10/22/2016 Mga tuntunin sa pagbabaybay

 Mga tuntunin sa pagbabaybay
1. Mga Tuntunin Sa Pagbabaybay
2. Pabigkas na Pagbaybay   Ang pagbigkas na baybay ay dapat pa letra at hindi papantig .
3. Salita Halimbawa : aso = /ey­es­o/ kotse = /key­o­ti­es­i/ ulan = /yu­el­ey­en/
4. Pantig Halimbawa : i = /ay/ ay = /ey­way/
5. DagLat Halimbawa : Dr. ( Doktor ) = /kapital di­ar/ Bb. (Binibini ) = /kapital bi­bi/
6. Akronim Halimbawa : XU ( Xavier University ) = /eks­yu/ ASEAN ( Association of Southeast Nations ) =
/ey­ es­i­ey­in/
7. Inisyal Halimbawa : AGA ( Alejandro G. Abadilla ) = /ey­ji­ey/ CPR ( Carlos P. Romulo ) = /si­pi­ar/
8. Pasulat na Pagbaybay   Mananatili ang isa­sa­isang tumbasan ng tunog at letra sa pagsulat na
pagbaybay ng mga salita sa wikang Filipino .
9. A. Kung ano ang bigkas ay siyang sulat at kung ano ang sulat ay siyang basa. Halimbawa : dyanitor =
janitor pondo = fondo pormal = formal
10. B. Ang dagdag na walong letra : C , F , J , Ñ , Q , V , X , Z ay ginagamit sa mga : Halimbawa : Tao
Lugar Niña Lipa Carlo Quezon City Frances Zamboanga
11. C. Salitang katutubo mula sa ibang wila sa Pilipinas . Halimbawa : señora = ( kastila:ale ) Mosque = (
pook dalanginan ng mga muslim ) Hadji = ( lalaking muslim na nakarating sa Mecca )
12. Panumbas sa mga Hiram na Salita
13. A. Gamitin ang kasalukuyang leksikon ng Filipino bilang panumbas sa mga salitang banyaga .
Halimbawa : attitude = saloobin wholesale = pakyawan west = kanluran
14. B. Gumamit ng mga salitang mula sa ibang katutubong wika ng bansa . Halimbawa : haraya gahum
15. C. Sa panghihiram ng salita na may katumbas sa Ingles at sa Kastila unang preperensya ang hiram na
Kastila . Halimbawa : check = cheque = tseke liquid = liquido = likido
16. D. 1. Kung konsistent ang baybay ng salita , hiramin ito ng walang pagbabago . Halimbawa : reporter
soprano memorandum 2. Kung hindi konsistent ang baybay ng salita , hiramin ito at baybayin nang
konsistent . Halimbawa : leader = lider jacket = dyaket
17. 3. May mga salita sa Ingles o iba pang salita na lubhang di­consistent ang spelling . Halimbawa :
champagne doughnut x­ray zinc 4. Hiramin nang walang pagbabago ang mga simbolong pang­agham .
Halimbawa : Ag = Silver Mg = Mercury
18. Ang Gamit ng Gitling   Ginagamit ang ( ­) sa loob ng salita sa mga sumusunod na pagkakataon :  Sa
pag­uulit ng salitang ugat o mahigit sa isang pantig ng salitang­ugat . Halimbawa : gabi – gabi pito – pito
Kung ang unlapi ay nagtatapos sa katinig at ang salitang nilalapian ay nagsisimula sa patinig . Halimbawa
: pag­alala mag­almusal
19.  Kapag may katagang nawawala sa pagitan ng dalawang salitang pinagsama . Halimbawa : pamatay
ng insekto = pamatay lakad at takbo = lakad­takbo  Kapag may unlapi ang tanging pangalan ng tao, lugar
, bagay o hayop . Halimbawa : mag­Coke taga­Cagayan
20.  Kapag ang panlaping ika­ ay iniunlapi sa numero o pamilang . Halimbawa : ika­6 na mesa ika­17
pahina
21.  Kapag isinusulat nang patitik ang mga yunit na praksyon . Halimbawa : tatlong­kapat ( 3/4 ) lima’t
dalawang­ikalima  Kapag nananatili ang kahulugan ng dalawang salitang pinagtambal . Halimbawa : isip­
bata sulat­kamay
22.  Kapag pinagkakabit o pinagsasama ang apelyedo ng babae at ng kanyang asawa . Halimbawa :
Rosen Legaspi – Cagang Judalie Madrid – Aguila  Kapag hinati ang isang salita sa dulo ng isang linya .
Halimbawa : Ginagamit ito sa pagsa­ sanay ng wastong pagbig­ kas ng mga salita pari­ rala at
pangungusap .
23. Salamat sa Pakikinig <3

http://www.slideshare.net/imchristenjoy/mga­tuntunin­sa­pagbabaybay 1/2