Ndikimi i religjionit në

biznesin ndërkombëtar

Ekonomistët kanë nënvlerësuar gjatë ndikimin e fesë në jetën ekonomike, prandaj une me kete ese nga
ana ime dua qet ta tregoj ndikimin e religjionit ne biznesin nderkombetar, pra ne qfar menyre ndikon ne
te berjen biznes, si dallon berja biznes mes religjioneve te nryshme dhe se ne qfare menyre ndikon feja ne
disiplinen e te berjes biznes.

Feja, luan në botën e biznesit një rol të rëndësishëm edhe në kompanitë ndërkombëtare.
Në asnjë mënyrë nuk udhëhehiqet rruga e shumë vende drejt një rëndësie globale ekonomike nga ana e neglizhimit
të vlerave fetare. Në të kundërtën: Shumë sipërmarrës ndërkombëtarë, shohin fenë e tyre si identitet dhe përcaktues
në marrjen e vendimeve.
Per temen Besim dhe Ekonomi - hulumtimet kan qenë deri me tani tani margjinale, dhe jo vetëm në ekonominë e një
linjë ekzotike te hulumtimit. Edhe psikologjia, e ka lënë pas dore shumë gjatë në pyetjen se si feja e ka ndryshuar të
menduarit tonë mbi ekonominë. Kjo mund të jetë një gabim, pasi qe studimet e fundit tregojnë se sa i fortë është
ndikimi i besimeve fetare në ekonomi.
Per me u njoft ne ne menyre me te fell pra me ndikimin e religjionit ne biznesin nderkombetar, se pari neve na duhet
qe ta analizojm te gjitha fjalet nje nga nje, qe pastaj ti bashkojm kuptimet e tyre ne forme te nje “Puzzle” per me
mujt me shiqu (kuptu) se qa do te thote kjo renditje e kesaj terminologjie aq te thjeshte por me nje kuptim me te fell
se qe mendon njeri ne shiqimin e pare.
Se pari do ta kuptojme se qe osht Feja, pra feja apo besimi është marrëdhënia që vendoset mes një
personi dhe një apo më shumë hyjnish ose fuqish mbinatyrore dhe mes njerëzve që ushtrojnë të
njëjtin kult; me fjalë të tjera mund të përcaktohet si një përçim tejnatyror (metafizik) i ndare e i koduar dhe
i trashëguar në brendësinë e një bashkësie shoqërore. Nevoja fetare është e pranishme në çdo kulture
në trajta të dukshme nga rite që kanë një vlerë shoqërore e munden pak a shumë të kenë një
përmbajtje etike (udhëheqja e sjelljes së brendshme) dhe filozofike (dhënie përgjigjesh pyetjeve
gjithësinore).
Pasi qe u njoftuam ne se qa osht feja, do ta diskutojm edhe me ne fund se si pra ndikon ajo ne te berjen
biznes. Si shembull e marrum Indine – ne te cilen eshte perfaqesuar nje Kaleidoskop i tere nga fete, ku
me veshtirsie mund te gjejsh ndonje vend tjeter ne bote, i cili eshte shtepi e feve dhe sekteve kaq te
ndryshme si india dhe ne te cilin ndikimi i religjionit te jet aq i madh si ne kete vend. Shembull e marrum
edhe Kinen – nje shtet ne te cilin feja nuk ka ndikim te madh (pothuajse hiq) ne jeten publike dhe ate
ekonomike.
" Namaste " ajo i bën jehonë një kundër kudo në Indi. Tashmë kjo përshëndetje është informacion i madh vendimtar
rreth imazhit botëror indian. "Hyjnia në mua përshëndet hyjnine në ju . " Feja është e gjithë pranishëme në Indi, dhe
ka një ndikim të madh në jetën e përditshme dhe në jetën e biznesit. Biznesmenët perëndimorë, bejnë mire mos me
mbyllur veten nga feja dhe ky spiritualitet, sepse transaksionet janë mbyllur shpesh edhe në tempujt hindu. Fyerja
mund të sigurojë dallimet e të kuptuarit e kohës, sepse ndryshe nga Evropa, ajo në Indi nuk eshte lineare, por i takon
një cikli të përjetshme të rilindjes. Gjithashtu në botën arabe durimi është përparësi e lartë. Në Lindje, mund të
ndodhë ( është mjaft e mundshme ) që partneri/et biznesi te duket tepër vonë për një takim - ose te mos vie fare.
Gabi Kratochwil e Kulturave të Kryqit, trajnere për komunikim ndërkulturor, e shpjegon kulturën polychronice në të
cilën përpikëri në orar luan një rol të vogël. Pse është veçanërisht e vërtetë " të përgjigjet në vend të veprimit," thotë
Kratochvil. Një biznes i vetëm mund të ndaluar gjithsesi - edhe në qoftë se ajo në të vërtetë ndalon fenë dhe traditën
– per të ndjekë një pije në bar. E pazakonte për evropianët, eshte edhe ne Perandorinë e mesit, " Ku në Kinë, bestytni
eshte e zakonshme tani (e perhapur shume). Feja, megjithatë eshte veshtire qe luan një rol te madh në jetën publike
", thotë Barbara Geldmann nga firma konsultuese China – Transfer. Veçanërisht të rëndësishme janë harmonia dhe
hierarkia. " Kinezët gjithmonë duan për të shpëtuar fytyrën . " Mospërputhjet dhe përgjigje shumë të drejtpërdrejta -
rreth një e qartë "jo" – eshte që të shmanget me çdo kusht . Rezultati : Angazhimet Definitive financiare janë të
rralla, se në fund ju do të humbaseshit fytyrën me një tërheqje. Edhe pse këto sjellje, janë shpesh të bazuara vetvetiu
në traditat fetare, ekziston një rregull universal: për takime të biznesit subjektet e fesë dhe politikës janë tabu .
Mbi të gjitha, pra duket qe eshte perspektiva e një shpërblimi në parajsë ose dënimit të ferrit qe eshte stimuluese per
ekonominë. Për nje studim, te bere me ndihmen e disa anketave në të cilat njerëzit kishin për të treguar nëse ata
besojnë në qiell dhe ferr, sa ma shumë qe njerëzit kishin frikë të Xhehennemit, dhe duke shpresuar për një jetë pas
vdekjes në qiell, aq më e madhe ishte rritja ekonomike.
Por deri me tani kemi folur veq se si feja ndikon positivisht ne biznes nderkombetar, por duhet te merret parasysh se
ndonjehere edhe feja mund te jete shkaktar per mos zhvillimin ekonomik, siq na tregon studimi i botuar kohve te
fundit nga ekonomistët Timur Kuran ( Duka Universiteti Durham ) dhe Anantdeep Singh (Universiteti i Kalifornisë
Jugore ), ne te cilin ata krahasuan muslimant dhe hindut ne Indi. Indianët hindu janë shumë më të pasur se
bashkëkombësit e tyre myslimanë për dekada të tëra. Të dy ekonomistët, na tregojnë neve perms studimit te tyre se
pergjegjes jane gjithashtu ligjet dhe traditat, që kthehen nga Islami.
Pra, ajo ishte më e vështirë në shekullin e 19-të për shkak të disa drejtave së vazhdimësisë për biznesmenët islame,0
për të grumbulluar kapital dhe për të krijuar kompani të përbashkët të aksioneve. Kështu, muslimanët indianë në
revolucionin industrial kishin një disavantazh të madh, të cilin nuk e kanë mbuluar sot e kësaj dite. "Feja ishte një
faktor i rëndësishëm për zhvillimin e grupeve të ndryshme të popullsisë në Indi", shkruajnë ekonomistët.
Pra feja po mujka me ndiku si pozitivisht ashtu edhe negativisht ne biznesin nderkombetar, e masi e kom cek edhe
me larte se qa eshte ne favor te religjionit nuk po i perseriti edhe nga nje here, por pe dha mendimin tim kritik se qa
me ka penguar mu si individ, pra diskriminimi i pakicave fetare ne disa vende per shkak te besimit te tyre, me ka
lend nje pershtypje jo te mire, pasi qe e pash se si mund te ndikoj pra besimi: “Nje kurgja hiq” ( mendimi personal ),
ne rritje ekonomike, zhvillimin financiar apo jo zhvillim ne baze te ketyre kritereve qe sishin duft me qene te
qendrueshme ne baze te mendimit tim.