Kabanata IV

RESULTA AT DISKUSYON

Ang seksyong ito ay may layuning maipaliwanag at masagot ang mga suliraning

nabanggit sa unang kabanata. Nais ng mga mananaliksik na maipahayag sa mga mambabasa ang

hitik na laman ng pananaliksik na ito.

Mga Kaugaliang Pilipino na Ginagawa Noon at Ipinagpapatuloy pa rin Ngayon

Pagtulong at Pagsagip sa mga Nangangailangan, at Pagkakaroon ng Konsensya.

Ang kaugaliang ito ay hango sa mitolohiya ng mga Waray na may patungkol sa pinagmulan ng

abaka. Sinasabi sa alamat na ang mga halaman na nakapaligid sa abaka ay nagpapakita ng

matinding pagkagalit at kinamumuhian sya. Ngunit, nang dumating ang matinding unos at

sakuna sa kanilang lugar ay nagawa pa rin nyang tulungan at sagipin ang mga halamang

nangungutya sa kanya kahit na ang kapalit nito ay ang kapahamakan ng kanyang buhay. Matapos

na matulungan ang mga mapangutyang mga halaman ay nakonsensya rin sila at tinulungan din

nila ang abaka na makabangon muli (Azanza, 1971).

Ang kaugaliang ito ay masasabing pinagpatuloy pa rin ngayon dahil ayon kay Muyco

(2019), isang nurse mula Bacolod City na ibinahagi ang kuwento ng kaniyang pagtulong sa isang

Pilipinang nanganak sa loob ng eroplano. Mula Doha, Qatar ang eroplano at pauwi sila ng

Pilipinas. Sa bandang Thailand nag-labor ang Pilipinang kaniyang tinulungan. Tinulungan niya
ang mga Pilipinong cabin crew para ligtas na maisilang ang sanggol. Ginamit nila ang first aid

kit sa eroplano at iba pang improvised na gamit. Tunay ngang matulungin ang mga Pilipino.

Paggawa ng mga Di-inaasahang Masasamang Bagay. Gaano man kabuti ang isang tao

ay makakagawa pa rin sya ng mga masasamang bagay. Ito ay likas na sa tao. Naipaliwanag ito sa

isang mito ng mga taga-Bukidnon na pinamagatang, “Ang Paglikha” ni Francisco Demetrio

(1972) Sinasabi rito na ang mga tao ay linikhang may taglay na kabutihan. Ngunit dahil sa

hininga ng buhay na ipinagkaloob sa mga tao ng isang diyos na may masamang espirito ay

natutukso na rin silang gumawa ng mga masasamang bagay.

Ang pag-uugaling ito ay sinusuportahan ng isang balita ni Go (2019) na nagsasaad ng

pagkamatay ng dalawang mag-asawa matapos ma-hit and run. Patay ang isang babae at lalaki

nang mabangga ng isang pick-up truck ang motorsiklo na kanilang sinasakyan sa Barangay

Lopez Jaena sa bayan ng Murcia sa Negros Occidental, Sabado ng umaga (Oktubre 26). Maaari

naman sanang umabiso ang driver na nakasagasa ngunit pinili nya pa ring takbuhan ang kanyang

kasalanan. Sa ngayon ay iniimbestigahan pa ng pulisya ang krimen para makilala ang drayber na

sangkot sa insidente.

Pangangaliwa. Ayon kay Depositario (1965), noon pa man ay nagkaroon na ng

kaugalian ang ating mga ninuno na mangalonya at pagtaksilan ang kanilang mga kasintahan.

Mahilig din silang mang-iwan ng mga pangakong hindi naman tinutupad. Galing ito sa

mitolohiya ng Samar na kung saan tinatalakay ang pinagmulan ng pangalan ng talon ng Aurora

Blanca. Sila ang magagadandang diwatang magkapatid na nahulog ang loob sa dalawang mga

binatang palaging naliligo sa talon. Ngunit nang malaman nilang ikinasal na ang mga ito sa ibang
babae ay tuluyan na nilang pinatay ang kanilang mga sarili. Makalipas ang ilang araw ay akita

na nalamang ng mga tao ang bangkay ng dalawang diwata na lumulutang sa tubig ng talon.

Ang pag-uugaling ito ay napatunayan ni Franco (2019) na hanggang ngayon ay may mga

pangyayari pa ring nabuking ang pangangaliwa ng isang lasing na lalaki nang i-check ng asawa

ang cellphone nito. Inirereklamo ng babae ang kanyang seaman na mister sa kanyang

pambababae. Sa katunayan nga ay nagpunta pa ito sa tanggapan ni Raffy Tulfo at isinumbong

ang pangayayari.

Paniniwala at Pananampalataya sa Diyos na nasa Langit. Ang alamat mula sa mga

Hiligaynon na nagpapaliwanag kung bakit mataas ang himpapawid ay nagpapakita na noon pa

lamang, ang mga Pilipino ay naniniwala na at nananampalataya na sa Panginoon na nasa langit.

Binanggit sa alamat na malapit ang relasyon ng mga tao at ng diyos noong unang panahon at

abot-kamay lamang ang langit. Nagagawa nilang humingi sa diyos ng kanilang mga gusto at

iniaabot rin naman kaagad nito. Ngunit dahil sa isang pagkakamali ng mga tao ay nagalit ang

diyos at tinaasan na nya ang langit (Dongallo, 1954).

Sa kasalukuyan, pinaniniwalaan at ginagawa pa rin ng mga Pilipino ang pag-uugaling ito.

Sa katunayan nga ay nasa ulat ni Causon (2019), na ipagdiriwang na sa 2021 ang ika-500 na taon

ng Kristiyanismo sa bansa. Ito ang isa sa mga matitibay na ebidensya na may malakas na

pananampalataya sa Panginoon ang mga Pilipino at tunay itong mga maka-diyos.

Ang Kaugnayan ng ating Paniniwala sa Diyos sa Kasalukuyan Kumpara sa

Pananampalataya ng ating mga Ninuno Noon

Sinasabing ang mitolohiya ay pangunahing bahagi ng relihiyon. Ang mga salitang ito ay

laging napagsasalit. Si Joseph Campbell, isang sikat na skolar ng mitolohiya, ay nagsabi na ang

mitolohiya ay relihiyon ng ibang tao. Ngunit may rason kung bakit ang dalawang salita na ito ay

magkaibang ginagamit sa ating lipunan. Isang malaking distinksyon ay ang pagbase ng ating

mga ninuno sa mga kaganapan sa kalikasan upang mapaliwanag ang isang penomena. Sa

kasalukuyan, ang mga indibidwal na may relihiyon katulad ng mga Kristiyano at Muslim ay may

pinagbabasehan na Bibliya o Quran na kanilang gabay para Sa kanilang pamumuhay (Haan,

2019).

Ang mga Aral na Nakapaloob sa Mitolohiyang Pilipino at ang Kahalagahan nito

Ang mitolohiya ay importante sa ating kultura bilang isang mamayang Pilipino dahil ito

ang mga tradisyon na nakaugalian natin galing sa ating mga ninuno. Isa sa mga ugali na ating

nakuha sa mitolohiya ay ang ating pananampalataya sa diyos at paniniwala sa mga bathala. Ayon

sa aklat na pinamagatang, Ang Bagong Aklat ng Kaalaman, Scholastic Press, 1997 – “Ang

mitolohiya ay isang halos magkakabit-kabit na kumpol ng mga tradisyonal na kuwento o mito,

mga kuwento na binubuo ng isang partikular na relihiyon o paniniwala. Karaniwang tinatalakay

ng mga kuwentong mito ang mga diyos at nagbibigay ng mga paliwanag hinggil sa mga likas na

kaganapan. Halimbawa na ang kung paano nagkaroon ng hangin o mga karagatan. May

kaugnayan ang mitolohiya sa alamat at kuwentong-bayan.”

 Mahalaga sa ating mga Pilipino ang mitolohiya dahil ilan sa mga paniniwalang ito ay

nagbibigay proteksyon sa atin sa mga masasamang elemento o kapahamakan. Wala namang

masama na sumunod sa mga pamahiin. Dahil sa mitolohiya, nabibigyan kagandahan ang

gumawa ng mga sining, kanta, istorya at marami pang mga bagay na nag uugnay sa kultura at

paniniwala sa Pilipinas.

Ang mitolohiyang Pilipino ang nagbigay direksyon sa ating mga ninuno. Tinulungan nito

na bigyang kahulugan ang lahat ng bagay, mula sa pagpapaliwanag ng mga kababalaghan, sa

pinagmulan ng tao, hanggang sa pagdiskubre at pag-unawa sa mga iba’t-ibang sakit. Ito ang ilan

sa mga mapag-aaralan sa mitolohiyang Pilipino. Dapat binibigyan ito ng diin at importansya

dahil ang mitolohiya ay may malaking epekto sa emosyon ng tao – sa mga kinakatakutan, sa

sinesentimento, sa mga kinakahumalingan, sa mga nagbibigay pag-asa; at ito ay nakakaapekto sa

pang-araw-araw na pamumuhay ng tao. Ito ay isa sa mga unang instrumento na ginamit at

kasalukuyang ginagamit upang bigyang-katwiran ang lugar ng isang tao sa lipunan, at

ipinapaliwanag ang kanyang kapaligiran, bago pa naging pamilyar ang sistematikong pag-aaral

(Jocano, 1969).

Sa pamamagitan ng panitikan na ito, ang ating mga ninuno ay nakapagpaliwanag ng

estado ng kanilang buhay, naipahayag ang kanilang emosyon, naipakita ang magandang

kapalaran, at naipaliwanag ang kanilang kinahahatulan. Ang ibang tauhan sa mitolohiya ay ang

mga yumaong miyembro ng isang komunidad, dahil dito, ang ibang miyembro ay mas madaling

napapalapit sa sarili niyang komunidad dahil sa kanyang relasyon sa mga yumao at nadarama

niya na iisa lamang ang kanilang pinanggagalingan. Ang pagkilala sa mga tauhan sa mitolohiya

ay nagsisilbing basehan ng moralidad ng bawat tao sa isang komunidad. Ang mitolohiya ang

representasyon ng realidad, karanasan at kaalaman ng ating mga ninuno sa panahon nila.

Madaling makilala ang mga Pilipino sa paraan ng pagbasa at pag-intindi sa mga panitikan, isa na

dito ang mitolohiya, dahil dito nakalahad ang tatak ng isang Pilipino (FilipiKnow, 2019).

Ang Pagsasalamin ng Mitolohiyang Pilipino ng mga Kultura at Tradisyon ng ating mga

Ninuno

Ang halaga ng mga alamat at mito sa mga mag-aaral ng lipunan at kultura ay hindi

maaring labis na labis. Ang mga salaysay na ito ay pangunahin sa ating sosyal na tradisyon na

sila ay bahagi ng ating pamayanang panlipunan. Ang pag-aaral ng mitolohiyang pilipino ay hindi

naman naging kaakit-akit sa atensyon ng maraming mga guro at mag-aaral. Iilan lamang

hanggang ngayon ang nagpapakita ng interes dito. Maging o hindi maganda ang pagtrato na

natatanggap ng sariling mito ay dahil sa pagpapabaya sa bahagi ng ating mga guro ay mahirap

hatulan. Marahil dahil madalas nating naririnig ang mga kwentong ito, bihira tayong huminto

upang isaalang-alang ang mga ito na mahalaga sa pag-unawa sa kalikasan ng mga Pilipino at ng

lipunan.

Sa sulat ni Jocano (1969), sinasabing ang magkakaibang paraan ng pagtaguyod ng mga

ugnayan sa mundo ng espiritu ay malinaw na naglalarawan kung paano ang mga alamat ng ating

mga sinaunang ama pati na rin ang ating sarili ngayon ay pinapaboran ang paglago ng mga

tradisyonal na paniniwala at kasanayan. Higit sa lahat marami sa mga ipinagkatiwala ang mga

personalidad sa mitolohiya ng Pilipino ay mga espiritu ng mga naiwang miyembro ng

pamayanan.
 Ang likas na katangian ng lipunan ng tao ay tulad nito na nangangailangan ng tuloy na

tuloy na pagganyak ng pag-unlad ng tao sa isang kulturang pangkapaligiran na may kultura.

Kung saan ang mga tradisyunal na kahulugan ng mga halaga ay may mahalagang papel sa

samahan ng mga pangangailangan at layunin sa pagredirect ng mga agarang karanasan. Ito ay

pamamagitan ng pagpapaliwanag ng mga katutubong salaysay na etikal at relihiyosong pananaw

sa buhay ay nnagpapalagay ng tiyak na anyo at katangian sa mga tao. Tiningnan mula sa

pananaw na ito ang mga alamat o kwento ay may higit na makabuluhang halaga kaysa sa inakala

nating ito ay sa pamamagitan lamang ng pag-aaral ng nakaprinta na teksto. Marahil ito ay

maaring naipaliwanag na malinaw sa mga tuntunin ng kung paano ang mga alamat ay may

mmahalagang papel sa buhay panlipunan ng mga sinauna at komtemporaryong Pilipino. Sa

madaling salita, ang mga alamat ay bumubuo ng tela ng kahulugan sa mga termino kung saan

binibigyang kahulugan ng ating mga ninuno ang kanilang mga karanasan at ginagabayan ang

kanilang mga aksyon, at mapagkukunan ng kanilang pagsasakutuparan kung paano ang lahat ng

natutunan nila ay nauna sa nakaraan.

Talasangunnian:

Azanza, R.T. (1971). “Literary study of the folklore of Barrio Balnasan, San Roque, Northern
Samar.” M.A. thesis, UP
Causon, A. (2019). Imahe ng Santo Niño de Cebu, dinagsa ng mga deboto sa Davao. Mula sa:
https://news.abs-cbn.com/life/07/05/19/imahe-ng-santo-nio-de-cebu-dinagsa-ng-mga
deboto-sa-davao
Demetrio, F.R. (1972). “Man’s Discovery of the Earth.” Cagayan Museum and Archives
publication, no. 9, Cagayan de Oro, Xavier University, December 1972, pp. 47-49.
Depositario, W.C. (1965). “The legends and the beauty of Aurora Blanca Falls of Samar”, STM,
May 9, 1965, p.54
Dongallo, R.A. (1954). “A study of typical Ibanag Folklore, Folk Songs, Poems, Proverbs and
Riddles.” (M.A. Thesis, FEU, October 1954) in E. Bangan’s “Ibanag Folk Literature,”
pp. 264-65.
FilipiKnow. (2019, June 23). An Ultimate Guide to Philippine Mythology Gods and
Goddesses. Mula sa: https://filipiknow.net/philippine-mythology-gods-and-goddesses/
Franco, C. (2019). Legit, nabuking pangangaliwa ni mister nang i-check ang cellphone nito
habang lasing. Mula sa: https://kami.com.ph/89644-legit-nabuking-pangangaliwa-ni
mister-nang-i-check-ang-cellphone-nito-habang-lasing.html
Go, M. (2019). Mag-asawa, patay nang ma-hit and run sa Negros Occidental. Mula sa:
https://news.abs-cbn.com/news/10/27/19/mag-asawa-patay-nang-ma-hit-and-run-sa
negros-occidental
Haan, T. (2019). You need to consider the possibilty your religion is Mythology. Mula sa:
http://churchandstate.org.uk/2019/02/you-need-to-consider-the-possibility-your-religion
is-mythology/
Jocano, F. L. (1969). Outline of Philippine mythology. Manila: Centro Escolar University
Research and Development Center.
Muyco, M. (2019). Nurse, tumulong sa pagpapaanak sa kapwa Pinoy sa loob ng eroplano. Mula
sa: https://news.abs-cbn.com/life/07/10/19/nurse-tumulong-sa-pagpapaanak-sa-kapwa
pinoy-sa-loob-ng-eroplano