PANGKAT 1 (PAGABASA)

Subdibisyon ng Agham Panlipunan:

Prosesong Sikolohikal: Teoryang Iskema
Pag-aaral sa
Sosyal na Bisnes mga Oryentasyong
Teoryang Iskema Oryentasyon Pangangalakal Sinaunang Pulitikal
-ito ay ang proseso ng pag-uugnay ng mga kaalaman sa Tao
*Sosyolohiya *Ekonomiks *Antropolohiya *Abogasya
paksa at kaalaman sa pagkabuo ng mahalagang salik sa
pag-unawa (Pearson 1987). *Paglilingkod *Pagtutuos-Akawnting *Arkeolohiya *Kasaysayan
-ito ay nadaragdagan, nalilinang, nagbabago at napapaunlad Panlipunan
*Sikolohiya Administrasyong *Agham
(Pearson at Sapiro 1982). Pangangalakal Pulitika

Iskema
-dating kaalaman (stock knowledge)
Sikolohikal (psychological)
-tumutukoy sa paraan ng pagiisip ng isang individual.
Interaktibong Prosesong Pagbasa
Agham, Teknolohiya at Matematika
Agham -isang disiplina na nangangailangan ng
komprehensibong kinalabasan ng isang bagay na sinubok
mula sa pagmamasid,pangangalap ng mga
datos,pagkaklasipika sa mga datos na nakuha tungo sa
pagbuo ng hipotesis at kongklusyon.

Teknolohiya -ang nagbunsod na maging moderno ang mga

Ugnayan ng Awtor at Mambabasa
-anong kaisipan,kaalaman o impormasyon ang ibig
Tukuyin at ilahad ng awtor sa teksto at paano
naman ito inuunawa, tinatanggap o maaaring inilalapat ng
mambabasa sa aktwal na karanasan.
bagay na makatutulong upang maging magaan ang
pag-aaral ,pakikipagtransaksyon, pakikipagkomunikasyon,
paglilibang at marami pang iba.
Matematika -makabagong paraan ng pagkukwenta

Tekstong Propesyonal
Pag-unawa sa binasa
-(Comprehension) pinakapuso ng interaktibong pagbasa. Ito ay ang pag-aaral sa mga bagay o ebidensya, proseso kung
saan ito nagmula.
Antas ng Metakognitiv
Ang tekstong propesyonal ay yaong mga teksto na nagdaan
Metakognisyon sa mabalasik na pagresearch at ito ay para sa mga taong
-proseso ng pagkakakilanlan kung ano ang ating alam at gustong pag-aralan ay yaong mga bagay na makakatulong
upang maging malawak ang kanilang kaalaman gaya ng mga
kung paano natin nalalaman ito.
abogasya at medisina dahil ito ay nakakatulong upang
kanilang malaman ang mga bagay na mga patunay o
Antas pinatutunayan ng may akda.
1.Paglinang ng plano.
2.Paggamit at pagmomonitor sa plano. Ang tekstong propesyonal o pandalubhasa ay nagsasaad ng
3.Pagebalweyt sa plano. talakay ukol sa natatanging paksa at may kaugnayan sa
propesyon ng manunulat. Naglalaman ito ng batayang
teorya at mga datos bilang ebidensya ng talaka, maging ang
Nagiging mapamaraan ang mga mambabasa tulad ng: mga bagong tuklas na datos na may kinalaman sa gawain ng
1.Pagugnayin ang mga kaalaman. manunulat. Masusing pananaliksik at mahusay na pagpili ng
2.Pagsubaybay sa pag-unawa. salitang gagamitin ang kailangan dito.
3.Gumagawa ng aksyong panglunas.
4.Pagpili ng mahalagang ideya. HUMANIDADES
5.Nakapagbubuod.
ANO ANG HUMANIDADES?
6.Nakapagbibigay hinuha.
•Ito ay katumbas ng “Humanities” sa salitang Ingles.
7.Nakabubuo ng tanong. •Ang mga tekstong pang humanidades ay naglalaman ng mga
kaalaman tungkol sa mga sining na biswal tulad ng musika,
Pagbasa ng Tekstong Akademik at Profesyonal arkitektura, pintura, sayaw, dula at panitikan.
•Sa pamamagitan ng mga tekstong ito, naipapahayag ng
AGHAM PANLIPUNAN sumulat ang kanyang nadarama, adhikain, pangarap, pag-asa,
-Pag-aaral ng tao at pag-uugnay ng tao sa ibang pangkat na o pangamba.
may ibang kultura

Ang mga araling nauukol sa tao o mga araling pantao.
Mga disiplinang akademiko na nag-aaral sa mga kundisyong
humano, na ginagamitan ng mga metodo ng:
1.Malawakang pagsusuri (kritiko)
2. Pagpuna (analitiko)
3. Pagbabakasali (ispekulatibo)
Pagpapahayag ng iba’t ibang kaisipan, damdamin, karanasan,
at pakikipag-ugnayan ng tao sa lipunang kaniyang
ginagalawan na nagsasangkot ng matatayog at
maguni-guning imahinasyon.
Kaanyuan
1. Patula
Karaniwang may sukat ,tugma at may talinghaga Maraming
paggamit ng patayutay na pananalita mga simbolong
malalalim ang kahulugan Epiko, oda, liriko, balagtasan,
pastoral, awit, korido
2. Tuluyan
Binubuo ng maluwag na pagsasama-sama ng mga salita sa
loob ng pangungusap walang gamit na sukat at tugma
maikling kwento, nobela,sanaysay, dula, anekdota, pabula
Ang paglalahad ay isang anyo ng pagpapahayag na
naglalayong magbigay linaw ang isang konsepto o kaisipan,
bagay o paninidigan upang lubos na maunawaan ng
nikikinig o bumabasa.
Uri ng Paglalahad
 Pagbibigay Katuturan
 Pagsunod sa Panuto/Pamamaraan
 Pangulong Tudling/Editoryal
 Sanaysay
 Balita
 Pitak
 Tala
 Ulat
Ang layunin nito'y magkuwento ng isang pangyayari o kawil
ng mga pangyayari.
Uri ng Pagsasalaysay
Ang tugtugin o musika, kadalasan na isang sining/libangan,
ay isang kabuuang panlipunang katotohanan na nagkaiiba
ang mga kahulugan ayon sa kapanahunan at kultura. Ang
sayaw ay pangkalahatang tumutukoy sa lahat ng galaw ng
tao na ginagamit bilang isang anyo ng pagpapahayag ng
saloobin o tinatanghal sa isang tagpuang panlipunan,
espirituwal, at pangganap. Tinatawag na koreograpiya ang
sining ng paggawa ng sayaw.
1. Panitikan
2. Pintura
3. Eskultura
4. Arkitektura
5. Musika
6. Sayaw
7. Sining Biswal
8. Sinauna at makabagong mga wika
9. Kasaysayan
10. Pilosopiya
11.Pananampalataya
Panitikan
Ilan sa mga saklaw ng Humanidades
Ang arkitektura ay isang bahagi ng sining na biswal na
nakikita ng mga tao. Ang biswal na sining ay hindi lamang
ang may kinalaman sa eskultura at pagpipinta kundi
sinasaklaw din nito ang mga damit at pantahanang
kasangkapan. Saklaw rin nito ang mga palamuti at mga
kapangkapang inilalagay sa mga pook dalanginan, tahanan,
paaralan at iba’t ibang gusali.
Ang Tekstong Ekspositori
Ang tekstong ito ay may layuning magpaliwanag at
maglahad ng mga impormasyon at ideya.
Ang tekstong expositori ay nagbibigay ng impormasyon at
ito ay may paliwanag. Ang tono nito ay tono:sabdyektib -na
ang tono nito ay walang pinapanigan;walang emosyon;
walang kinakampihan na maariring :obdyektib -na ito ay
pasok sa damdamin;mayroong emosyon;ito ay maaring
masya,galit,malungkot,at iba pa

 Maikling kwento Katangian ng Tekstong Ekspositori:

 Anekdota
 Tula -Obhetibo ang pagtalakay sa paksa
 Alamat -Sapat na mga kaalamang ilalahad
 Epiko -Malinaw ang pagkakahanay ng mga ideya
 Kwentong bayan -Analitiko ang pagsusuri ng mga kaisipan at datos

Isang sining ito na pinagsama-sama at inaayos ang mga Hulwarang Organisasyon ng tekstong Ekspositori
tunog ng iba’t ibang tono upang makalikha ng isang katha sa
musika na mang- aliw Depenisyon- ito ay may layuning ipaliwanag o bigyan ng
kahulugan ng isang termino o parirala.
Pagbibigay ng kahulugan sa di pamilyar na salita. Karaniwan  Modernisasyon/ Katamtaman
ay may 3 bahagi ang pagbibigay ng kahulugan: ang termino, pag-uulit ng pang-uring may panlaping ma-.
ang uri nakinabibilangan at natatanging katangian nito o
kung papaano ito naiiba sa iba. Pwedeng gamitin ang PROBLEMA AT SOLUSYON
synonym, intensive at extensive na pagpapakahulugan.
Isang normal na pangyayari ang pagkakaroon ng problema
2 uri ng pakahulugan: sa buhay at kasunod naman ang pagbibigay dito ng solusyon.
Sa akdang pampanitikan umiikot ang kwento sa tinatawag
 Intensibong pakahulugan-Maaaring ibigay ang na tungkulin o suliranin patungo sa resolusyon o kakalasan
kasingkahulugan o sinonimo ng salita o kaya ay kung saan binibigyan ng kalutasan ang naging problema ng
pagbibigay ng uri Na kinabibilangan ng salita at kwento.
katangiang ikinaiba nito sa iba.
 Ektensibong pakahulugan-pinapalawak dito ang Sa isang maikling kwentong mababasa, nakatutulong nang
kahulugang ibinigay sa intensibong pakahulugan sa malaki upang problema o suliranin ng kwento ay madaling
paraang patalata. malaman dahil sa ilang magkakaugnay na pangyayari ay
nagkakaroon ng unti unting pag unlad patungo sa kakalasan
PAG-IISA (Enumerasyon) o resolusyon nito. Ang resolusyon ang elementong
nagbibigay ng kalutasan sa problema o suliranin ng isang
Pagaayos nang mga detalye ayon sa pagkakasunod-sunod, kwento.
mula simula hanggang sa huli.
Maikling Kwento. “ANG KALUPI” ni Benjamin Pascual
Mga Hakbang sa Pagbasa
 Rekognisyon or Persepsyon F1 TAGPUAN F2 TAUHAN
 Komprehensyon Palengke Aling Martha
 Reaksyon Bahay ni Aling Martha Batang gusgusin
 Aplikasyon/Integrasyon
F3 TUNGGALIAN F4 KASUKDULAN
Pagsusunod-sunod Pagkawala ng kalupi Pagkakita ni Aling Martha sa
Pagsusunod-sunod o order malinaw na paghahatid ng ni Aling Martha batang gusgusin at pinilit
mensahe , paglalahad ng impormasyon upang hindi malito pinaamin na siya ang kumua
ang kausap simula, gitna, at wakas, ng kalupi. Nasagasaan
ang bata at namatay.
Mga Uri nang Pagsusunod-sunod ng Hulwaran nang
Teksto F5 KAKALASAN/RESOLUSYON F6 KAWAKASAN
Natuklasan ni Aling Martha na Nahimatay si Aling
 Sekwensyal naiwan nya angkanyang kalupi Martha ng malaman
 Kronolohikal sa bahay at hindi ito nawawala. Niyang hindi pala
 Prosidyural Nawawala ang
kaniyang kalupi at
Paghahambing at Kontrast siya ang naging
dahilan ng
nagpapakita nang pagkakatulad at pagkakaiba ng anumang pagkamatay ng
bagay o konsepto.Paghahambing o komparatibo ay batang gusgusin.
ginagamit kung naghahambing nang dalawang antas o
lebel nang katangian nang tao , bagay, ideya, pangyayari at SANHI AT BUNGA
iba pa. Ang sanhi ay isang ideya o pangyayari na maaaring
humantong sa isang bunga.
2 Uri nang Paghahambing
Halimbawa:
1. Pahambing na magkatulad
Ginagamit ang mga panlaping (ka, magka, ga, sing, kasing, Narinig mo ang sirena ng isang ambulansya.
magkasing, magsing at mga salitang paris, wangis/kawangis, Ano ang maaaring bunga ng sirenang ito?
gaya, tulad, hawig/kahawig, mistula, mukha/kamukha)
SANHI- Sirena ng Ambulansya
2. Di-magkatulad BUNGA- Nagulat, nabahala at natakot
Dalawang Uri ng Di- magkatulad:
Tandaan ang Ideya o Pangyayari na unang naganap (SANHI)
 Hambingang Pasahol Ang kinalabasan (BUNGA)
Mga panlapi, (lalo,di-gaano,di-totoo)
 Hambingang Palamang
Mga Panlapi(lalo,higit/mas,labis,di hamak)
May mga palatandaang salita na dapat alamin sa mga
pangungusap/pahayag ng sanhi at bunga. Ang mga salitang
ito ay ang kaya, dahil sa, nang, buhat at iba pa.
MGA KASANAYAN SA AKADEMIKONG PAGBASA
PAG UURI NG MGA IDEYA/DETALYE
Ang IDEYA ay ang kaisipan na nalilinang sa talata. Ito ang
nagsasabi kung ano ang pangunahing kaisipan na inihahatid
ng talata. Samantalang ang DETALYE naman ang
sumusuporta sa pangunahing ideya upang lubusang
maunawaan ang talata.
Ayon kay Badayos (2000) mahalaga ang pagkilala at pag
unawa sa mga detalyeng nagbibigay ng suporta sa
pangunahing ideya sapagkat.
 Ito ay susi sa lubusang pag unawa ng pangunahing
ideya.
 Nakatutulong ang mga pansuportang detalye para
madaling matandaan ang mahahalagang impormasyon
sa isang talata.
 Ang pagtukoy sa mga pansuportang detalye ay
makatutulong din upang maunawaan ang pagkakabuo
ng isang talata.
Ang ilang mga katanungan sa mga pagsusulit ay karaniwang
nakabatay sa mga pangunahing detalye. Ang mga tanong
hinggil sa mga pangalan, petsa, lunar at iba pa ay ilan
lamang sa mga tanong na hinahango sa mga detalye.
MGA KASANAYAN SA AKADEMIKONG PAGBASA
Pagkuha ng Pangunahing Ideya
Ang katawagang pangunahing ideya ay tumutukoy sa
pagkilala kung ano ang mahalaga. Ito ay karaniwang
iniuugnay sa tekstong ekspositori ngunit mahalaga rin ito sa
tekstong naratibo na nagsasaad kung ano ang tema at aral
na makukuha sa kwento o tula. Laging napagkakamalang
paksa ang pangunahing ideya. Upang makilala ang
pangunahing ideya, kailangang unawain ng mambabasa ang
mahahalagang ideyang inilahad ng manunulat sa teksto. Ang
pagkilala sa pangunahing ideya ay nangangailangan ng
pagtatanong kung alin bahagi ng teksto ang binibigyang-diin
ng manunulat. Sa pagsusuri kung paano matutukoy ang
pangunahing ideya upang makilala, ang mambabasa ay may
dalawang porseso na kailanagan sundin:
1) interaktibong pagtatanong kung ano ang mahalaga sa
isinulat ng may akda,
2) pangangatuwiran kung paano pinagsama sama ang mga
ideya para maipahatid ang pangunahing ideya
Pagbuo ng mga Tanong:
ito ay isang paraan o istratehiya na ginagamit para
maunawaan ang nilalaman ng teksto.
Limang antas ng Pagbasa
1. Pag-unawang literal
HAL:
Sino, Ano, at Saan
2. Pagbibigay Interpretasyon
HAL:
Ano ang sanhi at bunga ng mga pangyayari?
Bakit nagpariwara ang buahy ng tauhan?
3.Mapanuri o Kritikal na pagbasa
HAL:
Paano nilutas ng pangunahing tauhan ang kanyang
problema?
4. Paglalapat o aplikasyon
HAL:
Kung ikaw ang nasa katayuan ng pangunahing tauhan, ano
ang gagawin mo para malutas ang iyon problema?
5. Pagpapahalaga
HAL:
Kung ikaw ang susulat ng kwento, paano mo wawakasan
ang kwento?
Pagkilala sa Paksa
Ang paksa ang pangkalahatang tena o mensahe. Ito ay
tinatawag ng iba na sabjek. Upang makilala ang paksa, ang
unang kailangang gawin ay makuha muna ang pangunahing
ideya ng teksto. Ang pagbuo ng isang simpleng tanong na
"Tingkol saan ito?" ang isang estratehiya sa pagkilala ng
paksa. Ipagpatuloy ang pagtatanong sa sarili habang
binabasa ang teksto hanggang maging malinaw ang sagot sa
binuong tanong.
Halimbawa:
Ang aklat ay nagbibigay ng iba`t ibang impormasyon. Ito rin
ang nagdadala sa atin sa iba’t ibang bansa sa pamamagitan
ng pagbabasa. Ang dating pagkatao ay nagbabago rin. Ang
lahat ng bagay ay matututunan natin sa aklat. Ito ang
mgakahalagahan ng aklat
Pagtukoy sa Layunin ng Teksto
Mahalagang matukoy ng mambabasa ang layuninng
may-akda sa pagsulat ng teksto. Dito makikita kung ano ang
punto ng teksto. May mga teksto na ang layunin ay
magbibigay ng impormasyon, manghikayat, magbigay ng
payo, magturo at iba pa.
Halimbawa:.
" Dahil sa kapabayaan ng tulad mong ganid, Kalikasa'y
binitay, sinilo mo ang lubid"
"Ano klase kang anak, Ina mo'y winakasan."
Dahil sa pagkasira ng kalikasan, sa huli, tayo rin ang
mahihirapan mamuhay.
Pagtukoy sa Layunin ng Teksto.
1. Mapakita ang pagkakaiba ng kalikasan noon at nagyon.
2. Maipahiwatig ang kagandahan ng kalikasan noon.
3. Mamulat tayo sa katotohanang tayo ang sumisira ng
kalikasan.
PAGTIYAK SA DAMDAMIN, TONO AT PANANAW NG
TEKSTO
Pagtiyak sa Damdamin
-Dito makikita kung ano ang saloobin ng mambabasa sa
binasang teksto
Tono
- Tumutukoy naman sa saloobin ng awtor tungkol sa
paksang binibigyang talakan.
- maaaring masaya, malugkot, nakakatakot, mapagbiro at
iba pa.
Pananaw ng Teksto - (point of view)
maaaring unang panauhan, ikalawang panauhan o ikatlong
panauhan.
PAGKILALA SA PAGKAKAIBA NG OPINYON SA
KATOTOHANAN
Katotohanan
- patotoo sa isang bagay
- mapatutunayan ito sa pamamagitan ng pagsusuri at
paghahambing sa mga karanasan o pangyayari sa paligid.
Opinyon
- Isang kuro o hakang personal
- sariling paniniwala ng isang tao tungkol sa isang bagay
- maari itong ibatay sa isang katotohanan o karanasan.
KAHALAGAHAN SA PAGKILALA NG KATOTOHANAN AT
OPINYON SA PAGBASA NG AKDANG PAMPANITIKAN
1. May pagkakataong nais ng may akda na ang ibang
patotoo sa kwento ay tanggaping totoo ng mga mambabasa.
2. Ang pagbuo ng tauhan sa kwento ay isang sariling
palagay tungkol sa kung alin ang totoo o opinyon sa mga
bagay na tinatalakay sa kwento na kaugnay mg mga tauhang
binuo.
3. Bumubuo ng sariling opinyon ang mambabasa habang
tinutunghayan ang kwento.
PAGTUKOY SA HULWARAN NG ORGANISASYON
-istilo sa pagsusulat (Badayos 2000)
- isang sistema o kaparaanan kung paano o binubuo at
inilalahad ng awtor ang isang sitwasyon o ideya sa mga
teksto o babasahin.
6 na hulwaran ng organisasyon ng teksto
1. Definisyon
2. Pag-iisa - isa
3.Pagsunod-sunod
4. Paghahambing at pagkokontrast
5. Problema at Solusyon
6. Hulwarang sanhi at bunga
KAHALAGAHAN NG HULWARAN NG ORGAISASYON SA
MAMBABASA
1. Nasusuri agad ng mambabasa kung anong impormasyon
ang maaaring ilahad ng awtor.
2. Nakapagbibigay ng prediksyon sa babasahinh teksto at
maaring matiyak kung tama o mali ang prediksyon
3. Ang pagkilala sa mga hulwaran ay makatutulong sa
lubusang pang unawa ng isang teksto.
4. Ang nasa impormasyon inilahad sa isamg sistematikong
paraan
ng pagbubuo ay madaling matandaan o maalala.
5. Nakatutulong din sa mga mambabasa upang maalala ang
impomasyong nabasa.
6. Matutuklasan ng isang taga basa na magagawa din niyang
tularan o gayahin ang hulwaran ng organisayin o istilo ng
isang awtor sa kanyang mga isinusulat.
PAGSUSURI KUNG VALID O HINDI ANG IDEYA O
PANANAW
Ayon kay Rufino Alejandro, may ilang paraan para
matukoy ang dapat na nilalaman ng isang teksto.
Pinaniniwalaan nya sa makatutulong ang mga paraang ito
upang masuri kung valid o hindi ang ideya o paniniwala sa
tekstong binasa.
Ang mga ito ay ang mga sumusunod:
1. Paliwanag
2. Paghahambing o Pagtutulad
3. Paghahalimbawa
4. Pagbanggit sa mga tunay na pangyayari
5. Istadistika
PAGHINUHA AT PAGHULA SA KALALABASAN NG
PANGYAYARI
PAGHINUHA o PAGPAPALAGAY (INFERENCING)
-Ito ay ang kakayahang maipaliwanag o
mabigyang-kahulugan sa tulong ng mga pahiwatig o ng
sariling kaalaman ang pangyayari sa kwentong binasa.
PAGHULA O PREDIKSYON
-Kasanayang ang layon ay hulaan ang ilang pangyayari o
maaaring kalabasan ng isang kwento.
PAGBUO NG LAGOM AT KONGKLUSYON
Ang lagom o buod ay ang pinakapayak o pinakasimpleng
anyo ng paglalahad o diskurso. Isa itong
pagpapanibagong-gawa ng akda ng ibang tao. Ang
pangunahing layunin ng pagbuo ng lagom o buod ang
matulungan ang mambabasa sa pag-unawa ng diwa ng isang
akda o seleksyon kaya’t ang pananalitang dapat gamitin ay
yaong magaan at madali kaysa sa pananalitang ginamit sa
orihinal.
MGA DAPAT TANDAAN SA PAGSULAT NG LAGOM Grap
Ang grap ay mauuri sa sumusunod: (a) larawang grap, (b)
 Basahin ng mabuti ang buong akda linyang grap, (c) bar grap, at (d) bilog na grap.
 Hanapin ang pangunahing kaisipan.
 Gamitan ito ng payak na pangugusap. Mga Uri ng Grap
 Hindi dapat malayo ang diwa ng orihinal sa ginawang
buod. Larawang grap (Pictograph)

MGA KATANGIAN NG ISANG LAGOM/BUOD
 Maikli
 Malinaw ang pagkakalahad
 Malaya
 Matapat
KONGKLUSYON
Paglalahad ng mga ideya base sa mga nakalap na datos o
ebidensya ng mambabasa.
PAGBIBIGAY INTERPRETASYON SA MAP, TSART, GRAP
AT TALAHANAYAN
Ang mapa, tsart, grap at talahanayan ay mga grapikong
pantulong upang madaling maunawaan at nagagawang
payak ang mga datos na inilalahad sa isang teksto.
Kapaki-pakinabang ang mga ito para sa isang mananaliksik
sapagkat malinaw at siyentipiko niyang natatalakay ang
kanyang paksa.
Mga Paraan ng Pagbibigay-Interpretasyon
Basahin at unawain ang pamagat at sab-seksyon ng teksto
upang matukoy ang layunin nito.
 Pansinin at unawain ang legend at scales na ginamit.
 Tingnan kung ang grap ay mayroong nakasaad na mga
tala sa paligid, itaas o ibabang bahagi. Tuklasin ang mga
kahulugan nito batay sa legend.
 Suriing mabuti ang bawat bahagi.
Larawan ang ginagamit upang kumatawan sa mga datos,
impormasyon o produkto. Mahalaga na maging
magkakasinlaki ang mga larawan. Ang kalahati o hinating
larawan, kalahati rin ang bilang nito (50%), ang mga datos
na 55-90% ay pinakakahulugang buong larawan.
Linyang grap (Line Graph)
Binubuo ng linyang perpendicular. Ito ay ginagamit sa
pagsukat ng pagbabago o pag-unlad. Ang patayo at ibabang
linya ay may kaukulang pagtutumbas. Gamit ang linya at
tuldok tinutukoy ang interbal, bilis, bagal o tagal ng mga
bagay (salik) na nakatala sa bawat gilid.
Bar Grap (Bar Graph)
Nagpapakita ng paghahambing ng mga datos gamit ang bar
sa halip na tuldok at linya upang tukuyin ang kantidad.
Parisukat ang anyo ng grap, maaring patayo o pahiga ang
mga datos na sinisimbolo ng bar.
Bilog na Grap (Pie Graph)
Itoý sumusukat at naghahambing ng mga datos o
impormasyon sa pamamagitan ng paghahati-hati nito.
Talahanayan (Table)
Ang talahanayan ay naglalahad ng datos sa tabular na anyo.
Sistematikong inilalagay sa mga hanay o kolum ang mga
nalikom na datos.

Mapa
“TSAPTER I - PAGBASA”
- ang mapa ay naglalarawan ng lokasyon, hugis at distansya.
PANGKAT 1
Ang mapa ay nagtuturo sa mga palatandaan ng lokasyon ng
isang lugar. Ito ay nakatutulong sa pagbibigay direksyon.
- Ang pagbibigay ng direksyon ay isang uri ng Floresca, Jay Lord
pagpapaliwanag. Tulad ng pagpapaliwanag ng paggawa ng Lider
isang bagay, nangangailangan ito ng katiyakan, kapayakan
at kaliwanagan. Kailangan din ang maliwanag na Miyembro:
pagkakasunod-sunod ng mga hakbang na kailangang sundin.
Barolo, Bernadette
Tsart Benerayan, Concepcion
Ang tsart ay nagpapakita ng dami o estruktura ng isang Calingacion, Mary Joy
sistema sa pamamagitan ng hanay batay sa hinihingi o De Luna, Leah Ann
ibibigay na impormasyon. Lara, Jennifer
Lubrica, Jovy
a. Tsart ng Organisasyon Morada, Judith
b. Flow Tsart Ramos, Maricel