Professional Documents
Culture Documents
Pagtalakay ng Aralin:
IV. PAMAMARAAN
Mga Dahilan ng Pag-aalsa ng mga Katutubo Laban sa mga Espanyol
Mga Dahilan ng Rebelyon ng mga Pilipino
1. Pagbawi sa nawalang kalayaan
2. Pang-aabuso at masamang gawain ng mga pinunong Espanyol
3. Pangangamkam ng mga lupain ng mga pinunong Espanyol
4. Sapilitang paggawa
5. Kahigpitan sa relihiyon
6. Paniningil ng labis na buwis
10. Apolinario dela Cruz Tayabas 1840 Tinanggihan siyang magpari dahil hind
(Hermano Pule) (Quezon) siya Espanyol
Resulta ng Rebelyon
Pawang bigo ang mga inilunsad na rebelyon sanhi ng iba’t-ibang kadahilanan. Unang
dahilan ang kawalan ng pagkakaisa. Wala pa sa kamalayan noon ng mga Pilipino na silang lahat ay
nagmula sa iisang lahi lamang, kaya nararapat magtulungan. Magkakaiba ang kanilang diyalekto,
kaya hindi nila maunawaan ang isa’t-isa. Naging madali para sa mga Espanyol na gamitin ang
taktikang “divide and rule” Upang supilin ang pag-aalsa sa isang lalawigan, hindi na kailangan ang
mga puwersang Espanyol mula sa Maynila. Nakakukuha sila ng tulong sa ibang karatig na pook.
Nang ilunsad ni Tamblot ng Bohol ang kanyang pag-aalsa,300 mandirigmang Cebuano ang nakuha
ng mga Espanyol para tumulong sa kanila.
Pangalawang dahilan ng pagkabigo ng mgarebelyon ay ang kakulangan nila sa armas.
Kadalasan ang gamit lamang ng mga nag-aklas ay itak, sibat, at pana na walang kalaban-laban
sa kanyon at baril ng mga kalaban.
Pangatlong dahilan ay ang kawalan nila ng maayos na estratehiya at pagpaplano. Ang mga
pag-aaklas ay agad na inilulunsad nang walang isinasagawang mahusay na pagpaplano. Ang ilan sa
kanilang mga lider ay wala ring mahusay na pagsasanay sa paghawak ng aramas
Pang-apat na dahilan ay ang pagiging maliliit ng kanilang grupo. May mga pag-aalsa na
isinasagawa sa pansariling dahilan, kaya binuo lamang ng maliit na bilang ng mga mandirigma.
Naging madali para sa mga Espanyol ang pagsupil sa kanila.
Sagutin:
1. Sino-sino ang mga Pilipinong nag-alsa laban sa mga Espanyol?
2. Bakit naghimagsik ang mga Pilipino laban sa mga Espanyol?
3. Alin sa mga sumusunod ang naglalarawan sa kahigpitan ng mga Espanyol sa
relihiyon at pananampalataya ng mga Pilipino?
Mga Gawain:
Piliin mula sa kahon ang bayaning tinutukoy sa bawat bilang. Isulat ang sagot sa inyong notbuk.
Hermano Pule Francisco Dagohoy Tapar
Gabriela Silang Tamblot
_____________________1. Asawani Diego Silang na namuno rin sa pag-aalsa sa Ilocos.
_____________________2. Tinanggihan siyang magpari dahil hindi siya Espanyol.
_____________________3. Tumanggi ang mga paring Heswitang bigyan nang Kristiyanong
libing ang kanyang kapatid na isang kawani dahil namatay ito sa
duwelo.
_____________________4. Nais niyang bumalik sa dating pananampalataya.
_____________________ 5.Hinadlangan ni Fr. Francisco de Mesa ang pagtatag niya ng
Isang relihiyong hango sa Kristiyanismo na naging dahilan
ng pagkakapatay niya sa pari.
Paglalahat:
Nagpahayag pag-aalsa ang matinding galit ang mga Pilipino laban sa pananakop ng Espanyol.
Nagsagawa sila ng mahigit na 100 pag-aalsa o rebelyon laban sa mga ito. Ilan sa mga dahilan ng
pag-aalsa ng mga katutubo laban sa mga Espanyol ay ang mga sumusunod:
Pagbawi sa nawalang kalayaan
Pang-aabuso at masamang gawain ng mga pinunong Espanyol
Pangangamkam ng mga lupain ng mga pinunong Espanyol
Sapilitang Paggawa
Kahigpitan sa Relihiyon
Paniningil ng labis-labis naa buwis
Paglalapat:
Paano tayo makapagpapahayag ng damdamin o makahingi ng pagbabago sa pamahalaan nang hindi
nag-aalsa?
Pagtataya:
Piliin ang titik ng tamang sagot.
1. Sino ang nag-alsa nang hindi binigyan ng pagkakataon na maging pari?
A. Tamblot
B. Dagohoy
C. Bangkaw
D. Hermano Pule
2. Anu-ano ang naging dahilan ng pag-aalsa nina Lakandula, Diego Silang at Dagohoy?
1. Pananakit 3. Sapilitang Paggawa
2. Tributo 4. Relihiyon
a. 1, 2 c. 1, 3
b. 2, 3 d. 1,4
3. Alin sa sumusunod ang mga dahilan ng pagkakabigo ng mga isinagawang pag-aalsa sa
Pilipinas?
1. Kakulangan ng Armas 3. Kakulangan ng Edukasyon
2. Kakulangan ng Pagkakaisa 4. Kakulangan ng Pagpapalano
a. 1, 2, 3 c. 1, 3, 4
b. 2, 3, 4 d. 1, 2, 4
4. Ano ang resulta ng pag-aalsa nina Malong at Tapar?
A. Sila ay nagtagumpay
B. Sila ay nabihag at ipinapatay
C. Sila ay nagtago sa kabundukan
D. Siya ay pinugutan ng ulo.
5. Bakit nabigo ang pag-aalsa ng mga Pilipino laban sa mga mananakop?
A. Wala silang pagkakaisa
B. Wala silang sapat na dahilan
C. Wala silang armas
D. Wala silang pinuno
VI.PAGNINILAY
DAILY Schools Division of Passi City Baitang Grade 5
Paaralan Mulapula E/S - Annex Asignatura Aral. Pan. 5
LESSON Guro Reymund P. Lara Markahan Ikalawa
PLAN Oras 8:50-9:30 A.M. Petsa October 5, 2016
Balikan natin ang nangyari sa Cebu noong 1521 nang dumating si Ferdinand Magellan. Sina
Raha Humabon at ang kanyang asawang si Juana ay nagpabinyag sa Katolisismo kay Padre
Valderama. Maraming katutubo ang nagpabinyag at maluwag na tinanggap ang mga aral, at paniniwala
ng Katolisismo nang dumating sina Miguel Lopez de Legazpi at Padre Andres de Urdaneta. Kasabay ng
paglaganap ng relihiyong Katolisismo ang pagtatag naman ng pamahalaan hanggang sa lumawak ang
mga lupaing nasasakupan ng mga Espanyol.
IV. PAMAMARAAN Nang lumaon, may mga Pilipinong Kristiyano na namuno sa mga pag-aalsang panrelihiyon.
Iba-iba ang dahilan ng kanilang pag-aalsa.
Noong 1621, hinikayat ni Tamblot, na isang babaylan, ang mga katutubo ng Bohol na
manumbalik sa dati nilang paniniwala.
Noong 1625, hinikayat naman nina Miguel Lanab ng Cagayan at Alababan ng Apayao ang mga
Itneg na bumalik sa bundok at doon nila ipagpapatuloy ang kanilang kinagisnang pananampalataya.
Sinunog nila ang mga simbahan at kinuha ang maaari nilang gamitin.
Pinamunuan ni Tapar sa Oton, Iloilo noong 1663 ang pakikipaglaban. Nais ni Tapar na
magtatag ng bagong relihiyon batay sa Kristiyanismo ngunit tinutulan ito ng mga prayle.
Lagyan ng tsek ( ) ang kahon kung tama ang isinasaad ng pangungusap at (X) naman
kung mali.
Gawain B
3. 4.
Mga Gawain:
Gumawa ng tsart tulad ng nasa ibaba sa iyong kuwaderno. Punan ng mga datos na kinakailangan. Sa
ikalawang hanay, isulat ang dahilan ng pag-aalsa at sa ikatlong hanay isulat ang katwiran kung sang-
ayon ka o hindi sang-ayon.
Taong Nag-alsa Dahilan Katwiran
1. Tamblot
1. Bankaw
2. Lanab
3. Tapar
4. Dagohoy
5. Apolinario de la Cruz
III. Bilang isang mag-aaral, paano mo ipinakikita ang iyong pananampalataya sa iyong relihiyon? Isulat
sa kuwaderno ang iyong sagot.
Paglalahat:
Iba-iba ang reaksiyon ng mga katutubo sa Kristiyanismo o Katolisismo:
- May mga nagsipag-alsa nang hindi masiyahan sa ginawa ng pari.
- May sumampalataya.
- May mga tahimik na bumalik sa dating paniniwala.
- May nagpakalayu-layo para hindi marating ng mga pari.
Paglalapat:
Isulat ang mga nawawalang titik sa bawat kahon upang mabuo ang salitang hinihingi
ng bawat pangungusap.
Pagtataya:
I. Isulat sa kuwaderno ang titik ng wastong sagot.
1. Sino ang kauna-unahang Pilipino na nagpabinyag sa Katolisismo?
A. Diego at Gabriela
B. Raha Humabon at Juana
C. Andres at Gregoria
D. Felipe at Maria
2. Sino ang nag-alsa nang hindi binigyan ng pagkakataon na maging pari?
A. Tamblot
B. Hermano Pule
C. Dagohoy
D. Bangkaw
3. Sino ang nag-alsa nang hindi binigyan ng Kristiyanong libing ang kapatid?
A. Dagohoy
B. Bangkaw
C. Tamblot
D. Hermano Pule
4. Bakit hindi nahimok sa Katolisismo ang mga taga-Cordillera?
A. Malayo ang mga bayan sa Cordillera
B. Lubos na binabantayan ng mga katutubo para walang makapasok.
C. Magaling makipaglaban
D. Marami silang guwardia
5. Sino ang nag-alsa nang hindi siya pinayagan na magtayo ng bagong relihiyon?
A. Pagali
B. Tapar
C. Miguel Lanab
D. Alababan
VI.PAGNINILAY
DAILY Schools Division of Passi City Baitang Grade 5
Paaralan Mulapula E/S - Annex Asignatura Aral. Pan. 5
LESSON Guro Reymund P. Lara Markahan Ikalawa
PLAN Oras 8:50-9:30 A.M. Petsa October 6, 2016
https://www.youtube.com/watch?v=ah8Xw17iwsA
III. KAGAMITAN
Kagamitan : jumbled letters , video clip na kaugnay ng
pananampalataya , mga larawan
ng tungkol sa relihiyon , task kard , tsart
ng pagsasanay
a p a l u m a t a
s m s a a y
sy t l p d s m
i u a a a a a a
IV. PAMAMARAAN
c. kanilang damdamin sa relihiyong Katoliko
o a e s
R k y n
d. naniniwala sila sa relihiyong Islam
u i
Pangganyak:
- “ Kilalanin Ninyo Ako “
Ipabasa sa mag-aaral ang komik strip at ipalahad ang relihiyong
kinabibilangan.
Kayo naman ang maglahad ng
tungkol sa relihiyon ninyo .
Pagtalakay ng Aralin:
1. Gawain 1 “ Video Clip “
a. Ipapanood ang video na nagpapakita ng
paniniwala sa kristiyanismo at paraan ng
pagsamba ng mga Muslim
b. Magsagawa ng malayang talakayan gamit ang
mga sumusunod na tanong:
Ano ang nilalaman ng unang video na inyong
napanood ? ikalawang video ?
Ilarawan ang paraan ng kanilang pagsamba ?
Ano-ano ang mga naging reaksyon ng mga
katutubong Pilipino sa kristiyanismo?
Lahat ban g mga Pilipino ay tinanggap ang
kristiyanismo? Pagatwiranan
Gawain 2 “ Kilala mo ba ako ?
Ipasuri ang mga larawan sa ibaba . Ipalarawan ang
mga reaksyon ng mga Pilipino sa Kristiyanismo.
2. Pagsusuri - “ Data Retrieval Chart “
Ano ang reaksyong ipinahihiwatig ng unang video na
inyong napanood ? ikalawang video ?
Bakit ganoon ang kanilang reaksyon ?
Ano naman ang ipinahiiwatig ng unang pangkat ng
mga larawan ? ikalawa , ikatlo ?
Ilarawan ninyo ang mga reaksyong ito ng mga Pilipino
sa Kristiyanismo ?
Para higit na maunawaan ng mag-aaral ang
reaksyon ng mga Pilipino sa kristiyanisasyon , ipabasa
ang teksto sa ibaba.
Sumang-ayon
Di – Sumang-ayon
Mga Gawain:
Ipasagot ang katanungan sa pamamagitan ng
pagbibigay ng sariling opinyon.
Kung ako ay bibigyan ng pagkakataong baguhin
ang aking kasalukuyang relihiyon _______________________
Paglalahat:
Gabayan ang mag-aaral sa pagbuo ng konseptong
natutunan.
VI.PAGNINILAY
DAILY Schools Division of Passi City Baitang Grade 5
Paaralan Mulapula E/S - Annex Asignatura Aral. Pan. 5
LESSON Guro Reymund P. Lara Markahan Ikalawa
PLAN Oras 8:50-9:30 A.M. Petsa October 4, 2016
Nagtatag aang mga misyonero ng mga paaralan at ospital , mga gusali , tanggulan ,
daan ,tulay at sila rin ay nagkawanggawa . Marami sa kanila , lalo yaong mga nabigyan ng
parokya para subaybayan , ay lubhang nasiyahan sa kanilang kapangyarihan at
impluwensiya kaaya hinangad na magkaroon ng higit pa rito. Nalimutan nila ang kanilang
misyong panrelihiyon at nasangkot sa mga gawaing pampulitika. Di nagtagal , umabuso at
naging tinik sa mga Pilipino ang mga prayle.
Gumamit ang mga prayle ng alok na pakikipagkaibigan upang mapaamo ang mga
katutubo. Ipinakita nilang mabuti anghangarin sa pagdayo sa bansa. Ang pagpapaunlad ng
pamumuhay ng mga Pilipino at ang pagpapalaganap ng relihiyong nagbibigay ng kaligtasan
sa lahat ang naging katwiran nila sa pananakop.
Ang mga Pilipino naming tumangging magpasakop sa mga Kastila ay ginamitan ng lakas
sa pamamagitan ng mas maunlad na uri ng sandata sa pakikidigma .
Pamunuan ng Simbahan
Kung sentralisado ang kolonyal na pamahalaang Espanyol , gayundin ang simbahang
Espanyol . Ang Arsobispo ng Maynila ang pinakamataas na opisyal ng simbahan . Itinalaga
siya ng Papa , batay sa rekomendasyon ng Hari ng Espanya.
Nahati sa apat na diyosesis ang Pilipinas , at ang bawaat isaay pinamahalaan ng
isnag Obispo. Kabilang dito ang Cebu, Nueva Caceres ( Bicol ) , Nueva Segovia ( Cagyan )
at Jaro ( Iloilo ). Dahil ang Maynila aang sentro ng pamahalaan at simbahan , mayroon din
itong sariling obispo.
Ang mga diyosesis naman ay hinati sa mga parokya na pinamunuan ng kura-paroko.
Ang arsobispo ang nagtatalaga ng mga kura-paroko , batay sa tagubilin at rekomendasyon
ng gobernador-heneral.
VI.PAGNINILAY
DAILY Schools Division of Passi City Baitang Grade 5
Paaralan Mulapula E/S - Annex Asignatura Aral. Pan. 5
LESSON Guro Reymund P. Lara Markahan Ikalawa
PLAN Oras 8:50-9:30 A.M. Petsa October 7, 2016
Nagtatag aang mga misyonero ng mga paaralan at ospital , mga gusali , tanggulan ,
daan ,tulay at sila rin ay nagkawanggawa . Marami sa kanila , lalo yaong mga nabigyan ng
parokya para subaybayan , ay lubhang nasiyahan sa kanilang kapangyarihan at
impluwensiya kaaya hinangad na magkaroon ng higit pa rito. Nalimutan nila ang kanilang
misyong panrelihiyon at nasangkot sa mga gawaing pampulitika. Di nagtagal , umabuso at
naging tinik sa mga Pilipino ang mga prayle.
Gumamit ang mga prayle ng alok na pakikipagkaibigan upang mapaamo ang mga
katutubo. Ipinakita nilang mabuti anghangarin sa pagdayo sa bansa. Ang pagpapaunlad ng
pamumuhay ng mga Pilipino at ang pagpapalaganap ng relihiyong nagbibigay ng kaligtasan
sa lahat ang naging katwiran nila sa pananakop.
Ang mga Pilipino naming tumangging magpasakop sa mga Kastila ay ginamitan ng lakas
sa pamamagitan ng mas maunlad na uri ng sandata sa pakikidigma .
Pamunuan ng Simbahan
Kung sentralisado ang kolonyal na pamahalaang Espanyol , gayundin ang simbahang
Espanyol . Ang Arsobispo ng Maynila ang pinakamataas na opisyal ng simbahan . Itinalaga
siya ng Papa , batay sa rekomendasyon ng Hari ng Espanya.
Nahati sa apat na diyosesis ang Pilipinas , at ang bawaat isaay pinamahalaan ng
isnag Obispo. Kabilang dito ang Cebu, Nueva Caceres ( Bicol ) , Nueva Segovia ( Cagyan )
at Jaro ( Iloilo ). Dahil ang Maynila aang sentro ng pamahalaan at simbahan , mayroon din
itong sariling obispo.
Ang mga diyosesis naman ay hinati sa mga parokya na pinamunuan ng kura-paroko.
Ang arsobispo ang nagtatalaga ng mga kura-paroko , batay sa tagubilin at rekomendasyon
ng gobernador-heneral.
VI.PAGNINILAY