DLL ESP 9-4th Quarter

DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/ Antas 9
(Pang-araw-araw na Guro Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao

Tala sa Pagtuturo) Petsa/Oras Markahan Ikaapat
UNANG ARAW
I. Layunin
A. Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga pansariling salik sa pagpili ng tamang
kursong akademiko o teknikal-bokasyonal, sining at isports, negosyo o hanapbuhay.
B. Pamantayan sa Pagganap Nagtatakda ang mag-aaral ng sariling tunguhin pagkatapos ng haiskul na naaayon sa taglay
na mga talento, pagpapahalaga, tunguhin at katayuang ekonomiya.
C. Mga kasanayan sa Nakikilala ang mga pagbabago sa kanyang talento, kakayahan at hilig(mula Baitang 7)
Pagkatuto. Isulat ang code at naiuugnay ang mga ito sa pipiliing kursong akademiko, o teknikal-bokasyonal, sining
ng bawat kasanayan at palakasan o negosyo.
a. Nasusuri ang mga pansariling salik sa pagpili ng tamang kursong akademiko o teknikal-
bokasyonal, sining at isports, negosyo o hanapbuhay.
b. Nakagagawa ng isang sanaysay tungkol sa pangarap sa buhay.
c. Napahahalagahan ang pansariling salik sa pagpili ng kurso.
EsP9KP-IVa-13.1
II. Nilalaman Modyul 13: Mga Pansariling Salik sa Pagpili ng Tamang Kursong
Akademiko o Teknikal-Bokasyonal, Sining at Isports, Negosyo o
Hanapbuhay
A. Sanggunian
1. Mga pahina sa Gabay ng Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 TG p. 105-113

Guro
1
2. Mga Pahina sa Kagamitang
Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 LM p.202-215
Pang-Mag-aaral
3. Mga pahina sa
Teksbuk
4. Karagdagang Kagamitan
mula sa portal ng Learning
Resource
B. Iba pang Kagamitang https://www.youtube.com/watch?v=Zqfn3ybSmQY

Panturo laptop, LCD projector, kartolina, pentel pen
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang A. Sagutin ang sumusunod na katanungan.

aralin at pagsisimula ng Naaalala mo pa ba ang mga natukoy mong track o kurso noong nasa Baitang 7 ka? Ano-
bagong aralin. ano ito? Mula sa pagbabalik-tanaw mo, dalawang taon mula ngayon, may pagbabago kaya
sa iyong talento, hilig, kasanayan(skills), pagpapahalaga at mithiin? Gayundin, sa nais
mong kuning kurso sa pagtuntong sa Senior High School? Tumawag ng 1-3 mag-aaral
upang magbahagi ng kanilang pagbabalik-tanaw. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective
Approach)
B. Ipasagot ang Paunang Pagtataya para sa pagsisimula ng aralin. Basahin at unawaing

mabuti ang bawat aytem. Isulat ang mga sagot sa iyong notbuk. (gawin sa loob ng 5
minuto) (Inquiry-Based/Reflective Approach)
Paunang Pagtataya
1. Ano ang dalawang kakayahang taglay ng bawat tao na magagamit niya sa pagpapasya at
2
malayang pagsasakilos ng kanyang pinili at ginusto nang may pananagutan dito?
a. kagalingang mangatuwiran at matalas na kaisipan
b. kahusayan sa pagsusuri at matalinong pag-iisip
c. kalinawan ng isip at masayang kalooban
d. kakayahang mag-isip at malayang kilos-loob
2. Ano ang inaasahan sa atin bilang tao sa lipunan na nilikha upang makipagkapwa at
makibahagi sa buhay-sa-mundo (lifeworld) na ang layunin ay makipag-ugnayan sa isa’t isa
at makipagtulungan?
a. makiangkop c. makipagkasundo
b. makialam d. makisimpatya
3. Alin sa mga pansariling salik ang dapat pagbatayan tungkol sa pagpili ng kursong may
kinalaman sa iyong kahusayan tulad ng pakikiharap sa mga taong nakakasalamuha,
paglutas ng mga mahihirap na bagay, pagbubuo at masistemang paraan sa pagkuha ng
datos at iba pa?
a. hilig
b. kasanayan (skills)
c. pagpapahalaga
d. talento
4.) Sa teoryang Multiple Intelligences ni Dr. Howard Gardner (1983), ang lahat ng tao ay may
angking likas na kakayahan, iba’t iba ang talino o talento. Bilang nasa Baitang 9, ano ang
mahalagang gampanin na dapat mong gawin sa mga talino o talentong ipinagkaloob sa iyo
na may kaugnayan sa pagpili mo ng nais na kurso sa pagtuntong mo sa Senior High
School?
a. pahalagahan at paunlarin.
b. pagtuunan ng pansin at palaguin.
c. paunlarin para sa sarili at ibahagi para sa kabutihang panlahat.
3
d. tuklasin at gamitin sa pagpapayaman mula sa tinapos na kurso.
5. Ano ang dapat na maging aksyon mo sa panahong ikaw ay naguguluhan pa sa mga

pagpipiliang kurso para sa nalalapit na Senior High School?
a. makinig sa gusto ng mga kaibigan
b. huminto muna at sa susunod na taon na lamang mag-aral
c. magbasa at maglaan ng panahong makapag-isip at magplano
d. humingi ng tulong sa Guidance Counselor sa inyong paaaralan at pag-aralan ang desisyon
6. Alam ni Cita na hindi niya kakayanin ang kursong Medisina gayundin ang kakayahan ng
kanyang magulang na suportahan siya. Kaya ang kanyang ginawa ay naghanap siya ng
mga scholarship sa kanilang munisipyo at iba pang institusyon at unti-unti ay nagsulat siya
ng mga tiyak niyang plano at mga paalaala daan upang maging gabay niya. Anong
pansariling salik ang isinagawa ni Cita?
a. katayuang pinansyal
b. mithiin
c. hilig
d. pagpapahalaga
7. Hindi lingid sa kaalaman ni Alfred ang mga naging puhunan ng kanyang mga magulang sa
negosyong ipinundar simula noong bata pa siya hanggang sa kasalukuyan. Sila ngayon
ay maginhawa at nakapagtapos lahat ng pag-aaral sa kolehiyo. Siya ang saksi sa
kasipagan at pagiging bukas-palad ng kanyang mga magulang. Sa kanyang propesyon
ngayon, dala niya ito lalo na kapag may mga mahihirap siyang pasyente sa probinsya
kapag nagdaraos sila ng medical mission. Anong pansariling salik ang naging gabay ni
Alfred sa pagpili ng kurso?
a. hilig
b. pagpapahalaga
c. katayuang pinansyal
4
d. kasanayan
8. Bata pa lamang si Cecil ay may interes na sa pagbabasa ng mga educational book,

kasabay din ang pagguhit at minsang pagsusulat. Lalo niya itong napaunlad nang siya ay
sumasali sa mga paligsahan sa paaralan at nananalo. Kaya sa pagdating ng pagpili ng
kurso ay hindi siya nahirapan dahil alam na niya ang magiging linya ng kanyang propesyon,
ang maging journalist. Alin sa mga sumusunod na pansariling salik ang naging daan upang
makamit ni Cecil ang tagumpay ng kanyang piniling hanapbuhay?
a. kasanayan c. mithiin
b. hilig d. pagpapahalaga
9. Malungkot si Melchor dahil hindi niya mapilit ang kanyang mga magulang sa gusto niyang
kursong Engineering at mag-aral sa isa sa mga unibersidad sa Maynila. Gayunpaman, ang
kanilang lokal na pamahalaan ay nanghihikayat ng mga potensyal na mag-aaral na
magtatapos sa kanilang batch na pakuhanin ng mga kursong Tech-Voc. Sila ay sasailalim
sa 6-month training at pagkatapos ay may naghihintay na trabaho sa Middle East. Sa
kanyang pagsasarili, naisip niyang ito ang magiging daan tungo sa kanyang magandang
pangarap para sa kanyang sarili at pamilya. Pumayag siya at naging desidido sa kanyang
desisyon na piliin ito. Anong pansariling salik ang isinaalang-alang ni Melchor sa kanyang
naging desisyong maghanap ng alternatibo bilang tugon sa lumalaking demand sa lipunan?
a. katayuang pinansyal
b. mithiin
c. pagpapahalaga
d. kasanayan
10. Alam ni Diane ang kanyang galing at husay pagdating sa Matematika. Ang kahusayan
niya sa pagkalkula ay namana niya sa kanyang ama. At ang kanyang determinasyon at
pagtitiyaga ay nakuha sa kanyang ina. Apat na buwan bago ang kanilang pagtatapos sa
Junior High (Baitang 10) ay mayroon na siyang ideya kung ano ang kanyang pipiliing
5
kurso.Suportado rin siya ng kanyang mga magulang lalo’t siya naman ay bukas pagdating
sa komunikasyon sa mga nais niyang kuning propesyon. Kahanga-hanga si Diane dahil
siya ay may matatag na loob na magpasya para sa kanyang sarili. Anong pansariling salik
ang naging tuntungan niya sa pagpili ng kurso?
a. mithiin c. pagpapahalaga
b. kasanayan d. hilig
B. Paghahabi sa layunin ng A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
aralin at pagganyak Nakikilala ang mga pagbabago sa kanyang talento, kakayahan at hilig(mula Baitang 7) at
naiuugnay ang mga ito sa pipiliing kursong akademiko, o teknikal-bokasyonal, sining at
palakasan o negosyo.
1. Nasusuri ang mga pansariling salik sa pagpili ng tamang kursong akademiko o teknikal-
bokasyonal, sining at isports, negosyo o hanapbuhay.
sa pipiliing track o kursong akademiko, teknikal-bokasyonal, sining at disenyo at isports.
2. Nakagagawa ng isang sanaysay tungkol sa pangarap sa buhay.
3. Napahahalagahan ang pansariling salik sa pagpili ng kurso.
B. Ipasuri ang video clip tungkol sa Senior High School. (gawin sa loob ng 5 minuto)
(Reflective Approach)
https://www.youtube.com/watch?v=Zqfn3ybSmQY
Sagutin ang sumusunod na katanungan.

1. Ano ang ipinahahayag ng video clip na iyong napanood?
2. Bakit mahalaga ang Senior High School para sa mga kabataan?
C. Pag-uugnay ng mga Suriin ang sumusunod na larawan at tukuyin kung ano ang nais ipakita nito.Tumawag ng 2-3
halimbawa sa mag-aaral para sa kanilang kasagutan.(gawin sa loob ng 5 minuto) (Inquiry-Based Approach)
bagong aralin
6
Suriin ang sumusunod na larawan at tukuyin kung ano ang nais ipakita nito.Tumawag ng 2-3
mag-aaral para sa kanilang kasagutan.(gawin sa loob ng 5 minuto) (Inquiry-Based Approach)
D. Pagtalakay ng bagong Pasagutan ang una hanggang ikalimang bahagi ng Survey Form para sa pagsusuring pansarili
konsepto at paglalahad ng (self-assessment). (gawin sa loob ng 20 minuto) (Reflective Approach).
bagong kasanayan #1
Unang Bahagi: Talento
Multiple Intelligences Survey Form (1999 Walter McKenzie)
Basahin at unawaing mabuti ang bawat pangungusap. Isulat ang bilang 1 hanggang 90 sa
bandang kaliwa ng iyong notbuk sa Edukasyon sa Pagpapakatao. Gabay ang legend sa ibaba,
isulat ang bilang na naglalarawan sa iyong sarili. Maging tapat sa iyong sagot sa bawat bilang.
Huwag kang mahiya kung Hindi(0) o Bihira(1) ang sagot mo sa ilang bilang.
Sagutan ang sumusunod na aytem ayon sa kaangkupan sa iyo. Isulat ang bilang ng
kaukulang pagpipilian.
Legend:
4 – Palagi 3 – Madalas 2 – Paminsan-minsan 1 – Bihira 0 – Hindi
____1. Pinananatili kong malinis at maayos ang aking mga gamit.
____2. Nasisiyahan akong magbasa ng iba’t ibang babasahin,
____3. Nakabubuo ako ng ideya sa pamamagitan ng isip.
7
____4. Madali akong makasunod sa mga patterns.
____5. Nasisiyahan akong gumawa ng mga bagay sa pamamagitan ng aking mga kamay.
____6. Natututo ako nang lubos kapag nakikipag-ugnayan ako sa iba.
____7. May kamalayan ako sa aking paniniwala o pagpapahalagang moral.
____8. Nasisiyahan akong pagsama-samahin ang mga bagay batay sa kanilang
pagkakatulad.
____9. Malaki ang naitutulong sa akin kung ang mga panuto ay isa-isang ipaliliwanag.
____10. Malaki ang naitutulong sa aking memorya at pang-unawa kung inililista ang
mahahalagang bagay.
____11. Nasisiyahan akong mag-ayos ng silid.
____12. Nabibigyang-pansin ko ang tunog at ingay.
____13. Mahirap para sa akin ang umupo nang matagal sa loob ng mahabang oras.
____14. Mas masaya ako kapag maraming kasama.
____15. Higit na natututo ako kapag malapit sa aking damdamin ang isang asignatura.
____16. Mahalaga sa akin ang mga isyung ekolohikal o pangkapaligiran.
____17. Madali para sa akin ang lumutas ng mga suliranin.
____18.Nakikipag-ugnayan ako sa aking mga kaibigan sa pamamagitan ng sulat, e- mail,
texting (cellphone), telepono at mga social network sites.
____19. Nasisiyahan akong gumamit ng iba’t ibang uri ng pamamaraang pansining.
____20. Madali para sa akin ang sumunod sa wastong galaw.
____21. Gusto ko ang mga larong panlabas (outdoor games).
____22. Higit na marami akong natututuhan sa pangkatang pag-aaral.
____23. Ang pagiging patas (fair) ay mahalaga para sa akin.
____24. Ang klasipikasyon o pag-uuri ay nakatutulong upang maunawaan ko ang mga
bagong datos.
____25. Madali akong mainis sa mga taong burara.
____26. Ang mga word puzzles ay nakalilibang.
____27. Nag-eenjoy ako sa lahat ng uri ng mga entertainment media.
____28. Nasisiyahan ako sa paglikha ng musika.
8
____29. Hilig ko ang pagsasayaw.
____30. Mas natututo ako kung may kahalagahan sa akin ang isang asignatura.
____31. Madalas akong maging pinuno ng pangkat sa aming mga magkakaibigan o
magkaklaklase.
____32. Nasisiyahan ako sa paggawa sa hardin.
____33. Madali sa akin ang paglutas ng mga suliranin.
____34. Ang pagsulat ay nakatutulong sa akin upang matandaan at maintindihan ang
itinuturo ng guro.
____35. Ang mga tsart, graphs, at mga talahanayan ay nakatutulong sa akin upang
maunawaan at maipaliwanag ang mga datos.
____36. Nasisiyahan ako sa mga tula.
____37. Para sa akin, ang pagpapakita at pagpaparanas ay mas mainam kaysa sa
pagpapaliwanag lamang.
____38. Mahalaga sa akin ang pakikipag-ugnayan kaysa sa pag-iisip.
____39. Naniniwala akong mahalaga ang pakikipag-ugnayan kaysa sa pag-iisip.
____40. Naniniwala akong mahalaga ang pangangalaga sa ating mga parke at pambansang
pasyahan.
____41. Masaya ang lumutas ng logic puzzles.
____42. Hindi ako nagpapabaya sa pakikipag-ugnayan sa aking mga kaibigan sa sulat,
e-mail o text.
____43. Ang music video ay mas nakapagpapaigting ng aking interes sa isang kanta.
____44. Natatandaan ko ang mga bagay kapag nilalagyan ko ito ng ritmo.
____45. Ang paggawa ng mgabagay na likhang sining ay nakalilibang at nakapagpapalipas
ng oras.
____46. Nakasisiya ang mga talk show sa radio at telebisyon.
____47. Ang paggawa nang nag-iisa ay produktibo ring tulad ng pangkatang gawain.
____48. Mahalaga sa buhay ko ang mga hayop.
____49. Hindi ako makapagsisimulang gumawa ng takdang-aralin hangga’t hindi nasasagot
ang aking mga tanong.
9
____50. Nasisiyahan akong gumawa ng liham.
____51. Nagdudulot sa akin nang labis na kasiyahan ang mga three-dimensional puzzle.
____52. Mahirap mag-isip habang nanonood ng telebisyon o nakikinig ng radio.
____53. Ang pagpapahayag sa pamamagitan ng sayaw ay magandang ipakita sa publiko.
____54. Ako ay team player.
____55. Mahalagang malaman ko kung bakit kailangan kong gawin ang isang bagay bago ko
ito gawin.
____56. May pamamaraan ng pagreresiklo sa aming bahay.
____57. Nakatutulong sa akin ang pagplaplano upang magtagumpay sa isang gawain.
____58. Nasisiyahan akong maglaro ng mga salita tulad ng scrabble.
____59. Ang mga music video ay gumigising ng kaisipan.
____60. Nasisiyahan akong pakinggan ang iba’t ibang uri ng musika.
____61. Nais kong magtrabaho gamit ang iba’t ibang kasangkapan.
____62. Hindi ko nais magtrabaho nang nag-iisa.
____63. Kapag naniniwala ako sa isang bagay, ibinibigay ko nang buong-buo ng aking isip at
lakas.
____64. Nasisiyahan akong mag-aral ng Biology, Botany, at Zoology.
____65. Kasiya-siya para sa akin ang magtrabaho gamit ang computer.
____66. Interesado akong matutuhan ang mga hiram na salita.
____67. Naaalala ko ang mga bagay kung ilalarawan ko ito sa aking isip.
____68. Ang mga musical ay higit na nakagaganyak kaysa sa mga drama.
____69. Aktibo ang aking pamamaraan ng pamumuhay.
____70. Masaya ang paglahok sa mga gawaing extra-curricular.
____71. Nais kong makilahok sa mga gawaing tumutulong sa kapwa.
____72. Mahabang orasang ginugugol ko sa labas ng bahay.
____73. Kailangang may kabuluhan ang isang bagay o gawain upang magkaroon ako ng
kasiyahan dito.
____74. Nais kong makilahok sa mga debate at pagsasalita sa harap ng publiko.
____75. Mahusay akong bumasa ng mapa at plano.
10
____76. Madali para sa akin na makaalaala ng letra o liriko ng awitin.
____77. Higit akong natututo kung ako mismo ang gagawa.
____78. Binibigyang-pansin ko ang mga isyung panlipunan.
____79. Handa akong magreklamo o lumagda ng petisyon upang iwasto ang isang kamalian.
____80. Nasisiyahan akong magtrabaho sa lugar na maraming halaman.
____81. Mahalaga na alam ko ang bahaging ginagampanan ko sa kabuuan ng isang bagay.
____82. Nasisiyahan akong talakayin ang mga makabuluhang tanong tungkol sa buhay.
____83. Mahalaga sa akin ang relihiyon.
____84. Nasisiyahan akong magmasid ng mga likhang-isip.
____85. Mahalaga sa akin ang pagninilay at pagpapahinga.
____86. Nais ko ang maglakbay sa mga lugar na nakapagbibigay ng inspirasyon.
____87. Nasisiyahan akong magbasa ng isinulat ng mga kilalang pilosopo.
____88. Mas madali para sa akin ang matuto kung nakikita ko kung paano ito inilalapat sa
buhay.
____89. Nakamamanghang isipin na sa daigdig ay may iba pang nilikhang may angking
talino.
____90. Mahalaga sa aking madamang ako ay kaugnay ng mga tao, ideya at mga paniniwala.
Multiple Intelligences Survey Form (1999 Walter McKenzie)
Sagutang Papel
PANGALAN_________________________________ KASARIAN______ EDAD_____
Bilang Palagi Madalas Paminsan Bihira Hindi Bilang Palagi Madalas PAMINSAN Bihira Hindi
(4) (3) - minsan (1) (1) (4) (3) – MINSAN (1) (1)
(2) (2)
11
1 46
2 47
3 48
4 49
5 50
6 51
7 52
8 53
9 54
10 55
11 56
12 57
13 58
14 59
15 60
16 61
17 62
18 63
19 64
20 65
21 66
22 67
12
23 68
24 69
25 70
26 71
27 72
28 73
29 74
30 75
31 76
32 77
33 78
34 79
35 80
36 81
37 82
38 83
39 84
40 85
41 86
42 87
43 88
44 89
13
45 90
Ngayon, ilipat mo ang iyong mga sagot sa angkop na kahon sa ibaba.
Intelligences Item Total

Logical/ Mathematical 1 9 17 25 33 41 49 57 65 73
Verbal/ Linguistic 2 10 18 26 34 42 50 58 66 74
Visual/ Spatial 3 11 19 27 35 43 51 59 67 75
Musical/ Rhythmic 4 12 20 28 36 44 52 60 68 76
Bodily/ kinaesthetic 5 13 21 29 36 44 53 61 69 77
Intrapersonal 6 14 22 30 37 45 54 62 70 78
Interpersonal 7 15 23 31 38 46 55 63 71 79
Naturalist 8 16 24 32 39 47 56 64 72 80
Existentialist 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90
14
Pagkatapos, kunin ang kabuuang bilang ng iyong sagot sa bawat hanay at isulat sa espasyo sa
dulong hanay.
Halimbawa:
Logical Mathematical; 2+3+2+3+3+2+3+2+4+2=26
Isulat dito ang intelligence kung saan ka nakakuha ng pinakamatataas na iskor:

1.___________________________________________________________________
2. ___________________________________________________________________
3.____________________________________________________________________
Ikalawang Bahagi: Hilig

Ang sumusunod ay nagpapakita ng iba’t ibang hilig. Alin sa mga ito ang gustong-gusto mong
gawin? Itiman ang bilog na nagtataglay ng iyong gustong gawin. Gawin ito sa iyong notbuk.
Pagkatapos, bilangin ang bilog na iyong initiman sa bawat hanay. Ilipat ang nakuhang bilang
ayon sa pagkakasunod nito sa talahanayan sa itaas at isulat sa kahon ang may pinakamataas
sa iskor. Tingnan ang halimbawa sa ibaba.
R I A S E C
1. Mga gawaing may kaugnayan sa mga sasakyan 0
2. Paglalaro ng puzzle 0
3. Paggawa ng mag-isa 0
4. Paggawa ng gawain kasama ang iba 0
5. Mangarap at magplano 0
6. Isaayos ang gamit at ilagay sa lalagyanan ang mga 0
Ito
7. Magkumpuni ng mga kung ano-anong bagay 0
15
8. Magbasa ng mga babasahing may kaugnayan sa 0
Sining
9. Gawin ang isang bagay ayon sa tamang 0
pamamaraan
10. Iniimpluwensiyahan at himukin ang ibang tao 0
11. Gumawa ng eksperimento o pag-aaral 0
12. Tinuturuan at sinasanay ang ibang tao 0
13. Tulungan ang ibang tao sa kanilang problema 0
14. Mag-alaga ng hayop 0
15. Magtrabaho ng higit sa walong oras 0
16. Magbenta ng iba’t ibang bagay 0
17. Malikhaing pagsusulat 0
18. Gawaing may kaugnayan sa Agham 0
19. Magluto 0
20. Iniisip kung ano ang pwedeng mangyari sa isang 0
Bagay
21. Nakikinig at inuunawa ang bawat panuto 0
22. Tumugtog at umawit 0
23. Mamasyal sa iba’t ibang lugar 0
24. Mag-isip ng pagkakakitaan 0
25. Umarte sa teatro 0
26. Gawaing ginagamitan ng mga tools 0
27. Gawaing may kaugnayan sa bilang o numero 0
28. Pag-usapan ang iba’t ibang isyu 0
29. Magsaayos ng mga dokumento 0
30. Manguna o mamuno 0
31. Gawaing panlabas (outdoor activities) 0
32. Gawaing pang-opisina 0
16
33. Gawaing pang-Matematika 0
34. Tulungan ang nangangailangan 0
35. Gumuhit 0
36. Magtalumpati 0
Kabuuang Iskor
Pagkatapos, gawin ang sumusunod:

1. Bilangin ang bilog na iyong initiman sa bawat hanay.
2. Ilipat ang nakuhang bilang ayon sa pagkakasunod nito sa talahanayan sa itaas at isulat sa
kahon ang may pinakamataas sa iskor. May halimbawa para sa iyo.
Halimbawa:
R I A S E C
5 3 2 6 2 2
Sa halimbawa, makikita na mataas ang iskor sa kategoryang S na ang ibig sabihin ay mas hilig
niyang gumawa kasama ng iba.
Ikaw, ano ang naging resulta ng iyong pagsusuri? Isulat ang iyong iskor.
Realistic Investigative Artistic Social Enterprising Conventional
17
Isulat dito ang pagkakasunud-sunod ng hilig na may pinakamataas kang nakuhang
iskor.
1. ____________________________________________
2. ____________________________________________
3. ____________________________________________
Ikatlong Bahagi: Kasanayan

Ang kasanayan (skill) ay isa sa pinakamahalagang salik sa pagpili ng track o kurso. Bilang
indibidwal na unti-unting namumulat sa mundo ng paggawa, mahalagang magkaroon ka ng
kaalaman kung ano ang mga kasanayang kaya mong gawin at kailangang paunlarin. Ang
tseklist sa ibaba ay isang pamamaraan ng pagsusuri sa iyong mga kasanayan. Mahalagang
maunawaan mo na ang pagsagot ng tapat sa pagsusuring ito ay higit na makatutulong sa iyo
sa pagpili ng track o kurso. Lagyan ng tsek kung kayang gawin o kailangang paunlarin ang
bawat kasanayan.Bilangin ang tsek at isulat sa loob ng kahon sa ibaba.Gawin sa notbuk.
Tseklist ng mga Kasanayan

(Personal Skills Checklist)
Kasanayan Kayang Kailangang
(Skills) gawin paunlarin
1. Pangunguna sa mga gawaing pampaaralan o
pampamayanan.
2. Pakikisalamuha sa iba’t ibang tao
3. Pagtuturo sa kabataan
18
4. Nakikilahok sa mga gawaing may kinalaman
sa pagtulong sa mga nangangailangan
5. Pagsasaliksik sa mga isyu sa lipunan
6. Pagpaplano ng mga gawain
7. Pagbibigay at pagwawasto ng pagsusulit
8. Pag-aanalisa ng mga dokumento
9. Pag-oorganisa ng mga datos
10. Pagkukumpuni ng mga sirang gamit
11. Pagmamaneho
12. Paggamit ng mga makina at iba pang mga
kagamitang pang-kunstruksiyon
13. Pagbuo ng mga gusali at iba pang istruktura
14. Pagsasaayos at pagsisinop ng mga gamit sa
bodega, warehouse at iba pa
15. Pagtutuos (computation)
16. Pag-eeksperimento sa mga siyentipikong
Pamamaraan
17. Pagpapaunlad ng mga inobasyon at
makabagong pamamaraan ng pagsasaliksik
18. Pagtuklas ng mga makabagong teknolohiya
19 Pagbibigay kahulugan sa mga pag-aaral at
eksperimento
20. Pagpapaliwanag sa pagkakaugnay-ugnay ng
mga bagay o pangyayari
19
Kayang Gawin Kailangang paunlarin
1-5 Kasanayan sa Pakikiharap sa tao (People Skills) _________ _____________
6-10 Kasanayan sa mga Datos (Data Skills) _________ _____________
11-15 Kasanayan sa mga Bagay-bagay (Thing Skills) _________ _____________
16-20 Kasanayan sa mga Ideya at Solusyon (Idea Skils) _________ _____________
Ikaapat na Bahagi: Pagpapahalaga

Ang gawaing ito ay naglalayong gabayan ka upang matuklasan ang mga pinahahalagahan mo
sa buhay. Ang mga pahayag sa ibaba ay nagsasaad ng iba’t ibang kasiyahang natatamo ng tao
sa paggawa ng mga bagay. Gamit ang panukat (scale) na ibinigay, bilugan ang bilang batay sa
iyong pagpapahalaga o pinahahalagahan. Gawin sa notbuk.
Pagsusuri ng Pagpapahalaga
(Values Test)
Panukat: 1 = Hindi Mahalaga

2 = Medyo Mahalaga
3 = Napakahalaga
Mga Pinahahalagahan HM MM N
Pagtulong sa Lipunan (Helping Society)-Paggawa ng mga
1 2 3
bagay na nakatutulong sa pagsasaayos ng lipunan.
Pagtulong sa kapwa (Helping Others)-Pagiging aktibo sa
mga gawaing nakatutulong sa kapwa kagaya ng 1 2 3
kawanggawa at iba pa.
20
Kompetisyon (Competition)-Pagpapayaman ng aking mga
1 2 3
abilidad sa pamamagitan ng pakikipagpaligsahan sa iba.
Pagkamalikhain (Creativity)-Paglikha ng mga bagong ideya
1 2 3
programa at organisasyon.
Pagkamalikhain sa Sining (Artistic Creativity)-Pakikilahok sa
1 2 3
mga gawa kagaya ng pagpipinta, pagsusulat at pag-arte.
Kaalaman (Knowledge)-Pagtuklas ng mga bagong ideya at
1 2 3
karanasan.
Kapangyarihan at Awtoridad (Having Power and Authority)-
1 2 3
Pagkakaroon ng Impluwensya.
Pakikisalamuha (Public Contact)-Madalas na pakikisama at
1 2 3
pakikisalamuha sa kapwa.
Paggawa ng nag-iisa (Working Alone)-Paggawa ng mga
1 2 3
gawain ng nag-iisa.
Relihiyoso (Religious)-Pagkakakaisa sa mga gawaing
1 2 3
simbahan o may kinalaman sa pananampalataya.
Pagkilala (Recognition)-Nakikilala sa mga bagay na
1 2 3
nagagawa.
Pisikal na Kalakasan (Physical Strength)-Pagpapalakas ng
1 2 3
katawan sa pamamagitan ng mga gawaing pisikal.
Pagiging Matalino (Intellectual Status)-Pagpapakita ng
1 2 3
kagalingan at katalinuhan.
Kayamanan/Karangyaan (Profit-Gain)-Pagkakaroon ng
1 2 3
maraming pera.
Kasiyahan (Fun)-Pagiging masaya sa ginagawa. 1 2 3
Pakikiisa sa mga trabaho o gawain (Working with Others)-
1 2 3
Pakikiisa tungo sa iisang layunin.
Pakikipagsapalaran (Adventure)-Pagiging aktibo sa mga
1 2 3
gawaing may thrill.
21
Kasarinlan (Independence)-Kalayaang gawin ang nais ng
1 2 3
hindi umaasa sa iba.
Teknikal (Technology)-Kahusayan sa paggamit ng
1 2 3
makabagong teknolohiya.
Ngayon, muling balikan ang iyong ginawang pagsususuri. Sa mga aytem na binilugan
mo ang bilang tatlo, pumili ng tatlong pinakamahalaga sa iyo.
1. ________________________________________________
2. ________________________________________________
3. ________________________________________________
Ikalimang Bahagi: Mithiin

Punan ang sumusunod na kahon ng angkop na sagot.
Mga Hakbang sa Pagtupad
Pangarap
Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay
Mithiin
Sa talahanayan, isulat ang naging resulta ng iyong pagsususuri noong nasa Baitang 7 ka at
ngayong nasa Baitang 9 ka na. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
22
E. Pagtalakay ng bagong Resulta ng iyong
Resulta ng Pagsusuri
konsepto at paglalahad ng Mga Pansariling Salik Pagsusuri Ngayong nasa
Noong nasa Baitang 7 Ako
bagong kasanayan #2 Baitang 9 na Ako
1.Talento
2. Hilig
3. Kasanayan
4. Pagpapahalaga
5. Mithiin
PASYA
Batayan o Dahilan ng Pasya(kung nagbago o hindi)
F. Paglinang sa Sagutin ang sumusunod na katanungan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective

Kabihasahan Approach)
(Tungo sa Formative 1. Ano-anong pagbabago sa talento, hilig, kasanayan, pagpapahalaga at mithiin noong nasa
Assessment) Baitang 7 ka?
2. Nagbago ba o hindi ang track o kursong kukunin ko noong nasa Baitang 7 ako?
3. Sa pagbabago ng mga ito, ano ang track o kursong plano kong kunin sa Senior High
School?
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Magbigay ng kahalagahan ng pagsasaalang-alang ng pansariling salik sa pagpili ng

araw-araw na buhay kurso.Tumawag ng 2-3 mag-aaral para sa kanilang kasagutan. (gawin sa loob ng 3 minuto)
H. Paglalahat sa aralin Tunay na hindi ganoon kadali ang pumili at tumukoy ng mga pagbabagong naranasan
noong ikaw ay nasa Baitang 7 na may kaugnayan sa talento, hilig, kasanayan, pagpapahalaga
23
at mithiin. Ngunit dahil sa angking kalayaan sa pagpapasya ay magagawa mo nang walang
alinlangan ang mahalagang bagay na ito sa buhay mo.
Ang pagpili ng kurso sa Senior High School ay isang malaking desisyong
nangangailangan ng matinding pagmumuni-muni dahil makaaapekto ito sa hinaharap. Ang
anim na pansariling salik sa pagpili ng track o kurso ay gabay tungo sa maayos na pagpili
para sa maunlad na hanapbuhay na naghihintay sa iyo pagkatapos mo sa Senior High School.
I. Pagtataya ng Aralin Gumawa ng isang sanaysay na may lima o higit pang pangungusap na may pamagat na “Ang
Aking Pangarap”. (gawin sa loob ng 7 minuto) (Reflective Approach)
Nilalaman 45%
Kaugnayan sa Tema 30%
Paggamit ng Salita 25%
Kabuuan 100
J. Karagdagang gawain para sa Magsaliksik at bigyan ng kahulugan ang pagpapasya. Isulat ang inyong sagot sa notbuk.
takdang-aralin at remediation
IV. MgaTala
V. Pagninilay
A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.
B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba pang
gawain para sa remediation
24
C. Nakatulong ba ang remedial?
Bilang ng mag-aaral na
nakaunawa sa aralin?
D. Bilang ng mga mag-aaral na

magpapatuloy sa
remediation?
E. Alin sa mga istratehiyang

pagtuturo ang nakatulong
nang lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin ang aking

naranasang solusyunan sa
tulong ng aking punungguro
at superbisor?
G. Anong kagamitang panturo

ang aking nadibuhong nais
kong ibahagi sa mga kapwa
ko guro?
25
Tala sa Pagtuturo)
Petsa/Oras Markahan Ikaapat
IKALAWANG ARAW
I. Layunin
C. Mga kasanayan sa Pagkatuto. Napagninilayan ang mga mahahalagang hakbang na ginawa upang mapaunlad ang
Isulat ang code ng bawat kanyang talento at kakayahan ayon sa kanyang hilig at mithiin.
kasanayan a. Nabibigyang kahulugan ang salitang pagpapasya.
b. Nakagagawa ng paraan sa pag-iibayo ng mga napiling pasya para sa track o kursong
kukunin gayundin ang mga hadlang sa pagharap dito.
c. Naibabahagi ang nararamdaman ukol sa pagpapasya sa pagpili ng kursong akademiko,
o teknikal-bokasyonal, sining at palakasan o negosyo.
EsP9PK-IVa-13.2
26
Hanapbuhay
A. Sanggunian
1. Mga pahina sa Gabay ng Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 TG p. 105 – 113

Guro
2. Mga Pahina sa Kagamitang Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 LM p. 215 – 217

Pang-Mag-aaral
3. Mga pahina sa Teksbuk
4. Karagdagang Kagamitan mula

sa portal ng Learning
Resource
B. Iba pang Kagamitang Panturo Hakbang sa Pagpapasya mula sa http://www.slideshare.net/sirlemuelestrada/esp-7-modyul-

14-ang-kahalagahan-ng-mabuting-pagpapasya-sa-uri-ng-buhay
https://tl.wikipedia.org/wiki/Pagpapasya
https://brainly.ph/question/355989
Panturong Biswal: kartolina, pentel pen, metacards
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang aralin Ipamahagi ang mga salitang nakasulat sa metacards at ipabuo ang konseptong pansariling
at pagsisimula ng bagong salik na nakaaapekto sa pagpapasya. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective/Inquiry-
aralin. Based Approach)
a. talento
27
b. kasanayan
c. hilig
d. pagpapahalaga
e. mithiin
aralin at pagganyak Napagninilayan ang mga mahahalagang hakbang na ginawa upang mapaunlad ang
kanyang talento at kakayahan ayon sa kanyang hilig at mithiin.
1. Nabibigyang kahulugan ang salitang pagpapasya.
2. Nakagagawa ng paraan sa pag-iibayo ng mga napiling pasya para sa track o kursong
kukunin gayundin ang mga hadlang sa pagharap dito.
3. Naibabahagi ang nararamdaman ukol sa pagpapasya sa pagpili ng kursong akademiko
o teknikal-bokasyonal, sining at palakasan o negosyo.
B. Ano-ano ang pakahulugan ninyo sa salitang PAGPAPASYA? Isulat ang inyong kasagutan
sa graphic organizer sa ibaba. Tumawag ng 1-3 mag-aaral upang basahin ang nabuong
kasagutan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Constructivist Approach)
PAGPAPASYA
C. Pag-uugnay ng mga Basahin ang mga pangungusap sa ibaba. Kumpletuhin ang istorya sa hakbang na gagawin
halimbawa sa bagong mo kung ikaw ang nasa ganitong kalagayan.Tumawag ng mga mag-aaral na magbabahagi
aralin ng kasagutan. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
28
1. Nabasag mo ang paboritong vase ng nanay mo. Nalaman niyang nabasag ito. Tinanong ka
niya kung sino ang nakabasag nito at inamin mong ikaw iyon.
2. Nakita mong binu-bully ng mga kaklase mo ang isa mong kaklase. Isinumbong mo ito sa
iyong guro.
3. Nakakita ka ng 1000 piso at alam mong sa guro mo ito. Pinili mo itong ibalik sa kanya.
4. May test kayo. Hindi ka nakapag-review at binibigyan ka ng kodigo ng iyong bestfriend
ngunit tinanggihan mo ito.
5. Nakita mong kinuha ng kaklase mong bully ang kodigo ng teacher mo. Ngunit pinili mo pa
rin siyang isumbong sa guro kahit na alam mong bully ang iyong kaklase.
D. Pagtalakay ng bagong Gamit ang Powerpoint Presentation, talakayin ang mga hakbang sa pagpapasya.(gawin sa
konsepto at paglalahad ng loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
bagong kasanayan #1 http://www.slideshare.net/sirlemuelestrada/esp-7-modyul-14-ang-kahalagahan-ng-mabuting-
pagpapasya-sa-uri-ng-buhay

1. Ano-ano ang mga hakbang sa pagpapasya?
2. Sa iyong palagay, epektibo ba ang mga hakbang na ito sa iyong pagpapasya? Ipaliwanag.
29
E. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa 5. Pasagutan ang tsart sa ibaba. Pumili ng lider na magbabahagi ng
konsepto at paglalahad ng kanilang kasagutan. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Collaborative Approach)
bagong kasanayan #2
Paraan sa Pag-Iibayo ng mga Napiling
Hadlang Sa Pagharap Dito
Pasya para Sa Track o Kursong Kukunin
F. Paglinang sa Punan ang patlang upang mabuo ang kaisipang ipinahahayag sa bawat aytem. (gawin sa
Kabihasahan loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
(Tungo sa Formative 1. Gusto kong maging_________________na tao upang ako ay ______________.
Assessment) 2. Gusto kong matuto kung paano____________upang makapag_____________.
3. Gusto kong makapagtapos ng ____________upang ako ay________________.
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Sa inyong notbuk, sumulat ng 5 o higit pang pangungusap tungkol sa nararamdaman at
araw-araw na buhay reyalisasyon ukol sa pagpapasya sa pagpili ng inyong kursong akademiko, o teknikal
bokasyonal, sining at palakasan o negosyo. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective
Approach)
H. Paglalahat sa aralin Ang pagpapasya ay maituturing bilang isang prosesong mental (prosesong kognitibo)
na nagreresulta sa pagpili ng isang kurso ng kilos mula sa ilang mga kapalit o alternatibong
mga eksena. Bawat proseso ng paggawa ng desisyon ay nakagagawa ng isang pinal o hindi
na mababago pang pagpili. Ang kinalabasan ay maaaring isang galaw o aksyon o kaya ay
isang napiling opinyon.
Mahalagang malaman at maunawaan ang iyong panloob na salik sa pagpili ng track o
kurso ngunit hindi lamang ang mga ito ang dapat na iyong batayan pati na rin ang panlabas
na salik.
30
I. Pagtataya ng Aralin Sagutin ang sumusunod na mga katanungan (5 puntos bawat katanungan) (gawin sa loob
ng 10 minuto) (Inquiry-Based Approach)
1. Ano-ano sa mga salik na tinalakay ang sa tingin mo ay nakaaapekto sa iyong
pagpapasya? Ipaliwanag.
2. Nagkakasundo ba ang iyong mga pansariling salik at panlabas na salik batay sa mga
naunang pagsusuri/gawaing sinagutan? Pangatuwiranan.
3. May pagbabago ba sa iyong pasya matapos malaman ang mga panlabas na salik na
nakaaapekto sa iyo? Ipaliwanag.
J. Karagdagang gawain para sa Magsaliksik tungkol sa K to 12 Program. Idikit sa notbuk at magbigay ng maikling reaksyon
takdang-aralin at remediation tungkol dito.
IV. MgaTala
V. Pagninilay
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.

31
magpapatuloy sa
remediation?

pagtuturo nakatulong nang
lubos? Paano ito nakatulong?

tulong ng aking punungguro at
superbisor?

ko guro?
32
IKATLONG ARAW
I. Layunin
C. Mga kasanayan sa Napatutunayan na ang pagiging tugma ng mga pansariling salik sa mga pangangailangan
Pagkatuto. Isulat ang code ng (requirements) sa napiling kursong akademiko, teknikal-bokasyonal, sining at isports o
bawat kasanayan negosyo ay daan upang magkaroon ng makabuluhang hanapbuhay o negosyo at matiyak
ang pagiging produktibo at pakikibahagi sa pagpapaunlad ng ekonomiya ng bansa.
a. Naipaliliwanag ang mga pansariling salik sa pagpili ng track o kursong akademiko o
teknikal-bokasyonal, sining at isports, negosyo o hanapbuhay.
b. Nakagagawa ng flow chart tungkol sa pagpili ng track o kurso.
c. Masiglang nakikilahok sa talakayan.
33
EsP9PK- IVb-13.3
Hanapbuhay
A. Sanggunian

Guro
2. Mga Pahina sa Kagamitang Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 LM p 217-227

Pang-Mag-aaral
Resource
B. Iba pang Kagamitang Larawan mula sa internet http://newsbytes.ph/wp-content/uploads/2016/02/K-to-12-Core-

Panturo Subjects-and-Tracks-2015.png
laptop, kartolina, pentel pen
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang Sagutin ang katanungan. Tumawag ng 1-3 mag-aaral upang magbahagi ng kanilang
aralin at pagsisimula ng kasagutan. (gawin sa loob ng 2 minuto) ( Reflective Approach)
bagong aralin.
Ano-ano ang mga salik na nakaaapekto sa iyong pagpapasya sa pagpili ng kurso?
34
aralin at pagganyak Napatutunayan na ang pagiging tugma ng mga pansariling salik sa mga pangangailangan
(requirements) sa napiling kursong akademiko, teknikal-bokasyonal, sining at isports o
negosyo ay daan upang magkaroon ng makabuluhang hanapbuhay o negosyo at matiyak
1. Naipaliliwanag ang mga pansariling salik sa pagpili ng track o kursong akademiko o
teknikal-bokasyonal, sining at isports, negosyo o hanapbuhay.

2. Nakagagawa ng flow chart tungkol sa pagpili ng track o kurso.
3. Masiglang nakikilahok sa talakayan.
B.Ipasuri ang larawan sa ibaba tungkol sa Senior High School. Tumawag ng 2-3 mag-aaral
na magbabahagi ng kanilang kasagutan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Inquiry-Based
Approach)
35
1. Ano ang nais ipahiwatig ng nasa larawan?
2. Ano sa tingin mo ang batayan mo sa pagpili ng iyong kurso?
C. Pag-uugnay ng mga Punan ang kahon ng angkop na sagot.Tumawag ng 3-5 mag-aaral na magbabahagi ng
halimbawa sa bagong kanilang kasagutan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Constructivist Approach)
aralin
Pangarap Interes o Hilig
D. Pagtalakay ng bagong Tatalakayin ng guro ang mga pansariling salik sa pagpili ng track o kurso daan sa maayos at
konsepto at paglalahad ng maunlad na hinaharap (gawin sa loob ng 20 minuto) (Reflective Approach)
bagong kasanayan #1
Mga Pansariling Salik sa Pagpili ng Kurso Daan sa Maayos at Maunlad na Hinaharap
“Anak, mag-aral kang mabuti para sa iyong kinabukasan at para sa ating pamilya.”
Narinig mo na ba ito sa iyong nanay o tatay, maging sa iyong lolo o lola? May ideya ka ba
kung bakit nila ito sinabi sa iyo? Bunga ng kanilang mga karanasan at karanasan ng iba nilang
kakilala, ibinahagi sa iyo ang ganitong payo. Matapos mong tuparin ang kanilang payo, may
36
mga paghahanda ka bang ginawa para sa papasukin mong mundo pagkatapos ng pag-aaral –
ang mundo ng paggawa?
Matapos mong magpamalas ng kasipagan sa pag-aaral, paghahasa ng iyong isipan sa
mga pagsusulit at pagbubuo ng mga konsepto mula sa lahat ng iyong mga natutuhan, ano
naman kaya ang paghahandang iyong ginawa upang makapili ng angkop o tamang kurso
tungo sa hanapbuhay o trabahong iyong papasukin? Pareho rin kaya ang mga ito noong ikaw
ay nasa Baitang 7? Nagbago na ba ito dahil sa maraming mga bagay na dapat mo munang
isipin bago ka magpasya? Nais mo bang malaman ang mga pangunahing salik sa pagpili ng
tamang kursong akademiko o teknikal-bokasyonal, negosyo o hanapbuhay, ngunit nauunahan
ka ng agam-agam o pagkalito dahil sa dami ng nanghihikayat sa iyo o dahil sa impluwensiya
ng kapaligiran at sa lumalaking demand ng lipunan?
Mahalagang maglaan ng oras sa pag-iisip bago mamili, dahil ito ang tutulong sa iyo na
makita ang kabuuan ng iba’t ibang anggulo ng sitwasyon. Mas maraming kaalaman sa mga
bagay at sitwasyon, mas malinaw itong makikita. Mas malaki ang panahon at oras sa pag-iisip
ng solusyon, mas malaki rin ang pagkakataong maging tugma at angkop ito sa mga bagay na
pinili o ninais. Malaya kang lumapit sa mga taong pinagkakatiwalaan at makapagbibigay sa iyo
ng mabuting payo. Hindi ito maiaalis sa iyo dahil sila ang mga taong matatakbuhan natin sa
oras na kailangan natin ng tulong. Sila ang may malaking impluwensiya sa ating pagkatao.
Bagaman ikaw ay may malayang isip at kilos-loob, hindi pa rin ito sa lahat ng oras ay
maaaring pagbatayan. Kailangan natin ang mga taong nakapaligid sa atin upang matulungan
tayong magtimbang, magsuri ng mga bagay-bagay at maggabay tungo sa tamang
pagpapasya.
Kaugnay nito, mula sa pananaw ng isang Alemang pilosoper na si Jürgen Habermas
tungkol sa pagiging indibidwal ng tao na tayo ay nilikha upang makipagkapwa at makibahagi
sa buhay-sa-mundo (lifeworld) at itong buhay-sa-mundo ay nabubuo naman sa
pagkomunikasyon ng kanyang mga kasapi. Dagdag pa niya, nahuhubog lamang ng tao ang
kanyang pagkakakilanlan sa pakikibahagi sa kanyang pakikipag-ugnayan sa kapwa. Ito ay
pananaw na etikal sapagkat may kinalaman ito sa magandang buhay para sa akin, para sa
atin at sa ating lipunan (Good life for me for us in community) at moral dahil ibinibigay nito
37
kung ano ang mabuti para sa lahat (what is just for all). Nakita mo na, napakahalaga ng iyong
bahagi sa iyong sarili, kapwa at sa lipunan. Ikaw ang bumubuo sa pangkalahatan.
Gamit ang kilos-loob, nakapipili tayo sa mga pagpipilian – mabuti man ito o masama.
Kaya nga, ang kalayaan ay hindi lamang para gawin ang sariling gusto dahil nagiging daan ito
upang ikaw ay magkamali sa pasya o pagpili. Maipapayo na suriing mabuti ang mga plano sa
buhay upang maging batayan sa maayos na tatahaking karera. Ang isang kabataang nais ng
kalayaan at nais na maging malaya ay kailangang maikintal sa isip ang kanyang
kapangyarihan na gamitin sa tama at mabuti ang kanyang pagpili.
Sa yugtong kinalalagyan mo ngayon, mainam na matutuhan mo na ang buhay ay
binubuo ng maraming pagpipilian. Lahat ng bagay sa mundo ay dapat na pag-isipang mabuti.
Kahit ang taong ayaw pumili o magpasya o makialam sa isang bagay o sitwasyon ay pumipili
pa rin sa isang aksyon o kilos: ang hindi pagpili o hindi pakikialam. Dahil ang tao ay malaya at
may kakayahang pumili, siya ay inaasahang maging mapanagutan sa piniling pasya at maging
masaya para rito.
Sa bahaging ito ng modyul, pagtuunan mo naman nang malaking pansin ang mga
pansariling salik sa pagpili ng tamang kursong akademiko o teknikal-bokasyonal, negosyo o
hanapbuhay ayon sa iyong:
1. Talento 4. Pagpapahalaga
2. Kasanayan (skills) 5. Mithiin
3. Hilig
1. Talento. Paglipas ng dalawang taon, pagkatapos mong masuri at malaman ang mga
resultang lumabas sa iyong Multiple Intelligences Survey Form noong ikaw ay nasa
Baitang 7, lumabas ba at napalago mo ba ito nang buong husay o mas lalo itong
nadagdagan dahil naging malaya ka sa pagpapahayag ng iyong sarili sa kursong nais
mong kunin? Naibahagi
mo rin ba ito sa iba tulad ng iyong mga kamag-aaral, kaibigan at kapatid? Tandaan mo na
ang mga talento ay isang pambihirang biyaya at likas na kakayahang kailangang tuklasin
dahil ito ang magsisilbi mong batayan sa pagpili ng tamang kursong akademiko o teknikal-
38
bokasyonal, negosyo o hanapbuhay sa iyong pagtatapos ng Junior High School (Baitang
10). Sa iyong pagsusuri mula sa mga talentong napaunlad mo na, alin pa sa mga ito ang
natuklasan mo at ngayon ay napagtutuunan mo ng pansin at pagpapahalaga? Maaari bang
isa-isahin mo ito upang maging konsiderasyon mo sa pag-iisip ng angkop na kurso para sa
iyo?
Balikan natin ang mga talino o talentong ito mula sa teorya na binuo ni Dr. Howard
Gardner (1983):
1. Visual Spatial 5. Musical/Rhythmic
2. Verbal/Linguistic 6. Intrapersonal
3. Mathematical/Logical 7. Interpersonal
4. Bodily/Kinesthetic 8. Existential
2. Kasanayan (Skills). Ang mga kasanayan o skills ay isa ring maituturing na mahalagang
salik sa paghahanda sa iyong pipiliing kurso. Ang mga kasanayang ating tinutukoy ay ang
mga bagay kung saan tayo mahusay o magaling. Ito ay madalas na iniuugnay sa salitang
abilidad, kakayahan (competency) o kahusayan (proficiency). Upang makilala at matukoy
mo ang iyong mga kasanayan sa isang bagay, kailangang ikaw ay may hilig o interes, mga
tiyak na potensiyal at malawak na kaalaman. Sa iyong pagsusuring pansarili, may mga tiyak
ka bang kasanayan o skills na siyang magagamit mo sa pagtukoy ng iyong pipiliing kurso?
Kung hindi mo pa tukoy ang mga ito, makabubuting tingnan at bigyan ng oras ang mga
kategoryang nakalista sa ibaba (Career Planning Workbook, 2006):
a. Kasanayan sa Pakikiharap sa mga Tao (People Skills)-nakikipagtulungan at nakikisama sa
iba, magiliw, naglilingkod at nanghihikayat sa ibang kumilos, mag-isip para sa iba.
b. Kasanayan sa mga Datos (Data Skills)-humahawak ng mga dokumento, datos, bilang,
naglilista o nag-aayos ng mga files at ino-organisa ito, lumilikha ng mga sistemang nauukol
sa mga trabahong inatang sa kanya.
c. Kasanayan sa mga Bagay-bagay (Things Skills)-nagpapaandar, nagpapanatili o nagbubuo
ng mga makina, inaayos ang mga kagamitan; nakauunawa at umaayos sa mga pisikal,
39
kemikal at biyolohikang na mga functions.
d. Kasanayan sa mga Ideya at Solusyon (Idea Skills)-lumulutas ng mga mahihirap at teknikal
na bagay at nagpapahayag ng mga saloobin at damdamin sa malikhaing paraan.
Mainam na ngayon pa lamang ay matiyak mo nang maaga ang iyong mga kasanayan
o skills, nang sa gayon ay makatulong ito nang malaki sa iyong pagpili ng kursong nais
kuhain.
3. Hilig. Nasasalamin ito sa mga paboritong gawain na nagpapasaya sa iyo dahil gusto mo at
buo ang iyong puso na ibigay ang lahat ng makakaya nang hindi nakakaramdam ng pagod
o pagkabagot. Salungat dito ang mga gawain o bagay na ayaw mong gawin.
Nakararamdam ka ng kawalan ng sigla at mabagal na pagkilos kung kaya maikling oras
lamang ang iyong ginugugol sa mga ito. Kumpara sa mga bagay na kinahihiligan mong
gawin, hindi mo pansin ang humahabang oras sa pagsasagawa ng mga ito dahil
nasisiyahan kang gawin kahit ito ay mahirap sa paningin ng iba. Kung magagawa sa
ngayon ang ituon ang pansin sa mga tiyak mong mga hilig, umasa kang mas magiging
madali ang pagpili ng iyong nais na kuning kurso sa iyong nalalapit na Senior High. Hamon
itong dapat mong paghandaan upang maging makabuluhan ang iyong pipiliing hanapbuhay
o negosyo at matiyak ang pagiging produktibo at pakikibahagi sa pagpapaunlad ng ating
ekonomiya.
Hinati ng Sikolohistang si John Holland sa anim ang mga Jobs/Careers/Work
environment, ito ay ang mga sumusunod: Realistic, Investigative, Artistic, Social,
Enterprising at Conventional. Hindi lamang nasa iisang kategorya ang hilig o interes ng
isang tao, maaari siyang magtaglay ng tatlong kombinasyon. Halimbawa, maaaring tatlo
ang kombinasyon ng kanyang trabaho gaya ng ESA (Enterprising, Social at Artistic) o di
kaya naman ISC (Investigative, Social at Conventional) o anumang dalawa o tatlo sa iba’t
ibang kombinasyon. Kung ang linya ng ating interes ay ESA (Enterprising, Social at Artistic),
ikaw ay malalagay sa linya na ang mga trabaho ay may kaugnayan din sa ESA.
Tingnan muli ang mga letrang nakalista sa itaas na may anim na grupo at ang mga
40
paglalarawan nito sa ibaba. Isipin mo kung paano mo magugustuhan o hindi ang
mga gawain/trabaho sa bawat sitwasyong tinalakay at paano ang mga ito ay nagkaroon ng
kaugnayan sa iyong personalidad, katangian at interes.
Mga Interes Deskripsyon Halimbawa ng mga Trabaho

Realistic -ang taong nasa ganitong forester, industrial arts teacher, radio
interes ay mas nasisiyahan sa operator, auto engineer, mechanical
pagbuo ng mga bagay gamit engineer, mining engineer, vocational
ang kanilang malikhaing kamay agriculture teacher, civil engineer, industrial
o gamit ang mga kasangkapan engineering technician, aircraft mechanic,
kaysa makihalubilo sa mga tao mechanical engineer technician, fish and
at makipagpalitan ng opinyon. game warden, surveyor, dental technician,
Ang mga taong realistic ay architectural draftsman, electrician, jeweler,
matapang at praktikal at mahilig powerhouse repairman, tool and die
sa mga gawaing outdoor. maker, machinist, mechanic, stone cutter,
locksmith, nuclear reactor technician, tree
surgeon, piano tuner, typesetter, air
conditioning engineer, ship pilot, instrument
mechanic, motion picture projectionist,
carpenter, tailor, machine repairer.
41
Investigative -ang mga trabahong may Economist, internist, physician,
mataas na impluwensiya dito ay anthropologist, astronomer, pathologist,
nakatuon sa mga gawaing pang- physicist, chemist, production planner,
agham.Ang mga taong nasa medical lab assistant, tv repairer, biologist,
ganitong interes ay mas gustong osteopath, chiropractor, math teacher,
magtrabaho nang mag-isa kaysa natural science teacher, optometrist,
gumawa kasama ang iba. Sila psychiatrist, psychologist, medical
ay mayaman sa ideya at technologist, bacteriologist, physiologist,
malikhain sa mga kakayahang research analyst, computer analyst,
pang-agham, isa na rito ang programmer, pharmacist, actuary, quality
mga pananaliksik. Mapanuri, control technician, computer operator,
malalim, matatalino at task- geologist, mathematician/statistician,
oriented ang mga katangian nila.surgeon, meteorologist, agronomist, animal
scientist, botanist, zoologist, horticulturist,
natural scientist, oceanographer,
biochemist, veterinarian, geographer, x-ray
technician, administrator, dentist, tool
designer, chemical lab technician,
engineers such as aircraft, chemical,
electrical, metallurgical, radio/tv technician,
engineering aide, weather observer.
Artistic - ang mga taong may mataas na Drama coach, language teacher,
interes dito ay mailalarawan journalist-reporter, drama-teacher,
bilang malaya at malikhain, dancing –teacher, foreign language
mataas ang imahinasyon at may interpreter, philosopher, art teacher,
malawak na isipan. Nasisiyahan literature teacher, music teacher,
ang mga nasa ganitong interes sa musician, orchestra conductor,
mga sitwasyon kung saan advertising manager, entertainer, public
nakararamdam sila ng kalayaan relations person, fashion model, writer,
42
na maging totoo, nang walang editor, radio program writer, dramatist,
anumang estrukturang sinusunod actor/actress, designer, interior
at hindi basta napipilit na decorator, critic, fashion illustrator,
sumunod sa maraming mga furniture designer, jewelry designer,
panuntunan. Nais nila ang mga furrier, garment designer, decorator,
gawaing may kaugnayan sa wika, architect, artist, photographer ,
sining, musika, pag-arte, pagsulat photograph retoucher, photolithographer
at iba pa. (printer), music arranger, composer.
Social -ang mga nasa ganitong grupo ay - education, teaching, social welfare,
kakikitaan ng pagiging human development, counseling, health
palakaibigan, popular at professions (medicine, nursing, etc.),
responsable. Gusto nila ang social service, compensation advising
interaksyon at pinaliligiran ng mga etc., dorm director, interviewer,
tao. Madalas na mas interesado employment representative, funeral
sila sa mga talakayan ng mga director, chamber of commerce
problema o sitwasyon ng iba at executive, employee benefits approver,
mga katulad na gawain, kung food service manager,claim adjuster,
saan mabibigyan sila ng production expediter, health and welfare
pagkakataong magturo, coordinator, educational administrator,
magsalita, manggamot, tumulong training director, historian,
at mag-asikaso environmental health engineer, home
service rep., community recreation
administrator, business agent, extension
agent, physical education teacher,
building superintendent, therapist,
political scientist, sociologist, social and
group worker, personnel director, food
and drug inspector, teacher, minister,
43
librarian, foreign service officer, history
teacher
Enterprising -likas sa mga taong nasa ganitong - sales and marketing field, banker,
grupo ang pagiging insurance underwriter, real state
mapanghikayat, mahusay appraiser, florist, industrial engineer,
mangumbinsi ng iba para sa contractor, warehouse manager,
pagkamit ng inaasahan o target salesperson-technical products, lawyer,
goals. Ang mga taong may judge, attorney, tv/radio announcer,
mataas na interes dito ay madalas branch manager, director industrial
na masigla, nangunguna at may relations, government official, insurance
pagkusa at kung minsan ay manager, managers such as
madaling mawalan ng pagtitimpi restaurant/office/ traffic/human
at pasensya. resource/production, etc., salary and
wage administrator, labor arbitrator,
systems analyst, director of
compensation and benefits, securities
salesperson,
44
Conventional -ang mga grupo o pangkat ng - clerical,administrative, time study
mga taong may mataas na analyst, business (commercial) teacher,
interes dito ay naghahanap ng finance expert, accountant, credit
mga panuntunan at direksyon; manager, timekeeper, auto writing
kumikilos sila nang ayon sa tiyak machine operator, bookkeeping machine
na inaasahan sa kanila. Sila ay operator, estimator, foreign trade clerk,
maaaring mailarawan bilang office worker, payroll clerk, accounting
matiyaga, mapanagutan at machine operator, personnel clerk, sales
mahinahon. Masaya sila sa mga correspondent, reservations agent,
gawaing tiyak, may sistemang bookkeeper, cashier, secretary, medical
sinusunod, maayos ang mga secretary, library assistant, data
datos at organisado ang record. processing worker, mail clerk, personnel
secretary, proofreader at iba pa.
4. Pagpapahalaga. May kilala ka bang taong nakamit ang kanyang pangarap sa buhay nang
dahil sa kanyang mga natatanging pagpapahalaga? Sa iyong palagay, ano kaya ang
nagpaunlad sa mga taong ito? Ang kanilang mga ipinamalas na pagsisikap na abutin ang
mga ninanais sa buhay at makapaglingkod nang may pagmamahal sa bayan bilang
pakikibahagi sa pag-unlad ng ating ekonomiya. Sa isang gurong nagbibigay ng mga aralin,
takda at grado at humihikayat sa kanyang mga mag-aaral na matuto at magsikap sa pag-
aaral, ang mga pagpapahalaga ay may kalakip na kaalaman at pagsasanay. Personal na
alam ng guro ang halaga at bunga ng kaalaman mula sa pormal na pag-aaral tungo sa
magandang hinaharap ng kanyang mga mag-aaral. At siya, sa kanyang sinumpaang
tungkulin ay determinadong ganapin ito nang buong tapang para sa kapakanan at
kabutihan ng kanyang mga mahal na mag-aaral. Gayunpaman, sa tindi at bigat ng kanilang
responsibilidad, gusto niya ang kanyang ginagawa at masaya siya dahil dito niya nakikita
ang kaganapan ng kanyang mga pinili at pinahalagahang katangian.
45
5. Mithiin. Kalakip ng pagkamit ng mithiin sa buhay ay ang pagkakaroon ng matibay na
personal na pahayag ng misyon sa buhay. Hindi lamang dapat umiral sa iyo ang hangaring
magkaroon ng mga materyal na bagay at kaginhawaan sa buhay, kailangan ay isipin rin
ang pakikibahagi para sa kabutihang panlahat. Kung ngayon pa lamang sa mura mong
edad ay matutuhan mong bumuo ng iyong personal na misyon sa buhay, hindi malabong
makamit mo ang iyong mithiin sa buhay at sa iyong hinaharap.
Sa huling pansariling salik na ito sa pagpili ng tamang kursong kukunin ay
masasabing may malaking bahagi sa pagtamo ng iyong mga naisin sa buhay. Dito na
hinahamon ang iyong kakayahan upang isakatuparan o gawing ganap ang iyong mithiin sa
buhay. Sigurado akong may ginamit kang pamantayan sa pagtakda at pagkamit ng iyong
mga itinakdang mithiin.
Ang anim na pansariling salik sa pagpili ng kursong akademiko o teknikal-bokasyonal
ay ilan lamang sa gabay tungo sa iyong maayos na pagpili patungo sa maunlad na
hanapbuhay na naghihintay sa iyo sa pagtatapos mo sa Senior High. Kaya, ngayon pa
lamang mula sa iyong kakayahang mag-isip (intellect) at kalayaan ng kilos-loob (freewill) ay
gamitin ito tungo sa tama at wastong pagpili o pagpapasya.
Kung magagawa mo ngayong pumili ng tamang kurso para sa Baitang 11, makakamit mo ang
tunay na layunin nito:
Una, ang pagkakaroon ng makabuluhang hanapbuhay. Dito, hindi lamang makatutulong na
maiangat ang antas ng iyong buhay dahil sa magandang kita/sweldong kalakip nito kundi ang
halaga ng pagkamit ng iyong kaganapan mula sa kasiyahang nakukuha at pagpapahalaga sa
iyong paggawa. Mas lalo mong naibibigay ang iyong kahusayan dahil ang talento, kasanayan
at interes ang iyong puhunan.
Pangalawa, tataglayin mo ang katangian ng isang produktibong manggagawa. Ang
produktibong manggagawa ay masasabing isang asset ng kanyang kompanya o institusyong
kinabibilangan. Katulong siya sa pagpapaunlad ng mga programa at adhikain ng kanyang
pinagtatrabahuhan tungo sa sama-samang paggawa.
46
Pangatlo, kung masisiguro ang pagiging produktibo sa iyong mga gawain, ikaw rin ay
nakikibahagi sa pagpapaunlad ng ekonomiya ng bansa. Naipamamalas ito sa pamamagitan ng
tamang pamamahala ng oras sa pagtapos ng gawain, pagpapasa ng mga proyekto sa takdang-
araw, paggamit ng teknolohiya para sa mabilis na produksiyon maayos na pakikitungo sa iba at
naaabot mo ang iyong itinakdang layunin. Kung ang isang mag-aaral na katulad mo ay may
paghahanda sa hinaharap, hindi malayong taglayin mo ang mga kahanga-hangang gawing ito
at maging bahagi ka ng lumalaking bilang ng mga magagaling na manggagawa ng ating bansa.
E. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa 5 at ipagawa ang flow chart sa ibaba. Pumili ng lider upang
konsepto at paglalahad ng magbahagi ng kanilang kasagutan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Collaborative/Constructivist
bagong kasanayan #2 Approach)
Mga pansariling salik sa pagpili ng track o kurso

tugma
sa
Track o kursong Akademiko, Teknikal-

Bokasyonal, Sining at Disenyo, at Isports
tungo
47 sa
F. Paglinang sa Ipakita ang sumusunod na mga salita gamit ang metacards. Bigyan ng kahulugan at
Kabihasahan ipaliwanag ang mga ito: (gawin sa loob ng 8 minuto) (Inquiry-Based/Reflective Approach)
(Tungo sa Formative a. talento
Assessment) b. kasanayan
c. hilig
d. pagpapahalaga
e. mithiin
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Ipaliwanag ang pahayag sa ibaba.(gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
araw-araw na buhay
“Ang kabataang nais ng kalayaan ay kailangang makintal sa isip ang kanyang kapangyarihang
gamitin sa tama at mabuti ang kanyang pagpili”.
H. Paglalahat sa aralin Ang mga pansariling salik sa pagpili ng tamang kursong akademiko o teknikal-
bokasyonal, negosyo o hanapbuhay ay ang talento, kasanayan (skills), pagpapahalaga, hilig
at mithiin.
Kinakailangang maging tugma ang mga pansariling salik sa mga pangangailangan
(requirements) sa napiling kursong akademiko,teknikal bokasyonal, sining at isports o
negosyo. Ito ay daan upang magkaroon ng makabuluhang hanapbuhay o negosyo at matiyak
48
I. Pagtataya ng Aralin Sagutin ang sumusunod na katanungan.(5 puntos bawat katanungan) (gawin sa loob ng
10 minuto) (Reflective Approach)
1. Ano-ano ang mga pansariling salik sa pagpili ng tamang kursong akademiko o teknikal-
bokasyonal, sining at isports, negosyo o hanapbuhay sa pagtuntong mo ng Senior High
School (Baitang 11-12)?
2. Bakit mahalaga ang mga pansariling salik na ito sa pagpili mo ng iyong kurso at
hanapbuhay?
3. Alin sa mga pansariling salik sa pagpili ng kurso ang iyong higit na isinaalang-alang? Alin
ang hindi? Ipaliwanag.
4. Bilang kabataan, anong mga hamon ang iyong hinaharap sa kasalukuyan (Baitang 10) na
may kaugnayan sa iyong pagsasaalang-alang sa pipiliing kurso o hanapbuhay (akademiko
o teknikal-bokasyonal)?
J. Karagdagang gawain para sa Gamit ang bond paper, gumawa ng isang poster tungkol sa iyong mithiin sa buhay o Career
takdang-aralin at remediation Goal. Isulat ang paliwanag sa likod nito.
IV. Mga Tala
V. Pagninilay
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.

49
magpapatuloy sa
remediation?

nakatulong?

at superbisor?

ko guro?

IKAAPAT NA ARAW
I. Layunin
50
B. Pamantayan sa Pagganap Nagtatakda ang mag-aaral ng sariling tunguhin pagkatapos ng haiskul na naaayon sa taglay na
mga talento, pagpapahalaga, tunguhin at katayuang ekonomiya.
C. Mga kasanayan sa Natutukoy ang kanyang mga paghahandang gagawin upang makamit ang piniling kursong
Pagkatuto. Isulat ang code ng akademiko, teknikal-bokasyonal, sining at palakasan o negosyo (hal., pagkuha ng
bawat kasanayan impormasyon at pag-unawa sa mga tracks sa Senior High School)
a. Nakagagawa ng heksagon ng mga interes at hilig at ang paraan ng pagbalanse nito.
b. Nakabubuo ng sariling career goal sa pamamagitan ng paggawa ng Force Field Analysis
para sa pagtatakda ng mga napiling track o kurso mula sa pansariling salik.
c. Nakapagbabahagi ng mga gagawing hakbang para sa kursong kukunin.
EsP9PK-IVb-13.4
Hanapbuhay
A. Sanggunian

Guro
2. Mga Pahina sa Kagamitang
Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 LM p 228-231
Pang-Mag-aaral
Resource
51
B. Iba pang Kagamitang https://sites.google.com/site/myfavoritesquotes/tagalog-quotes
Panturo https://www.google.com.ph/search?biw=1024&bih=662&tbm=isch&q=man+clipart&sa=X&ved
=0ahUKEwil4K7Q27vRAhUNO7wKHfatAtwQhyYIGg#imgrc=H_vdyAlmB5HNxM%3A
Panturong Biswal: laptop, kartolina, pentel pen
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang Magpakita ng mga salitang nakasulat sa metacards at tukuyin kung ito ay kabilang sa mga
aralin at /o pagsisimula ng pansariling salik sa pagpili ng track o kursong daan sa maayos at maunlad na hinaharap. (gawin
bagong aralin. sa loob ng 5 minuto) (Inquiry-Based Approach)
Talento
Hilig
Kagustuhan
Mithiin
Impluwensya
aralin at pagganyak Natutukoy ang kanyang mga paghahandang gagawin upang makamit ang piniling kursong
akademiko, teknikal-bokasyonal, sining at palakasan o negosyo (hal., pagkuha ng
impormasyon at pag-unawa sa mga tracks sa Senior High School)
1. Nakagagawa ng Heksagon ng mga interes at hilig at ang paraan ng pagbalanse nito.
2. Nakakabuo ng sariling career goal sa pamamagitan ng paggawa ng Force Field Analysis
para sa pagtatakda ng mga napiling track o kurso mula sa pansariling salik.
3. Nakapagbabahagi ng mga gagawing hakbang para sa kursong kukunin.
B. Ipaliwanag ang pahayag sa ibaba.Tumawag ng 1-2 mag-aaral para sa kanilang

kasagutan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
“Every decision you make, makes you. Never let other people choose who you’re going to
be.”
52
- Cassandra Clare, The Lost Herondale
1. Ano ang nais ipahiwatig ng kasabihan sa itaas?
2. Ano ang epekto ng panlabas na salik sa pagpili ng kurso ng isang kabataan?
C. Pag-uugnay ng mga Punan ang sumusunod na kahon ng angkop na pangungusap na may kaugnayan sa mga
halimbawa sa bagong aralin salita sa kaliwang bahagi. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
Ang mga hilig ay maaaring… Halimbawa
natutuhan mula sa mga karanasan
Minamana
galing sa ating mga pagpapahalaga at
kakayahan
D. Pagtalakay ng bagong Pag-aralan ang heksagon na nagpapakita ng anim na pangunahing interes at katangian ng
konsepto at paglalahad ng mga tao o grupo. Pagawain ang mga mag-aaral ng sariling heksagon na nakalarawan sa
bagong kasanayan #1 ibaba.Kulayan ang mga bahagi ng heksagon ayon sa tindi ng kanilang interes, pumili lamang
ng tatlo.Tingnan ang larawan sa ibaba bilang gabay. (gawin sa loob ng 10 minuto)
Paggawa ng Aking Heksagon ng mga Hilig
53
1. Ano ang kinalabasan ng iyong pagsusuri sa heksagon?
2. May pagkakasundo ba ang bawat isa o magkakasalungat ang isa’t isa? Ano-ano ito? Alin
ang mga magkakasalungat?
3. Kung magkakasalungat, ano ang implikasyon nito sa pagpili ng iyong track o kurso?
54
E. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa 5. Isulat ang gagawing hakbang para sa kursong kukunin. Pumili ng
konsepto at paglalahad ng lider na magbabahagi ng kanilang kasagutan. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Collaborative
F. Paglinang sa Kabihasahan Ipaliwanag ang sumusunod na kasabihan.(gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective

(Tungo sa Formative Approach)
Assessment) 1. Lahat ay kaya mong abutin kung magtitiwala ka sa sarili mong kakayahan.
2. Kung ang lahat ng makakaya mo ay iyong ibinibigay, tagumpay mo’y walang kapantay
3. Ang tunay na sikreto sa tagumpay ay pagsisikap at patuloy na pagbangon sa bawat
pagkakamali.
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Punan ng sagot ang tsart sa ibaba. Isulat sa inyong notbuk ang naging reyalisasyon o pag-
araw-araw na buhay unawa. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Constructivist Approach)
Ano-ano ang konsepto at Ano ang aking pagkaunawa at Ano-ano ang hakbang na
kaalaman na pumukaw sa reyalisasyon sa bawat gagawin upang mailapat ko
akin? konsepto at kaalamang ito? ang mga pang-unawa at
reyalisasyong ito sa aking
buhay?
H. Paglalahat sa aralin Mahalagang matukoy ang iyong mga interes/hilig, kasanayan (skills), talento, mga
pagpapahalaga at mithiin sa buhay sa pagpili mo ng iyong kukuning kurso. Maiuugnay ang
mga pansariling salik sa pagpili ng kurso, akademiko o teknikal-bokasyonal, sining at isports
sa iyong paghahanda para sa paghahanapbuhay. Ang pagbububuo ng sariling pagpapasya ay
batay sa obhetibong pagsusuri ng pansariling salik.
55
I. Pagtataya ng Aralin Tingnan at pag-aralan ang halimbawang Force Field Analysis sa ibaba. Bumuo ng sariling
kahalintulad na tool sa isang buong papel. (gawin sa loob ng 15 minuto) (Reflective
Approach)
Ikaw naman:
56
Basahin ang Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay sa bahaging Pagpapalalim LM p 239-
57
J. Karagdagang gawain para sa 246. Itala sa notbuk ang mga konseptong matatagpuan sa babasahin.
IV. Mga Tala
V. Pagninilay
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.


magpapatuloy sa
remediation?

nakatulong?

58
at superbisor?

ko guro?
59
Tala sa Pagtuturo)
UNANG ARAW
I. Layunin
A. Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng Personal na Pahayag ng

Misyon sa Buhay.
B. Pamantayan sa Pagganap Nakabubuo ang mag-aaral ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay
C. Mga kasanayan sa Nakikilala ang kahalagahan ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay

Pagkatuto. Isulat ang code ng a. Nakapagbibigay ng limang sitwasyon sa buhay kung saan magsasagawa ng pagpapasya.
bawat kasanayan b. Nakagagawa ng Linya ng Buhay mula sa pagpapasya na isinasagawa sa mga sitwasyon.
c. Nakapagbabahagi ng mga ginawang pagpapasya sa mga naranasan na nila sa buhay.
EsP9K-IVc-14.1
II. Nilalaman Modyul 14 : Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay

A. Sanggunian

Guro
2. Mga Pahina sa Kagamitang Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 LM p. 232-250

Pang-Mag-aaral
60
Resource
B. Iba pang Kagamitang Panturong Biswal: LCD projector, laptop
Panturo
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang Sagutin ang sumusunod na katanungan.

aralin at pagsisimula ng 1. Ano-ano ang mga pansariling salik sa pagpili ng track o kursong akademiko, teknikal-
bagong aralin bokasyonal, sining at isports ang inyong natutuhan?
2. Ipasagot ang paunang pagtataya. Isulat ang sagot sa notbuk. (gawin sa loob ng 5
minuto) (Reflective/Inquiry-Based Approach)
Paunang Pagtataya
1. Alin sa sumusunod ang hindi kahulugan ng Personal na Misyon sa Buhay?
a. Ito ang batayan ng tao sa kanyang pagpapasya.
b. Ito ay katulad ng isang personal na kredo o motto na nagsasalaysay ng nais mong
mangyarisa iyong buhay.
c. Isang magandang paraan ito upang higit na makilala ang sarili.
d. Ito ay gawain tungo sa paglilingkod sa kapwa.
2. Ang Personal na Misyon sa Buhay ay maaaring mabago o palitan.

a. Tama, sapagkat araw-araw ay mayroong nababago sa tao.
b. Mali, sapagkat mawawala ang tuon ng pahayag kung ito ay babaguhin o papalitan
c. Tama, sapagkat patuloy na nagbabago ang tao sa konteksto ng mga sitwasyon sa buhay.
d. Mali, sapagkat ito na ang iyong saligan sa buhay. Maaaring magkaroon ng problema kung
ito ay babaguhin pa.
61
3. Ayon kay Stephen Covey, nagkakaroon lamang ang misyon natin sa buhay ng
kapangyarihan kung:
a. nagagamit sa araw-araw ng mayroong pagpapahalaga.
b. nakikilala ng tao ang kanyang kakayahan at katangian.
c. nagagampanan nang balanse ang tungkulin sa pamilya, trabaho at komunidad.
d. kinikilala niya ang kanyang tungkulin sa kanyang kapwa.
4. Ito ay hangarin sa buhay ng isang tao na magdadala sa kanya tungo sa kaganapan.

a. Misyon
b. Bokasyon
c. Propesyon
d. Tamang Direksyon
5. Ang ibig sabihin nito ay calling o tawag.

a. Bokasyon
b. Misyon
c. Tamang Direksyon
d. Propesyon
6. Saan dapat makabubuti ang isasagawang pagpapasya?

a. sarili, simbahan at lipunan
b. kapwa, lipunan, at paaralan
c. paaralan, kapwa at lipunan
d. sarili, kapwa at lipunan
7. Ang sumusunod ay pansariling pagtataya sa paglikha ng Personal na Misyon sa Buhay

maliban sa:
a. Suriin ang iyong ugali at katangian
b. Sukatin ang mga kakayahan
62
c. Tukuyin ang mga pinahahalagahan
d. Tipunin ang mga impormasyon
8. Sa paggawa ng Personal na Misyon sa Buhay, kinakailangang ito ay gamitan mo ng

SMART. Ano ang kahulugan nito?
a. Specific, Measurable, Artistic, Relevance, Time Bound
b. Specific, Measurable, Attainable, Relevance, Time Bound
c. Specific, Manageable, Attainable, Relevance, Time Bound
d. Specific, Manageable, Artistic, Relevance, Time Bound
9. Bakit mahalagang magkaroon ng tamang direksyon ang isang tao?

a. upang siya ay hindi maligaw
b. upang matanaw niya ang hinaharap
c. upang mayroon siyang gabay
d. upang magkaroon siya ng kasiyahan
10. Ayon kay Rev. Fr. Jerry Orbos, ang tunay na misyon ay ang paglilingkod sa Diyos at
kapwa. Ano ang maibibigay nito sa tao sa oras na isinagawa niya ito?
a. kapayapaan
b. kaligtasan
c. kaligayahan
d. kabutihan
B. Paghahabi ng layunin ng A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
aralin at pagganyak Nakikilala ang kahalagahan ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay
1. Nakapagbibigay ng limang sitwasyon sa buhay kung saan magsasagawa ng pagpapasya.
2. Nakagagawa ng Linya ng Buhay mula sa pagpapasya na isinasagawa sa mga sitwasyon.
3. Nakapagbabahagi ng mga ginawang pagpapasya sa mga naranasan na nila sa buhay.
63
B. Ano-ano ang pakahulugan ninyo sa salitang MISYON? Isulat ang inyong mga kasagutan
sa graphic organizer sa ibaba. Tumawag ng 1-3 mag-aaral upang basahin ang nabuong
kasagutan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Constructivist Approach)
MISYON
C. Pag-uugnay ng mga A. Sagutin ang sumusunod na katanungan.

halimbawa sa bagong aralin 1. Paano ka nagpapasya?
2. Sa iyong palagay, nakatuon ba ang iyong pasya sa tamang direksyong iyong pupuntahan?
3. Mayroon ka bang gabay na ginagamit upang maging maayos at tama ang iyong gagawin?
B. Pasagutan ang chart sa ibaba at pumili ng ilang mag-aaral na magbabahagi ng kanilang

ginawa. Itanong sa mga mag-aaral ang mga katanungan sa ibaba. (gawin sa loob ng 10
minuto) (Constructivist Approach)
64
Paano
Sitwasyon sa
Isinagawa Mabuting Hindi Mabuting
Aking Buhay
ang Naidulot Naidulot
Pagpapasya
1.
2.
3.
D. Pagtalakay ng bagong Mula sa naunang gawain, pagawain ang mga mag-aaral ng Linya ng Buhay o Life Line na
konsepto at paglalahad ng nasa ibaba. Ipasulat ang mga ginawang pagpapasya sa mga sitwasyong naranasan nila sa
bagong kasanayan #1 kanilang buhay. (gawin sa loob ng 15 minuto) ( Reflective Approach)
Ang Linya ng Aking Buhay
2 4
1 3
Pag-aaral nang mabuti araw-araw
65
Ikaw naman…
Ang Linya ng Aking Buhay

5
2
4
1 3
E. Pagtalakay ng bagong Tumawag ng 3-5 mag-aaral upang magbahagi ng kanilang ginawang pagtatasa sa sarili
konsepto at paglalahad ng tungkol sa mga ginawa nilang pagpapasya sa mga sitwasyong naranasan na nila sa buhay.
bagong kasanayan #2 (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
F. Paglinang sa Kabihasaan Sagutin ang sumusunod na katanungan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective/Inquiry-
(Tungo sa Formative Based Approach)
Assessment) 1. Ano ang napansin mo sa Linya ng iyong Buhay? Ipaliwanag.
2. Mula sa iyong ginawa, nakikita ba na ang tinatahak mo ay ang tamang direksyong nais
mong mangyari sa iyong buhay? Bakit? Ipaliwanag.
66
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Pangkatin ang klase sa 4 na grupo. Magkaroon ng brainstorming tungkol sa katanungan sa
araw-araw na buhay ibaba, pumili ng lider at iulat ito. (gawin sa loob ng 15 minuto) (Reflective Approach)
Ano ang magiging bunga kung alam mo ang landas na iyong tatahakin?
H. Paglalahat sa aralin Mahalaga sa isang taong magkaroon siya ng pamantayan na magiging gabay niya sa
kanyang ginagawang pagkilos at pagpapasya. Nararapat na maging malinaw ang nais mong
mangyari sa iyong buhay.
I. Pagtataya ng Aralin Gumawa ng isang sanaysay na may 5 o higit pang mga pangungusap ukol sa mga mithiin mo
sa buhay. (gawin ito sa loob ng 15 minuto) (Reflective/Constructivist Approach)
Kraytirya:
Nilalaman-45%
Kaugnayan sa Tema-30%
Paggamit ng salita-25%
J. Karagdagang gawain para sa Magtala ng mga positibong katangian na iyong tinataglay.

IV. MgaTala
V. Pagninilay
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.
67


magpapatuloy sa
remediation?

nakatulong?

at superbisor?

ko guro?
68
Tala sa Pagtuturo)
IKALAWANG ARAW
I. Layunin

Misyon sa Buhay.
B. Pamantayan sa Pagganap Nakabubuo ang mag-aaral ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay.
C. Mga kasanayan sa Natutukoy ang mga hakbang sa pagbuo ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay.
Pagkatuto. Isulat ang code ng a. Natutukoy ang mga positibong katangiang nakatutulong sa pagbuo ng sariling
bawat kasanayan pagpapahalaga sa buhay.
b. Napahahalagahan ang mga positibong katangian na nakatutulong sa pagbuo ng
sariling pagpapahalaga sa buhay.
c. Nakapagbabahagi ng sariling tagumpay na naranasan sa buhay. EsP9-KP-I-14.2

A. Sanggunian

Guro
2. Mga Pahina sa Kagamitang Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao LM p. 232-250

Pang-Mag-aaral
69
Resource

Panturo
III. Pamamaraan

aralin at pagsisimula ng 1. Mula sa mga sitwasyong naranasang kinailangan n’yo ang pagpapasya, ano-ano ang
bagong aralin. inyong mga natuklasan?
2. Mahalaga bang magkaroon ng gabay ang isang tao sa kanyang pagpapasya?
70
aralin at pagganyak Natutukoy ang mga hakbang sa pagbuo ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay.
1. Natutukoy ang mga positibong katangiang nakatutulong sa pagbuo ng sariling
pagpapahalaga sa buhay.
2. Napahahalagahan ang mga positibong katangian na nakatutulong sa pagbuo ng
sariling pagpapahalaga sa buhay.
3. Nakapagbabahagi ng sariling tagumpay na naranasan sa buhay.
B. Ipasulat sa loob ng puso ang sariling pagpapahalaga sa buhay. Pumili ng pinakamahalaga

sa mga ito at ipasulat sa pentagon sa kanan. Gawin ito sa notbuk. Tumawag ng 3-5 mag-
aaral upang magbahagi ng kanilang ginawa. (gawin sa loob ng 10 minuto)
(Constructivist/ReflectiveApproach)
Halimbawa:
Katatagan: Ito ang
Katatagan,
pinanggagalingan ng
Kababaang-
aking lakas tuwing
loob,
dumarating ang
Pagtitimpi
problema at
pagsubok sa aking
buhay
subok sa aking
C. Pag-uugnay ng mga Ipasulat sa loob ng kahon ang mga tagumpay na kanilang naranasan
buhay noong mga nakaraang
halimbawa sa bagong aralin taon. Maaaring ang mga ito ay tagumpay nila sa paaralan, pamilya, pamayanan, simbahan,
atbp. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Constructivist Approach)
71
Ang Aking mga Tagumpay

1. Ano ang naramdaman mo pagkatapos ng gawain? Ipaliwanag.
2. Nakatulong ba ang iyong pagpapahalaga sa mga nakamit mong tagumpay? Ipaliwanag.
3. Paano mo napagtagumpayan ang mga balakid sa pagkamit ng mga tagumpay na ito?
D. Pagtalakay ng bagong Ipasulat sa loob ng ulap ang mga positibong katangian ng mga mag-aaral. Pumili ng isang
konsepto at paglalahad ng katangiang gustong-gusto nila. Ipasulat sa patlang sa kanan ng arrow. Ipaliwanag kung bakit
bagong kasanayan #1 nila ito nagustuhan at sabihin ang naitulong nito sa kanila. (gawin sa loob ng 10 minuto)
(Constructivist/Reflective Approach)
------------------------------------------
72
E. Pagtalakay ng bagong Sagutin ang sumusunod na katanungan. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective
konsepto at paglalahad ng Approach)
bagong kasanayan #2 1. Nakatulong ba ang iyong mga positibong katangian sa iyong mga nakamit na tagumpay?
Ipaliwanag.
2. Paano mo gagamitin ang mga katangiang ito upang makamit ang iyong mga mithiin at
pangarap sa buhay?
F. Paglinang sa Kabihasaan Sa talahanayan sa ibaba, ipasulat sa kanang kolum ang kanilang ginawang pakikilahok o
(Tungo sa Formative pakikibahagi sa bawat konteksto kung saan ipinakita nila ang kanilang kahusayan.
Assessment) Ipagawa ito sa notbuk. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Constructivist Approach)
Konteksto Ang Aking Pakikilahok o Pakikibahagi
1. Pamilya
2. Paaralan
3. Pamayanan
4.Simbahan
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Humanap ng kapareha at magpalitan ng paliwanag kung bakit kailangang magkaroon ang tao
araw-araw na buhay ng mga positibong katangian. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Collaborative Approach)
H. Paglalahat sa aralin Lahat ng tao ay may mga positibong katangian na maaaring magamit sa pang-araw-
araw na buhay upang malampasan ang mga pagsubok na maaaring dumating.
73
I. Pagtataya ng Aralin Isulat sa loob ng bilohaba ang iyong 5 mithiin sa buhay at sa loob ng kahon ay isulat ang mga
ninanais mong makita sa iyong sarili kapag nakamit na ang mithiing itinakda.(gawin sa loob
ng 10 minuto) (Constructivist Approach)
Ang Mithiin ko sa Buhay:

1. 4.
2. 5.
3.
Mga ninanais makita kapag nakamit na ang mga mithiing itinakda

1.
2.
3.
4.
5.
74
J. Karagdagang gawain para sa Basahin at pag-aralan ang sanaysay tungkol sa Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay sa
takdang-aralin at remediation LM p. 239-246. Ihanda ang sarili para sa talakayan kinabukasan.
IV. Mga Tala
V. Pagninilay
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa
remediation


magpapatuloy sa
remediation?

nakatulong?
75
at superbisor?

ko guro?
76
IKATLONG ARAW
I. Layunin
A. Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng Personal na Pahayag ng

Pangnilalaman Misyon sa Buhay.
C. Mga kasanayan sa Nahihinuha na ang kanyang Personal na Pahayag na Misyon sa Buhay ay dapat na
Pagkatuto. Isulat ang code ng nagsasalamin ng kanyang pagiging natatanging nilalang na nagpapasya at kumikilos nang
bawat kasanayan mapanagutan tungo sa kabutihang panlahat.
a. Naiisa-isa ang mga dapat isaalang-alang para sa pansariling pagtataya upang makabuo ng
Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay.
b. Naibibigay ang pagkakaiba ng Misyon, Propesyon at Bokasyon
c. Masayang nakikilahok sa talakayan. EsP9KP-IVd-14.3

A. Sanggunian

Guro

Pang-Mag-aaral
77
Resource

Panturo
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang Sagutin ang katanungan.

aralin at pagsisimula ng Matapos maisulat ang inyong mga mithiin sa buhay, ano-ano ang mga bagay na inyong
bagong aralin. natuklasang ninanais ninyong makita matapos itakda ang mga ito? Tumawag ng 2-3 mag-
aaral upang magbahagi ng kanilang natuklasan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective
Approach)
aralin at pagganyak Nahihinuha na ang Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay ay dapat na
nagsasalamin ng kanyang pagiging natatanging nilalang na nagpapasya at kumikilos nang
mapanagutan tungo sa kabutihang panlahat.
1. Naiisa-isa ang mga dapat isaalang-alang para sa pansariling pagtataya upang makabuo ng
Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay.
2. Naibibigay ang pagkakaiba ng Misyon, Propesyon at Bokasyon
3. Masayang nakikilahok sa talakayan.
B. Ipasuri ang larawang nagpapakita ng isang taong hindi alam ang direksyong tatahakin niya.
(gawin ito sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
78
Sagutin ang sumusunod na katanungan. (gawin ito sa loob ng 5 minuto)
(Reflective/Inquiry- Based Approach)
1. Ano ang nais ipahiwatig ng nasa larawan?
2. Ano kaya ang mangyayari sa kanya kapag nagkamali siya ng tinahak na direksyon?
C. Pag-uugnay ng mga Ipakikita ng guro ang chart sa ibaba upang punan ng angkop kasagutan. Ipabasa sa klase ang
halimbawa sa bagong aralin mga nagawang kasagutan.(gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective/Inquiry-Based Approach)
Kahalagahan ng Pagkakaroon ng Direksyon

Direksyong Tinatahak mo sa Buhay
sa Buhay
79
D. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa 3 grupo at ipabasa ang sanaysay sa ibaba. Ipaliwanag at ipaulat ito sa
konsepto at paglalahad ng klase. Pumili ng lider upang iulat ito.(gawin sa loob ng 12 minuto) (Collaborative Approach)
bagong kasanayan #1
Unang pangkat-Kahulugan ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay
Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay

Sa pagpapasya, kailangan mo ng gabay. Tulad ng isang bulag, lubos siyang
mahihirapan sa paglalakad kung walang tungkod na gagabay sa kanya. Ito ang nagsisilbing
kasangkapan niya upang marating ang kanyang nais puntahan. Gayundin ang tao, kailangan
niya ng gabay sa pagpapasya upang hindi siya magkamali; nang sa gayon, magkaroon ng
tamang direksiyon sa pagkamit ng mga layunin. Bakit nga ba mahalaga na magkaroon ng
direksiyon ang buhay ng tao? Una, sa iyong paglalakbay sa buhay mo ngayon, ikaw ay nasa
kritikal na yugto ng buhay. Anuman ang piliin mong tahakin ay makaaapekto sa iyong buhay
sa hinaharap. Kung kaya’t mahalagang maging mapanuri at sigurado sa iyong gagawing mga
pagpapasya. Ikalawa, kung hindi ka magpapasya ngayon para sa iyong kinabukasan,
gagawin ito ng iba para sa iyo tulad ng iyong magulang, kaibigan o ng media. Kung kaya’t
dapat na maging malinaw sa iyo ang iyong tunguhin sapagkat kung hindi, magiging mabilis
para sa iyong basta na lamang sumunod sa idinidikta ng iba sa mga bagay na iyong gagawin.
Tunay na mahalaga ang pagkakaroon ng malinaw na tunguhin sa buhay.
Ano nga ba ang kahulugan ng Personal na Misyon sa Buhay? Ito ay katulad ng isang
personal na kredo o isang motto na nagsasalaysay kung paano mo ninanais na dumaloy ang
iyong buhay. Ito ay magiging batayan mo sa iyong gagawing mga pagpapasya sa araw-araw.
Isang magandang paraan ito upang higit mong makilala ang iyong sarili at kung saan ka
patutungo. Nagsisilbi itong simula ng matatag na pundasyon sa pagkakaroon mo ng sariling
kamalayan at mataas na pagpapahalaga sa iyong mga layunin sa buhay.
Ikalawang Pangkat-Mga dapat isaalang-alang sa pagbuo ng Personal na Pahayag ng Misyon

sa Buhay
80
Ayon kay Stephen Covey sa kanyang aklat na Seven Habits of Highly Effective People,
“Begin with the end in mind”. Nararapat na ngayon pa lamang ay malinaw na sa iyong isip ang
isang malaking larawan kung ano ang nais mong mangyari sa iyong buhay. Mahalagang
kilalanin mong mabuti ang iyong sarili at suriin ang iyong katangian, pagpapahalaga at
layunin. Mag-isip ng nais mong mangyari sa hinaharap at magpasya sa direksyong iyong
tatahakin sa iyong buhay upang matiyak na ang bawat hakbang ay patungo sa mabuti at
tamang direksiyon. Ayon din kay Covey, ang paggawa ng personal na misyon ay nararapat na
iugnay sa pag-uugali at paniniwala sa buhay.
Mga dapat isaalang-alang para sa pansariling pagtataya upang makabuo ng Personal na

Pahayag ng Misyon sa Buhay
1. Suriin ang iyong ugali at katangian. Simulan mo ang paggawa ng iyong personal na misyon
sa pamamagitan ng pagtatala ng iyong mga ugali at mga katangian. Ang pangunahin mong
katangian ang magpapakilala sa iyo kung sino ka, paano ka naapektuhan ng mundo na
iyong ginagalawan, ano ang mahalaga sa iyo at paano ka kumikilos para sa iyong
gagawing pagpapasya.
2. Tukuyin ang iyong mga pinahahalagahan. Kailangang maging maliwanag sa iyo kung saan
nakabatay ang iyong mga pagpapahalaga; kung saan nakatuon ang iyong lakas, oras at
panahon. Ang iyong mga pinahahalagahan ang magiging pundasyon mo sa pagbuo ng
personal na misyon sa buhay.
3. Tipunin ang mga impormasyon. Sa iyong mga impormasyong naitala, laging isaisip na ang
layunin ng paggawa ng personal na misyon sa buhay ay mayroong malaking magagawa sa
kabuuan ng iyong pagkatao. Ito ang magbibigay sa iyo ng tamang direksiyon sa landas na
iyong tatahakin.
Ikatlong Pangkat-Pagkakaiba ng Misyon, Bokasyon at Propesyon
81
Misyon, Propesyon at Bokasyon
Ano nga ba ang misyon? Ang misyon ay ang hangarin ng isang tao sa buhay na
magdadala sa kanya tungo sa kaganapan. Para sa iba, ito ay pagtupad sa isang trabaho o
tungkulin nang buong husay, na may kasamang kasipagan at pagpupunyagi. Lahat ng tao ay
may nakatakdang misyon sa buhay. At dahil iba-iba ang tao, iba-iba rin ang kanilang misyon.
Maaaring isagawa ang misyong ito sa pamilya, kapwa, paaralan, simbahan, lipunan o sa
trabaho o gawain na iyong ginagawa. Kung kaya’t mahalaga na ngayon pa lamang ay
makabuo ka ng iyong personal na misyon sa buhay upang mula dito ay makita mo o
masalamin kung saan ka patungo.
Mula sa misyon, ay mabubuo ang tinatawag na bokasyon. Ang bokasyon ay galing sa
salitang Latin na “vocatio”, ibig sabihin ay “calling” o tawag. Ito ay malinaw na ang bawat tao
ay tinawag ng Diyos na gampanan ang misyon na ipinagkaloob Niya sa atin. Ito ay mahalaga
sa pagpili mo ng propesyong akademiko, teknikal-bokasyonal, isports at sining pagkatapos
mo ng Senior High School.
Ang propesyon ay trabaho na ginagawa ng tao upang siya ay mabuhay. Ito ang resulta
ng kanyang pinag-aralan o matagal ng ginagawa at naging eksperto na siya dito. Ito ay
maaaringgusto niya o hindi ngunit kailangan niyang gawin sapagkat ito ang pinagkukunan
niya ngkanyang ikabubuhay. At dahil sa ikabubuhay lamang nakatuon ang kanyang paggawa
hindi siya nagkakaroon ng ganap na kasiyahan. Ang bokasyon naman ay katulad din ng
propesyon subalit nagiging mas kawili-wili ang paggawa para sa tao. Mas lalo siyang
nasisiyahan sapagkat nagagamit niya ang kanyang mga talento at hilig sa kanyang
ginagawa. Hindi niya nararamdaman ang pagkabagot. Hindi nagiging kumpleto ang araw sa
kanya kung hindi ito magagawa sapagkat ito ang nakapagdudulot ng kasiyahan sa kanyang
buhay. Mula dito ayhindi na lamang simpleng trabaho ang kanyang ginagawa kundi isang
misyon na nagiging isang bokasyon. Dito tunay na nagkakaroon ang tao ng tunay na
pananagutan sapagkat naibabahagi niya ang kanyang sarili at kumikilos siya para sa
kabutihang panlahat.
82
E. Pagtalakay ng bagong Sanayin ang mga mag-aaral na magsasagawa ng panel discussion. Ihanda rin ang halimbawa
konsepto at paglalahad ng ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay. Ipakita ang mga kraytirya sa pagbuo ng
bagong kasanayan #2 Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay. (gawin sa loob ng 13 minuto) (Collaborative
Approach)
Kraytirya sa Pagbuo ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay
Tiyak (Specific). Kailangan ang lahat ng isusulat mo dito ay ispisipiko. Kung kaya’t
mahalagang ikaw ay magnilay upang makita mo ang nais mong tahakin. Hindi makatutulong
sa iyo kung pabago-bago ka ng iyong nais. Kailangan mong siguraduhin ang iyong gagawin.
Nasusukat (Measurable). Nasusukat mo ba ang iyong kakayahan? Kailangang ang isusulat

mo sa iyong personal na pahayag ng misyon ay kaya mong gawin at isakatuparan. Dapat
mo ring pagnilayang mabuti kung ito ba ay tumutugma sa iyong mga kakayanan bilang
isang tao sapagkat kung hindi ay hindi mo rin ito mabibigyang katuparan.
Naaabot (Attainable). Kailangang itanong mo sa iyong sarili na ang personal na pahayag

ngmisyon ko ba sa buhay ay makatotohanan? Ito ba ay kaya kong abutin o kaya ko ba itong
gawin? Ito ba ay mapanghamon?
Angkop (Relevant). Ito ba ay angkop para makatugon sa pangangailangan ng iyong

kapwa? Isa ito sa kinakailangan mong tingnan at suriin. Dito ay kailangang ituon mo ang
iyong isip na ang buhay ay kailangang ibahagi sa iba.
Nasusukat ng Panahon (Time Bound). Kailangan na magbigay ka ng takdang panahon o

oras kung kailan mo maisasakatuparan ang iyong isinulat. Ito ang magsasabi kung ang
personal na pahayag ng misyon sa buhay ay iyong nagawa o hindi. Kailangan rin na itakda
ito kung pangmatagalan o pangmadalian lamang upang maging gabay mo ito sa iyong mga
pagplaplano at pagpapasyang gagawin.
83
Halimbawa ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay (PPMB)
Halimbawa ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay (PPMB) na ginawa ng isang

mapagmahal at matiyagang guro
Elemento Hakbang na Gagawin Takdang Oras/Panahon

Pananalig sa Diyos  regular na pagdarasal  pagkagising sa
 pagsisimba umaga, bago at
 pagbabasa ng Bibliya pagkatapos kumain at
 pagdarasal bago bago matulog
magsimula ang bawat  tuwing araw ng Linggo
klase  25 minuto bago
matulog
 araw-araw mula
Lunes-Biyernes
Patuloy na pag-aaral  pagkuha ng Masteral  tuwing Sabado at mga
Units araw ng bakasyon
 pagbabasa ng mga  1 oras araw-araw
angkop na babasahin na  1 beses sa isang
may kinalaman sa linggo
asignaturang itinuturo
 paggamit ng bagong
kaalaman na
makatutulong sa
ikagaganda ng aralin sa
araw-araw
84
Pagtulong sa mga  pagbibigay ng payo o  tuwing araw ng
mag-aaral sa counseling Biyernes
problemang kanilang  pagdalaw sa kanilang  minsan sa loob ng
pinagdaraanan tahanan isang buwan
 pakikipag-ugnayan sa  bigayan ng Card
magulang
Pagiging tapat sa  pagpasok at pag-uwi ng  araw-araw
tungkulin tama sa oras  araw-araw
 pagsusumite ng mga  araw-araw
hinihinging dapat ipasa sa
paaralan
 pagtuturo ng maayos
dahil ito ang aking misyon
Narito naman ang halimbawa ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay (PPMB)

ng isang mag-aaral

Pag-aaral ng mabuti  pagbabalik-aral sa mga  2 oras araw-araw
nagdaang aralin
 regular na pag-aaral ng
mga asignatura
Pagsasagawa ng  pananaliksik sa mga  isang beses isang
pananaliksik problemang kinakaharap linggo
ng lipunan
 pananaliksik tungkol sa
mga bagay na
makapupukaw ng
85
atensyon sa kabataan,
maliliit na bata at mga
tinedyer
Pag-aalaala sa Diyos  panalangin  araw-araw
 pagdalo sa Banal na Misa  tuwing Linggo
 pagsali sa mga gawain sa  Sabado at Linggo
simbahan at organisasyon
F. Paglinang sa Kabihasaan Sagutin ang mga katanungan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective/Inquiry-Based
Assessment) 1. Sa pagbuo ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay, saan ito nararapat na iugnay?
2. Paano nagkakaroon ng kapangyarihan ang misyon natin sa buhay?
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Pasagutan ang chart sa ibaba.

araw-araw na buhay
Ano ang misyon mo sa buhay bilang…
Anak Mag-aaral Kasapi ng Lipunan
H. Paglalahat sa aralin Ang Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay ay nagsasalaysay kung paano mo
ninanais na dumaloy ang iyong buhay. Ito ay magiging batayan mo sa iyong gagawing mga
pagpapasya sa araw-araw. Isang magandang paraan ito upang higit mong makilala ang iyong
sarili at kung saan ka patutungo. Nagsisilbi itong simula ng matatag na pundasyon sa
pagkakaroon mo ng sariling kamalayan at mataas na pagpapahalaga sa iyong mga layunin sa
buhay.
86
I. Pagtataya ng Aralin Sagutin ang sumusunod na mga katanungan. (5 puntos sa bawat katanungan) (gawin sa
loob ng 10 minuto) (Reflective/Inquiry-Based Approach)
1. Ano ang kahulugan ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay?
2. Ano-ano ang mga pansariling pagtataya ang dapat mong isaalang-alang upang makabuo
ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay?
3. Bakit mahalagang magkaroon ng direksyon ang buhay ng tao?
J. Karagdagang gawain para sa Gumupit ng larawang nagpapakita ng misyon sa buhay ng isang tao. Humanda para sa
takdang-aralin at remediation pagbabahagi nito sa klase.
IV. Mga Tala

V. Pagninilay
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.


magpapatuloy sa
remediation?
87
nakatulong?

at superbisor?

ko guro?
88
DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/Antas 9
IKAAPAT NA ARAW
I. Layunin

Misyon sa Buhay.
C. Mga kasanayan sa Nakapagbubuo ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay.

Pagkatuto. Isulat ang code ng a. Nakagagawa ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay na nagtataglay ng SMART.
bawat kasanayan b. Natutukoy ang elemento, hakbang na gagawin at takdang panahon sa pagtatala ng
Personal na Pahayag ng Personal na Misyon sa Buhay.
c. Nabibigyang halaga ang pagkakaroon ng Personal na Pahyag na Misyon sa Buhay.
EsP9KP-IVd-14.4
II. Nilalaman Modyul 14: Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay

A. Sanggunian

Guro

Pang-Mag-aaral
89
Resource
B. Iba pang Kagamitang Panturong Biswal: LCD projector, laptop, speaker

Panturo
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang Sagutin ang katanungan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
aralin at pagsisimula ng Paano mo maipamamalas ang iyong pagkatuto tungkol sa Personal na Pahayag ng Misyon
bagong aralin. sa Buhay?
aralin at pagganyak Nakapagbubuo ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay.
1. Nakagagawa ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay na nagtataglay ng SMART.
2. Natutukoy ang elemento, hakbang na gagawin at takdang panahon sa pagtatala ng
Personal na Pahayag ng Personal na Misyon sa Buhay.
3. Nabibigyang halaga ang pagkakaroon ng Personal na Pahyag na Misyon sa Buhay.
B. Pakinggan at pagnilayan ang awiting “The Journey” ni Lea Salonga. Maaaring sumabay o
makinig habang nakapikit ang mga mata. (gawin ito sa loob ng 5 minuto) (Reflective
Approach)
90
Half the world is sleeping, Refrain…
half the world's awake
half can hear their hearts beat When they're shining on my life
half just hear them break I can see a better day
I am but a traveler, in most every way I won't let the darkness in,
Ask me what you want...to know what a journey it has been...
Forward, always forward...
Refrain… Onward, always up...
Catching every drop of hope
What a journey it has been In my empty cup
And the end is not in sight
But the stars are out tonight
and they're bound to guide my way Refrain…
When they're shining on my life When they're shining on my life
I can see a better day I can see a better day
I won't let the darkness in, I won't let the darkness in,
what a journey it has been. what a journey it has been...
I have been to sorrow What a journey it has been...
I have been to bliss
Where I'll be tomorrow,
I can only guess
Through the darkest desert
Through the deepest snow,
Forward always forward, I go...
91
Sagutin ang sumusunod na katanungan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective
Approach)
1. Ano ang mensahe ng awitin?
2. Ano ang inyong naramdaman habang pinakikinggan ang awitin?
C. Pag-uugnay ng mga Muling ipakita ang mga halimbawa ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay na ginamit
halimbawa sa bagong aralin sa panel discussion. Pag-aralan ito. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)

pananalig sa diyos  regular na pagdarasal  pagkagising sa umaga,
 pagsisimba bago at pagkatapos
 pagbabasa ng bibliya kumain at bago matulog
 pagdarasal bago  tuwing araw ng Linggo
magsimula ang bawat  25 minuto bago
klase matulog
 araw-araw mula Lunes-
Biyernes
patuloy na pag-aaral  pagkuha ng Masteral Units  tuwing Sabado at mga
 pagbabasa ng mga angkop araw ng bakasyon
na babasahin na may  1 oras araw-araw
kinalaman sa asignaturang  1 beses sa isang linggo
itinuturo
 paggamit ng bagong
kaalamang makatutulong
sa ikagaganda ng aralin sa
araw-araw
92
pagtulong sa mga  pagbibigay ng payo o  tuwing araw ng
mag-aaral sa counseling Biyernes
problemang kanilang  pagdalaw sa kanilang  minsan sa loob ng
pinagdaraanan tahanan isang buwan
 pakikipag-ugnayan sa  bigayan ng Card
magulang
pagiging tapat sa  pagpasok at pag-uwi ng  araw-araw
tungkulin tama sa oras  araw-araw
 pagsusumite ng mga  araw-araw
hinihingi na dapat ipasa sa
paaralan
 pagtuturo ng maayos dahil
ito ang aking misyon
Narito naman ang halimbawa ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay ng isang

mag-aaral

pag-aaral ng mabuti  pagbabalik-aral sa mga  2 oras araw-araw
nagdaang aralin
 regular na pag-aaral ng
mga asignatura
pagsasagawa ng  pananaliksik sa mga  isang beses isang
pananaliksik problema na kinakaharap linggo
ng lipunan
 pananaliksik tungkol sa
mga bagay na
makapupukaw ng
93
atensyon sa kabataan,
maliliit na bata at mga
tinedyer
pag-aalaala sa Diyos  panalangin  araw-araw
 pagdalo sa banal na misa  tuwing Linggo
 pagsali sa mga gawain sa  Sabado at Linggo
simbahan at organisasyon
D. Pagtalakay ng bagong Pagawain ang mga mag-aaral ng sariling Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay.
konsepto at paglalahad ng Tumawag ng 1-3 upang magbahagi ng kanilang ginawa sa klase. (gawin sa loob ng 8
bagong kasanayan #1 minuto) (Constructivist/Reflective Approach)
E. Pagtalakay ng bagong Isulat ang kasagutan sa graphic organizer sa ibaba. Tumawag ng 1-3 mag-aaral upang
konsepto at paglalahad ng magbigay ng kanilang kasagutan. (gawin sa loob ng 8 minuto) (Constructivist/Reflective
Bakit mahalaga ang pagbuo ng

Personal na Pahayag ng Misyon
sa Buhay?
94
F. Paglinang sa Kabihasaan Ipa-visualize sa mga mag-aaral na sila ay magdiriwang ng kanilang ika-50 kaarawan. Marami
(Tungo sa Formative silang inimbitahang bisita. Sa bahagi ng programa ay nasorpresa sila sapagkat ang mga
Assessment) kakilala, kapamilya at kaibigan nilang naroon ay magbibigay pala sa kanila ng isang parangal.
Isa-isang magsasalita tungkol sa kanila. (gawin sa loob ng 9 minuto ) (Constructivist
Approach)
 Ano kaya ang maaalala nila na ginawa mo?
 Ano kaya ang sasabihin nila tungkol sa iyo?
 Ano-ano kayang mga katangian ang maaalala nila sa iyo?
Punan ang kolum sa ibaba.

Mga Magsasalita Ano ang gusto mong sabihin nila sa iyo?
1. Pamilya
2. Kaibigan
3. Dating kamag-aaral
4. Kapitbahay
5. Dating kasama sa trabaho
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Sagutin ang sumusunod na katanungan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective
araw-araw na buhay Approach)
1. Batay sa isinagawang gawain, ano ang iyong naramdaman habang gumagawa nito?
2. Bilang isang anak, mag-aaral, kaibigan, ano-ano ang mga bagay na gusto mo pang
mangyari sa iyong buhay?
H. Paglalahat sa aralin Ang pagkakaroon ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay ng isang tao ay mas
95
malaki ang posibilidad na maging responsable siya upang makapagbahagi sa pagkamit ng
kabutihang panlahat.
I. Pagtataya ng Aralin Bumuo ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay. Ito ay dapat nagtataglay ng S.M.A.R.T.
Punan ang kolum sa ibaba. (2 puntos bawat elemento) (gawin ito sa loob ng 10 minuto)
(Constructivist Approach)
Pananalig sa Diyos
Pag-aaral ng mabuti
Pagtulong sa Kapwa
Paglilingkod sa Paaralan
Pagtulong sa Pamayanan
J. Karagdagang gawain para sa Gumawa ng poster tungkol sa nais mong maging sampung taon mula ngayon. Ihanda ang
takdang-aralin at remediation sarili para sa pagbabahagi ng ginawa.
IV. Mga Tala
V. Pagninilay
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.
96


magpapatuloy sa
remediation?

nakatulong?

at superbisor?

ko guro?
97
UNANG ARAW
I. Layunin
A. Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang kahalagahan ng kaalaman sa mga lokal at global demand sa
Pangnilalaman paggawa.
B. Pamantayan sa Pagganap Nakabubuo ang mag-aaral ng profile ng mga trabahong mataas ang lokal at global demand na
angkop sa taglay na mga talento at kakayahan, hilig, pagpapahalaga at mithiin.
C. Mga kasanayan sa Natutukoy ang mga trabahong may mataas na lokal at global demand.
Pagkatuto. Isulat ang code a. Nakapag-aakto ng napiling hanapbuhay/trabahong may mataas na local at global na
ng bawat kasanayan demand.
b. Nasusuri ang napupusuang trabaho kung ayon sa local o global demand.
c. Napahahalagahan ang pagpili ng trabaho at hanapbuhay na ayon sa local at global na
demand.
ESP9PK-IVe15.1
II. Nilalaman Modyul 15: Lokal at Global Demand

A. Sanggunian

Guro
2. Mga Pahina sa Kagamitang Modyul sa sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 LM p. 251-268

Pang-Mag-aaral
98
Resource
B. Iba pang Kagamitang Panturong Biswal: laptop, Manila paper, marker

Panturo
III. Pamamaraan

aralin at pagsisimula ng 1. Ano ang kahulugan ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay?
bagong aralin. 2. Ipasagot ang Paunang Pagtataya. Isulat ang sagot sa notbuk. (gawin sa loob ng 5 minuto)
(Inquiry-Based Approach)
Paunang Pagtataya
1. Alin sa sumusunod na suliranin ang dapat bigyang pansin ng pamahalaan na
maaaring maging susi sa pag-unlad ng ekonomiya nito?
a. Ang patuloy na pagdami ng Pilipinong walang trabahong mapapasukan
b. Ang dumaraming bilang ng manggagawang Pilipinong inaabuso sa ibang bansa
c. Ang kawalan ng sapat na impormasyon sa mga trabahong lokal o maging sa ibang
bansa na angkop sa hilig, talento at kakayahang ayon sa kursong natapos
d. Ang mga batas na hindi naipatutupad upang makalikom ng buwis sa kita ng mga
manggagawa
2. Ang sumusunod ay mga bagay na dapat isaalang-alang upang maging matagumpay

ang isang tao bilang kabahagi sa mundo ng paggawa maliban sa:
99
a. Ang kanyang hilig, talento at kakayahan
b. Ang benepisyong makukuha para sa sarili, pamilya at lipunan
c. Ang kursong kukunin na ayon sa kasanayan mayroon siya
d. Ayon sa demand na kailangan sa paggawa
3. Isinasabuhay ng pamahalaan ang kanyang tungkulin sa kanyang mamamayan sa

pamamagitan ng _______________.
a. paglikha ng maraming trabaho para sa kanyang mamamayan
b. paglulunsad ng mga programang pampagkatuto na magagamit ng kanyang
mamamayan
sa paggawa at mithiin ng lipunan para sa kabutihang panlahat
c. pagbibigay ng sapat na impormasyon sa mga batas na nilikha para pangalagaan ang
kanyang karapatan
d. pagsasaayos sa sistema ng pamamahala upang mawakasan ang kurapsyon at maling
pagsasabuhay ng tungkulin
4. Kung isasabuhay mo ang iyong mga pangarap, alin sa sumusunod ang maaaring
makatulong sa iyo?
a. Pagsasabuhay ng mga kaalamang ibinahagi ng magulang, guro at kaibigan
b. Mga kasanayang ayon sa lipunang kinabibilangan
c. Mga karanasang pampagkatuto na gagamitin sa pagtatayo ng negosyo
d. Pagpili ng kurso ayon sa talento, hilig at kakayahan
5. Ang pagpili ng kursong akademiko o teknikal-bokasyonal, sining at palakasan, negosyo

o hanapbuhay na angkop sa sariling talento, kakayahan at hilig ay makatutulong sa
pag-unlad ng ekonomiya ng bansa. Ang pangungusap ay:
a. Tama, ang maling pagpili ng kurso na hindi ayon sa iyong sariling talento, kakayahan at
hilig ay nangangahulugang karagdagang problema sa isyu ng job mismatch
b. Mali, ang pag-unlad ng bansa ay responsibilidad ng pamahalaan at hindi ng kanyang
100
mamamayan
c. Tama, ang pagpili ng tamang kurso ayon sariling talento, kakayahan at hilig ay hakbang sa
minimithing trabaho at buhay sa hinaharap para sa sarili, pamilya, kapwa at bansa
d. Mali, ang pag-unlad ng bansa ay nakasalalay sa mga batas na gagawin at ipatutupad
nang mga naihalal ng taong bayan
Gamit ang kahon sa ibaba, tukuyin kung alin ang angkop na track o strand para sa kursong
kukunin ayon sa talento, kakayahan at hilig para magtagumpay sa iyong mithiin. Isulat ang
sagot sa notbuk.
BAM HESS CHED TECH-VOC TESDA STEM
6. Si Ponchit ay anak ni Mama Chit na nakilala sa ipinagmamalaking Chicharon ng kanilang

probinsya. Ang ideyang ito ay mula mismo kay Ponchit sa kanyang ideyang ipagsama ang
chicharon at chichirya.
7. Nagtratrabaho bilang kahera at stockman si Benedick sa negosyo ng kanyang tiyuhing si Ka

Estong. Ang kaalamang mayroon siya ay namana niya sa kanyang Lola Paz na may angking
galing at talino sa negosyo.
8. Madalas mapagalitan si Jerome ng kanyang tatay dahil sa pagbutingting ng mga samu’t

saring gamit sa kanilang bahay. Ang hilig na ito ni Jerome ay hindi nawala hanggang sa
siya’y magbinata.
9. Ang gusto ng tatay ni Jennifer para sa kanya ay maging isang abogado at sikat na
mamahayag. Si Jennifer ay mahiyain, ang hilig niya ay gumuhit at mgpinta na taliwas sa
mga kakakayahang dapat mayroon ang isang abogado at mamamahayag.
101
10. Bata pa lang si Dyosa ay hilig na niyang gumupit at ilang gawaing may kaugnayan sa
pagpapaganda. Pangarap niyang magtayo ng isang Beauty Parlor.
aralin at pagganyak Natutukoy ang mga trabahong may mataas na lokal at global demand.
1. Nakapag-aakto ng napiling hanapbuhay/trabaho na may mataas na local at global
demand.
2. Nasusuri ang napupusuang trabaho kung ayon sa local o global demand.
3. Napahahalagahan ang pagpili ng trabaho at hanapbuhay na ayon sa local at global na
demand.
B. Isagawa ang ‘Tara Maglaro Tayo’. Basahin ang direksyon sa ibaba. Marahil pamilyar ka sa
larong may pamagat na “4 Pics 1 Word”. May mga inihandang larawan at mga titik na
iyong pag-aaralan at huhulaan pagkatapos.
KINBANIG&NEFAINC NIMIGIN
________ &_______ _______
102
CEISVYBERCERS SEASREVOPLOYMENTEM
______________ ____________________
Pagkatapos mahulaan ang mga larawan sagutin ang sumusunod na katanungan. (gawin sa
loob ng 5 minuto) ( Reflective/Inquiry-Based Approach)
1. Naging mahirap ba para sa iyong hulaan ang bawat larawan? Ipaliwanag
2. Magkakaaugnay ba ang bawat larawan na iyong nahulaan?
a. Kung hindi, ipaliwanag.
b. Kung oo, ano ang kaugnayan ng mga ito sa isa’t isa? Ipaliwanag.
3. Nakikita mo ba ang iyong sarili sa mga larawang nahulaan? Sa paanong paraan?
4. Sa iyong palagay, may kaugnayan ba ang mga ito sa uri ng trabahong gusto mong
pasukin? Ipaliwanag.
C. Pag-uugnay ng mga Magbigay ng sampung napupusuang trabaho at lagyan ng tsek kung ito ay naaayon sa local o
halimbawa sa bagong aralin global demand. Tumawag ng 1-3 mag-aaral upang magbahagi ng kanilang kasagutan (gawin
sa loob ng 5 minuto) ( Reflective/Constructivist Approach)
Napupusuang Trabaho Lokal na Demand Global Demand

1
2
3
103
4
5
6
7
8
9
10
Kabuuang Tsek
D. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa lima. Bawat pangkat ay bibigyan ng sapat na oras upang magbahagi
konsepto at paglalahad ng ng kanilang napusuang trabaho.Isulat sa Manila paper at pumili ng taga-ulat upang ibahagi
bagong kasanayan #1 ang mga nakalap nilang kasagutan. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Collaborative Approach)
E. Pagtalakay ng bagong Ipabasa at talakayin ang labing anim (16) na Key Employment Generators sa bahaging
konsepto at paglalahad ng Pagpapalalim. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
bagong kasanayan #2 Ang sumusunod ay uri ng trabaho na in demand sa bansa at sa buong mundo, ayon sa
Department of Labor and Employment at sa mga research engine:
Key Employment Generators Mga Kaugnay na Trabaho

I. Hotel and Restaurant a. Front Office Agent/Attendant
b. Baker
c. Food Server and Handler
d. Food and Beverage
e. Service Attendant
f. Waiter
g. Bartender
h. Room Attendant
i. Other Housekeeping Services
j. Reservations Officer and other Frontline
104
Occupation
k. Tour Guides
l. Commissary Cook
m. Pastry Cook
n. Hot-Kitchen Cook
o. Pantry Worker/ Cold-Kitchen
II. Cyberservices a. Accountant (Back Office Processing)
b. HR Outsourcing Specialist (Back Office
Processing)
c. Call Center Agent
d. Medical Transcription Editor
e. Medical Transcription
f. Software Development
g. Computer Programmers
h. Developer (Software, Web)
i. IT/Information Technology (MIS
Developer, Platform Engineer)
j. Specialist (Learning Solution, System
and Technical Support)
k. Animation Artist
l. Clean-Up Artist
m.In-between Artist/In-betweener
n. Clean-Up Art Checker
o. In-between Checker
p. Animation Checker
q. Web Designer
r. Multimedia Artist
s. Library builder
t. Layout artist
105
u. 2D digital animator
III. Banking and Finance a. Operations Manager
b. Teller/Accounting Clerks
c. Bookkeepers
d. Auditor
e. Cashier
f. Credit Card Analyst
g. Finance Analyst/Specialist
h. Accountant (Account Officer, Analyst)
i. Risk Management Officer/Manager
IV. Overseas Employment a. Domestic Helpers and Related Workers
b. Production and Related Workers
c. Nurses (anesthetic, critical care/ICU,
pediatric, scrub and cardiac)
d. Caregivers, Plumbers, Pipe-fitters and
Related Workers
e. Cooks and Related Workers
f. Wiremen, Electrical and Related
g. Workers
V. Agribusiness a. Animal Husbandry
b. Agricultural Economist
c. Aqua-culturist
d. Coconut Farmer
e. Entomologist (Plant)
f. Farmer (Fruit, Vegetable and Root
Crops)
g. Fisherman
h. Horticulturist
i. Plant Mechanic
106
j. Rice Thresher Operator-Mechanic
k. Veterinarian
l. Pathologist
m.Food Processor/Food Technician
n. Fishery Technologist
VI. Health Wellness and Medical a. Nurse
Tourism b. Herbologist
c. Optician
d. Optometrist
e. Doctor
f. Physical Therapist
g. Pharmacist
h. Medical Technologist
i. Laboratory Technician
j. Physician/Surgeon
k. Spa/Massage Therapist
l. Masseur
VII. Manufacturing a. Electrical Technicians
b. Finance and Accounting Managers
c. Food Technologist
d. Machine Operators
e. Sewers
f. Chemist
g. Electrical Engineer
h. Industrial Engineer
i. IT Specialist
j. Machinist
k. Mechanical Engineers
l. Mechanical Technicians
107
m. Chemical Engineer
VIII. Ownership Dwellings, a. Building Manager
Real/Retirement Estate b. Construction Manager
c. Construction Worker
d. Foreman
e. Mason
f. Welder
g. Real Estate Agents/Brokers
h. Marketer
i. Civil Engineer
j. Mechanical Engineer
k. Surveyor
l. Architect
IX. Construction a. Fabricator
b. Pipe Fitter
c. Welder
d. Civil Engineer
e. Electrical Engineer
f. Design and Structural Engineer
g. Planning and Contract Engineer
X. Mining a. Mining Engineer

b. Geodetic Engineer
c. Metallurgical Engineer
d. Mining & Metallurgical Technician
e. Welders, Flame-Cutters and Related
Workers
f. Laborers, General Workers and
Related Workers
108
g. Char workers, Cleaners and Related
Workers
XI. Transport and Logistics a. Checker
b. Maintenance Mechanics
c. Stewardess
d. Gantry Operator
e. Ground Engineer
f. Heavy Equipment Operator
g. Long Haul Driver
h. Pilot
i. Transport and Logistics
j. Machinery Operator
k. Aircraft Mechanic and other
related skills
XII. Wholesale and Retail a. Cashier
b. Merchandiser
c. Buyer
d. Salesman or Saleslady
e. Promodizer
EMERGING INDUSTRIES a. Fisherman
I. Diversified/Strategic Farming b. Aqua-culturist
and Fishing c. Horticulturist
d. Farmer (root crops, fruit & vegetable:
upland and lowland)
II. Creative Industries a. Broadcast Engineer
b. Video Editor
c. Video Graphic Artist (Animators)
d. Visual Artist Designer
e. 3D modelers
109
f. 3D Artist
g. 3D Animators
d. Flash Animators
III. Power and Utilities a. Electrical Control Operator
b. Equipment Operator
c. Electrical Technician
d. Mechanical Technician
IV. Renewable Energy a. Checker
b. Loader
c. Electrical Engineer
d. Mechanical Engineer
e. Quality Control Engineer
Balikan ang nakalipas na pangkatang gawain at tukuyin ang kaugnay na Key Employment
Generators ng bawat trabaho. (Reflective/Inquiry-Based Approach)
Assessment) 1. Aling trabaho ang sa tingin mo ay tugma sa iyong hilig, talento o kakayahan?
2. Sa anong Key Employment Generators ito kabilang? Tugma ba ang kursong nagustuhan
mong kunin?
G. Paglalapat sa aralin sa Sagutan sa inyong notbuk: Dapat bang naaayon ang pagpili ng trabaho o hanapbuhay sa
pang-araw-araw na buhay demand, local man ito o global? (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
H. Paglalahat sa aralin Sa kasalukuyan, malaki ang problema sa kakulangan ng trabaho sa bansa at lalo pa
itong nadaragdagan dahil sa kawalan ng impormasyon tungkol sa mga trabahong in demand
sa Pilipinas at sa ibang bansa. Kung kaya nararapat na natutukoy ng bawat mag-aaral ang
mga trabahong may mataas na local at global demand.
110
I. Pagtataya ng Aralin Mula sa tinalakay na Key Employment Generators pumili ng hanapbuhay o trabaho na iyong
napusuan. Ipakita ang gawain sa pamamagitan ng role playing. (gawin sa loob ng 15 minuto)
(Collaborative Approach)
Kraytirya:
1. Husay sa pagganap 40%
2. Kooperasyon at Disiplina 30%
3. Pagkamalikhain (props at kasuoton) 30%
J. Karagdagang gawain para Basahin at pag-aralan ang Pagpapalalim sa LM pahina 257-264. Sagutin ang sumusunod na
sa takdang-aralin at katanungan.
remediation 1. Ano-anong ang mga kursong pang-akademiko?
2. Ano-anong strand ang kaugnay ng bawat strand?
IV. MgaTala
V. Pagninilay
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.
pang gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng mag-
aaral na nakaunawa sa
111
aralin?

magpapatuloy sa
remediation?

nakatulong?

at superbisor?

ko guro?
112
IKALAWANG ARAW
I. Layunin
A. Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ng mag-aaral ang kahalagahan ng kaalaman sa mga lokal at global demand sa
paggawa.
C. Mga kasanayan sa Nakikilala ang mga mapamimiliang kursong akademiko o teknikal-bokasyonal, negosyo o
Pagkatuto. Isulat ang code hanapbuhay na angkop sa sariling talento,kakayahan at hilig.
ng bawat kasanayan a. Nailalarawan ang tatlong strand: STEM, BAM at HESS.
b. Natatalakay ang mga kursong kaugnay ng bawat strand.
c. Napahahalagahan ang sariling kakayahan, talento at hilig na dapat isaalang-alang sa
pagkuha ng kurso.
ESP9PK-IVe-15.2
II. Nilalaman Modyul 15: Lokal at Global demand

A. Sanggunian

Guro

Pang-Mag-aaral
113
Resource
B. Iba pang Kagamitang Panturong Biswal: laptop, Manila paper at marker

Panturo
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang Sagutin ang katanungan.

aralin at pagsisimula ng Batay sa ginawang pagtalakay, ano-ano ang mga Key Employment Generators at ang mga
bagong aralin. kaugnay nitong trabaho? (gawin sa loob ng 5 minuto) (Inquiry-Based Approach)
aralin at pagganyak Nakikilala ang mga mapamimiliang kursong akademiko o teknikal-bokasyonal, negosyo o
hanapbuhay na angkop sa sariling talento,kakayahan at hilig.
1. Nailalarawan ang tatlong strand: STEM, BAM at HESS.
2. Natatalakay ang mga kursong kaugnay ng bawat strand.
3. Napahahalagahan ang sariling kakayahan, talento at hilig na dapat isaalang-alang sa
pagkuha ng kurso
B. Bago magsimula ang gawain, tumawag ng 2-3 mag-aaral upang magbahagi ng kanilang
kaalaman o natuklasan mula sa Modyul 13, ukol sa mga pansariling salik sa pagpili ng
tamang track o kurso.
Magbigay ng sampung trabahong kabilang sa mga in demand sa Pilipinas at ibang bansa.
114
Lagyan ng tsek kung saang strand ito nabibilang. (gawin sa loob ng 7 minuto)
TRABAHO STEM HESS BAM

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Anong strand ang may pinakamaraming bilang ng tsek? Anong masasabi mo batay rito?
C. Pag-uugnay ng mga Sagutin ang sumusunod na tanong batay sa unang gawain. (gawin sa loob ng 7 minuto)
halimbawa sa bagong (Reflective/Inquiry-Based Approach)
aralin 1. Nakatulong ba ang gawaing ito upang mabigyang linaw ang iyong mga pansariling salik at
pagpipiliang strand? Ipaliwanag.
2. Mahalaga bang angkop ang iyong pansariling salik sa naiisip na trabaho batay sa mga
pagpipiliang strand? Pangatuwiranan.
D. Pagtalakay ng bagong Bumuo ng apat na grupo ayon sa kanilang piniling strand. Bigyan ng sapat na oras ang bawat
konsepto at paglalahad ng grupo upang talakayin ang tungkol sa napiling strand. Isulat sa Manila paper ang mga nabuong
bagong kasanayan #1 kaalaman ng bawat grupo. (gawin sa loob ng 15 minuto) (Collaborative Approach)
1. STEM 3. BAM
2. HESS 4. Teknikal-Bokasyonal
115
Track
Mga Kaugnay na Kurso
Academic
STEM
Science Pharmacy, Radiology Technology, Medical Technology,
Atmospheric Science and Environmental Science, Pathology,
Agricultural Science and Fishery, Animal Science
Technology Information Technology and Computer Studies, Multi-Media,

Animation, Programming, Computer Science and
Information System Management
Engineering Mechanical, Electronics, Communication, Metallurgical,

Computer, Biomedical, Chemical, Geodetic, Electrical,
Meteorological, Mining and Geological Engineering
Math BS Mathematics, Physics at Statistics

HESS
Humanities Philosophy, Literature, Liberal and Fine Arts
Education Education major in Math, Science, Physics, Chemistry,
Social Reading, English, Educational Media/Technology and
Sciences Special Education (SPED), Music, Physical Education and
Health, Communication, Psychology, Social Work, Criminology,
Sociology, Antropology, Political Science and Law
BAM
Business Management, Banking and Financial Services,
Business Business Information Technology
Accountancy Bookkeeping and Accounting Technology
116
Management Management Sciences, Advertising and Public Relations,
Hotel Restaurant Management
Teknikal-Bokasyonal Auto Gas Mechanic, Auto Diesel Mechanic, Auto Electrical
Mechanic, Basic Baking, Basic Computer, Basic
Cosmetology, Basic Drafting, Basic Dressmaking, Basic
Electronics, Basic Tailoring, High Speed Sewing, Building
Wiring Installation, Computer Repair, Domestic Ref and
Aircon Repair, Food Processing, International Cuisine,
Shielded Metal Arc Welding (SMAW), Practical Nursing,
Housekeeping, Care Giving, Basic Carpentry.
E. Pagtalakay ng bagong Pagkatapos ng brainstorming, bigyan ng pagkakataon ang bawat grupong ibahagi sa klase ang
konsepto at paglalahad ng kanilang naging kasagutan. (gawin sa loob ng 8 minuto) (Collaborative Approach)
bagong kasanayan #2
Assessment) 1. Sa pinaunlad na Kurikulum ng Batayang Edukasyon ng K to 12, ano ang pitong disiplina na
hinati sa tatlong strand?
2. Ano-ano ang tatlong strand na ito?
3. Isa-isahin ang mga kursong akademiko ayon sa tatlong strand.
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Sumulat ng maikling pagninilay sa iyong notbuk tungkol sa kahalagahan ng sariling kakayahan,
araw-araw na buhay talento at hilig na dapat isasaalang-alang sa pagkuha ng kurso o paghahanap ng trabaho.
(gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
H. Paglalahat sa aralin Sa pinaunlad na Kurikulum ng Batayang Edukasyon ng K to 12, may pitong disiplina;
Languages, Literature, Communication, Mathematics, Philosophy, Natural Sciences at Social
117
Sciences na may tatlong track: ito ay ang Akademiko, Sining at Palakasan at ang Teknikal-
Bokasyonal. Nahahati ang kursong akademiko sa tatlong strand: ang STEM (Science,
Technology, Engineering, Mathematics), BAM (Business, Accountancy, Management) at
HESS (Humanities, Education, Social Sciences). Ang pagpili ng track at strand ay
magsisilbing hakbang upang makapili ng kursong may kaugnayan sa iyong hilig, talento o
kakayahan.
I. Pagtataya ng Aralin Batay sa track na pInaunlad ng Kurikulum ng Batayang Edukasyon ng K to 12, punan ang
talaan ng tatlong kursong ayon sa iyong hilig, talento at kakayahan at sa mga trabahong
maaaring pasuking in demand sa Pilipinas at sa ibang bansa. (gawin sa loob ng 5 minuto)
(Reflective/Inquiry-Based Approach)
Hilig, Trabahong
Track Kakayahan Kurso maaaring
at Talento pasukin
J. Karagdagang gawain para sa Magsaliksik sa internet, magasin o diyaryo ng listahan ng mga in demand na trabahong maaaring
takdang-aralin at remediation pasukin sa Pilipinas at sa ibang bansa. Itala sa notbuk para sa talakayan kinabukasan.
http://jobopenings.ph/article_item367/DOLE_ List_Most_In_Demand_Jobs_In_The_
Philippines.html
IV. Mga Tala
V. Pagninilay
nakakuha ng 80% sa pagtataya.
118


magpapatuloy sa
remediation?

nakatulong?

at superbisor?
G. Anong kagamitang panturo

ko guro?
119
IKATLONG ARAW
I. Layunin
A. Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ng mag-aaral ang kahalagahan ng kaalaman sa mga lokal at global demand
sa paggawa.
C. Mga kasanayan sa Napatutunayan na makatutulong ang sapat (updated and accurate) na impormasyon
Pagkatuto. Isulat ang code tungkol sa mga trabahong kailangan sa Pilipinas at sa ibang bansa upang mapili at
ng bawat kasanayan mapaghandaan ang kursong akademiko o teknikal-bokasyonal na maaaring maging susi ng
sariling tagumpay at ng pag-unlad ng ekonomiya ng bansa.
a. Natatalakay ang mga trabahong in demand sa Pilipinas at sa ibang bansa.
b. Natutukoy ang mga napupusuang trabaho na kabilang sa in demand sa Pilipinas at sa
ibang bansa.
c. Naibabahagi ang kahalagahan ng pagpili ng tamang kursong angkop sa taglay na talento
at kakayahan. ESP9PK-IVe15.3
II. Nilalaman Modyul 15: Lokal at Global Demand

A. Sanggunian

Guro

120
Pang-Mag-aaral
Resource

Panturo
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang Tumawag ng mag-aaral upang magbahagi ng opinyon tungkol sa katanungan sa ibaba.
aralin at pagsisimula ng (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
bagong aralin. Mahalaga bang angkop ang iyong talento, kakayahan at hilig sa naiisip mong trabaho?
Ipaliwanag.
aralin at pagganyak Napatutunayang makatutulong ang sapat (updated and accurate) na impormasyon tungkol
sa mga trabahong kailangan sa Pilipinas at sa ibang bansa upang mapili at mapaghandaan
ang kursong akademiko o teknikal-bokasyonal na maaaring maging susi ng sariling
tagumpay at ng pag-unlad ng ekonomiya ng bansa.
1. Natatalakay ang mga trabahong in demand sa Pilipinas at sa ibang bansa.
2. Natutukoy ang mga napupusuang trabaho na kabilang sa in demand sa Pilipinas at sa
ibang bansa.
3. Naibabahagi ang kahalagahan ng pagpili ng tamang kursong angkop sa taglay na talento
at kakayahan.
121
B. Masusing pag-aralan ang sumusunod na larawan. (gawin sa loob ng 5 minuto)
(Reflective/Inquiry-Based Approach)
Kilalanin at pagkumparahin ang magkatambal na larawan.
C. Pag-uugnay ng mga Sagutin ang katanungan batay sa naunang gawain. (gawin sa loob ng 5 minuto)
aralin Mahalaga bang tayo ay may sapat na kaalaman sa mga makabago o updated na bagay-
bagay sa ating kapaligiran? Ipaliwanag.
D. Pagtalakay ng bagong Bumuo ng apat na pangkat. Isulat sa Manila paper ang mga nakalap na kasagutan sa takdang
konsepto at paglalahad ng aralin tungkol sa mga in demand na trabahong maaaring pasukan sa Pilipinas at ibang bansa.
bagong kasanayan #1 Pumili ng taga-ulat. (gawin sa loob ng 15 minuto) (Collaborative Approach)
E. Pagtalakay ng bagong Papiliin ang bawat grupo ng isang miyembro upang bumunot ng katanungan. Buuin at iulat
konsepto at paglalahad ng ang kasagutan. Bawat katanungan ay sasagutin ng dalawang grupo. (gawin sa loob ng 10
bagong kasanayan #2 minuto) (Collaborative/Inquiry-Based Approach)
1. Mahalaga bang may sapat (updated and accurate) na impormasyon tungkol sa mga
trabahong kailangan sa Pilipinas at sa ibang bansa. Pangatuwiranan.
2. Ano ang gagawin mo upang mapaghandaan ang kursong akademiko o teknikal-bokasyonal
na maaaring maging susi ng iyong sariling tagumpay at ng pag-unlad ng ekonomiya ng
bansa? Bakit?
122
(Tungo sa Formative based Approach)
Assessment) 1. Ano sa mga napupusuan mong trabaho ang kabilang sa mga in demand sa Pilipinas at sa
ibang bansa?
2. Sa anong strand ito nabibilang?
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Pagnilayan ang sumusunod at isulat sa inyong notbuk ang naging reyalisasyon o pag-unawa.
araw-araw na buhay (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
“Ang pagpili ng tamang kursong akademiko, sining, palakasan, teknikal-bokasyonal at

pagnenegosyo o hanapbuhay ng isang tulad mo ay susi sa inaasam na tagumpay at pag-
unlad ng ekonomiya ng bansa”
H. Paglalahat sa aralin Ang sapat (updated and accurate) na impormasyon tungkol sa mga trabahong
kailangan sa Pilipinas at sa ibang bansa ay makatutulong upang mapili at mapaghandaan ang
track o kursong akademiko, teknikal-bokasyonal, sining at disenyo at isports na maaaring
maging susi ng sariling tagumpay at pag-unlad ng ekonomiya ng bansa.
I. Pagtataya ng Aralin Punan ang bawat puwang upang mabuo ang mahalagang konsepto mula sa aralin.
Makatutulong ang larawang nasa ibaba upang mahinuha ang mga salitang ilalagay. (gawin sa
loob ng 7 minuto) (Constructivist Approach)
123
Ang pagkakaroon ng sapat na sa mga trabaho sa at sa ay
makakatulong upang at mapaghandaan ang kursong , , , , ,
,o na maaaring maging ng , tagumpay at pag unlad ng ekonomiya ng bansa.
J. Karagdagang gawain para Gumawa ng collage tungkol sa sumusunod na kategorya:

sa takdang-aralin at
remediation Group 1: Cyberservices
Group 2: Mining
Group 3: Banking and Finance
Group 4: Overseas Employment
Kraytirya:
 Pagkamalikhain 30%
 Nilalaman 40%
 Kaugnayan sa Tema 30%
IV. Mga Tala

V. Pagninilay
124
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.
pang gawain para sa
remediation


magpapatuloy sa
remediation?

nakatulong?

naranasang solusyunan
sa tulong ng aking
punungguro at superbisor?
125
ko guro?
126
IKAAPAT NA ARAW
I. Layunin
A. Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ng mag-aaral ang kahalagahan ng kaalaman sa mga lokal at global demand sa
paggawa.
C. Mga kasanayan sa Nakabubuo ng profile ng mga trabahong mataas ang lokal at global demand na angkop
Pagkatuto. Isulat ang code sa taglay na mga talento at kakayahan, pagpapahalaga at tunguhin.
ng bawat kasanayan a. Nailalahad ang mithiin sa buhay.
b. Natutukoy ang kahalagahan ng kurso o track na makatutulong sa pagbuo ng profile ng mga
trabahong mataas ang lokal at global demand.
c. Naisasabuhay ang pagkatuto sa pagiging produktibong kabahagi at tungo sa kaunlaran ng
bansa.ESP9PK-IVe15.4
II. Nilalaman Modyul 15: Lokal at Global demand

A. Sanggunian

Guro

Pang-Mag-aaral
127
Resource

Panturo
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang Tumawag ng mag-aaral upang isa-isahin ang mga strand na pinag-aralan noong huling araw.
aralin at pagsisimula ng (gawin sa loob ng 5 minuto) (Inquiry-Based/Reflective Approach)
bagong aralin.
aralin at pagganyak Nakabubuo ng profile ng mga trabahong mataas ang lokal at global demand na angkop
sa taglay na mga talento at kakayahan, pagpapahalaga at tunguhin.
1. Nailalahad ang mithiin sa buhay.
2. Natutukoy ang kahalagahan ng kurso o track na makatutulong sa pagbuo ng profile ng mga
trabahong mataas ang lokal at global demand.
3. Naisasabuhay ang pagkatuto sa pagiging produktibong kabahagi at tungo sa kaunlaran ng
bansa.
B. Punan ang graphic organizer ng mga hinihinging kasagutan sa loob ng kahon. Tumawag ng
1-3 mag-aaral upang magbahagi ng kanilang ginawa. (gawin sa loob ng 5 minuto)
128
Hilig, talento at kakayahan Track
Mithiin
Mithiin sa Buhay
Kurso Trabaho
C. Pag-uugnay ng mga Sagutin ang katanungan batay sa naunang gawain. (gawin sa loob ng 5 minuto)
aralin
Mahalaga bang ang pagpili ng kurso o trabaho ay naaayon sa moral na batayan ng
paggawa sa demand at sa iyong hilig, talento at kakayahan? Ipaliwanag.
D. Pagtalakay ng bagong Bumuo ng apat na grupo ayon sa kanilang nais na maging trabaho. Bigyan ng sapat na oras
konsepto at paglalahad ng ang bawat grupo upang ibahagi ang dahilan kung bakit nais nila ang trabahong napili. Isulat sa
bagong kasanayan #1 web organizer sa ibaba ang kasagutan. Bigyan ng pagkakataon ang bawat grupong ibahagi sa
klase ang kanilang natapos na gawain. (gawin sa loob ng 12 minuto) (Collaborative
Approach)
Dahilan Dahilan
Dahilan Dahilan
Trabaho
Dahilan Dahilan
Dahilan Dahilan
129
E. Pagtalakay ng bagong Ipabasa at talakayin ang sanaysay sa ibaba. Pasagutan ang mga katanungan sa notbuk. (gawin
konsepto at paglalahad ng sa loob ng 8 minuto) (Reflective Approach)
bagong kasanayan #2
Inayos ang Kurikulum ng Batayan ng Edukasyon ng K to 12 upang pagkatapos ng
labindalawang taong pag-aaral, ang isang mag-aaral ay inaasahang may sapat na
kaalaman sa larangan ng ICT (Information, Media at Communication Technology),
mayaman sa makabagong ideya (Learning and Innovation Skills) na puwedeng magamit
sa pagsisimula ng negosyo o hanapbuhay, may epektibong paraan ng
pakikipagkomunikasyon (Effective Communication Skills) at kasanayan sa pagsasabuhay ng
karera (Life and Career Skills).
Maging ang mga mag-aaral na may husay sa pagguhit, pagpinta at
pagdedekorasyon ay kailangan din. Dahil sa tumataas na bilang ng mga taong
nangangailangan ng ehersisyo, maraming mga fitness instructor ang kailangan sa Pilipinas at
sa ibang bansa. Ang interes at pagkakaroon ng kaalaman sa larangan ng sining at palakasan
o isport ay isang malaking oportunidad. Patunay dito ang bilang ng dami ng mga Pilipinong
nangingibang-bansa bilang mang-aawit, mananayaw, tagapagsanay sa iba’t ibang uri ng
laro, manunulat ng mga peryodikong pampalakasan at iba pa. Ang pagkabihasa ng mga
manggagawang nabanggit ayon sa kanilang larangan ay tinitingnan din ng pamahalaan ng
ibang bansa, dahilan upang tumira sila at ang kanilang pamilya sa Pilipinas, halimbawa
sa United Kingdom, Canada at iba pang bansa sa Asya.
Makatutulong ang mga kaalamang ito upang makabuo ka ng plano tungkol sa kursong
nasa iyong isip. Unti-unting nagkakaroon na ng linaw ang mga mithiing dapat isabuhay upang
maging matagumpay sa anumang larangang gustong tahakin. Ang kaalamang mayroon ang
isang indibidwal sa mga bagay na dapat niyang gawin ay hindi napagtatagumpayan kung ito
ay ginagawa nang walang kabuluhan.
Ayon sa Encyclical Laborem Exercens ni Pope John Paul II, sa pamamagitan ng
paggawa ipinapakita ng tao ang kanyang dignidad at sa pamamagitan nito nagkakaroon
siya ng malaking kontribusyon sa ibang tao at sa lipunan tungo sa kabutihang panlahat.
130
Wala nang hihigit pa sa uri ng trabahong puwedeng pasukin o makuha ng isang tao kung ito
ay tumutugon sa pangangailangan ng industriya. Mahalaga ring ito ay naaayon sa moral na
batayan ng paggawa at sa iyong hilig, talento at kakayahan.
Ang mga kurso o track ay tumutugon sa programa ng pamahalaan, maging ito ay
akademiko, teknikal-bokasyonal, sa larangan ng sining, palakasan at paghahanap-buhay.
1. Ano ang inaasahan sa isang mag-aaral pagkatapos ng labindalawang taon ng pag-aaral?

2. Ano ang ipinapahayag ni Pope John Paul II sa Encyclical Laborem Exercens?
F. Paglinang sa Kabihasahan Sumulat ng isang sanaysay na mayroong lima o higit pang pangungusap tungkol sa mithiin sa
(Tungo sa Formative buhay. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
Assessment)
Kraytirya:
 Nilalaman – 45 %
 Kaugnayan sa tema – 30%
 Paggamit ng salita – 25%
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Sumulat ng isang maikling pagninilay sa iyong notbuk. (gawin sa loob ng 5 minuto)
araw-araw na buhay (Reflective Approach)
1. Handa ka na bang isabuhay ang iyong pagkatuto sa pagiging produktibong kabahagi at

Tungo sa kaunlaran ng bansa?
2. May sapat ka na bang kaalaman tungkol trabahong may mataas na lokal at global demand
na angkop sa taglay na mga talento at kakayahan, pagpapahalaga at tunguhin?
H. Paglalahat sa aralin Mahalagang isaalang-alang sa pagpili ng track o kursong kukunin sa Senior High School
ang potensyal na pagtugon nito sa pangangailangan ng industriya. Mahalaga ring ito ay
naaayon sa moral na batayan ng paggawa at sa iyong hilig, talento at kakayahan.
131
I. Pagtataya ng Aralin Bumuo ng profile ng mga trabahong mataas ang local at global demand na angkop sa taglay
mong talento, mga kasanayan, pagpapahalaga at mithiin. (gawin sa loob ng 10 minuto)
132
Kraytirya Lubos na Kasiya-siya (2) Hindi Kasiya-
Kasiya-siya (3) siya (1)
Ang mga trabahong isinulat ay
ayon sa pinakahuling listahan
mula sa DOLE.
Ang taglay na talento at
kakayahan ay ayon sa
trabahong pinili.
Ang mga pagpapahalagang
kailangan ay ayon sa moral na
batayan ng paggawa.
Ang mga mithiing isasabuhay
ay makatotohanan at akma sa
trabahong pinili.
Ang mga hakbang na
isasakilos ay akma sa
trabahong pinili ayon sa
talento at kakayahang taglay.
Ang trabahong pinili ay tugma
sa panawagan ng bansa
bilang pagtugon sa kaunlarang
inaasam ng lipunan.
J. Karagdagang gawain para Basahin at pag-aralan ang paksang may kinalaman sa Paghahanda sa Minimithing Uri ng
sa takdang-aralin at Pamumuhay sa LM mga pahina 328 – 335. Ihanda ang sarili sa talakayan kinabukasan
remediation
IV. Mga Tala
V. Pagninilay
133
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.
pang gawain para sa
remediation
aralin?

magpapatuloy sa
remediation?

nakatulong?

at superbisor?
134
G. Anong kagamitang panturo
ko guro?
135
DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/Antas 9
UNANG ARAW
I. Layunin
A. Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa mabuting pagpili at
halaga nito sa pagpili ng kurso o negosyo, konsepto ng career exploration at ang halaga ng
pagpili ng track at stream sa senior high school bilang unang hakbang sa pagkakamit ng
minimithing uri ng pamumuhay.
B. Pamantayan sa Pagganap Nakapagpapasya ang mag-aaral ng kursong akademiko o teknikal-bokasyonal, negosyo o

hanapbuhay na ayon sa sariling kagustuhan at angkop sa mga pansariling salik at lokal at
global demand.
C. Mga kasanayan sa Naipaliliwanag ang kahalagahan ng sistematikong pagpili ng kursong akademiko o teknikal-
Pagkatuto. Isulat ang code bokasyonal, negosyo o hanapbuhay.
ng bawat kasanayan a. Nailalahad ang mga hakbang na ginagawa kaugnay ng pagpili ng kurso o negosyo.
b. Nauunawaan ang kahalagahan ng paghahanda sa pagpili ng kurso o negosyo.
c. Nakapagbabahagi ng mga hakbang na ginagawa sa pagpili ng kurso o negosyo.
EsP9PK-IVg-16.1
II. Nilalaman Modyul 16: Paghahanda sa Minimithing Uri ng Pamumuhay

A. Sanggunian

Guro
136
Pang-Mag-aaral
Resource
B. Iba pang Kagamitang Panturong Biswal: LCD projector, laptop, speaker, video
Panturo https://www.youtube.com/watch?v=uqZiIO0YI7Y; http://www.dole.gov.ph.;
http://www.careerattraction.com/wp-content/uploads/2013/09/Career-Crossroads.jpg
III.Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang A. Isa-isahin ang mga Track o Strand ng pinaunlad na Kurikulum ng Batayang Edukasyon ng
aralin at pagsisimula ng K to 12 at mga trabahong maaaring pasukan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective
bagong aralin. Approach)
B. Pasagutan ang Paunang Pagtataya sa notbuk. (gawin sa loob ng 10 minuto)
1. Isaayos ang sumusunod na hakbang sa pagplaplano ng karera o uri ng buhay na minimithi.

Lagyan ng bilang ang patlang kung saan ang 1-ang unang hakbang na dapat isagawa at 5-
naman ang huli.
____ Magsiyasat tungkol sa mga kursong akademiko, teknikal-bokasyunal o negosyong
naaayon sa iyong natuklasan tungkol sa pansariling salik sa pagpili ng kurso o negosyo.
Magtala ng isa o limang maaaring pamilian.
____ Kilalanin ang mga pansariling salik sa pagpili ng kurso o negosyo.
____ Pumili ng kursong sa iyong palagay ay pinakamabuti para sa iyo.
137
____ Tingnan ang ginawang talaan ng mga pamimiliang kurso o negosyo at magkalap ng mga
napapanahon at angkop na impormasyon tungkol sa mga napiling kurso o negosyo
____ Magtakda ng mga mithiin – short-term at long-term goal.
2. Tukuyin kung ang organisasyong inilalarawan sa bawat anekdota ay isang flat o tall
organization. Iguhit ang ( ) sa patlang kung ito ay flat organization at ( ) kung ito ay tall
organization. Gamiting batayan o reference ang sumusunod na larawan:
______1. Ang Microsoft Corporation ay itinatag ni Bill Gates noong 1975. Isang halimbawa ng
bagong istruktura ng organisasyon ang Microsoft. Binibigyang halaga dito ang
pagiging produktibo ng mga manggagawang may natatanging kasanayan sa
teknolohiya. Hindi mahalaga dito ang posisyon o ranggo. Ang mga manggagawa
ay tinitingnan bilang mas mahalaga kaysa sa mga tagapangasiwa at mga
tagapamanihala sa organisasyon.
______2. Ang kompanyang Starbucks ay kabilang sa top 100 industries sa daigdig. Isa sa
sekreto ng kanilang tagumpay ang kanilang pagbibigay ng higit na mataas na
pasahod para sa kanilang mga manggagawa. Binibigyan din sila ng pagkakataong
magmay-ari ng shares o stocks. Tila kasosyo kung ituring ang mga manggagawa
rito.
138
_______3. Ang Kagawaran ng Edukasyon ay isang uri ng organisasyong kung saan dahil sa
napakalaking bilang ng mga kasapi nito ay nangangailangan ng higit na maraming
namamahala at tagapangasiwa sa iba’t ibang Rehiyon at Siyudad.
_______ 4. Ang Trumphet Manufacturing Firm ay isang pagawaan ng mga instrumento para
sa mga banda. Ang kompanya ay may iba’t ibang sangay at units.Bawat isa ay
may division heads at unit heads. Ang unit heads ay under sa mga division heads.
Bawat division at unit ay may kanya-kanyang gawain at tungkullin.
Pinangangasiwaan naman ng isang supervisor ang bawat grupo ng division sa
ilalim ng isang area.
a. Ang steady state – ito ay ang career path na nangangailangan ng panghabambuhay na
pananatili sa isang trabaho lamang at patuloy na paglago ng kaalaman at kasanayan
sa karerang ito. Ang larangan ng medisina, dental, pag-iinhinyero at pag-aabogado ay
madalas na matukoy bilang mga steady state na career path.
b. Ang linear – ito ay nangangahulugan ng patuloy na pag-angat o pagtaas, kung saan
mayroon ding patuloy na pagtaas ng posisyon, kapangyarihan, responsibilidad sa
gawain ng ibang manggagawa sa kompanya at kinikita. Ang mga managers at mga
politiko ay karaniwang tumatahak sa linear na career path.
c. Ang transitory – ito ay nagpapakita ng madalas na pagbabago. Ang sumusunod sa
transitory career path ay karaniwang naghahanap ng sari-saring karanasan at hindi
nagpapatali sa isang pinapasukan lamang. Hindi rin sila naghahangad ng pag-angat sa
posisyon o ng higit na malaking kikitain.
d. Ang spiral – ito ay nangangahulugan ng regular na pagbabago, kadalasan ay sa loob
ng lima o pitong taon. Ang direksyon nito ay madalas nagsisimula nang pahalang o
lateral o pababa. Ang isang business executive na nagpasyang magturo, ang
abogadong naging doktor ng medisina o ang isang dentista na muling nag-aral para
maging nurse ay masasabing tumatahak sa spiral career path.
139
3. Basahin ang paglalarawan sa iba’t ibang uri ng career path sa kahon sa itaas. Punan ang
mga patlang ng titik ng angkop na uri ng career path na isinalarawan o iginuhit sa bawat
bilang.
aralin at pagganyak Naipaliliwanag ang kahalagahan ng sistematikong pagpili ng kursong akademiko o teknikal-
bokasyonal, negosyo o hanapbuhay
1. Nailalahad ang mga hakbang na ginagawa kaugnay ng pagpili ng kurso o negosyo.
2. Nauunawaan ang kahalagahan ng paghahanda sa pagpili ng kurso o negosyo.
3. Nakapagbabahagi ng mga hakbang na ginagawa sa pagpili ng kurso o negosyo.
EsP9PK-IVg-16.1
B. Magpaskil ng larawan ng isang taong nakatayo sa gitna ng sangang daan (Crossroad).

(gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
140
http://www.careerattraction.com/wp-content/uploads/2013/09/Career-Crossroads.jpg
Pumili ng ilang mag-aaral na magbabahagi ng kanilang kasagutan mula sa mga tanong sa
ibaba:
1. Ano ang ipinahihiwatig sa larawan?
2. Anong mahahalagang pagpapasyang iyong isasagawa sa Junior High School?
C. Pag-uugnay ng mga Pangkatin ang mga mag-aaral sa limang grupo at magsagawa ng brainstorming ang bawat
halimbawa sa bagong aralin pangkat ukol sa mga tanong sa ibaba. Isulat ang kasagutan sa isang ladder web. (gawin sa
loob ng 10 minuto) (Collaborative Approach)
Ano-ano ang mga hakbang na ginawa mo kaugnay ng pagpili ng kurso o negosyo?
Pag-usapan at sagutan ng bawat kasapi ng grupo ang sumusunod na tanong:
141
1. Nakatulong ba ang mga hakbang na ito sa iyong pagpapasya kaugnay ng pagpili sa
kursong pag-aaralan o negosyong itatatag? Sa paanong paraan?
2. Sa iyong palagay, sapat na ba ang iyong mga naging paghahanda upang makagawa ng
mabuting pasya? Patunayan.
3. May mga gawain bang isinasagawa ang pamunuan ng paaralan upang tulungan ka sa
iyong pagpapasya?
D. Pagtalakay ng bagong Magkaroon ng pag-uulat, talakayan at paglilinaw hinggil sa ulat ng bawat pangkat ukol sa
konsepto at paglalahad ng hakbang na ginawa sa pagpili ng kurso o negosyo. (gawin sa loob ng 10 minuto)
bagong kasanayan #1 (Collaborative Approach)
E. Pagtalakay ng bagong Ipanood ang Did You Know 2016 ni Jose Esteves. Pagkatapos ay sagutin ang tanong sa
konsepto at paglalahad ng ibaba: (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
bagong kasanayan #2 Ano-ano ang mga inaasahang pagbabago sa hinaharap sa teknolohiya, lalo na sa larangan ng
paghahatid ng impormasyon? https://www.youtube.com/watch?v=uqZiIO0YI7Y
F. Paglinang sa Kabihasahan Ipaliwanag ang kasagutan sa tanong. Isulat sa iyong notbuk. (gawin sa loob ng 5 minuto)
(Tungo sa Formative (Reflective Approach)
Assessment) 1. Bakit mahalaga ng paghandaan ang pagpili ng kursong akademiko o teknikal-bokasyunal,
negosyo o hanapbuhay?
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Tapusin ang mga sinimulang pangungusap. Isulat sa notbuk ang kasagutan. Piliin mula sa
araw-araw na buhay dalawang naunang hindi tapos na mga pangungusap ang mas mabilis mong nasagutan.
Ipaliwanag. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective/Constructivist Approach)
Ipinapalagay ko na ako ay magtatagumpay…

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
142
____________________________________________________________________
Ang aking pinapangarap na trabaho ay…

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Sapagkat …
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
H. Paglalahat sa aralin Mahalagang nauunawaan ang kahalagahan ng sistematikong pagpili ng kursong

akademiko o teknikal-bokasyonal, negosyo o hanapbuhay ng sa gayon ay mapaghandaan at
malinang ng tao ang kanyang kakayahan.
I. Pagtataya ng Aralin Gumawa ng maikling sanaysay na binubuo ng 5 o higit pang pangungusap ukol sa tanong sa
ibaba. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
Sa iyong palagay, may sapat ka na bang kaalaman upang matukoy kung ikaw ay
magtatagumpay sa kurso o negosyong pipilin mo balang araw? Ipaliwanag.
Nilalaman– 40%
Kaugnayan sa Tanong – 30%
Paggamit ng salita – 20%
J. Karagdagang gawain para sa Magtala ng limang pampropesyonal at limang pang-skilled worker na trabahong in-demand sa
takdang-aralin at remediation sumusunod na tsart. Maaaring konsultahin ang talaan sa Modyul 15. Maaari ring magtungo sa
143
http://www.dole.gov.ph. Piliin sa ilalim ng Projects and Employment Guide for Students and
Job Seekers. Mababasa rito ang talaan ng mga local in-demand jobs sa ilalim ng Labor Market
Information.
Isulat ang mga hinihinging kasanayan para sa mga trabahong ito. May dalawang paraan
upang magsaliksik at mapunan ang tsart na ito. Una ay sa pamamagitan ng pagsasaliksik sa
internet. Pangunahin ang sumusunod na website:
http://online.onetcenter.org/gen%5Fcrosswalk%5Fpage
1. Pumunta sa website ng onecenter.org.
2. Piliin ang Crosswalk page.
3. Piliin ang DOT o Dictionary of Occupational Titles.
4. I key-in ang nais na trabaho.
5. Piliin ang tamang occupational title sa listahan.
Ang ikalawang paraan ay sa pamamagitan ng classified ads ng mga pahayagan sa
pakikipagpanayam sa mga taong may ganitong hanapbuhay o negosyo at sa
pakikipagpanayam sa tagapayo o guidance counselor ng paaralan.
MgaTrabahong In-Demand. Kinakailangang

Kasanayan/Kakayahan
Propesyonal (Mga trabahong nangangailangan ng
lisensiya, pagtatapos sa 4-6 taong kursong
akademiko)
1.
2.
3.
4.
5.
Skilled Worker (Mga trabahong nangangailangan
ng specialized skills na hindi nangangailangan ng
144
mataas na akademikong pag-aaral, maaaring
nangangailangan ng teknikal-bokasyunal na
pagsasanay)
1.
2.
3.
4.
5.
IV. MgaTala
V. Pagninilay
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.
pang gawain para sa
remediation
aralin?

magpapatuloy sa
remediation?
145
nakatulong?

at superbisor?

ko guro?
146
IKALAWANG ARAW
I. Layunin

global demand.
C. Mga kasanayan sa Nasusuri ang pagkakatugma ng pamimiliang track at stream sa senior high school sa
Pagkatuto. Isulat ang code ng kanyang mga pansariling salik, sa ninanais na negosyo o hanapbuhay at sa inaasahang
bawat kasanayan lokal at global demand sa hinaharap.
a. Nilalahad ang mga kasanayan/kakayahang kailangan sa mga trabahong in-demand.
b. Nauunawaan ang tugmang career path sa napiling track at stream sa Senior High School.
c. Napapahalagahan ang pagpili ng tugmang career path sa napiling track at stream sa Senior
High School. EsP9PK-IVg-16.2

A. Sanggunian

Guro
147
Pang-Mag-aaral
Resource
B. Iba pang Kagamitang Panturong Biswal: Manila paper, marker, https://aos.iacpublishinglabs.com/question/aq/700px-

Panturo 394px/history-of-square-root_0bb2a873-7d74-4465-92be-
e8109460c3a7.jpg?domain=cx.aos.ask.com;
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Science-symbol-2.svg/2000px-
Science-symbol-2.svg.png;
https://www.tcc.edu/uploads/images/pages/programs/icons/engineering-icon.png;
http://3.bp.blogspot.com/-
YFPIfvj7h0M/U6OD1EglnOI/AAAAAAAACdY/VEqw1DlqTy4/s1600/technology44-743413.png;
http://study.com/cimages/course-image/intro-to-business-syllabus-resource-lesson-
plans_138757_large.jpg; http://www.eslgold.com/business/img35.jpg;
http://www.bullhorn.com/uk/wp-content/uploads/sites/2/2015/11/BUSINESS-2.jpg;
http://hdfs.missouri.edu/images/ug/CDE.jpg;
https://www.spineuniverse.com/sites/default/files/lead-images/article/12185-
psychologist25737935_m.jpg;
https://www.tcc.edu/uploads/images/pages/programs/transfer/social-sciences-degree.jpg;
http://www.accreditedschoolsonline.org/wp-content/uploads/2013/12/MAJORS_online-
degrees-social-science-475x446.jpg;
http://www.lcf.org.ph/images/stories/aboitiz%20sses%20techvoc%201%20lowres.jpg;
http://manila.coconuts.co/sites/manila.coconuts.co/files/styles/article_header/public/field/image
148
/techvoc.png; http://newsinfo.inquirer.net/files/2015/06/baking.jpg;
http://metrocebu.com.ph/wp-content/uploads/2015/02/training.jpg
III.Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang A. Gamit ang Fish Bowl, pabunutin ang mga mag-aaral ng mga hakbang kaugnay ng
aralin at pagsisimula ng paghahanda sa kurso, trabaho o negosyong minimithi mo sa buhay at ipaliwanag ito.
bagong aralin. 1. Pagkilala sa mga pansariling salik sa pagpili ng kurso o negosyo.
2. Pagtatakda ng Mithiin.
3. Paggawa ng Action Planning at Goal Setting Chart
4. Pagbuo ng Personal na Misyon sa Buhay.
5. Pagsusuri ng Key Employment Generators.
aralin at pagganyak Nasusuri ang pagkakatugma ng pamimiliang track at stream sa Senior High School sa
kanyang mga pansariling salik, sa ninanais na negosyo o hanapbuhay at sa inaasahang
lokal at global demand sa hinaharap.
1. Nilalahad ang mga kasanayan/kakayahang kailangan sa mga trabahong in-demand.
2. Nauunawaan ang tugmang career path sa napiling track at stream sa Senior High School.
3. Napapahalagahan ang pagpili ng tugmang career path sa napiling track at stream sa Senior
High School. EsP9PK-IVg-16.2
B. Pangkatin ang klase sa apat na grupo at isagawa ang larong 4 pic 1 word. Sundin ang
direksyon sa ibaba:
1. Ang guro ay magpapakita ng apat larawan na tungkol sa mga tracks na maaaring piliin
pagdating ng Senior High School.
2. Ang bawat grupo ay maaaring humula kung anong salita ang ipinapakita sa larawan gamit
ang show me board.
3. Mayroong isang minuto para hulaan ng bawat grupo ang salita.
149
4. Ang grupong tumama ang hula ay magkakaroon ng puntos at ang may pinakamaraming
puntos pagkatapos ng laro ang tatanghaling panalo.
https://aos.iacpublishinglabs.com/question/aq/700px-394px/history-of-square-root_0bb2a873-
7d74-4465-92be-e8109460c3a7.jpg?domain=cx.aos.ask.com;
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Science-symbol-2.svg/2000px-
Science-symbol-2.svg.png;
https://www.tcc.edu/uploads/images/pages/programs/icons/engineering-icon.png;
http://3.bp.blogspot.com/-
YFPIfvj7h0M/U6OD1EglnOI/AAAAAAAACdY/VEqw1DlqTy4/s1600/technology44-743413.png;
http://study.com/cimages/course-image/intro-to-business-syllabus-resource-lesson-
plans_138757_large.jpg; http://www.eslgold.com/business/img35.jpg;
http://www.bullhorn.com/uk/wp-content/uploads/sites/2/2015/11/BUSINESS-2.jpg;
http://hdfs.missouri.edu/images/ug/CDE.jpg
150
https://www.spineuniverse.com/sites/default/files/lead-images/article/12185-
psychologist25737935_m.jpg;
https://www.tcc.edu/uploads/images/pages/programs/transfer/social-sciences-degree.jpg;
http://www.accreditedschoolsonline.org/wp-content/uploads/2013/12/MAJORS_online-
degrees-social-science-475x446.jpg;
http://www.lcf.org.ph/images/stories/aboitiz%20sses%20techvoc%201%20lowres.jpg;
http://manila.coconuts.co/sites/manila.coconuts.co/files/styles/article_header/public/field/image
/techvoc.png; http://newsinfo.inquirer.net/files/2015/06/baking.jpg;
http://metrocebu.com.ph/wp-content/uploads/2015/02/training.jpg
C. Pag-uugnay ng mga A. Mula sa isinagawang takdang aralin, pangkatin ang mga mag-aaral sa apat na grupo at
halimbawa sa bagong aralin magtala ng limang pampropesyonal at limang pang-skilled worker na trabahong in-demand.
Gawing gabay ang tsart sa ibaba. Pumili ng lider na mag-uulat. Sa tulong ng guro
magkaroon ng talakayan at paglilinaw ukol sa paksa.(gawin sa loob ng 5 minuto)
(Collaborative/Reflective Approach)
151
Kinakailangang
MgaTrabahong In-Demand.
Kasanayan/Kakayahan
Propesyonal (Mga trabahong nangangailangan ng
lisensiya, pagtatapos sa 4-6 taong kursong
akademiko)
1.
2.
3.
4.
5.
Skilled Worker (Mga trabahong nangangailangan
ng specialized skills na hindi nangangailangan ng
mataas na akademikong pag-aaral, maaaring
nangangailangan ng teknikal-bokasyunal na
pagsasanay)
1.
2.
3.
4.
5.
D. Pagtalakay ng bagong Ipabasa nang tahimik sa klase ang sanaysay at talakayin ang pagbabago ng istruktura ng
konsepto at paglalahad ng organisasyon. Tumawag ng ilang mag-aaral upang sagutin ang mga tanong sa ibaba:
bagong kasanayan #1 (gawin sa loob ng 5 minuto) (Constructivist Approach)
Isa sa mahalagang pagbabago sa mundo ng paggawa ay ang pagkakaroon ng

tinatawag na lean and mean o flat na istruktura ng organisasyon. Sa ganitong istruktura ng
organisasyon, nababawasan ang bilang ng mga namamahala at nadaragdagan naman ang
152
bilang ng mga manggagawa. Isa sa mahalagang implikasyon nito ang pagkakaroon ng mas
mataas na pangangailangan sa mga manggagawang may mataas na kasanayan. Ang
kinakailangang skilled workers o manggagawa sa ngayon ay hinahanapan ng sumusunod na
kasanayahan: pangunahin o batayang kasanayan (Basic Skills), kasanayan sa teknolohiya,
Organizational Skills at mga tinatawag na Company Specific Skills.
Basic Skills: Kabilang dito ang mga pangunahing akademikong kasanayan tulad ng pagbasa,
pagsulat at pagtutuos. Mahalaga ang kasanayan sa pagbasa dahil sa ang mga manggagawa
sa ngayon ay kinakailangang gumamit ng impormasyon sa computer terminals, forms, charts,
instructions, manuals at iba pang impormasyong nakalathala o naka-display. Mahalaga ang
kasanayan sa pagtutuos o computational skills sa pagsasaayos at paghahanda ng mga datos
para sa pagsusuri at paglutas ng mga suliranin. Ang pagsulat ay mahalagang bahagi ng
pakikipagtalastasan o komunikasyon sa loob at labas ng organisasyon. Higit sa lahat
mahalaga ang kasanayang ito sa pagbubuo ng isang maaasahan at permanenteng data base.
Technical Skills: Ang computer skills ay maaaring maging isang pangunahing kailangan o
baseline requirements sa maraming trabaho sa hinaharap. Ang mga manggagawa sa ngayon
ay gumagamit ng patuloy na nagbabagong teknolohiya sa pakikipagtalastasan, pagkuha at
paggamit ng impormasyon at sa industriya o produksiyon. Bunga ito ng pagpili ng industriyang
gamitin ang makabagong teknolohiya upang pataasin ang kahusayan at pabilisin ang
produksiyon at pagandahin ang kalidad ng produkto. Hangad din ng maraming industriya sa
ngayon na makaangat sa mga karibal na industriya sa pamamagitan ng kakaiba at mas
makabagong paraan ng pagbibigay ng serbisyo. Dahil nga tumataas ang kasanayang
kailangan habang patuloy na nagbabago at nagiging mas mataas ang teknolohiya, kailangan
din ang patuloy na pagsasanay ng mga manggagawa. Kaya nga sa bawat upgrade ng mga
teknolohiya, kailangan din ang upgrade sa kasanayan ng mga manggagawa. Karaniwang
tinutustusan ang mga pagsasanay na ito ng mga industriya, ngunit ang bagong pananaw sa
paggawa ay nagdidikta na tungkulin ng bawat manggagawa ang patuloy na paglago ng
kanyang kasanayan.
153
Organizational Skills: Ang mga pagbabago sa istruktura at pamamahala ng mga organisasyon
gayon din ang mga pagbabago sa ugnayan sa pagitan ng manggagawa at mga tagatangkilik o
customer, ay nangangailangan din ng mga karagdagang kasanayan sa mga manggagawa.
Kabilang na rito ang kasanayan sa pakikipagtalastasan, pagsusuri at pagsisiyasat, paglutas ng
mga suliranin at pagkamalikhain. Kailangan din ang kakayahan sa pakikipagkasundo at
panghihikayat at pamamahala ng sarili. Sa nagbabagong istruktura ng organisasyon ang mga
manggagawa o mga empleyado na wala sa posisyong namamahala o nangangasiwa ay
nakikibahagi sa mga pagpupulong upang pag-usapan ang mga suliranin kaugnay ng gawain
kung kaya’t mahalaga ang mga kasanayan at kakayahang nabanggit.
Company Specific Skills: Dahil sa patuloy na tumataas at nagbabagong teknolohiya,

nagbabagong merkado at dumaraming katunggali, ang mga kompanya o industriya ay
napipilitang gumawa ng sariling mga inobasyon, pagbutihin at gawing napapanahon ang mga
produkto at serbisyo at magbigay ng tuon sa patuloy na pagpapaunlad ng proseso ng
paggawa. Bunga nito ay patuloy din ang pagsasanay ng mga empleyado at manggawa upang
matugunan ang mga hinihinging kasanayan na angkop at partikular lamang sa mga inobasyon
na ginagawa ng kompanya o industriya.
Mga tanong:
1. Sa ngayon ba ay may mga tinataglay o nililinang ka ng kakayahan bilang isang skilled
worker?
2. Ano ang implikasyon nito sa paghahandang kailangan mong gawin para sa mundo ng
paggawa bilang isang propesyonal, skilled worker o negosyante? Ipaliwanag
E. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang mga mag-aaral sa apat na grupo. Ipabasa ang sanaysay ni Professor Michael
konsepto at paglalahad ng Driver tungkol sa career paths. Bawat isang miyembro ay pipili ng career path na nais niya.
bagong kasanayan #2 Ipabasa ang tanong sa ibaba at isulat sa Manila paper ang sagot. Pumili ng lider na mag-uulat
ng natapos na gawain. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Collaborative/Reflective Approach)
154
Pinag-aralan ni Professor Michael Driver ng Graduate School for Business ng University
of Southern California ang career development ng mga mamamayan doon. Sa kanyang
naging pag-aaral, natukoy niya at nailawaran ang iba’t ibang uri ng career paths. Nagkakaiba-
iba ang mga career paths na ito ayon sa sumusunod na kraytirya: bilang ng naging trabaho,
posisyon o pagbabago sa buhay; direksyon na tinatahak ng karera; at ang pagitan ng panahon
ng mga pagpapalit o pagbabago sa karera. Ang mga career paths na natukoy ay ang steady
state, linear, transitory at spiral.
Ang steady state – ito ay ang career path na nangangailangan ng panghabambuhay na

pananatili sa isang trabaho lamang at patuloy na paglago ng kaalaman at kasanayan sa
karerang ito. Ang larangan ng medisina, pagdedentista, pag-iinhinyero at pag-aabogado ay
madalas na matukoy bilang mga steady state na career path.
Ang linear – ito ay nangangahulugan ng patuloy na pag-angat o pagtaas, kung saan mayroon
ding patuloy na pagtaas ng posisyon, kapangyarihan, responsibilidad sa gawain ng ibang
manggagawa sa kompanya at kinikita. Ang mga managers at mga politiko ay karaniwang
tumatahak sa linear na career path.
.
Ang transitory – ito ay nagpapakita ng madalas na pagbabago. Ang sumusunod sa transitory
career path ay karaniwang naghahanap ng sari-saring karanasan at hindi nagpapatali sa isang
pinapasukan lamang. Hindi rin sila naghahangad ng pag-angat sa posisyon o ng higit na
malaking kikitain.
Ang spiral – ito ay nangangahulugan ng regular na pagbabago, kadalasan ay sa loob ng lima

o pitong taon. Ang direksyon nito ay madalas nagsisimula nang pahalang o lateral o pababa.
Ang isang business executive na nagpasyang magturo, ang abogadong naging doktor ng
medisina, o ang isang dentista na muling nag-aral para maging nurse ay masasabing
tumatahak sa spiral career path.
155
Ang sumusunod na paglalarawan ay mas epektibong nagpapakita ng pagkakaiba-iba ng
mga career path na ito.
Tanong:
1. Sa iyong palagay, anong career path ang higit na makatutulong sa pagkakamit ng iyong
minimithing karera o uri ng pamumuhay?
F. Paglinang sa Kabihasahan Sagutan ang tanong sa iyong notbuk. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Constructivist
Assessment) 1. Ano ang career path? Bakit ito mahalaga?
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Basahin at suriin ang sumusunod na anekdota. Sagutan sa iyong notbuk ang mga tanong
araw-araw na buhay sa ibaba. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
1. Si Lorna ay dating isang licensed vocational nurse (o practical nurse) sa Amerika. Matapos
ang dalawang taon sa trabahong ito ay muli siyang bumalik ng Pilipinas at nag-aral upang
maging isang registered nurse. Nagtrabaho siya sa Pilipinas ng mahigit tatlong taon bilang
isang Operating Room Nurse bago muling nagbalik sa Amerika. Doon nag-aral siya ng M.S.
Nursing sa loob ng dalawang taon habang nagtratrabaho sa isang ospital doon. Sa ngayon,
si Lorna ay isang Nursing Instructor sa Anderson University. Binabalak niyang kumuha
156
naman ng Masters Degree sa Business dahil balak nitong magtayo ng isang nursing home
matapos magretiro sa pagtuturo sa edad na 50 taon.
2. Nag-aral si Fidel ng Business and Finance sa isang kilalang paaralan sa Maynila. Nagtapos
siya nang may pinakamataas na karangalan sa kanilang klase. Madali rin siyang nakakuha
ng isang scholarship sa isang sikat na unibersidad sa Inglatera. Matapos ang dalawang
taon ng pag-aaral ay umuwi ng bansa si Fidel. Bagama’t walang karanasan sa trabaho,
agad siyang natanggap bilang isang executive assistant sa isang malaking insurance
company. Matapos nito ay nagtungo siyang muli sa Europa at doon nagtrabaho sa isang
investment bank na pag-aari ng Pilipinas. Naging mabilis ang pag-angat sa puwesto ni Fidel
bunga na rin ng kanyang kahusayan, pagtitiyaga at pagsisikap na matutuhan ang lahat ng
bagay tungkol sa pagbabangko, pamumuhunan at pagnenegosyo. Sa ngayon siya na ang
nagpapatakbo o CEO ng isa sa pinakamalaking kompanya sa Asya.
Mga tanong:
1. Ano ang pagkakaiba ng tinahak na career path nina Lorna at Fidel? Ipaliwanag.
2. Sa iyong palagay, sino sa kanilang dalawa ang naging higit na matagumpay? Bakit?
3. Para sa iyo, ano ba ang sukatan ng pagtatagumpay? Ipaliwanag.
4. Paano nakatutulong ang pag-aaral at pagsasanay upang matamo natin ang uri ng buhay na
pinapangarap?
5. Kung iguguhit mo ang career path nina Lorna at Fidel, ano ang magiging anyo nito? Iguhit
ang paglalarawan nito.
H. Paglalahat sa aralin Ang pagpili ng track o stream sa Senior High School ay isa sa mga bagay na dapat
alamin upang magkaroon ng maayos na career path na naaayon sa iyong gusto at kakayahan.
Ang career path na ito ang magiging gabay mo sa minimithing buhay sa hinaharap.
I. Pagtataya ng Aralin Suriin ang sumusunod na career path. Magbigay ng halimbawang trabaho sa bawat career
path. (2 pts. ang bawat sagot) (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
157
Steady State-
Linear-
Transitory-
Spiral-
J. Karagdagang gawain para sa Basahin ang Modyul 16 ng EsP 9 p. 284-289. Itala ng mga mag-aaral ang mga konseptong
takdang-aralin at remediation matatagpuan sa babasahin.
IV. MgaTala
V. Pagninilay
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.


magpapatuloy sa
remediation?

158
nakatulong?

at superbisor?

ko guro?
159
IKATLONG ARAW
I. Layunin

global demand.
C. Mga kasanayan sa Napangangatuwiranan na:

Pagkatuto. Isulat ang code ng Mahalaga ang pagtutugma ng pansariling salik sa lokal at global demand upang makamit
bawat kasanayan ang mga itinakdang tunguhin tungo sa pagpapaunlad ng sarili at pakikibahagi sa lipunan
Ang pagkamit ng mithiin sa buhay ay nagsisimula sa mabuting pagpili ng track at stream sa
Senior High School bilang paghahanda sa kurso o trabaho; ang mabuting pagpili ay
ginagamitan ng mga hakbang sa paggawa ng mabuting pasya.
a. Nakalilikha ng poster na nagpapakita ng mithiin sa buhay.
b. Natutukoy ang kasanayan sa ika-21 na siglo na dapat taglayin upang matamo ang mithiin
sa buhay.
c. Naisasabuhay ang mga salik sa paghahanda sa minimithing uri ng pamumuhay.
EsP9PK-IVh-16.3

A. Sanggunian
160
Guro

Pang-Mag-aaral
Resource
B. Iba pang Kagamitang Panturong Biswal: LCD projector, laptop, speaker, video
Panturo https://www.youtube.com/watch?v=akc1a-dEUkA
https://pbs.twimg.com/media/CAcl2EfU8AA0Wa5.png:large
III.Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang A. Ipakita ang larawan ng bawat career path na tinutukoy ni Professor Michael Driver.
aralin at pagsisimula ng Tumawag ng ilang mag-aaral at ipaliwanag ito.
bagong aralin.
161
aralin at pagganyak Napangangatuwiranan na:
Mahalaga ang pagtutugma ng pansariling salik sa lokal at global demand upang
makamit ang mga itinakdang tunguhin tungo sa pagpapaunlad ng sarili at pakikibahagi sa
lipunan. Ang pagkamit ng mithiin sa buhay ay nagsisimula sa mabuting pagpili ng track at
stream sa Senior High School bilang paghahanda sa kurso o trabaho; ang mabuting pagpili
ay ginagamitan ng mga hakbang sa paggawa ng mabuting pasya.
1. Nakalilikha ng poster na nagpapakita ng mithiin sa buhay.
2. Natutukoy ang kasanayan sa ika-21 na siglo na dapat taglayin upang matamo ang mithiin
sa buhay.
3. Naisasabuhay ang mga salik sa paghahanda sa minimithing uri ng pamumuhay. EsP9PK-
IVh-16.3
B. Ipasuri ang larawan. Sabihin ang mensaheng nais iparating nito. (gawin sa loob ng 5
minuto) (Reflective Approach)
162
https://pbs.twimg.com/media/CAcl2EfU8AA0Wa5.png:large
C. Pag-uugnay ng mga A. Ipanood and short video na Live your Dreams – Best Motivational Video 2016 na maaaring
halimbawa sa bagong aralin panoorin sa https://www.youtube.com/watch?v=akc1a-dEUkA (gawin sa loob ng 10
at pagganyak. minuto) (Reflective Approach)
Sagutan ang sumusunod na tanong:

1. Ano ang ipinapahiwatig ng iyong napanood?
2. Sino ang tinutukoy sa iyong napanood na magnanakaw ng pangarap?
3. Sa paanong paraan mo maaaring simulan ang iyong pangarap?
B. Ipalaro ang The Boat is Sinking upang makabuo ng apat na grupo.
D. Pagtalakay ng bagong Ipabasa sa bawat pangkat ang sanaysay tungkol sa paghahanda sa minimithing uri ng
konsepto at paglalahad ng pamumuhay.
bagong kasanayan #1 Unang pangkat - 21st Century Skills
Ikalawang pangkat - Pangarap at Personal Mission Statement
Ikatlong pangkat - Mithiin o Goal
Ikaapat na pangkat - Mga Hakbang sa Paggawa ng Mabuting Pasya
163
(gawin ito sa loob ng 10 minuto.) (Collaborative Approach)
Ayon sa Kagawaran ng Edukasyon, ang mga kinakailangan mo raw na kasanayan para

sa ika-21 siglo ay ang sumusunod: kasanayan sa pagkatuto at paggawa ng inobasyon
(Learning and Innovative Skills), nabibilang dito ang mapanuring pag-iisip (critical thinking),
pakikipagtalastasan (communication), pakikibahagi (collaboration) at pagkamalikhain
(creativity); kasanayan sa pagkalap at pagproseso ng impormasyon (information literacy),
media literacy at ICT literacy at life and career skills, kabilang dito ang pagiging bukas
(flexibility) at kakayahang makatugon sa mga pagbabago (adaptability), pagkukusa at disiplina
sa sarili (initiative and self-direction), kasanayan sa pakikipagkapwa at pakikibagay sa mga
taong mula sa iba’t ibang kultura (social & cross-cultural skills), pagiging produktibo at
mapanagutan (productivity and accountability), kakayahang mamuno at humawak ng
responsabilidad (leadership and responsibility). Kung pagbabatayan mo ang mga inaasahang
mga pagbabago sa malapit na hinaharap, ang pagtataglay ng mga kasanayang ito ang
magbibigay sa kabataang tulad mo ng pagkakataong maging matagumpay sa buhay balang-
araw.
Sinisikap ngayon ng Kagawaran ng Edukasyon na simulan ang pagsasanay mo sa 21st

century skills sa pamamagitan ng K to 12 Curriculum. Sa katunayan, ngayon pa lang ay
masusubok na ang kasanayan mo sa kakayahang magkalap at magproseso ng impormasyon,
pagiging mapanuri at pagiging mapanagutan. Sa ikasiyam na baitang o Grade 9 pa lang ay
dapat na pinag-iisipan mo na ang track at stream na iyong kukunin sa senior high school.
Paano ka pipili? Nagsisimula ang lahat sa pangarap. Ano ba ang pinapangarap mong
buhay sa hinaharap? Sabi nga ang lahat ng tagumpay ay nagsisimula sa pangarap. Sa iba
ang tagumpay ay maaaring ang pagkakaroon ng magandang trabaho o negosyo balang-araw.
Para naman sa iba, ang magkaroon ng masayang pamilya. Ang karamihan sa atin ay
nangangarap ng maginhawang buhay. Siyempre ang gusto nating lahat ay masayang buhay
ngayon at sa hinaharap. Nakalulungkot na ang iba ay nakokontento na sa pangangarap lang
at hindi na umahon sa kinasadlakang kahirapan. Ang iba naman ay naghahangad ng ginhawa
164
ngunit ayaw namang gumawa para makamit ito. Nais nila ay short cuts. Ayaw nila ng tuwid na
daan. Kaya nga karaniwan silang naliligaw ng landas. Gaano man katayog ang marating nila
hindi pa rin sila tunay na magiging masaya. Hindi ka tunay na magiging maligaya gaano ka
man kayaman o katanyag pagdating ng panahon kung hindi mo isinaalang-alang ang plano
ng Diyos para sa iyo. Bilang tao, ang katuparan ng ating pangarap ay nakatali sa ating
pinipiling bokasyon. Nakasalalay dito ang pagtatamo ng tunay na kaligayahan. Ang bokasyon
ay higit sa trabaho o propesyon o negosyo. Ang bokasyon ay kalagayan o gawain na naaayon
sa plano ng Diyos sa atin. Sabi nga ng iba, ito ang iyong calling sa buhay.
Kung malinaw na sa iyo ang pinapangarap mong buhay, mainam na mayroon kang
personal na pahayag ng misyon sa buhay. Isang mabuting giya o gabay sa ating mga
pagpapasya ang pagkakaroon ng pahayag ng personal na layunin sa buhay o personal
mission statement. Ayon nga kay Sean Covey sa kanyang aklat na The Seven Habits of
Highly Effective Teens, Begin with the end in mind. Kung sa simula pa lang ay alam na natin
ang gusto nating mangyari sa ating buhay, hindi na magiging mahirap para sa atin ang mga
mahahalagang pagpapasyang gagawin sa hinaharap. Ito ang kredo o paninindigan nating
mga prinsipyo kapag tayo ay dumaraan sa mga pagsubok sa buhay. Ayon pa kay Covey
(1998), ang pahayag ng personal na layunin sa buhay ay maihahalintulad sa isang punong
may malalim na ugat. Ito ay matatag at hindi mawawala, ngunit ito ay buhay at patuloy na
lumalago. Kailangan natin ang matibay na makakapitan upang malampasan ang ano mang
unos na dumarating sa ating buhay. Walang permanenteng bagay sa mundo. Lahat ay
nagbabago. Ang pahayag ng personal na misyon sa ating buhay ang titiyak na hindi tayo
bibitaw sa ating mga pangarap anong hirap man ang danasin upang makamit ito. Maaaring sa
pagtupad ng ating misyon ay marami tayong kailangang baguhin sa ating sarili, ngunit hindi
dapat magbago ang ating adhikain at prinsipyo sa buhay.
May pahayag ka na ng personal na layunin sa buhay kaya’t madali ka nang

makapagtatakda ng mga mithiin. Ano nga ba ang mithiin o goal at bakit ito mahalaga? May
dalawang uri ng mithiin, ang enabling o short term goal at ang long term goal. Ang mithiin ay
maihahalintulad sa isang balangkas na susundan upang mabuo ang pinapangarap na buhay.
165
Maaari rin itong ihalintulad sa mga baitang ng hagdan na aakyatin upang marating ang rurok
ng tagumpay. Ang tuktok nito o huling baitang ang long term goal at ang bawat baitang
naman ang short term goal. Ang pangarap natin sa buhay ang lugar na nais nating puntahan
at doon mamalagi. Ang mithiin ay maaaring pit stop lang sa karera ng buhay. Ang personal na
misyon sa buhay naman ang nagsisilbing GPS o global positioning system upang huwag
maligaw ng landas. Maraming pit stop sa karera ng buhay. Maraming hagdan na kailangang
akyatin bago makarating sa top floor. Walang elevator dito. Ang bawat pit stop ay
pinaghahandaan o kalkulado (well calculated) - pinaplano at pinagtratrabahuhan. Para ring
rock climbing ang pagtatakda ng mithiin sa buhay, pinag-aaralan ang mga batong maaaring
kapitan at tapakan. Hindi maaaring tuloy-tuloy ang pag-akyat, humihinto ka, nagpapahinga at
muling pinag-aaralan ang mga susunod na hakbang. Kaunting mali lang ay maaaring ikahulog
mo sa ibaba. Kaya nga mayroong safety line-ang personal mission statement mo. Sa
pamamagitan nito mahulog ka man hindi ka tuluyang bubulusok sa pinakaibaba at higit sa
lahat matutunton mo kung saan muli magsisimula.
Sa puntong ito, bilang mag-aaral maaaring ang long term goal mo ay makatapos ng
pag-aaral at makapagtrabaho o magkaroon ng negosyo. Nasa ikasiyam na baitang ka at
dapat nang pumili ng track at stream sa senior high school. Maaari mong ituring na enabling o
short-term goal ang makatapos ng junior high school at isa pang short term goal ang
makatapos naman ng senior high school. Mahalagang ngayon pa lang ay mapagpasyahan
mo na ang track at stream sa senior high school, habang may panahon ka pa upang
mapagnilayan ang ginawang pasya. Sa ganitong paraan, may isang taon ka pa para
paghandaan ang mga pagsasanay na gagawin sa track at stream na ito.
Sa pagpapasya, nararapat na gamitin mo ang iyong natutuhan tungkol sa paggawa ng

mabuting pasya. Balikan natin ang mga hakbang sa paggawa nito.
1. Magkalap ng kaalaman. Ang pagiging tama o mali ng isang pagpapasya ay nakasalalay sa

mga katotohanan. Ano nga ba ang mga impormasyong kailangan mong makalap kaugnay
ng pagpili ng track at stream sa senior high school? Una, dapat na lubos mo nang
166
nauunawan ang mga pansariling salik kaugnay ng pagtratrabaho o negosyo; ikalawa, ang
mga in-demand jobs pito hanggang sampung taon mula ngayon; ang pangarap o nais ng
iyong mga magulang para sa iyo; ang pinansyal na kakayahan ng iyong magulang; at ang
mga paaralan, trade center o unibersidad na maaaring pasukan. Sa puntong ito, mahalaga
rin na ikaw ay sumangguni at humingi ng opinyon sa mga taong nakaaalam at mayroong
sapat na karanasan sa mga impormasyong kailangan. Sa pagsusuri ng mga impormasyong
ito magkakaroon ka na ng sapat na kaalaman at pag-unawa na pagbabatayan sa pagpili ng
angkop na track o stream na siya mong magiging tuntungan patungo sa minimithing
trabaho o negosyo. Ngunit ang pag-unawa ay simula pa lamang.
2. Magnilay sa mismong aksyon. Sa anumang pagpapasya ng tao, mahalaga ang pagninilay

sa mismong aksyon. Maaari mong gamitin ang sumusunod na gabay:
a. Kailangan mong suriin ang uri ng aksyon. Tanungin mo ang iyong sarili, ano ba ang aking
binabalak na gawin? Ito ba ay naaayon sa pamantayan ng Likas na Batas Moral? Ito ba ay
mabuti? Ito ba ay naaayon sa plano ng Diyos sa akin? Ano ba ang plano ng Diyos para sa
atin? Yaong makapagpapabuti at makapagpapaunlad sa pagkatao at uri ng iyong
pamumuhay.
b. Mahalagang tanungin mo rin ang iyong sarili kung ano ba talaga ang iyong personal na
hangarin sa iyong isasagawang aksyon. Pagnilayan mong mabuti ang iyong isasagawang
kilos dahil tiyak na makaaapekto ang iyong mga hangarin sa pagiging moral ng iyong kilos.
Hindi maaaring ang mithiin natin sa buhay ay para lamang sa ating sariling pag-unlad.
Nabubuhay tayo sa isang lipunan. May tungkulin din tayo sa ating kapwa. Katunayan, ang
paggawa, bilang namamasukan man o negosyante, ay dapat na nakatuon sa paglilingkod
sa kapwa. Sinabi nga ni Fr. Daniel Mc Lellan, OFM, “Dahil ito ay grasya, ang paggawa ay
hindi kailanman nakatuon sa gawain kundi sa kapwa. Ang doktor ay hindi nagbibigay-lunas
sa karamdaman kundi gumagamot ng may sakit; ang propesor ay hindi nagtuturo ng
teknolohiya, nagtuturo siya sa mga mag-aaral; ang kusinero ay hindi naghahanda ng
pagkain, siya’y nagpapakain ng tao.”
167
c. Mahalagang tingnan din ang mga pangyayaring may kaugnayan sa aksyon. Dahil nga ang
tao ay nabubuhay sa mundong kasama ang kanyang kapwa, may epekto sa iyong kapwa
ang iyong mga pagkilos. Ito ang dahilan kung bakit mahalagang suriin muna kung ano ang
magiging kahihinatnan ng iyong kilos bago ito isagawa. Halimbawa, pangarap mong
makapagtrabaho sa ibang bansa at doon manirahan balang-araw. Dapat na isaalang-alang
mo rin ang magiging epekto nito sa iyong bayan. Paano kung lahat na lamang ng
kabataang tulad mo ay ito ang minimithi? Dapat ding isaalang-alang mo ang magiging
damdamin ng iyong mga magulang at pamilya. Hindi kaya magdamdam at malungkot sila
kung lalayo ka?
3. Pagkatapos makakalap ng kaalaman at mapagnilayan ang isasagawang pagpili ay

mayroon ka ng kahandaan upang piliin ang sa iyong palagay ay tama at nararapat.
4. Hingin ang gabay ng Diyos sa isasagawang pagpapasya. Ang panalangin ang

pinakamabisang paraan na maaaring gawin upang ganap na maging malinaw kung ano
talaga ang plano ng Diyos para sa atin. Dahil sa panalangin, mabibigyang linaw sa iyo kung
ano talaga ang gusto ng Diyos na iyong gawin. Mahalagang gawin ito upang magkaroon ng
lakas na maisakatuparan ang anumang dapat gawin ayon sa paghuhusga ng sariling
konsensya.
Ngunit paano kung matapos ang pagkalap ng mga kaalaman, pagninilay at pananalangin ay
nananatili pa rin ang iyong pag-aalinlangan sa iyong pagpili? Ano na ang iyong dapat na
gawin? Makatutulong sa iyo ang susunod na hakbang.
5. Tayain ang damdamin sa napiling isasagawang pasya. Mahalaga ring isaalang-alang ang
ating damdamin o kalooban sa ating gagawing pagpili. Hindi lahat ng lohikal o
makatuwirang pamimilian ay makabubuti sa atin. Mahalaga ring isaalang-alang ang ating
magiging kasiyahan bunga ng ating ginawang pagpili.
168
6. Pag-aralang muli ang pasya. Kung nananatili sa iyo ang agam-agam dahil mayroon ka ring
pakiramdam na maaari kang magsisi sa iyong pasya, kailangan mong pag-aralan muli ang
iyong pasya na may kalakip na panalangin at mas ibayong pagsusuri. Maging bukas sa
posibilidad na magbago ang pasya pagkatapos ng prosesong pinagdaanan mo.
E. Pagtalakay ng bagong Magkaroon ng pangkatang pag-uulat. Ipakikita ng bawat pangkat ang kanilang pang-unawa
konsepto at paglalahad ng sa konsepto o mga konsepto sa binasang bahagi ng sanaysay sa pamamagitan ng
bagong kasanayan #2 malikhaing pamamaraan. Gamitin ang rubric sa ibaba. (gawin sa loob ng 15 minuto)
(Collaborative Approach)
Unang Pangkat-Rap o Chant
Ikalawang Pangkat-Acrostics
Ikatlong Pangkat-Role Playing
Ikaapat na Pangkat-newscast o pagbabalita
Nilalaman-40 %
Kaugnayan sa Tema-30%
Pagkamalikhain-30%
F. Paglinang sa Kabihasahan Sagutan ang sumusunod na tanong sa iyong notbuk. (gawin sa loob ng 5 minuto)
Assessment) 1. Nagagawa mo ba ang mga iminumungkahing paraan ng mabuting pagpapasya?
Patunayan.
2. Ano-anong mga konsepto ang natutuhan sa binasa? Ipaliwanang ang bawat isa.
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Pumili ng tatlong kasanayan para sa ika-21 na siglo na sa tingin mo ay higit na dapat mong
araw-araw na buhay taglayin upang matamo mo ang iyong pangarap. Tumawag ng ilang bata upang magbahagi
ng kasagutan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Constructivist Approach)
H. Paglalahat sa aralin Sa pagpili ng tamang track nagsisimula ang pagbuo ng isang magandang buhay kung
saan ang track na napili ay naaayon sa sariling kasanayan/kakanyahan. Ginagamitan rin ito
169
ng mga salik sa mabubuting pagpapasya ng sa gayon ito ay naaayon sa kalooban ng Diyos.
I. Pagtataya ng Aralin Gumawa ng isang poster na nagpapakita ng mithiin mo sa buhay at kung paano mo ito
matatamo. Gamitin ang rubric na nasa ibaba. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective
Approach)
Nilalaman – 40%
Kaugnayan sa Tema – 30%
Pagkamalikhain – 30%
J. Karagdagang gawain para sa Magsiyasat ng detalye tungkol sa trabahong nais sa online.onetcenter.org/gen kung saan dito
takdang-aralin at remediation ay malalaman ang mga kasanayan at kakayahan dapat taglayin sa isang trabahong nais
mong makamit. Itala ito sa iyong notbuk para sa aktibidad sa susunod na araw.
IV. MgaTala
V. Pagninilay
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.

170
magpapatuloy sa
remediation?

nakatulong?

at superbisor?

ko guro?
171
IKAAPAT NA ARAW
I. Layunin
pagpili ng track at stream sa Senior High School bilang unang hakbang sa pagkakamit ng

hanapbuhay ayon sa sariling kagustuhan at angkop sa mga pansariling salik at lokal at global
demand.
C. Mga kasanayan sa Nakapagpapasya ng kursong akademiko o teknikal-bokasyonal, negosyo o hanapbuhay na

Pagkatuto. Isulat ang code ayon sa sariling kagustuhang angkop sa mga pansariling salik at lokal at global demand.
ng bawat kasanayan a. Nakapagsusulat ng tsart tungkol sa pagpili ng track o stream na pag-aaralan sa Senior
High School.
b. Nakapagbabalangkas ng career path tungkol sa minimithing uri ng buhay sa hinaharap.
c. Nakapagbabahagi ng plano tungkol sa pagpiling travk o stream na pag-aaralan sa Senior
High School. EsP9Pk-IVh-16.4

A. Sanggunian

Guro
172
Pang-Mag-aaral
Resource
B. Iba pang Kagamitang Panturong Biswal: Manila paper, marker

Panturo
III.Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang Pagbabalik-aral sa nakaraang gawain. (gawin sa loob ng 3 minuto) (Reflective Approach)
aralin at pagsisimula ng A. Sagutan ang tanong sa ibaba:
bagong aralin. 1. Bakit mahalaga ang tamang pagpili ng track at stream sa Senior High School sa
paghahanda para sa minimithing uri ng pamumuhay sa lipunan?
aralin at pagganyak
Nakapagpapasya ng kursong akademiko o teknikal-bokasyonal, negosyo o hanapbuhay
na ayon sa sariling kagustuhang angkop sa mga pansariling salik at lokal at global
demand.
1. Nakapagsusulat ng tsart tungkol sa pagpili ng track o stream na pag-aaralan sa Senior
High School
2. Nakapagbabalangkas ng career path tungkol sa minimithing uri ng buhay sa hinaharap.
3. Nakapagbabahagi ng plano tungkol sa pagpiling travk o stream na pag-aaralan sa Senior
High School. EsP9Pk-IVh-16.4
173
B. Ipabasa ang awiting Doon Lang ni Nonoy Zuñiga. Ipasagot ang mga tanong.
Kung natapos ko ang aking pag-aaral

Disin sana'y mayron na akong dangal
Na ihaharap sa'yo at ipagyayabang
Sa panaginip lang ako may pagdiriwang
Yaman at katanyagan sa akin ay wala

Kakisigan ko ay bunga ng isang sumpa
Ang aking ina ang tangi kong tagahanga
Sa panaginip lang ako may nagagawa
Doon ay kaya kong ipunin lahat ng bituin

Doon ay kaya kong igapos ihip ng hangin
Doon ay kaya kong pagbawal buhos ng ulan
Sa panaginip lang kita mahahagkan t'wina
Doon lang
Kung 'di dahil sa barkada ay tapos ko na

Ang pag-aaral na nagbibigay ng halaga
Sa awitin kong ito mo lang madarama
Mga pangarap kong walang pangagamba

Doon lang
174
Doon lang
1. Ano ang mensahe ng awitin?

2. Ayon sa awitin, ano ang kahalagahan ng tamang pagpili ng tamang track o landas na
patutunguhan?
C. Pag-uugnay ng mga Kopyahin at punan ng bawat mag-aaral ang tsart sa ibaba batay sa kanyang minimithing uri
halimbawa sa bagong aralin ng pamumuhay balang-araw. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
Minimithing Uri ng Pamumuhay Balang-Araw:_________________
Napiling Kurso sa Akademiko:________________________
Mga Kaugnay na Kursong Teknikal-Bokasyunal:_______________
Talaan ng mga Unibersidad o Paaralan na Maaaring Pasukan:
1.________________
2.________________
3.________________
4.________________
5.________________
Mga institusyon/programang maaaring tumustos sa pag-aaral:
1. CHED Scholarships tulad ng…
2. University Scholarships tulad ng…
Mga Kasanayan Mga Tugma/Angkop Tugma/

(Skills) na Kakayahan ng na Track Angkop
Kinakailangan Kinakailangan
175
na
Stream
D. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang mga mag-aaral sa apat na grupo at magsagawa ng sharing ang bawat isa ukol
konsepto at paglalahad ng sa ginawang tsart. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Collaborative Approach)
bagong kasanayan #1
E. Pagtalakay ng bagong Ibigay ang konsepto ng aralin at isulat ang mga paraan upang makamit ito. Gamitin ang
konsepto at paglalahad ng graphic organizer sa ibaba. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Collaborative Approach)
bagong kasanayan #2
Konsepto
Paraan Paraan Paraan Paraan Paraan
F. Paglinang sa Kabihasahan Sagutan ang sumusunod na tanong sa iyong notbuk. (gawin sa loob ng 5 minuto)
Assessment) 1. Anong track sa Senior High School ang makatutulong sa’yo upang maabot mo ang iyong
pangarap?
2. Ano ang kahalagahan ng paghahanda para sa iyong pangarap?
176
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Ano ang implikasyon ng pahayag na nasa ibaba? Isulat sa notbuk ang iyong sagot. (gawin sa
araw-araw na buhay loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
A journey of a thousand miles begin with a single step.
H. Paglalahat sa aralin Ang pag-abot ng minimithing pangarap ay nagsisimula sa tamang pagdedesisyon kung
saan isinasaalang-alang ang iba’t ibang salik para ito ay mapaghandaan. Dapat magkaroon din
ng plano at mithiin upang hindi maligaw o mawalan ng pag-asa sa iyong pangarap.
I. Pagtataya ng Aralin Inaasahang marami kang nalaman tungkol sa napili mong kurso sa pamamagitan career
exploration na iyong ginawa; kasama na rito ang job analysis at ang pagsusuri ng mga
kinakailangang kasanayan sa paggawa para sa 21st century. Gamit ang mga balangkas na
ito, inaasahang makagagawa ka ng isang pagbabalangkas ng iyong career path patungo sa
minimithing uri ng buhay sa hinaharap (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
177
J. Karagdagang gawain para sa Paghandaan ng mga mag-aaral ang nalalapit na pagsusulit.
IV. MgaTala
V. Pagninilay
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.
pang gawain para sa
remediation


magpapatuloy sa
remediation?

nakatulong?
178
at superbisor?

ko guro?
179
Mga Sanggunian:
Mga Aklat:
Gayola, Sheryll T. et al.(2015). Patnubay ng Guro sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9.Pasig City: FEP Printing Corp.p. 105-135
Gayola, Sheryll T. et al.(2015). Kagamitan ng Mag-aaral ng Edukasyon sa Pagpapakatao 9.Pasig City: FEP Printing Corp.p. 105-
135
Mula sa Internet:
Hango sa https://www.youtube.com/watch?v=Zqfn3ybSmQY
Hango sa sa Hakbang sa Pagpapasya mula sa http://www.slideshare.net/sirlemuelestrada/esp-7-modyul-14-ang-kahalagahan-ng-
mabuting-pagpapasya-sa-uri-ng-buhay
Hango sa https://tl.wikipedia.org/wiki/Pagpapasya
Hango sa https://brainly.ph/question/355989
Hango sa https://sites.google.com/site/myfavoritesquotes/tagalog-quotes
Mga Larawan, hinango sa:
http://newsbytes.ph/wp-content/uploads/2016/02/K-to-12-Core-Subjects-and-Tracks-2015.png
https://www.google.com.ph/search?biw=1024&bih=662&tbm=isch&q=man+clipart&sa=X&ved=0ahUKEwil4K7Q27vRAhUNO7wKHf
atAtwQhyYIGg#imgrc=H_vdyAlmB5HNxM%3A
https://aos.iacpublishinglabs.com/question/aq/700px-394px/history-of-square-root_0bb2a873-7d74-4465-92be-
e8109460c3a7.jpg?domain=cx.aos.ask.com
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Science-symbol-2.svg/2000px-Science-symbol-2.svg.png
https://www.tcc.edu/uploads/images/pages/programs/icons/engineering-icon.png
http://3.bp.blogspot.com/-YFPIfvj7h0M/U6OD1EglnOI/AAAAAAAACdY/VEqw1DlqTy4/s1600/technology44-743413.png
180
http://study.com/cimages/course-image/intro-to-business-syllabus-resource-lesson-plans_138757_large.jpg
http://www.eslgold.com/business/img35.jpg
http://www.bullhorn.com/uk/wp-content/uploads/sites/2/2015/11/BUSINESS-2.jpg
http://hdfs.missouri.edu/images/ug/CDE.jpg
https://www.spineuniverse.com/sites/default/files/lead-images/article/12185-psychologist25737935_m.jpg
https://www.tcc.edu/uploads/images/pages/programs/transfer/social-sciences-degree.jpg
http://www.accreditedschoolsonline.org/wp-content/uploads/2013/12/MAJORS_online-degrees-social-science-475x446.jpg
http://www.lcf.org.ph/images/stories/aboitiz%20sses%20techvoc%201%20lowres.jpg
http://manila.coconuts.co/sites/manila.coconuts.co/files/styles/article_header/public/field/image/techvoc.png
http://newsinfo.inquirer.net/files/2015/06/baking.jpg
https://www.google.com.ph/imgres?imgurl=https%3A%2F%2F2.bp.blogspot.com%2F-
lBd3mdU82mw%2FV3Y0s8b5fqI%2FAAAAAAAAY18%2Fcakkb0Lxl6QUSMoPlVVwN7MDv9zWMDxcQCLcB%2Fs
1600%2FGlobe%252BAnnounces%252Bb1Gger%252BGoSURF50.jpg&imgrefurl=http%3A%2F%2Fwww.teknogadyet.com
%2F2016%2F07%2Fglobe-announces-bigger-gosurf50.html&docid=kso2hIaCaoVJSM&tbnid=dlVmEgFM7PH8-
M%3A&vet=1&w=632&h=622&bih=665&biw=1517&q=GLOBE&ved=0ahUKEwjy-
9KLtLTRAhXLq5QKHRxlAgk4ZBAzCEYoRDBE&iact=mrc&uact=8
https://www.google.com.ph/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fwww.openplacement.com%2Fcommunity%2Fwp-
content%2Fuploads%2F2013%2F08%2FCareer_Ladder.jpg&imgrefurl=http%3A%2F%2Fgsswcareerdestination.blogspot.co
m%2F&docid=CgmI69fbRygTEM&tbnid=GbqmehVXFj69qM%3A&vet=1&w=900&h=675&bih=665&biw=1517&q=CAREER&
ved=0ahUKEwjF9q6MsrTRAhVJF5QKHVGZC2gQMwgxKAQwBA&iact=mrc&uact=8
https://www.google.com.ph/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjFhvq7tLTRAhXBkZ
QKHU6FCPYQjRwIBw&url=http%3A%2F%2Fwww.acarturkreklam.org%2FSayfalar%2F15%2FMisyon.html&psig=AFQjCNE
gwXaxbDdlHMLC3nYCz--I2dz_uQ&ust=1484028134735410
https://www.google.com.ph/imgres?imgurl=http%3A%2F%2Fgencsultankoleji.com%2Fimages%2Fkurumsal%2Fkayseri-genc-
sultan-koleji_misyon_300_215.jpg&imgrefurl=http%3A%2F%2Fgencsultankoleji.com%2Findex.php%2Fkayseri-egitim-
kurumlari-sultan-hakkimizda%2Fmisyon&docid=HC-
LQosqNwYqQM&tbnid=mK2yvfyHexqsjM%3A&vet=1&w=300&h=215&bih=665&biw=1517&q=MISYON&ved=0ahUKEwjz5Lf
fsbTRAhXSq5QKHb1oB3kQMwhrKEEwQQ&iact=mrc&uact=8
https://www.google.com.ph/imgres?imgurl=http%3A%2F%2Fnobacks.com%2Fwp-
181
content%2Fuploads%2F2014%2F11%2FHands-28.png&imgrefurl=http%3A%2F%2Fnobacks.com%2Fhands-twenty-
eight%2F&docid=4FDgVdInaB67PM&tbnid=1IxYYNmxpanx9M%3A&vet=1&w=900&h=599&bih=665&biw=1517&q=GRIP%
20HANDS&ved=0ahUKEwjFuJWJtbTRAhXBpZQKHUhFBnU4ZBAzCB0oGzAb&iact=mrc&uact=8
https://www.google.com.ph/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiV8I6mtbTRAhXHFZ
QKHUqTBuUQjRwIBw&url=http%3A%2F%2Fuguresyadepolama.com%2Fvizyon-
misyon&psig=AFQjCNEgwXaxbDdlHMLC3nYCz--I2dz_uQ&ust=1484028134735410
https://www.google.com.ph/imgres?imgurl=http%3A%2F%2Fglsgrp.com%2Fwp%2Fwpcontent%2Fuploads%2F2011%2F02%2Fvi
sion-future.gif&imgrefurl=http%3A%2F%2Fbeforeitsnews.com%2Fprophecy%2F2014%2F06%2Fminister-has-a-shocking-
vision-of-the-future-and-youll-be-amazed-by-what-he-saw-2461742.html&docid=4a7uV1_J-66qnM&tbnid=Y0_VhnLr8-
I2wM%3A&vet=1&w=400&h=282&bih=399&biw=911&q=vision%20of%20future&ved=0ahUKEwjD5-
GFm7TRAhXHnpQKHbnICI4QMwgYKAAwAA&iact=mrc&uact=8
https://www.google.com.ph/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiA0OLcwLTRAhWFj5
QKHYXmA5sQjRwIBw&url=http%3A%2F%2Frccgfpc.org%2Ftag%2Fjobopportunity%2F&bvm=bv.143423383,bs.2,d.c2I&psi
g=AFQjCNFpF8TE2qO1inO1JhmtSNDAHO6XkQ&ust=1484032145637478
182

DLL ESP 9-4th Quarter

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

DLL ESP 9-4th Quarter

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/ Antas 9

(Pang-araw-araw na Guro Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao

1. Mga pahina sa Gabay ng Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 TG p. 105-113

B. Iba pang Kagamitang https://www.youtube.com/watch?v=Zqfn3ybSmQY

A. Balik-Aral sa nakaraang A. Sagutin ang sumusunod na katanungan.

B. Ipasagot ang Paunang Pagtataya para sa pagsisimula ng aralin. Basahin at unawaing

5. Ano ang dapat na maging aksyon mo sa panahong ikaw ay naguguluhan pa sa mga

8. Bata pa lamang si Cecil ay may interes na sa pagbabasa ng mga educational book,

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

Multiple Intelligences Survey Form (1999 Walter McKenzie)

Ngayon, ilipat mo ang iyong mga sagot sa angkop na kahon sa ibaba.

Intelligences Item Total

Isulat dito ang intelligence kung saan ka nakakuha ng pinakamatataas na iskor:

Ikalawang Bahagi: Hilig

Pagkatapos, gawin ang sumusunod:

Ikatlong Bahagi: Kasanayan

Tseklist ng mga Kasanayan

Ikaapat na Bahagi: Pagpapahalaga

Panukat: 1 = Hindi Mahalaga

Ikalimang Bahagi: Mithiin

Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay

F. Paglinang sa Sagutin ang sumusunod na katanungan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective

G. Paglalapat sa aralin sa pang- Magbigay ng kahalagahan ng pagsasaalang-alang ng pansariling salik sa pagpili ng

D. Bilang ng mga mag-aaral na

E. Alin sa mga istratehiyang

F. Anong suliranin ang aking

G. Anong kagamitang panturo

1. Mga pahina sa Gabay ng Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 TG p. 105 – 113

2. Mga Pahina sa Kagamitang Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 LM p. 215 – 217

3. Mga pahina sa Teksbuk

4. Karagdagang Kagamitan mula

B. Iba pang Kagamitang Panturo Hakbang sa Pagpapasya mula sa http://www.slideshare.net/sirlemuelestrada/esp-7-modyul-

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

C. Nakatulong ba ang remedial?

E. Alin sa mga istratehiyang

F. Anong suliranin ang aking

G. Anong kagamitang panturo

1. Mga pahina sa Gabay ng Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 TG p. 105-113

2. Mga Pahina sa Kagamitang Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 LM p 217-227

3. Mga pahina sa Teksbuk

B. Iba pang Kagamitang Larawan mula sa internet http://newsbytes.ph/wp-content/uploads/2016/02/K-to-12-Core-

teknikal-bokasyonal, sining at isports, negosyo o hanapbuhay.

Mga Interes Deskripsyon Halimbawa ng mga Trabaho

Mga pansariling salik sa pagpili ng track o kurso

Track o kursong Akademiko, Teknikal-

C. Nakatulong ba ang remedial?

E. Alin sa mga istratehiyang

F. Anong suliranin ang aking

G. Anong kagamitang panturo

DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/ Antas 9

1. Mga pahina sa Gabay ng Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 TG p. 105-113

B. Ipaliwanag ang pahayag sa ibaba.Tumawag ng 1-2 mag-aaral para sa kanilang

Paggawa ng Aking Heksagon ng mga Hilig

F. Paglinang sa Kabihasahan Ipaliwanag ang sumusunod na kasabihan.(gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective

C. Nakatulong ba ang remedial?

D. Bilang ng mga mag-aaral na

E. Alin sa mga istratehiyang

F. Anong suliranin ang aking

G. Anong kagamitang panturo

A. Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng Personal na Pahayag ng

B. Pamantayan sa Pagganap Nakabubuo ang mag-aaral ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay

C. Mga kasanayan sa Nakikilala ang kahalagahan ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay

II. Nilalaman Modyul 14 : Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay

1. Mga pahina sa Gabay ng Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 TG p. 115-119