• Prehistoriko-walang naitalang kasaysayan

• Historiko-may naitalang kasaysayan

• PAMAHALAAN
• TEKNOLOHIYA
• EKONOMIYA
• SISTEMA NG PAGSUSULAT
• RELEHIYON

• “MESO”-GITNA “POTAMUS”-ILOG
• TINAGURIANG LUPAIN SA PAGITAN NG DALAWANG ILOG ANG TIGRIS AT EUPHRATES
• CUNEIFORM-SISTEMA NG PAGSUSULAT
- Binuo ito ng pictograph
• Polytheist-sumsamba sa maraming diyos
- Enlil, diyos ng ulap at hangin ang itinaguriang pinakamakapangyarihan sa lahat
• Naniniwala rin sila sa mga udug o diyos ng sakit, kamalasan etc.
• Ziggurat-templo ng pagsamba
• Dike-sistemang patubig
• JUDAISM, ISLAM, AT KRISTYANISMO
• Chariot- teknolohiya para sa pakikidigma ng mga HITTIE Aramaic ang ginamit nila na
wika sa biblya.
• Mayroon silang alpabeto na binubuo ng 22 katinig batayan ng alpabetong greek
• Barya- Ekonomiya, dahil kinakailangan natin bumili ng mga bagay upang umunlad ang ating
ekonomiya at para na rin makabayad ng buwis
• Ang dahilan sa pagbagsak ng Sumerian ay noong 2350 BCE sinakop at tuluyang napabagsak ng
mga Akkadian ang mga Sumerian sa pamumuno ni Sargon

• Subcontinent ng Asya
• Mohenjo-daro at Harappa
• Batay sa mga nahukay na artifact gumawa sila ng mga palayok, estatwa, kasuotan, at palamuti.
• Indus Valley
• Sanhi ng pagbagsak ng Mohenjo-daro ay bandang 1500 BCE sinakop sila ng Aryan
Aryan
• Raja-hari ng mga Aryan
• Sistemang caste- Pamahalaan- Pagpapangkat-pangkat
• Pakikipagkalakalan- Ekonomiya
• Hindusim, Buddhism, at Jainism
• Sanskrit- Sistema ng pagsusulat
• Cyrus the Great at Alexander the Great
• Transportasyon at Komunikasyon

• Dinastiyang Shang- pinakaunang dinastiya sa Kabihasnang Tsino

• Oracle Bone Reading
• Legalism- mahigpit na pagsunod ng batas-Shi Huangdi
• Civil Service Examination
• Pax Sinica o Panahon ng Kapayapaang Tsino
• Silk Road- isang rutang pangkalakalan
• Compass at Pulbura
• Travel of Marco Polo- kagandahan ng Tsino
• Isolationism- pagputol sa ugnayan sa mga dayuhan
 Kabihasnang Egyptian
• Umasa ang sinaunang tao ng Egyptian sa ilog nile dahil sa pagbaha nito.
• Sa pagbaha nito ang tubig ay umaapaw at ang lupa ay magigigng itim kaya itong tinawag na
KEMET o “ITIM NA LUPAIN”
• LOWER EGYPT-NILE DELTA AT UPPER EGYPT-NILE VALLEY

LUMANG KAHARIAN
2686-2181 B.C.E

PAMAHALAAN
• PHARAOH- PINAKAMATAAS NA PINUNO/PINANIWALAANG ANAK NG DIYOS NA SI RA
• VIZIER- PINUNONG TAGAPAMAHALA

PAGGAWA NG PIRAMIDE
• MAGAGARBONG LIBINGAN
• PANAHON NG PIRAMIDE ANG LUMANG KAHARIAN

GITNANG KAHARIAN
• 2040 BCE
• PAGSASAKA DAHIL SA PATUBIG
• SINAKOP ANG NUBIA
• PANGANGALAKAL SA KANULRANG ASYA
• BANDANG 1630 BCE SINAKOP AT PINABAGSAK NG HYKSOS ANG EGYPT AT PINAMUNUAN ANG
NILE DELTA O LOWER EGYPT SA 70 TO 100 YEARS

BAGONG KAHARIAN
• DITO NABAWI NG EGYPT ANG NILE DELTA SA PAMUMUNO NI AHMOSE TUMAGAL ITO 1570
HANGGANG 1090 B C E
• ANG PAG UNLAD NG EGYPT AY DAHIL NA SA MAHUHUSAY NA PINUNO THUTMOSE I-
PINALAWAK ANG SAKOP HANGGANG ILOG EUPRHATES
• HATSHEPSUT- UNANG BABAENG PHARAOH
• THUTMOSE III- SINAKOP ANG SYRIA AT NUBIA
• AMENHOTEP IV- TAGAPAGLINGKOD NI ATON
• TUTANKHAMUN- NAMUNO SA EDAD NA 9!!!!!!LODIIII
• RAMESE II- RAMESES THE GREAT
• RAMESES III- INILIGTAS ANG EGYPT SA MGA SEA PEOPLE O MGA TAO MULA SA TURKEY

PAMANA NG EGYPTIAN
• ANTAS
1. PHARAOH/PARI/MAHARLIKA
2. SCRIBE/ARTISANO/MANGANGALAKAL/KOLEKTOR NG BUWIS
3. MAGSASAKA
• HIEROGLYPH-SISTEMA NG PAGSUSULAT/ MAHIGIT 700 KA PICTOGRAPH BINUBUO NITO
• AMUN-RA-PANGUNAHING DIYOS/ OSIRIS-DIYOS NG KAMATAYAN/ ISIS-DIYOSA
NG PAGKAMAYABONG O FERTIL O BLOOM YAH
• MUMMIFICATION- PAGPRESERBA NG KATAWAN
• SARCOPHAGUS- SISIDLAN NA GAWA SA BATO O MARMOL
• SPHINX- ESTATWA NA MAY LEON AT ULO NG TAO
• MALALAMAN NILA KUNG ECLIPSE NA BA
• KALENDARYO NA BINUBUO NG 365 DAYS
SUKAT SA TIBOK NG PUSO AY ANG HALAMAN SA PANGGAMOT
 AFRICAAAA
KUSH
• SINAKOP ANG MGA NUBIAN NG MGA EGYPTIAN NUNG SA PANAHON NG
GITNANG KAHARIAN. MAGATAGAL ITO NG 500 TAON. NAKAMIT ANG KALYAAN NOON 1000 B.C.E.
AT NAGTATAG NG SARILING KAHARIAN- ANG KAHARIANG KUSH.
• SINAKOP NG KUSH SA PAMAMAHALA NI KASHTA ANG NILE VALLEY O ANG UPPER
EGYPT AT PAGKATAPOS NG 20 TAON SINAKOP NG ANAK NI KASHTA NA SI
PIANKHI ANG NILE DELTA O LOWER EGYPT AT NAMUNO ANG KUSH SA BUONG EGYPT
• NAPILITAN SILANG BUMALIK SA SARILING LUPAIN DAHIL SA MGA ASSYRIAN. MULI
NILANG PINAGYABONG ANG KAHARIAN SA PAMAMAGITAN NG
PANGANGALAKAL SA MEROE NGUNIT HUMINA ITO SA PAGBAGO NG RUTANG PANGKALAKALAN
AT DAHIL NA RIN LUMAYO IT KA UNTI.
• TULOY SILANG BUMAGSAK DAHIL SA KAHARIANG AXUM.

AXUM
• MATATAGPUAN MALAPIT SA RED SEA
• GINAWA NILANG ISANG MAKAPANGYARIHANG SENTRO NG KALAKALAN ANG RED SEA.DHAIL DITO
NAPALAGANAP SA KANILA ANG KRISTYANISMO. HUMINA ANG AXUM DAHIL SA PAG KONTROL NG
MGA MUSLIM SA KALAKALAN.

GHANA
• 300-1200 CE –MAKAPANGYARIHAN
• 800-900 CE- PINAKAMATAAS NA KAPAANGYARIHAN
• BUMAGSAK NOONG 1000 CE DAHIL SA MGA MUSLIM NA ALMORAVID

MALI
• SUMAKOP SA BAHAGI NG KANLURANG AFRICA DAHIL DITO ITO AY LUMAKAS
• PINAKADAKILANG HARI- MANSA MUSA
• NAPANATILI ANG KAUNLARAN SA PAMUMUNO NI MUNSA KATULAD NG KAY SUNDIATA
KEITA.NAGPAKILALA SA ISLAM AT NAGPAGAWA NG MOSQUE.
• SINAKOP ITO NG MGA BERBER,ISANG PANGKAT NG TAO MULA SA SAHARA DAHIL DITO ITO AY
NAPABAGSAK.

SONGHAI
• PANGANGASO AT PANGANGALAP
• NAGPASAGAWA NG BATAS BASE SA QUR’AN

KABIHASNANG AMERIKANOOO
OLMEC
• RAINFOREST
• ASIN/TAR/CLAY
• PAGSASAKA
• ANG ILOG AY GINAGAWANG DAAN PARA SA DIGMAAN AT PAGLALAKBAY
• GLYPH-PAGSULAT
• KALENDARYO-TEKNOLOHIYA
• DRAINAGE SYSTEM-TEKNOLOHIYA
• JAGUAR-RELHIYON/DIYOS NG ULAN
• NAGSASAGAWA NG RITWAL INIAALAY ANG TAO(KALIMITANG ALIPIN) PRODUKTO,HAYOP
• BUMAGSAK ITO DAHIL SA REBLYON NG PAGAALAY NG TAO SA DIYOS

MAYAN
• PANHAONG KLASIKAL
• BARTER AT FARMING
• YUM KAAX- PINAKAMAHALAGANG DIYOS
• MAY UPPERWORLD;SA MGA DIYOS, MAY MIDDLE WORLD; PARA SA ATIN , AT MAY
UNDERWORLD;PARA SA YUMAONG KALULUWA
• SEREMONYANG RELIHIYON AT PAKIKIPAGUSAP SA DIYOS ANG PINANINIWALAAN NG MGA MAYAN
SA KANILANG HARI. STELA-SISTEMA NG PAGSUSULAT PAGBAGSAK-MALAKING POPULASYON

AZTEC
• CHINAMPA-ARTIPISYAL NA PULO
• LUMAKI ANG POPULASYON DAHIL SA MAUNLAD NA AGRIKULTURA
• PAMAHALAAN-EMPERADOR-DIYOS-PINUNONG PANRELIHIYON
• MAHARLIKA/KARANIWANG MAYAMAN/MAGSASAKA NA WALANG LUPA/ALIPIN
• RELIHIYON-HUITZILOPOCHTLI-PINAKAMAHALAGANG DIYOS/PINANINIWALAANG
ANG KANYANG GALIT AY ANG KAMATAYAN NG LAHAT
• AZTEC SUNSTONE-KALENDARYO-TEKNOLOHIYA PAGBAKSAK-REBELDE SA MATAAS NA BUWIS

INCA
• MATATAGPUAN SA SOUT AMERICA, SA CUZCO VALLEY
• KAGUBATAN/TUYONG HIGHLAND/LAMBAK-ILOG
• WIKA-QUECHUA
• MITA-SAPILITANG PAGGAWA
• VIRACOCHA-LIKHA NG BUHAY/INTI-DIYOS NG ARAW
• MAMAKUNA-BIRHEN NG ARAW-MGA BABAE NA GUMAGAWA NG RELIHIYOSONG GAWAIN
• YAMACUNA-LALAKING GUMAGAWA NG RELHIYOSONG GAWAIN
• TEMPLE OF THE SUN-PINAKABANAL NA TEMPLO
• QUIPO-NAGSASALITANG BUHOL