TALAMBUHAY NI HENERAL ANTONIO LUNA

Si Antonio Luna de San Pedro y Novicio-Ancheta ay isinilang noong Oktubre 29, 1866, sa
distrito ng Binondo ng Maynila, ang ikapitong anak ni Laureana Novicio-Ancheta, isang
Spanish mestiza, at Joaquin Luna de San Pedro, isang tindero. Si Antonio Luna ay isang
magaling na estudyante na tinuruan ng isang guro na tinatawag na "Maestro Intong" mula sa
edad na anim at nakatanggap ng Bachelor of Arts mula sa Ateneo Municipal de Manila noong
1881 bago nagpatuloy sa kanyang pag-aaral sa kimika, musika, at literatura sa Unibersidad
ng Santo Tomas.
Noong 1890, naglakbay si Antonio sa Espanya upang sumama sa kanyang kapatid na si
Juan, na nag-aaral ng pagpipinta sa Madrid. Doon, nakuha ni Antonio ang isang licentiate sa
parmasya sa Universidad de Barcelona, na sinusundan ng isang doctorate mula sa
Universidad Central de Madrid. Nagpatuloy siya sa pag-aaral ng bacteriology at histology sa
Pasteur Institute sa Paris at pumunta sa Belgium upang paunlarin ang mga hangarin na iyon.
Habang nasa Espanya, inilathala ni Luna ang isang papel sa malarya na mahusay na
tinanggap ng marami, kaya noong 1894 inatasan siya ng pamahalaan ng Espanya sa isang
posisyon bilang isang espesyalista sa karamdaman at tropikal na mga sakit.

Sa parehong taon, bumalik si Antonio Luna sa Pilipinas kung saan siya naging chief
chemist ng Municipal Laboratory sa Manila. Siya at ang kanyang kapatid na si Juan ay
nagtatag ng isang fencing society na tinatawag na Sala de Armas sa kabisera. Habang
naroon, nilapitan ang magkapatid tungkol sa pagsali sa Katipunan, isang rebolusyonaryong
organisasyon na itinatag ni Andres Bonifacio bilang tugon pagpapalayas kay Jose Rizal
noong 1982, ngunit ang dalawang Luna ay tumangging sumali - sa yugtong iyon, naniniwala
sila sa isang unti-unting reporma sa sistema sa halip na isang marahas na rebolusyon laban
sa kolonyal na paghahari ng Espanya.

Kahit na hindi sila miyembro ng Katipunan, sina Antonio, Juan, at kanilang kapatid na si Jose
ay inaresto at nabilanggo noong Agosto 1896 nang malaman ng mga Espanyol ang tungkol
sa organisasyon. Ang mga kapatid niya ay sumailalim sa interogasyon at pinalaya, ngunit si
Antonio ay ipinatapon sa Espanya at nabilanggo sa Carcel Modelo de Madrid. Si Juan, sa
panahong ito ay isang sikat na pintor, ay ginamit ang kanyang mga koneksyon sa pamilya ng
hari ng Espanya upang mapalaya si Antonio noong 1897.

Matapos ang kanyang pagkakatapon at pagkabilanggo, nagbago ang pananaw ni Antonio

Luna tungo sa kolonyal na paghahari ng Espanya - dahil sa di-makatwirang turing sa kanya at
sa kanyang mga kapatid at sa parusang kamatayan sa kanyang kaibigan na si Jose Rizal
noong nakaraang Disyembre, si Luna ay handa nang mag-armas laban sa Espanya.

Sa kanyang pangkaraniwang akademikong paraan, nagpasya si Luna na mag-aral ng mga

taktika ng pakikidigmang gerilya, organisasyon ng militar, at field fortification sa ilalim ng
bantog na Belgian military educator na si Gerard Leman bago siya naglayag patungong Hong
Kong. Doon, nakilala niya ang rebolusyonaryong leader-in-exile na si Emilio Aguinaldo at
noong Hulyo ng 1898, bumalik si Luna sa Pilipinas para muling makipaglaban.
ANTONIO LUNA
 TALAMBUHAY NI GREGORIO DEL PILAR

Si Gregorio Hilario del Pilar y Sempio (Nobyembre 14, 1875 - Disyembre 2, 1899) ay
isa sa pinakabatang heneral ng Pilipinas noong panahon ng Rebolusyong Pilipino at
Digmaang Pilipino-Amerikano. Kilala siya sa kanyang matagumpay na pag-atake sa mga
kuwartel ng Espanyol ng Cazadores sa munisipalidad ng Paombong, sa kanyang
tagumpay sa unang yugto ng Labanan ng Quingua at sa kanyang huling paglaban sa
Labanan ng Tirad Pass sa panahon ng digmaang Pilipino-Amerikano. Dahil sa kanyang
kabataan, siya ay kilala bilang "Boy General".

Si Gregorio del Pilar ay ipinanganak noong Nobyembre 14, 1875 kina Fernando H. del
Pilar at Felipa Sempio ng Bulacan, Bulacan at ikalima sa anim na magkakapatid. Siya
ang pamangkin ng propagandista na si Marcelo H. del Pilar at Toribio H. del Pilar, na
pinatapon sa Guam dahil sa kanyang paglahok sa pag-aalsa sa Cavite noong 1872.

Si "Goyong", saan siya mas kilala, ay nag-aral sa Ateneo Municipal de Manila, kung saan
natanggap niya ang kanyang bachelor's degree noong 1896, sa edad na 20. Nang
sumiklab ang Rebolusyong Pilipino laban sa Espanyol noong Agosto sa ilalim ng
pamumuno ni Andres Bonifacio, sumali si del Pilar sa pag-aalsa. Ipinakilala niya ang
kanyang sarili bilang komandante habang nakikipaglaban sa mga pulutong ng Espanya
sa Bulacan.

Noong Disyembre 28, 1896, nakilahok siya sa isang pag-atake sa Kakarong de Sili-Pandi,
Bulacan, isang bayang tutol sa Katipunan. Noong Enero 1, 1897, siya ay kabilang sa
mga nakipaglaban nang ang mga Espanyol ay sumalakay para makuhang muli ang
bayan. Nagtamo siya ng bahagyang sugat mula sa balang dumaplis sa kanyang noo.
Dahil sa kanyang lakas ng loob at katapangan iginawad sa kanya ang pagkilala at isang
promosyon sa ranggo ng tenyente. Noong Agosto 1897, habang siya ay kapitan ay
nakilala niya si Emilio Aguinaldo sa punong tanggapan nito sa Biak-na-Bato at
nagpanukala ng isang pag-atake sa isang pulutong ng Espanyol sa Paombong, Bulacan.
Naaprubahan ni Aguinaldo ang kanyang plano at matagumpay na isinasagawa ang
atake sa pagkuha ng 14 na ripleng Mauser. Di-nagtagal pagkatapos nito, itinaas siya ni
Aguinaldo sa ranggo na tenyente koronel. Matapos ang Kasunduan sa Biak-na-Bato,
ipinatapon siya sa Hong Kong kasama si Aguinaldo at iba pang mga rebolusyonaryong
lider.
Matapos matalo ng mga Amerikano ang Espanyol sa Labanan ng Manila Bay sa
panahon ng Digmaang Espanyol-Amerikano, si Aguinaldo, del Pilar, at iba pang mga
pinatapong lider ay bumalik sa Pilipinas. Pinangalanan ni Aguinaldo si del Pilar bilang
Diktador ng Bulacan at Probinsiya ng Nueva Ecija.
Noong Hunyo 24, 1898, tinanggap niya ang pagsuko ng Espanyol sa kanyang sariling
bayan ng Bulacan. Di-nagtagal pagkatapos nito, itinaas ang kanyang ranggo bilang
Brigadyer Heneral.

GREGORIO DEL PILAR

 TALAMBUHAY NI EMILIO AGUINALDO
Hindi madali ang maging Pangulo ng Unang Republika ng Pilipinas at mamuno sa rebolusyon
laban sa Espanya at Estados Unidos pero 'yan ang ginawa ni Heneral Emilio Aguinaldo.

Si Emilio ay ipinanganak noong Marso 22, 1869 sa Kawit, Cavite. Anak siya ni Don Carlos
Aguinaldo at Dona Trinidad Famy.

Nasa ikatlong taon lang siya ng mataas na paaralan sa Colegio de San Juan de Letran nang
mamatay ang kaniyang ama kaya huminto siya sa pag-aaral at namahala sa kanilang
malawak na pataniman.

Upang hindi manilbihan bilang katu-katulong ng mga sundalong Espanyol, nanungkulan siya
bilang Cabeza de Barangay. Gulat ang mga taong nasasakupan niya. Mahusay kasi siyang
mamuno.

Nang ipatupad ang Batas Maura, si Emilio ang unang napiling maging Capitan Municipal ng
Kawit noong Enero, 1895. Bilang pinunong katipunero ng Cavite ay namahala si Emilio upang
makuha sa mga kamay ng mga Kastila ang mga bayang Kawit, Imus at Bacoor sa lalawigang
ito. Sa sobrang galit ng mga Espanyol sa matapang na Caviteno, lagi nila itong inaabangan
upang ikulong sa piitan. Subalit laging nakaiiwas si Emilio.

Sa kumbensiyon ng mga katipunero sa Tejeros noong Marso, 1897 ay nagkalaban ang

grupong Magdalo ni Emilio Aguinaldo at ang grupong Magdiwang ni Andres Bonifacio.
Bagamat wala roon si Emilio ay nahalal itong pangulo.

Bilang bagong presidente ng katipunan, nagdesisyon si Emilio na ilipat ang Punong

Tanggapan niya una sa Batangas at ikalawa sa Bulacan kung saan itinayo niya ang
Pamahalaang Rebolusyonaryo sa Biak na Bato.

Sa pagkakaroon ng giyera sa Cuba ay lito ang isipan ng mga Kastila kahit napakarami nitong
sundalo. May laban na sa Pilipinas, may laban pa sa Cuba.

Sa pakikipag-usap ni Pedro Paterno, emisaryo ng mga Espanyol, ay inihain kay Emilio ang
Pact of Biak na Bato. Sa kasunduan, bibigyan ng pangkalahatang amnestiya ang lahat ng
rebolusyonaryo; hahandugan ng P800,000 ang pamunuan at P900,000 ang mga Pilipinong
sinalanta ng digmaan. Kasama ng mga piling tauhan, naging exile si Aguinaldo sa Hongkong.
Namalagi siya roon ng 3 buwan lamang.

Tamang-tamang nagsisimula na noon ang digmaang Kastila-Amerikano. Sa Amerika pumanig

si Emilio. Nang magbalik sa Pilipinas ay iprinoklama niya ang kalayaan sa Kawit, Cavite.
Nakuha niya ang simpatiya ng maraming rebolusyonaryo at ang mga probinsiya ay hawak na
ng mga sundalong Pilipino. Tanging ang Maynila ang sakop pa rin ng mga Kastila. Nang
mapaligiran nina Emilio ang Maynila ay napilay ang mga Kastila. Susuko na sana ang mga
Kastila nang utusan ng Espanya ang mga sundalo nito na sumuko hindi sa mga Pilipino kung
hindi sa mga Amerikano.

Sa panlalansi ng Amerika, ang digmaang pinanalunan sana ni Emilio ay nawalang parang

bula.
EMILIO AGUINALDO