Joneri M.

Paz STEM 12 – A

ABSTRAK

Wika, Astronomiya, Kultura:

Kulturang Pilipino sa mga Katawagang Astronomiko

Kung ating pag-aaralan ang astronomiya, parati tayong maguumpisa sa

mga kaalamang kanluranin. Ang pagsibol ng astronomiya na pinag-aaralan natin

ay kadalasang mga unang pagsibol na nangyari sa kanluran bago dumating sa

atin. Ang modemong astronomiya sa partikular at ang modemong syensya sa

pangkalahatan ay nagmula sa kanluran, dahil dito normal na sa ating mga

edukadong Pilipino na pag-aralan ang astronomiya at syensya batay sa

kaalaman at pag-unlad na nangyari sa kanluran. Ito ay naglalayon na ipakita at

ipaalam sa mga tao ang mga kulturang Pilipino sa larangan ng astronomiko.

Upang makakuha ng mga datos at impormasyong hinahanap at kinakailangan,

gumamit ang mga mananaliksik ng papel na ito ng isang teknik na tinatawag na

historikal na metodo. Gamit ang metodong ito, nahanap ng mga mananaliksik

ang mga datos at impormasyong nais makuha. Napagalaman na ang maliwanag

na araw nga ang simbolo ng kaliwanagan at katwiran. Kung titignan ang

simbolong madalas gamitin ng mga grupong panlipunan at pampulitika,

mahihinuha ang lalim ng pangkulturang pagpapakahulugan nila sa ilang

penomenang astronomiko.Sa mga grupong Kaliwa hanggang Kanan at pati na

mga grupong Katipunero, milenaryo at espiritista, simbolo at palamuti sa

kanilang mga bandila, selyo o tatak at iba pang parapemalya ang araw at bituin.

Kung ating susumahin, di hamak na importante ngang malaman ang ating

kultura sa larangan ng astronomiya.

Joneri M. Paz STEM 12 – A

ABSTRAK

Paggamot, Medisina at Wika

Masasabing partikular ang wikang teknikal sa isang pangkat o sektor na

mayroong pagkadalubhasa o pagka-eksperto sa isang larangan ng kaalaman at

bagay. Ito ay naglalayon na maipakita at maipag-alam sa nakararami na merong

nauna, ang mga Pilipino ay mayroong tradisyon ng medisina , at pangalawa ang

medisina ay gumagamit ng Filipino bilang wikang teknikal at wikang karaniwan.

Kailangan nating pag-aralan ang kasaysayan ng medisina ng Pilipino upang mas

lalo nating maintindihan ang ideyang ito, mula sa pinaka-sinaunang tradisyon

hanggang sa ating kasalukuyan siyentipikong tradisyon. Upang makakuha ng

mga datos at impormasyon hinahanap at importante para sa papel, gumamit ang

mga mananaliksik ng papel na ito ng isang teknik na tinatawag na historikal na

metodo. Ang metodong ito ay nagbibigay ng kaalaman sa mga mananaliksik sa

mga pangyayaring nangyari na noong nakalipas na panahon. Napagalam na

mayroong tatlong paraan ng paggagamot sa Pilipinas. Una ang Awstronesyano,

ang pangalawa, Hudeyo-Kristiyano, at ang pangatlo ay ang Kanlurang

Siyentipiko. Mauunawaan ang mga tradisyong paggamot batay sa kanilang ideya

o konsepto ng tao. Makikitanatin, ayon sa bahagi ng may sakit o ginagamot ang

mga ideya nila tungkol sa pagkabuong tao. Sa huli, mamumulat tayo na

mahalaga ngang mapag-alaman ang kasaysayan nating mga Pilipino, hindi

lamang kung paano tayo nagsimula, pati na rin ang mga kasaysayan nating sa

mga ibat-ibang larangan, katulad na lang ng medisina.