Yunit 3, aralin 1 paglakas ng europe

1. 1. Gawain 1: WORD HUNT Hanapin at bilugan sa puzzle box ang mga terminong tinutukoy
sa bawat kahon sa kasunod na pahina. Gamitin ang una at huling titik ng salita bilang gabay
sa paghahanap ng bawat salita.
2. 2. Gawain 1: WORD HUNT
3. 3. Gawain 1: WORD HUNT
4. 4. Gawain 1: WORD HUNT Matapos matukoy ng mga mag-aaral ang mga salitang may
kaugnayan sa aralin, hikayatin silang bumuo ng konsepto na maiuugnay sa paglakas ng
Europe sa tulong ng mga salitang kanilang nahanap. Isulat ito sa rectangle callout. Para sa
higit na pag-unawa sa bahaging ito ng aralin, gamitin ang mga pamprosesong tanong.
5. 5. Gawain 1: WORD HUNT
6. 6. PAMPROSESONG MGA TANONG 1. Ano-ano ang iyong nahanap at nabuong mga
salita? 2. Batay sa mga salitang iyong nahanap at nabuo, alin sa mga ito ang inakala mong
malaki ang kaugnayan sa paglakas ng Europe? Bakit mo nasabi iyon? 3. Paano mo nabuo
ang sariling konsepto o kaisipan mula sa mga salitang iyong pinagsama-sama?
7. 7. Gawain 2: KILALANIN MO! Suriin ang mga sumusunod na mga larawan. Kilalanin ang
bawat nakalarawan at isulat sa patlang ang tungkulin o gawain ng bawat isa. Gawin sa
kuwaderno.
8. 8. PAMPROSESONG MGA TANONG 1. Sino-sino ang ipinakikita sa mga larawan? 2.
Mayroon ka bang kilala na katulad ng nasa larawan? 3. Sa anong panahon kaya ng
kasaysayan sila nagmula at nakilala? 4. May naitutulong ba sa kasalukuyan ang mga nasa
larawan? Patunayan
9. 9. Gawain 3: THINK – PAIR - SHARE Sa tulong ng gawaing ito, masusukat mo ang
kaalaman at pag – unlad sa pag-unawa ng aralin. Pumili ng kapareha at basahin ang
katanungan sa aralin. Sagutin ang tanong sa mga kahong itinakda sa inyo bago pagsamahin
ang mga ideya. Iwanang walang sagot ang dalawang nasa ibabang kahon at balikan ito sa
huling bahagi ng aralin. Gawin ito sa kuwaderno.
10. 10. Gawain 3: THINK – PAIR - SHARE
11. 11. Gawain 4: PAMANA NG NAKARAAN Natalakay sa Aralin 3 ng Modyul 2 ang
mahahalagang pamana sa bayan at lungsod sa Panahong Medieval. Malaki ang naitulong
ng mga pamanang ito sa pag-usbong sa Europe. Makikita sa diagram ang mga pamanang
ito. Suriin ang diagram at sagutin ang mga katanungan. Isulat ang sagot sa kanang bahagi
ng diagram. Gawin ito sa kuwaderno.
12. 12. Gawain 4: PAMANA NG NAKARAAN
13. 13. PAMPROSESONG MGA TANONG 1. Sa mga pamanang inilahad sa dayagram, alin sa
mga ito ang inaakala mong pinakamahalaga? Bakit? 2. Sa iyong palagay, paano
makaaapekto ang mga pamanang ito sa paglakas ng Europe?
14. 14. Gawain 5: BURGIS KA! Malaki ang bahaging ginampanan ng mga bourgeoisie sa
paglakas ng Europe. Gusto mo ba silang makilala? Basahin at unawain mo ang teksto
tungkol sa bourgeoisie. Iyong itala ang mahahalagang datos na nakapaloob dito at punan
ang cloud call out at concept map ng nasabing datos tungkol sa bourgeoisie. Isulat sa
kuwaderno.
15. 15. PAG – USBONG NG MGA BOURGEIOISE
16. 16. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Bourgeoisie – iniuugnay sa mga mamamayan ng
bayan sa Medieval France na binubuo ng mga artisan at mangangalakal.
17. 17. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Artisan – manggagawang may kasanayan sa
paggawa ng mga kagamitang maaaring may particular na gamit o pandekorasyon lamang.
18. 18. PAGKAKAIBA BOURGEOISIE ARISTOKRASYA, MGA MAGSASAKA, O NG MGA PARI
Daigdig: Pamilihan Daigdig: Manor o simbahan Hindi nakatali sa mga panginoong may lupa
o landlord Nakatali sa mga panginoong may lupa o landlord Yaman: galing sa industriya
Yaman: galing sa lupa Ang mga artisan ay naninirahan sa mga nabuong pamayanan, hindi
nakadepende sa sistemang piyudal at hindi binabayaran sa kanilang paggawa Ang mga
 artisan ay hindi naninirahan sa mga nabuong pamayanan, nakadepende sa sistemang
piyudal at binabayaran sa kanilang paggawa
19. 19. BOURGEOISIE
20. 20. PAMILIHAN
21. 21. HINDI NAKATALI SA MGA LANDLORD
22. 22. ANG YAMAN AY GALING SA INDUSTRIYA
23. 23. HINDI NAKADEPENDE SA SISTEMANG PIYUDAL
24. 24. HINDI BINABAYARAN SA KANILANG PAGGAWA
25. 25. ARISTOKRATA, MAGSASAKA, PARI
26. 26. MANOR AT SIMBAHAN
27. 27. NAKATALI SA MGA LANDLORD
28. 28. ANG YAMAN AY GALING SA INDUSTRIYA
29. 29. NAKADEPENDE SA SISTEMANG PIYUDAL
30. 30. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Huling bahagi ng ika-17 siglo – naging
makapangyarihang pwersa ang mga bourgeoisie sa Europe.
31. 31. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Huling bahagi ng ika-17 siglo – naging
makapangyarihang pwersa ang mga bourgeoisie sa Europe. Sinu – sino ang mga
bourgeoisie?
32. 32. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Sinu – sino ang mga bourgeoisie?
33. 33. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Sinu – sino ang mga bourgeoisie? Mangangalakal
34. 34. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Sinu – sino ang mga bourgeoisie? Mangangalakal
Banker (nagmamay-ari o namamahala ng bangko)
35. 35. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Sinu – sino ang mga bourgeoisie? Mangangalakal
Banker (nagmamay-ari o namamahala ng bangko) Ship - owner (nagmamay-ari ng mga
barko)
36. 36. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Sinu – sino ang mga bourgeoisie? Mangangalakal
Banker (nagmamay-ari o namamahala ng bangko) Ship - owner (nagmamay-ari ng mga
barko) Mga pangunahing namumuhunan
37. 37. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Sinu – sino ang mga bourgeoisie? Mangangalakal
Banker (nagmamay-ari o namamahala ng bangko) Ship - owner (nagmamay-ari ng mga
barko) Mga pangunahing namumuhunan Mga negosyante
38. 38. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Sinu – sino ang mga bourgeoisie? Mangangalakal
Banker (nagmamay-ari o namamahala ng bangko) Ship - owner (nagmamay-ari ng mga
barko) Mga pangunahing namumuhunan Mga negosyante *hindi na kabilang ang mga
artisan dahil naiuri na sila bilang manggagawa
39. 39. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Ang kapangyarihan ng bourgeoisie ay bunga ng
kayamanan at pakikipag-alyansa (pagkampi) sa hari laban sa landlord.
40. 40. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Ang kanilang kapangyarihan ay pang-ekonomiya
lamang.
41. 41. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Bakit nagkaroon ng English Revolution, American
Revolution at French Revolution?
42. 42. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Bakit nagkaroon ng English Revolution, American
Revolution at French Revolution? dahil ninais ng mga bourgeoisie na…..
43. 43. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Bakit nagkaroon ng English Revolution, American
Revolution at French Revolution? dahil ninais ng mga bourgeoisie na….. a. Palayain ang
sarili mula sa anino ng piyudalismo
44. 44. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Bakit nagkaroon ng English Revolution, American
Revolution at French Revolution? dahil ninais ng mga bourgeoisie na….. a. Palayain ang
sarili mula sa anino ng piyudalismo b. Sa pakikialam ng monarkiya sa personal na kalayaan
45. 45. PAG – USBONG NG BOURGEOISIE Bakit nagkaroon ng English Revolution, American
Revolution at French Revolution? dahil ninais ng mga bourgeoisie na….. a. Palayain ang
sarili mula sa anino ng piyudalismo b. Sa pakikialam ng monarkiya sa personal na kalayaan
c. Karapatan sa kalakalan at pagmamay - ari
46. 46. KAPANGYARIHAN NG MGA BOURGEOISIE Ika – 17 na siglo Ika - 19 na siglo Pang –
ekonomiya lamang Nagkaroon ng political na kapangyarihan, nagkamit ng karapatang
political, panrelihiyon at sibil sa pamamagitan ng pagtataguyod ng liberalismo
47. 47. PAMPROSESONG MGA TANONG 1. Sino-sino ang itinuturing na kabilang sa pangkat
ng bourgeoisie? 2. Ano-ano ang katangian ng bourgeoisie? 3. Ano ang naging papel nila sa
paglakas ng Europe? 4. Sino ang maituturing na Bourgeoisie sa kasalukuyan? 5. Sa
kasalukuyan paano nakatutulong ang bourgeoisie sa ating bansa at maging sa daigdig?
48. 48. PAGSILANG NG MERKANTILISMO
49. 49. Gawain 6: BASAHIN AT UNAWAIN MERKANTILISMO - hango sa karanasan ng Spain
na yumaman at makapangyarihan dahil sa mahahalagang metal na nanggaling sa mga
kolonya nito sa South America at Central America.
50. 50. Gawain 6: BASAHIN AT UNAWAIN MERKANTILISMO - kailangan ng kolonya na
magkaloob ng mga ginto at pilak
51. 51. Gawain 6: BASAHIN AT UNAWAIN MERKANTILISMO - dapat mas paunlarin pa ang
kalakalan sa ibang bansa ng mga bansang walang kakayahang makakuha ng ginto at pilak
ng madalian
52. 52. Gawain 6: BASAHIN AT UNAWAIN MERKANTILISMO - kung mas marami ang iluluwas
kaysa iaangkat, mas maraming ginto at pilak ang papasok sa bansa. - mapapanatili ang
lamang sa balance ng kalakalan.
53. 53. Gawain 6: BASAHIN AT UNAWAIN NASYONALISMONG EKONOMIKO - elemento ng
merkantilismo na nakatulong sa pagkabuo at paglakas ng mga nation – state
54. 54. Gawain 6: BASAHIN AT UNAWAIN NASYONALISMONG EKONOMIKO - kayang
tustusan ng isang bansa ang sarili nitong pangangailangan.
55. 55. Gawain 6: BASAHIN AT UNAWAIN NASYONALISMONG EKONOMIKO - hindi na aasa
sa mga produktong dayuhan
56. 56. Gawain 6: BASAHIN AT UNAWAIN MERKANTILISMO - itaguyod ang kaunlarang pang –
ekonomiya at kapangyarihang political ng isang bansa.
57. 57. Gawain 6: BASAHIN AT UNAWAIN MERKANTILISMO - layuning magkaroon ng
malaking kitang magbibigay daan upang ang hari ay makapagpagawa ng mga barko,
mapondohan ang kaniyang hukbo at magkaroon ng pamahalaang katatakutan at
rerespetuhin ng buong daigdig.
58. 58. Gawain 6: BASAHIN AT UNAWAIN DOKTRINANG BULLIONISM - sentral ng teorya ng
merkantilismo - ang tagumpay ng isang bansa ay masusukat sa dami ng mahahalagang
metal sa loob ng hangganan nito.
59. 59. Gawain 6: BASAHIN AT UNAWAIN DOKTRINANG BULLIONISM - mas maraming ginto
at pilak ang makukuha ng isang bansa, mas maraming pera ang malilikom nito bilang buwis
- mas magiging mayaman at makapangyarihan ang naturang bansa.
60. 60. PAMPROSESONG MGA TANONG 1. Batay sa mga kaisipan at konseptong nabasa sa
teksto, ano ang kahulugan ng merkantilismo? 2. Bakit sinasabing hindi lamang pang-
ekonomiya kundi pampolitika rin ang layunin ng merkantilismo? 3. Paano nagsimula at
nakatulong ang merkantilismo sa paglakas ng Europe? 4. Mayroon pa bang merkantilismo
sa kasalukuyan? Patunayan. 5. Pabor ka ba na ito ang gamiting sistemang pang-ekonomiya
sa ating bansa? Sa daigdig? Bakit?
61. 61. PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY
62. 62. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY -
Noong panahon ng piyudalismo, walang sentralisadong pamahalaan
63. 63. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY -
Noong panahon ng piyudalismo, mahina ang kapangyarihan ng hari
64. 64. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY -
Noong panahon ng piyudalismo, ang naghahari ay mga noble na sila ring mga panginoong
maylupa (landlord).
65. 65. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY - sa
tulong ng mga bourgeoisie, ang mga hari ay unti – unting namayagpag sa pamamagitan ng
pagpapalawak ng teritoryo at pagbubuo ng matatatag na sentralisadong pamahalaan.
66. 66. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY -
humirang siya ng mamamayang magpapatupad ng batas at nagsasagawa ng paglilitis at
paparusa sa korte ng palasyo.
67. 67. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY -
Resulta: lumipat ang katapatan ng tao mula sa landlord tungo sa pamahalaan na may
kakayahang protektahan sila. Handa silang magbayad ng buwis para sa proteksiyong ito.
68. 68. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY -
Dahil sa buwis: nagkaroon ng pondo ang hari upang magbayad ng mga sundalo
69. 69. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY -
nakalaya ang hari mula sa proteksyon na dating ibinibigay ng mga knight ng mga landlord.
70. 70. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY -
ang katapatan ng mga sundalo ay nasa hari, maaari silang gamitin ng hari laban sa mga
knight ng landlord kung kinakailangan.
71. 71. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY -
maaari nang humirang ang hari ng mga edukadong mamamayan bilang kolektor ng buwis,
hukom, sekretarya at administrador.
72. 72. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY -
Anu – ano ang salik na nakatulong sa muling paglakas ng kapangyarihan ng hari? Isulat ang
sagot sa kuwaderno.
73. 73. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAG-USBONG NG MGA NATION - STATE -
Nation – state: isang estado na pinananahanan ng mamamayan na may magkakatulad na
wika, kultura, relihiyon at kasaysayan.
74. 74. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAG-USBONG NG MGA NATION - STATE - ang
mamamayan ay isang nagkakaisang lahi
75. 75. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAG-USBONG NG MGA NATION - STATE -
Estado dahil nasa isang tiyak na teritoryo at pamahalaan silang may soberanidad
(soberanya) o kasarinlan
76. 76. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAG-USBONG NG MGA NATION - STATE -
nagkakaisang lahi na may katapatan sa kanilang bansa.
77. 77. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAG-USBONG NG MGA NATION - STATE -
Katangian ng nation – state sa panahong ito. 1. May sentralisadong pamahalaan sa ilalim ng
isang pambansang monarkiya na may kakayahan at kapangyarihan na magpatupad ng
batas sa buong nasasakupan.
78. 78. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAG-USBONG NG MGA NATION - STATE -
Katangian ng nation – state sa panahong ito. 2. Bagong institusyong nabuo gaya ng isang
hukbo ng mga propesyunal na sundalo na tapat sa hari.
79. 79. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAG-USBONG NG MGA NATION - STATE -
Tungkulin ng hukbo na palawigin ang teritoryo at kapangyarihan ng monarkiya kahit na
nangangahulugan ito ng digmaan.
80. 80. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAG-USBONG NG MGA NATION - STATE -
Katangian ng nation – state sa panahong ito. 3. Pagsisimula ng institusyon ng burukrasya sa
mga opisyal o kawani na may kasanayan para patakbuhin ang pamahalaan ayon sa
kautusan ng monarkiya.
81. 81. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAG-USBONG NG MGA NATION - STATE -
Tungkulin; pangongolekta ng buwis, pagpapatupad ng batas at pagkakaloob ng hustisya.
82. 82. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAG-USBONG NG MGA NATION - STATE -
Dahil sa makapangyarihan ang mga nation – state, nagpakita ng ibayong lakas ang Europe.
1. Nabuo ang ibayong lakas pampolitika, panlipunan at pang – ekonomiya 2. pagpapalawak
ng impluwensiya: nanghimasok at pananakop ng mga Europeong nation – state sa Asya,
America at nang kinalaunan, sa Africa.
83. 83. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAG-USBONG NG MGA NATION - STATE -
Paano nakatulong ang mga nation – state sa paglakas ng Europe? Isulat ang sagot sa
kuwaderno.
84. 84. PAMPROSESONG MGA TANONG 1. Ano - ano ang salik na nagpabago sa konsepto ng
monarkiya at nagpalakas sa kapangyarihan ng hari? 2. Ano - anong bansa sa kasalukuyan
ang pinamumunuan pa rin ng hari at reyna? 3. Paano nakatulong ang nation-state sa
paglakas ng Europe? 4. Kung ikaw ang tatanungin, pabor ka ba na hari at reyna ang
mamuno sa ating bansa? Bakit?
85. 85. PAGLAKAS NG SIMBAHAN AT ANG PAPEL NITO SA PAGLAKAS NG EUROPE
86. 86. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGLAKAS NG SIMBAHAN AT ANG PAPEL
NITO SA PAGLAKAS NG EUROPE - nababawasan ang katapatan ng mga mamamayan sa
mga landlord
87. 87. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGLAKAS NG SIMBAHAN AT ANG PAPEL
NITO SA PAGLAKAS NG EUROPE - nakikita nila ang Simbahan bilang bagong sentro ng
debosyon
88. 88. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGLAKAS NG SIMBAHAN AT ANG PAPEL
NITO SA PAGLAKAS NG EUROPE - tinuligsa ang pang – aabuso ng mga hari
89. 89. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGLAKAS NG SIMBAHAN AT ANG PAPEL
NITO SA PAGLAKAS NG EUROPE - lalong lumakas ang kapangyarihan ng Papa
90. 90. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGLAKAS NG SIMBAHAN AT ANG PAPEL
NITO SA PAGLAKAS NG EUROPE 1073 – naging mas makapangyarihan ang Simbahan
nang itakda ni Pope Gregory VII na ang lipunan ay bahagi ng kaayusang banal na
napapasailalim sa batas ng Diyos.
91. 91. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGLAKAS NG SIMBAHAN AT ANG PAPEL
NITO SA PAGLAKAS NG EUROPE - pinakamataas na lider – espirituwal at tagapagmana
ng Simbahang Katoliko mula kay San Pedro - ang Papa ang may pinakamataas na
kapangyarihan sa pananampalataya at doktrina
92. 92. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA PAGLAKAS NG SIMBAHAN AT ANG PAPEL
NITO SA PAGLAKAS NG EUROPE - ang lahat ng Obispo ay dapat na mapasailalim sa
kanya, gayundin ang hari na ang kapangyarihan ay dapat lamang diumanong gamitin sa
layuning Kristiyano.
93. 93. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA INVESTITURE CONTROVERSY - tunggalian ng
interes ng Simbahan at pamahalaan kaugnay ng mga ideya ni Pope Gregory VII. - relihiyong
panatisismo ang nais ng Papa
94. 94. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA INVESTITURE CONTROVERSY - hindi
nagustuhan ni Henry IV, isang haring German dahil tuwirang nakaaapekto sa mga kaugalian
at usaping political sa Germany. - Hiniling niya sa mga obispong German na pababain sa
pwesto ang Papa
95. 95. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA INVESTITURE CONTROVERSY - itiniwalag
(ekskomulgado) si Henry IV sa Simbahang Katoliko at humiling at alisin ang
ekskomulgasyon sa kaniya - tumayo nang nakayapak sa labas ng palasyo ng Canossa sa
Hilagang Italy ng 3 araw (1077)
96. 96. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA INVESTITURE CONTROVERSY - pinatawad ng
Papa si Henry - nagpatibay sa kapangyarihan ng Simbahan
97. 97. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA CONCORDAT OF WORMS (1122) - kasunduan
sa pagitan ng Simbahan at ni Henry IV - kumilala sa dalawang tungkulin ng Obispo bilang
lider – espirituwal ng Simbahan at panginoong maylupa.
98. 98. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA CONCORDAT OF WORMS (1122) - kinilala ang
Simbahan bilang isang nagsasariling institusyon na pinamumunuan ng Papa na hindi
napapasailalim sa sinumang hari.
99. 99. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA ANG SIMBAHAN - pinakamapangyarihang
institusyon sa panahon ng Middle Ages. - malawak ang lupaing pag – aari nito
100. 100. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA ANG SIMBAHAN - nagtakda sa Europe
ng pamantayan ng pag – uugali at moralidad - namahalaan sa edukasyon
101. 101. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA ANG SIMBAHAN - maging ang mga
hari ay kaya niyang utusan o pasunurin - sa pangunguna ng Simbahan, nabuo ang imahen
ng Europe bilang isang malawak na kabuuang Kristiyano – ang Republica Christiana na
pinamumunuan ng hari sa patnubay ng Papa.
102. 102. Gawain 7: HAGDAN NG PAG-UNAWA 11th – 13th CENTURY EUROPE -
lumaki ang populasyon - nanumbalik ang dating siglang pangkalakalan - umusbong ang mga
lungsod at kalaunan naging nation – state at - lumakas ang kapangyarihan ng Simbahan
103. 103. Gawain 8: DISCUSSION WEB Sundin ang sumusunod: 1. Pagkatapos basahin
ang teksto, sagutan ang tanong sa discussion web. Bumuo ng limang pangkat na may
parehong bilang. 2. Talakayin ang tanong sa iyong pangkat at bumuo ng ebidensya at
suporta sa panig ng Oo at Hindi. 3. Suriin ang tanong at itala ang mga impormasyon at
pahayag ng bawat miyembro sa bawat pangkat kung ang sagot ay Oo o Hindi. 4.
Magtulungan ang bawat miyembro ng pangkat sa pagbuo ng dahilan at kongklusyon. 5.
Panghuli, pumili ng tagapagsalita para maibahagi ang inyong pananaw sa buong klase.
104. 104. Gawain 8: DISCUSSION WEB
105. 105. PAMPROSESONG MGA TANONG 1. Ano ang naging papel ng Simbahan sa
paglakas ng Europe? 2. Bakit mahalaga ang impluwensiya ng Simbahan sa paglakas ng
Europe? 3. Paano nakatulong ang Simbahan sa paglakas ng Europe at transpormasyon ng
daigdig? 4. Malaki pa rin ba ang impluwensiya ng Simbahan sa kasalukuyan? Patunayan.
106. 106. Gawain 9: OO o HINDI Pagkatapos ang pagtalakay, pagsusuri ng mga
konsepto at kaalaman sa naging aralin, iyong malalaman kung gaano mo nauunawan ang
naging pag – aaral tungkol sa paglakas ng Europe. Basahin at suriin mo ang mga pahayag
hinggil sa aralin. Idikit mo ang hawak mong thumbs up sign sa bahagi ng OO kung
nauunawaan mo na ito at sa bahagi naman ng HINDI kung hindi pa malinaw sa iyo ang
konsepto ng aralin. Pagkatapos ay suriin ang bilang ng mga nakaunawa at hindi pa naging
malinaw ang pagkaunawa.
107. 107. Gawain 9: OO o HINDI KONSEPTO/ KAALAMAN OO (NAUNAWAAN) HINDI
(NAUNAWAAN) 1. Ang bourgeoisie ay binubuo ng mga mamamayang kabilang sa
panggitnang uri ng lipunan. 2. Dahil sa impluwensiya ng bourgeoisie, nasimulan ang mga
reporma sa pamahalaan. 3. Ang merkantilismo ay isang sistemang pang-ekonomiya na
lumaganap sa Europe at naghangad ng pagkakaroon ng maraming ginto at pilak bilang
tanda ng kayamanan at kapangyarihan ng bansa. 4. Sa pagkawala ng kapangyarihan ng
mga panginoong maylupa, ang hari ang nagsilbing pinuno at nagpatingkad sa pagtatatag ng
national monarchy. 5. Ang Simbahan ang nagsilbing tagapangalaga ng kalinangan sa
imperyo noong Panahong Medieval.
108. 108. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO
109. 109. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO PAG-USBONG NG RENAISSANCE Dahil
sa pag-unlad ng agrikultura bunga ng mga pagbabago sa kagamitan at pamamaraan sa
pagtatanim, umunlad ang produksiyon sa Europe noong Middle Ages. 1. Lumaki ang
populasyon 2. Pagdami ng pangangailangn ng mamamayan na natugunan naman ng
maunlad na kalakalan
110. 110. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG MGA LUNGSOD – ESTADO SA
HILAGANG ITALY - nakinabang sa kalakalan - naging sentrong pangkalakalan at
pananalapi sa Europe. - monopolisado ang kalakalan sa pagitan ng Asya at Europe
111. 111. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG MGA LUNGSOD – ESTADO SA
HILAGANG ITALY - Milan, Florence, Venice, Mantua, Ferrara, Padua, Bologna at Genoa
112. 112. kung nangangailangn ng pera ang Papa, hari o Panginoong Maylupa,
nanghihiram sila sa mga mangangalakal at banker ang yaman ay hindi nakasalalay sa lupa
kundi sa kalakalan at industriya Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG MGA
LUNGSOD – ESTADO SA HILAGANG ITALY - Mga lungsod – estado: Milan, Florence,
Venice, Mantua, Ferrara, Padua, Bologna at Genoa
113. 113. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG MGA LUNGSOD – ESTADO SA
HILAGANG ITALY • Ang mga Medici sa Florence ang halimbawa ng mangangalakal at
banker
114. 114. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO RENAISSANCE “Muling Pagsilang o
rebirth” - kilusang kultural o intelektuwal na nagtangkang ibalik ang kagandahan ng
sinaunang kulturang Greek at Roman sa pamamagitan ng pag-aaral sa panitikan at kultura
ng mga nasabing sibilisasyon. - Pagtatapos ng Middle Ages, panahon ng transisyon mula
Middle Ages tungo sa Modern Period o Makabagong Panahon
115. 115. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO BAKIT SA ITALY?
116. 116. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO BAKIT SA ITALY? •Italy ang pinagmulan
ng kadakilaan ng sinaunang Rome at higit na may kaugnayan ang Italyano kaysa sa mga
Romano o alinmang bansa sa Europe
117. 117. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO BAKIT SA ITALY? •Pagtataguyod ng mga
maharlikang angkan sa mga taong mahusay sa sining at masigasig sa pag-aaral.
118. 118. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO BAKIT SA ITALY? • Maganda ang
lokasyon nito. Nagkaroon ng pagkakataon ang mga lungsod dito na makipagkalakalann sa
Kanlurang Asya at Europe
119. 119. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO BAKIT SA ITALY? • Mahalagang papel
ang ginampanan ng mga unibersidad sa Italy. Naitaguyod at napanatiling buhay ang
kulturang Klasikal at ang mga teknolohiya at pilosopiyang kaalaman ng kabihasnang Griyego
at Romano.
120. 120. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO BAKIT SA ITALY? Batay sa mga
impormasyong inilahad, bakit nga ba sa Italy sumibol ang Renaissance?
121. 121. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG MGA HUMANISTA Sa pagtatapos ng
Middle Ages, •nagkaroon ng bagong kapangyarihan ang mga hari samantalang ang
kapangyarihan naman ng Simbahan ay sinimulang tuligsain.
122. 122. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG MGA HUMANISTA Sa pagtatapos ng
Middle Ages, •Ang mga digmaan, epidemya, at suliraning pang- ekonomiya ay tuluyan nang
nagwakas.
123. 123. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG MGA HUMANISTA Sa pagtatapos ng
Middle Ages, •Nagbigay-daan ang mga kaganapang ito sa pagsilang ng bagong pananaw na
dulot ng interes sa pag-aaral ng sinaunang Greece at Rome, ang Humanismo.
124. 124. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO HUMANISMO isang kilusang intelektuwal
noong Renaissance na naniniwalang dapat pagtuunan ng pansin ang klasikal na sibilisasyon
ng Greece at Rome sa pag-aaral dahil naglalaman ito ng lahat ng aral na dapat matutuhan
upang magkaroon ng isang moral at epektibong buhay.
125. 125. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO HUMANIST O HUMANISTA - mga iskolar
na nanguna sa pag-aaral sa klasikal na sibilisasyon ng Greece at Rome. - meaning: “guro ng
humanidades, particular ng wikang Latin” - pinag-aaralan: wikang Latin at Greek,
komposisyon, retorika, kasaysayan at pilosopiya, at maging Matematika at Musika. - dapat
gawing modelo ang mga Klasikal na ideyang matatagpuan sa mga asignaturang ito.
126. 126. MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA IBA - IBANG LARANGAN Sining at
Panitikan
127. 127. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN SINING AT PANITIKAN Francesco Petrarch (1304-1374). Ang
“Ama ng Humanismo”. Pinakamahalagang sinulat niya sa Italyano ang “Songbook,” isang
koleksiyon ng mga sonata ng pag- ibig sa pinakakamahal niyang si Laura.
128. 128. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN Giovanni Boccacio (1313 – 1375) Matalik na kaibigan ni Petrarch.
Ang kaniyang pinakamahusay na panitikang piyesa ay ang “Decameron”, isang tanyag na
koleksyon na nagtataglay ng isandaang (100) nakatatawang salaysay.
129. 129. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN William Shakespeare (1564 – 1616) Ang “Makata ng mga
 Makata.” Naging tanyag na manunulat sa Ginintuang Panahon ng England sa pamumuno ni
Reyna Elizabeth I. Ilan sa mga sinulat niya ang mga walang kamatayang dula gaya ng:
Julius Caesar, Romeo at Juliet, Hamlet, Anthony at Cleopatra at Scarlet.
130. 130. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN Desiderius Erasmus (c.1466-1536). “Prinsipe ng mga Humanista.”
May-akda ng “In Praise of Folly” kung saan tinuligsa niya ang hindi mabuting gawa ng mga
pari at mga karaniwang tao.
131. 131. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN Nicollo Machievelli (1469-1527). Isang diplomatikong manunulat
na taga Florence, Italia. May-akda ng “The Prince.” Napapaloob sa aklat na ito ang
dalawang prinsipyo: “Ang layunin ay nagbibigay matuwid sa pamamaraan.” “Wasto ang
nilikha ng lakas.”
132. 132. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN Miguel de Cervantes (1547- 1616). Sa larangan ng panitikan,
isinulat niya ang nobelang “Don Quixote de la Mancha,” aklat na kumukutya at ginagawang
katawa-tawa sa kasaysayan ang kabayanihan ng mga kabalyero noong Medieval Period.
133. 133. MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA IBA - IBANG LARANGAN PAGPIPINTA
134. 134. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN Michelangelo Bounarotti (1475-1564). Ang pinakasikat na iskultor
ng Renaissance, ang una niyang obra maestro ay ang estatwa ni David. Sa paanyaya ni
Papa Julius II ipininta niya sa Sistine Chapel ng Katedral ng Batikano ang kuwento sa Banal
na Kasulatan tungkol sa pinagmulan ng sandaigdaigan hanggang sa pagbaha.
Pinakamaganda at pinakabantog niyang likha ang La Pieta, isang estatwa ni Kristo
pagkatapos ng Kaniyang Krusipiksyon.
135. 135. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN Leonardo da Vinci (1452-1519). Ang hindi makakalimutang obra
maestra niyang “Huling Hapunan” (The Last Supper), na nagpakita ng huling hapunan ni
Kristo kasama ang Kaniyang labindalawang disipulo. Isang henyong maraming nalalaman sa
iba’t ibang larangan. Hindi lang siya kilalang pintor, kundi isa ring arkitekto, iskultor,
inhinyero, imbentor, siyentista, musikero at pilosopher.
136. 136. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN Raphael Santi (1483-1520). “Ganap na Pintor”, “Perpektong
Pintor”. Pinakamahusay na pintor ng Renaissance. Kilala sa pagkakatugma at balanse o
proporsiyon ng kanyang mga likha. Ilan sa kaniyang tanyag na gawa ang Obra Maestrang
“Sistine Madonna”, “Madonna and the Child” at “Alba Madonna.”
137. 137. MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA IBA - IBANG LARANGAN AGHAM
138. 138. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN Nicolas Copernicus (1473-1543). Inilahad ni Nicolas ang
Teoryang Heliocentric; “Sa pag-ikot ng daigdig sa aksis nito, kasabay ng ibang planeta,
umiikot ito sa paligid ng araw.” Pinasungalingan ng teoryang ito ang tradisyonal na pag-iisip
na ang mundo ang sentro ng sansinukob, na matagal ding tinangkilik ng simbahan.
139. 139. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN Galileo Galilei (1564-1642). Isang astronomo at matematiko,
noong 1610. Malaki ang naitulong ng kaniyang na imbentong teleskopyo para
mapatotohanan ang Teoryang Copernican.
140. 140. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN Sir Isaac Newton (1642-1727). Ang higante ng siyentipikong
Renaissance. Sang-ayon sa kaniyang “Batas ng Universal Gravitation,” ang bawat planeta
ay may kaniya-kaniyang lakas ng grabitasyon at siyang dahilan kung bakit nasa wastong
lugar ang kanilang pag-inog. Ipinaliwanag niya na ang grabitasyong ito ang dahilan kung
bakit bumabalik sa lupa ang isang bagay na inihagis pataas.
141. 141. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN Tinatayang ang pag-usbong ng Renaissance ay hindi natatapos
 sa panahon na kung saan nakilala ang mga nabanggit na siyentipiko bagkus ito ay
nagpapatuloy magpakailanman hangga’t ang tao ay naghahanap at naghahangad ng
kasagutan sa kaniyang mga tanong.
142. 142. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN Paano binago ng mga ambag ng Renaissance ang pananaw at
kultura ng Europe noon at maging sa kasalukuyan?
143. 143. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA
IBA’T IBANG LARANGAN Ang ika-14 hanggang ika-16 na siglo ang sinasabing panahon na
kung saan kakikitaan ng mga pagbabago mula sa madilim na anino ng kalagitnaang
panahon patungo sa Modernong Panahon. Ang mga pangyayaring naganap sa panahon ng
Renaissance ay nagbigay daan sa pagyaman ng kabihasnan ng daigdig dulot ng malawak at
maunlad na mga pag-aaral, pagmamasid at pananaliksik. Ang transisyong ito ay nagbigay
daan rin sa pag-usbong ng Rebolusyong Intelektuwal at malawak na kaalaman sa daigdig
bunsod ng malayang pag-iisip at pagpapahayag ng bawat indibidwal. Ang pagbabagong
dulot ng yugtong ito ay nakatulong sa pagsulong at pagbubuklod - buklod ng mga bansa sa
katotohanang ang pagpapahalaga sa kalayaan at kabutihan ay nauukol sa sangkatauhan.
144. 144. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG KABABAIHAN SA RENAISSANCE
Sa panahon ng Renaissance, iilang kababaihan lamang ang tinanggap sa mga unibersidad
o pinayagang magsanay ng kanilang propesyon sa Italy. Gayunpaman, hindi ito naging
hadlang upang makilala ang ilang kababaihan at ang kanilang ambag sa Renaissance.
145. 145. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG KABABAIHAN SA RENAISSANCE
Isotta Nogarola ng Verona na may akda ng Dialogue on Adam and Eve (1451) at Oration on
the Life of St. Jerome (1453) na kakikitaan ng kaniyang kahusayan sa pag-unawa sa mga
isyung teolohikal.
146. 146. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG KABABAIHAN SA RENAISSANCE
Laura Cereta mula sa Brescia na bago mamatay sa gulang na 30 ay isinulong ang isang
makabuluhang pagtatanggol sa pag-aaral na humanistiko para sa kababaihan.
147. 147. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG KABABAIHAN SA RENAISSANCE
Sa pagsulat ng tula, mahahalagang personalidad ng Renaissance sina Veronica Franco
mula sa Venice
148. 148. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG KABABAIHAN SA RENAISSANCE
Vittoria Colonna mula sa Rome.
149. 149. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG KABABAIHAN SA RENAISSANCE
Sa larangan ng pagpipinta, nariyan sina Sofonisba Anguissola mula sa Cremona na may
likha ng Self-Portrait (1554) at si Artemisia Gentileschi, anak ni Orazio, na nagpinta ng Judith
and Her Maidservant with the Head of Holoferness (1625) at Self- Portrait as the Allegory of
Painting (1630).
150. 150. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG KABABAIHAN SA RENAISSANCE
Ano-ano ang kontribusyon ng kababaihan sa larawan?
151. 151. PANGKATANG PAG-UULAT Maghahati ang mga mag-aaral sa apat na
pangkat. Sa tulong ng tekstong iyong binasa ay ilahad ninyo ng inyong kapangkat ang
mahahalagang impormasyon tungkol sa Renaissance. Pangkat 1: Kahulugan ng
Renaissance Pangkat 2: Salik sa Pagsibol ng Renaissance Pangkat 3: Ambag ng
Renaissance sa Iba’t ibang Larangan Pangkat 4: Mga Kababaihan sa Renaissance
152. 152. PANGKATANG PAG-UULAT Pagkatapos ng inyong presentasiyon maglagay
ng mga datos sa concept definition map para sa mas malinaw na daloy ng mga
impormasyong kaugnay ng paksa. Magbigay ng reaksiyon o magtanong sa naging
presentasiyon ng kamag-aaral kung mayroon kang hindi naunawaan.
153. 153. PAMPROSESONG MGA TANONG 1. Ano ang kahulugan ng Renaissance? 2.
Ano-ano ang naging mga salik sa pag-usbong ng Renaissance? 3. Bakit sa Italy nagsimula
ang Renaissance? 4. Ano ang naging epekto ng Renaissance sa pagkakaroon ng
panibagong pagtingin sa politika, relihiyon, at pag-aaral? 5. Sino-sino ang pangunahing
 tagapagtaguyod ng Renaissance? 6. Ano-ano ang mga naiambag ng Renaissance sa ating
kabihasnan? 7. Sino-sinong kababaihan ang kilala sa panahong ito?
154. 154. PAMPROSESONG MGA TANONG 8. Ano-ano ang kanilang naging
kontribusyon sa Panahon ng Renaissance? 9. Paano nakatulong ang Renaissance sa
paglakas ng Europe? 10. Nagaganap pa rin ba ang mga pangyayari sa Panahon ng
Renaissance sa kasalukuyan? Magbigay ng mga patunay. 11. Kung ikaw ay mabibigyan ng
pagkakataon na mag-ambag ng anumang bagay sa ating bansa, anong bagay at saang
larangan mo pipiliing makapagbahagi ng mga ito? Pangatuwiranan.
155. 155. Gawain 10: MAGTULUNGAN TAYO ANG RENAISSANCE Nagdala ng
maraming pagbabago at mga pamana sa daigdig ang Panahon ng Renaissance. Sa
bahaging ito ay tutungo ka naman sa kuwento ng Repormasyon at Kontra Repormasyon.
156. 156. Gawain 11: PALITAN TAYO! Panuto: Sa huling bahagi ng Middle Ages ay
naranasan ang paghina ng Simbahan dahil sa mga pagbabagong politikal, ekonomiko, at
panlipunan. Pagsapit ng ika-14 na siglo, maraming mga reporma ang hinihingi sa Simbahan.
Dito nagsimula ang Repormasyon. Basahin at unawain ang teksto sa Repormasyon upang
masuri ang mga kaganapan sa panahong ito. Ihanda mo rin ang iyong sarili sa mga gawain
sa bahaging ito ng aralin.
157. 157. Gawain 11: PALITAN TAYO! ANG REPORMASYON Ang katawagan sa mga
kaganapan na yumanig sa kakristiyanuhan mula ika-14 hanggang ika-17 na dantaon na
humantong sa pagkakahati ng Simbahang Kristiyano. Dito nagsimula ang paghihiwalay ng
mga Protestante sa Simbahang Katoliko Romano, gayunpaman hindi nagpabaya ang mga
Katoliko Romano, sinimulan nila ang pagbabago sa sariling relihiyon nang hindi binabago
ang kanilang doktrina.
158. 158. Gawain 11: PALITAN TAYO! MARTIN LUTHER, AMA NG PROTESTANTENG
PAGHIHIMASOK Ipinanganak si Luther noong Nobyembre 10, 1483, sa Eisleben, Germany.
Ang kaniyang ama, si Hans Luther ay isang magsasaka na naging minero ng tanso,
samantalang ang ina niyang si Margareth Linderman ay mula sa isang pamilyang kabilang
sa gitnang uri.
159. 159. Gawain 11: PALITAN TAYO! MARTIN LUTHER, AMA NG PROTESTANTENG
PAGHIHIMASOK - ang napagsimula ng Repormasyon. - propesor sa Wittenburg University
(Germany) - sumulat ng “Ninety – Five Thesis” - tinuligsa ang simony o pagbibili ng mga
pwesto at indulhensya o pagbibili ng kapatawaran - tinutulan ang “kabanalan ng Papa” -
Aral: ang kaligtasan ay masusumpungan lamang sa Bibliya
160. 160. Gawain 11: PALITAN TAYO! MARTIN LUTHER, AMA NG PROTESTANTENG
PAGHIHIMASOK Noong taong 1529, nagbigay ang mga sumusuportang estado at bayang
Aleman ng isang protestasyon - na siyang pinagmulan ng salitang Protestante.
161. 161. Gawain 11: PALITAN TAYO! MARTIN LUTHER, AMA NG PROTESTANTENG
PAGHIHIMASOK Sila ay ang mga sumasalungat sa mamamayang Katoliko at sa emperador
ng Banal na Imperyong Romano. Pagkatapos ng ilang taong alitan ng Protestante at
Katoliko Romano na humantong sa digmaan, ito ay tinapos ni Charles V sa pamamagitan ng
paglagda sa Kapayapaang Augsburg noong 1555.
162. 162. Gawain 11: PALITAN TAYO! MARTIN LUTHER, AMA NG PROTESTANTENG
PAGHIHIMASOK Nasasaad sa kasunduan na kilalanin ng mga hari o namumuno ang
malayang pagpili ng relihiyon ang kanilang nasasakupan.
163. 163. Gawain 11: PALITAN TAYO! ANG REPORMASYON Batay sa teksto, paano
nagsimula ang Repormasyon?
164. 164. Gawain 11: PALITAN TAYO! KONTRA - REPORMASYON Bago nagsimula ang
Repormasyong Protestante, nagsikap ang mga pinunong Katoliko na maituwid ang mga
maling pamamaraan ng Simbahan. Si Papa Gregory VII (1073-1085), na lalong kilala sa una
niyang pangalang Hilderbrand, ang nagpasimuno ng tatlong pagbabago sa Simbahan.
165. 165. Gawain 11: PALITAN TAYO! KONTRA - REPORMASYON 1. Pagbabawal sa
mga pari na mag-asawa upang malayo sa suliranin ng pamilya at nang mailaan ang buong
sarili sa paglilingkod sa Diyos. 2. Pag-aalis ng simony. 3. Pagbabawal sa mga tauhan na
 tumanggap ng pagtatalaga sa anumang tungkulin sa Simbahan sa kamay ng isang hari o
pinuno.
166. 166. Gawain 11: PALITAN TAYO! KONTRA – REPORMASYON Upang harapin ang
hamon ng Protestantismo, isang malakas na kilusan ang sinimulan ng mga tapat na Katoliko
upang paunlarin ang Simbahang Katoliko. Tinawag ang kilusang ito na Catholic Reformation
o Counter Reformation. Isinagawa ito ng Konseho ng Trent, Inquisition at ng mga Samahan
ng mga Heswita (Society of Jesus).
167. 167. Gawain 11: PALITAN TAYO! KONTRA – REPORMASYON Nagtagumpay ang
mga Heswita sa pagbawi sa Bohemia, Hungary, Poland, at Timog Germany para sa
Simbahang Katoliko. 1. Sila ang naging makapangyarihang lakas ng Katolisismo sa
kanlurang Europe. 2. Nagtatag sila ng mga paaralan at naging dalubhasa bilang mga guro.
3. Pinilit din nilang magkaroon ng malaking kaugnayan sa politika ng Europe.
168. 168. Gawain 11: PALITAN TAYO! KONTRA – REPORMASYON 4. Naging tagapayo
sila at katapatang-loob ng mga hari at reyna ng mga kahariang Katoliko. 5. Nagtamo sila ng
matataas na karangalan sa pamamagitan ng kanilang nagawa bilang mga iskolar at mga
siyentista.
169. 169. Gawain 11: PALITAN TAYO! KONTRA – REPORMASYON Sa panahon nina
Haring Ferdinand at Reyna Isabella ipinatupad ang Inquisition laban sa mga erehe at Hudyo
at nakidigma sa mga Muslim ng Granada. Maging ang Simbahan ay sumailalim sa trono ng
hari at reyna.
170. 170. Gawain 11: PALITAN TAYO! KONTRA – REPORMASYON Ano-ano ang
binago ni Pope Gregory VII sa Simbahang Katoliko? Ano ang naging bunga ng Kontra -
Repormasyon?
171. 171. Gawain 11: PALITAN TAYO! EPEKTO AT KAHALAGAHAN NG
REPORMASYON nagkaroon ng dibisyong panrelihiyon sa Europe kung saan ang hilaga ay
naging mga Protestante samantalang ang timog naman ay nanatiling Katoliko;
172. 172. Gawain 11: PALITAN TAYO! EPEKTO AT KAHALAGAHAN NG
REPORMASYON sa kadahilanang maraming mga turo ng Simbahang Katoliko na iba sa
aral ni Kristo, at iba pang pagmamalabis ng mga pari, marami ang humiwalay sa Simbahang
Katoliko at nagtatag ng mga sekta ng Protestante tulad ng Calvinism, Lutheranism,
Methodist, Anglican, Presbyterian, at iba;
173. 173. Gawain 11: PALITAN TAYO! EPEKTO AT KAHALAGAHAN NG
REPORMASYON gumawa ng aksiyon ang Simbahang Katoliko hinggil sa mga suliraning
pangrelihiyon na kanilang hinarap upang muling mapanumbalik ang dating tiwala ng mga
tagasunod nito at pagbutihin ang pananampalatayang Katoliko. Ang ilan sa mga repormang
kanilang ginawa ay ang pagpapawalang bisa ng seremonya na tumutukoy sa pagbebenta at
pagbibili ng mga opisyo ng Simbahan at ang pagbabawal sa pagtatalaga ng mga hari o
karaniwang pinuno sa Simbahan;
174. 174. Gawain 11: PALITAN TAYO! EPEKTO AT KAHALAGAHAN NG
REPORMASYON ang taliwas na ideya ng dalawang malaking relihiyon sa Europe (Katoliko
at Protestante) ay nagbunga sa mahabang panahon ng digmaang panrelihiyon ang
pagpapanumbalik ng katuruang espirituwal sa Kristiyanismo, ang pagpapalaganap ng
Bibliya, at ang doktrina ng kaligtasan base sa Bibliya. Isinasaad dito na ang kaligtasan ay
makakamit hindi sa pagsapi sa Simbahan kundi sa pagtanggap at pagtitiwala kay Kristo.
175. 175. Gawain 11: PALITAN TAYO! EPEKTO AT KAHALAGAHAN NG
REPORMASYON 1. Ano ang naging bunga ng Kontra-Repormasyon? 2. Ano-ano ang
naging epekto ng Repormasyon? 3. Mabuti ba o masama ang naging epekto ng
Repormasyon? Patunayan. 4. Ano ang mahalagang aral na iniwan ng Repormasyon sa mga
tao?
176. 176. Gawain 11: PALITAN TAYO! EPEKTO AT KAHALAGAHAN NG
REPORMASYON Sa tulong ng mga kaalaman sa nasuring teksto, sipiin mo ang Contrast-
Compare Map. Punan mo ito ng hinihinging mga impormasyon. Pagkatapos, makipagpalitan
ka ng papel sa iyong kamag-aaral. Suriin ang gawa ng bawat isa at magbigay ng reaksiyon
 sa kasagutan ng iyong kamag-aral. Kumpletuhin din ang 3 - 2 -1 Chart tungkol sa
Repormasyon at Kontra- Repormasyon.
177. 177. PAMPROSESONG MGA TANONG 1. Ano ang Repormasyon? 2. Bakit iniugat
kay Martin Luther ang unang yugto ng Repormasyon? 3. Paano lumaganap ang
Repormasyon? 4. Ano ang naging sagot ng Simbahang Katoliko sa Repormasyon? 5. Ano-
ano ang naging pamana ng Repormasyon? 6. Paano binago ng Repormasyon ang Europe?
7. Sa kasalukuyan, nakaapekto ba sa iyong paniniwala sa Diyos ang pagkakaroon ng iba’t
ibang denominasyon ng relihiyon sa iyong paligid? Bakit?
178. 178. Gawain 12: TAYAIN MO! Suriin ang sumusunod na pahayag. Itanong mo sa
iyong sarili kung ginagawa mo o hindi ang mga gawaing nakatala. Itala mo rin ang iyong
dahilan at mungkahi sa mga gawaing ito.
179. 179. Gawain 13: THINK – PAIR - SHARE Balikan mo ang Think-Pair-Share Chart.
Sa pagkakataong ito na natutuhan mo na ang mahahalagang konsepto ng aralin ay sagutan
mo na at ng iyong kapareha ng pinal ang katanungan sa aralin sa pagsisimula nito. Tiyaking
mapag- uusapan ninyong magkapareha ang magiging pinal na kasagutan at kung may mga
nais pang idagdag na bagong kaalaman na naunawaan ay gawin na rin. Huwag ding
kalimutan na ilagay ang mga sanggunian at batayan ng iyong nabuong kasagutan. Isulat ang
sagot sa kuwaderno.
180. 180. Gawain 13: THINK – PAIR - SHARE Sa bahaging ito ng aralin ay nilinang mo
sa pamamagitan ng talakayan at ibaibang gawain ang mga konseptong dapat mong
maunawaan tungkol sa paglakas ng Europe. Balikan mo ang katanungan sa bahagi ng
pagtuklas at suriin mo kung ano ang pagkakaiba ng mga una mong sagot sa naging sagot
mo ngayon. Ilan sa mga una mong konsepto ang natalakay at nabigyang linaw? Ngayong
batid mo na ang mahahalagang ideya tungkol sa aralin, palalimin pa natin ito sa
pamamagitan ng pagpapatuloy ng ating mga gawain na nasa susunod na bahagi ng araling
ito.
181. 181. Gawain 14: PAGNILAYAN MO! Malaki ang bahaging ginampanan ng Simbahan
at mga bourgeoisie (mga mangangalakal at propesyunal) sa naging paglakas ng Europe.
Sila ay nagsilbing saligan ng Europe para muling manumbalik ang kalakasan nito. Sa
panahon natin ngayon, ang ating bansa ay naharap sa ilang isyung panlipunan na kung
saan ang Simbahan, mga mangangalakal, at maging iba pang propesyunal atang
pamahalaan ay nagkakaroon ng salungat na pananaw. Suriin mo ang mga punto na inilahad
ng simbahan at pamahalaan hinggil sa pagpaplano ng pamilya. Pagkatapos nito ay itala mo
ang iyong reaksiyon sa paniniwala ng Simbahang Katoliko at ng pamahalaan. Ihanda mo rin
ang iyong sarili sa pagsagot sa mga pamprosesong mga tanong.
182. 182. PAMPROSESONG MGA TANONG 1. Sakaling dumating ka na sa panahong
ikaw ay magpapamilya, kaninong paniniwala ang iyong susundin; ang Simbahang Katoliko o
ang sa pamahalaan? Bakit? 2. Lumalabag ba sa moralidad ang paninindigan ng
pamahalaan na dapat gumamit ng contraceptives sa pagpaplano ng pamilya? Ipaliwanag
ang sagot. 3. Sang-ayon ka bang pondo ng pamahalaan ang dapat gamitin sa pagbili ng
contraceptives? Bakit? 4. Sa kasalukuyan, mayroon na tayong batas kaugnay ng
pagpaplano ng pamilya: ang Republic Act 10354 (The Responsible Parenthood and
Reproductive Health Act of 2012). Sa iyong palagay, makatutulong ba ito upang mabawasan
ang mabilis na paglaki ng populasyon? Ipaliwanag. 5. Bilang mag-aaral, ano ang maitutulong
mo upang mabawasan ang mabilis na paglaki ng populasyon at ang hindi mabuting epekto
nito?
183. 183. Gawain 15: ANO ANG GUSTO MO! Gamit ang iyong mga natutuhang
kaalaman sa aralin, lumikha ng isang poster o editorial cartoon. Gawin ito nang pangkatan.
Sundin ang PDRS (Plan, Do, Review, at Share) technique. Ang lilikhaing poster o editorial
cartoon ay maglalaman ng mga pamana sa kabihasnan ng bourgeoisie, merkantilismo,
national monarchy, Simbahang Katoliko, Renaissance, at Repormasyon. Maaari mo itong
gawin sa isang cartolina o illustration board. Maging malikhain sa magiging laman ng inyong
gagawin at sikaping lahat ng kasapi ng pangkat ay may bahagi sa gawain. Lagyan din ng
 paliwanag at pasasalamat sa naging ambag sa daigdig ng mga nasabing salik sa paglakas
ng Europe. Ibahagi ito sa klase pagkatapos. Mamarkahan ang inyong ginawa batay sa
kasunod na criteria. Sagutin din ang mga pamprosesong tanong para sa mas malalim na
pag-unawa sa aralin.
184. 184. PAMPROSESONG MGA TANONG 1. Ano ang iyong napuna sa nabuong mga
poster/ editorial cartoon? 2. Paano nakatulong sa iyong pang-araw-araw na buhay ang mga
pamanang iniwan ng mga pangyayaring kaugnay ng paglakas ng Europe? 3. Paano ipinakita
sa poster/editorial cartoon ang naitulong ng mga pamanang iniwan ng paglakas ng Europe
sa transpormasyon ng ating daigdig sa kasalukuyan?
185. 185. Gawain 16: SALAMIN NG AKING SARILI Ano ang naramdaman mo habang
inaalam ang mahahalagang impormasyon tungkol sa paglakas ng Europe? Alin sa mga
paksa ng aralin ang mas nakapukaw ng iyong interes? Bakit? May bahagi ba ng aralin na
nais mo pang tuklasin nang mas malawak? Sa proseso ng paunlarin at pag- unawa ng
aralin, ano ang mga natuklasan mo sa iyong sarili bilang isang mag-aaral, at ano ang iyong
mga susunod na hakbang upang mas maging produktibo at makabuluhan ang iyong pag-
aaral?
186. 186. Gawain 16: SALAMIN NG AKING SARILI Isulat mo sa reflection journal ang
lahat ng iyong mga iniisip at saloobin upang maging gabay sa pagsukat ng iyong mga
kaalaman at pagganap sa mga gawaing iyong naisakatuparan. Gawin mo rin itong
pamantayan tungo sa pagpapaunlad ng iyong sarili.
187. 187. Gawain 16: SALAMIN NG AKING SARILI Binigyang diin sa Aralin 1 ang
pagtalakay ng mga pangyayari tungkol sa paglakas ng Europe. Nakasentro ang pagtalakay
sa mga salik na nagbunsod nito tulad ng pagsilang at kontribusyon ng Renaissance, ang
Repormasyon, maging ang naging tugon ng Simbahang Katoliko, at ang Kontra-
Repormasyon. Mahalagang tandaan ang mga bagay na iyong natutuhan dahil makatutulong
ito sa mas malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng daigdig. Mahalaga rin ang mga
natalakay upang mapag-ugnay ang nakaraan sa kasalukuyang panahon.