Professional Documents
Culture Documents
Lớp CSK37
1
I. Mở đầu
Nấm là một loại thực phẩm có nhiều chất dinh dưỡng, được mọi người
ưa thích. Việt Nam tập hợp nhiều điều kiện thuận lợi để trồng nấm, nhưng lại
có một điều nghịch lý tồn tại trên thị trường Đà Lạt nói riêng và Việt Nam nói
chung, hiện nay hầu hết nấm ăn của chúng ta đều được nhập từ các nước như
Trung Quốc, Hàn Quốc mà thị phần của chúng ta lại rất nhỏ. Hơn nữa, chất
lượng của nấm nhập khẩu thường không đảm bảo an toàn thực phẩm, ảnh
hưởng đến sức khoẻ của người tiêu dùng Việt Nam khi sử dụng chúng.
Chính vì lý do trên nhóm đã chọn quy trình sản xuất nấm kim châm để
cung cấp cho thị trường Đà Lạt và Việt Nam. Hơn nữa, khi sản xuất được một
lượng nấm lớn, chúng ta có thể tạo ra công việc và thu nhập ổn định cho người
dân địa phương.
Nấm kim châm là một loài nấm màu trắng được sử dụng trong ẩm thực
các nước châu Á như Nhật Bản, Trung Hoa, bán đảo Triều Tiên. Đây là giống
trồng của Flammulina velutipes. Dạng cây mọc hoang có màu khác. Nấm có
hình giá đậu nhưng với kích thước lớn. Mũ nấm lúc còn non có hình câu hay
hình bán cầu, về sau chuyển sang dạng ô. Mũ nấm có màu vàng ở giữa có màu
vàng thẫm hơn. Cuống có màu trắng hay vàng nhạt, nửa dưới có màu nâu nhạt.
Đây là nấm tươi hoặc đóng hộp, với các chuyên gia khuyên dùng khi nấm tươi
với mũ chắc, màu trắng, mũ bóng, và tránh dùng nấm có thân nhầy nhụa hoặc
hơi nâu. Loại nấm này theo truyền thống được sử dụng nấu món lẩu, nhưng
cũng có thể được sử dụng cho món salad và các món ăn khác.
Về thành phần dinh dưỡng, trong nấm kim châm có đầy đủ các chất
protid, lipid, các loại vitamin B1, B2, C, PP, E… và các chất khoáng. Đặc biệt,
nấm kim châm nhiều kẽm và kali, rất tốt cho người cao tuổi và những người
suy dinh dưỡng, thiếu máu, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, xơ vữa động
mạch, béo phì, tiểu đường, ung thư…Loại nấm này trước đây vẫn phải nhập từ
Trung Quốc nhưng nay đã được trồng thành công ở Việt Nam
Giá thành cao (tại thị trường Hà Nội là70.000đ/kg; giá xuất xưởng là
40.000-50.000đ/kg).
2
III. Tính toán nguyên liệu cần
Năng suất của trang trại nấm: 1 tấn / ngày. Chu trình sống kéo dài
khoảng 65 ngày, trong đó: nuôi sợi 20 ngày; thu hoạch nấm khoảng 65 ngày.
Hiệu suất sinh học: 40%. Vậy dể có 1 tấn nấm/ ngày cần 2.5 tấn nguyên
liệu khô. Mỗi bịch phôi 1kg nguyên liệu ướt – 0.4 kg nguyên liệu khô.
3 ngày đóng bịch phôi một lần, vậy số bịch phôi cần làm trong một lần:
40% mùn cưa, 45% bông thải, 5% cám bắp, 15% cám gạo.
Mỗi bịch phôi có trọng lượng khoảng 1 – 1.1 kg nguyên liệu ướt.
3 ngày đóng bịch một lần, nguyên liệu ướt cho mỗi lần đóng bịch là
khoảng 17 tấn tất cả nguyên liệu.
Mùn cưa: 2.8 tấn mùn cưa khô (7 tấn mùn cưa ướt) – 7 m3 gỗ cao su
IV. Quy trình kỹ thuật – quy trình công nghệ - thiết bị dự tính
Quy trình kỹ Quy trình công nghệ Thiết bị, lao động, cơ sở hạ tầng
thuật
Chuẩn bị 1. Mùn cưa
nguyên, vật liệu Mua gỗ từ các tỉnh Gia Lai, Đắk Kho chứa: gần đường để xe có thể
Lắk, Ninh thuận để có thể kiểm vận chuyển tói nơi. Kho chứa chỉ
soát được chất lượng gỗ và mùn cần làm đơn giản, tránh hơi ẩm quá
cưa. cao.
Gỗ cây xay thành mùn cưa: cần Máy xay gỗ: máy ngiền búa. Có
7m3 gỗ băng tải vận chuyển đến. nơi xay
gỗ không quá xa kho chưa để
thuận tiện cho việc vận chuyển.
Từ máy xay đén nơi ủ, vận chuyển
Sau khi xay xong, mùn cưa sẽ bằng xe đẩy, mỗi lần đẩy khoảng
được ủ thành đống, ủ với nước 0.5 m3- di chuyển 14 lần.
3
vôi khoảng 0.5%. Ủ trong Bồn chứa nước, pha dung dịch
khoảng 8 – 10 giờ. nước vôi: bình 3 khối.
Ủ thành đống lớn, dùng vòi phun
dung dịch nước vôi , trộn đều mùn
cưa.
4
Làm cổ bịch
Làm nút bông, đóng gói
Sau đó đua lên băng chuyền ,
đến cuối sẽ có lao động sắp bịch
phôi đẫ làm xong vào giỏ sắt,
chồng 5 giỏ .
Hấp khử trùng Sau khi đưa vào trong giỏ sẽ có 2 công nhân sẽ vận chuyển, sắp
máy đẩy đẩy đén lò hấp xếp các khay vào khoang hấp
Xếp các giỏ vào trong khoang Xe đẩy cỡ nhỏ
hấp 1 người canh lò hấp
Đóng cửa khoang hấp Lò hấp: 2 khoang riêng biệt, nối
Cho hơi nước đã được nấu trước với nhau bằng đường ống có van
vào khoang hấp điều chỉnh: khoang1: nồi nấu nước
Sau 15 phút, xả hơi nước trong bằng điện, dung tích 500l. Khoang
khoang hấp. xả xong, cho hơi 2: khoang hấp bịch phôi.
nước và hấp trong khoảng 6 giờ
Để nguội – cấy Sau khi hấp xong, để nhiệt độ hạ Dùng xe đẩy vận chuyển các giỏ
giống xuống khoảng 30-40oC, tiến hành sắt đến phòng cấy.
đưa các giỏ sắt chứa phôi 2 lao động sẽ dùng xe đẩy đưa các
Dùng xe đẩy vận chuyển ra khỏi rọ sắt vào trong phòng cấy. 1 lao
khoang hấp và đưa vào phòng động chuyển từ giỏ sắt sang giỏ
cấy nhựa.
Bật đèn UV trong 10 giờ, sau đó Một giỏ sắt chứa được 15 bịch
tắt, 2 giờ sau bắt đầu cấy phôi, giỏ nhựa: 12 bịch phôi
Đưa phôi lên băng chuyền đén Sau khi cấy xong, quét, lau phòng
máy cấy, băng chuyền đua phôi cấy. Dùng một lượng vừa đủ
đã cấy đến đầu còn lại, ấy phôi phoocmon để diệt các vi sinh vật
xếp vào giỏ nhựa trong phòng cấy.
Trong phòng cấy có hệ thống đèn
UV, máy lạnh có chức năng lọc
không khí
Trong phòng có 1 máy cấy
Có 2 lao động làm việc trong
phòng cấy: 1 người bỏ phôi lên
băng đến máy cấy, người còn lại
lấy phôi đã cấy bỏ vào giỏ nhựa.
Trong quá trình đưa phôi lên băng
chuyền, loại bỏ những phôi bị
nhiễm, thủng không đạt yêu cầu.
Nuôi sợi Sau khi cấy xong, bịch phôi được Các bịch phôi được đẩy, di chuyển
vận chuyển sang phòng nuôi sợi. bằng máy đẩy.
Các giỏ phôi cấy chung ngày Phòng nuôi phôi không chia thành
được xếp chung và đánh dấu các ngăn nhỏ nhưng giữa các khu
ngày cấy, số lượng,.. vực chứa phôi ngày cấy khác nhau
Bịch phôi được giữ trong phòng có khaorng cách để thuận tiện việc
5
này trong khoảng 20 ngày đến di chuyển và tránh lây nhiễm.
khi kéo sợi gần hết. Phòng nuôi phôi cần thông thoáng,
Các khu để phôi cách nhau một có 2 cửa ra vào tạo độ thông
khoảng để máy đẩy có thể dễ thoáng tốt. bố trí các quạt thông
dàng di chuyển và đẩy đi sang vị gió cho phòng nuôi phôi
trí khác Trong nuôi phôi trang bị thêm máy
tạo hơi nước để tạo độ ẩm tốt cho
nấm phát triển.
6
Nấm sau khi đạt chiều dài Có 3 lao động thu hoạch được
khoảng 15 đến 20 cm bắt dầu thu trang bị các xe đẩy có giỏ lớn
hoạch kích thước ngoài: D1186 x R886 x
Khi thu hoạch, thu hoạch hết C668mm
cụm nấm. Sau đó cạo lớp phôi cũ 6 lao động cạo phôi, cho nước vào
trên bề mặt và đổ một lớp nước miệng bịch
lên mặt phôi khoảng 1 -2 cm. Trong quá trình thu hoạch, loại bỏ
Thu hoạch hàng loạt trong một những bịch phôi bị nhiễm, không
nhà còn khả năng cho nấm
Mỗi bịch nấm sẽ thu hoạch 3 lần. Sau khi thu hoạch xong, cần ghi
Sản lượng nấm sẽ thay đổi theo chép lại sản lượng nấm của nhà
mỗi lần thu hoạch. lạnh, theo dõi thay đổi sản lượng
Nấm tu mỗi nhà để riêng nhắm nấm, nhận xét, điều chỉnh phù hợp.
mục đích kiểm tra năng suất của Dùng xe đẩy vận chuyển nấm từ
mỗi nhà lạnh, từ đó điều chỉnh khu thu hoạch đến khu sơ chế nấm.
điều kiện trong nhà để có năng Ghi chép lại sản lượng của từng
suất tốt nhất. nhà để theo dõi.
Trong thời gian thu hoạch và vận
chuyển, tránh để nấm nơi có
nhiệt độ cao, tránh ánh nắng mặt
trời trực tiếp.
Đợt thu hoạch thứ 3, lao động
khi thu nấm sẽ tiến hành bỏ phôi
nấm vào giỏ và đưa đi xử lí.
Sơ chế nấm Sau khi vận chuyển từ khu nhà Phòng cắt nấm tách biêt với các
lạnh đến phòng sơ chế thì cần khu khác, diện tích 3 x 5 m bên
thực hiện sơ chế ngay để tránh trong có:
làm giảm chất lượng sản phẩm: Dao, bàn, cân cắt nấm cho 5 nhân
Tiến hành cắt chân nấm công
Chia nấm thành các bịch nhỏ 1kg Máy hút chân không: 1 máy
Hút chân không và đóng vào Túi đựng nấm là túi PE.
thùng lớn Sau khi đóng vào túi sẽ đua vào
các thùng xốp chứa được 100kg.
cần 10 thùng
Nấm sau khi sơ chế xong, tốt nhất
là nên xuất đi ngay trong ngày và
bảo quản ở nhiệt dộ 18 – 20oC
Xe đẩy sẽ đưa ra để vận chuyển
đến nơi tiêu thụ
Xử lí chất thải Sau khi thu hoạch đợt 3, tiến Máy xay ( có thể tận dung máy
hành xử lí phôi thải như đã trình nghiền gỗ)
bày ở trên. Dùng xe đẩy để vận chuyển phôi
Phôi sau khi đưa đén khu xử lí, nấm
dùng máy xé bịch loại bỏ bịch Cần 3 lao động để xử lí chất thải
7
nilon, làm tơi phôi nấm sau đó Công cụ trộn: thủ công, dùng xẻng
trộn với chế phẩm vi sinh: Dùng bạc để ủ
Lấy phôi cũ nghiền nhỏ
Chế phẩm Trichoderma, các
loại xạ khuẩn hoà với nước cho
vào đống ủ trên, giữ độ ẩm trong
khoảng 60%. ủ che bạc kín. Sau
15 ngày có thể xuất thành phẩm
V. Thiết bị sử dụng
Đặc điểm:
- Máy xay gỗ, tre gồm cơ cấu dao băm giống như máy băm và hệ thống búa
đập như máy nghiền gỗ.
- Gỗ đưa vào được băm thành dăm gỗ, dăm gỗ qua cơ cấu để nghiền thành mùn
cưa.
- Sàn máy nghiền cho ra sản phẩm nghiền với hạt mùn cưa nhỏ đạt yêu cầu.
* Thông số kỹ thuật:
Mã hàng MQ740
8
vào(mm)
Công Ty TNHH MTV Cơ Khí Chế Tạo Máy - Tự Động Hóa Thanh Hoàng.
Hệ thống bao gồm:
- Một máy trộn.
- Hai băng tải.
- Hai máy đóng phôi bịch nấm.
Nguyên liệu làm nấm được đổ vào băng tải chuyển đến máy sàng trộn để
trộn đều lại nhiên liệu và lọai bỏ những tạp chất.
Sau đó đưa nguyên liệu vào cốc định lượng chuyển xuống túi để đóng, đĩa
khuân chuyển động tạo thành chu trình khép kín liên tục. Bịch được lấy ra khỏi
khuân và chuyển ra ngoài máy bằng hệ băng tải.
9
- Hãng sản xuất Sharp
- Kích thước phòng <50m2
- Hệ thống lọc khí : Máy tạo PCI mật độ cao
- Công suất (Cao/TB/Thấp) : 39/20/10
- Lưu lượng khí (Cao/TB/Thấp) (m3/h) : 840/ 648/ 510
- Mật độ tao Ion (Cao/TB/Thấp) (Ion/m3) : 25000/12000/7000
- Lọc bụi, vi khuẩn, nấm mốc, khử mùi hôi
- Kích thước 940x230x480 mm
-Cần 1 máy
10
V.8. Máy phun sương
Không gây tiếng ồn, vận hành rất êm ái, bình quân 10 béc phun chỉ tiêu thụ gần
10 lít nước / giờ. Máy có van khóa điều chỉnh lượng nước phun nhiều hay phun
ít, tùy người sử dụng máy.
- Béc - bép phun dạng sương nên phủ rộng diện tích không gian và không làm
ướt nhỏ giot nước như các loại máy khác. Thỉnh thoảng phải vệ sinh béc, để
béc không bị bám bẩn sẽ làm nghẹt béc, gây ra giọt nước tại chổ.
Cần 33 máy
11
V.9. Quạt thông gió
Model FV-10EGS1
Hãng sản xuất Panasonic
Nước sản xuất Thái Lan
Loại Quạt hút âm tường Cần 74 máy
Điện áp 220V/ 50Hz
V.10. Xe đẩy
Công suất (W/giờ) 55
Loại xe đẩy: XB-500
Đường kính ống dẫn
(mm) 150 Tải trọng: 500kg
Số vòng quay/phút 1,290 – 1,070
Chiều dài mặt bàn: 1000mm
Lưu lượng gió (m3/h) 75
Trọng lượng (kg) 2.2 Chiều rộng mặt bàn: 600mm
12
V.11. Máy đo nhiệt độ, độ ẩm:
-Cần 34 máy đo
13
V.13. Xe nâng
Thông số kỹ thuật:
Mỗi giỏ sắt chứa 15 bịch phôi. Vậy cần: 1150 giỏ sắt kích thước trên.
Kích thước: 780 x 500 x 430 mm, có bánh xe. Cần 6 giỏ.
Thông số kỹ thuật:
14
Nguồn điện 220V/50Hz/1.5A
1. 1
2. 2
• Công ty Băng tải Trường Thọ chuyên cung cấp hệ thống băng tải trong dây chuyền
lắp ráp điện tử( Tải Micro )
•
•
•
•
•
Other views
Hệ thống băng tải pvc bàn thao tác tải linh kiện micro.
– Với thiết kế đơn giản và được ứng dụng rộng rãi trong các nhà máy lắp ráp các linh kiện
điện tử.
15
+ Dây băng tải PVC màu xanh 3ly.
Model: SM-0500
16
VI. Nhân công lao động
Bảng dự tính công, số giờ lao động trong 3 ngày ( một đợt làm phôi)
Vậy ta cần khoảng 12 người (1 người quản lí) để trang trại vận hành
bình thường.
Cổng
17
Khu nhà lạnh
Khu
sơ
chế
nấm
- Chứa gỗ:
Mỗi lần đóng bịch, sử dụng 7 m3 gỗ, vậy 1 tháng sử dụng khoảng 60 m3 gỗ.
Diện tích: 3 x 5 x 4 m.
Mỗi lần cần 3 tấn. vậy 1 tháng cần: 3x2x4=24- 25 tấn bông.
- Chứa các nguyên, vật liệu khác: cám, vôi, bịch nilon, nút bông, cổ,….
Diện tích: 5 x 5 x 4 m.
Diện tích: 4 x 4 m.
18
Diện tích bể ngâm: 2 x 1.6 x 0.6 m
Có máy trộn – đóng bịch phôi, hệ thống băng chuyền nên diện tích cần khá lớn:
5 x 10 m.
VII.3. Lò hấp
Diện tích: 6 x 8 x 3 m.
Ở đây trang bị thêm hệ thống ống nước nhằm cung cấp nước cho lò hơi.
Phòng cần trang bị máy lạnh, lọc khí để đảm bảo độ sạch.
19
VII.5. Phòng nuôi sợi
Năng suất của trang trại nấm: 1 tấn / ngày. Chu trình sống kéo dài khoảng 65
ngày, trong đó: nuôi sợi 20 ngày; thu hoạch nấm khoảng 45 ngày.
Hiệu suất sinh học: 40%. Vậy dể có 1 tấn nấm/ ngày cần 2.5 tấn nguyên liệu
khô. Mỗi bịch phôi 1kg nguyên liệu ướt – 0.4 kg nguyên liệu khô.
Vậy ta cần 2500÷0.4=6250 bịch phôi + 10% tỉ lệ hư hao =6875 bịch phôi/ ngày
Nuôi sợi 20 ngày. Vậy sức chứa phòng nuôi: 6875 x 20 = 137500 bịch phôi
Một giỏ chứa được 12 bịch phôi. Số giỏ cần dùng:11459 giỏ ≈ 11500 giỏ.
Dàn kệ: tấng cách tầng 50cm; làm 7 tầng, kích thước mỗi tầng: 4m x 1m; mỗi
dàn kệ cách nhau 0.6m. Mỗi bịch phôi chiếm diện tích 0.02 m2.
Mỗi nhà có 6 giàn kệ. Vậy có thể chứa khoảng 8400 bịch phôi.
1 ngày làm 6875 bịch, vậy trong 45 ngày, nhà lạnh phải chứa 275000 bịch
phôi, cần 33 nhà lạnh với diện tích 6 x 10 m.
Mỗi phòng có trang bị: 1 máy tạo hơi nước, 1 máy lạnh, 6 bóng đèn có chụp
đèn gắn tường để tránh làm tăng nhiệt độ trong nhà nấm, 2 quạt thông gió, 6
giàn kệ như trên làm bằng sắt có sơn lớp sơn chống gỉ, 1 máy đo nhiệt độ, độ
ẩm.
20
VII.7. Khu sơ chế
Khu sơ chế có trang bị: Dao, bàn, cân cắt nấm cho 5 nhân công
Diện tích 3 x 5 m
Không yêu cầu cao về cơ sở hạ tầng nhưng bắt buộc phải có nơi đẻ máy xé
bịch.
Ghi chú:
Khoảng cách giữa các khu nhà khhoarng 2.5 m để xe có thể vào dễ dàng
Khu xử lí chất thải riêng biệt, tránh với lối vào các phòng khác.
Xung quanh trang trại trồng cây xanh để giữ độ ẩm, nhiệt độ cho trang trại,
đồng thời cản bụi ra ngoài môi trường, đảm bảo cảnh quan.
Hiện nay ở Việt Nam, các mô hình sản xuất nấm nói chung và nấm kim châm
nói riêng chủ yếu có quy mô vừa và nhỏ, chưa đủ đáp ứng nhu cầu thị trường
nội địa. Do đó, nhóm đề xuất mô hình sản xuất nấm kim châm với quy mô 1
tấn/ ngày, có sử dụng các thiết bị công nghệ cao với mong muốn trong tương
lai gần mô hình này có thể được áp dụng vào thực tế. Từ đó, nâng cao sản
lượng cũng như chất lượng nấm trong nước, tiến tới mở rộng sản xuất nấm
theo quy mô công nghiệp, đáp ứng nhu cầu nội địa, đem lại lợi ích kinh tế,
giảm nhập khẩu nấm.
21
Tài liệu tham khảo:
Khái quát về nghề nhân giống và sản xuất nấm – Bộ nông nghiệp và phát triển
nông thôn – Hà Nội, 2009
Công nghệ nuôi trồng nấm – tập 1,2 – GS.TS Nguyễn Lân Dũng – Nhà xuất
bản nông nghiệp
Nuôi trồng và sử dụng nấm ăn, nấm dược liệu – PGS.TS Nguyễn Hữu Đống –
nhà xuất bản Nghệ An
http://www.huongnghiep.com.vn/Trong-trot/Ky-Thuat-Trong-Nam-Kim-
Cham.html
http://vi.mushclubvn.com/
www.trungtamcongnghe.com.vn
anthuanphat.com
vietducjsc.com
22