Pinagmulan ng pangalan na "Pasig"[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang pangalan Pasig ay pinaniniwalaang galing sa salitang Sanskrit na "passis"

o buhangin na tumutukoy sa komunidad sa mabuhangin gilid ng ilog. Ang ilang
histoyardor naman ay sinasabing galing ang pangalan ng Pasig sa
salitang Tagalog na 'mabagsik' na nangangahulugang marahas na pagkilos na
maaaring maglarawan ng ilog na kung saan ang agos ay nagdadala nang mga
kahoy mula Montalban patungong Manila
Ito ay tinatawag ding "mapaksik" ng mga Intsik sa Binondo, Maynila. Ang
"Mapaksik" kalauna'y naging "Pasik" at pagkatapos ay "Pasig". Maari ding galing
ito sa "pasigan" na nangangahulugan tabi ng ilog.
Ayon kay Jose Villa Panganiban, dating direktor ng Institusyon ng Pambansang
Wika, ang "Pasig" ay lumang Sanskrit na tumutukoy sa "ilog na umaagos mula
sa isang katawan ng tubig patungo sa iba," at sa madaling sabi ay naglalarawan
sa ilog dahil sa pagdaloy mula sa Lawa ng Laguna patungong Manila Bay.

Ang sagisag ng Lungsod[baguhin | baguhin ang batayan]


 Ang babae ay kumakatawan sa Mutya ng Pasig, ang idealismo ng
pagkaperpekto sa lahat ng aspeto na ehemplo ng katapatan, tapat na
kalooban at kagandahan ng Lungsod ng Pasig.
 Ang katawan ng tubig sa magkabilang panig ng babae ay mungkahi
ng Ilog Pasig na nagkokonekta sa dalawang anyong tubig, Lawa ng
Laguna at Manila Bay pareho inilalarawan sa pamamagitan ng alon. Ang
 Pasig ay nagmula sa isang salitang Hindu na ang kahulugan ay isang anyong
tubig na nagkokonekta ng dalawang anyong tubig.
 Sa ibabang kaliwang bahagi ay ang Katedral ng Inmaculada Concepcion,
isa sa mga pinakalumang edipisyo sa lungsod. Ito rin ang kinaluluklukan ng
mga Diyosesis ng Pasig.
 Sa ibabang kanang bahagi ay ang nagpapahiwatig ng kasaganaan at pag-
unlad ng lungsod.

Kasaysayan[baguhin | baguhin ang batayan]

Lumang sentro ng Pasig sa Museo Panlungsod ng Pasig at malapit sa Katedral ng

Immaculada Concepcion.

Noong 11 Hunyo 1901 ang mga lalawigan ng Rizal ay nilikha sa pamamagitan ng

Batas bilang 137 ng Komisyon ng Pilipinas. Ang Pasig ay isinama sa lalawigan
ng Rizal, at siya ang hinirang bilang kabisera ng bagong lalawigan.
Taong 1975, ang Pasig ay inalis sa lalawigan Rizal at naging bahagi ng
Kalakhang Maynila nang ang Komisyon ng Kalakhang Maynila(ang pinagmulan
ng Metro Manila Authority at sa katagala'y ang Metropolitan Manila Development
Authority) ay nilikha sa ni pangulong Ferdinand Marcos sa pamamagitan ng
Presidential decree 824.
Hulyo 1994, ang Pasig ay na-convert sa isang mataas na urbanisadong lungsod
sa pamamagitan ng Batas Republika bilang 7829. At noong Disyembre ng taong
1994, nilagdaan ito ni pangulong Fidel V. Ramos bilang isang batas, na sinang-
ayunan naman ng mga tao sa ginanap na plebisito noong 21 Enero 1995.

Distrito at mga Barangay[baguhin | baguhin ang batayan]

Mapang politikal ng Pasig

Ang Lungsod ng Pasig ay nahahati sa 30 mga barangay. Ito ay may dalawang mga heograpikal o
mga distrito ng lungsod. Ang unang distrito ay binubuo nang timog at kanluran bahagi ng
lungsod, habang ang pangalawang distrito ay binubuo ng hilaga at silangang bahagi ng lungsod.

District 1 Barangays District 2 Barangays

 Bagong Ilog  Dela Paz

 Bagong Katipunan  Manggahan
 Bambang  Maybunga
 Buting  Pinagbuhatan
 Caniogan  Rosario
 Kalawaan  Santa Lucia
 Kapasigan  Santolan
 Kapitolyo  San Miguel
 Malinao
 Oranbo
 Palatiw
 Pineda
 Sagad
 San Antonio
 San Joaquin
 San Jose
 San Nicolas
(Poblacion)

 Santa Cruz
 Santa Rosa
 Santo Tomas
 Sumilang

 Ugong

Ekonomiya[baguhin | baguhin ang batayan]

Pasig City Public Market

Sa kanluran hangganan ng Pasig, at pinagtatalunang mas makabuluhang

silangang bahagi ng Lungsod ng Mandaluyong, ay matatagpuan ang Ortigas
Center. Bilang isa sa mga pangunahing distrito ng negosyo sa kalungsuran, iba't-
ibang mataas na gusali ng opisina, residential condominiums, gusaling
pangkalakalan (commercial), mga paaralan at mga malls ang matatagpuan dito.
Ang Unibersidad ng Asya at ng Pasipiko (UA & P), ang isa sa mga pinaka-
eksklusibong unibersidad sa bansa, ay matatagpuan dito, pati na rin ang punong
tanggapan ng Integrated Bar ng Pilipinas. Nasa hilagang-kanlurang bahagi ng
Ortigas Center ang bakuran ng Meralco, tahanan at punong himpilan ng Meralco
(Manila Electric Company), ang pinakamalaking kompanya na namamahagi
ng dagitab sa Pilipinas. Ang punong himpilan ng Pamilihang Sapi ng Pilipinas, na
tahanan ng isa sa sahig kalakalan sa bansa, ay matatagpuan din dito. Ang
punong-himpilan ng San Miguel Corporation, may-ari ng pinakamalaking
producer ng serbesa sa Pilipinas, ay matatagpuan din dito. Dahil sa mga
negosyo at mga pamumuhunan sa Ortigas Center, ang barangay San Antonio
ang may pinakamalaking kita para sa isang lokal na yunit ng pamahalaan sa
bansa.
Kasama sa mga hindi malilimot sa Ortigas Avenue at E. Rodriguez Jr.
Avenue (C-5) ay ang Frontera Verde, isang bagong pribadong pagpapaunlad na
lugar na mayroong restoran, pet shop, mall, parke, village, gusaling tanggapan at
isang maliit na zoo. Ang El-Pueblo, ang isang may temang kolonyal na
pangkalakalan (commercial) na lugar sa Ortigas Center, ay nagbibigay ng mga
bagong konsepto ng cafe's, mga restoran at mga bar. Metrowalk (ang dating
Payanig), isang pangkalakalan (commercial) na lugar sa kahabaan ng Ortigas
Avenue at Meralco Avenue, ay itinayo noong 2005 malapit sa Ortigas Center na
kung saan mayroong mga tindahan, warehouses, at mga mga restoran at mga
bar.
Ang Medical City, sa isang pribadong pagamutan na matatagpuan malapit sa
bakuran ng Meralco sa kahabaan ng Ortigas Avenue, ay nag-aalok ng ilang
taong karanasan sa pagpapatakbo at pamamahala na naglilingkod hindi lamang
sa mamamayan ng Pasig kundi pati na rin sa ibang mga bayan.

Edukasyon[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang Rizal High School, isa sa itinuturing na pinakamalalaking sekundaryang
paaralan sa buong mundo ayon sa bilang ng mag-aaral, ay matatagpuan sa
Pasig. Dating itinanghal ng Mga Pandaigdigang Tala ng Guinness bilang
pinakamalaking paaralan na may may bilang ng mga mag-aaral, ito ay dinaig
ng City of Montessori School (CMS) sa Lucknow, India.
Ang Pamantasan ng Lungsod ng Pasig, ang isang unibersidad na pagmamay-ari
ng estado ay matatagpuan sa Kapasigan, nag-aalok ng mga kurso sa antas para
sa mahihirap ngunit matatalino at karapat-dapat na mga residente ng Pasig. Ito
ay itinatag sa ilalim ng paninilbihan ni Vicente C. Eusebio noong 1999.
Ang Mataas na Paaralang Pang-agham ng Lungsod ng Pasig (PCSHS) ay ang
unang Mataas na Paaralang Pang-agham sa Pasig. Ito ay matatagpuan malapit
sa Rainforest, ang isang pampublikong resort na itinatanghal ang zoo, park,
swimming pool at iba pang mga pasilidad ng pagsasaya.
Ang PhilSports Complex o ang Philippine Institute of Sports Complex (dating
ULTRA) ay isang bantog na pambansang sports complex ng Pilipinas.
Matatagpuan sa Meralco Avenue, dito makikita ang tanggapan ng Philippine
Sports Commission, Philippine Olympic Committee at ang ilang mga National
Sports Associations.

Zip Codes sa Lungsod ng Pasig[baguhin | baguhin ang batayan]

 Caniogan 1606
 Green Park 1612
 Kapasigan 1600
 Kapitolyo 1603
 Manggahan 1611
 Maybunga 1607
 Pinagbuhatan 1602
 Rosario 1609
 San Antonio 1605
 San Joaquin 1601
 Santolan 1610
 Santa Lucia 1608
 Ugong 1604

Mga namuno[baguhin | baguhin ang batayan]

Alkalde[baguhin | baguhin ang batayan]

Mario Lamercia (1750 - 1780)

Aldrin Gersalia (1780's) (Gobernadorcillo)

Resurrecion Balmaceda (1850)

Don Rafael Umali (1852-1853, 1869-1870)

Don Apolonio Santiago (1873-1884)

Don Liberato Damian y Umali (1894)

Hen. Valentin Cruz (1896)

Don Pantalen Catanto (1897)

Don Valentin Ruiz (1898)

Felipe Benicio Gomez (1902–1904)

Julio Raymundo (1904–1906)

Jose Feliciano (1906–1909)

Lupo Miguel (1909–1912)

Francisco Reyes (1912–1915)

Alejandro Ramos y Agullon (1915–1918)

Don Fortunato Concepcion (1918–1921)

Don Sixto J. Antonio (1924-1935)

Francisco B. Legaspi (1945-1951)

Cipriano A. Raymundo (1936-1942, 1942-1945, 1952-1955)

Emiliano R. Caruncho, Jr. (1956-1986)

Mario Raymundo (1986-1992)

Vicente Eusebio (1992-2001)

Soledad Eusebio (2001-2004)

Vicente Eusebio (2004-2007) : Si Henry Lanot ang umaangking nanalo sa
halalan noong taong 2005, ngunit siya ay pinatay para mabawi ni Vicente
Eusebio ang kanyang ranggo.[5]

Robert Eusebio (2007-2013)

Maribel Eusebio (2013-20??) : Bagong halal na punong-lungsod ng
lungsod ng

NGAYUN ang bagong mamumuno at mag babago ng pasig. MAYOR VICO

SOTTO

1. IBANAMAN
Bise-Alkalde[baguhin | baguhin ang batayan]

 Emiliano Santos (1956 - 1986)

 Lorna Bernardo (1992-2004)
 Rosalio "Yoyong" Martirez (2004-2013)
 Iyo Bernardo Caruncho (2013-20??) : Bagong halal na pangalawang
punong lungsod

Kinatawan[baguhin | baguhin ang batayan]

 Kinatawan sa Saligang Batas ng 1935 - Don Mariano Melendres

 Ikawalong Kongreso Congress 1987–1992 - Rufino S. Javier
 Ikasiyam na Kongreso 1992–1995 - Rufino S. Javier
 Ikasampung Kongreso 1995–1998 - Rufino S. Javier
 Ika-11 na Kongreso 1998–2001 - Henry P. Lanot
 Ika-12 na Kongreso 2004 (1 day)- Noel Cariño (1)
 Ika-13 na Kongreso 2004–2007 - Robert B. Jaworski, Jr.
 Ika-14 na Kongreso 2007–2013 - Roman T. Romulo