2. 2. Pabigkas na Pagbaybay Ang pagbigkas na baybay ay dapat pa letra at hindi papantig . 3. 3. Salita Halimbawa : aso = /ey-es-o/ kotse = /key-o-ti-es-i/ ulan = /yu-el-ey-en/ 4. 4. Pantig Halimbawa : i = /ay/ ay = /ey-way/ 5. 5. DagLat Halimbawa : Dr. ( Doktor ) = /kapital di-ar/ Bb. (Binibini ) = /kapital bi-bi/ 6. 6. Akronim Halimbawa : XU ( Xavier University ) = /eks-yu/ ASEAN ( Association of Southeast Nations ) = /ey- es-i-ey-in/ 7. 7. Inisyal Halimbawa : AGA ( Alejandro G. Abadilla ) = /ey-ji-ey/ CPR ( Carlos P. Romulo ) = /si-pi-ar/ 8. 8. Pasulat na Pagbaybay Mananatili ang isa-sa-isang tumbasan ng tunog at letra sa pagsulat na pagbaybay ng mga salita sa wikang Filipino . 9. 9. A. Kung ano ang bigkas ay siyang sulat at kung ano ang sulat ay siyang basa. Halimbawa : dyanitor = janitor pondo = fondo pormal = formal 10. 10. B. Ang dagdag na walong letra : C , F , J , Ñ , Q , V , X , Z ay ginagamit sa mga : Halimbawa : Tao Lugar Niña Lipa Carlo Quezon City Frances Zamboanga 11. 11. C. Salitang katutubo mula sa ibang wila sa Pilipinas . Halimbawa : señora = ( kastila:ale ) Mosque = ( pook dalanginan ng mga muslim ) Hadji = ( lalaking muslim na nakarating sa Mecca ) 12. 12. Panumbas sa mga Hiram na Salita 13. 13. A. Gamitin ang kasalukuyang leksikon ng Filipino bilang panumbas sa mga salitang banyaga . Halimbawa : attitude = saloobin wholesale = pakyawan west = kanluran 14. 14. B. Gumamit ng mga salitang mula sa ibang katutubong wika ng bansa . Halimbawa : haraya gahum 15. 15. C. Sa panghihiram ng salita na may katumbas sa Ingles at sa Kastila unang preperensya ang hiram na Kastila . Halimbawa : check = cheque = tseke liquid = liquido = likido 16. 16. D. 1. Kung konsistent ang baybay ng salita , hiramin ito ng walang pagbabago . Halimbawa : reporter soprano memorandum 2. Kung hindi konsistent ang baybay ng salita , hiramin ito at baybayin nang konsistent . Halimbawa : leader = lider jacket = dyaket 17. 17. 3. May mga salita sa Ingles o iba pang salita na lubhang di-consistent ang spelling . Halimbawa : champagne doughnut x-ray zinc 4. Hiramin nang walang pagbabago ang mga simbolong pang-agham . Halimbawa : Ag = Silver Mg = Mercury 18. 18. Ang Gamit ng Gitling Ginagamit ang ( -) sa loob ng salita sa mga sumusunod na pagkakataon : Sa pag-uulit ng salitang ugat o mahigit sa isang pantig ng salitang-ugat . Halimbawa : gabi – gabi pito – pito Kung ang unlapi ay nagtatapos sa katinig at ang salitang nilalapian ay nagsisimula sa patinig . Halimbawa : pag-alala mag-almusal 19. 19. Kapag may katagang nawawala sa pagitan ng dalawang salitang pinagsama . Halimbawa : pamatay ng insekto = pamatay lakad at takbo = lakad-takbo Kapag may unlapi ang tanging pangalan ng tao, lugar , bagay o hayop . Halimbawa : mag-Coke taga- Cagayan 20. 20. Kapag ang panlaping ika- ay iniunlapi sa numero o pamilang . Halimbawa : ika-6 na mesa ika-17 pahina 21. 21. Kapag isinusulat nang patitik ang mga yunit na praksyon . Halimbawa : tatlong-kapat ( 3/4 ) lima’t dalawang-ikalima Kapag nananatili ang kahulugan ng dalawang salitang pinagtambal . Halimbawa : isip-bata sulat-kamay 22. 22. Kapag pinagkakabit o pinagsasama ang apelyedo ng babae at ng kanyang asawa . Halimbawa : Rosen Legaspi – Cagang Judalie Madrid – Aguila Kapag hinati ang isang salita sa dulo ng isang linya . Halimbawa : Ginagamit ito sa pagsa- sanay ng wastong pagbig- kas ng mga salita pari- rala at pangungusap . 23. 23. Salamat sa Pakikinig <3 https://www.slideshare.net/arnielapuz/ilang-tuntunin-sa-pagbaybay-sa-wikang-filipino