Ánh sáng mặt trời là nguồn năng lượng cuối cùng và cực kỳ quan trọng đối với sự sống

như chúng ta
biết. Tuy nhiên, việc hấp thụ năng lượng mặt trời bởi các thành phần của da có thể gây ra nhiều di chứng
bệnh lý.

UVR là gì?
UVR hay còn gọi là Tia cực tím hay tia tử ngoại, tia UV (từ tiếng Anh Ultraviolet) là sóng điện
từ có bước sóng ngắn hơn ánh sáng nhìn thấy nhưng dài hơn tia X. Phổ tia cực tím có thể chia ra thành tử
ngoại gần, tử ngoại xạ hay tử ngoại chân không.

Phổ của tia cực tím chia ra làm các phần:

 Tia UVC: Có bước sóng trong khoảng từ 100 đến 280 nm (nanometer). Đây là vùng tia UV có
năng lượng cao nhất.
 Tia UVB: Vùng bức xạ này có bước sóng dài hơn một chút (khoảng 280 đến 315 nm) và năng
lượng thấp hơn vùng tia UVC.
 Tia UVA: Vùng tia này gần với vùng ánh sáng nhìn thấy, có năng lượng thấp hơn vùng tia UVB
và UVC (có bước sóng nằm trong khoảng 315 đến 380 nm).

Các ảnh hưởng của tia UV tới sức khỏe của con người
Là vùng bức xạ có năng lượng cao nhất nên tia UVC có khả năng gây tổn hại nhất cho đôi mắt và làn da.
May mắn là tầng ozone trong bầu khí quyển đã ngăn chặn gần như toàn bộ tia UVC này. Tuy nhiên hiện
nay do nhiều tác động, tầng ozone bảo vệ trái đất của chúng ta đang ngày càng yếu (mỏng đi và có nhiều
lỗ thủng) cũng có khả năng cho phép các bức xạ năng lượng cao UVC này lọt xuống bề mặt trái đất, rất
dễ gây nên các vấn đề sức khỏe trầm trọng. Các bức xạ UVB thì có thể đi xuyên qua tầng ozone (mặc dù
cũng đã được lọc một phần). Chúng chỉ chiếm khoảng 3% trong phổ tia UV do mặt trời chiếu và đi xuống
tới trái đất.

Tia UVB kích thích quá trình chuyển hóa Melanin (một loại sắc tố da), nguyên nhân làm cho da trở nên
tối đi, tạo ra sự rám nắng. Nếu với cường độ cao, tia UVB sẽ gây nên hiện tượng cháy nắng, làm tăng các
nguy cơ bị ung thư da. Tia UVB cũng gây nên các hiện tượng bị bạc màu da, các nếp nhăn và các dấu
hiệu khác sớm trước tuổi. Với đôi mắt, do giác mạc của chúng ta hấp thu hầu hết các bức xạ UVB này
nên chúng không phải là nguyên nhân chính gây nên các hiện tượng đục thủy tinh thể hay thoái hóa
hoàng điểm mà chủ yếu gây nên các bệnh giác mạc như viêm giác mạc, hạt kết giác mạc, mộng.

Tia UVA lượng bức xạ cực tím có nhiều nhất (chiếm tới 97%), do chúng dễ dàng xuyên qua tầng ozone
bảo vệ trái đất. Tia UVA có thể xuyên qua giác mạc, đi vào thủy tinh thể hay võng mạc ở bên trong mắt.
Nếu phơi dưới bức xạ UVA quá lâu sẽ dẫn đến hiện tượng bị đục nhân mắt hay thoái hóa hoàng
điểm.

Trong lớp biểu bì, những thay đổi do UVR gây ra bao gồm kiến trúc mô bất thường và sự thay đổi của tế
bào keratinocytes và melanocytes và những thay đổi chức năng trong tế bào Langerhans. Lớp biểu bì
tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trở nên dày hơn gấp đôi so với da được bảo vệ bởi ánh nắng mặt trời và bị
vô tổ chức, cho thấy bằng chứng của chứng tăng sừng, parakeratosis và acanthosis. Keratinocytes mất
sự liên kết điển hình ,cho thấy các thể vùi trong nhân và tích lũy quá nhiều phức hợp melanosome phía
trong nhân. Ở cấp độ siêu tế bào, các sợi keratin bị vón cục và sự thay đổi mật độ điện tử của một số tế
bào cơ bản là đặc trưng.

Các melanocyte, với melanosome chứa sắc tố melanin, là tế bào chính liên quan đến bảo vệ tế bào của
da. Trong lớp biểu bì bị tổn thương bởi ánh nắng mặt trời, các tế bào này mở rộng, tăng số lượng và di
chuyển đến các lớp biểu bì cao hơn. UVR cũng ảnh hưởng đến các tế bào Langerhans ở cả da động vật và
người bằng cách thay đổi chức năng miễn dịch của chúng. Ngay cả UVB liều thấp cũng có thể làm giảm
khả năng miễn dịch kháng nguyên của chúng, ngăn chặn con đường tác nhân thông thường, và gợi lên
một số phản ứng không phù hợp.

UVR gây ra tổn thương da độc đáo như thay đổi kết cấu, thành phần chất gian bào, cấu trúc-chức năng
mạch máu và các hoạt động của tế bào. Các lớp hạ bì trở nên giãn nở, có lỗ hở và tích tụ quá nhiều vật
liệu giống như màng đáy. Các tế bào viêm tập hợp xung quanh các mạch máu; tế bào mast được tăng lên
và có thể cho thấy bằng chứng về sự thoái hóa và các mối liên hệ vật lý rõ ràng với nguyên bào sợi.

Cháy nắng là ban đỏ do da gây ra bởi UVR gây ra bởi sự giãn mạch của các lớp hạ bì. Điều này có thể
được trung gian thông qua các sản phẩm cyclo-oxyase và lipoxygenase của axit arachidonic. Việc tạo ra
các tuyến tiền liệt liên quan đến ban đỏ UVB được sản xuất trong vòng 6 đến 12 giờ đầu tiên có thể bị
chặn bởi các chất chống viêm không steroid tại chỗ như indomethacin. Tuy nhiên, các chất chống viêm
này không thể ức chế ban đỏ sau 24 giờ được điều chế bởi các sản phẩm lipoxygenase. Sự giải phóng phụ
thuộc vào thời gian của các chất trung gian khác nhau trong quá trình viêm do tia cực tím nhấn mạnh sự
cần thiết phải thăm dò thêm về các chất ức chế chọn lọc của cả hai con đường cyclo-oxyase và
lipoxygenase trong phòng ngừa và điều trị bệnh ban đỏ.

Ung thư da trong đó phơi nhiễm UVR đóng vai trò quan trọng là dạng ung thư phổ biến nhất. Năm 1978,
có hơn 500.000 ca ung thư da mới. Đây có lẽ là một sự đánh giá thấp đáng kể cho năm 1989, bởi vì số
lượt truy cập văn phòng cho NMSC đã tăng hơn 50 phần trăm trong thập kỷ qua trong khi tổng số lượt
truy cập văn phòng chỉ là 11 phần trăm. Do đó, bắt buộc phải xem xét các cách để giảm thiểu các tác
động xấu của UVR.

http://cool.conservation-
us.org/bytopic/health/uvnih.html?fbclid=IwAR1rwNRgd1enHyZ5zUuCCfA_Vp-D-
ohz6mm3hEoyhroBKqtC2HtiwxIgHgY

URL: http://cool.conservation-us.org/bytopic/health/uvnih.html

Kem chống nắng

Kem chống nắng, có thể là thuốc xịt, kem dưỡng da, gel hoặc sáp, thường được tạo thành từ hỗn hợp hóa
chất. Các hóa chất vô cơ trong kem chống nắng có thể phản xạ hoặc tán xạ ánh sáng ra khỏi da, và các
chất hữu cơ (dựa trên carbon) có thể hấp thụ tia UV.

Tầm quan trọng của kem chống nắng

Kem chống nắng là một tác nhân bảo vệ hiệu quả chống lại tác hại từ các tia mạnh mẽ của mặt trời cho
mọi lứa tuổi, giới tính và loại da. Áp dụng thường xuyên làm giảm cơ hội phát triển ung thư da ở tuổi
trưởng thành. Và kem chống nắng thậm chí còn phát huy tác dụng hơn khi kết hợp với các phương pháp
bảo vệ da khác như: tìm kiếm bóng râm trong thời gian nóng nhất trong ngày (từ 10:00 sáng - 4:00 chiều),
mặc quần áo bảo hộ như áo sơ mi và mũ dài tay, và đầu tư vào kính râm ngăn chặn tia UV.

Tác động và lợi ích của kem chống nắng

Một số hóa chất vô cơ, bao gồm các khoáng chất như oxit kẽm hoặc titan dioxide, hoạt động như một loại
kem chống nắng vật lý. Chúng phản xạ tia UV. Cùng với hóa chất vô cơ, kem chống nắng thường chứa
các hóa chất hữu cơ, với các tên như avobenzone hoặc oxybenzone. Thay vì làm lệch hướng tia UV, các
phân tử này hấp thụ bức xạ UV thông qua các liên kết hóa học của chúng. Khi các liên kết hấp thụ bức
xạ UV, các thành phần của kem chống nắng từ từ bị phá vỡ và giải phóng nhiệt.

Chỉ số SPF trên các chai kem chống nắng là viết tắt của Sun Protection Factor, và đề cập đến việc kem
chống nắng bảo vệ tốt như thế nào trước một loại bức xạ UVB. Một loại bức xạ khác là bức xạ UVA, xâm
nhập sâu hơn vào da và có thể gây ra nếp nhăn sớm, đốm đồi mồi và cũng có thể làm tăng nguy cơ
mắc một số bệnh ung thư da . Hóa chất vô cơ làm lệch hướng ánh sáng mặt trời sẽ làm chệch hướng
cả tia UVA và UVB.

Hầu hết các tổ chức khuyên bạn nên sử dụng kem chống nắng có SPF từ 15 đến 50 (xếp hạng SPF cao
hơn 50 chưa được chứng minh là hiệu quả hơn SPF 50). Một loại kem chống nắng có chỉ số SPF 15 bảo
vệ chống lại khoảng 93% tia UVB và một loại có chỉ số SPF 30 bảo vệ chống lại 97% tia. Không có SPF
có thể chặn 100 phần trăm tia UV.

Trong vai trò quan trọng nhất của nó, kem chống nắng bảo vệ làn da khỏi các tia cực tím có hại của mặt
trời, có hai dạng - tia UVA và UVB. Tia UVA thường liên quan nhất đến lão hóa da; những chùm tia này
gây ra nếp nhăn, nếp nhăn và các đốm đồi mồi khiến da trông già hơn. Tia UVA có khả năng xuyên qua
kính, có nghĩa là da của bạn tiếp xúc với chúng trong khi bạn đang lái xe và đứng hoặc ngồi trước cửa sổ
với rèm mở. Tia UVB là những tia phổ biến nhất liên quan đến cháy nắng. Không giống như tia UVA,
chùm tia UVB không thể xuyên qua kính. Cả tia UVA và UVB đều là chất gây ung thư  nên đầu tư
vào một loại kem chống nắng có khả năng bảo vệ phổ rộng chống lại cả hai loại tia trên.
https://www.livescience.com/32666-how-does-sunscreen-work.html

https://fldscc.com/2018/06/14/importance-sunscreen/

Nhược điểm của kem chống nắng

Nhưng vì hầu hết mọi người không sử dụng đủ kem chống nắng và vì kem chống nắng có xu hướng chà
xát hoặc rửa sạch, Tổ chức Ung thư Da khuyên bạn nên bôi lại kem chống nắng trong vòng hai giờ bất kể
sức mạnh của nó là bao nhiêu và sử dụng tối thiểu một ounce (một ly đầy thủy tinh) sự bảo vệ.

Một số hóa chất trong kem chống nắng gần đây đã bị cháy vì có khả năng gây ung thư hoặc có hại , theo
báo cáo của Nhóm công tác môi trường (EWG), một nhóm vận động tại Washington DC Các nhà khoa
học phát hiện ra rằng oxybenzone hấp thụ vào da và có trong nước tiểu rất lâu sau khi bôi kem chống
nắng, vì vậy một số nhà nghiên cứu đã đề nghị không sử dụng kem chống nắng có chứa hóa chất này cho
trẻ em. Và trong một nghiên cứu sơ bộ năm ngoái, titan dioxide đã được chứng minh là gây ra thiệt hại di
truyền ở chuột.

Bức xạ cực tím (UV) từ mặt trời được hấp thụ bởi các phân tử da và tạo ra các loại oxy phản ứng, hoặc
phân tử ROS, gây ra dấu hiệu lão hóa rõ rệt bằng cách làm hỏng thành tế bào và DNA bên trong chúng.
Tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời, đặc biệt là trong thời thơ ấu, làm tăng nguy cơ ung thư da .

Kem chống nắng có chứa các bộ lọc UV ngăn chặn bức xạ xâm nhập bên dưới lớp da gọi là lớp biểu bì.

Nhưng theo thời gian, các bộ lọc tự thâm nhập sâu hơn vào da, cho phép bức xạ UV tiến vào sâu bên
trong da nhiều hơn.

Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học phát hiện ra rằng ba bộ lọc UV được sử dụng rộng rãi, được
FDA phê chuẩn (octylmethoxycinnamate, benzophenone-3 và octocrylene) thực sự tạo ra ROS trên da khi
tiếp xúc với tia cực tím. Vì vậy, tác dụng gây hại của mặt trời được nhân lên khi kem chống nắng đã quá
lâu.
Tổ chức Ung thư Da khuyến cáo nên bôi lại kem chống nắng sau mỗi hai giờ, và đặc biệt là sau khi ra mồ
hôi hoặc bơi lội.

https://www.livescience.com/7117-sunscreen-damage-skin-applied-infrequently.html
Có những hạn chế đối với việc sử dụng kem chống nắng tại chỗ. Hầu hết các loại kem chống nắng giúp
ngăn chặn hấp thụ tia UVB, nhưng không thực hiện công việc lọc tia UVA hiệu quả. UVB gây cháy
nắng, nhưng UVA xâm nhập sâu hơn vào da và có thể chịu trách nhiệm cho một phần lớn trách nhiệm
trong sự lão hóa của làn da. Trên thực tế, tia UVA không chỉ làm hỏng DNA của bạn mà còn gây hại cho
các cấu trúc khác trên da của bạn như collagen và elastin, dẫn đến nhiều tác động tiêu cực của ánh sáng
mặt trời, bao gồm cả lão hóa mà không có dấu hiệu thị giác!

Một số thành phần trong kem chống nắng thấm vào da và đi vào máu. Những thành phần không lành
mạnh này có thể gây ra tác dụng ngoài ý muốn, bao gồm can thiệp vào hệ thống hormone tự nhiên của cơ.

Trên thực tế, theo Trung tâm kiểm soát dịch bệnh (CDC), oxybenzone có thể là chất gây rối loạn nội tiết
tố; phát hiện của nó ở phụ nữ mang thai tương quan với trọng lượng sơ sinh thấp hơn. Hơn nữa, theo
Nhóm công tác môi trường, một tổ chức vận động có trụ sở tại Washington, DC, khoảng 9% oxybenzone
được áp dụng cho da ngấm qua nó vào máu. Kem chống nắng cũng thường chứa nhiều hóa chất tương tự
về cấu trúc và chức năng với oxybenzone, bao gồm dioxybenzone và các dẫn xuất benzen khác, hoạt
động tương tự như oxybenzone trong cơ thể bạn.

Một số hóa chất có khả năng độc hại trong kem chống nắng bao gồm:
Avobenzone (Parsol 1789, Eusolex 9020, Escalol 517)

Oxybenzone (benzophenone-3, Eusolex 4360, Escalol 567)

Dioxybenzone (benzophenone-8)

Octocrylene

Sulisobenzone (benzophenone-4)

Phenylbenzimidazole sulfonic acid (oblulizole)

Cinoxate

PABA (axit 4-Aminobenzoic, axit para-aminobenzoic)

Padimate O (OD-PABA, octyldimethyl PABA, Escalol 507)

Trolamine salicylate

Một xu hướng gần đây hơn là hướng tới các loại kem chống nắng tự nhiên có chứa oxit kẽm và titan
dioxide. Tuy nhiên, chúng không hấp thụ tốt vào da dẫn đến một lớp màng trắng khi chúng được chà lên
da. Vì vậy, các nhà sản xuất đã bắt đầu sử dụng oxit kẽm và titan dioxide siêu mịn. Những hạt nano này
dễ dàng hấp thụ vào da của bạn hơn và không xuất hiện dưới dạng màu trắng khi áp dụng. Vấn đề là
chúng cũng dễ dàng hấp thụ vào dòng máu hơn và có thể có những lo ngại tiêu cực về sức khỏe.

Ngoài ra còn một số bất lợi như:

Chỉ tác dụng với những nơi đã được bôi kem chống nắng

Không phù hợp với một số loại da

Khi bôi sẽ thấy rõ kem trên bề mặt da  ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ

Bất tiện khi sử dụng

Có thể ngăn chặn việc sản xuấn vitamin D (Sự tiếp xúc của da với UVB là điều cần thiết cho việc sản
xuất vitamin D trong lớp biểu bì.)

https://www.sunsaferx.com/drawbacks-of-sunscreen-lotion/

https://www.webmd.com/drugs/2/drug-366/sunscreen-topical/details

Tài liệu tham khảo

Wi-ki

http://cool.conservation-
us.org/bytopic/health/uvnih.html?fbclid=IwAR1rwNRgd1enHyZ5zUuCCfA_Vp-D-
ohz6mm3hEoyhroBKqtC2HtiwxIgHgY

URL: http://cool.conservation-us.org/bytopic/health/uvnih.html
https://www.livescience.com/32666-how-does-sunscreen-work.html

https://fldscc.com/2018/06/14/importance-sunscreen/
https://www.livescience.com/7117-sunscreen-damage-skin-applied-infrequently.html
https://www.sunsaferx.com/drawbacks-of-sunscreen-lotion/

https://www.webmd.com/drugs/2/drug-366/sunscreen-topical/details