya ng kanyang
mga kaklase, mag-isa siya palagi at hindi siya masyadong nakikipaglaro sa kanila.
Magaling siya sa klase ngunit siya’y hindi nangunguna sa kadahilanang may mga
panahong ang atensyon nito ay wala sa paaralan. Isang araw, lumiban si Leoncio dahil
siya ay nahilo. Sa sumunod na araw, kinumusta siya ng kanyang guro at pinagsabihang
kumain ng maraming gulay at itlog. Sa isang pagkakataong nakita ni Bb. de la Rosa na
sa panahon ng pananghalian ay walang kinakain si Leoncio at tila tinitingnan lamang
nito ang pagkain ng iba ay napag – alaman niyang palaging walang baon ang isa sa
kanyang mga estudyante. Pagkalipas ng ilang buwan, wala pa ring pagbabago kay
Leoncio. Nang lumiban sa pasok ang bata ng halos limang araw ay binisita siya ng
kanyang guro sa kanilang tahanan. Nakilala ni Bb. de la Rosa ang ina ni Leoncio at
nakita niya rin ang tunay na kalagayan ng bata.

Tungkol sa May-akda

Ang kuwentong ito ay galing sa aklat na Ako’y Isang Tinig ni Genoveva Edroza-Matute.

Siya ay dating isang guro; marahil ito ang dahilan kung bakit ang mga kuwento niya ay
nakasentro sa mga bata.

Ang nasabing may-akda ay ilang beses naparangalan ng Don Carlos Palanca Memorial
Awards for Literature.

Maraming nais iparating ang kuwento; dalawang punto ang nais kong pagtuonan ng
pansin: edukasyon at kahirapan.

Edukasyon

Sa ating bansa, libre ang edukasyon sa mga pampublikong paaralan. Binibigyan ng

pagkakataon ang bawat kabataan sa ating pamayanan na makapag-aral at linangin ang
kanilang kaalaman. Sa lumalaking populasyon natin, dumarami ang mga batang
nangangailangang pumasok sa paaralan. Ngunit, wala sa proporsyon ang bilang ng
mga estudyante sa bilang ng mga pampublikong paaralan at mga gurong nagtuturo
dito. Sa kakulangan ng mga titser, naaapektuhan ang kalidad ng edukasyon na
naibibigay sa mga estudyante. Sa kuwento ni Matute, animnapung bata ang tinuturuan
ni Bb. de la Rosa. Ito ay isang malaking bilang kung iisipin. Sa isang maliit na silid-
aralan ay halos doble ng normal na kapasidad ang ipinagsisiksikan sa isang
kuwarto. Idagdag pa dito ang morning at afternoon classes sa iilang unang taon ng
mababang paaralan. Ito ay isang katotohanang hindi natin maitatanggi.

Sa dami ng estudyanteng hinahawakan ng isang guro at sa kaunting bilang ng mga

nagtuturo ay hindi na naaatupag ng titser ang bawat isa sa kanyang mga estudyante.
Dahan-dahang nawawala ang personal touch ng guro sa kanyang mga anak sa
paaralan. Mabibilang nalang ang mga titser na may dalisay na malasakit sa kanilang
mga estudyante. Hindi naman natin sila masisisi sa sitwasyong ito sapagka’t ang
sistema na mismo ang nagdudulot ng pangyayaring ito. Kung mas mababa ang bilang
ng mga batang hinahawakan ng isang guro, mas magkakaroon siguro siya ng oras para
sa bawat isa.

Gayunpaman, dapat din nating bigyang halaga ang pagsisikap ng mga estudyanteng
pumunta ng paaralan para matuto. Hindi man kagaya noon ang sitwasyon na hindi sila
nagsisiksikan sa isang silid, pinili pa rin nilang mag-aral sa halip na nakatamabay lang
sa kani-kanilang mga tahanan. Ganoon din ang pagpapahalaga natin sa mga gurong
tunay na mga bayani. Hindi madali ang pagtuturo lalo pa kung marami ang dapat
pagpasahan ng kaalaman. Matiyaga pa rin silang nagtuturo kahit anupamang sitwasyon
ang ikinahaharap nila.

Kahirapan

Isang malaking isyu ang kahirapan sa ating bansa. Marami sa ating mga kababayan
ang hindi nakakakain ng tatlong beses sa isang araw. Maraming mga bata ang
nanlilimos sa daan. Ipinakita sa kuwento ang isa sa mga pinakasensitibong
isyung kinahaharap ng Pilipinas. Malalim ang nais iparating nito. Sa paggamit ng isang
walong taong gulang upang irepresenta ang naaapekutuhan ng karalitaan, makikita
natin ang isa na namang katotohanang hindi natin maitatangging nangyayari sa ating
lipunan. Sa murang edad ay nararanasan na ng iilang kabataan ang mamuhay sa
kakulangan. Ang ilan, kung hindi palabuy-laboy sa daan, ay pinagtatrabaho ng kanilang
mga magulang. Bumababa ang tingin nila sa kanilang mga sarili dahil sa estado nila sa
buhay. Kagaya ni Leoncio Santos na palaging mapag-isa, lumalayo sila sa karamihan.
Imbis na maging pag-asa at kinabukasan ng bayan ang kabataan, sa murang edad pa
lamang ay nawawalan na sila ng ideya ng magandang umaga.

Kapag pinag-uusapan ang paksang ito, malimit na natutungo sa pamahalaan ang

atensyon. Ano nga ba ang ginagawa ng gobyerno upang masolusyonan ang
problemang ito? Sa ganitong sitwasyong nagtuturuan tayo, hindi malulutas ang
kahirapan. Patuloy lang tayong magsisisihan. Hindi ko rin naman maibibigay ang
kalutasan sa suliraning ito. Sa halip, isa itong hamon para sa bawat isa sa atin kung
ano ang pwede nating gawin upang maibigay ang magandang kinabukasan sa mga
kabataan.

Sa kabuuan, isang magandang literatura ang inihatid sa atin ni Genoveva Edroza-

Matute. Simple lang ang kuwento pero punung-puno ng kahulugan at malalim na
mensahe ang napakaloob. Naipresenta niya ito gamit ang kanyang sariling karanasan
sa pagtuturo at sa magaang pagbabasa ay naiparating niya sa mga mambabasa ang
kanyang pananaw sa iilang sitwasyon at isyu ng ating lipunan.

Ang pagbabanggit ng mga suliranin ng lipunan hinggil sa edukasyon ay malaking

tulong. Ngunit mainam sana kung nailahad din ang mga naging karansan mo sa
elementarya at kung paano mo iuugnay ang iyong sarili kay Leoncio Santos. Sa

kabuuan, nagustuhan ko ang iyong blog

sa aking palagay, maaring maging sagabal ang kahirapan sa pag aaral ngunit isa
lamang ang solusyon dito.eto yung mag sipag tayo. intindihin natin yung mga bagay na
hindi kayang maibigay ng ating mga magulang dahil nga sa kahirapan. maraming mga
bata ngayon ang di na nakakapag aral dahil sa hirap. pero sa akin masosolusyonan
naman ito kung determinado tayong mag aral kahit tayo ay mahirap. sa panahon
ngayon, wala nang madali. kailangan nating mgahirap o mahirapan kung may minimithi
tayo. maging wais tayo sa ating buhay. maghanap tayo ng paraan para makapag aral
upang magkaroon ng magandang kinabukasan balang araw. huwag tayo tumulad sa
iba na nakatambay lamang at sinisira ang kanilang buhay.

Napakita ng video na iyong binahagi ang sitwasyon ng edukasyon sa karamihan sa

ating bansa. Dahil na rin sa pag-usbong ng teknolohiya at mga ideolohiyang pagkamit
ng mataas na kalidad ng pagbabago, nagbabago rin ang ilan sa mga sistema ng bansa
na lalong nagdudulot ng problema. Tulad ng iyong nabanggit na dahil sa kakulangan ng
mga resources at guro, dahan-dahang nawawala ang personal touch ng mga ito na
nagpapababa ng quality ng nakukuhang pagkatuto. Kasabay din nito ang sinabi mong
pinakasensitibong isyu ng bansa –kahitapan. Walang pinipiling edad at kamalayan ang
sitwasyong ito na nakakalunos isiping may mga pag-asa ng bayan na hindi makaahon
dito. Sino nga ba ang may pananagutan dito? Ang pamahalaan? O pati na tayong mga
tagapagmasid lamang?

Tunay na isa sa mga sagabal sa edukasyon ay ang kahirapan. Marami sa mga

kabataan ngayon ang hindi nakakatanggap ng edukasyon dahil sa mabigat na
suliraning ito. Nakalulungkot lamang isipin na ang isang malaking isyu na ito ay
nagiging isang karaniwang bagay na sa ating bansa.

Nagustuhan ko ang blog post na ito sapagkat may sistema ang pagkakasulat nito.
Malinaw na naipakita ang buod ng kwento pati na ang tungkol sa may-akda, nailatag
ang mga isyung pumapaloob sa kwento – ang kahirapan at ang sistema ng edukasyon,
naiugnay ito sa kasalukuyang panahon, at maayos na nakapagbigay ang nagsulat ng
blog ng kanyang mga opinyon at sariling karanasan.Maganda rin na nagbigay ng video
dahil mas nakulayan ang ideya ng mambabasa ukol sa pinapaksa ng awtor.