1st Quarter Reviewer
lubos na nakatali sa kanyang lipunang
Aralin Panlipunan 10
KONTEMPORARYONG ISYU
- Ang ibat – bang hamon o problema na
hinaharap ng ating lipunan at ng
daigdig sa kasalukuyan
- Hindi dapat ipinagwawalang bahala
na lamang
- Pangkapaligiran, pang ekonomiya,
politikal at kapayapaan, karapatan
pantao, kasarian at sekswalidad, pang
edukasyon, pansibiko at
pagkamamamayan
Kotemporaryong isyu
- Pangyayaring naganap sa nakalipas
na mga dekada na nakakaapekto sa
kasalukuyang henerasyon
Isyu
- Mg paksa, tema o suliraning
nakakaapekto sa lipunan
- Batayan ng debate at may malaking
epekto sa pamumuhay ng mga tao
 Problema
araw – araw at
puwedeng sulusyunan
 Isyu
may sulusyon ngunit
hindi epektado t
mahirap
masulusyunan
nagiging batayan ng
debate
C. Wright Mills (1959)
- isang sosyolohista at propesor sa
sosyolohiya
- Isang disiplinang sistematikong nag
aaral ng lipunan
- Ayon sakanya, ang tao ay lubos na
bahagi ng kanyang lipunan kaya
naman mahalaga ang aktibong
pangingialam nito
- Ang buhay ng isang indibidwal ay
ginagalawan
KONSEPTO NG
KONTEMPORARYONG ISYU
1. Mahalaga ayt makabuluhan sa
lipunang ginagalawan
2. Malinaw na epekto o impluwensya sa
lipunan
3. Nagaganap sa kasalukuyang panahon
o may matindi impluwensya sa takbo
ng kasalukuyang panahon
MGA KASAYAHAN
KAILANGAN
1. PRIMARYANG SANGUNIAN
- Mga orihinal na tala ng mga
pangyayaring isinulat o ginawa ng
mga taong makaranas ng pangyayari
2. SEKUNDARYANG SANGUNIAN
- Mga impormasyon o interpertasyon
batay sa primaryang pinagkunan;
isinulat ng mga tao walang kinalaman
sa pangyayaring itinala
PAGSUSURI SA
KONTEMPORARYONG ISYU
 Kahalagahan
 Pinagmulan
 Pananaw
 Pagkakaugnay
 Personal na Damdamin
 Epekto
 Maaaring Gawin
Kahalagahan
- Paano, saan, sino – sino?
- Bakit mahalagang pagaralan
Pinagmulan
 - Ano ano ang mga sunggunaing
ginamit (MEDIA)
PAGBUO NG PAGHIHINUHA,
- Primaryang Sungunian PAGLALAHAT AT
- Sekundaryang Sungunian KONKLUSYON
- Paano na laganap Paghihinuha
Pananaw - Isang pinag isipang hula o educated
- Opinyon ng mga eksperto guess tungkol sa isang bagay at ito ay
- Pinapakinggan o hindi kahalintulad ng hypothesis
Pagkakaugnay - Kailangan gamitin ang kaalaman at
- Mga isyung magkaugnay mga karanasan tungkol sa paksa o
babasahin upang matuklasan ang mga
Personal na Damdamin
nakatago nitong mensahe
- Kahalagahan ng mga pinag aralan ng
eksperto Paglalahat
- Reaksyon - Generalization
- Hakbang kung saan binubuo ang mga
Epekto
ugnayan ng mga hindi makakaugnay
- Epekto sa lipunan sa bansa/ibang
na impormasyon bago makagawa ng
bansa
kongklusyon
Maaaring Gawin
Kongklusyon
- Sino sino, paano , saan
- Desisyon , kaalaman o ideyang nabuo
- Ano ano ang mga problemang
pagkatapos ng pag aaral, obserbasyon
puwedeng maranasan
at pagsusuri ng pagkaugnay ng
- Paano mo mahihikayat
mahahalagang ebidemsya o kaalaman
-
MGA KASANAYANG MGA KAHALAGAHAN
KAILANGAN SA PAGAARAL NG PAG AARAL
NG KONTEMPORARYONG NG MGA
ISYU KONTEMPORARYONG
Katotohanan ISYU
- Mga totoong pahayag na
Pew Research Center sa Amerika
pinatutunayan sa tulong ng mga
- Hindi umuunlad ang interes ng tao sa
aktwal na datos
mga napapanahong isyu, mas medali
Opinyon na ang pagkuha ng impormasyon sa
- Nag papahiwatig ng saloobin at kasalukuyan mula sa iba’t ibang uri ng
kaisipan ng tao tungkol sa inilahad na media
katotohanan
MAGINGGING MAHUSAY AT MAY
Pagtukoy sa pagkiling (BAIS)
PAKIALAM NA MAMAMAYAN NG ISANG
- Ang mga paglalahad ay dapat balanse
BANSA
- Kailangan ilahad ang kabutihan at ang
- Naintindihan natin ang mga
kasamaan ng isang bagay
nangyayari sa ating paligid, magiging
- Una ay positibo sa huli negatibo
 aktibong kasapi tayo n gating
lipunang ginagalawan
MAGIGING BAHAGI TAYO HINDI
LAMANG NG LIPUNAN KUNDI PATI NG
DAIGDIG NA ATING GINAGALAWAN
- Pagbabago ng daigdig ay isang
reyalidad kaya naman mas
magandang maging bahagi nito. Mas
mabuti ito kaysa sa manatiling sarado
ang pag iisip at hindi bukas sa ibang
pananaw
- Stereotype
MAKAKABUO AT
MAKAKAPAGPAPAHAYAG NG
SARILING OPINYON
- Ang ibang tao ay maaaring
maimpluwensiyahan ng mga opinyon
ito
- Angmga maaayos o magandang
opinyon ang nakakatulong upang
maging maalam at maging mulat ang
ibang tao sa mga kontempor
MAKAPAG AAMBAG SA PAGRESOLBA
NG MGA ISYU
- Nakapakahalagang magkaroon ng
sapat na impormasyon upang
makaambag sa paglutas sa mga isyu
SAKLAW NG
KONTEMPORARYONG ISYU
ISYUNG PANGKAPALIGIRAN
- Pag uusapan ang climate change, at
iba pang mga hakbang na isinasagawa
ng pamahalaan upang maiwasan ang
pinsalang dulot ng mga kalamidad
tulad ng bagyo, flashfloods at lindol
ISYUNG PANG EKONOMIYA
- Pagdami ng mga mamamayang
nakaranas ng kahirapan sa bansa,
kawalan ng trabaho, OFW
- Ukol sa pagtamo ng sustainable
development at pag aangkop nito sa
mga pagbabagong dulot globalisasyon
ISYUNG POLITIKAL AT
PANGKAPAYAPAAN
- Political dynasties, territorial &
boarder conflicts, Terorismo ,
ISYUNG KARAPATANG PANATO
- Child trafficking, crimies, abuse,
OFWs, IPs.
ISYU NA MAY KAUGNAYAN SA
KASARIAN
- reproductive health law, same sex
marriage, prostitusyon at pang
aabuso
ISYUNG PANG EDUKASYON
- kalidad sa edukasyon, salik na
humahadlang sa maraming mga
Pilipino na makakatungtong sa
paaralan at makatapos ng kolehiyo
ISYUNG PANSIBIKO AT
PAGKAMAMAMAYAN
- Gawaing pansibiko at politikal sa
pilipinas
PAGBABAWAS NG MGA
PANGANIB NA DALA NG
SAKUNA
Disaster
- Hindi inaaasahang pangyayari
- Malubhang pagkasira ng kaayusan ng
isang komunidad o lipunan sa sanhi
ng malawakang pagkawala ng buhay,
ari arian, at kapaligiran na lagpas sa
kakayahan ng komunidad o lipunan
na tumutugon at makaangkop gamit
- “Gumagambala sa normal na
kondisyon ng pagkabuhay at sanhi ng
kondisyon ng pag katinding
paghihirap at paghato ng lagpas sa
kapasisdad sa pakikiangkop o
 pakikibagay na naapektuhang
komunidad” – WORLD HEALTH
ORGANIZATION 7
United Nations Office for Disaster Risk
Reduction
- Walang likas na sakuna o natural
disaster ang mayroon lamang ay mga
likas na panganib o natural hazard
3 SANHI NA NAGBIBIGAY
DAAN SA PAGKABUO NG
DISASTERS
1. Pagkalantad (EXPOSURE) sa panganib
(HAZARD)
2. Pag iral ng mga kondisyon na
bulnerabilidad (VULNERABILITY)
3. Hindi sapat na kapasidad
(INSUFFICIENT CAPACITY) upang
magkaroon ng kakayahan na harapin
ang potensiyal na negatibong resulta
ng panganib
2 URI NG DISASTERS
1. NATURAL DISASTER
- Forest ifre, sink hole, earthquake,
landslide, tsunami at volcanic
erruption
2. MAN MADE DISASTER
- War, chemical spill, fire etc.
Hydrometeorological Hazard
- Typhoon, storm surge, el nino, la nina
TERMINO AT KONSEPTO
1. Hazard
- Tumutukoy sa mga banta na maaaring
dulot ng kalikasan o ang gawang tao
1.1) Anthropogenic Hazard
- Tumutukoy sa mga hazard na bunga
ng mga Gawain ngtao
- Usok ng mga pabrika at sasakyan
1.2) Natural Hazard
- Tumutukoy sa mga hazard na dulot ng
kalikasan
2. Disaster
- Tumutukoy sa mga pangyayaring na
nag dudulot ng panganib at pinsala sa
tao, kapaligiran, at mga gawaing pang
ekonomiya
3. Vulnerability
- Tumutukoy sa tao, lugar at im
prastruktura na may mataas na
posibilidad na maapektuhan ng mga
hazard
4. Risk
- Tumutukoy sa inaasahang pinsala sa
tao, ari arian at buhay dulot ng
pagtama ng isang kalamidad
5. Resilience
- Tumutukoy sa kakayahan ng
pamayanan sa kahirapan harapin ang
mga epekto na dulot ng kalamidad
PAGBABAWAS NG MGA
PANGANIB NA DALA NG
SAKUNA
Disaster Risk Reduction
- Mga paraan upang mapababa ang
antas ng mga panganib dulot ng mga
sakuna
Sendai Framework
- Kasunduan na nilagdaan ng mga
bansang kasapi tulad ng UN noong ika
18 ng Marso 2015 sa pagtatapos ng
Third UN World Conference on
Disaster Risk Reduction na ginanap sa
lungsod ng sendai sa japan.
- Pangunahing layunin na pagpapahina
sa mga panganib na dulot sa
kalamidad
- Isinasaalang alang ang kaligtasan ng
tao at panlipunan kapakanan
- Estado – pamahalaang local
pribadong sector at mamamayan
- United Nations – kalusugan ng tao
at edukasyon, Hindi puwedeng
isakripisyo. Ekonomiya ay ang
imprastracktura
PITONG PANDAIGDIGANG
TUNGUHIN NG SENDAI
FRAMEWORK:
1. Malawakang pagbabawas ng
pagkawala ng buhay ng tao dulot ng
sakuna sa taong 2030
2. Malawakang pagbabawas ng bilang ng
taong apektado ng kalamidad sa
mundo sa taong 2030
3. Oagbabawas ng tuwirang pgkalugi ng
ekonomiya ng bansa dulot ng sakuna
sa taong 2030
4. Malawakang pagbabawas ng mga
pinsala dulot ng kalamidad sa
imprastraktura at mga pangunahing
serbisyong panlipunan tulad ng
kalusugan at edukasyon.
Kinakailangang mapagtibay ito sa
taong 2030
5. Malawakang pagtaas ng bilang ng mga
bansang may kahandaan sa pagharap
sa pinsalang dulot ng sakuna sa taong
2030
6. Malawakang pagpapatibay ng
pandaigdig pagkakaisa para
suportahan ng mga papaunlad na
bansa o development countries sa
pamamagitan ng pagb ibigay ng sapat
at pangmatagalang tulong upan
maisakatuparan ang kasunduan ito sa
2030
7. Malawakang paglalagay ng mga multi-
hazard early warning system at
pagbibigay kaalaman sa mga tao ukol
sa mga sakuna sa taong 2030
APAT NA PAGUNAHAING
SAKOP O AREAS
1. Pagunawa samga panganib na dulot
ng sakuna
2. Pagpapatibay ng pamamahala sa mga
panganib mula sa sakuna
3. Pamumuhunan sa matitibay na
imprastraktura at pagbibigay
kaalaman sa publiko laban sa mga
pinsala ng sakuna
4. Pagpapaunlad ng antas ng kahandaan
sa mga sakuna upang maging
epektibo ang pagtugon dito at maging
magaan at maayos ang muling
pagbangon at pagsasaayos mula sa
sakuna
MGA AHENSYA NG
PAMAHALAAN NA
RESPONSIBLE SA
KALIGTASAN NG
MAMAMAYAN
- Mga ahensyang tumutulong upang
mabawasan ang pinsala dulot nga
mga sakuna kabilang and National
Disaster Risk Reduction &
Management Council NDRRMC,
PAGASA, PHIVOLCS
National Disaster Risk Reduction &
Management Council
- Ahensyang responsible sa kaligtasan
ng bawa’t Pilipino sa panahon ng
kalamidad
- Nasa pangangasiwa ng Office of Civil
Defense ng Department of National
Defense
- Nasa ilalim ng NDRRMC ang PAGASA
at PHIVOLCS, mga ahensya ng Dep. Of
Science & Technology
- Apat na sakop:
 1. Prevention and mitigation
2. Preparedness
MGA KALAMIDAD SA ATING
3. Response BANSA
4. Rehabilitation & Recovery Bagyo
Philippine Atmospheric, Geophysical & - O tropical cyclone ay isang uri ng
Astronomical Services Administration weather disturbance na nabubuo sa
- PAGASA Ahensyang responsible sa mga tropical n a katubigan ng mundo
lagay ng panahon sa ating bansa sa na mayroong temp. na 26.g degrees
araw – araw. Celsius
- Binubuo ito ng isang malaking ipo ipo
Philippine Institute of Volcanology &
na hangin na umiikot papilipt o
Seismology
SPIRAL
- Itinatag noong ika 17 – ng Setyembre
- Eye: gitna ng bagypo kung saan
1982
mababa ang presyon at
- Ahensyang responsible na may
pinakakalmado ang hangin at ulan
nalalapit o nababantang pagputok ng
- Wall Eye: nakapaligid sa mata ng
bulkan, pagyaning ng lupa o lindol,
bagyo, pinakamapinsalang bahagi ng
pagkakaroon ng tsunami o mga
bagyo
malalaking alon na dulot ng londol
- westValley Fault na paghandaan ang
posibleng pagdating ng napakalakas
na lindol (THE BIG ONE) anumang
oras
Project NOAH
- National Operational Assessment of
Hazardz
- Proyekto ng pamahalaan sa ilalim ng
Dep. of Science and Technology o
DOST
- Kagawaran ng pangulong benigno
Aquino
- Pagbilis at malawakang sistema
upang maiwasan at mabawasan ang
mga pinsalang maaaring idudulot ng
mga sakuna.
Mahalagang ang papel na
ginagampanan ng mga pambansang Sen. Loren Legarda
ahensya tulad ng NDRRMC, PAGASA - Pinuno ng Climate Change Oversight
at PHIVOLCS at mga panndaigdigang Committee ng senado
samahan tulad ng UNISDR sa Baha
pagbabawas mga pinsalang dulot ng - Pagtaas ng tubig sa mga karaniwang
mga sakuna tuyong lupa
- Dulot ng malakas na ulab dala ng
bagyo
- Maaaring bumaha kapag nasira ang
mga dam, naipon ang mga tubig sa
mga daluyan tulad ng ilog at lawa
- Flashflood: Ito ang
pinakamapanganib na uri ng baha
Lindol
- Biglaang pagyanig ng lupa dulot ng
pag uumpugan ng mga platong
tektoniko sa mga fault line
- Maaaring magkaroon ng lindol kapag
pumutok ang mga bulkan bagamat
mas madalas mangyari ang mga lindol
sa mga faultlines
- Pilipinas: Pacific Ring of Fire,
nakakaranas ng 80% ng lahat ng
paglindol sa mundo Kung kaya’t
madalas itong tamaan ng lindol.
Dahil sa lokasyon nito ang pasipiko,
ang pilipinas ang isa sa mga bansa na
pinakamalimit tamaan ng mga sakuna
tulad ng bagyo, pagbaha at lindol
Terorismo
- Isang paraan ng pananakot na matindi
at maraas
- Layunin ng mga terorista na maghasik
ng lagim at takot sa mga tao upang
igiit hindi lamang ang
kanilangipinaglalabang ideolohiyang
pulitikal at pang ekonomiya kundi
pati na rin ang kanilang relihiyon at
etnisidad
CLIMATE CHANGE
Climate Change
- Malaking pagbabago sa klima ng
mundo sa mas mahabang
panahon. Maaaringisang dekada o
siglo
- Likas na salik o resultang mga
kilos ngtao.
- Pagbabagong temperature,
daming pag-ulan, lakas ng hangin.
Global Warming
- Pagtaas ng temperature ng
atmospera ng mundo dulot ng
likas o di-likas na mga salik.
CLIMATE CHANGE AT
GLOBAL WARMING
Maaaring mag kaugnay
- Global Warming ang mag dudulot
ng Climate Change.
- Kapag umagos o bumaba ang mga
yelomagiging iceberg
- Pagtaas ng lebel ng tubig sa dagat
at pagkakaroon ng malalakas na
bagyo
Debate: CC ay bahaging karaniwang dulot ng
kalikasan o gawang tao.
Napag kasunduan: rin na ang pag-init ng
mundo ay dulot ng tao, nagreresulta ng
climate change.
SANHI NG CLIMATE
CHANGE
Greenhouse Effect
- Likas na kaganapan sa atmospera
ng mundo
- Ang mekanismo ng daigdig
natulad ng isang greenhouse kung
saan maaaring makapasok ang
init ng araw sa atmospera
bagama’t hindi na ito nakakalabas
pabalik sa kalawakan.
- Water Vapor at Carbon Dioxide
natural na mekanismo ng
pumipigi sa paglabas ng init.
 Hindi talaga masama dahil
pinapanatili nito ang antas ng
temperature na bumubuhay sa lahat
ng mga nilalang sa loob ng mundo.
 Nagkaroon lamang ng suliranin dahil
sa ikinikilos ng tao tulad ng
pagpapakawalang labis na carbon
dioxide.
 Positibo:
Pinapanatiliang antas ng temperature
na bumubuhay sa lahat ng mga
nilalang sa loob nito
Negatibo:
Makapasok ang init ng araw sa
atmospera ng mundo bagama’t hindi
na ito makakalabas pabalik ng
kalawakan
*United Nations Intergovernmental
on Climate Change: Ang pagtaas ng
nailalabas na CO2 ay malaki ang
kinalaman sa pag-init ng mundo.
*1750- Industrial Revolution
CO2
- Umaasa sa hydrocarbons tulad ng
coal, langis, at natural gas para sa
enerhiya.
- Ang paggamit ng mga
hydrocarbons ay naglalabas ng
CO2
- Nagiging greenhouse gases ang
mga ito nakumukulong sa init ng
araw sa mundo.
- Methane at Carbon
Monoxidenakakadagdag din
sapag-init ng mundo
EPEKTO NG CLIMATE
CHANGE
- Patuloy na pag taas ng antas ng
greenhouse gases sa atmospera
sanhi ng Gawain ng taopatuloy
na umiinit o tumataas ang
temperature ng mundo.
- Naniniwala ang mga siyentipiko:
ang init nadulot ng greenhouse
gases ay nadaragdagan ang
panahon El Niño at La Niña.
EL NIÑO AT LA NIÑA
- Dalawang magkataliwas
nakaganapan dulot ng reaksyon
ng karagatan at hangin.
- Naoobserbahan sa mga tropical na
bahaging mundo.
EL NIÑO
 Tradewinds
- Hanging pababa sa ekwador na umiihip
pakanluran
- Upang maipon ang mainit na ibabaw
nabahaging tungo sakanlurang bahaging
Karagatang Pasipiko.
- Cause ng mga masganang ulan sa
kanlurang bahaging Karagatang
Pasipiko.
 Sa panahonng El Niño
Humihina ang radewinds
-
Minsan pumipihit patungo silangan
-
instead nakanluran.
- Nagdudulot ng pag-ulan at masamang
panahon sa mga bansa na dapat
nakakaranas ng tagtuyot.
- Mababawasan ang pag-ulan sa kanlurang
bahaging Karagatang Pasipiko,
makakaranas ng tagtuyot.
- Pilipinasnasa may kanlurang bahaging
Karagatang Pasipiko kaya nararansan
natin ang El Niño.
LA NIÑA
 Tradewinds (sapanahon ng La
Niña)
- Lumalakas
- Patungo kanluran instead na
silangannagiging dahilan ng malakas na
ulan at madalas na pag dalaw ng bagyo.
MGA EPEKTO NG CLIMATE
CHANGE
Patuloy napagtaas ng temperature
- Pagkamatay at pagkasakit ng mga tao at
hayop
Pangamba na mawala ang iba’t ibang
uri nghayop
- Pag-iibang panahon at pagtubong
halaman
- Lilipat ang mga hayop sa mas malalamig
na lugar
- Ayon sa mga dalubhasa (eksperto),
nahihirapang umangkop ang maraming
uring hayop
- Year 2050, sangkapat ng lahat ng uring
hayop ay mawawala
Pagtaas ng antas ng tubig sa karagatan
- Mawawalan ng tirahan
- Mga islang Vanuatu, Tonga, Maldives, at
Pilipinas.
Paglakas at pagdalas ng mga bagyo
- Nabubuo ang mga bagyo sa mga maiinit
na karagatan.
Madalas na tagtuyot, sunog at baha
- Madalas nagiging water vapor ang tubig
(lalonasa Africa)
- Magbabaha sa mga lugar na nakakaranas
ng tagtuyot dahil sa kawalan ng mga
halaman.
- Forest Fire America at Australia
Banta sakalusugan
- Ayon sa WHO, humigit-kumulang
(approximately) 150,000 katao ang
namamatay dulot ng heat wave taun-taon.
- Malaki ang posibildad na kumalata ng
mgasakit
Pagka luging ekonomiya
- Pagkasira ng imprastraktura,
pagkaparalisa ng mga negosyo at
kagutuman.
TUGON NG MGA
PANDAIGDIGANG SAMAHAN
(1988) World Meteorological
Organization (WMO) at United Nations
Environment Programme (UNEP)
 Intergovernmental Panel on
Climate Change (IPCC)
- Suriin ang mga panganib na maaaring
mag mula sa Climate Change nadulot ng
mga sangkatauhan.
- Naglalathal ang mga ulat ukol sa climate
change
Kyoto Protocol
- 1997 sa Kyoto, Japan, 159 nabansa
Kyoto Protocol
- Bawasan ang naitalang emisyon ng
greenhouse gases noong 1990 ng 5.2%
sataong 2012.
- Ibang bansa tulad ng
EstadosUnidoshindi sang-ayon dahil
malaki ang epekto nito sakanilang
ekonomiya.
DOHA Amendment
- Palawagin ito hanggang 2020 at itaas sa
18% ang pag babawas sa emisyon batay
parin sa taong 1990
TUGON NG PAMAHALAAN
NG PILIPINAS
Climate Change Act of 2009Climate
Change Commission (CCC)
- Suriin, ayusin, at pagtugmain ang mga
programa na may kinalaman sa Climate
Change.
 CCC National Climate
Change Action Plan 2011-
2028
- Seguridad saPagkain
- Pagkakaroon ng Sapat naTubig
- Katatagan ng Kapaligiran at ng Ecosystem
- Seguridad ng Mamamayan
- Pagkakaroon ng climate-smart
naindustriya at serbisyo
- Sustainable at Renewable na Enerhiya
-
-
Pagbibigay ng kaalaman sa mamamayan
Dahil dito iginawad sa samahan, kasama
ang environmentalist at dating ikalawang
pangulo ng Amerika na si Al Gore, ang
noble Peace Prie noong 2007
PAANO HAHARAPIN ANG
CLIMATE CHANGE
Magkaroon ng sapat nakaalaman ukol sa
climate change. Makipag diskusyon sa
mga ahensya o samahang sangkot dito.
Bawasan ang pagkonsumo ng kuryente at
tubig.
Iwasan ang paggamit ng plastic.
Palitan ang mga ilawng LED upang
makatipid.
 Gumamit ng alternatibong pagkukunan
ng enerhiya.
Magtanim ng masmaraming halaman.
Patayin ang mga hindi ginagamit na
kasangkapan.
Reduce, Reuse, Recycle
Iwasan ang paggamit ng sasakyan Kung
Hindi rin kailangan.
Kung bibili naman ng sasakyan, piliinang
mas mabisa at mas malinis sa paggamit
ng fuel.
Ipakalat sa pamayanan ang kaalaman
ukol sa climate change.
MGA SULIRANING
PANGKAPALIGIRAN SA
SARILING PAMAYANAN
Waste Management
- Ito ay Indikasyon ng kawalan ng disiplina
ng mga mamamayan o kaya naman ay
kawalan ng maayos na pamamahala ng
basura
- Ang mga ilog at karagatan ay masisira
dala ng mga basurang nakalalason sa mga
yamang dagat
- Ilan libong toneladang basura ang
itinatapon ng mga Pilipino araw araw
- MANILA: pinaka maduming siyudad
- SOLUSYON: Ecological Solid Waste
Management Act of 2000
Ecological Solid Waste
Management Act of 2000
- Naging sagot ng pamahalaaan sa
lumalalang kalagayan ng kalikasan dulot
ng maling pagtatapon ng basura
- Layunin nito na magkaroon ng
sistematiko, komprehensibo at ekolohikal
na pamamaraan sa pangangasiwa ng
basura na titiyak sa kaligtasan ng
mamamayan at kalikasan sa
pamamagitan ng maayos at mahusay na
pangungolekta, paghihiwalay,
paghahakot, pag iimbak at pagtatapon ng
basura
- Pag lipat ng mga imbakan ng basura mula
sa Open dumpsite tungong Sanitary
landfill upang matiyak na maayos ang
pagprosesosa mga basura nang hindi na
ito makapinsala sa kalusugan ng mga tao
at sa kalikasan
- Layunin rin nito mag Recycle o muling
paggamit ng mga bagay na dapat ay
itatapon na
- Recycling: hindi lamang makatutulong
upang mabawasan an gating mga basura,
maari ring maging kabuhaya. Makakabuo
ng mga bagong produkto mula sa mga
basura na maaaring naman ipagbili o
pagkakitaan. “May Pera sa Basura”.
- Mga bagay na maaaring magamit muli:
papel, plastic, bote, salamin, metal at iba
pa.
- 25%: basurang maaaring magagamit pa
- Composting: paggamit ng mga
nabubulok na basura bilang pataba sa
lupa sa bawa’t barangay
- Hindi naging epektibo ang composting
sapagka’t hindi praktikal at mababa ang
demand para sa compost
- Malaking Papel: Pamamahala ng mga
basura
Deforestation
- Pagputol ng mga puno uoang gamitin sa
ibang baglad sa agrikultura, pagpapatayo
ng mga gusaling komersyal, pabahay at
paggawa ng mga puno tulad ng papel,
muebles at iba pa
- Malaking Papel: ginagampanan ng
kagubatan sa pagpapanatili ng ating
kapaligiran
- Ang mga gubat ay bumubuo lamang sa
halos dalawang bahagdan ng kabuuang
sukat ng daigdig, ditto matatagpuanang
 halos kalahati ng mga nilikha sa buong
mundo
- Mahalaga ang mga kagubatan para sa
pagpapananatili ng water cycle ng
mundo dahil sa mga watershed,
napakaraming buhay rin ang naililigtas ng
mga kagubatan mula sa pagguho ng mga
lupa
- Ang kagubatan rin ang lumalaganap ng
carbon dioxide upang hindi na ito
makadagdag sa pag init ng mundo. Ito rin
ang pinagkukunan ng pagkain at
kabuhayan ng maraming tao
- Ang pagkalbo ng mga kagubatan ang isa
sa mga dahilan ng patuloy na paginit ng
mundo o global warming
- Mula 70% noong 1900, 24% na lamang
na kabuuan an gating lupain ang
natitirang kagubatan sa ating bansa ,
ikalawa sa Timong Silangan Asya
ILAN SA MGA MASASAMANG
EPEKTO NG
DEFORESTATION ANG
SUMUSUNOD:
Pagkawla ng iba’t iabng uri ng hayop
at halaman
Pagkasira ng pinangagalingan ng
tubig dulot ng kawalan ng watershed
Unti unting pagguho ng lupa dahil
wala nang punong kumakapit sa mga
ito na nagiging sanhi ng mga pagbaha,
landslide, at flashflood
Pagbaba ng antas ng buhat dahil sa
mababang kalidad ng hangin at tubig
Tumutulong sa paglala ng global
warming
Iresponsableng Pagmimina
- Tumututol sa pagmimina sa pilipinas
dahil diumano sa hindi magandang
idudulot nito dahil:
1. Maaari itong magresulta sa polusyon
sa hangin, tubig at lupa na magdadala
naman ng mga nakakamatay na sakit
sa baga at iba pang kumplikasyon sa
kalusugan
- Paggamit ng mga kemikal ang mga
kompanya sa ilang hakbang sa pagmimina
at ito ay lumalason sa kapaligiran
2. Nagpapalala sa global warming dahil
sa inilalabas na gas ng mga minahan
tulad ng methane at carbon dioxide
3. Sinisira ng pagmimina ang mga
kagubatan at kabundukan at
naitataboy ang iba’t ibang uri ng
hayop
4. Hindi ligtas ang mga minero sa
posibleng pagguho ng minahan na
maaari nilang ikamatay
5. Unti unti nang nawawala ang
Ancestral Lands na kinagisnan ng
mga katutubo at piangkukunan ng
kanilang ikabuhay ay apektado rin
TUGON SA POBLEMA
Reforestation
- Muling pagtatanim ng mga puno sa
kagubatan
- Maaring masolusyunan ang ilang
suliranin tulad ng pagkaubos ng mga
puno
- Hindi masasagot ng reforestation ang
problema ng deforestation. Hindi na nito
maibabalik ang mga nawalang uri ng
hayop pati na ring ang nasirang
ecosystem. Makakatulong parin ito sa
paglilinis ng hangin at tubig pati na rin
ang pagkakaroon ng tirahan ng mga
hayop
Executive Order 23
- 2012
- Inilabas ng Pangulong Aquino
- Pansamantalang nagpahinto sa pagputol
ng mga puno sa mga kagubatan sa bansa
- Kasabay nito ang pagbuo ng isang grupo
na naatasang labanan ang iligal na
pagtotroso
- Itinigil ng Kagawaran ng Kapaligiran at
Likas na Yaman ang pag labas sa kontra
pagtotroso. Dahil ditto lalong lumala ang
pagtotroso sapagka’t pinahihintulutan ito
ng batas
Resopnsableng Pagmimina
- Ang pagmimina ay ang pagtuklas at
pagkuha ng mga mineral sa lupa at
kabundukan
- Pilipinas: bansang pinakamaraming
mineral tulad ng gold, nickel, copper t
palladium sa buong mundo.
Nagkakahalaga nang mahigit Trilyong
Dolyar na apat na beses ang laki
kumpara sa ekonomiya sa pinas
- Ang pagmimina ay malaking tulong ito sa
ekonomiya at sa paggawa ng maraming
bagay na ginagamit ng maraming tao
tulad ng enerhiya para sa elektrisidad
- Ayon sa mga kompanya ng pagmimina,
ilang daang libong hanapbuhay ang
maaaring malikha sa industriya ng
pagmimina na lubhang makakatulong sa
ekonomiya; hindi pa kasama rito ang
kikitain mula sa mga iniluluwas na
mineral sa ibang bansa
- Ang pagmimina ay kinakikitaan ng
ptensyal ng pamahalaan na makatutulong
upang manatiling matatag ang ekonomiya
Executive Order No. 79
- 2012
- Inilabas ng Pangulong Aquino
- Upang ayusin ang estado ng pagmimina
sa bansa
- Ibinaba ang bilang ng taon na maaaring
gamitin ng isang kompanya ang isang
minahan mula 50 pababa sa 25 taon
laman
- Nararapat balansehin ng pamahalaan at
ng bawa’t isa ang mabuti at di mabuti ng
idudulot ng pagmimina sa ating bansa
Bb. Gina Lopez
- Buong sagisag na isinasaayos ng ngayo’y
Department of environment and natural
resources (DENR) na si Bb. Gina Lopez
Pagpapahinto o pagsuspende at
pagsasara nang mahigit sa 20 komopanya
ng minahan na nakapipinsala sa
kapaligiran ng bansa
KAWALAN NG TRABAHO
UNEMPLOYMENT
- Ang ekonomiya ng pilipinas ay
naapektuhan din ng pandaigdigang pag –
urong ng ekonomiya Economic Recession
- Matinding tinamaan ng pagurong na ito
ay an gating mga Overeas Filipino Worker
o OFWs
- Ito ay malaking kabawasan sa kabuuang
produktong pambansa Gross National
Product o GNP
PGSUKAT NG
UNEMPLOYMENT
MGA TERMINOLOHIYA
Employed
- Maituturing na employed an isang tao
kung siy ay 15 taong gulang pataas, at
nagtatrabaho nang hindi bababa sa isang
oras kahit yaong mga tatrabaho para sa
kamag anak kahit wala siyang
natatanggap na sahod
- Philippine Statistic Authority PSA: ang
employed ang mga taong mag uumpisa pa
lang sa kanilang negosyo o sakanilang
trabaho sa llob ng dalwang linggo
 Unemployed
- Itinuturing naman na unemployed o
walang trabaho ang isang tao kung siya ay
15 taong gulang pataas at naiulat na
walng trabaho ngmga tagapagtala ng
sensus
- Sinumang walang trabaho bunga ng
anumang kadahilan
- Hal. Naghihinta ng resulta ng aplikasyon,
masamang panahon, sakit
- Walang trabaho n naghahanap o hindi
naghahanap ng trabaho
- Maituturing n unemployed ay iyong ga
discourage workers
- Discourage Workers: mga hindi
naghahanap ng trabaho dahil napagod na
o nawalan na ng pag asang makahanap ng
trabaho
Underemployed
- Mga taong mayt trabaho nguni’t palagay
nila ay kulang sila sa oras ng paggawa sa
kanilang kasalukuyang trabaho o sa
dagdag nilang trabaho kung kaya kulang
dinang kanilang kinikita
- Nag nanais na magkaroon ng bagong
trabaho na may mas mahabang oras ng
paggawa upang maraming kita
Persons not in the Labor Force
- Lahat ng mga taong may gulang na 15
pataas na hindi employed o unemployed
- Mga ina nga tahanan at mga mag- aaral na
hindi naghahanap ng trabaho o ayaw mag
trabaho
PSA
- Ang bahagdan ng mga taong walang
trabaho o unemployment rate sa ating
bansa ay umaabot sa 6.6% o 2.7 milyon
na tao na siyang pinakamababa sa loob ng
mahigit isang dekada
- Mga mataas na unemployment rate sa
mga mas mayayamang rehiyon tulad ng
NCR at Rehiyon III at IV-A kumpara sa
mga mahihirap na rehiyon tulad ng
ARMM
- Ang underemployment rate namn o
bahagdan ng mga taong employed o may
trabaho nhunit gusto pa ng mas mahaba o
magandang trabaho ay nasa 17.5%
bahagyang mas mataas sa 15.9% noong
enero 2002
- Ang pagkahati ng mga taong employed na
may kabuuang bilang na 38.5 milyon sa
tatlong sector ng ekonomiya: Agrikultura,
industriya at serbisyo. Mahigit kalahati
54.4% ng mga manggagawa ay nasa
sector ng serbisyo
- Kinakailanagan ang halos 9.4 milyong
trabaho para sa mga pilipinong
unemployed 2.7 milyon at
underemployed 6.7 milyon
- Tinatayang 1.15 milyon na bagong
miyembro ng lakas paggawa ay isang
kapat ¼ na bahagi lamang ang
nakakahanap ng magandang trabaho. Sa
500,00o na nagtapos ng kolehiyo ay
humigit kumulang kalahait lamang ang
nakapapasok sa pormal na ekonomiya
tulad ng Business Process Outsourcing
at pagmamanupaktura
- Ang mahigit sa kalahating 650,000 na
bagong miyembro ng lakas paggawa na
hayskul lamang ang tinapos ay
napipilitang pumasok sa impromal na
sekto ng ekonomiya
- Tinataya na sa taong 2016, 12.4 milyong
Pilipino parin ang maggigng unemployed,
undermployed o bahagi ng impormal na
sector
MGA SANHI NG KAWALAN
NG TRABAHO
(UNEMPLOYMENT)
- Ang manggagawa ay napakahalagang
sangkap ng produksyon. Ang demand
para rito ay tumataas kapag may
 karagdagan puhunan na gagamitin sa
produksyon
- Kapag mataas ang produksyon,
nadaragdagan ang trabaho, kapag bagsak
ang negosyo nagging malaking suliranin
ang kawalan ng trabaho
2 PANGUNAHING URI NG
UNEMPLOYMENT
VOLUNTARY UNEMPLOYMENT
- Pinipili ng isang tao na huwag
magtrabaho
INVOLUNTARY UNEMPLOYMENT
- Wala siyang trabaho nang labas sa sarili
niyang kagustuhan
ANG KAWALAN N TRABAHO
- Ang mga manggagawa ay maaaring
maging cyclically unemployed,
frictionally unemployed, strucually
nemployed at seasonally unemployed
1. Cyclical Unemployment
- Kapag ummurong o bumabagal ang takbo
ng ekonomiya bilang bahagi ng business
cycle.
- Dahil sa pagbaba ng produksyon ay
bumababa ang demand sa paggawa at ang
ilang kompanya ay nagbabawas ng mga
manggagawa upang makatipid
Estados Unidos
- Naganap ang great depression noong
1930s dahilan upang ang malaking bahagi
ng kanilang lakas pagawa ay maging
cyclically unemployed
- Ang pagbagsak ng negosyo ay karaniwang
nangyayari sa mga di maunlad na bansa
kaya kailangan makahikayat ng mga
foreign investors ditto
2. Frictionally unemployed
- Kung ang manggagagawa ay lumipat ng
trabaho para tumataas ang posisyon o
sweldo, sila ay pansamantalang walang
trabaho
- Ang iba naman ay kakatapos lamang nag
pag aaral at hinihintay na matanggap sa
inaplayang trabaho.
- Hal. Ang binigay ni
Pettinger 2012 kung
saan isang estudynate
mula sa kolehiyo ay hindi
agad nakakakuha ng
trabaho angkop
sakanyang kakayahan at
pinagtapusan, ang
estudyanteng ito ay
matuturing Fictionally
Unemployed maaaring
maituring na Voluntary
unemployment ang
Fictionally Unemployed
dahil ang manggagawa ay
mas piniling maging
unemployed kaysa kuning
ang unang trabaho na
dumating sakanilasa
gantong uri ng
unemployment patas
lamang ang Equilibrium
ang demand ng mga
kompanya at supply ng
mga manggagagawa na
nais mag trabaho sa
umiiral na antas ng sahod
3. Structural unemployment
- Kapag ilang manggagawa ay hindi
makakahanap ng trabaho daahil hindi
tugma ang kanilang kasanayansa
pangangailangan ng industriya
- Sa gantong sitwasyon kailangan mag aral
ng makabago at napapanahong kasanayan
ang manggagawa. Mahalaga magkaroon
ng ugnayan ang mga paaralan at
industriya
- Hal:
Japan nagkaroon ng
kakulangan ng mga nars 2. Mahabang panahon nang hindi
sa japan dahil sa
lumalaking demand dulot
ng tumatandang
populasyon habang hindi
naman nadadagdagan ang 3. Ang kawalan ng magandang trabaho
bilang ng mga narsna may
kasanayan
4. Seasonal unemployment
- Kapag hindi kailangan ang serbisyo ng
manggagawa
- Kabilang dito ang mga construction
workers sa ibang bansa at salesladies
Construction workers ay
nawalan ng trabaho
pagkatapos ng kontrata
Salesladies’ ay
tumanaggap lamang kapag
kapaskuhan.
- Upang malunasan ang suliraning ito,
nararapat na magkaroon ng ibang
mapagkakakitaan habang nakabakante
MGA EPEKTO NG
UNEMPLOYMENT
1. Aang mataas na unemployment rate
ay isang suliraning ekonomiko at
panlipunan
Suliraning pang
ekonomiko ito dahil sa
itong pagsasayang ng
isang mahalagang
resource o yaman – ang
Lakas – paggawa
Suliraning panlipunan
ang mga taong walang
hanapbuhay ay nasasadlak
sa kahirapan at natutulak
sa paggawa ng krimen
pagkakaroon ng trbaho ay may epekto
rin sa kondisyon sikolohikal ng tao
kung saan ang iba ay nawawalan ng
pag asa
ay isang balakid sa paglutas sa
problema ng kahirapan at economic
inequality
2003 to 2012 hindi
gumagalaw ang antas ng
kahirapan sa bansa sa
kabila ng paglago ng
ekonomiya na minsan ay
tinatawag na “jobless
growth”
2009 mahigit 23 milyong
Pilipino o 26.5% ng
populasyon ang
nabubuhay sa ilalimng
opisyal na poverty
threshold. Sa taong iyon.
16,841 pesos ang opisyal
ng poverty threshold ng
bansa. Mahigit 23
milyong Pilipino noong
2009 ang nagkasya na
lamang sa kita na mas
mababa sa 16,841 pesos
na hindi sapat para sa
kanilang mga
pangunahing
pangangailangan
Ayon sa
Philippine Statistics
Authority 2007 ang
poverty threshold ay
tumutukoy sa minimum o
pinakamababang salapi
na kailangan ng isang
 pamilya upang matuguan
nito ang kanilang mga
pangunahing
pangangailangan tulad ng
pagkaib at tirahan
4. Bukod pa rito, mabilis din ang pglaki 7. Nasasayang din ang pinagaralan ng
ng populasyon ng bansa kumpara sa
kakaunting bilang ng trabaho at
oportunidad pangkabuhayan na
mayroon dito.
2010 93 milyong umabot
na sa 103 milyong ang
8. Nagiging palaasa rin ang pambansang
populasyon ng bansa
noong taong 2015
5. Lumalaki rin ang inequality o agwat
ng kita sa pagitan ng mayayaman at
mahihirap. Patunay n iilan lamang ang
nakikinabang sa pagsulong ng
ekonomiya
Humigit kumulang 10
milyong Pilipino at
kanilang pamily ang
naghahanapbuhay sa
iba’t – ibang panig n
daigdig
Ang kanilang mag 9. Subalit hindi lamang sa ekonomiya at
padalang kita o
Remittances taun taon
ay malaking tulong sa
ating ekonomiya
Remittances ang mga
padalang kita ng mga
OFWs
6. Sa pag alis ng mga manggagawang
guro siyentista at inhinyero,
nagkaroon ng tinatawag na brain
drain dito sa pilipinas
Brain drain 10. Kawalan ng trabaho ang pagtaaas ng
nakakaapekto sa
pagunlad ng sarili nating
mga industriya dahil
nababawasan ang dami
ng mga taong may
kakayahan at kaalaman
upang mapatakbo ang
mga industriya nito
ilang OFW sapagkat ang nakukuha
nilang trabaho ay mga menial jobs na
bagaman mas mataas ang sahod
kumpara sa mga trabaho sa pilipinas
ay malayong naman sa kanilang pinag
aralan
ekonomiya sa pagpasok ng mga
remittances mula sa mga OFW
Dahil dio madling
maapektuhan ang
ekonomiya ng pilipinas
sa sandaling mangaunit
ang remittances ng mga
OFW dahil sa
pagkakasibak sa mga ito
dulot ng mga krisis
pulitikal at pianasyal sa
iba’t ibang paning ng
mundo
pulitikal ang epekto ng panginibang –
bansa ng ating mga kabbyan, kundi ito
ay may malawak ding implikasyong
panlipunan
Ang mga anak ng mga
OFW ay lumalaking
walang gumagabay sa
kanila, liban sa
kasambahay o sa iba
pang kamag-anak
kriminalidad sa bansa
Sa halip na magamit ng
mnggagawa ang kanyang
 oras at abilidad sa
pagtatrabaho, siya ay
nababaling sa mga di
mabuting mga Gawain
katulad ng prostitusyon,
paglalasing pakikipag-
away, pagnanakaw at
pangingidnap
HAMON NG
UNEMPLOYMENT
- Upang masustini ang pambansang
kaunlaran at makalikha ng maraming
trabaho, kinakailangan ang koopersyonng
pamahalaan
World Bank
- Nasa mainam na posisyin ang pilipinas
upang magsagawa ng mga reporma na
magbibigay ng mas marami at magandang
trabaho
- Ang ating bansa raw ay nakakaranas ng
mabuting kalagayang makroekonomiko at
katatagang politikl sa ilalim ng isang
popular na pamahalaang nanganako na
iaangat ang pamumuhay ng mga
mamamayan nito
Inclusive growth
- Hadlang pa rin sa pangako sa kaunlaran
para sa nakararami dahil nasa kamay ng
iilan ang kapanyarihan at oportunidad.
Uapang magtagumoay, kinakailangan ang
pagbuo ng malawak at multi – sektoral na
kaolisyon para sa pagsasakatupran ng
mga reporma
Koalisyong
- Iyo ay bubuin ng sector ng pamahalaan,
negosyo at paggawa kasama ang lipunan
sibil
- Maguusap at magkakasundo sa isang
hanay ng mga adyenda para sa paglika ng
trabaho
- Ang kasunduan nito ay dapat na
ginagabayan ng prinsipyo ng kabutihang
panlahat o collective goods
Sektor ng negosyo
- Kailangan nitong suportahan ang mga
reporma ng pamahalaan na hihikayat sa
kompetisyon at kikilnin ang karapatan ng
mga manggagawa
MAAARING RING
MAGPATUPAD ANG
PAMAHALAAN
a. Itaas ang gastusin ng pamahalaan
upang tumaas din ang kabuuang
demand.
- Pag nagkagayon, mapipilitan ang mga
negosyo na kumuha o umupa ng mga
manggagawa
b. Litiin ang buwis upang mabawasan
ang gastusin ng negosyo
- sa gantong paraan, maaaring lumawak
ang negosyo
John Maynard Keynes
- Noong 1930, sinabi niya na kailangan
dagdagan ng pamahalaan ang pondo nito
para sa mga proyektong nangangailangan
ng maraming manggagawa
- Sa gantong paraan, ang mga manggagawa
walang trabaho ay magkakaroon ng
hanapbuhay
- Ito ay tinanggap at naging mabisa
sapagkat marami ang nabigyan ng
trabaho ng mga panahong iyon
- Bunga nit0, nadagdagan ang kita ng mga
manggagawa, gayundin ang kanilang
kinukunsumo, hanggang sa unti unting
nalutas ang paghihirap ng bansa
MGA HAKBANG TUNGO SA
PAMBANSANG
INDUSTRIYALISASYON

BILANG TUGON SA
UNEMPLOYMENT
❶ tunay na reporma sa lupa at
pagbabahagi ng lupang sakahan sa
mga magsasaka
❷ matinding pamumuhunan sa
pananaliksik upang maitaas ang
kalidad at dami ng mga ani ng mga
magsasaka sa pangunguna ng
pamahalaan at ng mga kooperatiba
❸ pagpapalakas ng sektor ng
pangingisda, paggawa ng mga barko
at shipping at pagmamarino
❹ pagsasabansa ng mga minahan
❺ pagsasabansa ng mga basic public
utilities tulad ng kuryente at tubig
upang mapababa ang presyo ng mga
ito, sa kapakinabangan ng mga
mamamayan, negosyo at industriya
❻ pagpapasigla ng sector ng
manupaktura upang makalikha ng
mga value-added products at
kasangkapan mula sa hilaw na
materyales
MGA PROGRAMA NG
PAMAHALAAN:
Aquino Administration:
- pagpapalago sa mga industriya ng
manufacturing, turismo at agribusiness at
impraestruktura
The Philippine Labor and Employment
Plan 2011 – 2016
- nakatuon sa paglikha ng mga trabaho
para sa masa upang masolusyonan ang
problema ng kahirapan
Mga kagawaran ng pamahalaan:
Department of Trade & Industry (DTI)
pinasisigla ang panlabas at panloob na
-
kalakalan upang magkaroon ng trabaho
ang mga mamamayan
Department of Labor & Employment
(DOLE)
- Pinangangalagaan ang kapakapanan ng
mga manggagawa upang hindi sila
mapagsamantalahan at maabuso ng
kanilang employer
Philippine Overseas Employment
Administration (POEA)
- ahensiya ng pamahalaan na tumutulong
sa ating mga OFW
Technical Education and Skills
Development Authority
- tumutulong sa mga Pilipino na
mapaunlad ang kanilang kasanayan sa
pamamagitan ng pag-aaral sa mga
paaralang pambokasyonal
MGA EPEKTO NG MATAAS
NA UNEMPLOYMENT SA
BANSA
Pagkasayang ng buong potensyal ng lakas
paggawa
Pagkasadlak sa kahirapan
Pangkabagot, pagbubulakbol at
pagkasangkot sa krimen
Pangdarayuhan ng mga manggagawa at
propesyonal na Pilipino na
nakapagdadala sa brain drain sa bansa
Pagiging palaasa ng ekonomiya sa mga
remittances ng mga OFW na
naaapektuhan ng mga krisis sa ibang
bansa. Ang overseas employement ay
kadalasang ugat ng pagkawatakwatak ng
pamilya

SOLUSYON SA
UNEMPLOYMENT
Pagbubukas at paghikayat ng ating bansa
sa mga dayuhang mammumuhunan
upang makalikha ng mas maraming
trabaho at upang magkaroon ng
kompetisyon na makakapagpababa sa
mga presyo ng bilihin
Pamumuhunan sa edukasyon at
kalusugan upang mapataas ang kalidad ng
lakas –paggawa
De- kalidad na pagsasanay sa mga
manggagawa
Pagpapadali sa mga regulasyon sa
pagnenegosyo at pagbubuwis
Pagpapaigting ng industriyalisasyon
HAKBANG TUNGO SA
PAMBANSANG
INDUSTRIYALISASYON
BILANG TUGON SA
UNEMPLOYMENT
Tunay na reporma sa lupa at pagbabahagi
ng lupang sakahan sa mgasasaka
Matinding pamumuhunan sa pananaliksik
upang maitaas ang kalidad at dami ng
mga ani ng mga magsasaka sa
pangunguna ng pamahalaan at ng mga
kooperatiba
Pagpapalakas ng sector ng pangingisda,
paggawa ng mga barko at shipping at
pagmamarino
Pagsasabansa ng mga minahan
Pagsasabansa ng mga basic utilities tulad
ng kuryente at tubig upang mapababa ang
presyo ng mga ito, sa kapakinabangan ng
mga mamamyan, negosyo at industriya
Pangingisda ng sector ng manupaktura
upang makalikha ng mga value added
products sa kasangkapan mula sa mga
hillw na materyales tulad ng mga ani ng
magsasaka, huli ng mga mangingisda at
mga mininang bakal
UNEMPLOYMENT
- Naapektuhan din ng pandaigdigang pag
urong ng ekonomiya (economic
recession)
- Matinding tinamaan ng pah – urong na ito
ay ang ating mga Oversea Filipinos
Workers OFWs
- Ito ay malaking kabawasan sa kabuuang
produktong pambansa GNP
LAKAS PAGGAWA
- May edad 15 pataas na may trabaho
- Full-time: Nagtatrabaho ng 8 oras o higit
pa at nabibigyan ng benepisyo ng
kompanya
- Part-time: ( 4 oras o pababa at hindi
nakakukuha ng benepisyong natatanggap
ng full-time na manggagawa)
MGA TERMINOLOHIYA
EMPLOYED
- Mga taong may edad 15 pataas
- Nagtatrabaho nang hindi bababa sa 1 oras
- Lumiban o wala sa lugar na
pinagtatrabahuhan dahil sa sakit,
bakasyon o iba pang dahilan
- Taong mag-uumpisa pa lang sa kanilang
negosyo o sa kanilang napasukang
trabaho mula nang personal na
makapanayam sila ng PSA sa loob ng
dalwang linggo
UNEMPLOYED
- Mga taong may edad 15 pataas na walang
trabaho
 Naiulat na walang trabaho ng mga
-
tagapagtala ng sensus
- Naghihintay ng resulta ng aplikasyon,
masamang panahon o sakit
- Discouraged workers: mga hindi
naghahanap ng trabaho dahil napagod na
o nawalan na ng pag-asang makahanap ng
trabaho
UNDEREMPLOYED
- Mga taong may trabaho ngunit palagay
nila ay kulang sila sa oras ng paggawa
kaya kulang ang kinikita nila
- Nagnanais na magkaroon ng bagong
trabaho na may mas mahabang oras ng
paggawa upang mas maraming kitain
PERSONS NOT IN THE LABOR FORCE
- Mga taong may edad na 15 pataas na
hindi employed o unemployed
- Mga ina ng tahanan
- Mag-aaral na hindi naghahanap ng
trabaho o ayaw magtrabaho
MGA EPEKTO NG
UNEMPLOYMENT
OFW
- Pagiging palaasa ang ekonomiya sa mga
remittances ng mga OFW na
naaapektuhan ng mga krisis sa ibang
bansa.
- Kadalasang ugat ng pagkakawatak-watak
ng pamilya
“jobless growth”
- 2003 – 2012 hindi gumalaw ang antas ng
kahirapan sa bansa sa kabila ng paglago
ng ekonomiya
“poverty threshold”
- minimum o pinakamababang salapi na
kailangan ng isang pamilya upang
matugunan nito ang kanilang mga
pangunahing pangangailangan
PAGTATAGUYOD NG
INDUSTRIYALISASYON
Industriyalisasyon
- Transpormasyon ng isang ekonomiya o
lipunan mula sa pagiging agrikultura
tungo sa pagmamanupaktura
- Ay ang proseso kung saan ang isang
lipunan o bansa ay nagkakaroon ng
pagbabago mula sa pagiging agricultural
na ekonomiya patungo sa
pagmamamanupaktura ng mga kalakal at
serbisyo
- Sa paggamit ng mga ito sa mga industriya
o manupaktura nagiging mabilis,
maramihan at epektibo ang pagpoproseso
ng mga hilaw na materyales mula sa
sector ng agrikultura
- Isa ring aspeto ng industriyalisasyon ang
pagkakaroon ng kakayahan ng bansa na
lumikha ng sariling mga makina at
teknolohiya na magagamit naman sa
pagpapalago ng produksyon sa mga
magsasaka
- Tungo namn ito sa pagkakaroon ng
kakayahan n bansa sa umani ng sariling
mga hilaw na materyales na kakailangnin
sa produksyon ng mga indusrtriya nito
PARAAN UPAG
MAITAGUYOD ANG
INDUSTRIYALISASYON
1. Kinakailangan ang tunay na reporma
sa lupa
- Mga lupang sakahan ay dapat maibigay sa
mga magsasaka upang mataas ang dami
at kalidad ng ani
2. Kailangan ding palakasin ang sector
ng pangingisda at maingat na
paggamit sa yamang dagat n gating
bansa na isang kapuluan
 3. Dapat na hawakan at pamahalaan ng
gobyerno ang mga basic utilities
tulad ng tubig at kuryente
- Nananatiling mahal ang kuryente a
pilipinas dahil iilang grupo lamang ang
may monopoly sa paglikha at pagbebenta
ng kuryente mula sa planta
4. Kailangan maisabansa ang mga
minahan upang ang mga bakal na
namimina ay masiguro na direktang
pakikinabangan ng mga industriya
rito sa pilipinas
5. Dapat na muling pasiglahin ang sector
ng manupaktura sa pamamagitan ng
pananaliksik at pagtatayo ng mga
planta at pabrika na mag poproseso
ng mga nakukuhang mga hilaw na
materyales mula sa pagmimina, pag
totroso at pagsasaka. Ang mga
pabrikang ito ay maaaring namang
gumawa ng mga bagat kasangkapan
may added value mula sa mga hilaw
na materyales
6. Siguruhin na ang mga gagamotin ng
industriya ay mga lokal na materyales
at hindi pawing angkat sa ibang bansa
- Paggiging palaasa sa inaangkat na
materyales ay pwedeng maging sanhi ng
pagsasara ng negosyo
- Langis ay dapat bigyan sapat na atensyon
ng pamahalaan
7. Pananatilihing masigla at malago ang
mga industriya sa pamamagitan ng
walang humpay at matinding suporta
ng pamahalaan sa pagbibigay ng abot
kaya at de kalidad na edukasyon para
sa lahat
MGA EPEKTO NG MATAAS
NA UNEMPLOYMENT SA
BANSA
Pagkasayang ng buong potensyal ng lakas
paggawa
Pagkasadlak sa kahirapan
Pangkabagot, pagbubulakbol at
pagkasangkot sa krimen
Pangdarayuhan ng mga manggagawa at
propesyonal na Pilipino na
nakapagdadala sa brain drain sa bansa
Pagiging palaasa ng ekonomiya sa mga
remittances ng mga OFW na
naaapektuhan ng mga krisis sa ibang
bansa. Ang overseas employement ay
kadalasang ugat ng pagkawatakwatak ng
pamilya
SOLUSYON SA
UNEMPLOYMENT
Pagbubukas at paghikayat ng ating bansa
sa mga dayuhang mammumuhunan
upang makalikha ng mas maraming
trabaho at upang magkaroon ng
kompetisyon na makakapagpababa sa
mga presyo ng bilihin
Pamumuhunan sa edukasyon at
kalusugan upang mapataas ang kalidad ng
lakas –paggawa
De- kalidad na pagsasanay sa mga
manggagawa
Pagpapadali sa mga regulasyon sa
pagnenegosyo at pagbubuwis
Pagpapaigting ng industriyalisasyon
HAKBANG TUNGO SA
PAMBANSANG
INDUSTRIYALISASYON
BILANG TUGON SA
UNEMPLOYMENT
 Tunay na reporma sa lupa at pagbabahagi
ng lupang sakahan sa mgasasaka
Matinding pamumuhunan sa pananaliksik
upang maitaas ang kalidad at dami ng
mga ani ng mga magsasaka sa
pangunguna ng pamahalaan at ng mga
kooperatiba
Pagpapalakas ng sector ng pangingisda,
paggawa ng mga barko at shipping at
pagmamarino
Pagsasabansa ng mga minahan
Pagsasabansa ng mga basic utilities tulad
ng kuryente at tubig upang mapababa ang
presyo ng mga ito, sa kapakinabangan ng
mga mamamyan, negosyo at industriya
Pangingisda ng sector ng manupaktura
upang makalikha ng mga value added
products sa kasangkapan mula sa mga
hillw na materyales tulad ng mga ani ng
magsasaka, huli ng mga mangingisda at
mga mininang bakal
PAGTATAGUYOD NG
INDUSTRIYALISASYON
Industriyalisasyon
- Transpormasyon ng isang ekonomiya o
lipunan mula sa pagiging agrikultura
tungo sa pagmamanupaktura
- Ay ang proseso kung saan ang isang
lipunan o bansa ay nagkakaroon ng
pagbabago mula sa pagiging agricultural
na ekonomiya patungo sa
pagmamamanupaktura ng mga kalakal at
serbisyo
- Sa paggamit ng mga ito sa mga industriya
o manupaktura nagiging mabilis,
maramihan at epektibo ang pagpoproseso
ng mga hilaw na materyales mula sa
sector ng agrikultura
- Isa ring aspeto ng industriyalisasyon ang
pagkakaroon ng kakayahan ng bansa na
lumikha ng sariling mga makina at
teknolohiya na magagamit naman sa
pagpapalago ng produksyon sa mga
magsasaka
- Tungo namn ito sa pagkakaroon ng
kakayahan n bansa sa umani ng sariling
mga hilaw na materyales na kakailangnin
sa produksyon ng mga indusrtriya nito
PARAAN UPAG
MAITAGUYOD ANG
INDUSTRIYALISASYON
1. Kinakailangan ang tunay na reporma sa
lupa
- Mga lupang sakahan ay dapat maibigay sa
mga magsasaka upang mataas ang dami
at kalidad ng ani
2. Kailangan ding palakasin ang sector ng
pangingisda at maingat na paggamit sa
yamang dagat n gating bansa na isang
kapuluan
3. Dapat na hawakan at pamahalaan ng
gobyerno ang mga basic utilities tulad ng
tubig at kuryente
- Nananatiling mahal ang kuryente a
pilipinas dahil iilang grupo lamang ang
may monopoly sa paglikha at pagbebenta
ng kuryente mula sa planta
4. Kailangan maisabansa ang mga minahan
upang ang mga bakal na namimina ay
masiguro na direktang pakikinabangan ng
mga industriya rito sa pilipinas
5. Dapat na muling pasiglahin ang sector ng
manupaktura sa pamamagitan ng
pananaliksik at pagtatayo ng mga planta
at pabrika na mag poproseso ng mga
nakukuhang mga hilaw na materyales
mula sa pagmimina, pag totroso at
pagsasaka. Ang mga pabrikang ito ay
maaaring namang gumawa ng mga bagat
kasangkapan may added value mula sa
mga hilaw na materyales
6. Siguruhin na ang mga gagamotin ng
industriya ay mga lokal na materyales at
hindi pawing angkat sa ibang bansa
- Paggiging palaasa sa inaangkat na
materyales ay pwedeng maging sanhi ng
pagsasara ng negosyo
- Langis ay dapat bigyan sapat na atensyon
ng pamahalaan
7. Pananatilihing masigla at malago ang mga
industriya sa pamamagitan ng walang
humpay at matinding suporta ng
pamahalaan sa pagbibigay ng abot kaya at
de kalidad na edukasyon para sa lahat
GLOBALISASYON
- Isang katotohanang di maaring iwasan
- Boung mundo y isang borderless society
KAHULUGAN NG
GLOBALISASYON
International Monetary Fund
- Pang ekonomiyang institusyon pinansyal
- umiigting ang ugnayan ng mga
ekonomiya sa buong daigdig sa
pamamagitan ng malayang pagdaloy ng
mga produkto, serbisyo at kapital sa mga
hangganan ng mga bansa
- tumutukoy sa paggalaw ng mga tao
particular na ng mga manggagawa at
paglagnap ng kaalaman at teknolohiya sa
mga internasyonal na hangganan
Thomas Friedman
- Ang globalisasyon bilang paggalaw nang
“mas malayo, mas mabilis, mas mura at
mas malalim.”
- ginawang “patag” ng globalisasyon ang
mundo
Joseph Stiglitz
- “mas malapit na pag-iisa ng mga bansa at
tao ng daigdig”
- Dala ito ng napakalaking pagbaba ng
presyo ng transportasyon at
komunikasyon, pati na rin ng pagguho ng
mga artipisyal na balakid sa pagdaloy ng
mga produkto, serbisyo, kaalaman at mga
tao sa ibayo ng mga hangganan
Globalisasyon
- Ay isang paraan kung saan
nagkakaugnayan ang mas maraming tao
na nahihiwalay ng malalayong distansya.
Diffusion
- Ay higit na tumindi dahil sa pag-unlad ng
mga imprastrukturang
pangkomunikasyon, transportasyon at
internet.
- Mayroon implikasyong ekonomiko,
teknolohikal at pangkapaligiran.
Admiral Zheng He
- Dakilang mmaglakbay sa iba’t ibang
bahagi ng asya at aprika
Decimal
- Matematika na ginagamit natin ngayon ay
pinapaunlad sa india
Amartya Sen
- Ekonomista at pilosopong Indian
- Ang globalisasyon ay nakatulong sa pag
unlad ng mundo sa pamamagitan ng
paglalakbay, kalakalan, pandarayuhan,
pagkalat ng mga impluwensya cultural at
kaalaman kabilang na ang agham at
teknolohiya
SALIK NA NAGTUTLAK SA
GLOBALISASYON
1. Pagkakaroon ng pandaigdigang pamilihan
2. Paglago ng pandaigdigang transaksiyon
sa pananalapi
3. Pag-unlad ng mga makabagong
pandaigdigang transportasyon at
komunikasyon
4. Paglawak ng kalakalan ng transnational
corporations
5. Pagdami ng foreign direct investments sa
iba’t ibang bansa
6. Paglaganap ng makabagong ideya at
teknolohiya
7. Pinapataas ng kalakalan ang pagiging
kompetitibo ng mga bansa sa
pamamagitan ng paghamon sa mga
manggagawa na paghusayin ang kanilang
kasanayan at magpakadalubhasa sa
kanilang mga bokasyon upang makasabay
sa paligsahan ng mga dayuhang
manggagawa.
8. Pinatatatag ng kalakalan ang ekonomiya
upang ito ay makaangkop sa
kasalukuyang pangangailangan habang
pinupunan ng mga produktong inaangkat
ang mga pagkukulang sa lokal na suplay
sa pamilihan.
9. Ang bukas na ekonomiya ay nakakaakit
ng dayuhang pamumuhunan na
nakalilikha ng mga trabaho at nagdadala
ng mga bagong teknolohiya na
nagpapataas ng productivity at antas ng
sahod ng mga manggagawa
ANG PAMAHALAAN AT MGA
MULTINASYONALNA
KORPORASYON
GATT [General Agreement on Tariffs
and Trade]
WTO [World Trade Organization]
- Tiyakin ang kaayusan at kapayapaan at
bantayan ang karapatan sa pag-aari o
property rights.
- Buksan ang ekonomiya at magsagawa ng
mga reporma
- upang tiyakin na kompetitibo at matatag
habang nagpapatupad ng mga alituntunin
World Bank
- tulungan ang mga papaunlad na bansa at
itaas ang antas ng pamumuhay ng mga
tao
International Monetary Fund
- nagpapautang upang mapanatili ng mga
bansa ang halaga ng kanilang salapi at
mabayaran ang kanilang mga utang
panlabas
Multinasyonal na Korporasyon
- makakuha ng mga mas murang hilaw na
materyales, mag-outsource ng mga
pagawaan at magtayo ng mga merkado sa
buong mundo
- Nagdudulot ng polusyon, aksidente at di-
makataong labor conditions
TEKNOLOHIYA AT MIDVA
- Mas naging episyenteng paraan ng
paglululan at pagpapadala ng mga
produkto ay naging daan sa mas mabilis
at mas murang paghahatid ng mga kalakal
saan man sa mundo
- Internet – agarang naipapadala ang mga
kabayaran at tubo at nagkakaroon ng
mabilis na komunikasyon sa mga
malalayong kasosyo
- Nabuksan ang isipan ng maraming tao sa
mga bagong ideya at karanasan na sa huli
ay magpapatatag sa mga unibersal na
pagpapahalaga sa kultura ng kapayapaan
at pag-uunawaan.
- Umusbong ang kultura sa karahasan tulad
ng terorismo at naging bukas din tayo sa
panganib tulad ng hacker, identity theft,
online scam, cyber bullying, child
pornography at cyber surveillance
- Naging laganap din ang kultura ng
konsumerismo o pagkahumaling sa
pagbili ng kung ano-anong mga
materyales na bagay
NON GOVERNMENT
ORGANIZATION
NGO
- Layunin ng mga internasyonal na Pagtaas ng antas ng kahirapan
organisayon na gawing madali at maayos
Pagbaba ng halaga ng sahod
ang pag-uusap at pagtutulungan ng mga
pamahalaan o mga tao sa buong daigdig. Paglaki ng kakulangan sa mahuhusay
- United Nations na manggagawa o brain drain
Pagkasira ng kalikasan
World Health
Organization, Pagkawala ng katutubo o indigenous
International Court of na kultura ng bansa
Justice, Security Council, Pagtaas ng dependency rate ng mga
International Atomic bansang may mabagal na kaunlaran
Energy Agency, United Pagpasok at pagkalat ng mga
Nations Educational, nakahahawang sakit
Scientific & Cultural
Pagdami ng mga estudyanteng
Organization
nakapag-aaral sa ibang bansa
- European Union, Association of Southeast
Asian Nations at Arab League
- Greenpeace International at People for
the Ethical Treatment of Animals

MGA EPEKTO NG
GLOBALISASYON
POSITIBO
Pag-unlad ng kalakalan sa pagitan ng
iba’t ibang bansa sa daigdig
Paglago ng pandaigdigang
transaksiyon sa pananalapi
Paglaki ng pamumuhunan ng mga
dayuhang mangangalakal
Pagkakaroon ng pandaigdigang
pamilihan
Paglaganap ng teknolohiya
Pagbuo ng mga pandaigdigang
organisasyon (UN, ASEAN, APEC)
Paglago ng iba’t ibang sangay ng
agham na nakatutuklas ng gamot sa
iba’t ibang sakit at mga epidemya

NEGATIBO
Pagbaba ng capital ng mga lokal na
industriya na hindi kompetitibo