ABAYON, Maria Antonette L.

Uri ng Salita
BSP 1A
Wika  Lengua (Latin)  “Language” 
Lenguwahe

1. Likas – katutubong wika (ninuno)

 Ex. Panitikan
5 Makrong Kasanayan 2. Hiram
3. Likha
 Komunikasyon (communication – Ingles)
- Wika Antas ng Wika
- Mensahe 1. Pormal – talumpati
- Pakikipagtalastasan 2. Di-pormal – araw-araw na komunikasyon
3. Kolokyal – personal (matalik na kaibigan)
4. Balbal – salitang kalye (hoy, pare ko)
1. Pagsasalita – artikulasyon 5. Pambansa – wikang Pilipino
2. Pagbabasa – palabigkas 6. Pampanitikan – hindi edukado
3. Pakikinig – pagunawa 7. Panlalawigan – probinsya (diyalekto)
4. Pagsusulat – sanaysay
 3 Talata  5 Pangungusap  Salita
1. Simula (paksa) Balangkas (Outline)
2. Gitna (detalye)
3. Wakas (buod) 1. Paksa (Topic)
5. Panunuod 2. Pangungusap (Sentence)
3. Talata (Paragraph)

PANITIKAN Panahon
 Tuluyan (prose) 1. Kastila  Kristyanismo
1. Sanaysay (essay) 2. Amerikano  Ingles (Pamamahala ng
2. Maikling Kwento (short story) Gobyerno)
- talata  dayalogo 3. Hapones – Haiku (Tula)
3. Pabula (fable) – hayop
4. Parabula (parable) – tao
5. Nobela (novel) – 14 kabanata   Baybayin (Ninuno)
(maikling kwento)  17 Titik
a. Tagpuan (Setting) - 3 Patinig
- panahon, lugar, tauhan - 14 Katinig
b. Banghay (plot)  Abakada
 Tula (poem)  Alfabeto (Hiram na Salita)
 taludtod (lines) - Kastilla & Ingles
 saknong (stanza)
PANGULO 5. Heuristika
 pakikibahagi (Trapiko)
1. Manuel L. Quezon
6. Instrumental
- Ama ng Wika
 pangangailangan
2. Ramon Magsaysay
- Linggo ng Wika (Abril 2)
- Francisco Balagtas – Ama ng
Balagtasan
- Lope K. Santos – Ama ng TEORYA NG WIKA
Gramatika
3. Ferdinand Marcos
- Wikang Filipino Teoryang Bow-wow
4. Corazon Aquino - Sinasabi sa teoryang ito na
- Komunikasyon ng Wikang nagkaroon ng wika ang tao dahil
Pambansa noong umpisa’y ginagaya nila ang
5. Joseph Estrada tunog na nililikha ng mga hayop
- Ekinomiya Pangulo ng Pilipinas gaya ng tahol ng aso, tilaok ng
manok at huni ng ibon.
Teoryang Ding-dong
Kasaysayan ng Pag-unlad ng Wikang Pambansa - Maliban sa tunog ng hayop,
sa Pilipinas ginagaya naman daw ng tao ang
tunog ng kalikasan at paligid gaya
ng pagtunog ng kampana, patak
Panahon ng mga Hapones ng ulan at langitngit ng kawayan.
Teoryang Pooh-pooh
 Jose Rizal
- Ang tao ay nakalilikha ng tunog
 Lope K. Santos – Ama ng Gramatika
sanhi ng bugso ng damdamin.
 Manuel L. Quezon
Gamit ang bibig, napabubulalas
 Pangulong Ramon Magsaysay
ang mga tunog ng pagdaing na
- Proklamasyon Blog 12
dala ng takot, lungkot, galit, sayaat
Dsyembre 30, 1937 paglalaan ng lakas.
Teoryang Yo-he-ho
- Isinasaad dito na nagsimula ang
wika sa indayog ng himig-awitin ng
mga taong sama-samang
Tungkulin ng Wika nagtatrabaho.
1. Impormatibo Teoryang Tata
 impormasyon  Balita - Sinasabi sa teoryang ito na ang
 Paggamit wika ay nagmula sa pagkumpas ng
- Pagbabalita kamay at sa bawat kumpas ay
- Talk Show nagagawa niyang lumikha ng
- Komersyal tunog mula sa kanyang labi at
2. Imahinasyon kalaunan angtunog ay ginagaya
 guni-guni o likhaing-isip na ng dila.
3. Personal
 Salitang kolokyal (komersyal)
4. Regulatori
 regulasyon
Teoryang Ta-ra-ra-boom-de-ay
- Ang teoryang ito ay nakabatay sa
saligang ang tao ay nakalilikha ng
tunog resulta ng kanilang
pagsasagawa ng ritwal. Sa bawat
ritwal ay may katangi-tangi tunog
na nakatalaga madalas ay paawit
o pahimno.