Professional Documents
Culture Documents
Mga Layunin
natatalakay mo ang mga tiyak na sitwasyon kung saan ginagamit ang iba't ibang register ng
wika, at
Ano ang kahalagahan ng pagkilala sa iba’t ibang register ng wika sa pagpaplanong pangwika sa
bansa?
Ang heteregenous na kalikasan ng wika ay ang pagkakaiba-iba ng wikang ginagamit ng iba’t ibang
indibidwal at pangkat na may magkakaibang uring pinagmulan, gawain, tirahan, interes, edukasyon, at
iba pang mga salik.
Ang baryasyon ng wika ay bunga ng pangangailangang tumugon sa hinihingi ng iba't ibang sitwasyon o
konteksto. Ang paggamit ng wika sa partikular na konteksto ay nakabatay rin sa mga alituntuning
pinagkakasunduan ng grupo o komunidad na gumagamit ng wika.
Nakikilala naman ang register ng wika ayon sa larangan o field. Ang mga nagsasalita sa bawat larangan
ang bumubuo sa mga bokabularyong mayroon ang bawat larangan. Ang pagbubuo ng bokabularyo ay
nangyayari kapag nagdaragdag ng mga bagong termino o salita na kakatawan o tutukoy sa mga bagong
konsepto sa nasabing larangan. Sa kabilang banda, nakalilimutan din ang mga terminong hindi na
madalas gamitin, o napapalitan ng mas kilalang katawagan sa paglipas ng panahon.
Narito ang isang tsart na naglalaman ng mga salitang nagbabago ang kahulugan batay sa larangan:
Narito naman ang isang tsart na naglalaman ng mga terminolohiyang natatangi para sa mga tiyak na
larangan:
Sa Pilipinas, itinakda ang pagtuturo ng asignaturang agham sa Ingles. Sa tradisyonal na pananaw, ang
Ingles ay istandardisado, nakaaangat sa iba pang wika, at itinuturing na wika ng intelektwal. Sa
mahabang panahon ay ipinalagay na Ingles lamang ang nararapat na wikang panturo sa teknikal na
larangan gaya ng agham.
Sa kabilang banda, pinaniniwalaan ng karamihan na kapos at hindi istandardisado ang wikang Filipino,
kaya’t hindi maaaring gamitin bilang wikang panturo sa agham.
Salungat ito sa kaso ng South Korea at Syria. Ang South Korea, na nangunguna sa buong mundo sa
pagsusumite ng patent at research and development, gumagamit ng wikang Koreano sa pagtuturo ng
agham. Kinikilala rin ng mga eksperto sa medisina ang kahusayan ng mga Syrian na doktor na nag-aral ng
medisina sa wikang Arabic. Pinatunayan ng mga ito na hindi sila pahuhuli sa ibang doktor sa ibang
bahagi ng mundo sa pagkuha ng mataas na marka sa eksamen ng Educational Commission for Foreign
Medical Graduates.
Noong 1966 lamang sinimulan ang intelektuwalisasyon ng wikang Filipino sa larangan ng agham nang
bigyang-laya ng Unibersidad ng Pilipinas (UP) ang mga guro na magpasya kung Ingles o Filipino ang
gagamiting wikang panturo sa agham at matematika. Nagkaroon din ng ilang mga pagsisikap na bumuo
ng terminolohiya sa agham tulad ng mga nakatala sa librong isinulat nina Gonzalo del Rosario
(Maugnaying Talasalitaang Pang-agham: Ingles-Pilipino, 1968), Dr. Porfirio M. Recio (Glossary of Medical
Terms, 1975), Rogelio Pe-Pua (List of Psychological Terms in Filipino, 1989), at Dr. Jose Reyes Sytangco
(Scientific Dictionary: English-Pilipino, 1977).
Gayunpaman, dahil kalat-kalat at walang sistematikong paraan ng pagbubuo, hindi ito nagresulta sa
istandardisasyon ng mga terminolohiya.
Istandardisasyon ng pagbabaybay
Mga Paalala
Panahon na upang talikdan ang paniniwalang hindi karapat-dapat gamitin ang wikang Filipino sa
pag-aaral ng agham.
Mahahalagang Kaalaman
Ang wika ay may heterogenous na kalikasan bunga ng pagkakaiba-iba ng mga wika o salitang
ginagamit ng iba't ibang pangkat ng tao.
Ang register ng wika ay ang pagkakaroon ng terminolohiya o mga salitang angkop at ginagamit
sa isang partikular na larangan o field.
Pinatunayan ng South Korea at Syria na maaaring gamitin ang sariling wika sa paglinang ng
kaalaman sa agham at teknolohiya.
Hinahamon din Niya tayong magtuon sa Kaniya, hindi sa mga bagay na makamundo. Sa Kaniyang
sermon tungkol sa tinapay ng buhay, ipinaliwanag ni Hesus ang pagkakaiba ng mortal na
kabusugan at ng walang hanggang kabusugan.
6. Bukod sa larangan ng araling panlipunan, saang larangan pa ginagamit ang salitang "isyu?"
7. Si Joanne ay dumalo sa isang kumperensiya tungkol sa paggamit ng katutubong wika sa
pagtuturo ng agham.
8. Nag-aatubili sa paggamit ng wikang Filipino ang mga guro sa agham dahil magkakaiba ang
termino para sa mga konseptong pang-agham na binuo ng mga eksperto.