Grade 3 DLP Makabayan

1st
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nasasabi kung ano ang pulo

 Nasasabi na ang Pilipinas ay binubuo ng maraming pulo
Pagpapahalaga: Pangangalaga sa pulo na kanilang ginagalawan
II. Paksa:
Yunit I: Pambansang Pagkakakilanlan/Pagmamalaki Pagsasabi kung ano ang pulo

Sanggunihan: BEC A 1.1.1; Sibika at Kultura 3
Pilipinas: Bansang Marangal pp. 3-12 Estelita B. Capina
Kagamitan: Mapa ng Pilipinas, larawan ng mga pulo, tsart ng awit, magic basket
III. Pamamaraan:
A. Panimulang Gawain:
1. Ipakita ang mapa ng Pilipinas sa kiase. Sagutin ang mga tanong na makukuha sa "magic
basket" gaya ng mga sumusunod:
a. Ano ang nakikita sa mapa?
b. Pare-pareho ba ang itsura ng mga lugar sa mapa?
B. Panlinang na Gawain:
1. Pagganyak:
Pagpapakita ng larawang nagpapakita ng pulo.
Itanong: Ano ang nakikita sa larawan?
- pagsasabi sa mga bata na ito ay mga pulo.
2. Paglalahad (Group Dynamics)

- Ipakitang muli ang mapa ng Pilipinas. Kulungin ang pulo ng Luzon, Cebu at Mindanao.
Itanong sa mga mag-aaral kung ano ang mga lugar sa mapa na nakakulong.
- Iparinig sa mga bata ang awiting "Ang Pulo".
3. Talakayan:
Pagtatalakayan ng mga mag-aaral tungkol sa mga impormasyon na isinulat ng bawat grupo.
- Pagbigayin ang bawat mag-aaral ng isang pulo sa mapa.
C. Pangwakas na Gawain:
1. Pagbubuo
Gabayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng mga paglalahat tungkol sa aralin.
1. Ang pulo ay bahagi ng lupa na napapaligiran ng tubig.
2. Ang Pilipinas ay binubuo ng maraming pulo.
2. Paglalapat
Papuntahin ang Hang mag-aaral sa harapan.
Palagyan ng tsek () ang pulo na nais nilang marating. Ipasabi kung bakit gusto nilang
marating ang pulo.
3. Pagpapahalaga
Ilan ang mga pulo na bumubuo sa Pilipinas.
Sabihin kung paano mapangangalagaan ng mga tao ang pulo na kanilang ginagalawan.
IV. Pagtataya:
Isulat ang titik ng wastong sagot sa guhit bago dumating ang bilang para mabuo ang pangungusap.
1. Ang Pilipinas ay binubuo ng mga
a. bundok c. pulo
b. tangway d. talampas
2. Ang pulo ay naliligiran ng
a. katawan ng lupa
b. katawan ng tubig
c. kagubatan
d. minahan
V. Takdang-Aralin:
Gumuhit ng mapa na nagpapakita ng pulo. Kulayan ito.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naituturo sa mapa ang tatlong pangkat ng mga pulo sa Pilipinas
Pagpapahalaga: Pangangalaga sa pulo na kanilang ginagalawan
II. Paksa:
Pagtuturo sa Mapa ng Tatlong Pangkat ng mga Pulo sa Pilipinas

Kagamitan: Mapa ng Pilipinas, plaskard, larawan ng mga pulo
III. Pamamaraan:
1. Pagsasanay
Pagbibigay ng isang pagsasanay upang pagbalik-aralan ang pulo.
Tumayo at pumalakpak ng dalawa kung ang salitang mababasa sa plaskard ay Tsang pulo.
Umupo naman at pumalakpak ng isa kung hindi pulo. (Gamitin ang mapa sa pgsasagawa
nito.)
a. Bulacan d. Basilan
b. Catanduanes e. Negros
c. Batangas
1. Pagganyak
Ganyakin ang kiase sa pamamagitan ng Tsang tugma. Ipakitang mull ang mapa habang
ipinakikita ang tatlong malalaking pulo.
2. Paglalahad
Ipakita ang mapa ng Luzon sa klase. Ipaturo sa mga mag-aaral sa mapa ang raga pulo na
nakapaligid sa Luzon. Gayundin ang gawin sa pulo ng Visayas at Mindanao
Itanong: Anu-ano ang mga pulo na nasa paligid ng
1. Luzon? 2. Visayas? 3. Mindanao?
3. Talakayan:
Pagtatalakayan sa ginawang kilos ng mga bata. Naisasagawa ba ito ng may pag-iingat at
nakikiisa ba ang mga magaaral sa pagsasagawa nito?
1. Pagbubuo
Tatlo ang malalaking pangkat ng mga pulo sa Pilipinas. Ito ay ang Luzon, Visayas at
Mindanao.
2. Paglalapat
Kung ikaw ay pamimiliin sa tatlong pulong ito, saan mo ibig manirahan? Bakit?
IV. Pagtataya:
Tatawag ng ilang bata upang ituro sa mapa ang tatlong malalaking pulo sa Pilipinas.
V. Takdang-Aralin:
Iguhit sa notbuk ang tatlong malalaking pulo sa bansa. Kulayan ng dilaw ang Luzon, pula ang
Visayas at asul naman ang Mindanao.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naipaliliwanag kung ano ang kapuluan
Pagpapahalaga: Pagkamalikhain
II. Paksa:
Pagpapaliwanag kung ano ang kapuluan

Kagamitan: Mapa ng Pilipinas, larawan ng mga pulo, dyaryo, pandikit, coupon bond
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral (Guessing Game)

Magpakita sa klase ng malalaking bulaklak na papel na kinapapalooban ng larawan ng
mga pulo sa Pllipinas. Itanong sa mga mag-aaral kung saan makikita ang mga naturang pulo.
Ito ba ay sa Luzon? Visayas? o Mindanao?
1. Pagganyak:
Pagpparinig sa mga bata ng maikling kwento sa ating bansa. Dahil ang Pilipinas ay may
mga katangiang pisikal na siyang humihikayat sa mga dayuhan. May mga baybaying dagat at
malalawak na kapatagan. Dito sa mga pulo sa Pilipinas ay macalas silang mamasyal.
2. Paglalahad:
Tungkol saan ang narinig ninyong kwento?
Bakit tinawag na isang kapuluan ang Pilipinas?
Ano ba ang kapuluan?
1. Pagbubuo:
Hwakan ang nabuong Iikhang sining at gabayan sila sa pagbubuo ng aralin. Ano ang
kapuluan?
2. Paglalapat:
Mainam bang manirahan sa isang kapuluan? Bakit?
IV. Pagtataya:
Sagutin ang sumusunod na tseklis at lagyan ng tsek () ang napiling sagot.
Mga Sukatan Oo Hindi Hindi tiyak
1. Nasunod ko ba ang tuntunin sa pagsasagawa ng sining?
2. Nakabuo ba ako ng Tsang kaakitakit na disenyo?
3. Nagamit ko ba ang dyaryo sa pagpilas at pagdidikit ng disenyo?
V. Takdang-Aralin:
Sumulat ng dalawa hanggang tatlong pangungusap na nagsasaad ng kapakinabangan ng isang

kapuluan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Napaghahambing ang pulo at kapuluan
Pagpapahalaga: Pangangalaga sa mga pulo sa Pilipinas
II. Paksa:
Paghahambing sa Pulo at Kapuluan

Kagamitan: Mapa ng Pilipinas, tsart ng awit
III. Pamamaraan:
Ihagis ang bola s bawat bata. Sinumang makasalo nito ay sasagot sa tanong mula sa naghagis
nito.
Halimbawa:
Ano ang pinakamalaking pulo sa basa?
Saan makikita ang pulo ng Batanes?
Anong pulo ang nasa pagitan ng dalawang malaking pulo?
1. Pagganyak (Awit)
Pilipinas: Isang Kapuluan
Himig: Paruparong Bukid (nakasulat sa tsart)
2. Paglalahad (Venn Diagram)

Ano ang masasabi natin sa pulo at kapuluan? Sa pamamagitan ng Venn Diagram ay isulat
ninyo dito ang inyong nalalaman tungkol sa pulo at kapuluan.
3. Talakayan:
Isulat sa gitna o pagitan kung mayroon silang pagkakatulad. Alin ang mas maliit?
Alin naman ang mas malawak? Alin ang mas malaki ang pakinabang na makukuha?
4. Pagpapahalaga:
Ano ang dapat gawin upang mapangalagaan ang pagiging kapuluan ng Pilipinas?
1. Pagbubuo
Ano ang pagkakaiba ng pulo sa kapuIuan?
2. Paglalapat
Hanapin sa mapa ang pulo na nais mong marating at sabihin kung bakit?
IV. Pagtataya:
Ipaliwanag ang pagkakaiba ng pulo sa kapuluan.
V. Takdang-Aralin:
Itala sa notbuk ang mga pagkakaiba ng pulo sa kapuluan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natatalakay ang mga kapakinabanagn ng pagiging isang kapuluan
Pagpapahalaga: Pagpapahalaga sa pagiging kapuluan
II. Paksa:
Mga kapakinabangan sa pagiging kapuluan

Sanggunihan: Sibika at Kultura 3 pp. 16-24
Kagamitan: mga larawan, mapa ng Pilipinas
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral sa pamamagitan ng isang laro na Battle of the Brain

 Pangkatin ang klase sa apat na pangkat
 Magtanong ang guro ng 10 tanong tungkol sa napgdaanang aralin ukol sa pulo at
kapuluan
 Mag-unahan ang bawat pangkat sa pagsagot
 Ang pangkat na may pinakamaraming tamang sagot ang siyang panalo
1. Magpakita sa klase ng mga larawan tungkol sa kapaligirang pisikal sa Pilipinas at sa mga

hanapbuhay ng mga tao batay sa kapaligirang pisikal
a. baybaying dagat
b. kapatagang kostal
c. malawak na karagatan
C. Ipagpatuloy ang talakayan upang mabuo ang kaisipan ukol sa kapakinabangan ng pagiging
kapuluan.
D. Pangwakas na Gawain:
1. Pagbubuo
Gumamit ng semantic web
2. Paglalapat
Paano mo maipakikita ang pagpapahalaga sa pagiging kapuluan ng Pilipinas?
IV. Pagtataya:
Kulunign ang wastong sagot.

1. Lahat ba ng baybaying dagat ay mapagkukunan ng pagkain? Oo Hindi
2. Ang mga magsasaka ban a ang sinasaka ay malapit sa baybaying dagat ay maaaring ring ang
isda? Oo Hindi
3. Lahat ban g Pilipino ay umaasa sa industriya ng pangingisda? Oo Hindi
V. Takdang-Aralin:
Gumuhit ng larawan na nagpapakita ng isang kapakinabangan ng isang kapuluan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Napaghahambing ang malalaking pulo ayon sa lokasyon, laki at kaanyuan
Pagpapahalaga: Pagmamalaki at pagpapahalaga sa mga benepisyo na nakukuha ng mga tao sa

malalaking pulo.
II. Paksa:
Mga Malalaking Pulo sa Pilipinas

Sanggunihan: Sibika at Kultura 3 - Lydia Agno pp. 19-24
TM - pp. 17-20
Kagamitan: mga larawan, mapa ng Pilipinas, retrieval chart
III. Pamamaraan:
1. Balik- Aral sa pamamagitan ng isang laro na Game Ka Na Ba?

Paraan ng paglalaro
• Pangkatin ang klase sa apat na pangkat
• Magtanong ng mga pulo na nakaligid sa Luzon, Bisaya at Mindanao
• Mag-unahan ang bawat pangkat na ituro ang mga pJio sa mapa
• Ang pangkat na pinakamabilis na makapgturo sa mapa ng mga pulo ang siyang panalo
1. Ipaawit sa himig ng Isa, Dalawa, Tatlo

2. Ipasuri ang tsart. Ganyakin sila na magbigay ng ilang pangungusap batay sa nilalahad ng
tsart.
Halimbawa:
• May iba't ibang lokasyon at sukat ang sampung malalaking pulo sa Pilipinas
• Ang Luzon ang may pinakamalaking sukat
• Ang Bohol ang may pinakamaliit na sukat
1. Pagbubuo
Gabayan ang mga mag-aaral sa pagbibigay ng paglalahat ukol sa aralin.
 Ang Luzon ang pinakamalaking pulo sa Pilipinas
 Pumapangalawa sa pinakamalaking pulo sa Pilipinas ang Mindanao
2. Paglalapat
Tingnan ang mapa ng Pilipinas. Pagsunudsunurin ayon sa sukat .
a. Luzon b. Samar c. Mindanao
3. Pagpapahalaga
Sabihin ang mga benepisyo na makukuha ng mga tao sa malalaking pulo. Isulat sa pisara
ang sagot.
IV. Pagtataya:
Isulat sa guhit bago dumating ang bilang ang titik ng wastong sagot para sa bawat aytem.
______ 1. Ang pinakamalaking pub o sa Pilipinas ay
a. Luzon c. Negros
b. Mindanao d. Palawan
2. Pumapangalawa sa pinakamalaking pulo sa Pilipinas ay
a. Luzon c. Negros
b. Mindanao d. Palawan
V. Takdang-Aralin:
Iguhit ang balangkas na mapa (outline rap) ng Pilipinas. Kulayan ng asul ang pirakamalaking
pulo.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natutukoy ang mga lalawigan sa Hilagang Kanluran sa Luzon ayon sa lokasyon, laki at kaanyuan
Pagpapahalaga: Maayos na pakikilahok sa mga gawain sa klase
II. Paksa:
Mga Lalawigan sa Hilagang Kanlurang Luzon

Sanggunihan: Akat -Pag-uunlad sa Pamumuhay - pp. 6-7
Kagamitan: Mga kagamitang pansining, mapa
III. Pamamaraan:
1. Ipaawit ang Sampung Malalaking Pulo

2. Balik-aralan ang tungkol sa sampung malalaking pulo
- Hatin ang bats sa apat na grupo
- Bigyan bawat grupo ng isang box ng scrambled letters
- Iranggo ang sampung malalaking pulo sa Pilipinas mula sa malaki paliit
1. Ipakita ang mapa ng Luzon. Pabilugan ng "chalk" ang hilagang Kanlurang bahagi nito.
Ipasabi ang mga lalawigang nakapaloob sa bilog.
2: Pagtalakayan ang sukat at kaanyuan ng bawat lalawigan na makikita sa mapa.
1. Pagbubuo
Anu-ano ang mga lalawigan sa Hilagang Kanlurang Luzon?
Ayusin ang mga lalawigan ayon sa lokasyon, laki at kaanyuan?
2. Paglalapat
Saang lalawigan sa Luzon ka nakatira? Nabibilang ba sa Hilagang Kanlurang Luzon ang
ating lalawigan?
IV. Pagtataya:
Isulat ang mga sagot sa bawat tanong.
1. Anu-ano ang mga lalawigan sa Hilangang Kanlurang Luzon?
2. Iranggo ang mga ito mula sa maliit papalaki.
V. Takdang-Aralin:
Dikitan ng ibat-ibang kulay na papel ang balangkas sa mapa ng Hilagang Silangan Luzon.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang mga lalawigan sa Hilagang Silangang Luzon
Pagpapahalaga: Maayos na pakikilahok sa mga gawain sa klase
II. Paksa:
Mga Lalawigan sa Hilagang Silangan Luzon

Sanggunihan: Akat - Pag-uunlad sa Pamumuhay - pp. 6-7
Kagamitan: Mga kagamitang pansining, mapa ng Luzon
III. Pamamaraan:
1. Balik-aralan ang mga lalawigan sa Hilagang Kanlurang Luzon sa pamamagitan ng "Puzzle

Game" Pamamaraan
- Hatiin ang mga bata sa apat na grupo
- Bigyan ang bawat grupo ng mga puzzles at buuin ang mga lalawigan sa Hilagang
Kanlurang Luzon
- Ang grupong mauunang makabuo ana sivana Danalo.
1. Ipakita ang mapa ng Luzon. Pabilugan ng "chalk" ang Hilagang Silangang bahagi nito.
Ipasabi ang mga lalawigan na nakapaloob sa bilog.
2. Pagtatalakayan ang sukat at kaanyuan ng bawat lalawigan na makikita sa mapa
1. Pagbubuo
Anu-ano ang mga lalawigan sa Hilagang Silangang Luzon?
Ayusin ang mga lalawigan ayon sa lokasyon, laki at kaanyuan?
2. Paglalapat
Anu-anong mga lalawigan sa Hilagang Silangan Luzon ang inyo nang narrating? Itala
ang mga lalawigan sa pisara.
IV. Pagtataya:
Ipasagot ang tseklis Oo Hindi
1. Nakilahok ba ako n gaming pangkat?
2. May pagkakaisa ba at kaayusan ang aming pangkat habang gumagawa?
3. Napanatili ba naming malinis ang aming lugar habang gumagawa?
V. Takdang-Aralin:
Dikitan ng ibat-ibang kulay na papel ang balangkas sa mapa ng Hilagang Silangan Luzon.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang mga lalawigan sa Gitnang Luzon ayon sa kinaroroonan o lokasyon, laki at kaanyuan
Pagpapahalaga: Pag-awit nang masigla at may damdamin
II. Paksa:
Pagkilala sa mga lalawigan sa Gitnang Luzon ayon sa kinaroroonan o lokasyon, laki at kaanyuan.
Nakaaawit nang masigla at may damdamin
Sanggunihan: Sibika at Kultura 3 pp. 16-24
Kagamitan: mapa, tsart ng awit
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Anu-ano ang mga lalawigang bumubuo sa Hilagang Silangang Luzon? Ituro at bilugan
ang mga Ito sa mapa.
1. Pagganyak
Pag-awit ng awiting "Gitnang Luzon" sa himig na Pamulinawen.
2. Paglalahad
 Ano ang inilahad ng awit?
 Anu-anong mga lalawigan ang bumubuo sa gitnang Luzon ang binanggit sa awit?
1. Pagbubuod
Anu-ano ang mga lalawigang bumubuo sa Gitnang Luzon?
2. Paglalapat
Anong lalawigan ang nakasasakop sa Lungsod ng Cabanatuan na ating tinitirhan?
IV. Pagtataya:
Isulat kung anong lalawigan ang tinutukoy ng bawat pangungusap.
1. Tinaguriang "Rice Granary" of the Philippines.
2. Sinalanta ng lahar nang pumutok ang Bulkang Pinatubo.
3. Matatagpuan ang Dambana ng kagitingan.
V. Takdang-Aralin:
Humanap ng mga larawan ng magagandang tanaawin buhat sa mga lalawigan sa Gitnang Luzon.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang mga lalawigan sa Timog Silangang Luzon ayon sa kinaroroonan o lokasyon, laki at
kaanyuan
Pagpapahalaga: masiglang pakikilahok sa gawaing pansining
II. Paksa:
Pakikilahok sa mga lalawigan sa Timog Silangang Luzon ayon sa kinaroroonan o lokasyon, laki
at kaanyuan
Sanggunihan: Sibika at Kultura 3 p. 8
Kagamitan: mapa, crayola, coupon bond, lapis, colored paper, gunting, pandikit, water color
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Bumuo ng cluster map tungkol sa mga lalawigan ng Gitnang Luzon.
2. Ipaganap sa mga bata ang mga lalawigan sa Gitnang Luzon sa maapa.
1. Ipakita ang mapa ng Luzon.

Dala-dalawang bata ang lalapit mapa at mag-uunahan sa paghahanap ng lalawigan sa
Timog Silangang Luzon sasabihin ng guro.
2. Talakayin ang lokasyon, laki, kaanyuan ng bawat lalawigan.
1. Pagbubuod
Anu-ano ang mga lalawigang bumubuo sa Timog Silangang Luzon?
2. Paglalapat
Anu-anong mga lalawigan sa Timog Silangang Luzon ang inyo nang nararating? Itala sa
pisara kung mayroon.
IV. Pagtataya:
Sagutin ang tseklis

Oo Hindi Po
1. Katulad ba ng totoong mapa ng Timog Silangang Luzon

ang aking naiguhit?
2. Nakikiisa ba ako sa aming pangkat sa paggawa?
3. Napanatili ko bang malinis ang lugar habang gumagawa?
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng collage sa alinman sa mga lalawigan ng Timog Silangang Luzon.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang mga lalawigan sa Kanlurang Visayas ayon sa lokasyon, laki at kaanyuan
Pagpapahalaga: Pakikiisa sa mga Gawain
II. Paksa:
Pagkilala sa mga lalawigan sa Kanlurang Visayas ayon sa lokasyon, laki at kaanyuan

Sanggunihan: Sibika at Kultura 3
Kagamitan: mapa
III. Pamamaraan:
1. Pagbalik-aralan ang mga lalawigan sa Timog Silangang Luzon sa pamamagitan ng pagsagot

sa puzzle.
1. Ipakita ang mga larawan ng magagandang tanawin sa mga lalawigan ng Kanlurang Visayas.
Itanong sa mga bata kung saang lalawigan makikita ang mga ito.
2. Ipakita ang mapa ng Visayas. Hanapin at pabilugan ang kanlurang bahagi nito.
3. Isa-isahing sabihin ang mga lalawigang bumubuo nito
1. Pagbubuod
Anu-ano ang mga lalawigang bumubuo sa Kanlurang Visayas?
2. Paglalapat
Anu-anong mga lalawigan sa Kanlurang Visayas ang nais mopng marating? Bakit?
IV. Pagtataya:
Bilugan angtitik ng mga lalawigang bumubuo sa Kanlurang Visayas.
a. Iloilo f. Rizal
b. Albay g. Aklan
c. Antique h. Negros Occidental
d. Cavite i. Pampanga
e. Guimaras j. Capiz
V. Takdang-Aralin:
Bumuo ng Tsang tsart. Itala ang mga lalawigang bumubuo sa Kanlurang Visayas at ang lokasyon.
laki at kaanyuan na mga ito.
Lalawigan Lokasyon Laki Kaanyuan
1. Aklan
2. Antique
3. Capiz
4. Ilo-ilo
5. Guimaras
6. Negros Occidental
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang Gitnang Visayas ayon sa lokasyon, laki at kaanyuan
Pagpapahalaga: Maayos na pakikilahok sa maayos na Gawain sa klase
II. Paksa:
Pagkilala sa mga lalawigan sa Gitnang Visayas ayon sa Lokasyon, laki at kaanyuan

Sanggunian: Kalinangan – pahina 71-72
Kagamitan: mapa, tsart ng tula, mga larawan ng magagandang tanawin sa Gitnang Visayas
III. Pamamaraan:
1. Pagbalik-aralan ang mga lalawigan sa Kanlurang Visayas sa pamamagitan ng pagsasaayos ng

mga pinaghalohalong titik o jumbled words.
UAAGIRSM PZCAI LOIILO QBATINUE

LKANA OGENRS LATOCICEND
1. Ipabasa ang tula sa tsart. “Ang Gitnang Visayas”
1. Pagbubuod:
Anu-ano ang mga lalawigan at bumubuo sa Gitnang Visayas
2. Paglalapat:
Awitin ang tulang “Sa Gitnang Visayas” sa himig na “Paruparung Bukid”.
IV. Pagtataya:
Basahin ang mga sumusunod na pahayag at sagutin ng tama o mali.
______ 1. Ang paliparang Pandaigdig ng Mctan ay matatagpuan sa Cebu.
______ 2. Ang Gitnang Visayas ay binubuo ng apat na lalawigan.
______ 3. Ang Cebu ay nasa dulo ng kapulungan Pilipinas.
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng outline map ng Gitnang Visayas at isulat ang mga lalawigan nito.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang mga lalawigan sa Silangang Visayas ayon sa lokasyon, laki at kaanyuan
Pagpapahalaga: Pangangalaga sa pulo na kanilang ginagalawan.
II. Paksa:
Mga lalawigan sa Silangang Visayas

Sanggunian: Kalinangan pp. 73-74
Kagamitan: mapa, krayola, magasin, lapis, gunting, kartolina, pandikit.
III. Pamamaraan:
1. Ipahanap sa puzzle ang apat na lalawigan sa Gitnang Visayas
2. Ipakita ang mapa ng Pilipinas, ipaturo sa mapa ang mga lalawigan sa Gitnang Visayas.
1. Ipakita ang mapa ng Visayas. Pabilugan ang bahaging silangan. Ipasabi ang mga lalawigang
makikita rito. Isulat sa pisara.
2. Isa-isang pag-usapan at paghambingin ang sukat, kaanyuan at lokasyon ng mga lalawigan.

Ipalarawan ang kapaligiran nito.
1. Atasan silang magbigay ng pangungusap tungkol sa ginawang mapa.
2. Pagbuo sa aralin
Ang Silangang Visayas o Rehiyon VIII ay binubuo ng Biliran, Silangan, Hilaga at Kanlurang
Samar, Leyte at Timog Leyte.
IV. Pagtataya:
Isulat ang mga lalawigan sa Silangang Visayas sa ayos na mula pinakamalaki hanggang sa
pinakamaliit.
Oo Hindi
1. Katulad ba ng totoong mapa ng Timog Silangang Luzon ang aking naiguhit?

2. Nakikiisa ba ako sa aming pangkat sa paggawa?
3. Napanatili ko bang malinis ang lugar habang gumagawa?
V. Takdang-Aralin:
Suriing mabuti ang lokasyon at kapaligiran ng Silangang Visayas. sumulat ng sariling palagay
tungkol sa ikinabubuhay ng mga tao rito. Ipaliwanag kung bakit.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang mga lalawigan sa Timog Silangang Mindanao ayon sa laki, lokasyon at
kaanyuan nito.
Pagpapahalaga: Pangangalaga sa mga likas na yaman
II. Paksa:
Mga Lalawigan sa Timog-Silangang Minadanao

Sanggunihan: Kalinangan - pahina 80-81
Kagamitan: mapa, tsart, larawan ng vinta
III. Pamamaraan:
1. Balik aral:
Anu-ano ang mga lalawigan sa Silangang Visayas? Anu-anong pulo ang bumubuo nito?
2. Ipakita ang larawan ng isang vinta. Hayaang isipin ng mga bata kung saang panig ng bansa
ito ginagamit. Patnubayan silang maisagot na "Mindanao", magtanong tungkol sa
Mindanao.
Alam na Nais malaman Nalaman
1.
2.
1. Ipakita ang mapa ng Pilipinas. Pabilugan ng "chalk" ang bahaging Mindanao. Ipkaita ang mapa
ng Mindanao. Pabilugan ang dakong tiMog Silangan nito. Ipasabi ang mga lalawigan dito.
2. Pagtalakayan ang lokasyon, laki at kaanyuan ng bawat lalawigan. Ipalarawan ang kapaligiran
nito.
3. Ipaawit ang ritmo at pulso nito.
1. Pasagutan ang tsart ng ANA
2. Pagbubuod sa aralin
IV. Pagtataya:
Isulat kung aling lalawigan sa Rehiyon XI ang tinutukoy sa bawat bilang.

1. Naririto ang Bundok Apo. 3. Silangang lalawigan ng Compostela Valley
2. Nakaharap ito sa Philippine Deep.
V. Takdang-Aralin:
Humanap o mag ipon ng larawan ng ipinagmamalaking lugar sa Timog Silangang Minadanao. Sa

inyong pangungusap, ipaliwanag kung bakit ito dinarayo.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang mga lalawigan sa Kanlurang Mindanao
Pagpapahalaga: Pagkamalikhain
II. Paksa:
Pagkilala sa mga Lalawigan sa Kanlurang Mindanao

Sanggunihan: Kalinangan - pahina 76-77
Kagamitan: mapa, oslo paper, dahon, bulaklak, lumang dyaryo, istrip ng kartolina
III. Pamamaraan:
1. Pagsasanay
Magpakita ng pangalan ng lalawigan sa istrip ng kartolina. Ipalagay ito sa dapat
kalagyan.
* Gitnang Visayas * Silangang Visayas * Kanlurang Visayas
2. Balik-aral
Ipalarawan at paghambingin ang mga lalawigan sa Rehiyon IX.
1. Atasan ang mga batang pumikit (travel dream) at isiping sila ay naglalakbay sa isang lugar.
Hayaang ipaliwanag nila kung bakit sa lugar na iyon sila "naglakbay".
2. Ipakita ang mapa ng Mindanao. Pabilugan ang kanlurang bahagi nito. Ipakita ang mapa ng
Kanlurang Mindanao. Ipasabi ang mga lalawigan dito.
1. Atasan silang ipakita ang kanilang nagawa. Pagbigayain sila ng reaksyon sa kinalabasan nito.
2. Pagbubuo ng Aralin
Matatagpuan sa kanlurang Mindanao ang Zamboanga del Norte, Zamboanga Del Sur at
Basilan.
IV. Pagtataya:
A. Isaayos ang mga titik upang maging isang pangalan ng lalawigan sa Kanlurang Mindanao.
1. AGAMNOZBLDEERSU
2. SIAANBL
3. GBAMAZAOEOTNRLDE
V. Takdang-Aralin:
Sumulat ng 10 halimbawa ng magagandang tanawin sa Kanlurang Mindanao.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang mga lalawigan sa Gitnang Mindanao ayon sa lokasyon, laki, at kaanyuan.
Pagpapahalaga: Pagiging masikap na matutuhan ang isang gawain o bagay.
II. Paksa:
Mga Lalawigan sa Gitnang Mindanao

Kagamitan: plaskard, jigsaw puzzle ng magagandang tanawin sa Pilipinas, mapa, tsart
III. Pamamaraan:
1. Ipakitang isa-isa ang plaskard. Atasan ang mga batang pumalakpak nang minsan kung ang
lalawigang nakasulat dito ay sa Kanlurang Mindanao makikita; at dalawang beses kung
makikita ito sa Timog-Silangang Mindanao.
2. Ipasabi ang mga lalawigan sa Kanlurang Mindanao mula sa pinakamaliit hanggang sa
pinakamalaki.
1. Ipakita ang mapa ng Mindanao. Pabilugan ang gitnang bahagi. Ipasabi ang mga lalawigang
sakop nito.
2. Pagtalakayan ang lokasyon, laki at kaanyuan ng bawat lalawigan sa Gitnang Mindanao.
Ipasuri ang kapaligiran nito at ipahinuha kung ano ang ikinabubuhay o hanapbuhay ng tao
rito.
1. Pagbubuo ng Aralin
Ang Gitnang Mindanao o Rehiyon XII ay binubuo ng Hilagang Cotabato, Lanao del
Norte at Sultan Kudarat.
IV. Pagtataya:
Ipaawit ang awiting pinag-aralan at pasabayan ng kilos na nagbibigaykahulugan dito.
V. Takdang-Aralin:
Pag-aralan ang mapa ng Gitnang Mindanao. Itala ang mga lalawigang nakapaligid dito.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natutukoy ang mga pangunahing direksyon.

 Naiguguhit ang mga pangungahing direksyon.
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa sariling bansa, Pagkamasunurin
II. Paksa:
Aralin 1 Ang Mga Direksyon

Pagkilala at Pagtukoy sa mga Pngunahing Direksyon.
Sanggunian: Pat. Sa Pil; mas ang Ating Bansa dh./11-13; Kasanayan sa Pagkatuto Makabayan
(Sibika/at Kultura B. 1 dh. 16)
Kagamitan: mapa ng Pilipinas, mapa ng Pamayanan, pook pasyalan (mapa)
III. Pamamaraan:
1. Pag-awit ng direksyon sa himig ng "Sitsiritsit" kasabay ang palakpak:

2. Anu-anong direksyon ang sinasabi sa awit?
3. Banggitin sa mga mag-aaral ang paraan ng pagbibigay ng direksyon.
1. Ipakilala ang paggamit ng mapa sa pagtuto ng lokasyon sa isang panig ng silid-aralan iguhit
ang sumusunod. H
K S
T
* Patayuin ang mag-aaral sa gitna (Pagitan ng H at T)
2. Pahakbangin ang mag-aaral patungo sa direksyong ibibigay ng guro.
3. Pagkatapos ng dalawang pagsubok, burahin ang mga direksyong nakasulat sa guhit maliban
sa H. Muling isagawa ang pagsasanay.
Pagbubuo
Tulungan ang mga bata na masabi na ang direksyon ay mahalaga sa pagsasabi ng
kinaroroonan ng isang bagay o lugar.
May apat na pangunahing direksyon; Hilaga, Timog, Silangan at Kanluran.
IV. Pagtataya:
Piliin ang tamang sagot. Titik lamang ang isusulat.
1. Saan dako sumisikat ang araw?
a. Timog b. Hilaga c. Kanluran d. Silangan
2. Anong direksyon ang nasa gawing kaliwa mo kung nakaharap ka sa hilaga?
a. Timog b. Silangan c. Hilaga d. Kanluran
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng payak na mapa ang ilagay ang pangalawang direksyon.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nagagamit ang mga pangunahing direksyon sa pagsasabi ng lokasyon sa mapa ng malalaki at

maliliit na pulo ng bansa.
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa sariling bansa; Pakikiisa
II. Paksa:
Paggamit ng Pangunahing Direksyon

Sanggunian: Pat. Sa Sibika at Kultura ni Edith Doblado pp. 18-19; Kasanayan sa Pagkatuto
Makabayan (Sibika at Kultura) B.1. p. 16
III. Pamamaraan:
1. Pag-awit ng Pilipinas
2. Pag-uusap tungkol sa awitin
3. Balik-aral tungkol sa pangunahing direksyon.
1. Paglalahad sa mapa ng Pilipinas

Sa pamamagitan ng pagmamasid, ipatala ang mga pulo ng bansa. Isasagawa ito sa
pamamagitan ng paligsahan. Hatiin ang klase sa apat na pangkat. Ang bawat pangkat ay
magpaparamihan ng pagtatala ng mga pulo mula sa pinakamalaki hanggang sa pinakamaliit.
1. Pagbubuo
Ang mga pangunahing direksyon ay hilaga, timog, silangan at kanluran. Ito ay
magagamit sa pagsasabi ng lokasyon ng Tsang pook.
2. Paglalapat
Kung ikaw ay bibigyan ng pagkakataon na mamasyal, aling pulo sa Pilipinas ang gusto
mong marating at bakit? Saan ito matatagpuan?
IV. Pagtataya:
1. Ipaskil sa paskilan ang mapa ng Pilipinas. Higit na makabubuti kung may tig-isang mapa ang
bawat mag-aaral.
2. Sa tulong ng mapa ng Pilipinas magtala ng:
Tatlong lalawigan na matatagpuan sa hilaga, silangan, kanluran at timog.
V. Takdang-Aralin:
Gumuhit ng mapa ng Pilipinas. Kulayan ng pula ang mga puiong nasa hilaga, asul ang nasa
gawing timog, luntian ang nasa silangan at dilaw ang gawing kanluran.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nagagamit ang mga pangalawang direksyon sa pagsasabi ng lokasyon sa mapa ng malalaki at

maliliit na pulo ng bansa.
Pagpapahalaga: Pakikipagkaisa
II. Paksa:
Paggamit ng mga Pangalawang Direksyon sa Pagsasabi ng Lokasyon sa Mapa ng Malalaki at

Maliliit na Pub o ng Bansa.
Sanggunian: BEC B.
Pilipinas: Bansang Marangal p. 23 Estelita S. Capina
Kagamitan: mapa ng Pilipinas
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Magkaroon ng isang laro uapng pagbalik-aralan ang mga pulong makikita sa mga malaki
o maliit na pulo.
1. Pagganyak:
Iguhit ang compass rose sa pisara. Ipasulat ang mga pangunahing direksyon sa apat na
direksyon.
Itanong sa klase kung ano ang nasa pagitan ng:
a. Hilaga at Silangan
b. Hilaga at Kanluran
c. Timog at Silangan
d. Timog at Kanluran
2. Paglalahad
Tingnan muli ang mapa ng Pilipinas.
Tingnan kung may mga lugar na hindi eksaktong nasa bahaging hilaga, timog, silangan o
kanluran.
3. Talakayan:
Pag-uulat ng bawat grupo.
Anu-anong pulo o lugar ang nasa pagitan ng hilaga at silangan o Hilangang Silangan?
4. Pagpapahalaga:
Paano naisasagawa ang bawat grupo ang pagkuha ng mga impormasyon sa mapa?
Gumawa ban g bawat miyembro sa pangkat?
1. Paglalahat
Gabayan ang mga mag-aaral sa pagbibigay ng paglalahat tungkol sa aralin.
1. Madaling maghanap ng mga Lugar sa paggamit ng pangalawang direksiyon.
2. Ang pangalawang direksiyon ay nasa pagitan ng dalawang pangunahing direksyon.
3. Nabibilang sa mga pangalawang direksiyon ang hilagang kanluran hilagang silangan
timog kanluran timog silangan
2. Paglalahat
1. Isulat sa Lugar na dapat kalagyan sa ibaba ang mga pangunahin at pangalawang
direksiyon.
IV. Pagtataya:
Gamitin ang mapa upang sabihin kung anong pulo ang makikita sa mga pangalawang direksiyon.
1. Pulo sa Hilagang Silangan (HS) ng Mindoro. (Marinduque)

2. Mahabang pulo sa Timog Kanluran. (TK) (Palawan)
V. Takdang-Aralin:
Iguhit sa papel ang isang pulo sa Pilipinas. Ipakita ang mga makikita sa mga
a. pangunahing direksiyon
b. pangalawang direksiyon
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nasasabi ang katangian ng mga anyong tubig.
Pagpapahalaga: Pangangalaga sa mga katubigan
II. Paksa:
Mga Anyong Tubig

Sanggunian: Pilipinas Ang Ating Bansa (Bantayan) pp. 26-30
Kagamitan: larawan ng mga anyong tubig
III. Pamamaraan:
1. Pagbalik-aralan ang iba't-ibang anyong lupa sa pamamagitan ng pahulaan.

Patag na lupa sa tuktok ng bundok.
Isang bundok na may bunganga.
2. Ipakwento sa mga bata ang mga karanasan nila sa paliligo sa dagat, flog o bukal.
Ano ang lasa ng tubig sa dagat? ilog?) bukal?
1. Ilahad ang mapa ng Pilipinas. Ipahanap ang iba't ibang anyong tubig na nakapaligid sa bansa.
Itanong: Anong anyong-tubig ang matatagpuan sa timog ng Pilipinas? sa gawing silangan?
Anong anyong tubig naman ang matatagpuan sa ating pamayanan?
2. Ipabasa ang teksto sa pahina 26-30.
3. Talakayin ang mga anyong tubig at mga katangian ng bawat isa.
1. Paglalahat:
Anu-ano ang mga anyong tubig na napag-aralan natin?
2. Paglalapat:
Malinis ba ang ilog sa inyong pamayanan?
Ano ang dapat nating gawin upang mapanatili ang kalinisan n gating ilog?
IV. Pagtataya:
Anong anyong tubig ang tinutukoy? Piliin ang titik ng tamang sagot.
1. Anyong tubig na nagmumula sa mga bundok at umaagos patungong dagat?
a. ilog b. lawa c. talon d. sapa
2. Anyong tubig na umaagos at nagmumula sa mataas na lugar at bumabagsak sa mga batuhan?
a. batis b. talon c. sapa d. lawa
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng album ng mga anyong tubig.

Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naibibigay ang katangian ng mga anyong lupa.
Pagpapahalaga: Pagmamahal sa Kalikasan
II. Paksa:
Mga Anyong Lupa

Sanggunian: Sibika at Kultura ni Edith A. Doblado pp. 21-23 (Pat ng Guro); Pilipinas Ang Ating
Bansa pp. 20-23 (Batayan); Mga Tula, Tugma at Iba Pa p. 5
Kagamitan: mga larawan ng ibat-ibang anyong lupa
III. Pamamaraan:
1. Pagbigkas sa isang tula at paglalapat ng himig sa tula.
2. Ipabuo sa mga bata ang salita, Kapag nabuo na, itanong sa kanila ang ganito:
Ano ang unang naaalala ninyo kapag narinig ang salitang anyong lupa?
1. Ipaskil ang mga larawan ng mga anyong lupa. Lagyan ng bilang ang mga ito.
2. Hayaang kilalanin ng mga mag-aaral ang mga anyong lupa. Pag-aakma ng mga pangalan ng
anyong lupa.
3. Ipabasa nag teksto sa pahina 20-23 (Pilipinas Ating Bansa) Batayan
1. Pagbuo
Anu-ano ang mga anyong lupang ating napag-aralan?
Anu-ano ang katangian ng bawat isa?
2. Paglalapat
Saang anyong lupa tayo nakatira?
Bakit natin masasabi na kapatagan ang ating lugar?
IV. Pagtataya:
Gumuhit ng dalawang naibigang anyong lupa. Kulayan ito. Isulat ang katangian ng anyong lupang
iginuhit.
V. Takdang-Aralin:
Gumupit ng larawang makukulayna anyong lupa sa mga magasin.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Napupuna ang mga. elemento ng sining na taglay ng mga bagay sa kapaligiran halimbawa
linya, kulay, hugis at tekstura ng mga dahon.
Pagpapahalaga: Pangangalaga sa mga bagay sa kapaligiran
II. Paksa:
Pagpuna sa Elemento ng Sining na Taglay ng mga Bagay sa Kapaligiran

Sanggunian: Kasanayan sa Pagkatuto SK 3, p. 16
Kagamitan: mga bagay sa kapaligiran
III. Pamamaraan:
1. Tumingin kayo sa ating kapaligiran.
Anu-ano ang nakikita ninyo?
Ipalarawan sa mga bata ang nakikita nila
1. Pangkatin ang klase sa apat na pangkat.
2. Ipagawa ang sumusunod:
Unang pangkat – Magtala ng mga bagay sa kapaligiran na may ibat-ibang hugis

Ikalawang pangkat – Magtala ng mga bagay na may ibat-ibang kulay
Anu-anong elementong sining ang taglay ng mga bagay sa kapaligiran?
D. Paglalapat:
Paano mo pinangangalagaan ang mga bagay sa ating kapaligiran?
IV. Pagtataya:
Piliin ang titik ng tamang sagot.
1. Iba’t ibang bulaklak ang nakikita ko sa hardin, may pula, dilaw, rosas, puti at lila. Anong elemento
ng sining ang taglay ng mga ito?
a. linya b. kulay c. hugis d. tekstura
2. Aking hinipo ang mga dahon ng ibat-ibang halaman. May mga dahon palang makinis,
magaspang, madulas at malagkit. Anong elemento ng sining ang taglay ng mga ito?
a. linya b. kulay c. hugis d. tekstura
V. Takdang-Aralin:
Magtala ng tig-limang bagay na taglay ang ibat-ibang elemento ng sining linya, kulay, hugis,
tekstura.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala sa larawan at sa simbolo ng mapa ang iba't ibang anyong lupa at anyong tubig.
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa katangiang pisikal ng bansa
II. Paksa:
Mga Simbolo sa Mapa ng mga Anyong Lupa at Anyong Tubig.

Sanggunian: Sibika at Kultura 3, Pilipinas: Bansang Marangal pp. 33-42;
Kasanayan sa Pagkatuto SK 3, p. 16
Kagamitan: krayola, water color, manila paper, strip ng kartolina
III. Pamamaraan:
Pag-awit ng mgabata (Himig: Are You Sleeping)
1. Pangkatin ang buong klase sa dalawang pangkat.
2. Anu-anong anyong lupa at anyong tubig ang binabanggit sa ating awit?
3. Alam ba ninyo ang mga simbolo na ginagamit sa mapa ng mga anyong lupa at anyong tubig?
Anu-ano ang mga anyong lupat at anyong tubig n gating bansa? Anu-anong simbolo ang
ginagamit sa anyong lupa? Anyong tubig.
IV. Pagtataya:
Piliin sa Hanay B ang salitang lumalarawan sa mga simbolo sa Hanay A. isulat ang titik sa puwang
bago ang bilang.
V. Takdang-Aralin:
Iguhit ang ibat-ibang simbolong ginagamit sa:
1. Anyong lupa 2. Anyong tubig
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naituturo sa mapa ang mahahalagang anyong lupa at anyong tubig ng bansa.
Pagpapahalaga: Pangangalaga sa mga anyong lupa/tubig ng bansa.
II. Paksa:
Pagtuturo sa Mapa ng Mahahalagang Anyong Lupa at Anyong Tubig ng Bansa.

Sanggunian: Kasanayan sa Pagkatuto SK 3, p. 16
Kagamitan: mapang pisikal ng Pilipinas
III. Pamamaraan:
1. Ipaguhit sa pisara ang mga simbolo ng anyong lupa at anyong tubig.
1. Pangkatin ang buong klase sa dalawang pangkat.

2. Sabihin sa bawat pangkat na ang mga sumusunod ang gagawin nilang batayan sa kanilang
pag-uulat pagkatapos ng kanilang gawain.
- Ilarawan ang anyo ng lupa o anyo ng tubig.
- Ibigay ang lugar na katatagpuan nito o kung saan ito makikita.
Saan matatagpuan ang mga anyong lupa at anyong tubig na ito? Ituro sa mapa at sabihin ang
kinalalagyan ng mga ito.
Anyong Lupa Anyong Tubig

- Bulkang Mayon - Look ng
- Bulubundukin ng Condillera - Talon ng Maria Christina
-. Chocolate Hills - Rio Grande de Mindanao
- Kapatang ng Gitnang Luzon - Philippine Deep
- Lambak ng Cagayan - Dagat Sulu
- Talampas ng Baguio - Lawa ng Taal
C. Paglalapat:
Paano mo mapangangalagaan ang mga anyong lupa at anyong tubig ng ating bansa?
IV. Pagtataya:
Hanapin sa mapa ng Pilipinas ang sumusunod. Tiyakin ang kinaroroonan ng mga ito at isulat sa
tamang hanay.
Luzon Visayas Mindanao
V. Takdang-Aralin:
Magtala ng Tig-lilimang mahahalagang anyong lupa at anyong tubig ng bansa.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakagagawa ng payak na mapa ng pamayanan na ipinakikita ang mahahalagang anyong lupa at

anyong tubig.
Pagpapahalaga: Pagiging Matulungin

II. Paksa:
Paggawa ng Payak na Mapa ng Pamayanan

Sanggunian: Kasanayan sa Pagkatuto SK 3, p.16
Kagamitan: manila paper, krayola, water color, mga dahon
III. Pamamaraan:
Tumawag ng daladalawang bata. Isang bata ang susulat ng ngalan ng anyong lupa o anyong
tubig at ang isang bata naman ang guguhit ng simbolo nito.
1. Mayroon din bang anyong lupa at anyong tubig sa inyong pamayanan? Anu-ano ang mga ito?
2. Sabinin sa mga bata na gagawa sila ng mapa ng kanilang pamayanan at ipakikita nila ang mga
anyong lupa at anyong tubig na matatagpuan dito.
Anu-ano ang mahahalagang anyong lupa at anyong tubig sa inyong pamayanan?
D. Paglalapat:
Paano ka makatutulong sa pangangalaga ng mga anyong lupa at anyong tubig sa inyong

pamayanan?
IV. Pagtataya:
Lagyan ng tsek ang tamang hanay.
Oo Hindi po
1. Nakagawa ba ako ng payak na mapa ng pamayanan?

2. Naipakita ko ba ang mahahalagang angyong lupa at
anyong tubig sa aking pamayanan?
3. Nakiisa ba ako sa pangkalahatang Gawain?
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng isang mapa. Ipakita ang mga anyong lupa at anyong tubig. Gumamit ng simbolo
upang ipakita ito.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natutukoy ang klima sa sariling pamayanan.

 Naipapakita ang maayos na pakikilahok sa mga Gawain ng klase
Pagpapahalaga: Maayos na pakikilahok sa mga Gawain ng klase.
II. Paksa:
Ang Klima ng Pilipinas

Sanggunian: Sibika at Kultura 3, pp. 54-55; Kasanayan sa Pagkatuto SK 3 p.17
Kagamitan: larawan ng tag-init at tag-ulan
III. Pamamaraan:
1. Ano ang tawag sa palagian o matagal na kalagayan ng panahon sa isang pook?
2. Ayusin ang “jumbled letters” upang mabuo ang sagot (klima)
M A L I K
1. Ipakita ang larawan ng sumusunod:
a. tag-init
b. tag-ulan
2. Ipasalaysay sa mga bata ang kani-kanilang karanasan kapag tag-init at tag-ulan.
1. Paglalahat:
Anu-anong klima mayroon sa inyong pamayanan?
2. Paglalapat:
Paano mo pinahahalagahan ang kaaya-ayang klima n gating bansa?
IV. Pagtataya:
Isulat ang tamang sagot.
1. Ano ang tawag sa palagian o matagal na kalagayan ng panahon ng isang pook?
2. Anu-anong klima mayroon sa inyong pamayanan?
Lagyan ng tsek ang tamang hanay ng tseklis
Mga Katanungan Opo Hindi po
1. Nakiisa ba ako sa Gawain ng pangkat?

2. Natukoy ko ba ang mga Gawain ng tao kapag tag-
init at tag-ulan?
3. Naipakitang kilos ko ban ang mga Gawain ng tao
kapag tag-init at tag-ulan?
V. Takdang-Aralin:
Sumulat ng maikling dasal ng pasasalamat para sa magandang klima na ipinagkaloob ng Poong

Maykapal sa atin.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nasasabi ang ibat-ibang uri ng klima sa Pilipinas.
Pagpapahalaga: Maayos na pakikilahok sa mga Gawain ng klase.
II. Paksa:
Klima sa Ibat-ibang Bahagi ng Bansa

Sanggunian: Sibika at Kultura 3, pp.57-58
Kagamitan: mapang pangklima, mapa ng Pilipinas, manila paper, krayola
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Anu-anong klima mayroon sa inyong pamayanan?
1. Ano ang alam nyo sa klima n gating bansa? May nais paba kayong malaman?
Alam na Nais malaman Alam ko na
2. Ipakita at ipamasid sa mga bata ang mapang pangklima ng Pilipinas.
Anu-anong pananda ang ginamit sa mapang pangklima?
Ano ang ibig sabihin ng bawat pananda sa mapang pangklima?

1. Paglalahat:
Anu-ano ang klima sa ibat-ibang bahagi ng ating bansa? Magbigay ng halimbawa ng mga
lalawigan.
2. Paglalapat:
Bigyan ang mga bata ng kanilang gawaing pansining.
Ipalabas ang kani-kanilang krayola. Ipagawa ang sumusunod:
Pagdugtungdugtungin ang mga tuldok sa pamamagitan ng krayola upang mabuo ang

mapa at kulayan ito ayon sa apat na uri ng klima.
IV. Pagtataya:
Paghambingin ang klima ng sumusunod. Sumangguni sa mapang pangklima.
1. Ilocos Norte at Timog Cotabato
2. Antique at Kalinga Apayao
3. Batangas at Capiz
4. Samar at Maguindanao
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng collage ng mapang pangklima ng Pilipinas.

Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naipaliliwanag ang dahilan ng pagkakahawig ng klima sa ibat-ibang bahagi ng bansa.
Pagpapahalaga: Pagpapahalaga sa Kaaya-ayang Klima ng Bansa
II. Paksa:
Mga Dahilan ng Pagkakahawig ng Klima

Sanggunian: Sibika at Kultura 3, pp. 38-40
III. Pamamaraan:
Anu-anong uri ng klima mayroon tayo sa ating bansa? Magbigay ng tigdalawang halimbawa
ng lalawigan at paghambingin ang mga ito.
1. Ano sa palagay ninyo ang dahilan ng pagkakahawig ng klima sa iba't ibang bahagi ng bansa?
2. Itala sa pisara ang mga palagay no ibibigay ng mga bata.
1. Pagbubuo
Anu-ano ang mga dahilan ng pagkakahawig ng klima sa iba't ibang bahagi ng bansa?
Ipaliwanag ang mga ito.
2. Paglalapat
Paano ma pinahahalagahan ang kaaya-ayang klima ng ating bansa?
IV. Pagtataya:
Piliin ang titik ng tamang sagot

1. Bakit maulan sa mga lugar na may uring II ng klima?
a. Dahil ang mga lugar no ito ay nasa pagitan ng mga bundok.
b. Dahil ang mga lugar na ito ay nasa kapatagan.
c. Dahil ang mga lugar na ito ay matataas.
d. Dahil ang mga lugar na ito ay walang pananggalang laban sa malalakas na hanging may
dalang ulan.
2. Bakit rmaikli ang tag-araw sa mga lugar na may uring III na klima?
a. Dahil ang mga lugar na ito ay malapit sa baybayin.
b. Dahil ang mga lugar no ito ay nasa matataas na bahagi ng bansa.
c. Dahil ang lugar na ito ay nasa malawak na kapatagan.
d. Dahil ang mga lugar na ito ay nasa timog-kanlurang bahagi ng bansa.
V. Takdang-Aralin:
Sumipi mula sa mga pahayagan, kumuha ng mga impormasyon mula sa radyo at telebisyon ng
mga lagay ng panahon na magkakahawig sa iba't ibang panig ng bansa.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naipaliliwanag ang dahilan ng pagkakahawig ng klima sa iba't ibang bahagi ng bansa.
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa magandang klima ng bansa.
II. Paksa:
Mga Dahilan ng Pagkakahawig ng Klima sa Iba’t-ibang Bahagi ng Bansa.

III. Pamamaraan:
Bakit may pagkakahawig ang klima sa iba't ibang bahagi ng bansa?
1. Kung may pagkakahawig ang klima sa iba't ibang bahagi ng bansa mayroon din itong
pagkakaiba. Ano sa palagay ninyo ang mga dahilan ng pagkakaiba ng klima sa iba't ibang
bahagi ng bansa?
2. Itala sa pisara ang mga palagay na ibibigay ng mga bata.
3. Ipabasa ang mga pahina 38-40 ng Sibika at Kultura 3 ni Edith Doblada.
C. Paglalahat:
Bakit may pagkakaiba ang klima sa iba't ibang bahagi ng bansa?
D. Paglalapat:
Paano ma ipinagmamalaki ang magandang klima ng ating bansa?
IV. Pagtataya:
Ipaliwanag ang inyong sagot sa mga sumusunod na tanong:
1. Bakit may kalamigan ang klima sa mga lugar na matataas?
2. Bakit naman mainit ang klima sa mababang lugar?
3. Bakit may mga lugar na maulan?
V. Takdang-Aralin:
Sumipi ng iba't ibang lagay ng panahon sa Pilipinas mula sa mga pahayagan at telebisyon.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang pangunahing hanapbuhay ng mga Pilipino.
Pagpapahalaga: Paghahanapbuhay ng Marangal
II. Paksa:
Pangunahing Hanapbuhay ng mga Pilipino

Sanggunian: PELC I, c. 1, P. 17
Patnubay ng Guro sa Sibika at Kultura 3, pp. 40-46
Batayang Aklat sa Sibika at Kultura 3, pp. 46-48
Pilipinas, Ang Ating Bansa 3, pp. 41-46 Mga Tula, Tugma at Iba Pa 3, pp. 6, 25, 42
Kagamitan: Mga larawan na nagpapakita ng iba't ibang uri hanapbuhay at iba't ibang uri ng
kapaligiran, puzzle, activity card, Manila paper, pentel pen.
III. Pamamaraan:
Paglinang ng kaisipan sa pamamagitan ng mga larawan na nagpapakita ng iba't ibang uri ng

kapaligiran at iba't ibang uri ng hanapbuhay. Hayaang pagtambalin ng mga bata ang mga larawan
ng kapaligiran -sa uri ng hanapbuhay ng mga mamamayan dito.
Halimbawa: bulubundukin — pagtotroso
1. Paglalahad ng Suliranin
Gabayan ang mga bata sa pagbuo ng suliranin gaya ng:
a. Anu-ano ang pangunahing hanapbuhay ng mga Pilipino?
b. Bakit Ito ang napili nilang gawain/hanapbuhay?
2. Pagbibigay-hinuha
Ganyakin ang mga bata na magbigay ng kanilang haka-haka tungkol sa mga uri ng
hanapbuhay ng mga tao sa iba't ibang kapaligiran.
3. Pagpaplano ng Aralin
Pangkatin ang mga bata sa tatlo upang masagot ang mga suliraning nakasulat sa activity
card tulad ng:
Unang Pangkat
Anu-ano ang pangunahing hanapbuhay ng mga taong nakatira sa pamayanang kapatagan?
Pangalawang Pangkat
Anu-ano ang pangunahing hanapbuhay ng mga taong nakatira sa pamayanang
kabundukan?
Ikatlong Pangkat
Anu-ano ang pangunahing hanapbuhay ng mga taong nakatira malapit sa ilog/dagat?
4. Pagsasaliksik ng Datos
Ipamahagi sa bawat pangkat ang kopya ng babasahing nakasulat sa Patnubay ng Guro sa

Sibika at Kultura 3, pp. 40-42
5. Pag-uulat ng Kinatawan ng Pangkat
Ipatala ang mahalagang impormasyon ng bawat pangkat sa isang retrieval chart na

tulang ng nasa ibaba.
Uri ng Pamayanan Pangunahing Hanapbuhay
6. Pag-uulat sa Hinuha
Palagyan ng tsek ang tamang hinuha at ekis ang mali.
1. Pagbubuod
Ang mga tao ay may ibat-ibang hanapbuhay ayon sa kanilang kapaligiran.
2. Pagpapahalaga
Ipaawit ang “Gawaing Marangal” sa himig na Sta. Clara.

Itanong: Paano natin pahahalagahan an gating mga hanapbuhay?
IV. Pagtataya:
1. Ano ang pangunahing hanapbuhay ng mga Pilipino?
a. pangangalakal c. paghahabi ng tela
b. pagsasaka d. paggawa ng barko
2. Ang tirahan nina Mang Pedro ay malapit sa tabing dagat. Ano ang pangunahing hanapbuhay ni
Mang Pedro?
a. pagtotroso c. pagtitinda
b. pangingisda d. paggawa ng kakanin
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng diyorama ng isang pamayanan. Lagyan ng mga tau-tauhang nagpapakita ng uri ng

mga hanapbuhay sa pamayanang ipinakikita. (Pangkatang Gawain)
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nailalarawan ang isang pamayanang pansakahan.
Pagpapahalaga: Pagmamahal sa hanapbuhay
II. Paksa:
Pamayanang Pansakahan
Sanggunian: PELC I, c. 2.1, P. 17
Patnubay ng Guro sa Sibika at Kultura 3, pp. 40-42
Batayang Aklat sa Sibika at Kultura 3, pp. 48-52
Pilipinas, Ang Ating Bansa 3, pp. 42-43 - Mga Tula, Tugma at Iba Pa 3, pp. 32
Kagamitan: Larawan ng pamayanang pansakahan, ANN chart, activity card, Manila paper, pentel pen
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral tungkol sa mga pangunahing hanapbuhay ng mga Pilipino sa pamamagitan ng

pahulaan sa mga kilos.
Tumawag ng isang bata upang isagawa/isakilos ang iba't ibang hanapbuhay. Tumawag ng
isang bata upang hulaan ang kilos na isinagawa.
Halimbawa:
nanghuhuli ng isda - mangingisda
nagpuputol ng mga punongkahoy – magtotroso
2. Pagganyak
Pag-awit: “Hanapbuhay” Himig: Dito ay Masaya (nakasulat sa tsart)
1. Pagbuo ng Suliranin
Pagsagot sa una at ikalawang hanay ng ANN chart.
1. Anu-ano ang katangian ng

pamayanang pansakahan?
2. Anu-ano ang halimbawa ng
pamayanang
pansakahan?
Ganyakin ang mga bata na magbigay ng kanilang haka-haka tungkol sa suliranin.
Pangkatin ang mga bata sa tatlo upang masagot ang mga suliraning nakasulat sa activity
card.
Unang Pangkat – Makipanayam ng isa hanggang tatlong guro upang makasagot sa

suliranin.
Ikalawang Pangkat – Magsaliksik sa impormasyon na nakasulat sa Batayang Aklat: Sibika

at Kultura 3, pp. 48-52
Ikatlong Pangkat – Magdatos ng group discussion.
5. Pag-uulat sa kinatawan ng Pangkat
6. Pagtiyak sa Hinuha
Palagyan ng tsek ang tamang hinuha at ekis ang mali.
1. Pagsagot sa huling hanay ng ANN chart.

2. Pagbuo ng kaisipan tungkol sa aralin
Ang pamayanang pansakahan tulad ng Nueva Ecija, Tarlac, Pangasinan, Pampanga,
Bulacan, Bicol, Lambak ng Cagayan, at iba pa ay may matabang lupa na angkop sa
pagtatanim ng iba't ibang halaman kaya't pagsasaka ang pangunahing hanapbuhay dito.
3. Pagpapahalaga
Dapat bang ikahiya ang pagiging isang magsasaka? Bakit?
Ano ang dapat maging saloobin ng Tsang magsasaka?
IV. Pagtataya:
Gumuhit ng pamayanang pansakahan kung tama ang isinasaad ng bawat pangungusap. Walang
iguguhit kung mali.
1. Ang Gitnang Luzon ay isang pamayanang pansakahan.
2. Hindi na kailangan ang mga ilog na magpapadaloy ng tubig sa mga sakahan.
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng album na nagpapakita ng pamayanang pansakahan. Lagyan ng munting
impormasyon ang bawat larawan sa album na ginawa.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nailalarawan ang isang pamayanang pangisdaan.
Pagpapahalaga: Pangangalaga sa Anyong Tubig; Pangangalaga sa Yamang Tubig
II. Paksa:
Pamayanang Pangisdaan
Sanggunian: PELC I, c. 2.2, p. 17
Patnubay ng Guro sa Sibika at Kultura 3, pp. 42
Batayang Aklat sa Sibika at Kultura 3, pp. 53
Pilipinas, Ang Ating Bansa 3, pp. 43-44
Kagamitan: Halo-letra, larawan ng pamayanang pangisdaan, akwaryum (aquarium), activity card,
Manila paper, pentel pen.
III. Pamamaraan:
1. Balik-aralan ang tungkol sa pamayanang pansakahan.
2. Pagganyak:
Pangkatin ang mga bata sa tatlo. Bigyan ang bawat pangkat ng envelope na may lamang
pira-pirasong larawan ng pamayanang pangisdaan. Ipabuo ito sa mga bata.
3. Paglinang ng kaisipan sa pamamagitan ng nabuong larawan. Anong uri ng pamayanan ito?
Sino ang nais tumira sa pamayanan tulad nito? Bakit?
Gabayan ang mga bata sa pagbuo ng suliranin gaya ng:
a. Anu-ano ang katangian ng pamayanang pangisdaan?
b. Magbigay ng mga halimbawa ng pamayanang pangisdaan.
Ganyakin ang mga bata na magbigay ng kanilang haka-haka tungkol sa pamayanang
pangisdaan.
1. Pagbuo ng kaisipan tungkol sa aralin

Ang mga taong nakatira sa malapit sa mga flog at dagat gaya ng Palawan, Lawa ng
Laguna, Lawa ng Buhi, Iloilo, Bataan, San Miguel sa rehiyon ng Bicol, Manila Bay sa Metro
Manila ay karaniwang nabubuhay sa pangingisda.
2. Magkaroon ng isang laro. Sabihing sila ay pupunta sa pamayanang pangisdaan. Ipabingwit sa
akwaryum ang mga bagay na nagpapakilala sa pamayanang pangisdaan.
3. Pagpapahalaga
Dahil ang pangingisda ay isa sa pangunahing hanapbuhay ng mga Pilipino, ano ang dapat
nating gawin sa ating mga anyong-tubig? Sa ating mga yamang tubig?
IV. Pagtataya:
Gumuhit ng isda kung tama ang ipinahahayag ng bawat pangungusap. Walang iguguhit kung mali.
1. Maraming mangingisda sa Pilipinas sapagkat maraming tubigan sa ating bansa.
2. Ang mga taong nakatira sa malapit sa mga ilog at dagat ay karaniwang nabubuhay sa pagsasaka.
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng album na nagpapakita ng pamayanang pangisdaan. Lagyan ng munting impormasyon

ang bawat larawan sa album na ginawa.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nailalarawan ang isang pamayanang bulubundukin.
Pagpapahalaga: Pakikipagkapwa
II. Paksa:
Pamayanang Bulubundukin Halimbawa Nito

Sanggunian: PELC I, c. 2.3
Kagamitan: Larawan ng pamayanang bulubundukin
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Mahiwagang Kris – nakadikit ang mga papel na may nakasulat na mga tanong tungkol sa
pamayanang pangisdaan.
2. Pagganyak
Pagbasa ng tula “Sa Lalawigang Bulubundukin” p.41
3. Panglinang ng kaisipan sa pamamagitan ng larawan ng pamayanang bulubundukin.
Nakarating na ba kayo sa pamayanang bulubundukin? Ano ang inyong nadama nang

makakita kayo ng ibang kapaligiran?
Pagsagot sa una at ikalawang hanay ng ANN chart.
1. Anu-ano ang katangian ng

pamayanang bulubundukin?
2. Anu-ano ang halimbawa ng

pamayanang bulubundukin?
Hikayatin ang mga bata na magbigay ng kanilang haka-haka tungkol sa suliranin.
Pangkatin ang mga bata sa tatlo at ipasagot ang suliraning nakasulat sa activity card.
Unanay pangkat – Anu-ano ang katangian ng pamayanang bulubundukin.
Pangalawang pangkat – Magbigay ng mga halimbawa ng pamayanang bulubundukin.
Pangatlong pangkat – Mga Katangian ng tao sa pamayanang bulubundukin.
Unang pangkat : Panayam
Ikalawang pangkat : Pagtatalakayan ng grupo
Ikatlong pangkat : Pagtatalakayan ng grupo
5. Pag-uulat ng kinatawan ng bawat grupo
1. Pagsagot sa huling hanay ng ANN chart.
2. Pagbuo ng Kaisipan tungkol sa aralin.

3. Pagpapahalaga
Bakit kailangang ipagmalaki ang paninirahan sa bulubunduking lugar?
IV. Pagtataya:
Lagyan ng tsek ang wastong pangungusap.

1. Ang pamayanang bulubundukin ay kapwa pansakahan at pangisdaan.
2. Ang Cebu, Samar, Bohol, at Leyte ay mga bulubundukin na may maliliit na kapatagan.
3. Ang ibang bulubunduking lugar ay may malalawak na kapatagan.
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng album na nagpapakita ng pamayanang bulubundukin. Lagyan ng munting

impormasyon ang bawat larawan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nailalarawan ang isang pamayanang komersyal.
Pagpapahalaga: Kasipagan
II. Paksa:
Pamayanang Komersyal at Halimbawa

Sanggunian: PELC, c. 2.4
Kagamitan: Larawan pamayanang komersyal
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Mahiwagang Basket – naglalaman ng mga katanungan tungkol sa pamayanang

bulubundukin.
2. Pagganyak
Pagbasa ng tula “Sa Pamayanang Lungsod” p. 42
3. Paglinang ng kaisipan sa pamamagitan ng pamayanang komersyal.
Saan nakikita ang maraming sasakyan at matatas na gusali? Nais nyo bang manirahan sa
ganitong lugar? Bakit?
1. Pagbuo ng suliranin
Gabayan ang mga bata na makabuo ng suliranin tulad ng:
a. Anu-ano ang katangian ng pamayanang komersyal?

b. Saan makikita ang mga pamayanang komersyal?
2. Pagbibigay hinuha
Isulat sa pisara ang lahat ng haka-hakang ibibigay ng bata.
3. Pagpaplano ng aralin
Pangkatin ang mga bata sa tatlo at ipasagot ang mga suliraning nakasulat sa activity card.
Unang pangkat – anu-ano ang katangian ng pamayanang komersyal?
Ikalawang pangkat – Saan nakikita ang pamayanang komersyal?
Ikatlong pangkat – Anu-anong katangian mayroon ang mga tao sa pamayanang komersyal?
Unang pangkat : Panayam
Ikalawang pangkat: Pagsasaliksik
Ikatlong pangkat: Pagtatalakayan ng grupo
5. Pag-uulat ng kinatawan ng bawat grupo
6. Pagtiyak sa hinuha
Lagyan ng tsek ang mga tamang hinuha.
1. Pagbuo ng kaisipan tungkol sa aralin.
Gabay na tanong: Ano ang mga katangian ngpamayanang komersyal?
2. Pagpapahalaga
Bakit mainam manirahan sa pamayanang komersyal?
IV. Pagtataya:
Lagyan ng tsek ang wastong pangungusap

______ 1. Sa pamayanang komersyal ay maraming nagtataasang gusali.
______ 2. Maraming makabagong sasakyan sa pamayanang komersyal.
______ 3. Layu-layo ang tirahan sa pamayanang komersyal.
V. Takdang-Aralin:
Gumuhit o gumupit ng larawan ng isang pamayanang komersyal. Lagyan ng impormasyon ang

larawang iginuhit o ginupit.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakagagawa ng paghahambing sa ibat-ibang uri ng pamayanan
Pagpapahalaga: Paggalang
II. Paksa:
Paghahambing ng Iba’t-ibang Uri ng Pamayanan

Kagamitan: Mga larawan ng pamayanang rural at urban; chart.
III. Pamamaraan:
1. Ipatula ang “Sa Lalawigan Bulubundukin at sa Pamayanang Lungsod”
2. Pagganyak
Pagbuo ng mga salita. Ipabuo sa mga bata ang pinaghiwa-hiwalay na titik ng mga salitang:
a. BULUBUNDUKIN
b. PANSAKAHAN
c. PANGISDAAN
d. KOMERSYAL
Gabayan ang mga bata na makabuo ng suliranin tulad nito.
a. Ano ang kaibahan ng pamayanang bulubundukin sa pamayanang komersyal?

b. Ano ang kaibahan ng pamayanang pansakahan sa pamayanang komersyal?
Itala sa pisara ang lahat ng hakahakang ibibigay ng bata.
Pangkatin ang mga bata sa tatlo at ipasagot ang mga suliranin.
Tanungin ang bawat pangkat kung anong paraan sila makakakuha ng datos.
5. Pag-uulat ng Kinatawan o Lider ng bawat pangkat
Lagyan ng tsek ang mga tamang sagot.
1. Gumupit ng dalawang "strip" ng cartolina. Isulat ang mga salitang RURAL at URBAN. Sa
iba pang "strip" ng cartolina ay isulat ang katangian ng pamayanang rural at urban. Idikit ang
mga ito sa "VENN diagram". Huling ilagay ang RURAL at URBAN. "VENN DIAGRAM"
2. Pagbuo ng Kaisipan tungkol sa aralin Ano ang pagkakaiba ng rural sa urban na pamayanan?
IV. Pagtataya:
Isulat ang malaking titik T kung ang pangungusap ay tama at malaking titik M kung mali ang
pangungusap.
1. Maraming malalaking gusali sa pamayanang urban.
2. Halos magkakakilala ang mga tao sa pamayanang rural.
3. Layu-layo ang tirahan sa pamayanang urban.
V. Takdang-Aralin:
Iguhit ang pamayanang nais ninyong tirahan. Isalaysay kung bakit gusto ninyong manirahan sa
napili ninyong pamayanan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nasasabi ang kaibahan ng pag-aangkop at pagsasaayos ng tao sa kapaligiran.
Pagpapahalaga: Pagmamahal sa Kapaligiran, Pagtutulungan
II. Paksa:
Kaibhan ng Pag-aangkop sa Kapaligiran at Pagsasaayos sa Kapaligiran

Sanggunian:
- PELC I, c. 3.1
- Kalinangan 3, pp. 125-141
- Batayang Aklat: Pilipinas ay Ating Bansa 3, pp. 61-63
- Patnubay ng Guro, Pilipinas, ang Ating Bansa 3, pp. 45-47
Kagamitan: Larawan ng iba't ibang uri ng kapaligiran
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral sa mga pamamaraan ng mga tao sa pag-aangkop sa kapaligiran. Iaayos sa sand

table ang mga larawan ng wastong pamamaraan ng pag-aangkop ng tao.
2. Pagganyak
Pagbuo ng mga salita
a. KAPALIGIRAN — NARIGILAPAK - PAG-AANGKOP — POKGNAAGAP
b. PAGSASAAYOS — SOYAASASGAP
Gabayan ang mga bata sa pagbuo ng suliranin tulad ng:
a. Paano iniaangkop ng tao ang kanilang gawain sa kapaligiran?
b. Anu-ano ang mga paraan na ginagawa ng tao sa pagsasaayos ng kanyang kapaligiran?
Isulat sa pisara ang lahat ng hakahaka
Pangkatin sa dalawa ang mga bata at ipasagot sa unang pangkat ang tanong big. 1 at sa
ikalawang pangkat ang tanong big. 2.
4. Pangongolekta ng Datos Panayam sa mga guro
5. Pag-uulat ng bawat pangkat
Lagyan ng tsek ang tamang hinuha at ekis ang mating hinuha.
1. Pagbubuo ng Kaisipan
Ano ang kaibahan ng pag-aangkop sa pagsasaayos ng tao sa kapaligiran?
2. Pagpapahalaga
Paano mo maipakikita ang pagmamahal sa kapaligiran? Paano makatutulong sa
pagsasaayos at pagaangkop sa kapaligiran?
IV. Pagtataya:
Sabihin kung ang pangungusap ay pagsasaayos o pag-aangkop.

1. Panatilihing maayos at malinis ang kapaligiran.
2. Inaayos ang mga daan at tulay na dati'y hindi nadadaanan ng sasakyan.
3. Ang mga taong naninirahan sa kapatagan at lambak ay nagtatanim para mabuhay.
V. Takdang-Aralin:
Gumupit ng larawan ng mga sumusunod:
1. taong nag-aayos ng kapaligiran

2. hanapbuhay ng tao
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naiisa-isa ang mga pamamaraan ng pag-aangkop ng tao sa kanyang kapaligiran.
Pagpapahalaga: Pagtutulungan
II. Paksa:
Pamamaraan ng Pag-aangkop ng Tao sa Kanyang Kapaligiran

Kalinangan 3, pp. 125-126
Kagamitan: larawan, activity card
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Pagpapaskil ng larawan ng pamayanan at pagsasabi ng maayos at di maayos na
pamayanan.
2. Paglinang ng kaisipan sa pamamagitan ng pagpapakita ng larawan ng iba't ibang uri ng
kapaligiran at ang ginagawa ng mga tao upang maiangkop ang kanilang sarili.
Sa tulong ng mga larawang ipinakita, gabayan ang mga bata sa pagbuo ng suliranin tulad ng:
a. Anu-ano ang uri ng kapaligiran?
b. Anu-ano ang uri ng hanapbuhay sa bawat kapaligiran?
Isulat ang bawat hinuha sa pisara.
Pangkatin ang mga bata sa tatlo upang masagot ang mga suliranin na nakasulat sa activity card.
Pangkat 1 — Unang Suliranin
Pangkat 2 — Ikalawang Suliranin
Pangkat 3 — Ikatlong Suliranin
4. Pangongolekta ng Datos
Pagbasa sa akiat sa p. 125 ng bawat pangkat at pagsagot sa mga suliranin.
5. Pag-uulat ng kinatawan ng bawat pangkat
Lagyan ng tsek ang tamang hinuha at ekis ang mating hinuha.

Pagbibigay ng kabuuang pamamaraan ng pag-aangkop ng tao sa kanyang kapaligiran.
2. Pagpapahalaga
Paano pagtutulung-tulungan ang pagaangkop ng tao sa kapaligiran?
IV. Pagtataya:
Lagyan ng tsek ang tamang pamamaraang pag-aangkop ng tao sa kanyang kapaligiran.

_____ 1. Ang mga naninirahan sa tabing-ilog ay karaniwang mangingisda.
_____ 2. Ang mga taong naninirahan sa lugar na magubat at makahoy ay nagtotroso.
V. Takdang-Aralin:
Magtala ng 3 pamamaraan ng pag-aangkop sa sariling pamayanan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nasasabi ang mga paraan ng pagsasaayos ng tao sa kanyang kapaligiran.
Pagpapahalaga: Pagbibigay Halaga sa Kapaligiran
II. Paksa:
Pagsasaayos ng Tao sa Kanyang Kapaligiran

Pagpapahalaga (R.M.) Pagtutulungan PELC I, c. 3.3
Kagamitan: 1 larawan ng maayos at di maayos na kapaligiran, larawan ng iba't ibang uri ng
kapaligiran, jumbled letters sa loob ng envelope, activity card.
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral tungkol sa iba't ibang uri ng pamayanan. Ipamahagi sa apat na pangkat ang
envelop na may mga larawan ng kapaligiran. Ipaayos sa mga bata ang jumbled letter na akma
sa larawan.
Hal. pamayanang pansakahan pamayanang pangingisda
2. Pagganyak
Pag-awit: Pangangalaga ng Kapaligiran (nakasulat sa tsart)
Sa tulong ng mga larawang ipinakita, gabayan ang mga bata sa pagbuo ng suliranin tulad ng:
a. Anu-ano ang mga paraan na ginagawa ng tao sa pagsasaayos ng kanyang kapaligiran?
b. Ano ang magagawa/maitutulong ma para sa pagsasaayos ng kapaligiran?
c. Ano ang epekto sa mamamayan ng maayos na kapaligiran?
2. Pagbibigay hinuha
Ang bakanteng lupa ang tinatamnan ng mga halaman.
Pangkatin ang mga bata sa tatlo upang masagot ang mga suliranin na nakasulat sa activity
card.
Pangkat 1 — Unang Suliranin
Pangkat 2 — Ikalawang Suliranin
Pangkat 3 — Ikatlong Suliranin
4. Pangongolekta ng Datos
Makipanayam (interview) sa 2-3 guro ang bawat pangkat at itala ang sagot sa suliranin.
5. Pag-uulat ng kinatawan ng bawat pangkat
6. Pagtiyak sa hinuha

Isinasaayos ng tao ang kapaligiran sa pamamagitan ng pagpapanatiling malinis at maayos
nito.
2. Pagpapahalaga
Paano ka makatutulong sa pag-aayos ng iyong kapaligiran?
IV. Pagtataya:
Sa pamamagitan ng mga pangungusap sa ibaba, lagyan ng tsek ang tamang pangungusap at ekis
ang mating pangungusap.
1. Gumawa ng pangungusap ang pamahalaan upang matugunan ang pangangailangan sa Hang
pamayanan.
2. Gumawa ng daan upang makapagpatubig sa mga bukid.
3. Suliranin ng pamahalaan ang pagsasaayos ng Hang pook upang gawing pook panirahan.
V. Takdang-Aralin:
Gumuhit ng isang maayos na kapaligiran. Sumulat ng 2-3 pangungusap tungkol sa iginuhit na

kapaligiran.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nasasabi ang kahalagahan ng pagaangkop at pagsasaayos ng tao sa kanyang kapaligiran.
Pagpapahalaga: Pagkakaisa
II. Paksa:
Kahalagahan ng Pag-aangkop at ng mga Tao sa Kanyang Pagsasaayos Kapaligiran

Sanggunian: Pilipinas ang Ating Bansa pp. 61-69
Kagamitan: Larawan ng mga tao sa kapaligiran
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Magpakita ng larawan ng mga taong:
nangingisda nagtatanim nagtatanim naglilinis
Sa isang pocket chart, ilagay ang strip ng kartolina na nakasulat ang pagaangkop at
pagsasaayos ng kapaligiran.
Halimbawa:
pamayanang patag
pamayanang matubig
makapal na kasuotan
1. Pagganyak
Pag-awit
Gawain sa tabing dagat pangingisda (2x) Kung ikaw ay magsasaka 2x
Sa kapatagan ka tumira
Itanong: Saan dapat tumira ang mangingisda? Magsasaka?
2. Paglalahad:
Sa pamamagitan ng larawan ilahad ang tsart na ito
Lugar Hanapbuhay Klima Kasuotan

1. kapatagan pagsasaka mainit manipis
2. tabing dagat pangingisda malamig makapal
3. bundok pagmimina mainit manipis
Pagbubuo ng paglalahat tungkol sa tinalakay.

Pagbibigay ng kahalagahan ng pagaangkop at pagsasaayos ng tao sa kanilang kapaligiran.
Halimbawa:
Magkatulad ba ng hanapbuhay ang mga taong nakatira sa kapatagan at tabing ilog?
IV. Pagtataya:
Kumuha ng larawan sa tsart at ipaliwanag kung paano maiaangkop ng tao ang kanilang gawain sa
kanilang kapaligiran.
Halimbawa:
Taong nakatira sa tabing ilog
Taong nakatira sa kapatagan
Pamayanang maulan o malamig Pamayanang mainit
V. Takdang-Aralin:
Bumuo ng pangkat at gumawa ng album ng mga taong napasang-ayon ng kanilang kapaligiran.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
2nd
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nakikilala ang mga ninuno ng mga Pilipino
Pagpapahalaga: Pakikiisa sa gawaing pampangkat
II. Paksang Aralin:
Ang Mga Ninuno ng Pilipinas
Sanggunian: Pag-unlad sa Pamumuhay p. 42-46 Sibika at Kultura - Batayan pp. 76-79

Kagamitan: Puzzle ng larawan ng mga ninuno, plaskard, pocket chart
III. Pamamaraan:
Pangkatin sa tatlong grupo ang klase. Bigyan ang bawat pangkat ng mga ginupit na larawan
ng mga ninuno natin. Ipabuo sa mga bata ang palaisipan. Pagkatapos ng ilang minuto, tanungin
ang mga bata.
Ano ang inyong nabuo?
Ano ang naramdaman ninyo habang kayo ay gumagawa? Bakit?
Sino ang nakatapos kaagad? Bakit? Ano ang gagawin ninyo sa susunod?
1. Pagbuo ng mga tanong

Sinu-sino ang ating mga ninuno?
Sino ang kauna-unahang tao sa Pilipinas?
Paano sila nakarating sa Pilipinas?
2. Pagkuha ng Datos
Pangkating muli ang mga mag-aaral. Bigyan ng takdang sasaliksikin ang bawat pangkat.
Bayaang gamitin ng mga bata ang kanilang batayang aklat. Maari ring magpabasa ng ibang
lathalain.
3. Pagsasaliksik
4. Pag-uulat
Tawagin ang bawat pangkat upang iulat ang mga nakalap na datos sa mga tanong na
nakatakda sa kanila.
Mga tanong para sa mga ninuno:
a. Sinu-sino ang ating mga ninuno?
b. Sino ang kauna-unahang tao sa Pilipinas?
c. Paano nakarating ang mga Negrito sa ating bansa?
5. Paglalahat
Sinu-sino ang ating mga ninuno?
Paano sila nakarating sa ating bansa?
6. Paglalapat
Ipasadula ang pagdating ng iba't ibang pangkat ng ating mga ninuno sa ating bansa.
IV. Pagtataya
Sagutin ng Tama o Mali.

_____ 1. Ang mga Tao Tabon ay isa sa ating mga ninuno.
_____ 2. Ang Indones ay ang kauna-unahan nating ninuno.
_____ 3. Ang mga Ita ay nanggaling sa Timog Asya.
V. Takdang-Aralin
Sumulat ng isang talata na binubuo ng 3 hanggang 5 pangungusap na nagsasabi kung sinu-sino

ang ating mga ninuno
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nailalarawan ang mga Taong Tabon
Pagpapahalaga: Kalinisan sa pggawa
II. Paksang Aralin:
Paglalarawan sa mga Taong Tabon
Sanggunian: Sibika at Kultura - ni: Edith Doblado p. 69 Ang Bayan Kong Mahal p. 88
Kagamitan: Talata, larawan ng Taong Tabon, plaskard
III. Pamamaraan:
1. Balik-aralan kung sinu-sino ang ating mga ninuno.
2. Pagganyak
"Ngayong araw na ito ay pagaaralan natin ang kauna-unahang tao sa Pilipinas. Bumuo ng
isang salita na nagmumula sa titik na ito Taong BONTA (TABON)".
Sino ang mga Taong Tabon?
Saan sila matatagpuan?
Bakit sila tinawag na Taong Tabon?
2. Pagbasa ng Tsang talata tungkol sa Taong Tabon

Ang Taong Tabon
Daang libong taon na ang nakalipas, may mga tao na raw na naninirahan sa ating bansa.
Ito'y ayon sa mga laki ng mga buto na natuklasan sa Cagayan at sa kuweba ng Tabon sa
Palawan. Sa ginawang pag-aaral sa mga labing buto sa kuweba ng Tabon, kamukha raw ng sa
atin ang kanilang katangiang pisikal. Pandak, bahagyang nakausli ang baba at magkasinlaki
tayo ng utak. Ito'y nagpapakita ng pagkakaroon nila ng talino. Nalaman din na gumagamit na
sila ng mga kagamitang panghiwa. Taong Tabon ang itinawag sa kanila, ang ating mga
ninuno.
3. Pagsagot ng mga bata sa mga tanong
4. Paglalahat:
Anu-ano ang katangian ng mga Taong Tabon sa pamamagitan ng "Concept Mapping",
bumuo ng gaya nito:
IV. Pagtataya

1. Ang labi ng Taong Tabon ay natagpuan sa
(a) kuweba (b) bundok (c) bahay ng Palawan.
2. Ang Taong Tabon ay

(a) mataas (b) pandak (c) malaki.
3. Ang mga Taong Tabon ay may mga kagamitang
(a) panghiwa (b) pambungkal (c) pangluto.
V. Takdang-Aralin
Piliin ang salitang nasa ibaba na akma sa patlang na tugma.
Taong Tabon na buhat sa ________
Sila ang unang tao n gating ________
Yungib raw natin ang kanilang ________
Kamukha raw nating ang kanilang ________
bayan tirahan Palawan kaanyuan
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nailalarawan ang mga Negrito
Pagpapahalaga: Pagmamahal sa kapwa Pilipino
II. Paksang Aralin:
Paglalarawan sa mga Negrito
Sanggunian: Sibika at Kultura - Batayan pp. 69-70

Pilipinas ang Ating Bansa - Batayan pp. 79-80
Kagamitan: Larawan ng mga Negrito, plaskard
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Bakit kawangis ng ating kaanyuan ang mga Taong Tabon?
2. Pagganyak
Pagpapakita ng larawan ng mga Ita at pag-uusap tungkol dito.
1. Bayaang ipaskil ang mga larawan ng mga Ita/Negrito.
2. Hayaang masdang mabuti ng mga bata ang mga ito at bigyang diin na katulad ng Taong
Tabon, sila ay ating mga ninuno rin.
3. Anu-ano ang mga katangian ng mga Negritos?
4. Paglalahat
Ilarawan ang mga Negritos sa pamamagitan ng "Hanger Web" tulad nito:
5. Paglalapat
Nakakita ka ng isang Negrito/Ita? Ano ang gagawin mo? Bakit?
IV. Pagtataya
Sagutin ng Oo o Hindi ang mga sumusunod na katangian ng isang Ita.

_____ 1. Matangkad at maputi
_____ 2. Kulot ang buhok
_____ 3. Pandak at makapal ang labi
V. Takdang-Aralin
Gumuhit o gumupit ng larawan ng mga Negrito. Higit na pahalagahan ang mga iginuhit na
larawan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Naiialarawan ang mga Indones
Pagpapahalaga: Pagmamalaki bilang isang Pilipino
II. Paksang Aralin:
Paglalarawan ng mga Indones
Sanggunian: Pilipinas ang Ating Bansa - Batayan pp. 80-81

Kagamitan: Mga larawan ng una at pangalawang pangkat ng Indones, plaskard
III. Pamamaraan:
1. Balik-aralan ang mga katangiang pisikal ng mga Negrito.
2. Pagganyak
Pagbuo ng mga larawan ng dalawang pangkat ng Indones sa pamamagitan ng pira-
pirasong papel. Matapos na mabuo ang mga larawan, tanungin ang mga bata ng sumusunod:
Sino sila? Sila ba ay mga Taong Tabon o Negrito?
Kung hindi masagot ng mga bata, ang guro ang magsasabi kung sino sila.

Ilang pangkat ng mga Indones ang dumating sa ating bansa?
Anu-ano ang katangian ng mga unang pangkat ng Indones?
Ikalawang pangkat ng Indones?
Ano ang kaibahan ng mga Indones sa mga Ita?
2. Ipabasa:
Ang Mga Indones
Ang mga Indones ay atin ding mga ninuno. Isa rin siia sa nagbago ng ating anyo sa
kasalukuyan. Dumating silang sakay ng mga bangka. Sila ay nagmula sa Timog-Silangang
Asya. Itinaboy nila ang mga Negrito sa kabundukan at sila ang nanirahan sa mga kapatagan
at dalarrrpasigan.
3. Pagsagot sa mga tanong.
4. Paglalahat
Ilarawan ang ating ninunong Indones sa pamamagitan ng:
5 Paglalapat
Sinabi ng inyong kamag-aral na kamukha mo ang inilarawang ikalawang pangkat ng
Indones, magagalit ka ba o matutuwa? Bakit?
IV. Pagtataya
1. May (a) isa (b) dalawa (c) tatlong pangkat ng mga Indones ang dumating sa ating bansa.
2. Ang mga Indones ay nagmula sa (a) Timog-Kanlurang Asya (b) TimogSilangang Asya
(c) Hilagang-Silangang Asya.
3. Ang unang pangkat ng Indones ay may (a) manipis (b) makapal (c) maluwang na labi.
V. Takdang-Aralin
Sumulat ng isang talata na naglalarawan sa Indones. (Una o Ikalawang Pangkat)
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nailalarawan ang mga Malay
Pagpapahalaga: Pagrespeto sa ating mga ninuno
II. Paksang Aralin:
Ang mga Malay

Kagamitan: Larawan, plaskard, tsart ng awit
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Ilarawan ang unang pangkat ng Indones? Ikalawang pangkat ng Indones?
1. Pagganyak
Pag-awit ng awiting "Ang Mga Malay" sa himig na Alibangbang.
Ang Mga Malay
Ang mga Malay ay lahing kayumanggi
Katamtamang taas at balingkinitan
Tuwid ang buhok, mata'y maiitim
Matipunong katawan kung sila'y ilarawan..
2. Paglalahad
1. Ano ang inilahad ng awit?
2. Anu-anong mga paglalarawan ang binanggit tungkol sa Malay?
Pagpapaskil sa pisara ng mga salitang maglalarawan sa mga Malay na gagamitan ng
Factstorming Web.
3. Pagpapakita ng larawan ng Malay. Pag-uusap sa paglalarawan ng katangiang pisikal,

tirahan, kasuotan, kakayahan ng Malay.
4. Ipaawit mull ang awit.
1. Pagbubuod
Ilarawan ang Malay ayon sa kaanyuan,tirahan,kasuotan at kakayahan.
2. Paglalapat
Nararapat lamang ba na bigyan ng respeto ang ating mga ninuno?
IV. Pagttaya
Lagyan ng () ang bawat bilang ng pangungusap kung ito'y tumutukoy sa paglalarawan ng
Malay.
_____ 1. Sila ay may tuwid na buhok,katamtamang taas,at kayumanggi ang balat.
_____ 2. Ang mga damit nila ay bahag o dahon ng halaman.
_____ 3. Nagsusuot sila ng damit at alahas.
V. Takdang-Aralin
Bumuo ng isang tsart. Itala ang mga katangiang pisikal, tirahan, kasuotan at kakayahan bilang
paglalarawan sa mga Malay.
Malay
Katangiang Pisikal Tirahan Kasuotan Kakayahan
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natutukoy ang mga dayuhang nakikipagugnayan sa mga Pilipino
Pagpapahalaga: Pagmarnalaki sa pagiging Pilipino
II. Paksang Aralin:
Mga Dayuhang Dumating sa Bansa
Sanggunian: PELC Pilipinas ang ating Bansa pp. 84-90 Kagamitan

Kagamitan: Larawan ng mga dayuhan
III. Pamamaraan:
1. Balik Aral
Ilarawan ang katangiang pisikal, tirahan, kasuotan, kakayahan ng Malay.
1. Ihanay ang mga larawan at hayaang kilalanin ito ng mga mag-aaral.
2. Sabihing ang mga dayuhang nabanggit ay nagkaroon ng kaugnayan sa ating mga ninuno.
Itanong: Sa paanong paraan nagkaroon ng kaugnayan ang ating mga ninuno sa mga dayuhang
tulad ng:
a. Tsina c. Kastila
b. Arabe d. Amerikano
3. Talakayin ang raging epekto ng katangiang pisikal ng ating mga ninuno sa ginawa nilang
pakikipag-ugnayan sa mga dayuhan.
4. Itanong kung patuloy pang nababago ang katangiang pisikal ng mga Pilipino. Ipaliwanag ang
dahilan nito.
5. Pag-awit ng: Ako ay Pilipino

Ako ay Pilipino
Ako ay Pilipino ang dugo'y maharlika
Likas sa aking puso adhikaing kay ganda
Sa Pilipinas na aking bayan
Lantay na perlas ng silanganan
Wari'y natipon ang kayamanan ng Maykapal
Bigay saking talino sa mabuti lang laan
Sa aking katutubo ang maging mapagmahal
Ako ay Pilipino (2x)
1. Pagbuo ng kaisipan
Gabayan ang mga bata na masabi ang ganito:
Ang pisikal na anyo ng mga Pilipino ay impluwensya ng mga dayuhang tumigil sa ating
bansa.
IV. Pagtataya
Basahin ang bawat pangungusap. Isulat sa sagutang papel ang T kung tama at H kung hindi tama
ang isinasaad ng bawat isa.
1. Nagbago ang anyo ng mga Pilipino nang makapag-asawa ng mga dayuhan.
2. Ang mga Pilipino ay nalahian din ng mga Intsik.
3. Marami tayong natutunan sa mga dayuhan.
V. Takdang-Aralin
Gumuhit ng malaking bilog. Isulat sa gitna ang salitang "Pilipino". Isulat sa paligid ng salitang ito
ang iba't ibang lahing nagkaroon ng kaugnayan sa mga Pilipino. Ipaliwanag ang kahulugan ng
nabuong bilog.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nailalarawan ang mga dayuhang nakipagugnayan ang mga impluwensiya sa paraan ng

pamumuhay ng mga India.
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa anyo at sa mga impluwensya sa paraan ng pamumuhay ng mga

Indian
II. Paksang Aralin:
Ang mga Dayuhang Dumating sa Bansa
Sanggunian: Pat. Sa Sibika at Kultura ni Edith Doblado dh. 56-57

Batayang Aklat ng Pilipinas Bansang Marangal pp. 114-116
Mga Kasanayan sa Pagkatuto p. 18
Kagamitan: Mga larawan
III. Pamamaraan:
Ipaskil ang larawan ng mga Indian, mga tanging katangian/pamana at anyong pisikal.
1. Hayaang kilalanin ng mga mag-aaral ang mga nasa larawan.
2. Sabihin na ang mga dayuhang Indian na dumating sa ating bansa ay nagkaroon ng kaugnayan
sa ating mga ninuno.
3. Itanong:
Sa paanong paraan nagkaroon ng ugnayan ang ating ninuno sa mga dayuhang Indian?
Ano ang naging epekto sa katangiang pisikal ng ating mga ninuno sa pakikipag-ugnayan
nila sa mga dayuhan?
4. Sa pamamagitan ng Graphic Organizer, sagutin ang mga tanong.
C. Pagbubuod:
Patnubayan ang mga bata sa pagbuo ng konsepto.
Ang dayuhang Indian ay dumating sa ating bansa. Nagkaroon sila ng impluwensya ng mg
Indian gaya ng turban: turban, sarong, plamuti at bulaklak.
D. Pangwakas na Gawain:
Pagguhit ng mga bagay na may kaugnayan sa impluwensya ng mga Indian gaya ng turban:
turban, sarong, palamuti at bulaklak
E. Paglalapat:
Pagtatanghal ng isang palatuntunan na inilalahad ang kultura ng India tulad ng:
1. Paggamit ng belo at sintas kapag may ikinakasal
2. Pagsusuot ng turban at sarong
3. Pagsasabit ng kuwintas at bulaklak
IV. Pagtataya
Piliin at lagyan ng tsek () ang mga gawain ng mga India na nakaimpluwensya sa paraan ng
ating pamumuhay at ekis (x) kung hindi.
_____ 1. paghalik sa pisngi at pagkamay
_____ 2. paggamit ng belo at sintas kapag may ikinakasal
_____ 3. pagdarasal bago kumain, bago matulog at pagkagising
V. Takdang-Aralin
Gumupit ng larawan ng mga Indian. Sumulat ng talata na binubuo ng apat hanggang limang
pangungusap.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nailalarawan ang mga dayuhang Tsino na nakipag-ugnayan sa mga Pilipino at natutukoy ang mga
impluwensya sa paraan ng pamumuhay
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa anyo; pagiging maginoo sa paglalaro
II. Paksang Aralin:
Ang mga Dayuhang Dumating sa Bansa
Sanggunian: Pat. Sa Sibika at Kultura ni Edith Doblado pp. 56-57

Mga Kasanayan sa Pagkatuto sa Sibika at Kultura dh. 18
III. Pamamaraan:
Ipaskil ang larawan ng mga Tsino na mangangalakal; nagluuto; nagsasayaw; mga batang
naglalaro ng sungka at mga batang naglalaro ng “Chinese Garter”.
1. Hayaang kilalanin ng mga mag-aaral ang mga nakalarawan.
2. Sabihin na ang mga dayuhang Tsino ay nagkaroon ng kaugnayan sa ating mga ninuno.
3. Itanong:
Sa paanong paraan nagkaroon ng kaugnayan ang ating mga ninuno sa dayuhang Tsino?
4. Ipatalakay ang naging epekto sa katangiang pisikal ng ating mga ninuno ng pakikipag-
ugnayan nila sa mga dayuhan.
5. Pagtalakay:
Anu-ano ang mga naging impluwensiya na naidulot ng mga Tsino sa paraan ng

pamumuhay?
6. Paglalaro ng Chinese Garter:
a. Paraan ng paglalaro
b. Mga dapat na kilos at gawi
7. Pagbubuod
Gabayan ang mga bata na masabi ang ganito:
May mga bagay tayong natutuhan sa mga dayuhang Tsino tulad ng pagiging mahilig sa
pakikipagkalakalan, pagluluto ng mga pagkain at mahigpit na pagkakabigkis ng mag-anak.
IV. Pagtataya
1. Alin ang pinakawastong paglalarawan ng mga dayuhang Intsik?
a. matatangkad sila c. kulot at mamula-mulang buhok
b. matatangos ang kanilang ilong d. mapuputi at singkit ang kanilang mga mata
2. Sa aling gawain angsimula ang ugnayan ng mga Pilipino at Tsino?
a. pagpapakasal c. pagsisimula ng Panrelihiyon
b. pagsisimula ng Pamahalaan d. pangangalakal
3. Alin sa mga sumusunod ang mga larong natutuhan nating sa mga Tsino?
a. basketball c. table tennis

b. sungka d. football
V. Takdang-Aralin
Gumupit ng mga larawan ng Tsino na nagpapakita ng mga naging impluwensya nila sa atin sa
paraan ng pamumuhay.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nailalarawan ang mga Arabe na nakipag-ugnayan sa mga Pilipino at natutukoy ang mga
Pagpapahalaga: Katapatan sa Relihiyon
II. Paksang Aralin:
Paglalarawan sa mga Arabe at Pagtukoy sa mga Impluwensya sa Paraan ng Pamumuhay
Sanggunian: Pilipinas: Bansang Marangal Estelita B. Capina pp. 118-120

Kagamitan: Mga larawan ng Arabe, kawayan
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Sinong dayuhan ang nakaimpluwensya sa atin sa mga sumusunod na salita/pahayag.
a. paggamit ng belo at sintas
b. pagkain ng pansit
c. agsabit ng kuwintas na bulaklak sa panauhin
B Panlinang na Gawain:
1. Pagganyak
Ipakita ang larawan ng mga Arabe. Hayaang mailarawan ng mga mag-aaral ang itsura ng
Arabe.
2. Paglalahad
Pag-uulat ng tatlong piling bata ukol sa impluwensya ng mga Arabe. Bigyan ang tatlong
bata ng bahagi na kanilang iuulat sa harap ng klase.
3. Pagpapahalaga
Paano ipinakita ng mga Arabe o Muslim ang katapatan sa relihiyon?
1. Paglalahat:
Gabayan ang mga mag-aaral sa paglalahat ng aralin
a. Ang mga Arabe ay masambahin
b. Ang Koran ang saligan nila sa pagsunod sa kanilang relihiyon
c. Maraming impluwensyang naibahagi ang mga Arabe sa mga Muslim tulad ng sayaw ng
singkil, sistema ng pagsulat, hindi pagkain ng karne ng baboy at ang matapat na
pagsunod sa Koran.
2. Paglalapat:
Pasayawin ang mga piling bata ng "Singkil" na ginagamitan ng kawayan. Maaring
saliwan sila ng awit na aangkop sa tiempo nito. Maari ring saliwan sila ng tugtog na angkop
dito.
IV. Pagtataya
Sagutin ang mga sumusunod na tanong.

1. Saang lugar sa Pilipinas higit na makikita ang impluwensya ng mga Arabe?
2. Bakit hindi sila maaaring kumain ng karne ng baboy?
3. Anu-anong mga salita ang ginagamit ng mga Muslim ang nagmula sa mga Arabe?
V. Takdang-Aralin
Gumawa ng poster na nagpapakita ng mga katangi-tanging ugali na natutuhan ng mga Pilipino sa

mga Arabe.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nailalarawan ang mga Espanol na nakipagugnayan sa mga Pilipino at natutukoy ang mga
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa impluwensya ng mga Espanol sa mga Pilipino
II. Paksang Aralin:
Pakikipag-ugnayan ng mga Espanol sa mga Pilipino
Sanggunian: Pag-unlad sa Pamumuhay, pp. 53-55

Kagamitan: Awit, mga larawan
III. Pamamaraan:
1. Balik-aralan ang mga natalakay na mga dayuhan na dumating sa Pilipinas. Iayos ang mga
pantig upang malaman kung sinu-sino sila.
1. DINAYIN
2. OTNIS
3. BEARA
Inaasahang Sagot
1. Indiyan
2. Tsino
3. Arabe
2. Awitin sa himig ng "Paru-parong Bukid"

I
Sa ilang dayuhang dumating sa ati'y nagpunta
Magagandang ugali ang ating namana
Takot at pag-ibig sa Dios na Lumikha
Ang pamana sa atin ng mga Kastila
II
Relihiyong Katoliko, Kastila ang nagdala
Natutunan natin magdasal, magsimba
Pormal na edukasyon, kanilang sistema
Binigyan diin pagsulat at pagbasa
(Ulitin I)
1. Hatiin ang mga bata sa apat na grupo at bigyan ng manila paper at pentel pen ang bawat
grupo.
2. Ipasulat ang mga katangian ng mga Kastila na binanggit sa awit.
3. Ipabasa:
Samantala, sa pamumuno ni Ferdinand Magellan, nakarating ang mga Kastila sa Pilipinas
nang hindi sinasadya noong 1521 habang sila'y naglalakbay sa karagatang Pasipiko.
Nakipagkaibigan sila sa ating mga ninuno. Ngunit may mga Pilipinong tumangging
makipagkaibigan sa kanila. Ito ang pangkat ni Lapu-lapu na siyang unang mga Pilipinong
nakipaglaban sa mga Kastila. Naganap ang labanang ito sa pulo ng Mactan. Sa labanang ito
namatay si Magellan at si Lapulapu ang siyang naging unang bayaning Pilipino.
4. Sagutin ang mga sumusunod na tanong.

a. Gaano katagal tayo nasakop ng mga Kastila?
b. Sinu-sino ang mga taong nagrebelde sa mga Kastila?
c. Anu-ano ang mga ipinamana ng mga Kastila sa mga Pilipino?
1. Pagbuo
Mga gabay na tanong:
1. Anu-ano ang mga katangian ng mga Kastila?
2. Anu-ano ang mga ipinamana sa atin ng mga Kastila?
3, Nakatutulong ba ang mga ipinamana ng mga Kastila sa pamumuhay ng mga Pilipino?
2. Paglalapat
Awitin muli ang awit at sabayan ng palakpak.
IV. Pagtataya
Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat sa patlang ng bawat bilang.

_____ 1. Nakarating ang mga Kastila sa Pilipinas nang hindi sinasadya noong
a. 521 b. 1621 c. 1921
_____ 2. Tumagal ang pananakop ng mga Kastila sa mga Pilipino ng mahigit na taon.
a. 500 b. 200 c. 300
_____ 3. Dala sa atin ng Kastila ay sistema ng;
a. relihiyon b. dukasyon c. gobyerno
V. Takdang-Aralin
Piliin ang pinakamahalagang impluwensya sa atin ng mga Kastila at ipaliwanag ang sagot.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nailalarawan ang mga Amerikano na nakipag-ugnayan sa mga Pilipino at natutukoy ang mga
Pagpapahalaga: Kaisahan sa paggawa
II. Paksang Aralin:
Pakikipag-ugnayan sa mga Amerikano sa mga Pilipino
Sanggunian: Pag-unlad sa Pamumuhay. Pp. 55-56

III. Pamamaraan:
1. Ipasagot ang mga tanong sa Sino Ako?

Ako ay Isang dayuhan, galing ako sa bansang Amerika. Sino ako?
Mapula at maputi ang balat at buhok ko. Sino ako?
Hindi ako maintindihan ng ibang Pilipino dahil Ingles kung magsalita ako. Sino ako?
2. Lagyan ng () ang mga proseso na naisagawa sa ating lipunan

_____ a. malayang pamamahayag
_____ b. malayang pagsamba
_____ c. pagtamasa ng karapatang pantao
1. Basahin
Pagkatapos ng mga Kastila, mga Amerikano naman ang sumakop sa ating bansa. Dala ng
mga Amerikano ang pamahalaang demokratiko. Sa pamahalaang demokratiko, inihalal ng
mga tao ang kanilang mga kinatawan sa mga lokal at pambansang gobyerno. Ang mga
Amerikano rin ang nagtayo ng mga paaralang pambayan.
Ang Pilipinas ay nanatili sa ilalim ng pamamahala ng mga Amerikano sa loob ng mahigit
na apatnapung taon. Noong 1946, ibinalik nila sa atin ang ating kalayaan.
2. Sagutin ang mga sumusunod na tanong sa talakayan.
a. Pagkatapos ng Kastila, sino naman ang sumakop sa ating bansa?
b. Anu-ano ang dinala ng mga Amerikano sa ating bansa?
c. Ano ang ibig sabihin ng pamahalaang demokratiko?
3. Buuin ang Tsart.

Dayuhan Impluwensya sa Paraan ng Pamumuhay
Amerikano 1. Ibinahagi ng relihiyong Protestino

2. Itinaguyod ang gawaing demokratiko
o pamahalaang demokratiko.
3. Nagtayo ng mga paaralang pambayan
1. Pagbubuo
Mga gabay na tanong:
1. Anu-ano ang mga impluwensya ng mga Amerikano sa paraan ng pamumuhay?
2. Anu-ano ang mga ipinamalas sa atin ng mga Amerikano?
3. Mahalaga ba ang pamahalaang demokratiko? Bakit?
2. Paglalapat
Hatiin ang mga bata sa dalawang grupo. Bigyan ng manila paper at pentel pen ang bawat
grupo. Ang unang grupo ang magbibigay ang kahalagahan ng pamahalaang demokratiko at
ang ikalawang grupo ay ang kahalagahan ng paaralang pambayan
IV. Pagtataya
Tanong Sagot
Opo Hindi po
1. Nakaslai ba ako sag ma gawaing gawain?

2. Nalaman ko ba na ang mga Amerikano ang nagdla sa atin ng
pamahalaang demokratiko.
3. Nakisali ba ako sa talakayan?
V. Takdang-Aralin
Ano sa palagay mo ang pinakamahalagang dala sa atin ng mga Amerikano? Isulat ang sagot sa
sulatang papel.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nailalarawan ang mga Hapones na nakipag-ugnayan sa mga Pilipino at natutukoy ang mga
Pagpapahalaga: Mabuting pakikipag-ugnayan sa mga Hapones
II. Paksang Aralin:
Ang mga Hapones
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 p. 85; Pilipinas: Heograpiya at Kasaysayan p. 131

Kagamitan: Mga larawan, tsart ng awit
III. Pamamaraan:
1. Balik-aralan ang tungkol sa mga unang Pilipino sa pamamagitan ng. pagsasagawa ng "sarong
Pabilisan"
Pamamaraan:
 Hatiin ang mga bata sa apat na grupo.
 Bigyan ang bawat grupo ng manila paper at pentel pen.
 Hayaang pumili ang bawat grupo ng naibigang sinaunang Pilipino na napag-aralan
(lapatan ng oras)
 Ipasulat ang mga katangiang naglalarawan tungkol sa naibigang sinaunang Pilipino.
(lapatan ng oras)
 Ang grupong naunang nakatapos ang siyang panalo.
1. Pagganyak
Pag-usapan ang larawan ng mga Hapones. Ipaawit ang awit na may himig na "Paru-
parong Bukid"
Sa ilang dayuhan sa ati'y nagpunta
Magandang ugali ay ating namana
Ang mga Hapones sa ati'y nagdala
Ugaling katutubo ay mahalaga
Mula sa Hapones atin natutuhan
Itik alagaan ginhawa'y makakamtan
aliliit na isda atin pakawalan
Hayaan sa ilog at sa lawa manirahan
2. Paglalahad
Hayaang isulat ng mga bata ang mga natutuhan natin sa mga Hapones na binanggit sa
awit sa pamamagitan ng data retrieval chart.
3. Talakayan
a. Bakit hindi natuloy na palayain ang mga Pilipino noong ng mga Amerikano?
b. Gaano katagal namalagi ang mga Hapones sa Pilipinas?
c. Nagustuhan ba ng mga Pilipino ang pananatili ng mga Hapones sa ating bansa? Bakit?
d. Bakit nagkaroon ng dugong Hapones ang mga Pilipino ngayon?
4. Pagpapahalaga
Sa inyong palagay, paano natin mapangangalagaan ang mabuting pakikitungo natin sa
mga Hapones.
1. Pagbubuo
Bakit kailangang manatili ang mabuting pakikipag-ugnayan natin sa mga Hapones?
2. Paglalapat:
 Ipaawit muli ang awit.
 Itanong ang mga natutuhan sa mga Hapones na binanggit sa awit.
 Pag-aalaga ng mga itik
 Itanong ang naibigay na kontribusyon ng mga Hapones sa ating mga Pilipino ngayon.
IV. Pagtataya
Buuin ang tsart sa pamamagitan ng paglalagay ng angkop na kasagutan.

Mga Katangian ng mga Mga Impluwensiya sa
Hapones Pamamaraan ng Pamumuhay
V. Takdang-Aralin
Mag-interbyu ng mga kakilalang nakapangasawa ng mga Hapones. Itanong ang kanilang mga
ugali sa boob ng tahanan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Naipagmalaki ang pagiging Pilipino maging anuman ang katangiang pisikal sa pamamagitan ng
paglalarawan ng sariling katangiang pisikal
Pagpapahalaga: Ipagmalaki ang sariling katangiang pisikal
II. Paksang Aralin:
Katangiang Pisikal ng mga Pilipino
Sanggunian: Sibika at Kultura pp. 72-81

Kagamitan: Mga larawan ng ating mga ninuno at mga dayuhan ng bansa, tape ng awit
III. Pamamaraan:
1. Balik-aralan ang tungkol sa mga dumating sa Pilipinas sa pamamagitan ng:

Hayaang pumili ang bawat bata ng isang larawan ng mga dayuhan at ipasabi ang kanilang
impluwensya sa paraan ng pamumuhay ng mga Pilipino.
2. Ipaawit ang awitin na may himig "Sumusikat na ang Araw"

Ang mga Pilipino
Kilala sa buong mundo
May iba't ibang anyo
Tulad ng mga ninuno
May pandak tulad ng Ita

Maitim ang balat nila
Ang buhok ay kulot pa
Pilipino ang kawangis'nila
1. Hatiin ang mga bata sa tatlong grupo. Ipasulat ang mga katangiang pisikal ng Pilipino. Ang
maunang makapagpaskil sa pisara ay siyang panalo.
2. Sagutin ang mga tanong sa talakayan
a. Sa paanong paraan nagkaroon ng kaugnayan ang ating mga ninuno sa mga dayuhan tulad
ng:
a. Tsino
b. Arabo
c. Espanol
b. Ana ang tanging epekto sa katangiang pisikal ng mga Pilipino? Patunayan ang sagot.
1. Pagbubuo
Paano mo maipagmamalaki ang iyong katangiang pisikal?
2. Paglalapat
a. Ipaawit muli ang awit
b. Hayaang pumili ang bata ng saknong ng awit na tumutukoy sa sariling katangiang pisikal.
IV. Pagtataya
Tapusin ang mga pangungusap.
Ako ay si ________________________________.
Ang aking mga ninuo ay ___________________.
Ako ay (ilarawan ang sarili) ________________.
Ikinararangal ko na ako ay maging isang _____.
V. Takdang-Aralin
Magdikit ng inyong larawan sa isang coupon bond. Sumulat ng talata sa iyong pisikal na
kaanyuan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Naipagmamalaki ang pagiging Pilipino maging anuman ang katangiang pisikal sa pamamagitan
ng pagbibigay ng isang hinuha o paliwanag sa kadahilanan ng pagkakaroon ng ganoong katangian
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa sariling anyo
II. Paksang Aralin:
Katangiang Pisikal ng mga Pilipino

Kagamitan: Mga larawan, tape ng awit tungkol sa mga katangiang pisikal ng Pilipinas
III. Pamamaraan:
1. Ipatala ang mga katangiang pisikal ng isang Pilipino sa pamamgitan ng Semantic Web.
2. Ipaawit ang “Ako ay Pilipino”
Ako ay Pilipino
Ako ay Pilipino ang dugo’y maharlika
Lika sa aking puso adhikaing kay ganda
Sa Pilipinas na aking bayan
Lantay na perlas ng silangan
Wari’y natipon ang kayamanan ng Maykapal
Bigay sa ‘king talino sa mabuti lang laan
Sa aking katutubo ang maging mapagmahal.

3. Magtanong tungkol sa awit gaya ng:
1. Ano ang mga katangian ng isang Pilipino?
2. Kanino ko inilalaan ang aking talino?
3. Ano ang aking minimithi?
1. Pumili ng 5 mga mag-aaral. Ilarawan ayon sa katangiang hinihingi ng tsart.
Pangalan Taas Balat Mata buhok
2. Sagutin ang mga tanong sa talakayan
a. Bakit magkakaiba ang taas, kulay ng balat, hugis ng mata at kulay ng buhok ang limang
mag-aaral? Ipaliwanag ang dahilan.
b. Bakit may anyong Tsino?
Bakit may anyong Amerikano?
Bakit may anyong Ita?
1. Pagbubuo
Bakit nagkaroon tayo ng magkakaibang katangiang pisikal?
2. Paglalapat
Mag role-playing tung sa paksang: Kunwa’y isa kang reporter ng isang tanyag na
magasin.
Mag-interbyu ka ng ilang mamamayn. Ital ang gma sagot.
Halimbawa
Kay ganda po ng buhok ninyo, kulot na kulot po. Saan po kaya ninyo iyan nakuha?
Mari po yatang maitim dito sa inyo. Bakit po kaya?
IV. Pagtataya
Buuin ang mga sumusunod na pangungusap.
1. Isa akong Pilipino dahil _________________________________________.
2. Iba-iba ang ating sariling katangiang pisikal dahil sa __________________.
3. Maitim at pandak si Ramon dahil sa _______________________________.
V. Takdang-Aralin
Magkaroon ng interbyu sa magulang. Ilarawan ang katangian ayon sa hinihingi sa tsart.
Taas Balat Mata Buhok

Ama
Ina
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natutukoy ang mga katangi-tanging ugaling pagpapahalaga sam edukasyon at natutuhan sa mga
dayuhan
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa mga ugaling natutuhan sa mga dayuhan
II. Paksang Aralin:
Mga Katangi-tanging Ugaling Natutuhan sa mga Dayuhan
Sanggunian: Pilipinas ang Bansa Natin Patnubay: Pahina 84-85 Batayan: pahina 104-106
Kagamitan: Larawan ng pamilyang magkakasama-sama sa isang handaan, mag-anak na nasa
simbahan o mosque
III. Pamamaraan:
Ipakita ang mga larawan ng mga batang patungo sa simbahan o mosque at pagsasama-sama
ng pamilya sa Tsang okasyon.
Ganyakin ang mga batang magkuwento tungkol dito.
Itanong:
Kaugalian ba Ito ng mga Pilipinong ninuno natin?
Kanino kaya natin natutuhan?
1. Paggalugad
a. Pagtatala ng mga ugaling natutuhan natin sa mga dayuhan. Gumamit ng Graphic
Organizer.
b. Pagtatalakay
Anu-ano ang mga ugaling natutuhan ng ating mga ninuno sa mga dayuhan?
1. Pagbubuod
May mga ugali tayong nalinang bunga ng pakikitungo natin sa mga dayuhan. Ilang sa ma
ito ay ang pagtitiwala sa Maykapal, mahigpit na pagbubuklod ng pamilya, mataas na
pagpapahalaga sa edukasyon at paggalang a kababaihan.
2. Paglalapat
Humanap ng kapangkat. Ipakita ang isang ugaling natutuhan natin sa mga dayuhan.
Ano ang dapat nating gawin sa mg natutuhan nating sa mga dayuhan.
IV. Pagtataya
Isulat kung anong ugali ang ipinakikita ng sumusunod na mga pangyayari/sitwasyon.

_____ 1. Nag-aaral muna ng leksiyon Si Lara bago maglaro.
_____ 2. Tuwing araw ng Linggo ay dumadalaw sina Ann sa kanilang lolo at lola.
_____ 3. Binigyan ni Raul ng mauupahan sa bus an matandanq babaeng sumakay.
V. Takdang-Aralin
Pangkatin ang klase sa dalawa. Paghandain ang bawat pangkat ng dula-dulaan na nagpapakita ng
mga katangi-tanging ugaling natutuhan sa mga dayuhan. Ipalabas ang dula-dulaan sa klase.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natutukoy ang mga katangi-tanging ugaling natutuhan sa mga dayuhan
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa mga katangi-tanging ugaling natutuhan sa mga dayuhan
II. Paksang Aralin:
Pagtukoy sa mga Katangi-tanging Ugaling Natutunan sag ma Dayuhan
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 pp. 95-97
III. Pamamaraan:
1. Balik-Aral
Anong ugali n gating mga ninuno ang namana ninyo? Bakit?
1. Pagganyak
Pag-awit ng "Ang Mga Dayuhan" sa himig ng "Paru-parong Bukid"
Ang Mga Dayuhan
I III
Ang mga dayuhan Sila'y masambahin
Noon sa ating bansa Bukas ang isipin
Ang mga ugali Sa bagong ideya
Ay katangi-tangi At teknolohiya
II IV
Mga Pilipino Matibay ang buklod
Na namana ito Ng mga nag-aral
Tunay na natuto At ang edukasyon
At naging aktibo Pinahahalagahan
2. Paglalahad
Ano ang inilalahad ng awit?
Anu-ano ang mga katangi-tanging ugali ang natutuhan natin sa mga dayuhan?
3. Talakayan
Pag-uusap ukol sa mga katangitanging ugaling natutuhan sa mga dayuhan.
4. Pagpapahalaga
Bakit kailangan nating ipagmalaki ang mga kaugaliang natutuhan sa mga dayuhan?
IV. Pagtataya
Sagutin ang mga sumusunod na tanong ng Oo o Hindi. Patunayan ang sagot sa pamamagitan ng
pagbibigay ng mga halimbawa. Kulungin ang wastong sagot.
1. Masambahin ba ang mga Pilipino? Oo Hindi
2. Itinaguyod ba ang mga gawaing demokratiko? Oo Hindi
3. Pinahahalagahan ba ng mga Pilipino ang edukasyon? Oo Hindi
V. Takdang-Aralin
Gumawa ng poster na naglalarawan ng mga ugaling Pilipino na ating maipagmamalaki.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nakikilala ang mga katangi-tanging ugali na nagpapakilala sa ating pagka-Pilipino
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa mga katangi-tanging ugaling Pilipino
II. Paksang Aralin:
Pagkilala sag ma katangi-tanging ugali na nagpapakilala sa ating pagka-Pilipino
Sanggunian: Pilipinas ang Bansa Natin Patnubay: pp. 88-89; Batayan: pp-110-113
Kagamitan: Mga larawan ng iba’t-ibang okasyong ipinagdiriwang ng mga Pilipino
III. Pamamaraan:
1. Ipakita ang larawan ng iba’t ibang kasanayan o okasyon sa mga bata.
Itanong: Anu-ano ang napansin ninyo?
2. Anong ugali ang ipinakita ng mga sumusunod na sitwasyon:
a. Ugaling Ipinakikita ni Noli sa pagsasauli nang labis na sukling ibinigay ng tindahan.
b. Ugaling taglay ni Nora sa pagdalaw niya sa kanyang lolo tuwing araw ng linggo.
1. Pangkatin ang mga bata sa dalawa. Ipagawa sa unang pangkat ang pagpunta sa silid-aklatan
upang magsaliksik ng mga kaugaliang likas sa Pilipino. Ang ikalawang pangkat naman ay
magkakaroon ng panayam sa School Librarian o Punong-guro.
2. Pag-uulat ng mg datos na nakuha o naitala.
3. A. Pangkat Una
B. Pangkat Dalawa
1. Pagbubuod
Ang mga Pilipino ay may katangi-tanging ugali.
Ang mga Pilipino ay mahusay makisama, masayahin at mahusay tumanggap ng

panauhin.
2. Paglalapat
Lagyan ng tsek () ang mga dapat na ipagpatuloy na ugali at saloobin.
Ipagpatuloy Itigil na
1. Paghahanda ng sobra
2. Paggalang sa matatanda
3. Paggalang sa magulang
4. Pagsunod sa batas
5. Pagtawa sa kapansanan ng iba
IV. Pagtataya
Isulat sa puwang ang ugaling Pilipino na isinasaad ng bawat aytem sa ibaba.
_____ 1. “Lola, dito nap o kayo maupo a upuan ko,” alok ng binata.
_____ 2. Maghapong inalian ni Neneng ng palay ang bigas.
_____ 3. Araw-araw ay tinuturuan ni Carmen ang bata sa pagbasa.
V. Takdang-Aralin
Gumawa ng poster na naglalarawan ng mga ugaling Pilipino na ating maipagmamalaki.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Naipapaliwanag kung paano nakatutulong sa pag-unlad ng pamumuhay ang mga ugaling

nagpapakilala sa ating pagkaPilipino
Pagpapahalaga: Pagmamalaki saating katutubong ugaling Pilipino
II. Paksang Aralin:
Mga ugaling Pilipino na nakatutulong sa pag-unlad ng pamumuhay
Sanggunian: Pilipinas ang Ating Bansa 3 Patnubay: pp. 86-87; Batayan: pp. 101-104
III. Pamamaraan:
1. Pagbalik-aralan ang mga ugaling nagpapakilala sa ating pagka-Pilipino sa pamamagitan ng

pagbuo ng cluster map.
2. Ipakita ang mga ugaling ito sa pamamagitan ng pagsasakilos o maikling dula-dulaan.
1. Ipakita ang mga larawan. Ipasabi sa mga bata kung dapat o di-dapat gayahin ang mga ito.
2. Ipakita ang mga ugaling Pilipinong nakalagay sa tsart. Ipapili ang mga ugaling sa palagay ng
mga bata ay nakatutukoy sa pag-unlad ng pamumuhay.
Hal.Masipag at matiyaga, Mapagsamantala, Magalang, Masunurin
1. Pagbubuod ng aralin
Ang mga ugali ng mga Pilipinong nakatutulong sa pag-unlad ng pamumuhay ay ang mga
sumusunod:
- May pananlig sa diyos, masipag, matiyaga, malikhain, matulungin, mahigpit na
pagkakabuklod ng mag-anak.
2. Paglalapat
Isadula ang sitwasyong ito.
Gabi na nang may dumating na bisita sina Aling Maria. Hindi pa kumakain ang mga ito at
wala silang matulugan. Ano ang gagawin ni Aling Maria?
IV. Pagtataya
Piliin sa mga sumusunod ang mga ugaling nakatutulong sa pag-unlad ng pamumuhay.
1. Mangutang ng pera upang may maihanda sa pista o kaarawan.
2. Ang mga anak na may-asawa na ay umaasa pa rin sa mga magulang.
3. Nagtutulungan ang mga tao sa paglilinis at pag-aayos ng barangay.
V. Takdang-Aralin
Sumulat ng 2 hanggang tatlong pangungusap na nagpapakita kung paano nakatutulong sa pag-

unlad ng pamumuhay ng mga ugaling nagpapakilala sa ating pagka-Pilipino.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Naipapaliwanag kung paano nakahahadlang sa pag-unlad ng pamumuhay ang mga ugaling

nagpapakilala sa ating pagka-Pilipino
Pagpapahalaga: Pakikiisa at pakikipagtulungan
II. Paksang Aralin:
Mga ugaling nakahahadlang sa pag-unlad ng pamumuhay

Kagamitan: Mga larawang nagpapahiwatig ng paglabag sa batas, pocket chart
III. Pamamaraan:
1. Pagbalik-aralan ang mga magagandang ugaling Pilipino at ipapaiiwanag kung paano Ito
nakatutulong sa pag-unlad ng pamumuhay.
Mabuting pagtanggap sa panauhin
Mahusay makisama
Mapagkakatiwalaan
1. Ipakita ang mga larawan. Ipasabi kung dapat gayahin o hindi ang mga ugaling ipinakikita
rito. Itanong kung bakit.
2. Ipakita ang mga ugaling Pilipino sa pocket chart. Ipapili ang mga ugaling sa palagay nila ay
nakahahadlang sa pag-unlad ng pamumuhay.
Matapang at matatag
Ugaling bahala na
Kakulangan ng disiplina
Masipag at matiyaga
3. Pagtalakayan kung paano nakahahadlang sa pag-unlad ng pamumuhay ang ilang ugaling
Pilipino tulad ng:
May "colonial mentality"
Kulang sa disiplinang pansarili
Labis na pag-aasahan sa pamilya
Nakahahadlang sa pag-unlad ng pamumuhay ang pagkakaroon ng crab at colonial
menatlities, gawing "ningas kogon" at "bahala na", pagdating nang huli sa takdang oras,
panunuhol sa may kapangyarihan, kakulangan sa disiplina at labis na pag-aasahan sa pa-
milya.
2. Ipasadula sa ilang bata ang sitwasyong ito.

Kaskasero ang drayber na si Temyong. Isang araw, sinilbatuhan siya ng pulis nang
magsakay siya ng tatlong pasahero sa lugar na bawal.
IV. Pagtataya
Suriing mabuti ang bawat sitwasyon. Ipaliwanag kung paano ito nakahahadlang sa pag-unlad ng
pamumuhay.
1. Kaarawan ni Lana. Nangutang siya ng patubuan para makapaghanda.
2. Kahit alam niyang sa overpass dapat tumawid, sa daan tumawid si Edgar dahil tinatamad siyang
umakyat sa hagdan.
V. Takdang-Aralin
Sumulat ng iyong ugali na alam mo na magiging hadlang para umunlad sa iyong pagaaral.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nakapagpapasya kung anu-anong ugali na nagpapakilala sa pagka-Pilipino ang dapat panatilihin

at pagyamanin
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa magagandang ugaling Pilipino
II. Paksang Aralin:
Mga Ugaling Pilipino na Dapat Panatilihin at Pagyamanin

Kagamitan: Jigsaw puzzle ng isang kaugaliang Pilipino, kartolina, pentel pen, masking tape, 1/4
putol na papel
III. Pamamaraan:
1. Ipamudmod. ang 1/4 na mga putol ng papel sa kinasusulatan ng mga sitwasyon at ipasabi
kung anong ugaling Pilipino ang ipinahihiwatig sa bawat sitwasyon.
1. Ipabuo ang "jigsaw puzzle" ng isang magandang kaugaliang Pilipino sa pisara. Itanong kung
ito ay dapat panatilihin.
2. Ibigay ang ginupit na kartolina at pentel pen sa mga bata. Ipasulat ang mga ugaling Pilipino
sa bawat piraso. Ipalagay ito sa isang "Graphic Organizer" sa pisara.
3. Pagtatalakay sa ginawang pagbuo ng mga bata sa "Graphic Organizer". Bigyan ng paliwanag

ang kanilang ginawang pagpapangkat.
May mga ugaling Pilipino na dapat panatilihin at pagyamanin ngunit may mga ugaling
Pilipino namang nakapipinsala sa sarili at ibang tao sa ilang pagkakataon.
2. Ipasabi ang gagawin nila sa sitwasyong ito.
Habang naghahabulan ay nabasag ng pinsan mo ang paso. Sinabi niya sa iyong huwag
sasabihing siya ang nakabasag nito. Ano ang gagwin mo?
IV. Pagtataya
Suriing mabuti ang bawat pangyayari. Isulat sa puwang kung ito ay dapat panatilihin o dapat
iwasan.
_____ 1. Magulo at maingay sa klase si Bert pero ibinoto ni Carlo bilang pangulo ng klase dahil
kaibigan niya.
_____ 2. Dahil bertdey niya, ginamit niya ang perang pangmatrikula para mapakain ang barkada
niya.
_____ 3. Maraming napitas na papaya si Goryo. Binigyan niya ang kanyang mga kapitbahay.
V. Takdang-Aralin
Sumulat ng 2 ugali ng mga mamayan sa inyong lugar na para sa inyo ay dapat panatalihin at
pagyamanin.
Ipaliwanag kung bakit.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natutularan ang halimbawa ng mga taong nagpapakita ng katangi-tanging ugali at saloobin
Pagpapahalaga: Pagiging matiyaga at masayahin
II. Paksang Aralin:
Mga Taong May Katangi-tanging Ugali at Saloobin
Sanggunian: Ang Bayan kong Mahal pp. 172-173

Kagamitan: Tsart, istrip ng kartolina
III. Pamamaraan:
1. Ibigay sa mga bata ang istrip ng kartolina at ipasabi ang katangian ng taong binabanggit dito
Halimbawa:
Osama Bin Laden Richard Gomez
2. Ipasabi ang mga ugaling Pilipino na dapat panatilihin at pagyamanin. Ipaliwanag ang mga
dahilan.
1. Ipabasa ang tula sa tsart. Magtanong tungkol dito.
Tayong Pilipino
Malakas ang loob nating mga Piiipino,
Sa mga pagsubok hindi sumusuko,
May sipag at tiyaga, maayos gumawa,
Sa kanyang sarili, siya ay may tiwala.
2. Itanong kung anu-ano ang nakakayang gawin ng isang tao na sa kanilang palagay ay
kamangha-mangha.
3. Ipabasa ang teksto.

Malaki ang utang na loob ng mga Pilipino kay Arturo P. Alcaraz na kung tawagin ay Ama
ng lakas Geothermal sa Pilipinas. Siya ang unang masusing nag-isip kung paano magagamit
ang yamang-likas na "geothermal" ng bansa. Pumasok ito sa kanyang kaisipan nang malaman
niya ito sa mga dalubhasa na taga-New Zealand na mahusay na ginagamit ang lakas
"geothermal" sa kanilang bansa.
4. Pagtalakay sa paksa
Kailan pumasok sa kaisipan ni G. Alcaraz ang tungkol sa paggamit ng lakas geothermal?
Anong ugali at saloobin ni G. Alcaraz ang dapat hangaan?
Ang plantang gumagamit ng lakas geothermal sa pagbibigay ng kuryente ay natuklasan at
itinayo ni Arturo P. Alcaraz sa Tiwi, Albay.
2. Balikan ang tulang "Tayong Pilipino". Ipaawit ito sa himig ng "Atin Cu Pung Singsing".
IV. Pagtataya
Punan ng tamang sagot ang puwang.

1. Sa _______ ginagamit ang lakas geothermal noon pa man.
2. Tumagal nang _______ taon bago nakalinang si G. Alcaraz ng isang "generator".
3. Dahil sa kanyang nagawa, tinawag na _______ si G. Arturo P. Alcaraz.
V. Takdang-Aralin
Sumulat ng inyong opinyon tungkol sa balitang ito.

Balak ng pamahalaan na buksan ang "nuclear plant" sa Morong, Bataan upang matustusan ng
kuryente ang buong Luzon.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nakikilala ang mga ninuno ng mga Pilipino
Pagpapahalaga: Pagiging malikhain at matiyaga
II. Paksang Aralin:
Sanggunian: Pilipinas: Bansang Marangal pp. 150-151

Kagamitan: Istrip ng papel, coupon bond, lapis, krayon
III. Pamamaraan:
1. Pasagutan ang mga bugtong sa istrip ng papel na ibibigay sa kanila. Isulat sa pisara ang mga
sagot nila. Itanong pagkatapos kung ano ang tawag sa mga ito.
Halimbawa:
Umuusad walang paa, Kabayo ang humihila.
2. Sabihing isa ring uri ng sasakyang panlupa ang naging bunga ng isang taong masipag at
malikhain.

Mula sa isang mahirap na pamilya, isang patotoo ang kasabihang "Kapag may tiyaga,
may nilaga",sa buhay ni Leonardo Sarao, any tinaguriang "Jeepney King".
Nagsimula siya bilang kutsero. Naging panday siya sa talyer at tagagawa ng dyip.
Mula sa naipon niyang P 700.00, nagbukas siya ng isang maliit na talyer sa Las Pinas.
Hindi siya nakapag-aral ngunit dahil masipag at malikhain, naging isang malaking pagawaan
ito pagkaraan ng ilang panahon. Mahusay niyang pinamahalaan any kanyang mga trabahador.
4. Pagtatalakayan ng paksa
Anu-anong magagandang saloobin at ugali ang taglay ni Leonardo Sarao at naging
matagumpay siya?
5: Sabihing ipalagay nilang nasa taong 2020 na sila. Iguguhit nila ang kanilang maisip na anyo
ng isang jeep sa panahong ito. Ipalabas ang mga kagamitan at ipaliwanag ang gagawin nila.
Bigyan ng sapat na panahon ang mga bata upang gumuhit.
B. Pangwakas na Gawain:
Dahil masipag, matiyaga, malikhain at mapagmalasakit sa kapakanan ng iba ang dating
kutserong si Leonardo Sarao ay nagtagumpay sa buhay.
2. Atasan silang ipakita ang naiguhit nilang "jeep". Ipasabi kung ano ang kaibahan nito sa "jeep"
ngayon; at bakit nila inakalang ganito ang magiging anyo ng jeep pagkaraan ng 18 taon.
IV. Pagtataya
Suriing mabuti ang bawat pahayag. Isulat sa puwang ang magandang ugali at saloobin na dapat
tularan upang magtagumpay at umunlad ang isang tao.
_____ 1. Namasukan si Leonardo Sarao na kutsero, panday at tagagawa ng jeep.
_____ 2. Mula sa naipong P 700.00, nagbukas Si G. Sarao ng isang maliit na talyer sa Las Pinas.
_____ 3. Sinisiguro niya na kumikita ng sapat ang mga trabahador niya maging sa panahon na
mahina ang kita ng pagawaan niya.
V. Takdang-Aralin
Humanap at magtipon ng larawan ng jeep na may iba't ibang laki, disenyo at kayarian.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natutularan ang halimbawa ng mga taong nagpakita ng katangi-tanging ugali at saloobin
Pagpapahalaga: Pagiging malikhain at mapag-Imbento
II. Paksang Aralin:

Kagamitan: Larawan ng mag-anak sa hapag-kainan
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Ipasagot ang tanong sa "semantic web" na Ito.
Ipasulat ang sagot sa loob ng kahon.
1. Ipakita ang larawan at itanong kung sa kanilang palagay ay nasisiyahan ang mag-anak habang
kumakain. Ipasabi kung anu-ano ang maaaring dahilan.
2. Itanong kung ano ang nakatutulong upang maging magana sa pagkain,sabihing isa sa mga
magpapagana ng pagkain ay ang masarap na sawsawan at ito ay natuklasan ng isang
karaniwang maybahay sa loob ng kanilang tahanan.

Maipagmamalaking katangian ng mga Pilipino ang pagiging malikhain at mapag-
imbento. Katunayan nito ang pagiging mapagsubok ni Rufina Salao Lucas. Siya ang
nakatuklas ng sawsawang Pilipino ang patis.
Dati, karaniwang maybahay lamang siya na gumagawa ng bagoong para sa kanyang
pamilya. Iniimbak niya ito sa isang maliit na tapayan. Matiyaga niyang tinitimpla ito upang
lalong sumarap. Napansin niya na maaaring gawin itong malinaw tulad ng katas. Masipag
niyang sinubok ang iba't ibang lasa at timpla nito hanggang sa matuklasan niya ang paggawa
ng patis. Kaya naisip niyang magnegosyo.
4. Pagtalakay sa paksa
Ipasagot ang "discussion web" sa ibaba sa pamamagitan ng pagsagot sa tanong ng Oo o
Hindi at pagbibigay ng suporta o katuwiran sa sagot.
Oo Nakatulong ba kay Hindi
________ Rufina Lucas ang ________
________ pagiging malikhain ________
________ at mapag- ________
imbento?
Dahil sa kasipagan, pagkamalikhain at mapagsubok, natuklasan ni Rufina Salao-Lucas
ang masarap na sawsawang patis.
2. Itanong ang gagawin ng mga bata kung saang kapaligiran sila titira kung gusto nilang
tumuklas ng iba pang masarap na sawsawang patis.
IV. Pagtataya
Ipaliwanag kung tutularan mo ang ginawa ng taong binabanggit sa sitwasyong ito. Bigyang
katwiran kung bakit mo ito gagawin.
Hindi matapus-tapos ang proyektong ipinapagawa ng guro nila. Lumapit siya sa tatay niya at
ipinagawa ito.
V. Takdang-Aralin
Sumulat ng isang karanasan kung saan napatunayan mo na ikaw ay mapag-imbento o malikhain.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natutularan ang halimbawa ng mga taong nagpakita ng mga katangi-tanging ugali at saloobin
Pagpapahalaga: Pagsisiskap at pagkamaparaan
II. Paksang Aralin:
Pagtulad sa Taong Nagpakita ng mga Katangi-tanging Ugali at Saloobin
Sanggunian: BEC D 5.5.4; Sibika at Kultura 3

Pilipinas: Bansang Marangal Estelita B. Capina pp. 152-153
Kagamitan: Larawan ng isang taniman, larawan ng mga baboy sa Maya Farms, laruang jeepney,
orkid, letsugas at iba pang gulay, "word puzzle"
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Ilagay sa harap ng klase ang laruang jeepney, orkid at larawan ng mga baboy sa Maya
Farms.
Kumuha ng isang bagay at sabihin kung sino ang nanguna sa paglikha/pagpapaunlad
kaya naging tanyag ang mga ito.
Halimbawa:
Jeepney — Leonardo Sarao
1. Pagganyak
Isulat sa isang cardboard o malapad na flashcard ang isa pang tanyag na Pilipino na pag-
aaralan
LUIS DOMINGLUS
Gawin ang istratehiyang "Word Puzzle". Gupit-gupitin sa apat na hati na iba iba ang
hugis.
Ipamigay nang isa-isa sa apat na bata ang pira-pirasong flsahcard. Bubuuin ng apat na
bata ang "Word Puzzle".
Iharap sa klase ang letsugas at ang larawan ng malawak na taniman ng guiay. Pag-usapan
kung saan isinasangkap ang letsugas at ang kabutihang naidudulot ng mga gulay sa ating
katawan.
2. Paglalahad
Gamitin ang istratehiyang "Voice Tape" upang mapag-aralan ang tungkol kay Luis
Dominglus bilang huwarang Pilipino.
Luis Dominglus
May pera kahit sa kapirasong halamanan., pinatunayan ito ni Luis Dominglus, isang out
of school youth ng Aurora na naging iskolar ng Pilipinas Shell Foundation. Sa maliit na
tanimang may sukat na 120 metro kwardrado kasama ng puhunang P 95.00 ay umani siya ng
letsugas na nagkakaha!aga ng P 3,565.00. Natamo niya ito sa loob lamang ng 45 araw.
3. Talakayan:
Patnubayan ang mga bata sa gagawing talakayan. Bawat bunga ng mangga ay may mga
tanong. Kukuha ang bata ng isang bunga na siya na rin ang sasagot.
Saan naging iskolar Si Luis Dominglus?
Ano ang kanyang itinanim na umani siya ng malaking halaga?
Bukod sa pagatatanim ano pa ang kanyang natutuhang gawin para sa ikauunlad ng
kanyang lupain?
4. Pagpapahaiaga
Paano pinahalagahan ni Luis Dominglus ang kanyang pagiging magsasaka?
5. Pagguhitin ang mga bata ng isang poster ng tanawin sa bukid. Ipahanda ang mga kagamitan
sa paggawa. Sundin ang mga sumusunod na pamantayan.
Isang Tanawin sa Bukid
1. Iguhit ang mga bagay na makikita sa bukid.
2. Bigyang-diin ang mga gulayan o taniman ng iba't-ibang pananim.
3. Kulayan ito upang lubos na mabigyang buhay ang iginuhit na tanawin.
Sino si Luis Dominglus? Bakit siya naging huwarang Pilipino?
2. Paglalapat
Ano ang maaari n’yong gawin kung may bakanteng lupa sa inyong bakuran?
IV. Pagtataya
Sagutin ang sumusunod na tseklis.

Lagyan ng tsek an sagot.
Mga Sukatan Oo Hindi Hindi tiyak
1. Nakalikha ba ako ng Tsang tanawin sa bukid?
2. Naiguhit ko ba ang aking imahinasyon para sa
kaunlaran ng bansa?
V. Takdang-Aralin
Awit: Magtanim
Tayo na sa bukirin
Ang lupa ay bungkalin
At tayo ay magtanim
Ang baya'y paunlarin
Tayo na,tayo na
Tayo na sa bukirin
Tayo na, tayo na
Tayo na at magtanim
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
Pagpapahalaga: Kasipagan, tiyaga at pagkamalikhain
II. Paksang Aralin:
Salud Tesoro
Sanggunian: BEC D 5.5.; Pilipinas: Bansang Marangal Estelita S. Capina p. 154

Kagamitan: Mga bagay/larawan na yari sa katutubong materyales, "magic kris"
III. Pamamaraan:
Kukuha ang mag-aaral ng tanong sa "magic kris" at tatawag siya ng sasagot sa tanong na
kanyang makuha.
1. Ako ang nakatuklas upang makaiwas sa anomang brownout ang Maya Farms sa Angono,
Rizal. Sino ako?
2. Tinagurian akong "Jeepney King" dahil sa ganda at tibay ng katawan ng dyip na niyari ko.
Sino ako?
1. Pagganyak:
Pagpapakita ng mga bagay na yari sa katutubong materyales tulad ng bag, tsinelas, rattan
at iba pa.
Pag-usapan ang kahalagahan ng mga bagay na ito sa buhay ng tao.
2. Paglalahad
Hayaang dugtungan ng mga bata ang mga pangungusap upang mabuo ang maikling
paglalahad kay Salud Tesoro. Maaaring isulat ito sa pisara o Manila paper.
Si Salud Tesoro ay punong tagapamahala ng Tesoro's, mga tindahan ng iba't ibang
produktong Pilipino sa mga piling (lugar sa bansa). Mabibili rito ang mga kasuotan at gamit
pantahanan na yaring lahat sa mga (katutubong materyales) na tinatangkilik ng mga dayuhan
at ng mga Pilipino).
3. Talakayan
a. Ano ang mahalagang kontribusyon ni Salud Tesoro sa pagpapaunlad ng buhay ng ibang
tao at mga bansa?
b. Anu-ano ang mga katangiang taglay ng kanyang mga anak sa pagpapalakad ng mga
tindahang Tesoro's
c. Nakatulong ba ng malaki sa kanilang negosyo ang mga katangiang ito? Paano?
Sino si Salud Tesoro? Paano siya nakilala sa bansa?
2. Paglalapat
Pumili ng isa sa mga produktong yari ng Tesoro's at sabihin kung bakit ito pinili.
IV. Pagtataya
Isulat sa sagutang papel ang tama o mali ayon sa isinasaad sa pahayag.

_____ 1. Ang taong masigasig ay mahilig magpabukas ng gawain.
_____ 2. Kailangang palakihin muna ang bata bago hikayating maging malikhain.
_____ 3. Ang paggamit ng katutubong materyales sa mga produkto ay nagpapahiwatig ng
pagiging makabayan.
V. Takdang-Aralin
Interbyuhin ang isang kapitbahay o kaanak (di-kasali ang magulang) na naging maunlad ang
buhay. Itanong kung ano ang ginawa niyang patakaran sa buhay.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natutularan ang halimbawa ng mga taong nagpakita ng mga katangi-tanging ugali at saloobin.
Pagpapahalaga: Katapatan sa paggawa
II. Paksang Aralin:
Adriano Almendras
Sanggunian: BEC D.5.5.6; Pilipinas: Bansang Marangal pp. 157-159-Estelita S. Capina

Kagamitan: tsart ng awit, butones at iba pang aksesorya o palamuti sa damit, plaskard
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Anu-anong produkto ang itinitinda ni Salud Tosero?
Mula sa anong klaseng materyales yari ang kanyang mga damit?
1. Pagganyak:
Ipakita ang mga butones at iba pang palamuti sa damit. Itanong: Saan ba ginagamit ang
mga materyales na ito? Alam nyo ba na sa mga materyales na ito ay may taong guminhawa
ang buhay. Ipakita ang pangalan ni Adriano Almendras na nakasulat sa plaskard.
2. Plaskard:
Ilahad sa kanila ang tsart na may tatlong hanay. Isulat sa unang hanay kung ano ang
inyong alam at gustong malaman tungkol kay Adriano Almendras.
Ipabasa ang kwento ni Adriano Almendras sa paraang pag-uulat sa piling mag-aaral.
3. Talakayan
Balikan ang K-W-L tsart upang alamin ang natutuhan ng mga bata tungkol kay
Almendras.
Itanong:
Ano ang katangian ni Adriano Almendras na nagpaunlad sa kanyang buhay?
1. Pagbubuod
Sino si Adriano Almendras? Gabayan ang mga bata na masabi na siya ay isang huwarang
manggagawa.
Ipakita ang tsart ng awit.
HUWARANG MANGGAGAWA
Himig: Leron-Leron Sinta
Dating sektretarya itong si Carmela

Maagang pumasok sa kanyang opisina,
Lahat ng gawai'y ginagawa niya;
Kaya't siya ngayo'y superbisora na.
Mga Tula, Tugma at Iba pa, p. 41

a. Iparinig sa mga bata ang awitin at pabigyang-pansin ang wastong tono at bigkas nito.
b. Ipaawit sa mga bata ang awit.
2. Paglalapat
Ano ba ang pinagkakakitaan ng inyong tatay at nanay?
Ano ang inyong napapansin sa saloobin nila sa paggawa?
IV. Pagtataya
Sabihin kung anong katangian ang dapat malinang ng batang inilalarawan upang siya'y kalugdan
at ipagmalaki. Piliin sa kahon at isulat sa patlang ang sagot.
1. Mainitin ang ulo ni Berto. Akala mo'y pasan-pasan niya ang problema ng buong bayan. Siya
ay dapat maging
2. Isang Class Patrol si Benedict. Nangako siyang gagampanan ang tungkulin nang buong husay.
Subalit kapag magulo ang kanyang mga kaibigan ay nakikigulo na rin siya. Si Benedict ay dapat
na manatiling _____.
3. Sumisingit Si Liza sa pila tuwing siya'y bumibili ng pagkain sa Canteen. Kailangang magkaroon
siya ng pansariling _____.
matapat mapamaraan
masayahin disiplina
matiyaga
V. Takdang-Aralin
Pumili ng isang paksa. Ipaliwanag sa loob ng lima o mahigit pang pangungusap.

a. Kailangan ng mga Pilipino ang disiplinang pansarili upang mapabilis ang pag-unlad ng bansa.
b. Daig ng maagap ang masipag.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natutularan ang halimbawa ng mga taong nagpakita ng mga katangitanging ugali at saloobin.
Pagpapahalaga: Katapatan at Pagmamahal sa bansa at sa kapwa
II. Paksang Aralin:
Dr. Jose Rizal
Sanggunian: BEC D.5.5.7

Kagamitan: larawan ni Dr. Jose Rizal; mga sagisag ng bansa
III. Pamamaraan:
1. Pagmartsahin ang mga bata sa kanilang kinatatayuan habang inaawit ang "Pilipino, Ako ay
Tunay na Pilipino".
1. Pagganyak:
Ipakita ang larawan ng mga sagisag ng bansa.
Itanong:
Anu-ano ang mga sagisag ng bansang Pilipinas?
Ganyakin ang mga bata sa pagbibigay ng kanilang kaalaman tungkol sa mga ito
hanggang sa mabanggit ang pambansang bayani ng Pilipinas.
2. Paglalahad:
Iharap sa mga bata ang malaking larawan ni Dr. Jose Rizal.
Itanong:
Kilala nyo ba ang nasa larawang ito?
Marahil kundi dahil sa kanya at sa iba pang bayaning Pilipino, tayo ay nasasakop pa rin
ng mga dayuhan.
 Gamitin ang istratehiyang "Factstorming Web" sa paglalahad sa buhay ng ating
pambansang bayani.
 Hikayatin ang mga bata na magbigay ng kahit Tsang salita na maglalarawan kay Dr. Jose
Rizal.
3. Talakayan
Palawakin ang ginamit na istratehiya sa tulong ng mga pamatnubay na tanong.
Sino ang kanyang ginamot sa kanyang pagiging doctor?
Anu-ano ang aklat na kanyang isinulat?
Bakit siya naging pambansang bayani?
4. Pagpapahalaga
Anong katangian ni Dr. Jose Rizal ang dapat na tularan ng mga batang Pilipino?
1. Pagbubuod
Bakit naging pambansang bayani si Dr. Jose Rizal?
2. Paglalapat
Piping palabas mula sa ilang magaaral upang ipakita kung paano siya pinatay o binaril sa
Bagumbayan.
IV. Pagtataya
Paano ipinakita ni Dr. Jose Rizal ang kanyang pagmamahal sa bayan kahit siya ay papatayin na?
Anu-anong katangiang ugali mayroon siya?
V. Takdang-Aralin
Sumipi ng larawan ni Jose Rizal. Idikit ito sa bond paper. Isulat sa ilalim ang talambuhay ni Jose
Rizal.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natutularan ang halimbawa ng mga taong nagpakita ng mga katangi-tanging ugali at saloobin.
Pagpapahalaga: Paglinang sa sariling kakayahan
II. Paksang Aralin:
Francisco Balagtas
Sanggunian: BEG D.5.5.8; Bulwagan ng mga Bayani ni Domingo Ma. Panganiban pp. 171-178
Kagamitan: larawan ni Francisco Balagtas; plaskard ng mga kilalang tao, larawan ng ibang
bayaning Pilipino
III. Pamamaraan:
Pagparis-parisin ang larawan ng mga bayaning Pilipino sa pangalan na nakasulat sa plaskard.
1. Pagganyak:
Ipabuo sa mga bata ang pangalan ng isa pang kilalang Pilipino na pag-aaralan.
Sino mang mauna na makabuo ng pangalang Francisco Balagtas ay patulain ng kahit

anong tula sa harap ng klase.
2. Paglalahad:
Sa pamamagitan ng malaking larawan ni Francisco "Balagtas" Baltazar ay maipapakilala
ang kanyang buhay at ang mahalagang naiambag niya sa kasaysayan ng panitikan
(Sangguniin ang Bulwagan ng mga Bayani pp. 171)
3. Talakayan:
Tatawag ng bata. Kumuha ng isang tanong sa mahiwagang kahon at sagutin ito matapos
basahin.
a. Sino si Francisco Balagtas?
b. Ilang beses siyang nabilanggo? May kasalanan ba siya?
c. Anu-ano ang mahahalagang tungkuling ginampanan ni Balagtas sa pamahalaan?
1. Pagbubuod
Anu-ano ang mga natatanging kakayahan ni Balagtas? Bakit siya'y naging tanyag na
Pilipino?
2. Paglalapat
Anu-ano ang iyong kakayahan? Ano ang dapat mong gawin sa iyong kakayahan?
Ipatula sa mga bata ang "Munting Lawin"
IV. Pagtataya
Piliin ang titik ng wastong sagot upang mahusto ang diwa ng pangungusap.
1. Si Francisco Balagtas ay isang

a. pintor
b. eskultor
c. makata
d. manananggol
2. Ang una niyang naging guro sa pagsulat.
a. Huseng Sisiw
b. Dr. Mariano Pilapil
c. Tandang Gorio
d. Mang Carding
V. Takdang-Aralin
Magtipon ng mga tula na angkop sa paglinang at pagpapayaman ng mga ugali at katangian ng

mga Pilipino.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natutularan ang halimbawa ng mga taong nagpapakita ng mga katangi-tanging ugali at saloobin
Pagpapahalaga: Pagmamahal sa musikang Pilipino
II. Paksang Aralin:
Nicanor Abelardo
Sanggunian: Sanggunian: Kasanayan sa Pagtuturo SK 3, I.E. p. 19

Pilipinas Ang Ating Bansa 3, p. 120; Pag-unlad sa Pamumuhay 3, p. 77
Kagamitan: larawan ni Nicanor Abelardo, larawan ng Konduktor ng banda.
Casette tape ng mga awiting "Mutya ng Pasig" o Nasaan Ka Irog"
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Sino si Francisco Balagtas?
2. Ipakita ang larawan ng isang konduktor sa bansa.

Pag-usapan ang larawan
1. Sabihin na ngayon naman ay makikilala natin ang isa pang taong nagpapakita rin ng kanyang
katangi-tanging ugali at saloobin sa larangan ng musika.
2. Ipakita ang larawan ni Nicanor Abelardo sa mga bata.

Kilala nyo ba siya? Buuin natin ang pangalan niya sa pamamagitan ng paglalagay ng mga
wastong titik ng pantinig sa bawat puwang.
N_ C_ N_ R _ B_L_ RD_
Ipabasa sa mga bata ang nabuong pangalan.
3. Maglahad ng isang tsart sa mga bata kung saan mababasa nila ang tungkol kay Nicanor
Abelardo.
Si Nicanor Abelardo ay isang tanyag na konduktor ng banda at isang guro. Kilala bilang
ama ng sonata sa Pilipinas at isinulat niya ang unang konsyerto para sa pyano at orkestra.
Ang Ilan sa kanyang obra maestra ay ang dalawang bantog na kundimang "Nasaan Ka Irog"
at "Mutya ng Pasig."
4. Pagtatalakayan
a. Sino si Nicanor Abelardo?
b. Bakit siya tinaguriang "Maestro ng Kundiman?"
c. Anu-ano ang dalawang obra maestra niyang napabantog?
C. Nais mo bang tularan si Nicanor Abelardo? Bakit?
D. Tinatangkilik mo ba ang musikang Pilipino? Paano?
E. Pangkatin ang buong klase sa tatlo. Iparinig ang "Mutya ng Pasig" o Nasaan Ka Irog"
Pangkat I - Tukuyin any bahagi ng awitin na may matataas na tunog
Pangkat II - Mabababang tunog
Pangkat III - Palaktaw na pababa/pataas
IV. Pagtataya
Sumulat ng talata kung paano mo tutularan Si Nicanor Abelardo.
V. Takdang-Aralin
Magtala o sumipi pa ng mga lathalain tungkol sa taong nakikilala sa larangan ng muska.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
Pagpapahalaga: Pagpapahalaga sa mga taong nagpakita ng kagalingan sa larangan ng musika
II. Paksang Aralin:
Cecile Licad
Sanggunian: Kasanayan sa Pagkatuto SK I.E.5 p. 19; Pilipinas ang Ating Bansa 3, p. 121
Kagamitan: larawan ni Cecile Licad, larawan ng pyano, cassette tape ng mga tutugin ni Cecile
Licad
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Sino si Nicanor Abelardo?
Bakit siya tinaguriang "Maestro ng Kundiman?"
2. Magparinig sa mga bata ng tugtog ng pyano.

Anong instrumento ang inyong narinig? Ipakita ang larawan ng pyano. Marunong ka
bang tumugtog nito?
1. May kilala ba kayong taong sumikat dahil sa pagtugtog ng pyano? Ipakita ang larawan ni
Cecile Licad. Kilala nyo ba siya? Kung nais n’yo siyang makilala ay makinig kayong mabuti
at ikukuwento ko siya sa inyo.
2. Pakikinig ng mga bata sa kwento tungkol kay Cecile Licad.
3. Naibigan ba ninyo ang kwento?

Sino ba ang nasa larawan na ipinakita ko sa inyo kanina? Paano siya nakilala? Paano siya
nakapag-aral ng musika sa Amerika? Ilang taon siya ng mag-aral siya sa Amerika?
Magparinig sa mga bata ng mga tugtugin ni Cecile Licad.
Itanong:
Ano ang nararamdaman mo habang iyong pinakikinggan ang mga tugtugin ni Cecile Licad?
Nais mo ba siyang tularan? Bakit?
D. Paano mo mapahahalagahan ang mga taong nagpapakita ng kanilang kagalingan sa larangan ng

musika?
IV. Pagtataya
Anu-ano ang dapat mong gawin upang maging tulad ka ni Cecile Licad? Itala ang mga ito.
V. Takdang-Aralin
Sumipi pa ng mga lathalain tungkol sa mga taong napabantog sa larangan ng pagtugtog ng piano.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
Pagpapahalaga: Pakikiisa, Pagpapahalaga sa mga katutubong sayaw
II. Paksang Aralin:
Francisca Reyes-Aquino
Sanggunian: Kasanayan sa Pagtuto SK 3 I.E. 5, p. 19; Pilipinas Ang Ating Bansa 3, p. 121
Kagamitan: larawan ni Francisca Reyes- Aquino, cassette tape ng mga tugtugin para sa
katutubong sayaw
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Sino si Cecil Licad?
1. Ilahad ang tsart na nagsasaad ng tungkol kay Francisca Reyes-Aquino pati na ang kanyang
larawan.
2. Pagtatalakayan tungkol sa binasa.
Sa anong larangan kinilala si Francisca Reyes-Aquino? Anong pagsasaliksik at pag-aaral
ang ginagawa niya? Paano niya isinasagawa ito?
C. Pangwakas na Gawain
Nais mo bang maging tulad ni Francisca Reyes-Aquino? Bakit?
D. Pangkatin ang buong klase sa tatlo.Bawat pangkat ay turuan ng tigtatatlong batayan hakbang
pansayaw
Pang kat I - touch step bleking step close step
Pang kat II - brush step step swing change step
Pang kat III - step hop heel and toe 2 step turn
Patugtugin ang tape at pasabayan ito sa bawat pangkat ng kanikanilang mga hakbang
pansayaw.
IV. Pagtataya
Sagutin ang sumusunod na tanong at ang tseklis sa ibaba. Paano mo tutularan si Francisco Reyes-
Aquino?
Mga Sukatan Opo Hindi Po
1. Naisasagawa ba ng wasto ang mga hakbang-pansayaw?
2. Naipakita ba ang pakikiisa sa pangkat?
3. Nakapagsagawa ba ng isang pansayaw na natuuhan?
V. Takdang-Aralin
Pag-aralang mabuti ang mga hakbangpansayaw na natutuhan.

Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa kakaibang Pilipino
II. Paksang Aralin:
Ma. Ylagan Orosa
Sanggunian: Pag-unlad sa Pamumuhay 3, p. 73; Mga Kasanayan sa Pagkatuto SK 3, p. 19

Kagamitan: larawan ni Maria Ylagan Orosa, tsart
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Sinu-sino ang mga kilala nyong bayani?

Ano ang alam nyo tungkol sa kanila?
1. Ipakita ang larawan ni Maria Ylagan Orosa

Kilala mo ba siva?
Buuin natin ang pangalan niya. Ipamigay sa 6 na bata ang pirapirasong flashcard.
Ipabuo ita sa kanila at idikit sa pisara.
2. May gusto ba kayong malaman tungkol sa kanya? Anu-ano ang mga ito?
3. Pangtalakayan:
Sino si Maria Ylagan Orosa?
Ano ang kanyang katangian?
Ano ang kanyang nagawa?
Nais mo bang tularan si Maria Ylagan Orosa? Bakit?

D. Paano mo ipinagmamalaki ang ating mga kababaihang Pilipino na nakatulong sa pagpapaunlad
ng ating kabuhayan?
IV. Pagtataya
Ano ang dapat mong gawin upang maging tulad ka ni Maria Ylagan Orosa? Sumulat ng isang
talata.
V. Takdang-Aralin
Maghanap sa magasin o dyaryo ng mga nakalathalang Pilipinong umunlad ang buhay. Ibigay ang
kanilang mga katangian.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
Pagpapahalaga: Pagiging matulungin
II. Paksang Aralin:
Josefa Llanes Escoda
Kagamitan: Larawan ni Escoda Tsart
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Sino si Maria Ylagan Orosa? Anu-ano ang mga katangian niya? Mga nagawa niya?
1. Sinu-sino sa inyo ang mga kasapi sa batang iskawt? Nakaranas na ba kayong magkamping?
Anu-ano ang mga ginawa ninyo?
2. Pangkatin ang buong klase sa dalawang pang kat, isang pangkat ng babae at isang pangkat ng
mga lalaki.
3. Ipagawa ang sumusunod:
Pangkat ng mga babae - Ipakitang kilos ang mga ginagawa ng mga babaeng iskawt.
Pangkat ng mga /a/aki - Ipakitang kilos ang mga ginagawa ng mga lalaking iskawt.
4. Anu-anong kilos ang mga ginawa ninyo?
5. Ipakita ang larawan ni Escoda.
Pabuuin ang mga bata ng paglalahat mula sa binuong halaman.

D. Paano mo pinahahalagahan ang mga kabutihang nagawa para sa bansa ng mga kaba.baihang
Pilipino?
IV. Pagtataya
Paano mo tutularan si Josefa Llanes Escoda? Sumulat ng isang talata.
V. Takdang-Aralin
Sumipi pa ng lathalain tungkol kay Jose Llanes Escoda.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Naipakikita sa lahat ng pagkakataon ang mga katangi-tanging ugali ng mga Pilipino.
Pagpapahalaga: Pagiging mabuting mamayan
II. Paksang Aralin:
Mga Katangi-tanging Ugali ng mga Pilipino
Sanggunian: Pilipinas ang Ating Bansa 3, pp. 109-115;

Sibika at Kultura 3 (Edith Doblada) pp. 82-86
Kagamitan: mga larawang nagpapakita ng mga katangi-tanging ugali ng mga Pilipino
III. Pamamaraan:
Anu-anong katangi-tanging ugali ng mga Pilipino ang ipinakikita sa bawat larawan?

Papalakpakan ang batang makapagbigay ng tamang sagot.
1. Pangkatin ang buong klase sa walong pangkat.

2. Papiliin sila ng kanilang Iider sa pangkat.
3. Bawat lider ay pabunutin ng isang nakabilot na papel sa loob ng kahon na nasa harapan. Sa
bawat papel ay may nakasulat na katangi-tanging ugali ng mga Pilipino.
4. Ipapakitang kilos/ipasadula sa bawat pangkat ang nakasulat sa nabunot nilang papel.
5. Magkaroon ng talakayan tungkol sa mga ipinakitang kilos ng bawat pang kat.
Anu-anong katangi-tanging ugali ng mga Pilipino ang ipinakitarig kilos sa bawat pangkat?
D. Ano ang dapat mong gawin upang ikaw ay maging isang mabuting mamamayan?
IV. Pagtataya
Magbigay ng halimbawa kung paano mo maipakikita ang mga sumusunod na ugali:

- pagiging maka-Diyos - pagiging mapagmahal sa pamilya pagiging magalang
- pagiging matapat - pagiging matulungin
- pagiging masipag - pagiging malinis
V. Takdang-Aralin
Magmasid sa inyong pamayanan. Itala ang mga katangi-tanging ugali ng mga Pilipino na
nakikita mong ginagawa ng mga taong nakatira dito.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nasasabi na mithiin ng bawat Pilipino na makatugon sa pangunahing pangangailangan.
Pagpapahalaga: Pagtutulungan, pagkamatiyaga, kasipagan.
II. Paksang Aralin:
Mga Mithiin Natin (Pangunahing Pangangailangan)
Sanggunian: Pilipinas, Ang Ating Bansa, pp. 128-133

Kagamitan: larawan ng tatlong kahon na may laso.
III. Pamamaraan:
1. Ipakita ang tatlong malalaking kahon. Sabihin: "Narito ang tatlong kahon. Isulat ninyo sa
loob ng mga kahon ang mga bagay na nais ninyong makamit para sa inyong barangay.
2. ltanong: Ano kaya ang mangyayari sa inyong barangay kapag nakamit ang mga isinulat
ninyo sa kahon?
1. Paggalugad:
I1ahad ang teksto sa mga bata at ipabasa ang "Alam Mo Ba" sa pp. 128 132. Pilipinas
Ang Ating Bansa.
2. Pagtatala:
Gabayan ang mga bata sa pagtatala ng ating mga mithiin para makatugon sa pangunahing
pangangailangan.
3. Pagbubuod:
Gabayan ang mga bata sa pagbubuod sa pamamagitan ng mga tanong na ito:
1. Anu-ano ang mga mithiin natin para sa ikauunlad ng ating buhay?
2. Anong kabutihan ang idudulot ng mga mithiing ito?
1. Paglalapat:
Ipagawa ang "Magagawa Mo Ba" sa pp. 132-133 ng Batayang Aklat. Piliin ang mga
bagay na minimithi ng bawat Pilipino
1. Masayang pamilya 4. Mahusay na edukasyon
2. Mamahaling mga alahas 5. Magulong pamayanan
3. Masaganang pagkain
IV. Pagtataya
Sagutin ang mga tanong. Lagyan ng tsek () ang mga bagay na minimithi ng mga Pilipino at ekis
(x) ang hindi.
______ 1. Maging malusog.

______ 2. Mabilis na daloy ng trapiko.
______ 3. Magandang hanapuhay.
V. Takdang-Aralin
Sumulat ng isang maikling talata tungkol sa mga mithiin natin.

Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natatalakay ang mga bagay na nakatutulong/nakakahadlang sa pagkakamit ng mithiin tulad ng

malaking populasyon.
Pagpapahalaga: Pagkakaisa
II. Paksang Aralin:
Bagay na nakatutulong/ nakakahadlang sa pagkakamit ng mithiin

Kagamitan: Papet
III. Pamamaraan:
Tanungin ang mga bata kung ano ang nais nila paglaki.
Ipakita Si Kiko, ang Papet. Iparinig sa mga bata ang sasabihin ni Kiko.
"Ako si Kiko. Paglaki ko, nais kong makita na mas maunlad pa ang Pilipinas, ang lupang
hinirang. Napakasarap mamuhay sa Pilipinas, kaya't pasaganain natin ito. Kayo, hangad n'yo rin
bang maging maunlad ang Pilipinas?"
Ipakita ang larawan ng dalawang uri ng pamilya, Isang malaki at Isang maliit na pamilya.
1. Pagbuo ng mga tanong:
1. Sa anong uri ng pamilya kayo nabibilang?
2. Alin sa palagay ninyo ang mas maginhawa ang buhay, malaki o maliit na pamilya?
Bakit?
3. Matutupad ba ang mithiin ng mga anak kapag marami silang magkakapatid at maliit
lamang ang kita ng magulang?
2. Pagsasaliksik
Paghahanap ng mga sagot sa mga tanong:
Pangkatin sa tatlo ang klase. Bigyan ng takdang paksa na sasaliksikin. Hayaang
magsaliksik ang mga bata.
3. Pag-uulat
Pakinggan ang mga ulat ng bawat pangkat ayon sa nakatakda nilang iuulat.
4. Pagbubuod.
Ipabuod ang mga konseptong iniulat ng mga bata. Tulungan ang mga bata na buuin ang
mga sumusunod.
Hangad naffing mga Pilipino ang isang tahimlk at maunlad na pamayanan.
May mga baggy na nakatutulong at nakahahadlang sa pagkakamit ng ating mithiin tulad
ng malaking populasyon.
IV. Pagtataya
Sagutin ng tama o mali.

_____ 1. Mas mainam ang mabilis na paglaki ng populasyon.
_____ 2. Maligaya ang buhay ng mag-anak na may kakaunting anak.
_____ 3. Mas maraming tao sa pamayanan, mas maraming pagkain ang kailangan nila.
V. Takdang-Aralin
Iguhit at ilarawan ang Isang maligayang pamilya.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natatalakay angmga bagay na nakatutulong o nakahahadlang sa pagkakamit ng mithiin tulad ng

saloobin sa paggawa.
Pagpapahalaga: Pakikiisa, PositIbong saloobin sa paggawa
II. Paksang Aralin:
Bagay na nakatutulong o nakahahadlang sa Pagkakamit ng Mithiin Tulad ng Saloobin sa Paggawa.

Kagamitan: larawan
III. Pamamaraan:
a. Pagpapakita ng ibat-ibang larawan at piliin kung alin ang nakatutulong sa pag-unlad ng

pamayanan.
a. Pagtatapon ng basura sa kalye
b. Pagpila habang sumasakay sa sasakyan
c. Paglilinis at pagtatanim ng mga halaman
b. Larawan ng mga manggagawang nagra-rali.

Itanong
Bakit kaya sila nagra-rali?
Ano bang mithiin mayroon sila para sa bayan?
Tama ba sila sa kanilang ginagawa?
1. Humanap ng kapareha. Pag-usapan ninyo ang inyong magagawa upang makatulong sa
pagpapaunlad ng sarili at ng pamayanan. Isulat sa plaskard at ilagay sa tsart na nasa pisara.
Para Umunlad ang Sarili Para Umunlad ang Pamayanan
Mag-aral mabuti Sumusunod sa mga batas ng pamayanan
Tipirin ang perang ibinibigay ng Makiisa sa proyekto ng pamahalaan na
magulang Clean and Green
2. Pagkatapos na maipaskil ng lahat ng bata ang kanilang mithiin ay ipasuri sa mga bata ang
mga ito.
Tukuyin ang mga mithiin na maaaring matamo agad at ang matagal na matamo.
3. Pagbubuo:
May mga bagay na nakatutulong o nakakahadlang sa pagkakamit ng ating mithiin.
Ang pagkakaisa ay nakatutulong sa pag-unlad ng buhay.
Ang mga bagay na nakatutulong sa pagkamit ng mithiin ay pakikipagkapwa tao,
kasipagan, pagkamatiyaga, pagkamasayahin at pagtitiwala sa Maykapal.
IV. Pagtataya
Basahin ang bawat pangungusap. Isulat ang T kung totoo at M kung hindi totoo.
_____ 1. Mayroong Tsang mithiin ang mga Pilipino.

_____ 2. Kanya-kanya ang paggawa ng mga tao sa pamayanan kung nais na matupad ang mga
mithiin.
_____ 3. Pagbutihin ang iyong pag-aaral upang umunlad ang iyong mga guro.
V. Takdang-Aralin
Maglista ng 5 positibong saloobin sa paggawa na nakakatulong sa ating mithiin.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nagagamit ang sarling kakayahan upang mapaunlad ang pamumuhay
Pagpapahalaga: Kasipagan
II. Paksang Aralin:
Tungo sa Maunlad na Pamumuhay
Sanggunian: PELC 1.2.3.1, Sibika at Kultura 3 pp. 104-105

Kagamitan: larawan
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Balik-aral sa iba't-ibang kaugalian ng mga Pilipino sa pamamagitan ng pag-aayos ng
larawan sa sand table.
2. Pagganyak
Awit:
Pag-unlad ng Pamumuhay
(Himig: Masdan mo ang Kapaligiran)
Hindi mo ba nalalaman
Proyekto'y inilulunsad
Sa kabutihan ng mamamayan
Maayos na dam
Sadyang nilikha para sa ating lahat
Mga likas na yaman
Ay dapat alagaan.
3. Paglinang ng kaisipan sa pamamagitan ng pagtatanong tungkol sa awit.

Ano ang ginawa ng pamahalaan para sa kabutihan ng mga mamayan?
4. Ipakita ang larawan ng isang konduktor sa bansa.

Pag-usapan ang larawan
1. Paglalahad ng suliranin
Sa pamamagitan ng awit, gabayan ang mga bata sa pagbuo ng suliranin tulad no:
 Anu-ano ang ginagawa ng pamahalaan upang mapaur.lad ang pamayanan?
 Ano ang kabutihan ng proyektong inilulunsad ng pamahalaan?
 Sino ang dapat lapitan upang malutas ang problema ng mamamayan?
2. Pagbibigay ng hinuha. Isulat ang bawat hinuha sa pisara.
3. Pagpaplano sa activity card.

Pangkat I - Unang suliranin
Pangkat II - Ikawalang suliranin
Pangkat III - Ikatlong suliranin
4. Pangongolekta ng datos
Pagbasa sa aklat ng bawat pangkat at pagsagot sa mga suliranin.
5. Pag-uulat ng bawat pangkat.
6. Pagtiyak sa hinuha.
Lagyan ng tsek ang mga tamang hinuha.
Ang pamahalaan ay naglunsad ng iba't ibang proyekto para sa ikauunlad at ikagaganda ng
pamayanan. Isinaayos nila ng iba't ibang tulay at daan upang bumilis ang transportasyon
mayroon ding ahensyang tumutulong sa mga problema ng mamamayan.
2. Pagpapahalaga
Ano ang ginawa ng pamahalaan upang matulungan ang mga mamamayan?
Anu-anong ahensya ang tumutulong upang malutas ang problema ng mga tao sa
pamayanan?
IV. Pagtataya
Basahin ang mga pangungusap at sagutin kung Tama o Mali.

1. Tayo ay may angking talino at kakayahan.
2. Nalilinang ang kakayahan natin.
3. Sa tahanan natin unang nililinang ang ating kakahayan.
V. Takdang-Aralin
Gumawa ng isang obserbasyon sa inyong pamayanan. Itala ang ginagawa ng pamahalaan para
malinang ang kakayahan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natatalakay ang mga pagkakataon sa pamayanan/bansa na nakatutulong sa paglinang ng

kakayahan.
Pagpapahalaga: Pagtutulungan, Pakikisa
II. Paksang Aralin:
Paglinang ng Kakayahan
Sanggunian: PELC 1.2.3.2 Sibika at Kultura pp. 126-127

Kagamitan: larawan, aklat
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Balik-aral sa pamamagitan ng isang laro na "Battle of the Brains."
Paraan ng paglalaro.
Hatiin ang klase sa apat na pangkat.
Magtatanong ang guro ng 10 tanong tungkol sa mga paraan upang mapaunlad ang
sariling kakayahan. Mag-uunahan sa pagsagot ang bawat pangkat. Ang pangkat na may
pinakamaraming tamang sagot ang siyang panalo.
1. Ilahad ang picture chart na nilalagyan ng mga kailangang impormasyon pagkatapos talakayin
ang mga paraan upang mapaunlad ang sariling kakayahan.
Kanais-nais Di-kanais-nais
Dapat isipin na walng ibang tutulong sa Ang pagpapaunlad n gating buhay
atin kung hindi tayo na ring mga ay
Pilipino dapat nating iniaasa sa ibang tao
2. Ipasuri ang tsart. Magbigay ng ilan sa inilahad na tsart.

Halimbawa:
1. Ang pagpapaunlad ng ating buhay ay hindi natin maiaasa sa ibang tao.
2. Tungkulin natin sa ating sarili at sa ating bayan ang pagpapaunlad ng bawat isa sa atin.
3. Kung mayroon tayong kakayahan sa pagguhit, huwag natin itong sayangin.
3. Pagbubuod:
Batay sa nakita sa tsart at mga nabuong pangungusap, bumuo ng isang
pangungusap/paglalahat.
Halimbawa:
Maraming pagkakataon sa pamayanan at sa bansa na nakatutulong upang mapahusay
natin ang ating kakayahan.
1. Paglalahat:
Magpakita ng iba't-ibang gawain ng tao sa pamayanan sa pamamagitan ng larawan.
 Anu-ano ang ginagawa ng mga tao sa pamayanan upang malinang ang kanilang
kakayahan?
 Kung mayroon kayong sariling kakayahan, paano ninyo Ito magagamit?
IV. Pagtataya
Kung ikaw ay papipiliin ng mga gawain upang malinang ang sariling kakayahan, alin ang siyang
pipiliin? Pumili ng tatlong gawain at lagyan ng bilang 1-3 ayon sa pinakagusto.
1. pinakagusto
2. pangalawang pinakagusto
3. pangatlong pinakagusto
Ipaiiwanag kung bakit.
V. Takdang-Aralin
1. Bumuo ng apat na pangkat na may tig-apat na kasapi.

2. Magtutulong-tulong ang mga kasapi ng bawat pangkat at itatala ang mga bagay na dapat gawin
upang malinang ang sariling kakayahan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Nakikilahok nang buong sigla sa iba't ibang gawain batay sa kakayahan upang matamo ang
mithiin.
Pagpapahalaga: Pakikiisa, Pagtulong
II. Paksang Aralin:
Pakikilahok Upang Matamo ang Mithiin.
Sanggunian: PELC 1.2.3.3, Sibika at Kultura 3 pp. 128-129

Kagamitan: aklat, larawan
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Magpakita ng larawan ng mga taong:
naglilinis ng pamayanan
nagtatanim ng mga halaman
gumuguhit
Sa isang pocket tsart, ilagay ang mga strip ng kartolina na nakasulat ang mga gawain upang
mapaunlad ang sariling kakayahan.
Itanong:
Aling mgr gawain ang angkop sa !arawan
1. Pagganyak
Ipaawit:
Kung ikaw ay masaya magpinta ka (2x)
Kung ikaw ay masaya
Buhay mo ay sisigla
Kung ikaw ay masaya magpinta ka.
2. Paglalahad
Sa pamamagitan ng puppet ilahad ang dialog na ito.
Tapos na ang rises. Papalabas na ang mga bata sa kantina. Masayang nag-uusap sina Mila
at Lito.
Mila: Lito may gagawing proyekto dito sa ating paaralan ano ang ating gagawin?
Lito: Ganoon ba? Eh di lalahok tayo sa kanilang gagawing proyekto.
Mila: Paano naman tayo lalahok sa proyekto, ano ang ating gagawin?
Lito: Tutulong tayo sa pagtatayo ng bahay pahingahan, paglilinis ng bakuran at pagtatanim
ng halaman.
3. Talakayin ang inilahad na dayalogo.

Tungkol saan ang kuwento?
Ano ang gagawin sa kuwento?
Ano ang gagawin ng dalawangbata?
1. Pagbuo ng paglalahat tungkol sa tinalakay.
Halimbawa:
Mahalaga ang pakikiisa upang umunlad.
Ang pagtulong sa gawain ay nakatutulong sa pag-unlad ng mithiin.
2. Paggawa ng komitment/pangako
D. Paglalapat
 Maghanda ng apat na sobre na naglalaman ng mga papel na may nakasulat na mga gawain sa
pakikilahok sa gawain.
 Hatiin sa apat ang klase. Bawat pangkat ay kukuha ng sobre.
 Pag-uusapan ng bawat pangkat ang maaaring mangyari kung isasayaw, di-sasayaw.
Ipasabi sa mga bata ang mabuting epekto ng gawain upang makamit ang mithiin.
IV. Pagtataya
Isulat ang M kung mabuti at D kung di- mabuti para sa pagkakamit ng mithiin.
_____ 1. Maging makasarili sa anumang gawain.
_____ 2. Nagkukusa sa pagtulong sa kapwa.
_____ 3. Kulang ng pagtitiwala sa sarili.
V. Takdang-Aralin
Ano ang mithiin ng mga tao na nakatugon sa pangunahing pangangailan.

Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natatalakay ang mga bagay na nakatutulong sa pagkakamit ng mithiin tulad ng pagpapaunlad ng

pamumuhay.
Pagpapahalaga: Kasipagan sa Pamumuhay
II. Paksang Aralin:
Pagpapaunlad ng Pamumuhay
Sanggunian: PELC 1.2.3.4, Pag-unlad sa Pamumuhay 3 pp. 89-94

Kagamitan: na larawan ng: mag-anak na kumakain, mga batang pumapasok sa paaralan, mga
taong naghahanapbuhay at maayos na kapaligiran
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Pagsasaayos ng mga titik
1. HINIMIT - nagbubuklod sa ating raga Pilipino
2. NAYALAKA - ipinaglaban ng ating mga bayani
3. NAKIHIMATAK - ninanais ng bawat mamamayan
1. Pagbasa ng isang tula
Tungo sa Kaunlaran
Bawat isa'y may hangaring umunlad ang pamumuhay
Sapat na pagkain upang lumusog ang katawan
Kasuotan at tirahan ay higit na kailangan
Upang tayo'y maging isang produktibong mamamayan
2. Pag-usapan ang tula

Ano ang sinasabi sa una, ikalawa at ikatlong talata?
Saang talata angkop ang mga larawan?
3. Itanong kung ano pa ang mga kailangan upang mapaunlad ang pamumuhay. Isulat ang sagot
sa pisara o sa kartolina na tulad nito.
4. Talakayin ang maaaring gawin upang mapaunlad ang pamumuhay.
Kailangan natin ang maunlad na pamumuhay upang matamo ang ating mga mithiin.
2. Pagpapahalaga
Bakit kailangan nating paunlarin ang ating pamumuhay?
IV. Pagtataya
Basahin at unawain ang mga pangungusap. Isulat ang malaking T kung tama ang sagot at
malaking titik M kung mali.
_____ 1. Ang pagpapaunlad ng ating pamumuhay ay tungkulin ng pamahalaan.
_____ 2. Ang malusog na pamayanan ay yaman ng bansa.
_____ 3. Dapat bang tanggapin ang makabuluhang puns sa ating gawain?
V. Takdang-Aralin
1. Gumawa ng listahan o talaan ng mga bagay o gawain na maaari mong gawin upang makatulong
sa kaunlaran ng inyong pamilya.
2. Gumuhit ng larawan ng isang maunlad na pamayanan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin
 Natatalakay ang mga kaugalian ng mga Pilipino na nakahahadlang sa pag-unlad ng pamumuhay

tulad ng pagpapaniwala sa mga pamahiin.
Pagpapahalaga: Pagkakaroon ng tiwala sa sarili
II. Paksang Aralin:
Kaugaliang nakahahadlang sa pag-unlad ng pamumuhay: Pamahiin
Sanggunian: PELC 1.2.4.1

Kagamitan: mga larawan, tape, pamahiin
III. Pamamaraan:
1. Pagganyak
Ipakita ang mga larawan ng
a. pusang itim at papatawid na tao
b. nabasag na plato o baso at iba pa
Pag-usapan kung ano ang mga Ito hanggang sa dumating sa salitang pamahiin.
1. Pag-awit ng:
Pamahiin
maaari ding tulain
I II
Ang sabi ng matatanda Ang sabi kay Pedro
Kapag ikaw'y bungi ng mahal niyang Iola
Huwag kang magtatanim Kung mag-aasawa
Ng mais kahit kaunti Sana'y iwasan niya
Kapag sumapit na oras ng pag-ani Babaing may nunl
Ang aanihin daw Sa ilalim ng mata
ay mais na bungi. Dahil mamamatay nang maaga.
2. Pag-usapan ng awit
Ano ng isinasaad sa bawat talata ng awit?
Ano pa ang alam ninyong pamahiin?
May katotohanan ° ba ang mga pamahiin?
Itala ang mga sagot tulad nito:
Pamahiin Mangyayari Katotohan/Hindi
Bungi ang nagtanim ng mais Aani ng mais na bungi Hindi
Nabasag ang plato o baso Maaksidente Hindi
bago umalis
3. Talakayin na ang paniniwala sa mga pamahiin ay nakakahadlang sa pag-unlad ng

pamumuhay
Basahin ang kwento at itanong ang nangyari.
Si Pedro at si Jose ay magkaibigan. Pareho silang nakatanggap ng sulat at pinapupunta sa
opisina na pinag-aplayan nila ng trabaho.
Paalis na silang magkaibigan nang may tumawid na pusang itim sa kanilang daraanan.
Ayaw nang tumuloy ni Pedro dahil ayon sa kanyang lola pag my tumawid raw na pusang itim
sa iyong daraanan ikaw ay mamalasin o maaaksidente. Kahit anong pilit ni Jose ay hindi
tumuloy si Pedro kaya si Jose na lang ang tumuloy sa opisina at siya ang natanggap.
Kinabukasan ay pumunta si Pedro pero hindi siya tinanggap dahil pinalitan siya nang
hincii siya dumating kaagad.
Ang labis na paniniwala sa mga pamahiin ay nakahahadlang sa pagunlad ng pamumuhay.
2. Pagpapahalaga
Bakit hindi kayo dapat maniwala sa mga pamahiin?
IV. Pagtataya
Basahinat unawain ang bawat pangungusap. Isulat kung ito ay Tama o Mali.
_____ 1. Ang paniniwala sa pamahiin ay nakatutulong sa pag-unlad ng pamumuhay.
_____ 2. Maiiwasan natin ang aksidente kung tayo ay maniniwala sa mga pamahiin.
_____ 3. Ang pamahiin ay kathang isip lamang at 'di dapat paniwalaan.
V. Takdang-Aralin
Sumulat ng 3 pangungusap kung ano sa palagay mo ang mangyayari sa ating pamayanan o bansa
kung wala nang maniniwala sa pamahiin?
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin

tulad ng pagkamaramdamin.
Pagpapahalaga: Paggalang
II. Paksang Aralin:
Kaugaliang nakahahadlang sa pagunlad ng pamumuhay: Pagkamaramdamin
Sanggunian: PELC 1.2,4.2,

Kagamitan: larawan ng malungkot o umiiyak na bata, nanay o lola
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Mahiwagang basket - Gumawa ng mga pamahiin at ilagay sa basket. Pakuhanin ang mag-
aaral. Ipabasa at ipaliwanag kung bakit hindi dapat paniwalaan ang pamahiing binasa.
2. Pagganyak
Ipakita ang larawan -Itanong kung bakit nalulungkot ang isang tao.
Talakayin kung ang mga ito ay nakatutulong o nakahahadlang sa pag-unlad ng

pamumuhay.
1. Pagbasa sa Kwento
A. Si Gng. Cruz ay mabait at matalinong empleyado. Isang araw ay tinanghali siya ng pasok
dahil sinamahan niya sa paaralan ang kanyang anak. Pinagalitan siya ng kanyang amo at
pinagsabihan.
Hindi dinamdam ni Gng. Cruz ang ginawa ng amo at sa halip ay humingi siya ng
paumanhin at sinabing hindi na mauulit ang nangyari. Natuwa ang kanyang amo at nang
tumagal ay itinaas siya ng pwesto.
2. Pag-usapan ang dalawang kwento

Talakayin kung paanong ang pagiging maramdamin ay nakahahadlang sa pag-unlad ng
pamumuhay.
3. Pagbigayin ng iba pang sitwasyon ang mga bata.
4. Talakayin ang dapat gawin upang mapaunlad ang pamumuhay.
1. Pagbuo ng kaisipan tungkol sa paksa.
Iwasan ang labis na pagkamaramdamin upang mapaunlad ang pamumuhay.
2. Pagpapahalaga
Bakit hindi tayo dapat maging maramdamin?
IV. Pagtataya
Ipaliwanag ang gagawin sa ganitong situwasyon.

1. Binigyan ng pasalubongang lahat ng kapatid mo, maliban sa iyo. Ano ang gagawin mo?
2. Sampung piso lang ang baon mo samantalang ang kapatid mo ay limampung piso.Magdaramdam
ka ba sa magulang mo? Bakit?
V. Takdang-Aralin
1. Isulat sa isang papel ang tig-iisang pagkakataon na ikaw ay nagdaramdam sa iyong:

a. magulang
b. kapatid
c. guro
2. Ipaliwanag ang iyong ginagawa.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin

tulad ng crab mentality o pagkamainggitin.
Pagpapahalaga: Pagmamahal sa kapwa
II. Paksang Aralin:
Crab Mentality/Pagkamainggitin
Sanggunian: PELC II.1.2.3.4

Kagamitan: jumbled letters, butterfly, web, chalk, maliliit na blackboard/chalkboard, dayalogo
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Anu-ano ang ilan sa mga kaugalian ng mga Pilipino na nakakatulong sa pag-unlad ng
pamumuhay?
Buuin ang mga salita sa pamamagitan ng pagsulat sa nawawalang titik.
a. p _ _ ti _ i _ a _ sa _ ar_ l _ ng k _ ka _ ha _
b. p _ g _ in _ n sa _ ak _ y _ h _n.
2. Paggayak
Magsimula sa isang laro. Pangkatin ang mga bata sa tatlo. Bawat kinatawan ng pangkat
ay may hawak na chalk, eraser at maliit na chalkboard na sulatan ng sagot.
Sa bawat tanong ay magkakaroon ng maikling pag-uusap ang bawat kasapi ng pangkat
para sa hinihinging sagot. Ipasulat ang sagot sa chalkboard.
Mga tanong: Ano ang negatibo o pangit na ugali ng tao sa sumusunod na sitwasyon.
a. Nakakita ng isang bagay sa kapwa na mas maganda kaysa sa kanya.
b. Nabalitaang umunlad ang buhay ng isang kakilala o kaibigan.
c. Nakabili ng magandang sasakyan o bahay ang kapitbahay.
Sa mga sagot ng bata, linangin ang salitang crab mentality o pagkamainggitin.
1. Pagbasa ng isang maikling dayalogo.
2. Pag-usapan ang dayalogong nabasa
Ano ang katangian mayroon sina Aling Susan at Aling Linda?
Mabuti kaya ito? Bakit? Makatutulong kaya ang ugaling ito sa kanilang pamumuhay?
3. Pagpatuloy ang aralin sa pamamagitan ng pagpapakita kung ano ang mga sanhi at bunga ng
pagkamainggitin crab mentality?
Ipakita sa butterfly web.
4. Magkaron ng pangkatang gawain. Ipakita sa isang dula-dulaan kung paanong ang

pagkamainggitin ay nakakahadlang sa pag-unlad ng pamumuhay. Hayaan lumikha ang mga
bata ng sitwasyon.
5. Pagbibigay halaga sa isinasagawang dula-dulaan ng pangkat.
1. Pagbubuo ng kaisipan
Paano nakahahadlang sa pamumuhay ang crab mentality o pagkamainggitin?
2. Pagbibigay-halaga
Ano ang dapat nating maging saloobin sa ating sarili at sa ating pamumuhay?
IV. Pagtataya
Sagutin ng tama o mali kung tama ang gawain at mall kung mali.
______ 1. Ang taong mainggitin ay may kasiyahan sa mga bagay na mayroon siya.
______ 2. Sagabal sa pag-unlad ng pamumuhay ang crab mentality.
______ 3. Maraming kaibigan ang taong mainggitin.
V. Takdang-Aralin
Lumikha ng isang awit patungkol sa crab mentality.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin

tulad ng colonial mentality o pagkahilig sa gawa ng mga dayuhan
Pagpapahalaga: Pagtangkilik sa sariling atin.
II. Paksang Aralin:
Colonial Mentality/Pagkahilig sa Gawa ng mga Dayuhan
Sanggunian: PELC 11 1.2.4.4

Kagamitan: larawan ng mga imported goods, tindahan ng mga imported goods at local goods,
mga tsart
III. Pamamaraan:
1. Pagganyak
Simulan ang gawain sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga bata ng mga halimbawa ng
produktong dayuhan na mayroon sila o ginagamit nila.
2. Paglinang ng kaisipan sa pamamagitan ng mga larawan ng dalawang tindahan, isang tindahan

ng local goods at isang tindahan ng imported goods.
Ano ang ipinahihiwatig ng mga larawan? Saan mas maraming mamimili ng paninda?
Linangin ang salitang “Colonial Mentality”
1. Tumawag ng ilang bata at ipabasa ang kanilang mga isinulat sa simula ng aralin.
2. Hingan ang mga bata ng mga halimbawa ng mga produktong dayuhan sa paborito nila.
Ipasabi kung bakit ito naibigan. Magsimula ng isang tsart na tulad nito. Gawin ito ng
pangkatan.
Pangala Paboritong Bakit
n Produkto ibig
3. Pagkatapos ng gawaing ito, ipasuri sa mga bata ang nabuong tsart.
Bakit marami sa inyo na ibig ang gawa ng mga dayuhan?
4. Ipagpatuloy ang aralin sa pamamagitan ng pagsagot sa tsart (hanger web) na nagpapakita ng

sanhi at bunga ng colonial mentlity.
5. Magpabigay ng halimbawang sitwasyon ng colonial mentality.
Itanong kung nakatutulong ito sa pagkakaroon ng maunlad na pamumuhay.
1. Pabigyang-kahulugan ang colonial mentality
2. Pagpapahalaga
Dapat ba nating ipagpatuloy ang colonial mentality?
Magkakaroon kaya tao ng maunlad na buhay kung ipagpapatuloy natin ang ugaling ito?
Ano ang dapat nating gawin?
IV. Pagtataya
Ipalakpak ang kamay bilang pagpapakita ng pagsang-ayon sa pangungusap at ipadyak ang paa
bilang pagpapakita ng pagtanggi o pagtutol.
1. Magaganda lahat ang mga produktong gawa ng dayuhan.
2. Kapag dumami ang produksyon ng produktong Pilipino, darami rin ang kapital ng Pilipinas.
3. Dapat tangkilikin ang produktong sariling atin.
V. Takdang-Aralin
Gumawa ng poster sa 1/4 na cartolina na nagpapakita ng kinabukasan ng Pilipino kung iwawaksi

natin ang colonial mentality.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
3rd
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Nagagamit ang sariling kakayahan upang mapaunlad ang pamumuhay tulad ng pagtitiwala sa sarili.
Pagpapahalaga: Pagtitiwala sa sarili, Paggamit ng talento
II. PAKSA:
Pagtitiwala Sa Sariling Kakayahan sa Paguunlad ng Sayan

Sanggunian: BEC, Sibika at Kultura 3
Kagamitan: tsart ng awit larawan ng mga tanyag ng Pilipino gaya ni Lea Salonga, Efren “Bata”
atbp.
III. PAMAMARAAN:
1. Face-off game
1. Pag-awit ng isang awitin sa Himig ng Okidoc
2. Paglalahad
a. Pitasin Mo
Narito sa likod ng mga bungang ito pangalan ang ilan sa mga tanyag na Pilipino.
Nakasulat rin ditto ang kanilang sikreto sa pagiging maunlad ang sarili.
Halimbawa: Efren “Bata” Reyes
Ako? Sikap lang bilib sa kakayahan, buhay ka na!
3. Pagtatalakayan
4. Pag-awit
1. Punan ang kahon ng dalawang mahahalagang sikreto upang makamit ang maunlad na
pamumuhay.
Maunlad na Pamumuhay
Tiwala sa sarili Wastong paggamit ng talento

2. Pagbubuod ng Aralin
Ang mithiin tungo sa "maunlad na pamumuhay ay matatamo kung may tiwala sa
sarili at lakas ng loob.
IV. PAGTATAYA:
1. Anong talento ang taglay mo?

2. Paano mo ito gagamitin at maibabahagi?
V. TAKDANG-ARALIN:
1. Umisip ng isang tao sa iyong pamayanan na mayroong maunlad na pamumuhay.

2. Kung may pagkakataon, kapanayamin siya at itanong kung ano ang mga dapat taglayin upang
magkaroon ng maunlad na pamuuhay.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipaliliwanag ang kakayahan sa paghahanapbuhay ng mga Pilipino sa paglilinang sa

pamayanan.
Pagpapahalaga: Pagmamahal sa Bayan; Pagiging masipag
II. PAKSA:
Kakayahan sa Pagahanapbuhay sa Paglinang sa Pamayanan

Kagamitan: crossword/word hunt, cassette tape, tape ni Gary Granada, (Kaya ni Ka bayan) o
Francis Magalona (Mga kababayan ko)
III. PAMAMARAAN:
Crossword / Wordhunt puzzle

Hanapin ang mga katangian ng mga Pilipino na makatutulong sa pagpapaunlad ng bayan at
pamumuhay.
M A P A R A A N N M X
A A M A N G K U S A L
A R A I S T A M U S A
G O T I N K N A K I N
A P A L Y K X 5 L K T
P I P I T A R I. T A A
K N A R I S G P T P M
M P T I W A L A A E A
N L I K A S N G O G D
L A K A S N G L O O B
1. Pagganyak
a. Pakikinig sa awit ni Granada/Francis Magalona,
2. Paglalahad
- Anu-anong mga katangian ng Pilipino ang nabanggit sa awit?
- Paano ito nakatutulong sa paghahanapbuhay ng mga Pilipino?
3. Pagpapangkat
Ipangkat ang mga bata sa tatlong grupo at ipagawa ang sumusunod:
Mga kakayahan ng Pilipino sa Paano ito nakatutulong?

Paghahanapbuhay ang nakatutulong
sa paglinang ng pamumuhay
1. Pagbubuod ng Aralin
Ang mga Pilipino ay may kakayahan sa paghahanapbuhay gaya ng:
a. paggawa sa tamang oras
b. may kusang palo
c. maipagmamalaki ang gawa
IV. PAGTATAYA:
Ipaliwanag kung paano nakatutulong ang sumusunod na kakayahan sa paggawa.
V. TAKDANG-ARALIN:
Panayamin ang iyong magulang at itanong kung paano ang kanyang hanapbuhay ay nakatulong
sa paglinang sa pamayanan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Nakikilala na ang mga Pilipino ay may karapatan at tungkulin sa paglinang sa sariling kakayahan
at ng kapwa.
Pagpapahalaga: Pagmamahal sa.kapwa
Pagmamahal sa sariling kakayahan
II. PAKSA:
Karapatan at Tungkulin sa Paglinang sa Sariling Kakayahan at ng kahalagahan ng Kapwa.

Kagamitan: Isang kutsilyo o bagay na bakal na may kalawang
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral
Magic Basket
Mayroon akong ilang katanungan dito sa basket, at inyong sasagutin
1. (Isang ehersisyo)
Pag-abot ng kamay sa paa nang hindi bumabaluktot ang tuhod. (Ipagawa ito ng ilang ulit)
2. Paglalahad
Tanungan
1. Ano ang napansin mo noong unang inaabot mo ang iyong mga paa?
2. Nang sumunod na pagsubok?
3. Pagtatalakay
a. Pagganyak
Ipakita ang dalawang magkaparehong bakal na bagay (gaya ng kutsilyo o pako) at

itanong:
 Kung ikaw ay papipiliing gumamit sa dalawang bagay, ano ang pipiliin mo? Bakit?
b. Sabihin na ang kutsilyong halimbawa ay maihahalintulad sa tao o na kung hindi patuloy

na gagamitin ang kakayahan, maaaring mawala o masira ito at kung hindi hahasain ito ay
may silbi pa rin ngunit mabagal.
1. Isa muling ehersisyo.

(Gaya rin ng pag-eehersisyo, kailangan ng pagsasanay, paglilinang sa kakayahan upang
lalong maging mabunga at kapaki-pakinabang na miyembro ng pamayanan.
2. Pagbubuod ng aralin.
Bawat isa ay may kakayahan, karapatan at tungkuling linangin ito sa pamamagitan ng
masugid na pagsasanay upang maging produktibong mamamayan.
IV. PAGTATAYA:
Sabihin / Ipaliwanag kung paano malilinang ang sumusunod na kakayahan.

1. Pagdrowing
2. Pagsusulat
3. Pagtatanim
4. Paglilinis
V. TAKDANG-ARALIN:
Itanong sa isang kabarangay kung paano nila nilinang ang kanilang kakayahan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Natatalakay ang mga pagkakataon sa pamayanan/bansa na nakakatulong sa paglinang sa

kakayahan sa paggawa.
Pagpapahalaga: Napapahalagahan ang Kahusayan sa paggawa para sa ikabubuti ng pamumuhay
II. PAKSA:
Nakakatulong sa Paglinang o Kakayahan sa Paggawa
Sanggunian: BEC, Pilipinas ang Ating Bansa pp.20-23

Kagamitan: papel, pentel pen, larawan.
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral
Sinu-sinong modelong Pilipino ang ikinararangal ng ating bansa? Anu-anong mga
katangian mayroon sila?
2. Pagganyak
Ipabasa ang tula sa mga bata.
Itanong:
Anu-anong mga pakinabang ang makukuha natin sa paglinang ng kakayahan?
Bakit mahalaga ang paglinang sa ating kakayahan sa paggawa?
3. Paglinang ng kaisipan sa pamamagitan ng tanong

 Dapat bang linangin an gating kakayahan sa paggawa? Bakit?
B. Paglinang na Gawain
1. Anu-ano ang mga nakatutulong sa paglinang sa kakayahan sa paggawa?
2. Pagbibigay ng hinula
Ano kaya ang posibleng mangyari kung lahat ng tao ay may pagpapahalaga sa gawain?
3. Pagpaplano ng Aralin:
Gagawa ang mga bata na maipakita ang kanilang sagot sa pamamagitan ng factoring
web.
4. Pagsasalik ng datos:
5. Pag-uulat ng kinatawan ng pangkat:
6. Pagtiyak na Hinuha
a. Ano ang makikita natin sa larawan?
b. Ano ang mangyayari kung ang lahat ng tao ay may pagpapahalaga sa kanilang gawain.
1. Pagbuo ng Kaisipan – suriin ang mga bagay na nakatutulong sa paglinang ng kakayahan sa

paggawa upang makamit ang pag-unlad gaya ng pagkatapos ng mga gawain sinimulan,
hangaring mapabuti ang gawain, magtiwala sa sariling kakayahan, magkaroon ng sariling
pagkukusa at pahalagahan ang gawaing manual.
2. Pagpapahalaga
Ang kahusayan sa paggawa para sa ikabubuti ng pamumuhay.
IV. PAGTATAYA:
Sinusunod mo ba ang mga kakayahang ito? Paano?

1. Ang panahon ay ginto.
2. Ang paggawa ay di dapat ikahiya.
3. Ang gawaing sinimulan ay dapat tapusin.
V. TAKDANG-ARALIN:
Pumili ng isang gawain:

a. Paggawa ng doormat
b alkansyang bao
c. pananahi ng potholder
Alamin sa klase kung sinu-sino ang may gawaing katulad ng sa iyo sa tulong ng iyong guro
kumbidahin sa klase ang guro ng sining pantahanan upang maipakita ng demonstrasyon kung paano
sinasagawa ang gawain a, b, at c. gawin bilang isang proyekto. Pagkatapos ay idisplay sa kuwarto
ang iyong ginagawa.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Natatalakay ang mga pagkakataon sa pamayanan/ bansa na makatutulong sa paglinang ng

kakayahan.
Pagpapahalaga: Ang taong mahina ang loob, ayaw ng pagbabago o takot mapahiya ay hindi
umaasenso
II. PAKSA:
Nakatutulong sa Paglinang ng Kakayahan.
Sanggunian: BEC, Sibika at Kultura 3 at pahina 24-26

Kagamitan: larawan, malapad na papel, panulat.
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral (Guessing Game)
Magpakita sa klase ng malaking bulaklak na papel na kinapapalooban ng mga larawan.

Itanong sa mga mag-aaral kung sino sila. At ano ang nagging kontribusyon nila sa bansa?
1. Pagganyak
Pag-awit ng mga bata kasabay ng palakpak.
2. Paglalahad:
Tungkol saan ang narinig ninyong awit.
Ano ang dapat nating tuklasin
3. Pagsasagawa ng isang maikling duladulaan ng mga bata tungkol sa paglinang ng kakayahan.

4. Pagganap ng bawat pangkat sa ipinakitang maikling duladulaan.
5. Pag-usapan ang mga ipinakita ng bawat pangkat.
1. Pagbubuo:
Pag-usapan ang mga mahahalagang bagay na natutuhan sa dula-dulaan gabayan sila sa

pagbubuo ng aralin.
2. Paglalapat:
Paano nakatutulong sa pagpapaunlad ng pamumuhay an gating kakayahan?
IV. PAGTATAYA:
Piliin ang angkop na mukha kung makabubuti, piliin ang mukhang masaya: kung di makabubuti,
piliin ang mukhang malungkot, at kung hindi tiyak, piliin ang mukhang di-alam.
1. Tapusin nang maayos ang gawain.

2. Mayaman naman ang kapatid niya. Hindi niya kailangang magtrabaho.
3. Ayokong sumali sa inyo. Baka malugi lamang ako. Takot ako sa pagnenegosyo.
V. TAKDANG-ARALIN:
Anu-anong mga karapatan ang tungkulin ng mga Pilipino sa paglinang ng sariling kakayahan at ng
kakayahan ng kapwa.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipaliliwanag na mahalaga ang pagtutulungan sa pagkakaroon ng malinis na kapaligiran upang

matamo ang mithiin.
Pagpapahalaga: Pakikiisa at Pakikipagtulungan
II. PAKSA:
Pagtugon sa mga Pangunahing Pangangailangan.
Sanggunian: Pat. Sa Sibika at Kultura ni Edith Doblado pp.78-79

Mga Kasanayan sa pagkatuto pp.78-79
Kagamitan: ginupit-gupit na larawan ng kapaligiran
III. PAMAMARAAN:
1. Pag-awit: Kapaligiran
2. Hayaang ilarawan sa mga bata ang kapaligiran na kanilang kinatitirhan.
1. Pagbuo na dalawahang ginupit-gupit na larawan. May malinis na kapaligiran. May maruming

kapaligiran.
Itanong kung anu-anong mga bagay ang natatagpuan sa isang malinis na kapaligiran atbp.
2. Pagguhit ng isang malinis at maayos na kapaligiran (Pangkatang Gawain)
1. Paglalahat - Bakit kailangang makiisa at makipagtulungan kayo sa pagkakaroon ng malinis at

maayos na kapaligiran?
2. Paglalapat – Anong dapat nating gawin?
a. Marami na kayong nakatambak na basura. Hindi dumating ang trak ng basura. Ano ang
mabuti mong gawin?
IV. PAGTATAYA:
Basahin at sagutin ang bawat aytem. Piliin ang titik ng tamang sagot.
1. Naglilinis ka ng inyong bakuran. Pagkatapos mong magwalis, ano ang iyong gagawin sa naipon
mong basura?
a. Itatapon ko sa bakanteng lote na kalapit naming.
b. Hahayaan ko sa tambakan ng basura upang kunin ng basurero.
c. Ilalagay ko sa hukay na nasa likod bahay naming.
2. May “Operation Linis” sa inyong barangay. Ano ang gagawin mo?
a. Magtatago b. tutulong c. manunood
V. TAKDANG-ARALIN:
Sumulat ng isang talata na binubuo ng tatlo o apat na pangungusap tungkol sa kung papaano kayo
makatutulong at makikiisa sa paglilinis at pag-aayos ng inyong kapaligiran.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Natutukoy ang paraan ng pagtutulungan ng mamamayan.
Pagpapahalaga: Kinakailangan ang pagtutulungan para maging matagumpay ang pamayanan.
II. PAKSA:
Paraan ng Pagtutulungan.
Sanggunian: BEC, Sibika at Kultura 3 pp. 23-25

Kagamitan: malapad na papel, panulat
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral
Ano ang kinakailangan sa pagtatampok ng isang mithiin. Buuin ang mga letra sa ibaba.
G P P A I I S S K A (inaasahang sagot pagsisikap)
1. Pagganyak
Pagpapakita ng isang patalastas sa mga bata
2. Paglalahad:
 Ano ang ipinapahayag ng patalastas?

 Anu-ano ang paraan ng pagtutulungan?
3. Pag-uusap tungkol dito.
4. Ipaulit muli ang ipinakitang patalastas na gagawin ng bawat pangkat.
1. Pagbubuod:
Anu-ano ang paraan ng pagtutulungan?
2. Paglalapat:
Ano ang kahalagahan ng pagtutulungan sa isang pamayanan? Paano ito maipapakita sa

isang pamayanan?
IV. PAGTATAYA:
Sagutin ang mga sumusunod.

1. Bilang isang munting mamamayan, ano ang naitutulong mo sa pagtatamo ng maunlad na
pamumuhay?
2. Sa iyong palagay nakatutulong ba ang inuugali ng iyong mga kabarangay sa pag-unlad ng
iyong mga kabarangay sa iyong pamayanan? Bakit?
V. TAKDANG-ARALIN:
Magmasid ka sa iyong pamayanan. Alin sa mga ugaling Pilipino ang nakikita mong ipinakikita
ng iyong nga kabarangay? Itala mo ang mga ito na ginagamitan ng talaang ito. Uriin ang mga ito
ayon sa: kanais-nais at di kanais-nais
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagtugon sa mga pangunahing pangangailangan - pagkain.
Pagpapahalaga: Pagtutulungan ng bawat isa.
II. PAKSA:
Mga Pangunahing Pangangailangan
Aralin: Kasapatan ng Pagkain PELCA 5.1.1

Sanggunian: Batayang Aklat sa Sibika at Kultura 3 pp. 104-107 BEC
Kagamitan: Tsart ng Crossword puzzle Larawan ng mga pangunahing pagkain, mga loob na
kinapapalooban ng tanong.
III. PAMAMARAAN:
1. BaIik-Aral
Drill - Sa pamamagitan ng isang crossword puzzle ay hanapin at bilugan ang mga dapat
mapalaking produksyon ng pagkain.
A C L M N S O
G P G M A I S
U R S G T B U
L L I R L B G
A B S G T B A
Y C D F D G T
I K A R N E A
K E H J O L S
M P R U T A S
2. Pagganyak
a. Laro – “Alphabeth Game”
b. Ipakita ang mga larawan na nagsasaad ng mga saganang pagkain sa mababang presyo. At
itanong kung ano ang tawag sa mga ito.
Ipakuha ang mga tanong na nasa loob ng mga lobo.
a. maging madali kaya ang pagtugon sa kasapatan ng ating pagkain?
b. Anu-ano ang mga maaring dahilan kung bakit ang kakulangan ng masusustansiyang
pagkain ay patuloy na nagiging suliranin?
2. Pagbibigay ng Hinuha
Hingin ng hinuha ng mga mag-aaral.
a. Oo, kung mapapalaki ang produksyon ng pagkain at maipamamahagi ng maayos, hindi

tayo magugutom.
Pangkatin ang mga mag-aaral at hikayating magsaliksik ng mga datos o impormasyon

tungkol sa pagtugon sa kasapatan ng pagkain.
Ipaulat sa mga bata ang kahalagahan ng pagtugon sa mga pangunahing pangangailangan

tulad ng pagkain sa pamamagitan ng “panel discussion”.
5. Pagpapatunay ng hinuha
Lagyan ng tsek ang tamang hinuha at ekis ang mali.
1. Pagbuo ng kaisipan:
Pangunahan sa ating mga pangangailangan ay ang pagkain. Ibig nating maparami ang
produksyon ng pagkain. Sa gayon, matutustusan ang kailangan nating bigas, mais, isda,
prutas, karne, itlog, gatas atbp.
2. Paglalapat
Bilang mga mag-aaral, alin sa mga nabanggit na dahilan kung bakit ang kakulangan ng
masusustansiyang pagkain ay patuloy na nagiging suliranin at nagiging mahigpit na pagsubok
sa inyong pamilya? Bakit? Paano ninyo ito nilutas?
3. Pagpapahalaga:
Ikaw bilang isang mag-aaral, ano ang maitutulong mo upang mapdali ang pagtugon sa
kasapatan ng pagkain ng inyong pamilya?
IV. PAGTATAYA:
Isulat ang totoo o hindi totoo tungkol sa isinasaad ng bawat isa.

________ 1. Pagkain ang isa sa pinakamahalagang kailangan ng tao.
________ 2. Maari lamang matugunan ang kakulangan ng pagkain sa Pilipinas kung tutulungan ng
ibang bansa.
________ 3. Maginhawa ang pamumuhay ng tao kung nagkukulang sa pagkain.
V. TAKDANG-ARALIN:
Sumulat ng isang maikling talata tungkol sa pamagat na ito. “Saganang Pagkain-Mababang

Presyo, Pangarap ng Bawat Pilipino”.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipapaliwanag ang kahalagahan ng pagtugon sa pangunahing pangangailangan – tubig.
Pagpapahalaga: Pagtitipid sa Tubig.
II. PAKSA:
Pangunahing Pangangailangan
Aralin: Kasapatan sa Tubig.

Sanggunian: Batayang Aklat sa Sibika at Kultura 3 pp. 104-107 BEC
Kagamitan: jumbled letters, tsart ng awit, mga larawan ng gawaing kailangan ng tubig
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral
Unahan sa pagbuo ng hiwahiwalay na titik.
2. Pagganyak
Pag-awit ng mga bata
3. Paglinang ng kaisipan sa pamamagitan ng mga larawang nagpapakita na kinakailangang

gamitan ng pagtitipid sa tubig.
1. Paglalahad gn suliranin:
a. Anu-ano ang mga dahilan ng suliranin sa tubig kapag tag-araw?
b. Paano ang tamang paggamit ng tubig?
2. Pagbuo ng hinuha ng mga bata.
1. Walang tigil sa pagputol ng punong-kahoy sa mga lugar na malapit sa pinagkukunan ng

tubig.
2. pagaaksaya sa paggamit ng tubig.
3. Polusyon sa tubig
Pangkatin ang mga bata pagsaliksikin hinggil sa kasapatan sa tubig.
Ipaulat ang paksa sa pamamagitan ng tsart.
Dahilan ng Suliranin sa Tubig Dahilan ng Pagka-ubos ng Paraan ng Tamang Paggamit

mga Puno ng Tubig
1. Walang tigil na 1. mabilis ang ebaporasyon 1. Pagtitipid

pagputol ng ng tubig
punongkahoy 2. Maayos na paggamit nito
2. Pag-aaksaya sa 2. Tagtuyo
paggamit ng tubig 3. Huwag mag-aksaya
3. Polusyon sa tubig
Lagyan ng tsek ang tamang hinuha at ekis kung mali
1. Pagbuo ng Kaisipan
Kailangang magtipid sa tubig upang patuloy na may magamit para sa kinabukasan. At
kung magiging sagana ang malinis na tubig kahit na tag-araw, may magagamit tayo para sa
araw-araw na pangangailangan.
2. Paglalapat
Anu-anoang mga paraan para makatipid ka sa tubig sa iyong pang-araw, may magagamit
tayo para sa araw-araw na pangangailangan.
3. Pagpapahalaga Pagbasa ng Tugma
IV. PAGTATAYA:
Basahin ang bawat pangungusap. Sagutin ng tama o mali.

1. Ang mabilis na pagkaubos ng mga punongkahoy ay isang dahilan ng pagsasalat ng bansa sa
tubig.
2. Tubig ay isa sa mga pinakamahalagang kailangan ng tao.
3. Naaksaya ang tubig kapag pinabayaan itong tumulo nang wala naming gumagamit.
V. TAKDANG-ARALIN:
Gumawa ng isang maikling dula-dulaan na agpapakita ng maayos na paggamit ng tubig.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagtugon sa mga pangunahing pangangailangan - bahay/lupa.
Pagpapahalaga: Pagsisikap na makamit ang pangarap.
II. PAKSA:
Aralin: Bahay/Lupa
PELC A.5.5.1.3
Sanggunian: Batayang Aklat sa Sibika at Kultura 3 pp.104-107
Kagamitan: Kahon na naglalaman ng mga katanungan, mga larawan ng ibat-ibang uri ng bahay.
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral
Ipagawa ang "Isang Bunot sa kahon, Isang Premyo". Mga katanungang kapag nasagot
nang wasto ay may kaukulang premyo.
Ang halimbawang tanong:
a. Anu-ano ang mga dahilan ng suliranin sa tubig kapag tag-araw?
b. Paano ang tamang paggamit ng tubig?
2. Pagganyak
Magpakita ng larawan ng iba't-ibang uri ng bahay. Itanong sa mga mag-aaral kung ano
ang kanilang gagawin para magkaroon ng sariling lupa at bahay at alin sa mga ito ang uri ng
bahay na pangarap nila?
3. Paglinang ng kaisipan
Ipaliwanag
"Lupa ko, Bahay ko, Pangarap ngBawat Pilipino"
1. Paglalahad ng Suliranin - (Patikim ng Mangga)
a. Ano pa ang dapat matugunan ng mga mamamayan na naaangkop sa kanilang karangalan

bilang tao?
2. Pagbibigay ng Hinuha
a. Ang pagkakaroon ng maayos na tirahan ay naangkop lamang sa ating karangalan bilang

tao.
3. Pangkatang Gawain
Hatiin ang mga mag-aaral sa talong pangkat. Pag-usapan ng bawat pangkat ang mga
paraang isasagawa nila upang masagot ang mga tanong.
4. Paglilikom ng datos
Isasagawa ang pangkatang Gawain. Gagamitin ng mga mag-aaral ang T.V., mga
karagdagang sanggunian, at mga magasin.
5. Pag-uulat ng Bawat Pangkat
Gagamit ng iba't-ibang istratehiya ang bawat pangkat sa kanilang pag-uulat.
6. Pagpapatunay sa hinuha batay sa narinig na ulat ng bawat pangkat.
Ang pagkakaroon ng maayos na tirahan ay naangkop lamang sa ating karangalan bilang
tao. Marapat ding magkaroon ng pagkakataong makapag may-ari ng lupang tinatayuan ng
ating bahay. Walang Pilipinong dapat na maging iskwater sa kaniyang sariling bansa.
2. Paglalapat
Kung ikaw ay pamimiliin, sa nayon at sa lungsod, saan mo gusting magkaroon ng
maayos na tirahan? Bakit?
3. Pagpapahalaga
Ikaw bilang isang mamamayang Pili pi no, ana ang magagawa mo upang magkaroon ng
sariling bahay at lupa.
IV. PAGTATAYA:
1. Naangkop lamang sa ating karangalan bilang tao ang:
a. Maging mayaman
b. Maayos na tirahan
c. Makatulong sa panirahan
2. Ano ang binibigyang pansin ng pamahalaan para magkaroon ng sariling bahay at lupa?
a. Ulilang lubos
b. Naliligaw ng landas
c. Nakatira sa pook iskwater
V. TAKDANG-ARALIN:
Alamin mula sa inyong magulang o pinuno ng barangay kung anu-ano ang ginagawa ng ating
pamahalaan upang matugunan ang pangangailangan sa pabahay at lupa?
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipaliwanag ang kahalagahan ng pagtugon sa mga pangunahing pangangailangan - hanapbuhay
Pagpapahalaga: Pagsisikap sa Trabaho
II. PAKSA:
Aralin: Marangal at Sapat na Hanap-buhay PELC A. 5.5.1.4

Sanggunian: Batayang Aklat sa Sibika at Kultura 3 pp.101-107
Kagamitan: Lets Go Fishing, mga larawan ng mga taong nagtatrabaho, magic kris, tsart
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral
a. Ano ang dapat matugunan ng mga mamamayan na naaangkop sa kanilang karangalan

bilang tao?
b. Ano ang nararapat ang mga taong walang sariling bahay at lupa?
2. Pagganyak
Magpakita ng mga larawan ng mga ordinaryong mamamayan na nagtatrabaho. Itanong

sa bata, ano sa palagay ninyo ang kanilang ginagawa?
1. Paglalahad ng mga katanungan na maaring gabay sa paghahanap ng mga datos.
a. Bakit kailangan ng bawat Pilipino ang may marangal na hanap-buhay?
b. Paano mo madaling matatamo ang maginhawang pamumuhay?

2. Pagbibigay ng Hinuha ng mga bata
a. Ang mga taong tamad, palaasa sa kapwa at walang kakayahan
b. Magkaroon tayo ng maunlad na pamumuhay
3. Pangkatang Gawain (Magic Kris)
Bigyan ng katanungan ang bawat pangkat na nakadikit sa kris
a. Paano magkakaroon ang bawat Pilipino ng marangal na hanapbuhay?
b. Bakit mahalaga ang pagkakaroon ng marangal na hanap-buhay?
4. Paglikom ng datos
Isagawa ang pangkatang gawain. Gagamitin ng mga mag-aaral ang kanilang mga
nalalaman, at karagdagang sanggunian.
5. Pag-uulat ng bawat Pangkat
Gagamit ng Manila Paper ang bawat pangkat sa pag-uulat.
6. Magbibigay ng kapupunang impormasyon ang guro tungkol sa pagkakaroon ng sapat at

marangal na hanap-buhay.
Mahalaga ang pagkakaroon ng sapat at marangal na hanap-buhay sapagkat matutustusan
natin ang ating mga / pangangailangan, hindi natin kailangang umasa sa ating kapwa at
mabibili natin ang ating mga pangangailangan.
2. Paglalapat
Sa inyong palagay, mahalaga ba sa isang bansa ang pagkakaroon ng hanapbuhay ng mga
mamamayan? Bakit?
3. Pagpapahalaga
Anong pagpapahalaga ang ipinakikita sa pagkakaroon ng marangal na hanapbuhay?
Bakit?
IV. PAGTATAYA:
Lagyan ng tsek (  ) ang mga pangungusap na naglalarawan ng marangal na hanap-buhay.

____ 1. Pagtitinda ng gulay, prutas, at isda sa palengke.
____ 2. Pagbebenta ng mga ipinagbabawal na gamot.
____ 3. Paglalako ng dyaryo.
V. TAKDANG-ARALIN:
Gumuhit ng mga larawan ng mga gawaing makatutulong sa mabilis na pag-unlad ng pamumuhay.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagtugon sa pangunahing pangangailangan-Edukasyon.
Pagpapahalaga: Ang Karunungan ay Kayamanan
II. PAKSA:
Mga Pangunahing Pangangailangan “Edukasyon”

Kagamitan: larawan ng isang maunlad na pamayanan at isang iskwater area.
Larawan ng isang batang mag-aaral at isang batang lansangan.
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-Aral
Anu-ano ang mga pangunahing pangangailangan ng tao?
1. Pagganyak
Ipakita ang larawan ng mga bata. Pagkumparahin ito. Hingin ang kanilang opinion
tungkol sa paghahambing sa larawan.
2. Paglalahad
Bukod sa damit, tirahan at pagkain, ano pa sa inyong palagay ang pangunahing

pangangailangan ng tao batay sa larawan?
3. Pagpapangkat
Pag-usapan sa grupo ang kaibahan ng pamumuhay at pag-uugali na rin ng mga taong

may pinag-aralan at hindi nakapagaral.
4. Pag-uulat ng pangkat
5. Pagtatalakayan
1. Tingnan ang dalawang larawan
Ano sa palagay mo ang kaugnayan ng kaunlaran ng isang pamayanan sa edukasyon ng

mga naninirahan dito?
Maganda ang kinabukasan kung may pinag-aralan.
IV. PAGTATAYA:
Sumulat ng isang maikling talata ukol sa kalagahan ng edukasyon sa pagtugon sa pangunahing

pangangailangan.
V. TAKDANG-ARALIN:
Gumawa ng poster na nagpapakita ng kahalagahan ng edukasyon sa pagtugon sa

pangunahing pangangailangan ng tao.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagtugon sa pangangailangn sa transportasyon.
Pagpapahalaga: Pagpapakita ng pagtitiwala sa sariling kakayahan
II. PAKSA:
Kahalagahan ng Pagtugon Pangangailangan sa Transportasyon
Sanggunian: Pag-unlad sa Pamumuhay pp. 137-148

Pilipinas Ang Ating Bansa p. 188 Panimulang Sining pp. 15-17
Kagamitan: mapa ng Pilipinas, isang larawang nagpapakita ng mga Ita pababa ng bundok at may
pasan sa kanyang likod, coupon bond, krayon, lapis.
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-Aral
Ipabigay ang mga dahilah kung bakit mahalagang matugunan ang pangangailangan sa
pabahay.
1. Ipakita ang mapa ng Pilipinas. Itanong kung paano makapupunta sa Pampanga mula sa
Cabanatuan; mula sa Batanes papunta sa Pulo ng Calayan; itanong kung paano makapupunta
sa iba't-ibang bansa ang OFW's.
Dapat na matugunan ang pangangailangan sa transportasyon upang maging mabilis at

maginhawa ang paglalakbay at upang maging mabilis ang palitan ng kalakal.
2. Paglalapat
Itanong sa mga bata kung nakaraan na sila sa "expressway". Hingan sila ng opinion kung
sa palagay nila ay dapat na singilin ng "toll fee" ang mga sasakyang nagdaraan dito.
IV. PAGTATAYA:
Isulat sa puwang kung tama o mali ang isinasaad sa bawat bilang.
____ 1. Lumuluwang ang trapiko dahil sa mga f1yover.
____ 2. Kahit may overpass, maaari ring dumaan nang walang magbabawal o huhuli.
____ 3. Dapat na isaayos ang mga sirang tulay at daan kung maliit lamang ang magagastos dito.
V. TAKDANG-ARALIN:
Sumulat ng isang paraan kung paano sa iyong palagay maiiwasan ang buhol-buhol sa trapiko sa
Lungsod ng Cabanatuan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipaliliwanag ang Kahalagahan ng pagtugon sa mga pangunahing pangangailangan.
Pagpapahalaga: Pakikiisa sa mga gawaing pampamayanan
II. PAKSA:
Pagtugon sa Pangunahing Pangangailangan Kalusugan/Malinis na Kapaligiran
Sanggunian: BEe 5.1.7

Yunit 3 Aralin 14
Batayang Aklat sa Sibika At Kultura p. 114
Kagamitan: tsart ng awit, iba't-ibang larawang may kaugnayan sa kapaligiran
III. PAMAMARAAN:
1. Pagganyak (awit)
Pag-awit ng mga bata ng isang awit na may kaugnayan sa kapaligiran.

“Malinis na Kapaligiran” pp.123
1. Paglalahad: Ipakita ang mga larawang nagpapakita ng maruming kapaligiran tulad ng:
a. Basurang wala sa tamang lalagyan o tapunan.
b. Maruming lansangan
c. Maruniing ilog
2. Pagtatalakay:
a. Ano ang nagiging dahilan ng ganitong uri ng kapaligiran?
b. Ano ang ating natatanaw kung mayroon tayong disiplina?
1. Pagbubuo ng Kaisipan
Ayon sa ating napag-aralan anoang halaga ng kalusugan/malinis na kapaligiran sa buhay

ng tao sa pagtugon sa kanilang pamumuhay?
2. Paglalapat
Magbigay ng mga balitang naglalarawan sa mga sumusunod na salita
a. kapaligiran
b. kalusugan
3. Pagpapahalaga
Paano natin mapananatiling malinis ang ating kapaligiran at malusog ang mga tao?
IV. PAGTATAYA:
Lagyan ng tsek (  ) ang pangungusap ng nagpapakita ng pagpapahalaga sa kapaligiran at

kalusugan ng tao at ekis ( x ) kung ito ay nakasasama.
___ 1. Pagtatapon ng basura sa tamang lalagyan.
___ 2. Pagbubuhos ng ginamit ng langis sa ilog at dagat.
___ 3. Pagsusunog ng basura.
V. TAKDANG-ARALIN:
Gumawa ng poster na nagsasabi kung paano ka makatuutlong na pangalagaan ang kapaligiran

para matuunan ang iyong mga pangangailangan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Natatalakay ang mithiin ng mga tao na magkaroon ng kasapatan sa pagkain.
Pagpapahalaga: Pagtitipid at Pagiging Masigla
II. PAKSA:
Mithiin ng mga tao Na magkaroon ng Kasapatan sa Pagkain.
Sanggunian: Kalinagan p. 211

Pilipinas Ang Ating Bansa p. 130
III. PAMAMARAAN:
1. Magbigay ng mga sitwasyong nakasulat sa papel at ipatukoy ang ugaling Pilipino na

ipinahihiwatig nito.
Halimbawa:
May pagsusulit si Jose kinabukasan pero inuna niya pa niya ng panonood ng telebisyon
1. Ipakita ang larawan. Ipasabi kung nasisisyahan, nalulungkot o nagagalit ang mag-anak dito.
Ipasabi kung bakit ganito ang naisip nilang damdamin ng mag-anak.
2. Ipahinuha ang pinakamimithi ng maganak na ito sa oras na iyon. Patnubayan silang masabi
na minimithi nilang magkaroon ng sapat na pagkain. Isualt ito sa pisara.
3. Pagtalakay sa Paksa
Ano ang nararamdaman ng mga taong walang sapat na pagkain?
1. Pagsagot sa tsart ng ANA

Magkakaroon ng kasapatan sa pagkain kung magiging masagana ang ani, malaki ang
produksyon at maiiwasan ang pag-aakasaya ng pagkain.
D. Paglalapat
Ipasabi kung gagawin nila sa sitwasyon ito:

Wala nang bakanteng lugar upang mapagtamnan sa inyo. Ano ang gagawin mo para may
maipakita ka sa iyong guro sa pag bisita sa inyo?
IV. PAGTATAYA:
Isulat sa puwang kung ang gawaing binanggit ay dapat na:

A- gawing kaugalian B- gawin paminsan-minsa C- iiwasang gawin
___ 1. Pagtatanin ng mga halamang namumunga
___ 2. Kumuha ng sapat ng pagkain lamang sa mga handaan.
___ 3. Magluto ng sobra-sobra para sa pamilya.
V. TAKDANG-ARALIN:
Sumulat ng mga kaugaliang napapasin mo sa inyong pamilya kaugnay ng pagkakaroon ng

kasapatan sa pagkain.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Natatalakay ang mithiing magkaroon ng kasapatan sa tubig tungo sa maunlad na pamumuhay.
II. PAKSA:
Mithiin ng mga tao na magkaroon ng kasapatan sa tubig.
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 p.110-111

Kagamitan: pocket chard, istrip ng kartolina, tsart
III. PAMAMARAAN:
1. Pagsasanay
Ipakita ang mga istrip ng kartolina sa pocket chart. Isa-isa ay iharap at ipabasa ang
pahayag. Ipasabi kung bawat gawain ay tama o mali.
2. Balik-aral
Ipasabi kung bakit ang mga tao ay ay mithiing magkaroon ng kasapatan sa pagkain.
1. Atasan ang mga batang pumikit at habang nakikinig sa kwentong isinasalaysay ng guro ay
magkaroon ng paglalakbay-isip (imaginary-trip) sa pook na nabanggit sa kwento.
2. Magtanong tungkol sa kwento
a. Ano ang nakita ni Pepe?

b. Totoo ba ang nakita niyang iyon?
c. Anu-ano ang nararamdaman niya?
3. Ipakita ang tasrt ng ANA sa tsart. Itanong kung ano alam nila tungkol sa tubig at ano pa ang
gusto nilang malaman tungkol dito.
4. Ipabasa ang teksto
5. Pagtalakayan ang nilalaman ng teksto.
Bakit mahalaga ang tubig sa magsasaka?
Ano ang mangyayari kung masisira ang mga pananim?
1. Pagsagot sa tasrt ng ANA

Magkakaroon ng kasapatan sa tubig sa pamamagitan ng wastong paggamit nila, pag-
iwas ng magtapon ng basura sa mga tubigan at pagtatanim ng punongkahoy.
D. Paglalapat
1. Ipabasa ang isang tugma sa tsart. Ipakiloss ang mga ito ng isa-isa. Itanong kung alin sa mga
ito ang kilos lokomotor at di kilos lokomotor. Ipasakilos ang mga ito nang isa-isa.
IV. PAGTATAYA:
Pag-ugnayin ang mga pangungusap sa mga hanay A at B. Isulat sa puwang ang titik lamang.
Hanay A
____ 1. Nagiging masagana ang ani ng mga magsasaka dahil
____ 2. Masisira ang mga pananim kung
____ 3. Maaring magkaroon ng polusyon sa tubig
Hanay B.
a. Sa patubig
b. Kinukulang ang mga magsasaka ng patubig sa kanilang sakahan.
c. Sa pagtatapon ng mga basura at kemikal sa mga ilog at dagat.
V. TAKDANG-ARALIN:
Magtala ng mga gawaing makatutulong upang makatipid sa tubig ang iyong pamilya.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Nasasabi na mithiin ng bawat Pilipino ng sapat na tirahan.
Pagpapahalaga: Pagsikap sa Buhay
II. PAKSA:
Sapat na Tirahan – Mithiin ng Bawat Pilipino
Sanggunian: PELC 6.3 Batayang Aklat sa Sibika at Kultura ni Edith A Doblado, pp. 123-133
Kagamitan: 5 envelope, mga larawan at cartolina strips na may nakasulat na: tirahang
pinagtagpitagping yero at karton.
III. PAMAMARAAN:
1. Pag-awit “Dampa Namin”
Bakit itinuturing na yaman ang dampa?
2. Pagganyak
Ipadikit/Ipapaskil sa pisara ang larawan at ipalagay sa ilalim nito ang angkop na salita
para sa larawan
1. Pagsusuri sa mga larawang pinakita.
Alin sa mga larawan ang mithiinjpangarap ng bawat Pilipino sa kanilang pamumuhay?

2. Paggawa ng talaan sa pisara ng mga mithiin/pangarap ng bawat isang mag-aaral para sa
ikauunlad ng pamumuhay na may kaugnayan sa tirahan.
Pangkatin sa tatlo ang klase. Ipaguhit sa bawat pangkat ang hitsura ng tirahan na nais
nila para sa kanilang buhay. Hayaang ipaliwanag nila kung bakit ganitong uri ng
tahanan/tirahan ang nais nila.
4. Pag-uulat ng kinatawan ng pangkat.
5. Pag-aanalisa sa resulta/kinalabasan ng gawain
Ano ang maaaring mangyari sa ating bansa kung ang bawat isa ay ganito ang mithiin?
Anong kaisipan ang nalaman ninyo tungkol sa ating aralin?
2. Pagpapahalaga
Anu-ano ang dapat ninyong gawin upang matupad ang inyong mithiin na magkaroon ng
sapat na tirahan?
3. Paglalapat
Nais ninyong mag-anak na magkaroon kayo ng sa riling tahanan dahil nangungupahan
lamang kayo sa isang maliit na apartment. Anu-ano ang dapat ninyong gawin upang
maisakatuparan ang inyong mithiin?
IV. PAGTATAYA:
Isulat ang salitang MITHIIN kung tumutukoy sa mithiin ng bawat Pilipi no. Isulat ang HINDI kung
hindi.
_____ 1. Magkaroon ng tiratJang yari sa pinagtagpi-tagping yero at karton.
_____ 2. Magkaroon ng tirahan sa isang subdivision.
_____ 3. Magkaroon ng tirahan sa isang tahimik at malinis na kapaligiran.
V. TAKDANG-ARALIN:
Gumupit ng mga larawan mula sa magasin na nagpapakita ng mithiin ng bawat Pilipino tungkol
sa pagkakaroon ng tirahan. Idikit sa coupon bond.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Nasasabi na mithiin ng bawat Pilipino na magkaroon ng marangal at sapat na hanapbuhay.
Pagpapahalaga: Pagsisikap na mapaunlad ng sarili
II. PAKSA:
Marangal at Sapat na Hanapbuhay - Mithiin ng bawat Pilipino PELC 6.4
Sanggunian: Pilipinas ang ating Bansa p. 131

Kagamitan: Larawan ng iba't-ibang uri ng hanapbuhay
III. PAMAMARAAN:
1. Pag-awit “Gawaing Marangal”
2. Pagganyak “Loop a Word”
Anu-ano ang mga nabilugang salita?
Itugma ang larawan sa hanap-buhay?
1. Ipasuri ang mga larawan. Itanong alin dito ang nais tularan o gusto nilang maging
hanapbuhay paglaki nila.
2. Gumawa ng talaan ng mga mithiin o pangarap nilang maging hanapbuhay paglaki nila.
3. Pangkatang Gawain .
Pangkatin sa tatlo ang klase at ipagawa ito.
a. Anong hanap-buhay ang pinaka gusto ninyo .
b. Ano ang gagawin upang matupad ang inyong pangarap na hanapbuhay.
4. Pag-uulat ng kinatawan ng bawat pangkat.
5. Pag-aanalisa sa ginawang pag-uulat. Ano ang maaaring mangyari sa inyo at sa ating bansa
kung matutupad ang inyong mga pangarap/mithiin?
Anong kaisipan ang nalaman ninyo tungkol sa aralin?
2. Paglalapat
Anu-ano ang dapat ninyong gawin upang matupad ang inyong mga pangarap na
magkaroon ng maganda at marangal na hanap-buhay?
IV. PAGTATAYA:
Basahin ang mga pangungusap at sabihin kung tama o mali.

1. Pagbutihin ang pag-aaral upang matupad ang mga pangarap sa buhay
2. Ipagmalaki natin at ikarangal anuman ang ating hanapbuhay.
3. Matatamo natin ang ating pangarap kung tayo ay hihinto sa pag-aaral.
V. TAKDANG-ARALIN:
Kapanayamin ang mga magulang. Itanong kung gusto nila at nasisiyahan sila sa kanilang
hanapbuhay. Isulat sa isang papel ang sagot. Bakit?
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagtugon sa pangangailangan sa kalusugan at malinis na

kapaligiran.
Pagpapahalaga: Kalinisan
II. PAKSA:
Kahalagahan ng Pagtugon sa Kalusugan at Malinis na Kapaligiran
Sanggunian: Pag-unlad sa Pamumuhay pp. 12-134 Pilipinas ang ating Bansa pp. 179-180
Panimulang Sining pp. 20-21
Kagamitan: Isang balita mula sa telebisyon, istrip ng kartolina, dalawang pocket charts
III. PAMAMARAAN:
1. Ipatalakay: ang kalusugan ng kayamanan
1. Ipabasa ang isang balita. Ipahinuha kung bakit ganito ang naging aksiyon ng pamahalaan.
2. Ipabasa ang mga nakasulat sa istrip ng kartolina sa mga pocket charts. Atasan silang bumuo
ng mga pangungusap na nagpapakita ng ugnayang sanhi at bunga.
3. Ipabasa ang mga nabuong ugnayan at magkaroon ng talakayan dito.
Anu-ano ang kabutihang naidudulot ng mga ginagawang ito ng pamahalaan na

tumutugon sa pangangailangan sa kalusugan at kalinisan ng kapaligiran.
Dapat na matugunan ang mga pangangailangan sa kalusugan at malinis na kapaligiran

upang mapangalagaan ang mga tao na siyang pangunahing yaman ng bansa.
2. Paglalapat
Itanong kung alin para sa kanila ang mahalaga ang kalusugan o kayamanan. Hayaang
ipaliwanag nila ang kanilang panig.
IV. PAGTATAYA:
Isulat kung tama o maliang bawat pahayag.
____ 1. Sa pagpaplano ng pamilya, napangangalagaan ang kalusugan ng ama.
____ 2. Dapat bigyan ng atensyon at panahon ang pagpapabakuna ng mga bata laban sa mga sakit
tulad ng tigdas at bulutong.
____ 3. Sa panahong may "red tide", dapat sundin ang babala laban sa pagkain ng mga "shellfish"
tulad ng tahong.
V. TAKDANG-ARALIN:
Ipaliwanag kung alin sa dalawang sitwasyon ang para sa iyo ay mas mabuti.
1. Napakayaman mo pero may sakit ka sa puso.
2. Isang kahig isang tuka ka lamang pero malakas ang iyong katawan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Nakikilahok nang buong sigla sa iba't-ibang gawain batay sa kakayahan upang matamo ang mithiin.
Pagpapahalaga: Pakikilahok sa pagpapaunlad ng pamumahay
II. PAKSA:
Pakikilahok upang Matamo ang Mithiin
Sanggunian: Patnubay sa Pilipinas Ang Ating Bansa pp. 122124

Kagamitan: Puzzle na nakasulat sa tsart
III. PAMAMARAAN:
1. Anu-ano pa ang maari nating gawin upang makatulong tayo sa pagpapaunlad ng pamumuhay.
a. Tamang paggamit ng tubig, kuryente, ay enerhiya
b. Iwasan ang pagsakay ng sasakyan kung malapit din lamang ang pupuntahan.
c. Kumunsulta sa inyong health center sa barangay.
d. Pagpaplano ng pamilya
1. Pagtatala
Ipatala ang mahalagang datos tungkol sa pagpapaunlad ng pamumuhay.
2. Pagbubuo
Ipabuo sa mga bata ang mahalagang konsepto tungkol sa iba’t ibang gawain upang
matamo ang mithiin.
1. Ipaliwanag ang kahalagahan ng samasamang pagkilos para sa pagtatamo ng mithiin.

2. Itanong kung anong pakikilahok ang magagawa ng mag-aaral tungo sa pagtatamo ng mithiin.
IV. Pagbibigay Halaga:
Isulat kung Tama o Mali ang sumusunod na pangungusap.
1. Kailangang makipagtulungan tayo sa mga gawain sa pamayanan.
2. Makilahok at makiisa sa proyekto ng pamahalaan na Clean and Grean.
3. Kailangan ipagwalang-bahala ang pagpapanatili ng kagandahan at kalinisan ng kapaligiran.
V. TAKDANG-ARALIN:
Pag-aralan ang tula at iguhit ang mensahe ng tula.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
______________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipakikita ang kanais-nais na katangian manggagawa gaya ng sipag at tiyaga tungo maunlad na
pamumuhay.
Pagpapahalaga: Gaganda ang buhay ng taong may kaakibat na sipag at tiyaga.
II. PAKSA:
Sipag at Tiyaga
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 pp.126

Kagamitan: larawan ng babaeng nananahi, nagtatanim, nagtuturo.
III. PAMAMARAAN:
1. Ano ang ibig sabihin ng sawikaing ito:
“Ang taong tamad ay di nagkakamit pala”
2. Isalaysay ang isang kwento tungkol kay Juan Tamad.
1. Magpakita ng mga larawan: naggugulayan, nagtatanim, nagtuturo
a. Paano mo makikita ang taong masipag?
b. Anong katangian mayroon ang taong masipag?
1. Pagbubuo
Tukuyin ang mga kanais - nais na katangian ng taong mga angking sipag tiyaga sa
gawain. Gumamit ng Conce Map.
2. Paglalapat
Paano mo maipagmamalaki ang taong may angking sipag at tiyaga sa gawain?
IV. PAGTATAYA:
Lagyan ng tsek () ang tapat oo kung wasto ang pangungusap at ekis ang hindi.
Oo Hindi
1. Maagang pumasok ang taong masipag.
2. Ginugugol niya nag pnaahon sa pagtatrabaho.
3. Nagpapalipas siya ng oras sa mall matapos ang gawain.
V. TAKDANG-ARALIN:
Sumulat sa kalahating pilas na papel ng isang talataan kung panong maipamamalas ang saloobing
tiyaga at sipag.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
______________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Nasasabi ang mga katangian ng taong may sariling sikap.
II. PAKSA:
Sariling Sikap
Sanggunian: Sibika at Kultura 3, ph. 126 Patnubay ng guro sa Sibika at Kultura 3, ph. 84
Kagamitan: Larawan ng batang nag-aaral, tape recorder
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-Aral
Anu-ano ang katangian ng taong nagtataglay ng saloobing sipag at tiyaga?
Sino ang mga bayani ang nagpatulo ng pawis upang mabuhay at makapag-aral?
1. Pakikinig ng kwento “Sino ang Napili”
Itanogn: Sino sa palagay ninyo ang napili ng mga guro na manguna sa klase? Bakit?
2. Basahin ang teksto sa ph. 126-127
1. Pagbubuo
S H i
A n d
R i
I u
L m
aI a
N s a
G s a
k a
p S w
I a
K
A
P
IV. PAGTATAYA:
Isulat ang Oo kung ang pahayag ay wasto at hindi para sa pahayag na hindi nararapat
1. Gumagawa ako kahit walang nag-uutos.
2. Pinipili ko ang gawaing nais kong tapusin.
3. Kapag tinatamad ako, hindi ko tinatapos ang aking gawain.
V. TAKDANG-ARALIN:
Magbigay ng pangalan ng limang tao at ng kanilang ginawa na dahil sa kanilang pagsisikap ay

nakilala sa iba't-ibang larangan ng buhay sa kasalukuyang panahon.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
______________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Napapahalagahan ang saloobing pagiging matiyaga sa gawain ng isang tao.
Pagpapahalaga: Pagiging Matiyaga
II. PAKSA:
Pagtitiyaga sa Gawain
Sanggunian: Sibika at Kultura 3, ph. 127 Patunbay ng Guro sa Sibika at Kultul 3, ph. 84-85
Kagamitan: Larawan ng langgam, gagamb siyentipiko, Manila Paper
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral
Anu-ano ang katangian ng taong may sariling sikap? Gamitan ng Semantic Web ang sagot.
2. Ipakita ang larawan ng langgam at gagamba. Magkwento tungkol sa kanila.

Itanong: Anong katangian mayroon ang dalawang hayop?
1. Ipakita ng larawan ng isang siyentipiko
Itanong: Paano ipinapakita ng mga siyentipiko ang pagiging matiyaga sa gawain?
1. Pagbubuod:
a. Ang mga siyentipiko ay matiyaga sa kanilang gawain.

b. Ang kanilang imbensyon at pagtuklas ay hindi nagaganap ng madalian.
c. Kailangan ang matiyagang paghihintay.
2. Pagpapahalaga: Ano ang dapat maging saloobin ng isang siyentipiko?
3 Paglalapat: Magbigay ng sitwasyon kung saan naipakita mo ang pagiging matiyaga.
IV. PAGTATAYA:
Piliin at isulat sa ¼ na papel ang bilang ng mga kaasalang sa paggawa na totoo sa iyo.
1. Nagsisimula agad sa gawain.
2. Nagkukusa sa gawain.
3. Naghihintay sa resulta ng imbensyon.
V. TAKDANG-ARALIN:
Ibigay ang mga katangian ng iyong Tatay bilang manggagawa.

Isulat ang mga ito sa kalahating pilas ng papel.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Nasusuri ang kaugnayan ng mga kanais-nais na saloobin at pagpapahalagang may kaugnayan sa

paggawa sa pagkakamit ng mithiin tulad ng pagpapataas ng uri ng gawain.
II. PAKSA:
Pagiging masikap at matiyaga, may pagpapahalaga sa gawain.
Sanggunian: Kasanayan sa Pagkatutuo SK3, Sibikat at Kultura 3. p. 128

Kagamitan: Mga larawan, tsart, mga tunay na bagay tulad ng damit, sapatos, bag, atbp
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral
Paano natin masasabi na ang isang tao ay may pagtitiyaga sa kanyang gawain?
1. Magpakita sa mga bata ng.larawan ng dalawang patahian. Alin sa dalawang patahian ang
higit na mahusay?
2. Idisplay sa lob ng silid-aralan ang mga bagay tulad ng damit, bag, sapatos, atbp. Ipamasid
ang mga ito sa mga bata. Hayaang tingnan nilang mabuti ang pagkakagawa ng mga .
3. Paano ninyo nasabing maayos o mahusay ang pagkakagawa ng mga ito?
4. Anong kanais-nais na saloobin sa paggawa ang taglay ng gma taong gumagawa ng mga ito?
5. Pagbasa sa Tsart
6. Pagtatalakayan
a. Paano ba natin mapatataas ang uri ng isang gawain?
b. Bakit kailangang may mataas na uri ng isang gawain?
1. Paglalahat
Ang pagpapataas ba ng uri ng gawain ay may kaugnayan sa pagkakamit ng ating mithiin?

Bakit?
2. Paglalapat
Kapag ikaw ay lumaki at nagkaroon ng trabaho, ano ang gagawin mo upang mapataas
mo ang uri ng iyong gawain?
IV. PAGTATAYA:
Lagyan ng tsek () ang may kanais-nais na saloobin sa paggawa at ekis ( x ) kung wala.
____ 1. Hindi nawawalan ng pasyente si Dr. Cruz.
____ 2. Kakaunti lamang ang bumibili sa paninda ni Aling Cita.
____ 3. Maraming nagpapagawa ng sapatos sa pagawaan ni Mang Julian.
V. TAKDANG-ARALIN:
Itala ang mga dapat gawin upang mapataas ang uri ng gawain.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipaliliwanag kung paano nakahahadlang sa pagpapaunlad ng pamuniuhay ang mga di kanais-

nais na saloobin o pag-uugaling may kaugnayan sa paggawa tulad ng mababang pagtingin sa
paggawa.
Pagpapahalaga: Positibong Saloobin sa Paggawa
II. PAKSA:
Positibong saloobin sa paggawa
Sanggunian: Kasanayan sa Pagkatuto SK 3. p.21

Sibika at Kultura 3. p. 129 ni Edith A. Doblada, Ed. D.
Kagamitan: Larawan, tsart, isang usapan
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral: Anu-ano ang dapat mong gawain upang mapataas mo ang uri ng isang gawain?
1. Itanong sa mga bata: Ikaw ba'y namimili ng gawain?
2. Magkaroon ng "brainstorming." Dapat ba o di-dapat mamili ng gawain?
3. Pagtalakayan ang mga sagot ng mga bata.
4. Ipabasa sa mga bata ang sumusunod na usapan dalawang magkumpare.
Pare 1: Pare, may bagong gusaling itatayo sa bayan. Halika, pumasok tayong trabahador.
Pare 2: Kung ganoong trabaho din lang huwag na. Dito na lang ako sa bahay.
5. Ano ang masasabi nyo kay Pare 1? Kay Pare 2? Sino naman ang may di kanais-nais na
saloobin sa paggawa? Paano mo nasabi?
6. Ang tao bang may mababang pagtingin sa paggawa ay madaling makakuha ng trabaho?
Bakit?
1. Paglalahat
Paano nakahahadlang sa pag-uniad ng pamumuhay ang mababang pagtingin sa

paggawa?
2. Paglalapat
Itanim sa isipan ng mga bata na "anumang gawaing marangal at legal kahit na mababa
ang uri nito ay di dapat ikahiya.
IV. PAGTATAYA:
Sagutin ng Oo o hindi at ipaliwanag ang inyong sagot . Pamimili ng gawain? Bakit?

1. Naatutulong ba sa pag-unlad ng pamumuhay ang pamimili ng gawain? Bakit?
2. Magiging suliranin ba ng lipunan.
V. TAKDANG-ARALIN:
Pagdating. ng panahon na ikaw ay malaki na, mamili ka ba ng gawain? Bakit?

Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipaliliwanag kung paano nakahahadlang sa pag-unlad ng pamumuhay ang mga di kanais-nais

na saloobin o paguugaling may kaugnayan sa paggawa tulad ng katamaran.
Pagpapahalaga: Pagiging masipag, matiyaga at masikap
II. PAKSA:
Sanggunian: Kasanayan sa Pagkatuto SK 3, p.21

Sibika at Kultura 3, pp. 129-130 ni Edith A. Doblada, Ed.D.
Kagamitan: larawan, tsart, factstorming web.
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral
Paano nakahahadlang sa pagunlad ng pamumuhay ang mababang pagtingin sa

paggawa?
2. Ipakita ang larawan ni Juan Tamad na nakahiga at hinihintay ang pagbagsak ng hinog na
bayabas. Ano ang masasabi mo kay Juan? Ilarawan mo nga ang taong tamad.
1. Pagbasa sa Kwento “Si Fidela ay isang manggagawa sa pabrika”
2. Pagtalakay sa kuwento
Ano ang masasabi mo kay Fidela? May kanais-nais ba siyang saloobin sa paggawa?
Bakit? .
3. Ano ang bungang dulot ng katamaran sa buhay ng isang tao?

4. Talakayin ang dapat gawin upang mapaunlad ang pamumuhay.
Iwasan ang labis na katamaran upang mapaunlad ang pamumuhay.
2. Paglalapat
Bakit hindi tayo dapat maging tamad?
IV. PAGTATAYA:
Paano nakahahadlang sa pag-unlad ng pamumuhay ang labis na katamaran?
V. TAKDANG-ARALIN:
Sumulat ng siang talata tungkol sa: Katamaran: Ano ang dulot nito sa ating Bansa?
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Natutukoy ang mga di-kanais-nais, na katangian ng mga manggagawa tulad ng pamantayan ng

paggawa. mababang
Pagpapahalaga: Katapatan sa Gawain.
II. PAKSA:
Mababang Pamantayan ng Paggawa
Sanggunian: BEe B.1.2.2; Sibika at Kultura 3 ph. 131-132

Kagamitan: larawan ng isang produkto na may magkaibang plorera
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral
Basahin ang sitwasyon anong saloobin sa paggawa ang ipinakikita ng bawat isa.
a. Wala siyang tiwala sa kanyang kakayahan. Laging nasa isip niya na hindi niya kaya at
kailangan niya ang tulong ng iba.
b. Madalas siyang nahuhuli sa klase. Lagi niyang binabantayan ang takbo ng orasan. Ang
malaking panahon ay nauubos sa pakikipagkwentuhan.
1. Pagganyak
Pagpapakita ng larawan ng isa ri g produkto na may magka-ibang disenyo.
2. Paglalahad
Pagtatanong sa mga bata kung alin sa dalawang produkto ang may mataas na uri. Paano
nakikilala ang isang produktong may maayos na pagkakagawa?
3. Talakayan
Ano ang maaring idagdag sa plorerang ito upang maging maganda at kahali-halina sa
paningin ng mga tao?
4. Pagpapahalaga
Ano ang kailangan nating gawin upang di masira o mapintasan ang ating gawa?
5. Ano ang mga ugaling ipinakikita ng taong may mababang pamantayan sa paggawa?
6. Paglalapat
Paggugrupo-grupo ng mga batao Bawat grupo ay bibigyan ng kartolina na may nakaguhit

na isang bagay. Magtutlong-tulang ang miyembro sa grupo upang mapaganda o maging
maayos ang larawan. Gumamit ng lapis at krayola sa paggawa.
IV. PAGTATAYA:
Sagutin ng Oo o Hindi ang mga pahayag sa ibaba.

1. Kapag tinatamad ako, hindi ko tinatapos ang aking gawain.
2. Kung mahirap ang gawain lagi akong nagsisikap.
3. Inuuna ko ang paglalaro bago ko gawin ang PAGTATAYA.
V. TAKDANG-ARALIN:
Gumawa ng isang bagay o produkto na sa palagay ninyo ay pwedeng-pwede na.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Nakapaghahambing ng maaaring mangyari sa pamumuhay kung hindi ipinakikita ang rnga kanais
nais na saloobin at pagpapahalagang may kaugnayan sa paggawa.
II. PAKSA:
Paghahambing sa Uri ng Pamumuhay aya sa Ipinakikitang Wastong Saloobin at Pagpapahalaga sa

Paggawa.
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 pp. 123 - 128

Kagamitan: tsart ng awit, larawan, plaskard
III. PAMAMARAAN:
1. Pagmamasid sa larawan ng iba't ibang manggagawa. Pagkilala sa gawain ng mga ito;

2. Pag-awit
Wastong Saloobin sa Paggawa
1. Pagtalakay sa mga kanais - nais na saloobin sa paggawa.
2. Ano ang mangyayari sa mga produkto kapag mahusay ang pagkakagawa? Ano naman ang
mangyayari sa mga ito kung hindi mahusay ang pagkakagawa?
3. Ipaaawit na muli ang awit
4. Itanong ang mensaheng hatid ng awit
1. Paglalahat
Mga gabay na tanong

 Nakatutulong ba sa manggagawa ang pagkakaroon ng kanais - nais na saloobin at tiyaga
sa paggawa? Bakit?
2. Paglalapat
Pagpapalawak ng aralin sa pamamagitan ng Semantik Web. Anu - ano ang maaaring

maging epekto ng kanais nais na saloobing sa paggawa.?
IV. PAGTATAYA:
1. Ano ang mangyayari kapag masisipag ang mga manggagawa?
a. madali silang mapapagod c. lalaki ang pamayanan
b. lalaki ang kita ng bansa d. walang pagbabago sa bansa
2. Ang taong may mababang pagtingin sa paggawa ay __________.
a. mahihirapang makakuha ng trabaho
b. madaling makahanap ng trabaho
c. mapagkaibigan
d. mahusay makisama
V. TAKDANG-ARALIN:
Isaulo ang awit.

Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipapaliwanag ang maaaringmangyari dahilan sa pagpapabaya sa gawain
Pagpapahalaga: Paghuhusay ng anumang gawain/pag-aral nanang mabuti.
II. PAKSA:
Sanggunian: Epekto Ng Pagpapabaya Sa Gawain Sanggunian: Sibika at Kultura 3pp. 129 - 132
Kagamitan: larawan, movie roll
III. PAMAMARAAN:
1. Alam ba ninyo na tayo ay nagbebenta ng ating mga produko sa ibang bansa?

2. Ano kaya ang dahilan at nagustuhan ng taga ibang bansa ang mga produkto natin?
1. Pagpapakita ng mga larawan sa movie tungkol sa mga sumusunod na sitwasyon:

 batang naglalaro ang isang bata ay nag-aaral
2. Paghingi sa reaksyon ng mga bata sa ipinakitang larawan.
3. Pagpapaliwanag ng mga bata sa magiging epekto kapag ang mga sumusunod na tao ay
nagapabay sa gawain ng isang tao.
4. Papagbigyan ng mga bata ng magiging epekto kapag ang mga sumusunod na tao ay
nagpabaya sa gawain:
Guro pulis manggagawa sa pabrika doctor sapatero mag-aaral

1. Paglalahat
Ano ang maaring mangyari kapag ang isang tao ay nagpabaya sa gawain?
2. Paglalapat
Ngayong malaman mo na ang maaring mangyari kapag nagpabaya ang isang tao sa
kanyang gawain, ano ang dapat mong gawin bilang mag-aaral?
IV. PAGTATAYA:
Iguhit ang dahon kung ang sumusunod na sitwasyon ay epekto ng pagpapabay sa gawain at iguhit
ang bulaklak kung hinid epekto.
1. Pagpasok nang maaga sa klase.
2. Laging napapagalitan ng kanyang boss si Ben dahil laging huli sa opisina.
3. Napupuri ang manggagawa si Mang Tomas dahil sa kagandahan ng mga ginagawa niyang
muwebles.
V. TAKDANG-ARALIN:
Sumulat ng 5 pangungusap na nagpapahayag ng maring mangyari dahil sa pagpapahayag sa

gawain.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipapaliwanag kung paano nakatutulong sa pag-unlad ng parnumuhay ang mga kanais-nais na

saloobin at pagpapahalagang may kaugnayan sa paggawa.
II. PAKSA:
Kanais-nais na Saloobin at Pagpapaghalagang may Kaugnayan sa Paggawa.
Sanggunian: Sibika at Kultura 3pp. 123 - 128

Kagamitan: larawan, cassette player, tape
III. PAMAMARAAN:
1. Ipaliwanag ang awiting " Magtanim ay Di Biro".

2. Itanong sa mga bata ang nilalarawan ng awit.
1. Pagpapakita ng mga larawan ng iba't ibang manggagawa: mangingisda, kargador sa

palengke, tagahakot ng basura, at iba pa.
2. Ipasagot sa mga bata ang tanong:
a. Dapt bang iakhiya ang gawaing paghahakot ng basura? Pangingisda? At iba pa.
3. Pagkilala ng mga bata na ang mga gawaing nabanggit ay marangal dahil walang batas ng
nilalabag tang mga ita ay dapat ipagmalaki.
4. Pagtalakay sa mga kanais-nais na saloobin at pagpapahalag sa paggawa. .
5. Pagpapahayag ng mga bata na ang taong masipag, masikap, matiyag at may dangal sa
paggawa ay mga kanaisnais na salobin at pagpapahalagang makatutulong sa pag-unlad ng
pamumuhay.
6. Pagsasagawa ng mga kilos lokomotor at dHokomotor sa iba't-ibang gawaing binanggit sa

aralin sa saliw ng tugtugin mula sa tape.
1. Paglalahat
Anu-ano ang mga kanais-nais na saloobin at pagpapahalagang may kaugnasy sa
paggawa?
2. Pagpapalawak sa aralin sa pamamagitan ng Semantic Web.
IV. PAGTATAYA:
Isulat ang katangian sa paggawa ayon sa ipinahayag ng sitwasyon.

1. Maagang pumasok. Ginugugol ang bawat sandali sa paggawa.
2. Hindi umaasa sa tulong ng iba.
3. Hindi tumitigil hanggat hindi natatapos ang gawain.
V. TAKDANG-ARALIN:
Sumulat ng 5 kanais-nais na saloobin at pagpapahayag na may kaugnayan sa paggawa ng totoo

sa iyo.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipapaliwanag ang mga maaring mangyari dahilan sa pagapapabaya sa gawain.
Pagpapahalaga: Kasipagan sa Paggawa
II. PAKSA:
Maaring Mangyari Kung Magpapabaya
Sanggunian: Sibika at Kultura 3pp. 150 154- PELC 3.1

Kagamitan: larawan, plaskard
III. PAMAMARAAN:
1. Magpakita ng larawan ng mga taong:

- nagtatanim ng halaman
- naglilinis sa paligid ng bakuran
Itanong: Alin sa mga gawain ang nais ninyong tularan
1. Ipaawit “Huwarang Manggagawa" himig : Leron-Ieron Sinta

2. Ano ang isinasaad sa bawat talata ng awit?
Ano ang maaring mangyari kung hindi ka papasok sa tamang oras?
3. Itanong kung ano pa ang maaring mangyari kung magpapabaya sa gawain.
4. Talakayin ang maaaring mangyari kung magpapabaya sa gawain.
1. Pagbuo ng ng isipan tungkol sa aralin.
Hindi aasenso o magtatagumpay ang taong pabaya sa gawain o hindi isinasagawa ang
gawain sa tamang oras.
2. Pagpapahalaga
Bakit hindi dapat magpabaya sa anumang gawain? Ano ang maaring mangyari sa taong
pabaya sa gawain.
IV. PAGTATAYA:
Basahin at unawain ang mga pangungusap. Isulat ang malaking T kung tama ang sagot at
malaking M kung mali.
1. Uunlad ang buhay ng taong payapa sa tungkulin.
2. Ang taong maagap ay aasenso at uunlad.
3. Dapat tanggapin ang una ng nakakatanda nang buong puso.
4. Gawin ang mga gawain sa tamang oras.
5. Ang taong palaasa sa kapwaay magtatagumpay.
V. TAKDANG-ARALIN:
Gumawa ng listahan o talaan ng mga bagay na maari mong gawin upoang ikaw ay magtagumapy.
Halimbawa: pag-aalaga ng hayop. Ano pa ang maari ninyong gawin?
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipapaliwanag ang maaaring mangyari sa pamumuhay ng mga modelong manggagawa.
Pagpapahalaga: Sipag, Tiyaga, Pagtitiwala sa Sarili.
II. PAKSA:
Pamumuhay ng mga modelong manggagawa
Sanggunian: Sibika at Kultura 3

Kagamitan: papel/larawan ng iba’t-ibang manggagawa.
III. PAMAMARAAN:
1. Magtatanungan ang mga bata tungkol sa iba't-ibang uri ng gawain. Pag-uusapan kung bakit
mahalaga sa bawat tao ang pagkakaroon ng gawain.
1. Ipasabi sa bata ang mga sumusunod na tugma.

- Gurong matiyaga ang tawag sa akin sa bata laan puso ko't damdamin.
- Magsasaka akong hamak sa paningin pagkain ng madla nakasalalay sa akin.
2. Itanong ang mga katangian ng mga modelong manggagawa
- Pagtitiwala sa sariling kakayahan
- Mabuting saloobin sa paggawa
1. Pagbubuo
Anong uri kaya ng pamumuhay ang matatamo ng isang modelong magngagawa? Hayaan
ang mga bata na makilahok sa talakayan.
2. Paglalapat - Lagyan ng tsek () ang mga katangian ng isang modelong manggagawa at ekis
( x) ang hindi.
_______ 1. Nag-aaksaya ng oras
_______ 2. Masipag at matiyaga
_______ 3. Pamimili ng Gawain
IV. PAGTATAYA:
Sagutan ang mga sumusunod na ta

1. Sino ang magkakaroon ng higit na buhay?
a. ang taong namimili ng trabaho c. ang taong tamad
b. ang taong ginagamit nang husto ang kakayahan d. ang taopng mabisyo
2. Ang modelong manggagawa ay dapat:
a. tularan c. kalimutan
b. kalimutan d. awayin
V. TAKDANG-ARALIN:
Gumawa ng listahan ng katangian ng isang modelogn manggagawa.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Natatalakay ang mga paraan kung apaano maipapakita sa sariling pamumuhay ang mga saloobin
at pagpapahalagang nakatutulong sa maunlad na pamumuhay sa paglahok sa gawaing marangal.
Pagpapahalaga: Pakikiisa
II. PAKSA:
Paglahok sa Gawaing Marangal

Kagamitan: larawan ng mga taong nagtatrabaho
III. PAMAMARAAN:
1. Sagutin ang mga tanong.

a. Bakit nagiging maunlad ang isang pamayanan?
b. Anong uri ng mamayan ang naninirahan sa isang maunlad na pamayanan
1. Ipasabi sa bata ang mga sumusunod na tugma.
- Taong naglilinis ng kapaligiran

- Mga batang namimili ng bote mga babaing nagtitinda ng pagkain.
2. Pagbubuo
Itanong sa mga bata kung ano ang kanilang nararamdaman kung sila ay gumagawa ng
iba't-ibang gawaing marangal.
3. Paglalapat
Ganyakin ang mga bata na sumulat ng kuwento tungkol sa iba't-ibang larawan na nakita.
Ipabasa sa mga bata ang kanilang naisulat at ipasagot ang mga tanong:
a. Anu-ano ang mga gawaing marangal na nasalihanjnagampanan ninyo?
b. Ano ang maaring mangyari sa mga taong lumalahok sa gawaing marangal?
IV. PAGTATAYA:
Sagutan ang mga tanong:
1. Alin sa mga sumusunod ang gawaing marangal?
a. paghingi ng tulong
b. pagnanakaw
c. pagdadrug
d. paninira sa kapwa
2. Ano ang dapat gawin sa gawaing marangal?
a. itago
b. kalimutan
c. ipagmalaki
d. ikahiya
V. TAKDANG-ARALIN:
Maglista ng iba't-ibang gawaing marangal na inyong nakikita sa pamayanan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Nakapagbigay ng mga sitwasyong nakapgpapakita ng gawaing marangal.
II. PAKSA:
Mga Sitwasyong Nagpapakita ng Gawaing Marangal.

Kagamitan: mga larawan
III. PAMAMARAAN:
1. Magkakaroon ng pahulaan tungkol sa iba't-ibang uri ng gawain.
1. Sa pamamagitan ng larawan ipakikita ang iba't-ibang sitwasyon na naglalahad ng mga

gawaing mararangal tulad ng:
a. gurong nagtuturo
b. metro adide na naglilinis
c. pulis na nanghuhuli ng masamang tao
2. Pagbibigay ng mga tanong tungkol sa mga ipinakitang larawan

a. Dapat bang tularan ang mga ganitong uri ng manggagawa?
b. Anu-anong mga katangian mayroon sila?
1. Pagbubuod
Patnubayan ang mga bata sa pagbuo ng konsepto sa pamamagitan ng tanong.
a. Ang lahat ba ng gawain ay marangal?
b. May mga gawaing marangal at mayroong hindi.
c. Magbigay ng sitwasyon na nagpapakita ng gawaing marangal.
2. Paglalapat
Pagbibigay ng mga sitwasyon nagpapakita ng gawaing marangal
IV. PAGTATAYA:
Sumulat ng isang sitwasyon na nagpapakita ng gawaing marangal
V. TAKDANG-ARALIN:
Bumuo ng pangkat. Magdala ng sitwasyon na nagpapakita ng gawaing marangal.
Remarks:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipapaliwanag kung paano nakatutulong sa pag-unlad ng parnumuhay ang mga kanais-nais na

saloobin at pagpapahalagang may kaugnayan sa paggawa.
Pagpapahalaga: Kasipagan sa Paggawa
II. PAKSA:
Sanggunian: Sibika at Kultura 3pp. 123 - 128

Kagamitan: Sipi ng awit na "Huwarang Manggagawa: larawan ni Juan Tamad na naghihintay na
malaglag ang hinog na bayabas sa puno.
III. PAMAMARAAN:
1. Pagganyak
Ipakita ang larawan ni Juan Tamad. Isalaysay ang kuwento na· sa halip na umakyat si
Juan Tamad sa puna ng bayabas ay nahiga siya sa tapat nito, ibinuka ang bibig at hinintay na
malaglag ang hinog na bunga. Hindi nalaglag ang bayabas dahil dinagit ito ng isang malaking
ibon.
2. Panlinang ng kaisipan
Pag-usapan ang kwento. Nakakain ba ng bayabas si Juan? Bakit? Anong katangian

mayroon si Juan? Maganda ba ang katangian niya? Bakit?
1. Ipaawit ang "Huwarang Manggagawa" sa himig ng Leron Leron Sinta.
2. Pag-usapan ang nilalaman ng awit.
- Tungkol saan ang awit?

- Anong katangian mayroon si Carmela? Si ka Inggo?
- Dapat ba silang maging huwaran o tularan? Bakit?
3. Anu-ano ba ang mga katangiang dapat taglayin ng isang uliran o huwarang manggagawa?
4. Talakayin kung ana ang mangyayari sa isang manggagawa kung tag lay niya ang mga
katangian ng isang ulirang manggagawa.
2. Pagpapahalaga
Bakit kailangan ng ating bansa ang mga ulirang manggagawa?
IV. PAGTATAYA:
Basahin at unawaing mabuti ang sinasabi sa bawat pangungusap o tanong. Piliin ang titik ng
tamang sagot at isulat sa sagutang papel.
1. Isang Metro Aide si Aling Rita. Masaya niyang ginagawa sa araw-araw ang pagwawalis ng mga
kalsada. Hindi siva napipikon sa biro ng kanyang kapitbahay. Anong katangian ang ipinapakikita ni
Aling Rita?
a. mahiyaing tao
b. matulungin sa kapwa
c. marunong magpahalaga sa gawain
d. ang paggawa ay mahalaga sa bayan
2. Anong katangian ng mga mangagawa kung maaga silang pumapasok at bawat sandali ay
ginugugol sa pagtapos ng gawain?
a. masipag at mapamaraan
b. maagap at matiyaga
c. masikap sa gawain
d. may mataas na pamantayan sa paggawa
V. TAKDANG-ARALIN:
Kung ikaw ay isang manggagawa anu-anong katangian ang ibig mong taglayin? Ipaliwanag ang
iyong sagot.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naibibgay ang buong atensyon ginagawa.
Pagpapahalaga: Pagkakaroon ng tiwala sa sarili.
II. PAKSA:
Pagkakaroon ng tiwala sa sarili. Pagpapahalaga sa Gawain- pagbibigay ng atanesyon sa gawain.
Sanggunian: PELC 5.2, Pag-unlad sa pamumuhay 3, pp 115117

Kagamitan: puppet, larawan
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral- Bilugan sa loob ng halo-letra ang mga katangian ng ulirang manggagawa.

M M M B L H G M
A A A R E P A A
T H S I K A N R
I U I I U L D A
y S P A K A y N
A A A U M A R G
G Y G A W S P A
A N T O K A U L
2. Pagganyak
Ipakita ang larawan ng nasusunog na niluluto
Itanong - Bakit nasunog ang larawan?
Kung nasa pagluluto ang atensyon, masusunog kaya ang iniluluto?
1. Pagbasa ng isang maikling kwento sa isang manila paper.

2. Pag-usapan ang kwento na binasa. Paghambingin kung sino sa dalawang mananahi ang
mainam. Bakit?
3. Itanong kung bakit kailangan ituon ang buong atensyon sa anumang ginagawa. Ano ang
maaring mangyari kung hindi pahahalagahan ang gawain?
4. Magkaroon ng pangkatang gawain 3 pangkat
Magpagawa sa bawat pangkat ng katulad ng unang sitwasyon na ipinapakita ang

magagandang bunga o kahihinatnan.
Gabayan ang mga bata sa pagbuo ng kaisipang- ang pagbibigay ng buong atensyon sa
anumang ginagawa ay nagbubunga ng magaganda.
2. Pagpapahalaga
Bakit dapat nating ituon ang ating pansin sa ating ginagawa? Maari bang pagsabayin ang
2 gawain? Bakit? Ano ang mangyayri?
IV. PAGTATAYA:
Lagyan ng tsek ang pahayag na sa palagay mo at tama.
Pahayag Oo Hindi
1. Upaang makapagaral akong mabuti papatayin ko muna ang radyo.
2. Kung mahirap ang gawain lagi akong magsisikap.
3. Inuuna ko ang paglalaro bago ko gawin ang takdang aralin.
V. TAKDANG-ARALIN:
Ano ang maaring mangyarinsa sitwasyong ita kung itutuon mo ang iyong buong
atensyon 0 pansin?
1. Kung tatawid ka sa daang maraming dumadaang sasakyan.
2. Kung nalalapit na ang iyong pagsusulit.
3. Kung ikaw ay pinagbabantay ng iyong nakababatang kapatid.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipapakita ang pagpapahalagang paggawa tulad ng mapapabuti ang ginagawa.
Pagpapahalaga: Pagpapahalaga sa paggawa
II. PAKSA:
Pag-aaral kung paano mapapabuti ang anumang bagay na ginagawa PELC 5.3
Sanggunian: Sibika at Kultura 3, Batayang Aklat pp.129-135

III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral
- Huwag nang ipagpagbukas ang magagawa mo ngayon.
- Kung may tiyaga may nilaga
- Ang panahon ay ginto
a. huwag mag-akasaya ng panahon
b. gawin kaagad ang mga gawain
c. magagawa ang isang bagay kung ito gagawin
2. Paggayank
Ganyakin ang mga bata sa iba't-ibang gawain sa larawan. Sabihin na maari nilang
mapabuti at maganda ang kanilang gawain kung ito ay masusi nilang pag-aralan.
3. Paglinang sa kaisipan
Anu-ano ang mga gawain ng mga tao sa larawan?
Pano nila ginagawa ang mga gawain?

1. Pagbuo ng suliranin
Gabayan ang mga bata sa pagbuo ng suliranin tulad ng.
a. Ano ang tawag sa taong namimili ng gawain at ayaw marumihan ang kamay?
b. Ano ang tawag sa mga taong mabagal gumawa, madalas mahuli sa pagpasok at
laging binabantayan ang takbo ng oras?
2. Pagbibigay hinuha - Isulat sa pisara ang lahat ng haka-haka.

3. Pagpaplano ng Aralin.
4. Pangongolekta ng data
Pagbasa sa aklat ng mga bata, pagsaliksik sa silid aklatan at panayam.
5. Pag-uulat ng bawat pangkat.
Sa ginagawang talakayang ano ang natutuhan ninyo tungkol sa kung paano isasagawa
ang mga gawain.
2. Pagpapahalaga
Ano ang masasabi sa mga gawaing pinagaralan bago isagawa?
IV. PAGTATAYA:
Lagyan ng tsek kung tama ang gawain at ekis kung hindi.

1. Nagsimula agad sa gawain.
2. Iniiwang hindi tapos ang gawain.
3. Ipinapagawa sa iba ang gawain.
4. Nagkukusa sa gawain.
5. Inuulit ang gawain kapag hindi maganda ang pagkakagawa.
V. TAKDANG-ARALIN:
Sumulat ng isang karanasan tungkol sa gawain na ibinigay ng iyong nanay. Ipaliwanag kung
paano ita isinagawa at naging maganda ang resulta.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Napag-aralan kung paano mapapabuti ang anumang bagay na dapat gawin.
Pagpapahalaga: Paglalaan ng panahon at atensyon sa mga gawain.
II. PAKSA:
Sanggunian: Pagpapaunlad sa Pamumuhay 3 p. 115-117 PELC 5.3

Kagamitan: larawan
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral sa nakaraang aralin
2. Pagganyak
Pangkatin ang mga bata sa apat. Bigyan ang bawat pangkat ng envelop na may lamang
pira-pirasong papel na may sulat. Ipabuo ito sa mga bata.
1. Ipakita ang larawan ng sumusunod:
a. batang nag-aaral at pinapatay ang radio.
b. nanay na nagluluto
2. Itanong sa mga mag-aral kung paano makakatulong sa pagpapabuti ng gawain ang bawat
larawan- Halimbawa:
a. Upang makapag-isip ako ng maayos, papatayin ko muna ang radyo.
3. Itanong sa mga mag-aaral kung ang kalagayang inilalarawan ay ginagawa nila.
4. Magkaroon ng talakayan kung paano mapapabuti ang gawain.
1. Paglalahat
Paano ninyo mapapabuti ang mga gawain?
2. Paglalapat
Sakit kailanganng pagbutihin ang
IV. PAGTATAYA:
Lagyan ng tsek ang tamang hanay ng tseklis

Mga Katanungan Tama Mali
1. Mga pagpapahalaga sa gawain ay nakatutulong ng malaki sa
kaunlaran.
2. Iwasan ang patingin-tingin sa T.V. kapag nag-aaral ng aralin.
V. TAKDANG-ARALIN:
Bilang mag-aaral sumulat ng rekomendasyon kung paanong ang isang gawain ay makabubuti sa
paaralan. Magtala ng tatlo hanggang limang pamamaraan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipapakita ang mga saloobin at pagpapahalagang may kaugnayansa paggawa tulad ng

pagsisikap ng mahigitan pa o higit sa mapabuti ang sariling gawa kung ihahambing sa dating ginawa.
Pagpapahalaga: pagsisikap na mapaunlad ang gawain.
II. PAKSA:
Pagpapahalagang may Kaugnayan sa paggawa PELC 5.4
Sanggunian: Sibika at Kultura 3, akalat pp. 129-135

Kagamitan: mga larawan ng gawain paaralan at pamayanan
III. PAMAMARAAN:
1. Pagganyak
Magdaos ng isang laro. Tumawag ng bata para kumuha ng papel na ma nakasulat na
iba't-ibang gawain sa tahanan at paaralan.
2. Paglinang ng kaisipan sa pamamagita ng mga larawan ng nagpapakita ng iba ibang gawain

ng pag-aalaga ng bata, paglilinis ng bata, paglilinis ng baha pagpapakain ng hayop sa
tauhan.
1. Ipasagot sa mga bata ang tanong na.
Paano mo mapapabuti ang mga trabaho na inyong ginagawa.

2. Magkakaroon ng pagbabahaginan ang mga bata.
Pabayaan ang mga bata na ibahagi ang mga gawain sa tahanan at paaralan.
3. Paghatiin ng mga bata sa tatlo. Ipagawa ang mga sumusunod:
a. Anu-ano ang mga gawaing maaaring maitutulong sa magulang?
b. Anu-ano ang mga gawaing maaaring magawa mo sa pamayanan?
5. Pagsusuri sa tsart na matapos
6. Pagbibigay ng iba pang halimbawa kung paano mapagsisikapang mapapabuti ang sariling
gawain.
Ano ang masasabi ninyo sa mga gawain?
2. Pagpapahalaga
Gumawa ng isang pangungusap na nagpapahayag ng pagpapabuti at pagpapaunlad sa

mga gawain.
IV. PAGTATAYA:
Lagyan nmg tsek ang mga pangungusap na nagsasaad ng pagsisikap ng mapabuti ang gawain, at
ikaw ay hindi.
____ 1. Laging humingi ng tulong sa iba.
____ 2. Gumagawa kahit hindi inuutusan
____ 3. Ginagawa ang gawain ng kahit papaano lamang.
V. TAKDANG-ARALIN:
Makipanayam sa isang kapitbahay na huwaran sa kaniyang gawain. Ikuwento ang kanyang

karanasan sa klase.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Napahalagahan ang gawaing manual tulad ng paggawa ng maluwag sa kalooban ng mga gawain
sa tahanan, sa paaralan o sa pamayanan
Pagpapahalaga: Paggagwa ng Anumang Gawain nang Maluwag sa Kalooban.
II. PAKSA:
Pagpapahalaga sa mgma gawaing Manual sa Tahanan, Paaralan at Pamayanan.
Sanggunian: PELC 6.1 Sibika at Kultura 3, batayang Aklat, pp. 134-135.

Kagamitan: magic box, tasrt, mga larawan ng mga gawain sa tahanan, paaralan at pamayanan.
III. PAMAMARAAN:
1. Pagganyak
Magdaos ng isang paghulaang lara (guessing gameD). Tumawag na isang bata para bumunot ng istrip
ng papel na my a nakasulat na ibat-ibang gawain sa paaralan, tahanan at pamayanan na nasa loob ng
magic box.
2. Paglinang ng kaisipan sa pamamagitan ng mga larawan na nagpapakita ng mga gawaing

manual, tulad ng paglilinis ng bahay, paglilinis ng silid-aralan, pamumulot ng basura, atbp.
1. Bigyan ng 5 minuto ang mga bata upang masagot ang tanong na:
Paano ka makatutulong sa mga gawain sa tahanan?
2. Magkaraon ng pagbabahaginan
- Hayaanng ibahagi ng mga· bata sa kanilang kaklase ang mga gawain niya sa kanilang
tahanan.
3. Magkaraon ng pangkatang gawain.
Pangkatin ang mga bata sa tatlo. Ipagawa ang mga sumusunod:
a. Anu-ano ang gawaiong manual sa tahanan? Paano ninyo ita ipinahahalagahan?
b. Anu-ano ang mga gawaing manula sa paaralan? Paano ninyo ito ipinahahalagahan?
5. Pagsusuri sa tsart na natapos.
6. Pagbibigay ng iba pang halimbawa ng pagpapakita ng pagpapahalaga sa mga gawain.
Batay sa ating ginagawang pag-aaral, ana ang masasabi ninyo sa mga gawaing manual?
2. Pagpapahalaga
Gumawa ng isang pangako na pagpapahayag ng pagpapahalaga sa mga gawain.
IV. PAGTATAYA:
Gumuhit ng kamay  sa mga pangungusap na nagpapakita ng pagpahalaga sa gawaing manual.

____ 1. Pag-aayos ng silid-tulugan bago ito iwanan sa umaga.
____ 2. Pagpapaubaya sa pagliligpit ng pingkainan sa nanay o kapatid.
V. TAKDANG-ARALIN:
Gumawa ng poster sa ¼ na cartolina na nagpapakita ng mga tauhan ng nagpapahalaga sa mga

gawain sa tahanan, paaralan o pamayanan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipagmamalaki na anumang gawaing marangal ay nakatutulong sa pagpapaunlad ng

pamumuhay.
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa Gawaing Marangal
II. PAKSA:
Gawaing Marangal – Nakatutulong sa Pagpapaunlad ng Pamumuhay
Sanggunian: Pag-unlad sa Pamumuhay 3, pp.97-102

Kagamitan: mga tsart, situation cards, komik istrip
III. PAMAMARAAN:
1. Balik-aral
Mga gawaing itinuturing na marangal
tsuper kargador
panadero shoe shine
katulong karpentero
2. Pagganyak
Pagbasa ng isang komik strip na hindi natapos na usapan, hikayatin ang mga bata na
magbigay ng magandang wakas.
3. Pag-usapan ang pagsasadulang ginawa ng mga bata upang malinang ang mga kaisipang:
Marangal na gawain
Tulong sa pagpapaunlad ng pamumuhay
1. Pagbasa ng isang maikling kwento
2. Pag-usapan ang kwentong nabasa. Ipatala sa tsart nito ang mga katangian ng gawaing
mayroon si Mang Crisanto at kung ano ang naging bunga nito.
Katangian ni Mang Crisanto Katangian ng hanapbuhay ni Resulta ng hanapbuhay ni

Mang Crisanto Mang Crisanto
3. Suriin ang tsart na nabuo
Ano ang uri ng gawain mayroon si Mang Crisanto?
Magpakita sa mga bata ng mga katulad sitwasyon na nagpapakita na ang gawaing

marangay ay nakatutulong sa pagpapaunlad ng pamumuhay.
5. Pagbibigay-puna sa ginawang dula-dulaan.
1. Pagbuo ng ginagawang dula-dulaan, gabayan ang mga bata sa pagsasabing:

Ang anumang gawaing marangal ay mnakatutulong sa pagpapaunlad ng pamumuhay
kaya't di dapat ikahiya.
2. Pagpapahalaga
Ano ang dapat nating maging saloobin kapag tayo ay nakakakita ng mga taong
gumagawa ng marangal na gawain?
IV. PAGTATAYA:
Isulat ang Oo kung tama ang gagawin at Hindi kapag mali

____ 1. Mababa ang uri ng gawain kapag hindi ka nakasuot ng magarang damit.
____ 2. Sa paggawa ang nakakamit na pagiging maunlad.
____ 3. Mababa ang uri ng gawain kung maliit ang sahod na tinatanggap.
V. TAKDANG-ARALIN:
Sumulat ng isang salawikain o kasabihan tungkol sa marangal na gawain.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. LAYUNIN:
Naipagmamalaki ang anumang gawaing marangal ay nakakatulong sa sarili at sa kapwa.
Pagpapahalaga: Pagmamalaki sa Gawaing Marangal
II. PAKSA:
Gawaing Marangal - Nakakatulong sa Sarili at sa Kapwa
Sanggunian: PELC II, 7.2; Sibika at Kultura III, Batayang aklat, pp. 125126
Pilipinas, Ang Ating Bansa III, pp. 170
Kagamitan: Sipi ng awit na "Gawaing Marangal", mga tsart, activity card, pentel pen, Manila paper
III. PAMAMARAAN:
1. Pagganyak – pag-awit ng awit na “Gawaing Marangal”
2. Paglinang ng kaisipan
Pag-usapan ang nilalaman ng awit.
a. Anu-ano ang itinawag sa gawaing nabanggit?
b. Bakit ito tinawag na marangal na gawain?
1. Ipakita ang larawan ng mga sumusunod:
a. Tagapaglinis ng daan.
b. Kargador ng gulay sa palengke
2. Ipagpatuloy ang aralin sa pamamagitan ng pagbibigay-katangian sa mga nasabing gawain

kung bakit ito itinuturing na marangal.
3. Magkaroon ng isang pambatang gawain. At ipatala ang mga tulong na naibibigay ng mga taong
gumagawa ng marangal na gawain tulad ng tagapaglinis ng daan, tagahakot ng
basura.Pangkatin ang mga mag-aaral sa lima.
4. Pag-uulat ng kumakatawan ng pangkat.

5. Magbigay pa ng halimbawa ng iba pang marangal na gawain na nakatutulong sa sarili at sa
kapwa.
Sa ginawang talakayan, ana ang natutuhan ninyo tungkol sa mga gawaing nabanggit?
2. Pagpapahalaga
Ano ang masasabi mo sa gawing marangal?
IV. PAGTATAYA:
Gumuhit ng tala (star) kung tama ang gawain. Lagyan ng ekis kung hindi.
______ 1. Nais ni Jose na mapakapagpatuloy sa pag-aaral. Namasukan siya bilang katulong ng isang
mayaman.
______ 2. Matiyagang gumagawa sa bukid ang
magsasakang si Mang Berting. .
______ 3. Ayaw ni Lando na mamasukan na tagahugas ng pinggan sa kantina ni Aling Bety.
V. TAKDANG-ARALIN:
Gumupit ng larawan nang marangal na gawain. Idikit sa coupon bond at sumulat ng ilang
pangungusap tungkol sa tulong na naibibigay ng nasa larawan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
________________________________________
4th
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nauunawaan na ang bawat mamamayan ay may karapatang tumanggap ng paglilingkod sa

pamahalaan
Pagpapahalaga: Pagpapalawak ng Karunungan
II. Paksa:
Libreng Pag-aaral sa Mababa at Mataas na paaralan
Sanggunian: BEC-PELC A.1. 1. 1. 1. 1.1

Sibika at Kultura 3 Edith A. Doblada
TM pahina 92-94 SA pah. 142-143
Kagamitan: larawan ng isang paaralan, tsart ng awit
III. Pamamaraan:
 900 Gusaling Pampaaralan sa mga Barangay na walang paaralan, ipinagkaloob na sa lalong

madaling panahon.
 Magdaragdag ng mga guro sa mga lugar na kailangan. Sisimulan na.
1. Pagganyak
Pagpapakita ng larawan ng isang paarlaan
Sabihin:
Magbigay kayo ng isa o dalawang pangungusap na masasabi ninyo tungkol sa larawang

ito.
2. Paglalahad: (Graphic Organizer)

Pagtatanong tungkol sa inawit. Gawin ito sa paraang nakabalangkas sa ibaba. Tungkol
saan an gating inawit? Alin ang may proyekto sa paglilingkod na pang-edukasyon?
3. Talakayan:
Palawakin ang talakayan mula sa nabuong balangkas.
Sabihin:
Bakit nagkakaloob ang pamahalaan ng paglilingkod na pang-edukasyon? Anu-ano ang

nasasakop ng elementarya, sekundarya, kolehiyo at bokasyonal?
4. Pagpapahalaga:
Ano ang layunin ng pamahalaan sa pagkakaloob ng libreng pag-aaral?
1. Pagbubuo:
Ipabuod ang mga natutuhan sa araw na ito.
 Mapalawak ang antas ng karunungan ng mga mamamayan

 Mahikayat ang mga batang nasa hustong gulang na pumasok sa paaralan
 Mapigilan ang walang kabuluhang
 paghinto o pagtigil sa pag-aaral ng mga bata
IV. Pagtataya:
Lagyan ng tsek () ang tumutukoy sa pagtulong na ibinibigay ng pamahalaan ukol sa libreng
pagaaral sa mababa at mataas na paaralan.
_____ 1. Pagtiyak kung ana ang itinuturo sa paaralan.
_____ 2. Pagbibigay ng pabahay sa mga guro at mag-aaral.
_____ 3. Pagpapaayos ng mga kalsada.
V. Takdang-Aralin:
Mga-interbyu ng mga mag-aaral sa pamayanan na nag-aaral ng Libre sa mga paaralang

elementarya at sekundarya. Ilista ang kanilang mga pangalan sa isang pirasong papel.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nasasabi ang mga katangiang inaasahan sa mag-aaral sa mababa at mataas na paaralan
Pagpapahalaga: Pag-aaral na mabuti
II. Paksa:
Pagsabi ng mga Katangiang Inaasahan sa Magaaral sa Mababa at Mataas na Paaralan
Sanggunian: BEC-PELC A.II.1.2

Sibika at Kultura 3 Edith A. Doblada BA pah. 142-143
Kagamitan: tsart ng tula, tsart ng mga istratehiyang kakailanganin
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral (laro)
Gawin ang larong "Give It Back to me" o Ibalik Mo Sa Akin. Gawin ang ganito.
 Hayaang kumuha ng partner ang mga batao
 Pagharapin ang dalawang bata.
 Magtanungan sila tungkol sa katangian ng mga Pilipino. Ipalarawan ang katangiang ito.
1. Pagganyak (Tula)
Ipabigkas sa mga bata ang isang tula upang ganyakin sila sa mga katangiang inaasahan sa
pag-aaral.
2. Paglalahad:
Pag-usapan ang ukol sa tula na binasa ng mga batao Simulan ang paglalahad ng aralin sa
patnubay ng istratehiyang nakaguhit sa ibaba.
Sabihin:
Sino ang may proyekto ng libreng pagaaral sa mababa at mataas na paaralan? Anu-anong
mga katangiang inaasahan upang makamit ang karunungan sa pagaaral?
1. Paglalahat:
Anu-ano ang mga katangiang inaasahan sa mag-aaral sa mababa at mataas na paaralan?
2. Pagpapahalaga:
Paano makakamit ang mga katangiang inaasahan na isang mag-aaral?
3. Paglalapat:
Magpadikit o gumuhit ng larawan sa kwaderno. Sa ibaba nito, magpasulat ng limang

katangian upang mapaunlad ang kanilang pag-aaral.
IV. Pagtataya:
Isulat ang guhit bago dumating ang bilang ang T kung ang pangungusap ay tama; isulat ang M
kung mali.
_____ 1. Walang bayad ang pag-aaral ng bata sa mababang paaralan na publiko.
_____ 2. May bayad ang pag-aaral ng mga mag-aaral sa mataas na paaralan kapwa sa paaralang
publiko at pribado.
V. Takdang-Aralin:
Muling balikan ang mga ininterbyung mag-aaral at tanungin kung dapat bang ipagpatuloy ng
pamahalaan ang pagbibigay ng libreng pag-aaral sa mababa at mayaas na paaralan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang paglilingkod na tinatanggap sa pamahalaan tulad ng proteksyon sa buhay at ari-

arian.
Pagpapahalaga: Pagmamalasakitan at pag-ibig sa kapwa
II. Paksa:
Pagkilala sa Paglilingkod na Tinatanggap sa Pamahalaan Tulad ng Proteksiyon sa Buhay at Ari -

arian
Sanggunian: BEC-PELC 2.1.2.1.2.1

Manwal: Sibika at Kultura 3 ni Lydia N. Agno pahina 134-136 BA pahina 180-184
Kagamitan: mga larawan ng tao sa pang-araw-araw na Gawain, larawan ng ari-arian ng mga tao,
istrip ng kartolina, puzzle
III. Pamamaraan:
1. Ilahad ang puzzle na ito sa dalawang piraso ng manila paper.
1. Pagganyak:
 Ihanda ng guro ang istrip na nakasulat ang mga salita sa puzzle.
 Pagpapakita ng larawan ng mga tao sa kanilang pang-araw-araw na Gawain at larawan
din ng kanilang ari-arian.
2. Paglalahad:
Ipalilala ang iba’t-ibang paglilingkod ng pamahalaan sa tulong ng mga larawan. Ilagay sa

pocket chart ang mga strip ng kartolina na nabuo mula sa puzzle.
3. Talakayan:
Sagutin ang Discussion Web sa ibaba sa pamamagitan ng pagsagot sa tanong ng Oo o

Hindi at pagbibigay ng suporta sa sagot. (nasa shart)
1. Pagbubuo:
Gabayan ang mga rnag-aaral sa pagbibigay ng mga paglalahat tungkol sa aralin.

a. Mahalaga ang buhay ng tao.
b. Kailangan na bigyang proteksyon ang buhay ng tao.
c. Dapat ding pangalagaan ng pamahalaan ang buhay ng tao.
2. Paglalapat:
Magbigay ng mga mungkahi kung paano ma'bibigyang proteksyon ang buhay at ari-
arian? Bakit? Ano ang dapat maging damdamin sa iyong kapwa?
IV. Pagtataya:
Kilalanin ang mga ahensiya ng pamahalaan na nagbibigay ng paglilingkod sa buhay at ari-arian

ng mga tao. Magbigay ng ilang patunay o halimbawa na kung paanong ang mga sumusunod na salita
sa ibaba ay nagbibigay ng proteksyon sa buhay at ariarian ng tao.
1. PAGASA
2. Bumbero
3. Sundalo
4. Pulis Trapiko
5. Alagad ng Batas
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng poster sa gawain ng alin man sa mga ahensiyang itu sa pagbibigay ng proteksyon sa
pamumuhay ng tao. Kulayan ito.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naiisa-isa ang iba-ibang paraan ng pagbibigay ng pamahalaan ng proteksiyon sa buhay at ari-

arian
Pagpapahalaga: Katapatan sa pagtataguyod ng tungkulin
II. Paksa:
Pagbibigay ng Pantahanan ng Proteksyon sa Buhay at Ari-arian
Sanggunian: BEC-PELC A.II.2.1.2.102.2

Sibika at Kultura 3 ni Lydia N. Agno pahina 134-136
BA pahinLl 180-184
Kagamitan: tsart ng awit, mga larawan ng kasalukuyang ginagawa ang paglilingkod ukol sa
buhay at uriarian ng tao
III. Pamamaraan:
1. Pagsasanay:
a. Ang pagbibigay ba ng proteksyon ay pinapabayaan? Oo Hindi
b. Ang pangangalaga bas a katiwasayan ay katumbas Oo Hindi
ng pangangalaga sa katahimikan
c. Kung sumaklolo ang isang tao, siya ba ay umiiwas
sa pagkalito.
1. Pagganyak:
Pag-awit ng mga bata sa pangunguna ng guro. Maaaring isulat ito sa manila paper.
Awit: Pakikipagtulangan sa pulisya.
2. Paglalahad:
Pag-usapan ang tungkol sa inawit.
Itanong:
Sino ang tumutulong upang mapangalagaan ang katahimikan ng bayan?
3. Talakayan:
 Ipaulat ang mga impormasyong nasaliksik.

 Ipalahad ang mga kabutihang naidudulot ng mga paglilingkod sa buhay at ari-arian ng
tao.
4. Pagpapahalaga:
Paano maisasagawa ang pagbibigay ng pamahalaan ng proteksyon sa buhay at ari-arian?
1. Paglalahat:
Anu-ano ang mga paraan ang ibinibigay ng pamahalaan sa proteksyon sa buhay at ari-
arian?
2. Paglalapat:
Pumili ng tatlong grupo sa mga mag-aaral upang magsagawa ng "Role Playing". Sabihin
sa kanila na isasakilos nila ang paraan ng pamahalaan sa pangangalaga sa buhay at ari-arian
ng tao. Hayaan ang bawat grupo na pumili kung onong paglilingkod ang gusto nilang
isakilos. Hindi kailangang mahaba ang usapan. Bigyan sila ng pagkakataong makapag-usap
bago magsagawa ng kilos.
IV. Pagtataya:
Isulat kung anong ahensya ng pamahalaan ang tumutulong sa mga sitwasyon sa ibaba nita'.
___ 1. Ayusin ang bubong at tibayan ang ibang bahagi ng bahay bago dumating ang malaks na
bagyo.
___ 2. Inihahanda silang palagi ng pamahalaan upang sumagupa sa mga rebelde o kalaban ng
pamahalaan.
V. Takdang-Aralin:
Magbigay ng mga kaso na naganap sa inyong pamayanan na naglalarawan ng pagbibigay ng

proteksyon ng pamahalaan sa buhay at ari-arian ng mga mamamayan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natutukoy ang ginagawa ng pamahalaan upang mapangalagaan ang kaligtasan ng mamamayan
Pagpapahalaga: Pangangalaga sa kaligtasan ng mamamayan
II. Paksa:
Paglilingkod na Pangkatahimikan at Pangkaayusan.
Sanggunian: Kalinangan pahina 313-316

Kagamitan: mga larawan ng mga taong nangangalaga sa kaligtasan ng mamamayan
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
 Bakit dapat pangalagaan ang ari-arian?

 Anu-ano ang ginagawa ng pamahalaan upang pangalagaaan ang ating ari-arian? Isulat
ang mga sagot sa pisara.
1. Ipabasa ang teksto. Paglilingkod sa Katahimikan at Pangkaayusan – sa pahina 313-316 ng

batayang aklat.
2. Pagsagot sa mga sumusunod na tanong sa talakayan. Ano ang gawain ng mga sumusunod ng
mga taong itinalaga ng pamahalaan upang mangalaga sa katahimikan at kaayusan sa
pamayanan?
a. pulis
b. pulis trapiko at traffic aide
c. sundalo
1. Paglalahat:
 Anu-ano ang ginagawa ng pamahalaan upang mapangalagaan ang kaligtasan ng

mamamayan?
2. Paglalapat:
Bumuo ng tsart na nagpapapkita kung paano pinangangalagaan ng pamahalaan ang

kaligtasan ng mamamayan.
Tagapamahala Paano Isinasagawa ang Pangangalaga
Pulis
Barangay tanod
Sundalo
Bumbero
IV. Pagtataya:
Pagtugmain ang Hanay A at Hanay B. Isulat lamang ang titik ng wastong sagot.
Hanay A Paano Isinasagawa ang Pangangalaga
1. Pulis a. tagapatay ng sunog ng pamayanan.
2. Pulis Trapiko at traffic aide b. pinangangalagaan ang bansa sa kalaban ng

pamahalaan.
3. Sundalo
c. humuli sa mga taong magnanakaw, nanggugulo
4. Bumbero o gumagawa ng krimen sa pamayanan.
5. PHILVOCS d. nagsasaliksik at nag-aaral tungkol sa lindol at
kilos ng mga bulkan sa bansa.
e. tumutulong sa mga mamamayan sa maayos na

pagtawid sa kalsada.
V. Takdang-Aralin:
Magpakita ng dula-dulaan sa klase tungkol sa ginagawa ng pamahalaan upang mapangalagaan

ang kaligtasan ng mamamayan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang mga paglilingkod na tinatanggap sa pamahalaan tulad ng paglilingkod na

panlipunan
Pagpapahalaga: Pagtanaw ng utang na loob.
II. Paksa:
Paglilingkod na Panlipunan ng Pamahalan
Sanggunian: BEC-PELC, Sibika at Kultura 3

Kalinangan pp. 320-321
Kagamitan: tsart, magic basket, mga larawang nagpapakita ng naganap na kalamidad, cut outs ng
mga prutas
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Pakunin ng prutas sa Magic Basket ang mga bata.

Ipabasa ang nakasulat dito. Ipasabi kung ito ay paglilingkod ng pamahalaan na pang-
edukasyon o pangkatahimikan at pangkaayusan.
 Pagpapagawa at pagmamantini ng mga paaralang pampubliko
 Paghuli sa mga taong nagtitinda ng bawal na gamot
 Pagsasaayos sa trapiko
1. Ipakita ang mga larawan. Itanong kung ana ang ipinahihiwatig ng bawat larawan o kung
anong suliraninang kinakaharap ng mga taong sangkot dito.
2. Sabihing isang paglilingkod ng pamahalaan ang maiuugnay dito. Ipaayos ang mga titik sa
pisara upang matulungan ang mga batang matukoy ito.
1. Pagbubuod ng aralin:
Anu-anong mga paglilingkod na panlipunan ang tinatanggap ng mga mamamayan mula

sa pamahalaan?
2. Paglalapat:
Nagkaroon ng malaking sunog sa isang karatig na bayan. Nakipagkita sa inyong punong-

guro ang kapitan ng barangay nito upang humingi ng tulong. Anong tulong ang maaari mong
ibigay?
IV. Pagtataya:
Isulat ang Tama o Mali ang isinasaad sa bawat pahayag.

_____ 1. Libre ang mga bahay na ipinamamahagi ng pamahalaan para sa mga mahihirap.
_____ 2. Oahil sa mga tulay at kalsada, nadadala na sa mga pamilihan ang iba't ibang produkto.
_____ 3. Kabilang ang Sapang Palay, Bulacan at Dasmarinas, Cavite sa mga pinaglilipatang pook
ng mga iskuwater sa Maynila ..
V. Takdang-Aralin:
Gumupit ng isang balita sa pahayagan na nagpapatunay sa isang paglilingkod na panlipunan ng

pamahalaan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang mga paglilingkod na tinatanggap sa pamahalaan tulad ng paglilingkod na

pangkabuhayan
Pagpapahalaga: Pag-iingat sa sarili at pagpapanatili sa kalinisan ng kapaligiran
II. Paksa:
Paglilingkod na Pangkalusugan ng Pamahalaan
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 pahina. 143-144

Kagamitan: istrip ng kartolina, puzzle sa tsart
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Ipabuo sa mga bata ang mga pangungusap sa istrip ng kartolina.
 Dahil inilipat ang mga iskwater sa Maynila at karatig pook ay ________.

 Nagkaroon ng telepono ang maraming tahanan nang __________
 Nadala sa pamilihan ang maraming produkto dahil _________.
1. Itanong kung sa anong paglilingkod ng pamahalaan maiuugnay ang mga salitang naisusulat
sa pisara.
2. Ipakita ang tsart ng ANA sa pisara at pasagutan ang unang dalawang hanay.
Alam na Nais Malaman Aking Nalaman
1. May mga doctor at nars 1. Libre ba ang

sa sentrong panggagamot sa lahat ng
pangkalusugan. ospital?
1. Pagsagot sa huling hanay sa tsart ng ANA.
Anu-ano ang ginagawa ng pamahalaan para mapangalagaan ang kalusugan ng mga

mamamayan?
3. Paglalapat:
Hindi ka nakatulog magdamag nang sumakit ang ngipin mo. Kinabukasan, gusto mo na
itong ipabunot pero hindi sapat ang pera mo para pumunta sa dentista. Ano ang gagawin mo?
Bakit?
IV. Pagtataya:
Hanapin sa talaang ita ang salita o mga salitang bubuo sa bawat pangungusap.
1. Napagtibay ang batas sa ___________upang mapababa ang halaga ng pagrereseta ng gamot.
2. Dahil sa mga gamot na herbal, hindi na kailangang umasa pa ang mga tao sa gamot na ______.
3. Higit na mababa ang singil sa mga ospital na ipinatayo ng pamahalaan kaysa sa mga klinika at
ospital na _____________.
V. Takdang-Aralin:
Sumulat ng kabutihang nagagawa ng pagpapatibay sa batas sa generic.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang mga paglilingkod na tinatanggap sa pamahalaan tulad ng pagpapahiram ng

puhunang halaga sa proyektong nagpapaunlad ng pamumuhay
Pagpapahalaga: Pagiging matapat sa pangako
II. Paksa:
Pagpapahiram ng puhunang Halaga sa Proyektong Nagpapaunlad ng Pamumuhay
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 pah. 148-149 Pag-unlad sa Pamumuhay p. 147

Kagamitan: tsart ng Semantic Web, tsart na kinasusulatan ng kuwentong patula
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Ipasagot ang tanong sa "Semantic Web" na ito. Ipasulat sa kahon ang sagot.
1. Ipabasa ang kuwentong patula sa tsart at pag-usapan ito. Kuwento: “Sipag at Puhunan”
2. Sabihing maraming tao ang tulad nina Menandro at Malou na umunlad mula sa isang maliit
na negosyo.
Itanong:
Ano ang inyong palagay ang ginagawa ng pamahalaan upang matulungan ang mga taong
gusting magsimula ng maliit na negosyo.
1. Pagbubuod ng Aralin:
Nagkaroon ng puhunan ang mga mamamayan upang magsimula ng negosyo sa

pamamagitan ng salapi ng pamahalaan na ipinahiram ng mga bangko at institusyong
nagpapahiram ng salapi.
2. Paglalapat:
Malaki ang inani mo sa iyong lupang sinasaka. Alin sa dalawang gawaing ito ang
bibigyan mo ng pagpapahalaga? Bakit?
1. Bibili ka ng mga appliances na matagal nang hinihiling sa iyo ng mga kasambahay mo
2. Magbabayad ka muna lahat ng inutang mo noong kasalukuyang nagtatanim ka pa
lamang.
IV. Pagtataya:
Isulat kung dapat o di-dapat gawin/ugaliin ang bawat Gawain:
____ 1. Pagpapahiram ng pamahalaan ng puhunan sa mga mamamayan upang makapagsimula ng

maliit na negosyo.
____ 2. Pagtangi na pahiramin ng puhunan ang mga taong may kapansanan ngunit may angking
talino.
____ 3. Pagsisikap na mabayaran ang perang inutang sa lalong madaling panahon.
V. Takdang-Aralin:
Sa sariling pangungusap, ipaliwanag ang kahulugan ng: Ang taong nagbabayad ng utang ay
pinagkakatiwalaan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang mga institusyong nakikipagtulungan sa pamahalaan sa mga proyektong

nagpapaunlad ng pamumuhay
Pagpapahalaga: Pagkakaisa at pagtutulungan
II. Paksa:
Ang Pamahalaan at mga Institusyon sa Proyektong Nagpapaunlad ng Pamumuhay

Kagamitan: tape ng awiting Laban a Bawi, tsart na kinasusulatan ng aralin, istrip ng kartolina,
pocket tsart
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral
Ipasabi kung ang pahayag sa istrip ng kartolina ay Tama o Mali.

1. Lahat ng tao ay pinahihiram ng pamahalaan ng perang puhunan.
2. Hindi na kailangan bayaran pa ang hiniram na perang puhunan.
1. Iparinig sa tape ang awiting "Laban a Bawi". Itanong kung ana ang naiisip nila tuwing
naririnig -nila ita. Ipasabi kung ang bahaging ita sa programang Eat Bulaga ay nakatutulong
sa pagpapaunlad ng pamumuhay.
2. Sabihing may mga inatitusyong nakikipagtulungan sa pamahalaan upang mapaunlad ang
buhay ng mga tao.
1. Pagbubuod ng aralin:
Ang pamahalaan at ang ibang institusyon ay nagtutulungan sa layuning malinang ng mga
kabataan upang mapaunlad ang kasanayan ng mga kabataan upang mapaunlad ang
kanilang pamumuhay.
2. Paglalapat:
Nakatapos ka na sa haiskul. Ngunit hindi ka na mapag-aral ng mga magulang mo.

Kakatulungin ka na lamang daw ng iyong magulang sa pag-aasikaso sa inyong bukid. Alin
sa mga institusyong ito ang maari mong puntahan upang maging masagana ang inyong
aanihin? Bakit?
a. Pamantasan ng Panteknolohiya ng Pilipinas (TUP)
b. Pampamahalaang Unibersidad ng Gitnang Luzon (CLSU)
c. Kawanihan ng Edukasyong Di-Pormal
d. MERALCO Foundation, Inc.
IV. Pagtataya:
Basahin ang bawat sitwasyon. Piliin kung alin sa mga institusyong pamimilian ang
makatutulong sa tauha~ig binanggit dito. Salungguhitan ang titik lamang.
1. Isang dating bilanggo si Jose. Gusto niyang maghanapbuhay para sa pamilya niya ngunit walang
gustong tumanggap kapag nalamang dati siyang bilanggo.
a. Technological University of the Philippines
b. Caritas Manila
c. MERALCO foundation
2. Maluwag ang lupang sakahan ni Mang Dioning. Ngunit hindi siya umaani ng malaki dahil kapos
siya sa kaalaman na pagsasaka.
a. Pilipinas Shell Foundation
b. Don Bosco Training Institute
c. Caritas Manila
d. MERALCO Foundation
V. Takdang-Aralin:
Piliin kung alin sa mga napag-usapang institusyon ang sa iyong palagay ay higit na makatutulong
sa mga out-of-school youths o mga kabataang hindi na nag-aaral sa inyong pamayanan. Ipaliwanag
sa dalawa o higit pang pangungusap ang inyong sagot.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang mga paglilingkod na tinatanggap sa pamahalaan tulad ng' pagbibigay ng tulong
teknikal
Pagpapahalaga: Pahalagahan ang mga tulong teknikal na tinatanggap sa pamahalaan
II. Paksa:
Karapatan sa Tulong Teknikal
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 pah. 194-199

III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
 Ano ang kahalagahan ng panghihiram ng puhunan sa pamahalaan?

 Ano ang mga katumbas na pananagutan sa panghihiram ng puhunan?
2. Paano nakapagbibigay ng tulong teknikal ang pamahalaan sa mamamayan.
1. Pagganyak:
Pagbasa ng tula: “Karapatan sa Tulong Teknikal”.
2. Paglalahad:
 Ano ang kahalagahan ng panghihiram ng puhunan sa pamahalaan?

 Ano ang mga katumbas na pananagutan sa panghihiram ng puhunan?
1. Pagbubuod:
1. Ang mga manggagawa ay may karapatan sa tulong na teknikal mula sa pamahalaan.

2. Ang mga tulong na teknikal na natatanggap mula sa pamahalaan ay nakatutulong sa
bansa.
2. Paglalapat:
Mag-interbyu ng isang tao sa pamayanan na nakatanggap ng tulong ay nagdulot ng

pagbabago sa kanyang hanapbuhay.
IV. Pagtataya:
Sumulat ng limang halimbawa ng mga tulong na teknikal na tinatanggap ng mga tao mula sa
pamahalaan.
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng poster tungkol sa mga tulong na teknikal na tinatanggap ng mga tao buhat sa
pamahalaan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Napupuri at napahahalagahan ang mga tulong na teknikal na ibinibigay ng pamahalaan sa mga

mamamayan
Pagpapahalaga: Pahalagahan ang mga tulong na teknikal
II. Paksa:
Pagpuri at Pagpapahalaga sa mga Tulong na Teknikal na Ibinibigay ng Pamahalaan sa mga

Mamamayan
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 194-199

III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
1. Isaayos ang mga titik upang mabuo ang mga tulong na teknikal sa ibinibigay ng
pamahalaan sa mga mamamayan.
KAASPAGSAA
AlNGPNGIADS
NDTAGUlSRlYN NANANPATHA
Ipakita ang iba't ibang sitwasyon na nakasulat sa Manila paper.

1. Ang pagputok ng Bulkang Pinatubo ay nakaapekto nang malaki sa kabuhayan ng mga tao.
Ang lupa sa kanilang bukirin ay naging tuyot dahil sa abo ng lahar na dumadaloy sa kanilang
mga bukid. Anong tulong na teknikal kaya ang maibibigay ng pamahalaan sa mga
magsasaka?
2. Sa lalawigan ng Pangasinan ay nagkamatay ang mga isda dahil sa hindi malamang sanhi.
Dahil dito ay milyong piso ang nalugi sa mga mangingisda. Paano makatutulong ang
pamahalaan sa ganitong suliranin ng mga mangingisda?
1. Pagbubuo
a. Anu-ano ang mga tulong na teknikal ang ibinibigay ng pamahalaan sa mga mamamayan?
b. Nakatutulong ba ita nang malaki sa kabuhayan ng mga mamamayan?
2. Paglalapat
Pagdudula-dulaan ng mga bata na nagpapakita sa mga mamamayan.
IV. Pagtataya:
Isulat kung saang larangan ang mga sumusunod na tulong teknikal na ibinibigay ng pamahalaan
sa mga mamamayan.
1. pagluluto, paglalala, pananahi
2. pataba, binhi, pag-aararo
3. lambat, i1aw, bangka
V. Takdang-Aralin:
Mag-interbyu ng mga tao sa barangay. Itanong sa kanila ang mga tulong na teknikal na tinanggap
na nila bukod sa pamahalaan. Igawa ng poster ito.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naiisa-isa ang mga paglilingkod ng pamahalaan sa pamayanan
Pagpapahalaga: Pahalagahan ang mga paglilingkod ng pamayanan
II. Paksa:
Mag Paglilingkod ng Pamahalaan sa Pamayanan

Sanggunian: Sibika at Kultura 3 pah. 200 - 2002
Kagamitan: mga larawan ng mga paglilingkod ng pamahalaan sa pamayanan
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Isuulat ang iba’t ibang pamamaraan ng paglilingkod na natamasa na ng mga

mamamayan sa pamayanan.
1. Basahin ang Aralin: Mga Paglilingkod ng Pamahalaan sa batayang aklat pahina 200-202.
2. Pagsagot sa mga tanong sa talakayan:
a. Anu-ano ang mga paglilingkod na ibinibigay ng pamahalaan sa mga mamamayan? Isa-
isahin.
b. Dapat ba tayong magpasalamat sa mga paglilingkod ng pamahalaan sa kanyang mga
mamamayan? Bakit?
1. Pagbubuo:
a. Naglilingkod ang pamahalaan sa mga mamamayan sa iba't ibang paraan.

b. Kapaki-pakinabang ang mga paglilingkod ng pamahalaan para sa indibidwal at sa bansa.
2. Paglalapat:
a. Alin sa mga paglilingkod ng pamahalaan para sa inyong pamayanan ang higit na naging
kapaki-pakinabang?
b. Alin sa mga paglilingkod ng pamahalaan para sa mga mamamayan ang nalahukan na ng
inyong mag-aaral?
IV. Pagtataya:
Gumawa ng tsart na nagpapakita ng mga paraan ng paglilingkod ng pamahalaan sa mga

mamamayan. Isulat ang gawain ng bawat isa.
V. Takdang-Aralin:
Iguhit sa isang papel ang mga paraan ng paglilingkod ng pamahalaan sa mga mamamayan.
Kulayan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natutukoy ang mga kabutihang naidudulot ng mga paglilingkod ng pamahalaan sa pag-unald ng

pamumuhay ng mga mamamayan
Pagpapahalaga: Pagpapahalaga sa mga kabutihang naidudulot ng mga paglilingkod sa

pamahalaan
II. Paksa:
Mga Paglilingkod ng Pamahalaan
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 ni Lydia N. Agno pahina 147-149

III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Pagbalik-aralan ang tungkol sa mga tulong teknikal na ibinibigay ng pamahalaan sa mga

mamamayan sa pamamagitan ng pagbuo ng factstorming web.
1. Ipabasa ng tula “Paglilingkod na Pang-Edukasyon”
2. Tanungan tungkol sa tula.
a. Ano ang paglilingkod ang binabanggit sa tula?
b. Paano natin tinatamasa ang paglilingkod na ito?
c. Saan galling ang binanggit na paglilingkod pang-edukasyon?
1. Paglalahat:
 Paano naglilingkod ang pamahalaan sa mga mamamayan?

 Anu-ano ang kabutihang naidudulot ng mga paglilingkod ng pamahalaan sa pag-unlad ng
pamumuhay ng mga mamamayan?
2. Paglalapat:
Alin sa mga paglilingkod ng pamahalaan sa mga mamamayan ang inyong tinatamasa?

Ano ang dapat mong gawin sa mga kabutihang dulot ng mga paglilingkod ng
pamahalaan?
IV. Pagtataya:
Buuin ang tsart sa pamamagitan ng pagtatala ng mga sumusunod:
Mga Paglilingkod ng Pamahalaan Kabutihang Naidudulot
V. Takdang-Aralin:
Iguhit sa isang coupon bond ang mga paraan ng paglilingkod ng pamahalaan sa rnga mamamayan
sa inyong popko Kulayan ito.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nauunawaan na ang mga mamamayan ay may tungkulin sa pamahalaan upang makatulong sa

maunlad na pamumuay.
Pagpapahalaga: Mabubuting pagganap ng mga tungkulin ng mga mamamayan sa pamahalaan
II. Paksa:
Tungkulin ng mga Mamamayan
Sanggunian: Sibika at Kultura ni Lydia N. Agno pp. 213-219
III. Pamamaraan:
1. Balik-aralan ang tungkol sa mga karapatang pantao na tinatamasa ng mga mag-aaral. Ipasulat
sa pisara ang mga karapatang pantao na kanilang tinatamasa.
2. Sabihin sa klase na ang bawat karapatan ay may katumbas na katungkulan.
1. Pakulayan sa mga mag-aaral ang mga kahon na nagsasaad ng tungkulin.

Mga Tungkulin ng
Mamamayan
Pagtulong sa Tahanan Pagbabayad ng Buwis

Pagbabayad ng Utang Karapatan sa Edukasyon
1. Paglalahat:
Paano makatutulong ang mga mamamayan sa pamahalaan upang magkaroon ng

maunlad na pamumuhay.
2. Paglalapat:
Buuin ang shart na nagpapakita ng mga tungkulin ng mga mag-aaral na
Pook Tungkulin
Tahanan
Paaralan
Pamayanan
IV. Pagtataya:
Lagyan ng () ang patlang kung ang mga sumusunod na pahayag ay tungkulin at (x) kung
hindi.
_____ 1. Mga taong naghahanapbuhay at nagbabayad ng buwis

_____ 2. Naghahalal ng karapat-dapat na pinunong naglilingkod sa bayan
_____ 3. Pagsuporta sa mga programa ng pamahalaan
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng poster na paglalarawan ng mga tunkulin ng mamamayan.

Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naipaliliwanag ang mga batas na nakatutulong sa pagkakaroon ng maunlad na pamumuhay
Pagpapahalaga: Pagiging mabuting mamamayan/pagpapahalaga sa batas
II. Paksa:
Pagsunod sa Batas
Sanggunian: Sibika at Kultura 3, p. 187

Sibika at Kultura ni Lydia N. Agno, pp.250-225
Kagamitan: mga larawan, tsart ng awit
III. Pamamaraan:
1. Balik-aralan ang mga tungkulin ng mga mamamayan sa pamamagitan ng pagbuo ng tsart.

Pook Tungkulin
Tahanan
Paaralan
Pamayanan
1. Sa pamamagitan ng pangkatang Gawain, itala ang iba’t ibang batas tungkol sa mga
sumusunod:
2. Pag-uulat ng pangkat
3. Talakayan sa nakalap na impormasyon
1. Paglalahat:
 Anu-ano ang mga batas na dapat sundin ng mga mamamayan?

 Ano ang tawag sa mga mamamayan na mga batas na ito?
2. Paglalapat:
Bilang mag-aaral anu-ano ang mga batas na dapat sundin? Buuin ang Graphic Organizer.
M
G A
B A
T A
S
S A
PP AA
A R
A L
A N
IV. Pagtataya:
Isulat sa kanan ang mabuting mangyayari sa gma taong sumusunod sa batas.
Gawain Mabuting Mangayari
1. Sumunod sa Batas Trapiko
2. Magbayad ng Buwis
3. Gumalang sa matatanda
4. Hindi manggagaya ng pirma
5. Hindi bibili ng nakaw na bagay
V. Takdang-Aralin:
Isulat ang mga karaniwang pangyayari sa buhay ng taong karaniwang lumalabag sa batas.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natutukoy ang mga karapatan ng mamamayan na nakatutulong sa pag-unlad ng pamumuhay
Pagpapahalaga: Pagpapahalaga sa karapatang pantao sa pang-araw-araw na buhay.
II. Paksa:
Karapatan ng mga Mamamayan
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 ni Lydia N. Agno, pp. 206-212 T.M.

Kagamitan: mga larawan, tsart ng awit
III. Pamamaraan:
1. Balik-aralan ang tungkol sa karapatan ng mga bata sa pamamagitan ng pagbuo ng graphic

organizer.
K a
r a
p a
t a
n
n g
m
g a
B a
t a
Tanong:
 Alin sa mga karapatan ng mga bata ang natamasa mo na?
 Alin sa mga karapatan ang nais mong matamasa?
1. Batay sa awit: Talakayin ang Karapatan ng mga mamamayan

2. Sagutin ang mga sumusunod na tanang sa talakayan.
a. Ano ang karapatan? Mahalaga ba ito sa tao? Bakit?
b. Anu-ano pang mga karapatan ang maibabahagi ninyo na makatutulong sa pagkakaroon
ng mabuting pamumuhay?
1. Paglalahat:
a. Anu-ano ang mga karapatan ng mga mamamayan?
2. Paglalapat:
Alin sa mga iba't ibang karapatan ng mga mamamayan ang inaakala mong nakatutulong
sa iyo upang umunlad ang iyang buhay?
IV. Pagtataya:
Sumulat ng limang karapatan ng mga mamamayan:

Mga Karapatan sa:
1. Edukasyon
2. Paninirahan
3. Kalusugan
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng poster na naglalarawan ng mga karapatan ng mamamayan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natutukoy ang mga karapatan ng mamamayan tulad ng:

 Karapatan sa malinis at ligtas na kapaligiran
Pagpapahalaga: Pakikipagtulungan upang magkaroon ng malinis at ligtas na kapaligiran
II. Paksa:
Karapatan sa Malinis at Ligtas na Kapaligiran
Sanggunian: PELC 3.3.2; Pilipinas ang Ating Bansa 3 pp. 214

Kagamitan: Larawan ng malinis na kapaligiran at mga taong nangangalaga sa katahimikan at
kapayapaan
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Ano ang ginagawa ng pamahalaan upang matugunan ang edukasyon ng mga bata?
1. Ipakita ang larawan ng malinis na kapaligiran.
Itanong:
Sino ang nais manirahan sa ganitonguri ng kapaligiran? Ipaliwanag na ang bawat isa ay
may karapatang manirahan sa malinis at Iigtas na kapaligiran?
2. Ipaliwanag kung paano sila nakatutulong sa pagkakaroon ng malin is at ligtas na kapaligiran.
3. Ano ang mangyayari kung mangangalaga sa ating kapaiigiran?
Batay sa mga tinalakay, may magagawa ba ang mga batang tulad ninyo sa
pagkakaroonng malinis at ligtas na kapaligiran?
2. Pagpapahalaga:
Ano ang inyong magagawa upang tamasahin ang malin is at Iigtas na kapaligiran?
IV. Pagtataya:
Ano ang gagawin sa ganitong sitwasyon?
1. May isang lalaki sa inyong lugar na laging naglalasing, nagsisigaw siva at nambabato ng bahay.
a. pababayaan na lang siya
b. isusumbong sa may kapangyarihan
c. kakausapin siya
d. aawayin siya
2. Nagtapon ng basura ang kapitbahay ninyo sa inyong bakuran.
a. aawayin ang nagtapon ng basura
b. pakikiusapan siva na itapon sa basurahan ang basura
c. pupulutin ang basura at ilagay sa lalagyan
d. hahayaan na lang mabulok ang basura
V. Takdang-Aralin:
Sumulat ng isang talata kung bakit nais manirahan sa malinis at Iigtas na kapaligiran.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natutukoy ang mga karapatan ng mag-ank
Pagpapahalaga: Paggalang sa Karapatan ng Tao
II. Paksa:
Karapatan ng Mag-anak
Sanggunian: Pilipinas, Ang Ating Bansa, pp.213-216

Pag-unlad sa Pamumuhay 3 pp. 153-154
Kagamitan: mga larawang nagpapakita ng karapatang mabuhay nang tahimik, mabuhay nang
malaya, ipagtanggol ang sarili, at karapatan sa pananampalataya
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral sa nakaraang aralin.
2. Pagganyak
Pangkatin ang mga bata sa tatlo. Bigyan ang bawat pangkat ng envelop na may larawan
ng bahay na pira-piraso. Ipabuo ang bahay at hayaang magkwento tungkol dito.
1. Ipakita ang mga larawan at pag-usapan.
2. Talakayin ang mga karapatan ng mag-anak at iugnay dito ang mga larawan. Gawin ang
pagtalakay sa ganitong paraan.
3. Itanong sa mga mag-aaral kung ang mga karapatang ito ay tinatamasa ng kanilang mga mag-
anak
1. Pagbuo ng Kaisipan:
Ang mag-anak na Pilipino ay maraming karapatan;l tinatarnasa mula sa pamaha!aan.
2. Pagpapahalaga:
Bakit kailangan nating igalang ang karapatan ng bawat tao?
IV. Pagtataya:
Lagyan ng tsek ()ng nagsasaad ng karapatan ng mag-anak.
______ 1. Pagtungo sa mga lugar na nais marating
______ 2. Pagkuha ng lupain ng ibang tao.
______ 3. Pagpunta sa bahay dalanginan
V. Takdang-Aralin:
Sumulat ng limang dahilan kung bakit mahalagang malaman ng tao ang kanyang mga karapatan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natutukoy ang mga karapatan ng mamamayan sa hanapbuhay
Pagpapahalaga: Pagmamahal sa hanapbuhay
II. Paksa:
Karapatan sa Hanapbuhay
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 Batayang Aklat pp. 158 - 163

Kagamitan: larawan ng ibat-ibang hanapbuhay, tsart
III. Pamamaraan:
1. Pagbabalik-aral ng mga karapatan ng mag-anak
1. Magpakita ng larawan ng iba't ibang hanapbuhay na maaaring gawin ng tao.

2. Pagbasa ng Tula “Mga Karapatan at Tungkulin”
3. Pagtatalakayan sa iba't ibang hanapbuhay at sabihin' ang iba't ibang karapatan ng

mamamayan sa pagsasagawa nito.
1. Pagbuo ng Aralin:
Anu-ano ang hanapbuhay ng mga tao?

Paano mo mapapaunlad ang iyong hanapbuhay?
2. Pagbibigay halaga:
Ano ang nararapat gawin upang magkaroon ng matatag na hanapbuhay?

Ang katangian ang dapat mong taglayin upang mapaunlad ang sariling hanapbuhay?
IV. Pagtataya:
Piliin at isulat ang titik ng tamang sagot
1. Si Rowena ay isang mabuting maybahaYr marunong din siyang manahL Ano ang kanyang dapat
gawin upang mapaunlad at mapabuti ang pamumuhay?
a. Manood ng telebisyon pagkatapos ng gawaing bahay
b. Manahi pagkatapos ng gawaing bahay
c. Makibarkada sa mga kaibigan
d. Magpahinga pagkatapos ng gawaing bahay
2. Ang Nanay mo ay mahusay magluto. Ano ang dapat gawin upang rnapaunlad at mapabuti ang
marangal niyang hanapbuhay?
a. Magtayo ng "Beauty Parlor"
b. Magtayo ng tindahan
c. Magtayo ng karinderya
d. Magtayo ng "dress sop"
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng survey ng mga hanapbuhay at ang kanilang karapatan sa inyang kapitbahayan.

Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naipapaliwanag na ang mga mamamayan ay may tungkulin sa bansa upang makatulang sa

maunlad na pamumuhay
Pagpapahalaga: pagtulong sa kapwa
II. Paksa:
Tungkulin ng mga Mamamayan - Makatulang sa maunlad na Pamumuhay
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 Batayang Aklat pp. 163-165

Kagamitan: larawan ng maunlad na pamumuhay, tsart, flashcard
III. Pamamaraan:
1. Ipakitang isa-isa ang plaskard. Atasan ang mga batang pumalakpak nang minsan kung ang
nakasulat ay kasiya-siyang gawain a hiilnapbuhay.
B. Pangwakas na Gawain:
Ano ang tungkulin ninya sa mga tahanan? Sa paaralan? Sa pamayanan? Paana ma

itomaisasagawa?
2. Pagbibigay halaga
Bilang isang mag-aaral, paano makakatulang upang umunlad ang pamayanan.
IV. Pagtataya:
Isulat kung tama o mali

1. Tumutulong sa magulang sa mga gawaing bahay.
2. Aksayahin ang mga gamit sa paaralan.
3. Maglinis sa paligid ng tahanan
V. Takdang-Aralin:
Gumuhit ng isang maunlad na pamayanan
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakikilala ang tungkulin ng mga mamamayan para sa payapang pamumuhay
Pagpapahalaga: Pagtupad sa Tungkulin
II. Paksa:
Tungkulin ng mga Mamamayan - Para sa Payapang Pamumuhay
Sanggunian: Sibika at Kultura 3, Batayang Aklat 4

Kagamitan: larawan ng payapang pamumuhay, tsart, plaskard
III. Pamamaraan:
Paglalarawan an gating paligid:
Ano ang masasabi ninyo sa ating paligid.
1. Paglalarawan ng ating paligid:
2. Ipagawa ang sumusunod
Unang pangkat - Magtala ng mga gawain na ginagawa ng mga bata sa kanilang

tahanan
Pangalawang pangkat - Magtala ng mga gawain ginagawa sa paaralan
Pangatlong pangkat - Magtala ng mga Gawain ginagawa sa pamayanan

2. Pag-unlad:
Patnubayan ang bawat pangkat sa kanilang pag-uulat sa pamamagitan ng pagsagot sa

mga sumusunod na tanong:
Anu-anong bagay ang itinala ninyo? Paano makatulong ang mamamayan para sa
payapang pamumuhay?
C. Paglalahat:
Anu-ano ang mga tungkulin ng mamamayan upang maging mapayapa ang pamumuhay?
C. Paglalapat:
Paano kayo makakatulong sa inyong pamayanan upang magkaroon ng payapang

pamumuhay.
IV. Pagtataya:
1. Nakita mong nambabato ang isang lasing na lalaki sa isang tindahan sa tapat ng bahay ninyo ano
ang nararapat mong gawin?
a. Sigawan ang lasing
b. Magsawalang kibo na lamang
c. Magtago sa silid
d. Tumawag ka ng pulis o barangay tanod.
2. Ano ang nararapat mong gawin nakita mong ang iyong kaibigan na gumagamit ng ipinagbabawal
na gamot:
a. Tulungan mo siya sa pagbebenta ng mga bawal na gamot.
b. Hindi na kikibo
c. Bibili ka sa kanya ng bawal na gamot
d. Ipabigay alam ito sa kagawad ng inyong barangay.
V. Takdang-Aralin:
Sumulat ng dalawang pangugnusap na maaaring mangyari sa pamayanan kung hindi susundin

ang batas.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natutukoy ang tungkulin ng mamamayan para sa pagpapanatili ng payapang pamumuhay
Pagpapahalaga: Pagtupad ng tungkulin
II. Paksa:
Tungkulin ng Mamayan Pagpapanatili ng Payapang Pamumuhay
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 Batayang Aklat

Kagamitan: mga larawan, tsart, plaskard
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Ayusin ang mga titik upang mabuo ang mga salita.
a. AYPAAP - tahimik na lugar (Payapa)

b. KAWALAM - maluwang na lugar (malwak)
c. SATAB - utos na dapat sundin (Batas)
d. SLUPI - nag-aalaga sa katahimikan (Pulis)
1. Ipakita ang larawan ng sumusunod

a. Payapang pamayanan
b. Magulong pamayanan
2. Itanong sa mag-aaral ang bunga ng payapang pamayanan at magulong pamayanan.
3. Itanong kung saan mainam manirahan, sa payapa a magulong parnayanan. Bakit?
Tulungan ang mga bata na magbigay ng pangungusap tungkol sa pagsagot ng tanong.

Paano nakatutulong ang mga mamamayan sa pagpapanatili ng payapang kapaligiran?
2. Pagpapahalaga:
Ano ang kabutihan ng may pamayanang mapayapa?
IV. Pagtataya:
2. May kapanya ang inyong barangay upang masugpo ang paggamit ng ipinagbabawal na
gamot. Ana ang gagawin mo upang makatulong sa kampanyang ita?
a. Magbeberlta aka rig bawal ria gamot
b. Bibili aka rig mga bawal ria gamot
c. Hihintayin ko ang kaibigan kong bumili ng mga bawal na gamot
d. Iiwasan ko ang paggamit ng mga bawal na gamot
1. Uwian. Ndkita mong naglilinis ng silidaralan ang iyong kamag-aral. Ana ang nararapat nlong
gawin?
a. Ooras3n ko sila sa paglilinis
b. Panonoorin ko sila
c. Mamadaliin ko sila sa paglilinis
d. Tutulungan ko sila sa paglilinis
V. Takdang-Aralin:
Magtala pa ng mga dapat gawin upang magkaroon ng payapang pamumuhay.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natutukoy ang tungkulin ng mamamayan sa pangangalaga ng kapaligiran
Pagpapahalaga: Pakikiisa/Pakikipagtulungan sa Pangangalaga
II. Paksa:
Tungkulin ng mammayan sa Pangangalaga ng Kapaligiran
Sanggunian: BEC - PELC Aralin 23

Mga Tula, Tugma At Iba Pa pp. 18-36
Kagamitan: pira-pirasong larawan ng maayos at di-maayos na kapaligiran na nasa 2 envelope,
kopya ng awit at tula sa manila paper na may nakasulat na mga tungkulin sa
pangangalaga ng kapaligiran
III. Pamamaraan:
1. Pagganyak sa pamamagitan ng pagbuo ng pira-pirasong larawan ng kapaligiran, isang

maayos at di-maayosjsirang kapaligiran na nasa loob ng envelope. Ipabuo ita sa dalawang
pangkat.
Pag-usapan ang dalawang larawan
Aling kapaligiran ang magandang pagmasdan? Bakit nagkaroon ng ganitong kapaligiran?
1. Paglalahad ng suliranin:
Sangayon sa ating awit, may mga tungkulin tayo sa pangangalaga ng kapaligiran. Anu-
ano ang mga tungkulin ng mamamayan sa pangangalaga ng kapaligiran?
2. Pagbasa ng isang tula “Pangangalaga sa Kapaligiran”
3. Pagtatalakay sa nilalaman ng tula
Ano ang mangyayari kung walang mga puno? Ano ang mangyayari kung marumi na ang
mga ilog, dagat, lawa?
1. Pagbubuod:
Base sa ating napag-aralan, anu-ano ang mga tungkulin ng mamamayan sa

pangangalaga ng kapaligiran?
2. Pagpapahalaga:
Bilang mga mamamayan, paano tayo makakatulong sa pangangalaga ng ating

kapaligiran? Paano natin matutulungan ang mga mamamahala sa pagpapatupad ng mga
program tungkol sa pangangalaga sa kapaligiran?
IV. Pagtataya:
Panuto: Gumuhit ng masayang mukha kung ang gawain ay makatutulong sa pangangalaga ng

kapaligiran at malungkot na mukha kung hindi.
______ 1. Paggamit ng dinamita sa paghuhuli ng isda
______ 2. Pagpapatayo ng patubig sa mga lugar na walang tubig.
______ 3. Pagtatapon ng basura sa tamang tapunan.
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng isang poster na nagpapakita ng kapaligiran na pangarap ninyong tirahan
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nasasabi ang tungkulin ng mamamayan na tumulong sa pagpapaunlad ng pamumuhay sa

pagbabayad ng buwis
Pagpapahalaga: Pagiging matapat sa pagbabayad ng buwis
II. Paksa:
Pagbabayad ng Buwis
Sanggunian: Batayang Aklat sa Sibika at Kultura III, dd. 175-177

Kagamitan: larawan, plaskard
III. Pamamaraan:
1. Tanungin ang mga bata kung anu-ano ang mga pagbabagong nakikita sa Lungsod ng
Cabanatuan.
Paggawa sa mga sirang kalsada
Pagtatayo ng iba't ibang gusali at paaralan
1. Tula: “Buwis”
2. Paglinangng kaisipan sa pamamagitan n9 pagtatanong tungkol sa tula.

Ano ang ginagawa ng pamahalaan sa ibinabayad na buwis ng mga tao? Paano
makatutulong sa mga barangay ang buwis na ibinabayad na buwis ng mamamayan?
1. Pagbuo ng kaisipan tungkol sa aralin:
Ang mga taong nasa hustong gulang at may hanapbuhay ay dapat na magbayad ng buwis
sa pamahalaan.
2. Pagpapahalaga:
Bakit dapat magbayad ng buwis?
IV. Pagtataya:
Basahin ang pangungusap at sagutin ang tama o mali.
1. Tungkulin ng mga taong nasa hustong gulang at may hanapbuhay ang magbayad ng buwis.
2. Ang buwis na ibinabayad ng mamamayan ay napupunta sa pangulo.
3. Dapat pahalagahan ang proyekto buhat sa buwis na ibinabayad ng tao.
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng isang obserbasyon sa inyong pamayanan. Itala ang mga bagay na maipagawa ng
pamahalaan mula sa mga buwis ng tao.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nasasabi ang mga tungkulin ng mamamayan sa pagpili ng pinunong mamahala
Pagpapahalaga: Matalinong Pagpapasya/Pagpili
II. Paksa:
Tungkulin ng Mamayan sa Pagpili ng Pinunong Mamamahala
Sanggunian: BEC - PELC

Pilipinas, Ang Ating Bansa/Batayang Aklat, p. 209
Kagamitan: larawan: Gloria Macapagal Arroyo, Joseph Estrada, Jay Vergara, Thomas Joson III,
Eleksyon/Halalan; Data Retrieval Chart
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral tungkol sa pagbabayad ng buwis sa pamamagitan ng pagpuno ng mga

nawawalang titik olera:
Saan napupunta ang mga buwis na ibinabayad ng mga mamamayan?
Pagpapatayo ng o_p_ta (ospital)
Pagpapatayo ng _a _ _ al_n (paaralan)
Pagpapagawa ng mga _ul_y (tulay)
Pagpapagawa ng mga k_ l_ad_ (kalsada)
2. Pagganyak sa pamamagitan ng mga larawan

Magpakita ng mga larawan ng ilang kilalang personalidad/nanunungkulan sa
bansa/bayan at hayaang kilalanin sila ng mga bata (halimbawa: Gloria Macapagal Arroyo,
Jay Vergara, atbp.)
1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng pagmamasid ng mga bata sa isang larawan na may
eksena ng eleksyon/halalan. Sabihing isang paraan ng pagpili ng mamahala ay sa
pamamagitan ng pagdaraos ng eleksyon/halalan.
2. Pagbibigay ng suliranin
Ano ang maaari nating gawin upang mangyari ang mga nais natin sa isang pinuno na
mamahala?
1. Pagbubuod:
Batay sa ating talakayan, ano ang inyong natutunan?
2. Pagpapahalaga:
Ano ang dapat nating tandaa sa pagpili ng pinunong mamahala sa atin?
Dapat ba tayong padala sa magagandang pananalitajpangako ng mga kandidato?
IV. Pagtataya:
Sagutin ng tama o mali
1. Ang pagboto ay isang dakilang karapatang makapili ng gusto nating mamuno sa atin.
2. Nabawi natin ang karapatan natin sa pagboto ng malaya.

3. Hindi tayo dapat bumoto sa mga may salaping kandidato kungdi sila karapat-dapat na mamuno.
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng dalawang slogan tungkol sa tungkulin ng mamayan sa pagpili ngpinunong

mamahala.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naipapaliwanag kung paano natutugunan ng pamahalaan ang mga pangangailangan ng mga

mamamayan sa buwis na kinikita ng pamahalaan.
Pagpapahalaga: Pagmamalasakit/Pangangalaga sa mga kagamitang pambayan
II. Paksa:
Ang kita ng Pamahalaan: Pagtugon sa pangangailangan ng mamamayan.
Sanggunian: PELC - Pilipinas ang ating Bansa pp. 192-193

Kagamitan: larawan ng: hospital, paaralan, tulay at magagandang daan, palaruan, pamilihan at
mga kawaning tumatanggap ng suweldo
III. Pamamaraan:
1. Balik-aral:
Ibigay ang mga tungkulin ng mamamayan sa pagpiii ng mga manunungkulan sa

pamahalaan.
1. Pagbasa ng isang tula: “Buwis”
2. Pag-usapan ang tula
Ano ang masasabi sa una, ikalawa, ikatlo at ikaapat na talata? Saang talata angkop ang
mga larawan? (May larawan bawat talata)
3. Itanong kung saan-saan napupunta ang buwis na nalilikom sa mga mamamayan.

4. Ipaliwanag na ang mga nalilikom na buwis ang ginagamitan upang matugunan ang
pangangailangan ng mga mamamayan.
1. Pagbuo ng kaisipan tungkol sa aralin ang buwis na pangunahing kita ng pamahalaan ang
ginagamit upang matugunan ang pangangailangan ng mamamayan.
2. Pagpapahalaga:
Bakit kailangan pangalagaan ang bagay at mga paglilingkod na ibinibigay ng
pamahalaan?
IV. Pagtataya:
Basahin at unawain ang mga tanong. Isulat ang malaking titik T kung tama ang sagot at malaking
titik M kung mali ang sagot.
1. Ang buwis ay ang bahagi ng kinikita ng mga mamamayan na ibinabayad sa pamahalaan.
2. Ang mga propesyonal na nagpapraktis ng kanilang propesyon ay libre sa pagbabayad ng buwis.
3. Ang pondo para sa pagpapatayos ng ospital at paaralan ay mula sa buwis.
V. Takdang-Aralin:
Sumulat ng tatlong pangungusap kung ano sa palagay ninyo ang mangyayari kung hindi
magbabayad ng buwis ang mga mamamayan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natutukoy ang mga gawaing pangkalusugan sa pagkakaroon ng maunlad na pamumuhay.
Pagpapahalaga: Pag-iingat at Pagpapahalaga sa ating Pamumuhay
II. Paksa:
Mga Gawaing Pangkalusugan na Nakatutulong sa Maunlad na Pamumuhay
Sanggunian: Pilipinas ang ating Bansa pp. 199-200 Rosalinda Belarde

Kagamitan: Mga Larawan ng mga Taong Nangangalaga sa ating Kalusugan
III. Pamamaraan:
1. Pag-awit “ Kalusugan”
2. Ipakita sa klase ang mga larawan ng mga taong nangangalaga sa ating kalusugan at pag-
usapan ang mga tulong na nagagawa nila.
1. Magkakaroon ng panayam sa mga taong nangangasiwa sa iba't ibang programang

pangkalusugan upang masagutan ang mga tanong:
1. Anu-ano ang mga programang pangkalusugan na pinaiiral ng pamahalaan?
2. Dapat ba tayong makiisa sa mga programang ito?
2. Pagbubuod:
Gabayan ang mga bata sa pagbuo ng konsepto sa pamamagitan ng tanong:
"Anu-ano ang mga gawaing pangkalusugan na makatutulong sa pagpapaunlad ng

pamayanan?"
IV. Pagtataya:
Basahin ang bawat tanong at piliin ang tamang sagot

1. Alin sa mga sumusunod ang gawaing pangkalusugan?
a. LRT c. PAG-ASA
b. Oplan alis Disease d. Napocor
2. Ang “tepok lamok” ay pag-iwas sa sakit na
a. TB c. Clean and Green Project
b. Cholera
V. Takdang-Aralin:
Gumawa ng dayrama ng isang pamayanan. Lagyan ng rnga tau-tauhang nangangalaga sa ating

kalusugan (Pangkatang Gawain)
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naisasagawa ang mga pang-agrikulturang gagawin na makatutulong sa pagkakaroon ng

maunlad na pamumuhay
Pagpapahalaga: Sipag at tiyaga tungo sa Pag-unlad
II. Paksa:
Mga Gawaing Pang-agrikultura
Sanggunian: SAMAKA GUIDE (Sa mahan ng Masaganang kakanin) pp. 167-176

Pilipinas ang ating Bansa pp. 20-21
III. Pamamaraan:
Magkaroon ng pahulaan ang mga bata tungkol sa iba't-ibang anyo ng lupa at tubig na mabuti
sa pang-agrikulturang gawain.
a. Isang malawak at patag na lupain na mainam taniman ng palay at gulay.
b. Mataas na lupain na pwedeng pag-alagaan ng mga hayop tulad ng baka, kambing at iba pa
1. Pagpapakita ng iba't ibang larawan ng gawaing pang-agrikultura tulad ng:

a. pag-aalaga at paghahalaman
b. pag-aalaga ng hayop tulad ng baboy, manok, kambing, pugo at iba pa.
2. Pag-usapan ang nasa larawan. Alamin kung sinu-sino ang mga taong makatutulong sa mga
gawaing pang-agrikultura.
3. Pagtatala ng mga gawain pang-agrikultura at ang nagagawa nito sa ating kabuhayan.
a. pagsasaka at paghahalaman nakatutulong sa masaganang pagkain
b. paghahayupan - nagsusuplay ng karne, gatas at itlog.
c. Palaisdaan - nagbibigay ng magandang kita at pagkain sa pamayanan.
4. Pagbubuod
Gabayan ang mga bata sa pagbuo ng konsepto sa pamamagitan ng tanong – anu-ano ang
mga gawaing pang-agrikultura na makatutulong sa pagkakaroon ng rnaunlad na pamumuhay?
IV. Pagtataya:
Basahin at sagutan ang mga tanong na sumusunod.

1. Anong anyo ng lupa ang mainam tamnan ng mga halaman?
a. bulubundukin c. burol
b. kapatagan d. talampas
2. Sino ang may kakayahan sa gawaing pang-agrikultura?
a. magsasaka c. bumbero
b. manggagamot d. abaka
V. Takdang-Aralin:
Gumuhit ng isang tanawin na naipapamalas ang gawaing pang-agrikultura tulad ng

paghahalaman o paghahayupan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natutukoy ang mga gawaing nakatutulong sa pagkakaroon ng maunlad na pamumuhay tulad

ng kapakanang panlipunan.
Pagpapahalaga: Pakikiisa/Pakikipagtulungan
II. Paksa:
Kapakanang Panlipunan- Gawaing Nakatutulong sa Pagkakaroon ng maunlad na Pamumuhay.
Sanggunian: Pilipino: Ang Ating Bansa 3, Batayang Aklat, pp. 180-182

Sibika at Kultura 3, Batayang Aklat, pp. 144-147
Kagamitan: jumbled letters, tsart (spider web), mga larawan ng sumusunod: housing projects,
maayos na sistema ng komunikasyon, maayos na sistema ng transportasyon.
III. Pamamaraan:
1. Pagganyak:
Pagpapakita ng mga larawan at pagbuo ng mga salitang kaugnay ng nakalarawan.
Mga larawan tulad ng

Housing projects
Maayos na sistema ng komunikasyon
Maayos na sistema ng transportasyon
Mga salitang bubuuin

bapyaha - (Pabahay)
satonyorpsnatr - (transportasyon)
munisakokoyn - (komunikasyon)
1. Muling pagsusuri sa larawang ipinakita sa simula ng aralin ana ang kabutihang idinudulot ng
mga nakalarawan? Nakatutulong ba ito sa pagkakaroon ng maunlad na pamumuhay?
Magsaliksik tungkol sa mga sumusunod:
Pangkat 1- Paano nakatutulong ang murang paba hay na proyekto ng ating gobyerno? Anu-
ano ahensya ng gobyerno ang nagsasagawa nito?
Pangkat 11- Paano isinasagawa ng gobyerno ang pagpapabuti ng sistema ng transportason?

Ano ang kabutihang idinulot nito sa atin?
Pangkat 111- Paano Ismasagawa ng gobyerno ang pagpapabuti ng sistema ng

komunikasyon?
Pangkat IV- Ano ang iba pang paglilingkod panlipunan ang ginagawa ng pamahalaan?
Paano ito nakatutulong sa atin?
1. Paglalahat:
Batay sa ating talakaya, ana ang inyang natutuhan? Paano nagkakaroon ng maunlad na
pamumuhay sa kapakanang panlipunan?
2. Pagpapahalaga:
Ano ang maari nating gawain upang maging matagumpay ang paglilingkod na ito na
ginagawa ng pamahalaan para sa ating kapakanan?
IV. Pagtataya:

1. Bilang paglilingkod sa mga mamamayang nangangailangan ng tirahan, ang pamahalaan ay
nagkaloob ng murang __________.
a. pabahay
b. sasakyan
c. telepono
d. elektrisidad
2. Alin ahensya ng gobyerno ang hindi tumutulong sa pagpapabahay sa mga mamamayang Pilipino?
a. GSIS c. Pag-Ibig
b. SSS d. NGO
V. Takdang-Aralin:
Gumupit ng larawan sa dyaryo o magasin na nagpapakita ng gawain para sa kapakanang

panlipunan. Idikit sa coupon bond.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:

ng pagtatayo ng mga paaralan.
Pagpapahalaga: Pag-aaral na mabuti
II. Paksa:
Pagtatayo ng mga Paarlaan – Gawaing Nakatutulong sa Pagkakaroon ng Maunlad na

Pamumuhay.
Sanggunian: Sibika at Kultura 3, Batayang Aklat, pp. 142-143

Pilipinas, Ang Ating Bansa, Batayang Aklat, pp. 176-177
Kagamitan: Kopya ng awit "Paglilingkod na PangEdukasyon", Magic Box, mga istrip ng papel;
tsart, larawan ng mga paaralan
III. Pamamaraan:
1. Pag-awit: “Paglilingkod na Pang-Edukasyon”
2. Pagganyak:
Magdaos ng larong pahulaan. Pabunutin ang mga bata ng mga tanong na nakasulat sa
istrip ng papel na nasa loob ng magic box
Mga Tanong:
a. Tumutulong ito sa pag-aaral ng bawat mamamayan. Ano ito?
b. Ito ay lugar kung saan tinuturuan tayong bumasa, sumulat, bumilang, atbp. Ano ito?
c. Ito ay paglilingkod na ibinibigay ng pamahalaan para sa mga mahihirap na walang
kakayanang mag-aral. Ano ito?
1. Magpakita ng larawan ng mga paaralan. Itanong: anu-ano ang pakinabang na ibinibigay ng

mga paaralan sa atin?
1. Pagbuo ng Kaisipan:
Batay sa ating talakayan, ano ang inyong natutuhan?
2. Pagpapahalaga:
Bilang mga mag-aaral, ana ang ating tungkulin?
Anong ganti ang maari nating ibigay sa paglilingkod na pang-edukasyan ng pamahalaan?
Ipaawit muli ang "Paglilingkad ng Pangedukasyon"
IV. Pagtataya:
Gumuhit ng paaralan kung tama ang ipinahahayag ng bawat pangungusap. Walang iguguhit kung
mali.
1. Maunlad ang pamayanang binubuo ng matatalinong mamamayan.
2. Sabra-sobra na ang naipatayong paaralan ng pamahalaan dahil maliit lamang ang ating
populasyon.
3. Kapag napalawak ang karunungan bumasa at sumulat magiging malawak din ang pakikilahaok
ng mga mamamayan sa mga programang pangkaunlaran.
V. Takdang-Aralin:
Maghanda ng maikling dula-dulaan tungkol sa kabutihan ng pag-aaral. (Pangkatang Gawain)
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:

ng pangungulekta ng buwis.
Pagpapahalaga: Pagtupad sa tungkulin at pananagutan.
II. Paksa:
Pangungulekta ng buwis- Gawaing nakatutulong sa pagkakaroon ng maunlad na pamumuhay
Sanggunian: PELC 66; Sibika at Kultura 3, p. 167; Pilipinas ang ating Bansa, pp. 192-193;
Larawan ng Paaralan, Capital, tulay
III. Pamamaraan:
1. Balik-aralan kung paano makatutulong ang paaralan sa pagkakaroon ng maunlad na

pamumuhay.
a. LAPITOS - dito ipinapasok at ginaga ang maysakit (ospital)
b. PALANARA - dito pumapasok ang mga batang nais matuto (paaralan)

c. LUTAY - daanan ng sasakyan na may bahaging tubig sa i1alim (tulay)
d. SADALAK - daanan ng mga sasakyan (kalsada)
1. Ipakita ang mga larawan ng paaralan, ospital, atbp.

Itanong:
Paano ito ginagawa. Saan nanggaling ang perang ipinagpagawa? Ipaliwanag na galing sa
buwis ang ginasta. Ipaliwanang na ang mga taong nagtatrabaho sa gobyerno o pamahalaan ay
nagbabayad ng buwis at dito rin nanggagaling ang ipnagpapagawa ng ospital, paaralan, atbp.
Ipakita kung saan-saan napupunta ang ibinabayad ng buwis ng mamamayan.
Batay sa ating talakayan, ano ang inyong natutuhan?>
2. Pagpapahalaga:
Bilang mag-aaral, ano ang inyong tungkulin at pananagutan? Iingatan ang mga
kagamitang pambahay.
IV. Pagtataya:
Basahin ang mga pangungusap. Isulat ang malaking T kung tama at malaking M kung mali.
1. Mahalagang magbayad ng buwis ang mga mamamayan.
2. Ang pondo para sa pagpapatayo ng ospital at paaralan ay mula sa buwis
3. Ang buwis ay nagmumula sa mga nagtatrabaho sa pamahalaan.
V. Takdang-Aralin:
Bilang mag-aaral, ano ang inyong tungkulin at pananagutan sa ating pamahalaan?
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naisasagawa ang pagtulong sa programa ng pamahalaan tungkol sa pagpigil sa mabilis na

paglaki ng populasyon.
Pagpapahalaga: Pakikipagtulungan sa programa ng pamahalaan
II. Paksa:
Pagpaplano ng Pamilya
Sanggunian: Sibika at Kultura 3, ph. 177-178 Manual, Sibika at Kultura 3, ph. 100
Kagamitan: larawan ng maliit at malaking pamilya, tsart
III. Pamamaraan:
1. Sino sa inyo ang dalawa ang kapatid? Lima ang kapatid? Tingnan ang mga larawan (Iarawan
ng malaki at maliit na pamilya) Aling pamilya ang nakatutulong sa programa ng pamahalaan
tungkol sa pagpigil sa mabilis na paglaki ng populasyon?
May ahensiya ng pamahalaan na nagpapalaganap ng iba’t ibang programa tungo sa

pagpapababa o paghinto ng bilis ng paglaki ng populasyon.
1. Ipabasa ang aralin “Pagpaplano ng pamilya” mula sa Batayang Aklat, ph. 177 – 178.
2. Sagutin ang sumusunod na mga tanong
a. Sino ang dapat magtaguyod ng pagpaplanong pampopulasyon?
b. Bakit mahalaga ang pagkakaroon lamang ng maliit na pamilya?
c. Anu-ano ang maaaring mangyari kapag patuloy ang pagdami ng tao?

A. 1. Paano maiiwasan ang pagkakaroon ng maraming anak?
2. Ano ang mangyayari kapag nakikiisa ang mamamayan sa programang pampopulasyon ng

pamahalaan?
B. Integrasyon: Sining
Gumuhit sa bond paper ng isang pamilya na may 2 o 3 ank.
IV. Pagtataya:
Sagutin ng pasalita. Ibigay ang matapat na opinion
May 2 pamilyang magkapitbahay. Si Rosa at Pedro ay may 5 na anak samantalang si Ana at Jose
ay may 3 supling.
Aling pamilya ang tumutulong sa programang pampopulasyon ng pamahalaan bakit?
V. Takdang-Aralin:
Humanap at dalhin sa klase ang clippings tungkol sa wastong pagpaplano ng pamilya.

Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Natatalakay kung paano makakatulong sa programa ng pamahalaan tungkol sa pangkalusugan

ng mamamayan.
Pagpapahalaga: Pangangalaga sa kalusugan. Pakikiisa sa programa ng Pamahalaan
II. Paksa:
Pag-iingat at Pangangalaga sa Ating Kalusugan
Sanggunian: Pilipinas ang Ating Bansa, ph. 199-200 Sibika at Kultura 3, ph. 179
Kagamitan: tsart, poster tungkol sa kalusugan, voice tape
III. Pamamaraan:
1. Sino ang nais kumuha ng prutas sa tray? Pagbasa ng nakuhang kalatas

Anong ahensya ng pamahalaan ang me proyekto na nauukol sa pangangalaga kalusugan ng
mamamayan?
2. Gamitin ang K-WcL sa pagsisimula ng leksiyon. Itanong kung ano ang nalalaman nila sa
programa ng paniahalaan tungkol sa pangkalusugan ng mamamayan.
1. Pakikinig ng voice tape, "Pag-iingat t Pangangalaga sa Ating Kalusugan". (Pilipinas ang

Ating Bansa, ph. 199)
2. Ipasagot ang sumusunod na tanong matapos makinig.
a. Anong ahensya ng pamahalaan ang tumutulong upang magkaroon ng malusog na
pamayanan?
b. Anu-ano ang proyektong isinasagawa ng ahensyang ito?
c. Paano makakatulong sa programang pangkalusugan ng pamahalaan ang mamamayan?
1. Balikan ang K-W-L, tsart. Itanong sa mga nagaaral ang mga natutuhan nila sa pag-aaral ng
paksa. Isulat ang sagot ng mga bata sa hanay ng L-earn.
Mga Kasagutan:
1. Nakikiisa tayo sa programa ng kagawaran upang mapangalagaan nating ang ating sarili.
2. Ang kagawaran ng Kalusugan ang nangangasiwa sa proyektong pangkalusugan ng
mamamayan.
Pagpapahalaga
Anong pagpapahalaga ang ipinapakita ng pagkain ng madahon at luntiang gulay?
IV. Pagtataya:
Bilang isang munting mamamayan, maari ka ring makatulong sa programang pangkalusugan ng

pamahalaan. Alin sa sumusunod na gawain ang iyong dapat gawin? Bakit?
Gawain:
1. naglinis ng bakuran
2. kumain ng madahon at luntiang gulay
3. nag-eehersisyo
4. gumagamit ng basurahan
5. regular na kumukunsulta sa doctor
V. Takdang-Aralin:
Sumulat ng 2 salawikain tungkol sa pangangalaga sa kalusugan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nakapgsasagawa ng mga pagsisikap na mapabuti ang marangal na hanapbuhay.
Pagpapahalaga: Pagiging masikap upang mapaunlad ang buhay.
II. Paksa:
Pagkakaroon ng Hanapbuhay
Sanggunian: Sibika at Kultura, ph. 179

Manual, Sibika at Kultura 3, ph. 92
Kagamitan: larawan ng mga taong may iba't ibang hanapbuhay, tsart
III. Pamamaraan:
1. Itanong sa mga mag-aaral ang alam nilang mga hanapbuhay. Maaring gamitin ang concept
cluster na makikita sa ibaba sa mga ibibigay na kasagutan.
1. Magpakita ng larawan tulad ng mga sumusunod.

Mananahi ng damit
Mangingisda sa laot
Karpintero na gumagawa ng bahay
2. Ano ang ipinahihiwatig ng mga larawan?
3. Ipabasa ang talataang nakasulat sa tsart. (Pagkakaroon ng Hanapbuhay)
Sagutin ang mga sumusunod na tanong:
a. Paano makakatulong sa kaunlaran ng pamayanan ang bawat mamamayan?
b. Anu-ano ang dapat gawin upang mapabuti ang hanapbuhay?
a. Patnubayan ang bata sa pagbuo ng paglalahat.

Kailangang magsikap upang mabuhay sa paraang hindi magiging pasanin ng Iipunan.
Kung bawat isa ay magkakaroon ng marangal na mapagkakakitaan, magiging bahagi tayo ng
maunlad na pamumuhay. Kabalikat ng pamahalaan ang mga mamamayan sa magiging
hinaharap ng bansa.
b. Pagpapahalaga:
Anong magandang ugali ang ipinakikita ng taong nagtatrabaho sa araw at nag-aaral sa gabi?
IV. Pagtataya:
Sagutin ng pasalita.
Sa paanong paraan mo makakamit ang maunlad na pamumuhay?
V. Takdang-Aralin:
Sumulat sa kalahating pilas na papel ng isang talataan tungkol sa nais na maging propesyon
pagdating ng araw. Sabihin ang dahilan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nahihinuha ang maaring mangyari kung hindi tutuparin ang tungkuling sumusunod sa batas.
Pagpapahalaga: Pagkamasunurin
II. Paksa:
Mga batas para sa Maunlad na Pamumuhay
Sanggunian: Pilipinas ang Ating Bansa, ph. 202-207 Sibika at Kultura 3, ph. 167
Kagamitan: larawan ng taong nagtatapon ng basura sa kalye, taong tumatawid sa tamang
tawiran, palskard, 1f4 kartolina, pentel pen.
III. Pamamaraan:
Idikit ang plaskard na may salitang -BATAS sa pisara. Bigyan ng ¼ kartolina ang mga bata at
ipasulat ang mga salitang naiisip tungkol dito. Idikit ang mga sagot sa pisara. Hayaang
ipaliwanag ng mga bata ang kanilang ginawa. Sino ang nagpapatupad ng batas?
Sino ang nagpapatupad ng batas? Ipakita ang mga larawan (taong nagtatapn ng basura sa
kalye at taong tumatawid sa pedestrian lane)
Sino sa dalawang tao ang iginagalang ang batas?
1. Pagbuo ng mga tanong sa pagsubaybay ng guro.
a. Ano ang nasisilibing patnubay sa paguugnayan ng mga tao sa isa't isa?
b. Ano ang dulot nito sa pagkilos ng bawat mamamayan?
c. Anu-ano ang mga batas na inilunsad ng pamahalaan?
2. Pagsasaliksik
Paghahanap ng mga sagot sa tanong matapos pangkatin sa tatlo ang mga bata.
Maaring gamitin ang sumusuod na paraan sa gagawing pagsasaliksik.
1. Pagbasa ng teksto, ibang aklat, magasin, diyaryo
2. Pagtatanong sa ibang guro, nakakatanda (ate, kuya, magulang)
3. Pag-uulat
Pakingan ang mga ulat ng bawat pangkat
Ipabuod and konseptong iniulat ng mga bata.
Tulungan silang gamitin ang mga ss: Gamitin ang concept cluster sa pagbibigay ng mga
halimbawa ng batas.
IV. Pagtataya:
Sagutin pasalita
Sa inyong palagay, ano ang maaaring mangyari kapag nawala ang batas?
V. Takdang-Aralin:
Pangkatang Gawain: Pumili ng isang sitwasyon. Magkunwaring mga taong hinihingan ng opinion
tungkol sa sumusunod:
a. mga alituntunin para mapabuti ang daloy ng trapiko sa lungsod
b. Pagpapatayo ng mga paaralan sa lahat ng barangay.
c. Pagpapaalis ng mga nagtitinda sa bangketa.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nasasabi ang kahihinatnan ng hindi pagsunod sa batas ng mga tao
Pagpapahalaga: Pagsunod sa mga batas
II. Paksa:
Ang kahihinatnan ng hindi pagsunod sa batas ng mga tao

Sanggunian: Patnubay sa sibika at Kultura ni Edith Dablado pp. 97-98
Pat. Sa Pilipinas ang ating Bansa pp. 154-157
Kagamitan: Plaskard ng Saligang-Batas mga plaskard na blangko, pentel pen, ¼ kartolina,

krayola
III. Pamamaraan:
1. Pag-awit ng Pagsunod sa Batas sa himig ng Bahay Kubo (Nakasulat sa tsart)
2. Ipakita ang plaskard na may saligang BATAS. Bigyan ng blangkong plaskard ang mga bata at
ipasulat ang mga salitang naiisip nila tungkol dito.
1. Ihalintulad ang sitwasyan sa kalagayan ng lipunan kung walang batas na ipinatutupad. Ano
naman ang kalagayan ng Iipunan kung may ipinatutupad na batas?
2. Ganyakin ang mga bata na magbigay ng kanilang palagay.
3. Ipaisa-isa .ang mahahalagang probisyan ng mga batas.
C. Pagbubuod:
Anu-ano ang maaaring mangyayari kung susundin natin ang batas?
Anu-ano ang maaaring mangyari kung hindi natin susundin ang batas?
D. Paglalapat:
Magpaguhit ng traffic sign sa mga bata ipalagay sa ilalim ng iginuhit ang kahalagahan nito.
IV. Pagtataya:
Sagutin ang pantiyak na pagsubok isulat ang T kung tama ang pangungusap at M kung mali.
1. Ang batas ay para sa mahihirap lamang
2. Ang mga batas ay mahalaga sa pamamahala ng bansa.
3. Dahil sa batas uunlad ang bansa.
4. Walang kinalaman ang batas sa wastong sukat at timbang ng mga produkto.
5. Ang ating Saligang Batas ay walang kinalaman sa mga batas natin.
V. Takdang-Aralin:
Magtala ng limang hinuha kung ano ang maaaring mangyari kung hindi maipatutupad nang
maayos ang mga batas.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nagiging ugali ang pagkilala sa sa riling karapatan at pagtupad sa tungkuilin bilang·

mamamayan gaya ng pagpapanatiling malinis, maayos at mapayapang kapaligiran
II. Paksa:
Mamamayan Kabalikat sa Kaunlaran

Pananagutan ng Mamamayan
Sanggunian: Sibika at Kultura 3 Edith A. Doblada pah. 102-103

Kagamitan: larawan ng isang mapayapang pamayanan
III. Pamamaraan:
1. Pakikinig sa awit “KAPALIGIRAN”
2. Pag-usapan ang mensahe ng awit.
1. Pagpapakita ng larawan ng isang malinis, maayos at mapayapang kapaligiran. Pag-uusap

tungkol sa larawan.
2. Magpalitang-kuro tungkol sa mga payapang pamumuhay.
3. Hayaang kilalanin ng mga mag-aaral ang mga tungkulin ng mamamayan.
Itanong:
Ano ang mga kabutihang idudulot sa mamamayan kung tutu pad ang bawat isa sa mga
tungkulin sa pangangalaga sa kapaligiran?
Ipabuod ang mahahalagang natuthan sa aralin.

Tungkulin ng bawat mamamayan na tumupad sa mga pananagutan at tungkulin na may
kinalaman sa:
 Pagpapanatiling tahimik at tiwasay ng bansa
 Pangangalaga sa kapaligiran
D. Paglalapat:
Pagsasadula sa mga tungkol sa mga paraan ng pangangalaga sa kapaligiran. (isang maikling

duladulaan)
IV. Pagtataya:
Basahin ang bawat pangungusap o tanong. Piliin ang titik ng tamang sagot.
1. Alin sa sumusunod ang pangunahing tungkulin ng mamamayan upang matiyak ang mapayapang
pamumuhay?
a. Makiisa sa mga taong kalaban ng pamahalaan
b. Sundin ang mga batas at tuntuning ipinatutupad sa bansa
c. Magdala ng sandata tuwina upang maipagtanggol ang sarili
d. Igalang ang mga alagad ng batas at mga opisyal ng bayan
2. Alin sa mga sumusunod ang epekto ng pagsira ng kapaligiran?

a. Biglang pagbabaha
b. Pagkasira ng imbakan ng tubig
c. Paghina ng produksyon ng palay at isda
d. Paghina ng produksyon ng palay at isada
V. Takdang-Aralin:
Sumulat ng limang pangungusap kung paano kayo makakatulong sa pangangalaga sa kapaligiran.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Nagiging ugali ang pagtulong sa kapwa sa oras ng pangangailangan at sa pangangalaga ng

kalusugan ng sarili
Pagpapahalaga: Pakikipagtulungan sa kapwa
II. Paksa:
Pakikipagtulungan sa Kapwa at Pangangalaga ng sariling Kalusugan
Sanggunian: Pilipinas Ating Bansa pp. 125

Sibika at Kultura 3 Edith A. Doblada BA pah. 179
Kagamitan: larawan ng mga taong bumubuhat ng bagay, mga batang nag-aalaga ng kanilang
sarili
III. Pamamaraan:
1. Ipabigkas ang tula. (nakasulat sa tsart)
2. Ganyakin ang mga batang iguhit ang mensahe ng tula.
3. Ipabahagi sa klase ang mga ginagawa ng mga bata.
1. Pagpapakita ng larawan ng mga taong nagtutulong-tulong sa pagbubuhat ng bahay.
2. Pag-uusap tungkol sa larawan.
3. Hayaang magbigay ang mga bata ng kanilang naging karanasan tungkol sa pagtulong sa
kapwa.
C. Pagbubuo:
Anu-ano ang mga kaugalian ang dapat ninyong isagawa upang makatulong sa pag-unlad ng
ating bansa?
D. Paglalapat:
Pagbibigay ng kanilang palagay tungkol sa mangyayari sa ating bansa kung hindi marunong
makipagtulungan at hindi pangangalagaan ng mga mamamayan ang kanilang sarili.
E. Pangwakas na Gawain:
Pag-awit ng Wastong Pagkain
IV. Pagtataya:
Isipin kung Tama o Mali ang sumusunod na pahayag.
1. Kailangan ng ating katawan ang wasto at masustansiyang pagkain.
2. Dapat iwasan ang paglalaro at paglilibang.
3. Matulog ng sampung oras gabi-gabi.
4. Ipagwalang bahala nag pagtulong sa kapwa sa oras ng kanilang pangangailangan.
5. Ang pagtulong sa kapwa ay magandang kaugalian.
V. Takdang-Aralin:
Pumili ng isa sa dalawang pamagat na nasa ibaba at sumulat ng tatlo o apat na pangungusap sa
anyong talata.
 Ang pagtulong sa Kapwa ay Mahalaga
 Paano ko mapangangalagaan ang Aking Sarili?
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Naisasaloob na ang bawat karapatan ay may katumbas na katungkulan
Pagpapahalaga: Pagsunod sa mga tungkulin
II. Paksa:
Karapatan at Tungkulin
Sanggunian: Patnubay sa Pag-unlad pp. 85-89
Kagamitan: mga larawan na nagpapakita ng mga karapatan at tungkulin ngmga mamamayan
III. Pamamaraan:
1. Ipaayos ang mga pantig na nakalagay sa sobre upang makabuo ng mga salitang KARAPATAN
at TUNGKULIN.
2. Itanong sa mga mag-aaral kung anu-ano ang masasabi nila sa mga salitang binuo.
1. Pagpapakita ng mga larawan tungkol sa mga karapatan at tungkulin ng mga mamamayan.
2. Pag-usapan ang bawat larawan.
3. Pagkakaroon ng pangkatang Gawain sa pagbibigay ng kaugnay na tungkulin sa bawat

karapatan sa tsart.
Karapatan Tungkulin
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.
4. Pagbubuod:
Ang bawat mamamayan ay may karapatan at kaakibat na pananagutan o tungkulin.
IV. Pagtataya:
Pagtambalin sa pamamagitan ng guhit ang mga karapatan at katugong pahayag dito.
 Magpatala at mag-aral sa paaralang pambubliko  Karapatan sa pagboto

 Manatili sa bahay at gamitin ang oras sa maayos na  Karapatang mag-aral
paraan.  Malayang Pamumuhay
 Mag-alaga ng hayop  Karapatang Mamuhay ng
 Maglakbay sa ibat-ibang lugar sa Pilipinas Tahimik
 Piliin ang kapat-dapat na pangulo  Karapatang Ipagtanggol ang
 Magdaos ng iba’t-ibang pagdiriwang sarili
 Malitis sa hukuman bago mahatulan  Karapatan sa
 Maliwanagan tungkol sa maraming bagay Pananampalataya
 Makapili ng relihiyong nais salihan  Karapatan sa Pamamahayag
V. Takdang-Aralin:
Magtala ng limang tungkulin na dapat gampanan bilang mag-aaral.

Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
MAKABAYAN III
Date: _________________
I. Layunin:
 Napapahalagahan ang mga paglilingkod na tinatanggap sa pamahalaan
II. Paksa:
Pagpapahalaga sa Paglilingkod ng Pamahalaan
Sanggunian: Pilipinas Ang Ating Bansa pp. 151-153

Sibika at Kultura 3 ni Edith Doblado pp. 92-94
Kagamitan: mga larawan ng iba’t ibang paglilingkod ng pamahalaan
III. Pamamaraan:
1. Hayaang magmasid ang mga mag-aaral sa loob at labas ng paaralan ukol sa mga paglilingkod
na ipinagkaloob ng paaralan. Itala ang mga ito.
1. Maglahad ng isang balita na may kaugnayan sa maraming paglilingkod na pamahalaan

inilalahd dito.
2. Bigyan ang bawat pangkat ng Activity card na magiging gabay nila sa pagsasaliksik sa Gawain
3. Pagbubuod
Tulungan ang mga bata na masabi na:

a. Ang pamahalaan ay tumutulong upang matugunan ang iba nating pangangailangan.
b. Napapahalagahan ang mga paglilingkod na tinatanggap sa pamahalaan sa pamamagitan

ng pagsisikap na maigng mabuting mag-aaral.
4. Paglalapat
Itanong kung alin sa mga paglilingkod ng pamahalaan ang higit ninyong pinahahalagahan
at bakit?
IV. Pagtataya:
Nakatala sa baba ang mga di tapos na pangungusap. Punan ang mga ito sa pamamagitan ng
pagpapahayag ng inyong damdamin o iniisip ukol sa paksa.
1. Para sa akin ang paglilingkod ng pamahalaan ay _______________________________.
2. Sa pagpapaunlad ng pamahalaan ang mga mamamayan ay dapat na ______________________.
3. PInahahalagahan ko ang mga paglilingkod ng pamahalaan sa pamamagitan ng ______________.
V. Takdang-Aralin:
Sumulat ng limang paraan kung paano mo maipapakita na may pagpapahalaga ka sa mga

paglilingkod ng pamahalaan.
Remarks:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
For more DLP and DepEd files: DepEd Files for Download

Grade 3 DLP Makabayan

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Grade 3 DLP Makabayan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1st

 Nasasabi kung ano ang pulo

Pagpapahalaga: Pangangalaga sa pulo na kanilang ginagalawan

Yunit I: Pambansang Pagkakakilanlan/Pagmamalaki Pagsasabi kung ano ang pulo

2. Paglalahad (Group Dynamics)

Gumuhit ng mapa na nagpapakita ng pulo. Kulayan ito.

 Naituturo sa mapa ang tatlong pangkat ng mga pulo sa Pilipinas

Pagpapahalaga: Pangangalaga sa pulo na kanilang ginagalawan

Pagtuturo sa Mapa ng Tatlong Pangkat ng mga Pulo sa Pilipinas

 Naipaliliwanag kung ano ang kapuluan

Pagpapaliwanag kung ano ang kapuluan

1. Balik-aral (Guessing Game)

Sumulat ng dalawa hanggang tatlong pangungusap na nagsasaad ng kapakinabangan ng isang

 Napaghahambing ang pulo at kapuluan

Pagpapahalaga: Pangangalaga sa mga pulo sa Pilipinas

Paghahambing sa Pulo at Kapuluan

2. Paglalahad (Venn Diagram)

Ipaliwanag ang pagkakaiba ng pulo sa kapuluan.

Itala sa notbuk ang mga pagkakaiba ng pulo sa kapuluan.

 Natatalakay ang mga kapakinabanagn ng pagiging isang kapuluan

Pagpapahalaga: Pagpapahalaga sa pagiging kapuluan

Mga kapakinabangan sa pagiging kapuluan

1. Balik-aral sa pamamagitan ng isang laro na Battle of the Brain

1. Magpakita sa klase ng mga larawan tungkol sa kapaligirang pisikal sa Pilipinas at sa mga

Kulunign ang wastong sagot.

Gumuhit ng larawan na nagpapakita ng isang kapakinabangan ng isang kapuluan.

 Napaghahambing ang malalaking pulo ayon sa lokasyon, laki at kaanyuan

Pagpapahalaga: Pagmamalaki at pagpapahalaga sa mga benepisyo na nakukuha ng mga tao sa

Mga Malalaking Pulo sa Pilipinas

1. Balik- Aral sa pamamagitan ng isang laro na Game Ka Na Ba?

1. Ipaawit sa himig ng Isa, Dalawa, Tatlo

Pagpapahalaga: Maayos na pakikilahok sa mga gawain sa klase

Mga Lalawigan sa Hilagang Kanlurang Luzon

1. Ipaawit ang Sampung Malalaking Pulo

Isulat ang mga sagot sa bawat tanong.

1. Anu-ano ang mga lalawigan sa Hilangang Kanlurang Luzon?

2. Iranggo ang mga ito mula sa maliit papalaki.

 Nakikilala ang mga lalawigan sa Hilagang Silangang Luzon

Pagpapahalaga: Maayos na pakikilahok sa mga gawain sa klase

Mga Lalawigan sa Hilagang Silangan Luzon

1. Balik-aralan ang mga lalawigan sa Hilagang Kanlurang Luzon sa pamamagitan ng "Puzzle

Ipasagot ang tseklis Oo Hindi

1. Nakilahok ba ako n gaming pangkat?

2. May pagkakaisa ba at kaayusan ang aming pangkat habang gumagawa?

3. Napanatili ba naming malinis ang aming lugar habang gumagawa?

Pagpapahalaga: Pag-awit nang masigla at may damdamin

Pagpapahalaga: masiglang pakikilahok sa gawaing pansining

2. Ipaganap sa mga bata ang mga lalawigan sa Gitnang Luzon sa maapa.

1. Ipakita ang mapa ng Luzon.

2. Talakayin ang lokasyon, laki, kaanyuan ng bawat lalawigan.

Sagutin ang tseklis

1. Katulad ba ng totoong mapa ng Timog Silangang Luzon

Gumawa ng collage sa alinman sa mga lalawigan ng Timog Silangang Luzon.

Pagpapahalaga: Pakikiisa sa mga Gawain

Pagkilala sa mga lalawigan sa Kanlurang Visayas ayon sa lokasyon, laki at kaanyuan

1. Pagbalik-aralan ang mga lalawigan sa Timog Silangang Luzon sa pamamagitan ng pagsagot

 Nakikilala ang Gitnang Visayas ayon sa lokasyon, laki at kaanyuan

Pagpapahalaga: Maayos na pakikilahok sa maayos na Gawain sa klase

Pagkilala sa mga lalawigan sa Gitnang Visayas ayon sa Lokasyon, laki at kaanyuan

1. Pagbalik-aralan ang mga lalawigan sa Kanlurang Visayas sa pamamagitan ng pagsasaayos ng

UAAGIRSM PZCAI LOIILO QBATINUE

1. Ipabasa ang tula sa tsart. “Ang Gitnang Visayas”

Anu-ano ang mga lalawigan at bumubuo sa Gitnang Visayas