Kaagapay sa Makabuluhang Balita
Vol. SF No. I September 23, 2016
NAGAGALAK. Binati ni G. Gamutan Jr. ang mga delegado ng DSPC.
Tagisan sa DSPC, umaarangkada na
“Welcome Delegates” magkahalong saya at pananabik na sambit ni Alkalde Samson Gamutan Jr. sa
kanyang talumpati sa pagbubukas ng 2016 Division School Press Conference, Setyembre 23,2016 na naganap
sa himnasyom ng San Francisco, Southern Leyte.
Sa temang “Campus Journalism in tagisan.
the Digital Age: A Keeper of Legacy “Maraming salamat sa pagdating
and Catalyst for A Change”. Pormal na ninyong lahat”, dagdag pa ni G.
binuksan at sinalubong ng masigabong Gamutan.
palakpak ang mga kabataang Peryodista Nagbigay din ng pambungad na
at Tagapagsanay na lumahok sa taunang salita si Tagamasid Pampurok Marietta
palatuntunan na mula sa iba’t-ibang Socorro E. Maamo, sabi pa sa kanya,
Distrito ng Dibisyon ng Timog Leyte. “Binabati ko kayong lahat sa pagdating
Base sa mga nakatalang rehistrado, nitong taunang patimpalak”.
humigit-kumulang 2000 na mga Ganun paman ay agad sinundan ni
deligado at guro ang lumahok sa Hilda D. Olima isang EPS-1 ng Filipino
Mamamahayag sa makabagong panahon
“Journalism affects peoples today
lives” Ito ang sambit na nais ipabatid
ni Panauhing pandangal Lyna Maucesa
Manlunos Gayas sa mga kabataang
mamamahayag.
Marami sa mga tao ngayon ang
nangangailangan ng balita para
malaman nila ang nangyayari sa mundo.
Karamihan sa kanila ay nanonood sa
pamamagitan ng Internet katulad ng
Facebook, Twitter, Intagram, YouTube
PAGBABAGO. Malaking epekto ang Social at iba pa.
Media sa Kinabukasan ng mamamahayag “Informations Spread Faster than
Online” dagdag pa niya. Journalists gives Voice to the Voiceless”.
na nagbigay ng mensahe para sa mga
kabataang peryodista na “Success is not
final, Failure is not fatal it is the courage
to continue that is important.”
Sa huli’y, nagpasalamat parin ang
Alkalde sa lahat ng mga kalahok bilang
pagdating sa nasabing tagisan “Thank
you for coming and God Bless”.-ika
niya.
/Romer Sanchez/
Pambungad na Programa
Makabagong panahon ang
kinabukasan ng mga mamamahayag
ngayon. Ang gamit ng mga bagong
teknolohiya ang nakatutulong sa mga
mamamahayag tungo sa makabagong
kinabukasan.
Ayon pa sa kanya, “Social Media
present awesome possibilities, at the
same time a high risk for ours”.
Sa huli’y ay nagpapasalamat
padin si Bb. Lyna sa mga kalahok at
nagbigay ng makabuluhang mensahe
sa mga kabataang peryodista na “You
 2 EDITORYAL
PUNTO POR PUNTO
Nabago ba talaga ng panahon?
ni Gualibert Butoy
Paano nabago ang mundo
ng pamamahayag sa pagdating
ng makabagong panahon?
Paano ito nakakaapeko sa mga
mamamahayag? Bago pa dumating
ang ikaladalawampu’t isang siglo
ay may maganda at mapayapa
pa ang mundo ng pamamahayag
kaysa ngayon. Sa mga taong iyon ay
namamayagpag ang mga isinusulat
nilang mga balita. May mga tamang
impormasyon silang inilalabas
sa publiko lalo na sa mga taong
mahilig magbasa ng dyaryo. Ang
dyaryo noon ang pangunahing
pinagkukunan nila ng mga
impormasyong nangyayari sa ating
bansa. Dito nalalaman kung ano na
ang mga ginagawa ng mga opisyalis
sa pamahalaan. Malaki talaga ang
tulong ng dyaryo dahil may mga
pagkakataon na naipapahayag ng
mga mamamahayag ang kanilang
mga opinyon sa isang isyung
kanilang isinusulat. Dito nila
nailalabas ang kanilang mga hinaing
PANTNUGUTAN Nagsulputan na kasi ang mga
2015- 2016
Jan Crencia
Punong Patnugot
Romer Sanchez Gualibert Butoy atensyon ng tao dahil sa napapadali
Patnugot sa Balita Patnugot sa Balita
Jansen Dianasas Haina Napuli
Patnugot sa Lathalain Patnugot sa Isports pag-type ng isang isyung mainit
Keilah Bagares Ever Tenio
Photojournalist
Kartunist
Juvy Mae Diate
Adviser
o pagpupuri sa isang artikulo.
Malaki ang tungkulin ng
mga mamamahayag sa paggawa
ng isang balita. Dapat kasi na
tama at makatotohanan ang mga
impormasyong kanilang nakukuha
para tama rin ang mga nailalabas
nila sa publiko. Dapat din wala
silang pinapanigang kampo sa isang
isyung kanilang isusulat at pang
huli dapat nilang isaalang-alang
ang kapakanan ng isang tao kung
ang balitang ilalabas nila ay hindi
pwede sa mata ng publiko, ngunit
sa pagbukas ng ikadalawampu’t
isang siglo ay unti-unti ng nabago
ang mundo ng pamamahayag.
iba’t-ibang gadgets na siya na rin
ang pangunahing pinagkukunan
ng balita at mga impormasyon.
Nababaling na kasi dito ang mga
nito ang mga balitang inilalabas.
Sa isang pindot lang ng Google at
ngayon ay malalaman nila agad
ang buong detalye na hindi kayang
gawin ng isang mamamahayag.
Hindi na rin nahihirapan ang mga
tao para makakuha ng balita dahil
sa makabagong panahon na puno na
ng mga bagong teknolohiya. Dahil
dito konti nalang ang mga taong
nagbabasa ng dyaryo. Bigla na ngang
sumusulpot ang mga balita kahit ikaw
ay nag fafacebook at nag twitwitter
pa. Kahit pa nga hindi ka manood
ng telebisyon ay nakakakuha ka pa
rin ng mga balita sa pamamagitan ng
social media. Nagpapatunay ito na
tuluyan na talagang pinasok at binago
ang mundo ng pamamahayag.
Pero kahit nabago na ang
mga Pilipino ng makabagong
panahon ay hinding-hindi parin
nila makakalimutan ang mga
bagay na una nilang natutunan
at nadiskubre. Magsisilbi itong
instrumento para maipakita sa
mga susunod pang henerasyon ang
kanilang mga kaalaman tungkol sa
pamamahayag. Magdaan man ang
ilang taon, dekada, at maging siglo
ay mananatili pa rin sa mga puso
at isip nila ang mga importanteng
bagay na siyang nagpapakita na sila
ay isang mamamahayag, sa panahon
noong hindi pa umunlad ang mundo
ng pamamahayag at maging sa
kasalukuyan.
 Lathalain 3

Hindi naging madali para sa akin ang pumasok sa isang pamamahayagang patimpalak. Pinagkaka-abalahan ang mga
pangyayaring maaring dumating sa loob o labas ng patimpalakang ito. Mga sinulat na tila ay pinag-aalahan ko.
Kaba sa puso ay nadama. Takot at hiya sa akin ay palaging nakikita. Ngunit para sa akin, ang kaba’t takot ay
labanan sapagkat nakapasok na ako sa mundong ito at naging kabilang na rin sa mga bagong mamamahayag.
Pangalawang pagkakataon ko nang nakasali rito kaya kay iksi lamang ng aking karanasan. Nagtatanong pa nga
kung ano ang maaaring mangyari at dapat na gawin. Dalawang taon mula nung sumali ako sa patimpalakang ito.
Subalit hindi ibinigay ng Diyos ang pagkakataon kong makamit ang tutok ing isang magaling na manunulat. Talo ang
nakuha ko bilang isang lathalaing manunulat. Subalit heto na naman ang ako na kay rami ng natutuhan sa pagsusulat.
Sumabak sa pangalawang pagkakataon upang ipakita sa mundo ang pasyon kong sumulat.
Hindi lamang isang pasyon sa puso ang dapat isa alang-alang sa pamamahayagan. Isang malaking bagay na dapat sa ngayon, sa pa-
nahon ng Digital Age ng pamamahayag ay nasa bawat isang batang katulad ko. Sa ginawang presscon bago pa ang simula ng labanan, nalaman
at natutuhan ko ang bagay na ito: Tayo mga bagong manunulat ay dapat labanan ang tamang natatakpan ng di makatotohanan. Ang ating layunin
ay ang magbigay tama at eksaktong impormasyon. Maging isang inspirasyon at boses ng sangkatauhan.
Sinasabi nga ngayon ang panahon ng digital age ng pamamahayag. Wala ngang ibang nagbago sa pananaw ng makabagong pamama-
hayag kundi lamang ang napabilis ang pagbibigay ng impormasyon sa mga tao. Ngunit lingid pala sa kaisipan ng bawat isa ang kabilang panig ng
pagbabago. Sa kadalasan ay ang mga binibigay ng impormasyon ay di totoo. At bakit nga ba nagkaka-ganito? Nagkaroon na ng malaking kom-
petisyon sa pagitan ng bawat mamamahayag sa pamamagitan ng pagpapabilis sa mga artikulong napapa-publish sa internet na kadalasan din ay
mali. Hindi na maaasahan ang publikong internet at ito na nga ang napakabigat na problemang kinakaharap ng bawat isang mamamahayag.
Simula nang malaman ko ito, sa simula rin ay natanong ang sarili. Ano nga ba ako bilang isang mamamahayag? Tunay nga bang sa
puso ko lamang ay ang pasyon sa pagsusulat, sa pagpapahayag? Sa mga tanong ay nakuha ko kung ano ang karapat-dapat. Nakita ko ang
sariling may puso mamamahayag. Layunin ko ang ipahayag ang tama, na ipagpatuloy ang tamang nakaraan ng may pusong lumalaban. Dahil sa
patimpalakang ito nalaman ko kung ano at sino ang mga mamamahayag. Ito ang ako ngayon bilang mamamahayag.
 ISPORTS
PINATAOB. Tinalo ng Santa Paz ang koponan na Caasafi sa lamang na 3 puntos.
Santa Paz wagi sa Men’s Basketball
Wagi ang Santa Paz Knights laban sa
Caasafi Cavaliers sa men’n Basketball na
nilaro sa Brgy. Ubos Basketball court,
ika-23 ng Setyembre na sinimulan
bandang alas nuwebe ng mainit na
umaga.
Sa unang yugto ng laro ay nilahokan
ito ng mga magagaling ng manlalaro
ng Santa Paz Knights na sina James
G. Masecampo #4 , John Michael C.
Lasmarias#17, Marlon Palero#11, Arwin
Pendijito#7, at Aldrin S. Cimafranca#8.
Agad namang nagpakitang gilas si John
Harrold matin-ao ang point guard ng
Santa Paz Knights ng unang apat na
Men’s Basketball, daan patungong tagumpay
Sa laro ng Men’s basketball Caasafi
Cavaliers laban sa Santa Paz Knights
ay hindi talaga matatawaran ang gal-
ing ng mga manlalaro ng magkabilang
koponan. Tulad ni Arwin Bandijito
na tinaguriang MVP o Most Valuable
Player matapos niyang ipinamalas ang
kaniyang galing sa pag shoot ng bola.
Napakainit ang labanan ng Santa Paz
Knights at Caasafi Cavaliers sa larong
basketball.
Ang paggiging isang basketball player
ay hindi madali. Kinakailangan mong
maging determinado at buong husay
puntos habang ang iba ay umukit ng
tig-dalawang puntos. Nang matapos
ang unang yugto ng laro ay ay kanilang
nakuha ang 9-9 na iskor habang ang
katunggaling Caasafi ay nagkaroon
ng unang foul na si Artigo #6. Dahil
sa sigasig na manlalro ng Caasafi
Cavaliers na sina Bryan Morales#6,
Jemaryy Pajo#16 ay kanilang
binagsakan ng pitong puntos ang Santa
Paz Knights 25-18. Sa pangatlong
yugto ay nakapuntos muli si Pajo#16
ng Caasafi Cavaliers ngunit si Pendijito
#17 ay hindi nagpapatinag sa dalawang
talo at kaniyang nilakasan ang loo
mong
ibigay ang iyong sarili para sa larong
ito. Ayon kay Arwin Pendijito “through
practice you will become a good bas-
ketball Player”. Upang makuha ang
tagumpay na hinahangad sa larong ay
dapat magtulungan ang bawat miyem-
bro ng koponan na ayon pa kay James
Masicampo “Mas advantage sa laro ang
may team work”.
Dahil sa katangian na kanilang tina-
taglay, nakamit nila ang tagumpay na
kanilang inaasam.
na makuha ang panalo sa pangatlong
yugto nakakuha siya ng anin na puntos
ngunit dinepensahan ito ni Abarico #25
ang point guard ng Caasafi kaya’t bigo
ang panalo na hinahangad ni Pendijito
sa panagtlong yugto 28-34 . at sa huling
yugto ay umarangkada na si Arwin
pendijito at sa kaniyang ipinakitang
gilas ay tinagurian siyang MVP ng
Santa Paz Knights at naipanalo niya ang
kaniyang koponan na humakot ng 45
laban sa 42 ng Caasafi Cavaliers. Ayon
kay coach Abunitalya ay ”Defense at
Speed Game” ang sekreto ng pagkanalo
nila.
ISPORTS EDITORYAL
Sakitan sa laro, dapat ba?
Sa isang laro, kailangan ba talagang
may sakitan?
May mga taong mahilig maglaro ng
mga larong panlabas tulad ng basketball.
Karamihang lumalahok nito ay mga lalaki.
Naging sikat ito na laro dahil sa mga sikat
na taong naglalaro nito, gaya nalang ng
mga artista at maging ang mga banyaga.
Ang sakitan ay naging kadalasang nar-
aranasan sapagkat ito’y isang mahigpit na
kompetisyon kapag ang isang manlalaro
ay desperado na manalo. Dahil dito naka-
limutan na ang totoong layunin ng laro.