Professional Documents
Culture Documents
Naglalakad ang aso sa kahabaan ng kalsada ng may maaninag siyang nakaumbok sa lupa. Agad
niya itong nilapitan at natuwa siya ng makitang isang malaking buto ang nakatusok sa lupa. Dali-dali
niya itong hinukay at kinagat. Tuwang-tuwa siyang naglakad pauwi bitbit ang buto sa kanyang bibig.
Sa kanyang paglalakad ay napadaan siya sa isang tulay upang makauwi ng mas mabilis, sa ilalim
ng tulay ay ang ilog, habang naglalakad ay napagawi ang tingin niya sa ilog at nagulat siya sa
repleksyong nakita niya. Isang malaking aso na may bitbit na malaking buto ang kanyang nakita, sa
pag-aakalang ibang aso ito, tinahulan niya ito ng tinahulan, upang ito’y matakot at ibigay sa kanya
ang buto. Kakatahol, nabitawan niya ang bitbit na buto at nalaglag pa siya sa ilog. Umuwi siyang
basang-basa at ang buto namang dapat ay dala niya ay naanod sa ilog.
END
Aral: Huwag maging ganid bagkus ay makuntento ka sa kung anong meron ka.
Subalit may isang gulay na umusbong na kakaiba ang anyo, siya si Ampalaya na
may maputlang maputlang kulay, at ang kanyang lasang taglay ay di
maipaliwanag.
Araw-araw, walang ginawa si Ampalaya kung hindi ikumpara ang kanyang itsura
at lasa sa kapwa niya gulay, at dahil dito ay nagbalak siya ng masama sa kapwa
niyang mga gulay.
Ang balat niya ay kumulubot dahil ang kinis at gaspang na taglay ni upo at
kamatis ay nag-away sa loob ng kanyang katawan. Maging ang mga ibat-ibang
lasa ng gulay ay naghatid ng hindi magandang panlasa sa kanya kung kaya’t pait
ang idinulot nito. Ang kanyang kulay ay naging madilim na luntian.
Aral
Ang kalabasa ay may kakaibang tamis, ang kamatis ay may asim at makinis na
kutis, ang luya ay may kakaibang anghang, ang labanos ay may sobrang
kaputian, ang talong ay may lilang kulay, ang mustasa ay luntian.
Ngunit may isang gulay na may kakaibang anyo. Ito ay si ampalaya. Siya ay may
maputla at may lasang di maipaliwanag.
Araw araw, walang ginawa si ampalaya kundi ikumpara ang sarili sa ibang gulay.
Dito nila nalaman na ang magandang gulay ay walang iba kundi si ampalaya.
nagalit ang lahat at si ampalaya ay iniharap sa diwata ng lupain.
Isang araw si Juan ay inutusan ng kanyang inang si Aling Maria. “Juan, pumunta
ka sa palengke at bumili ng mga alimangong maiuulam natin sa pananghalian.”
Umuwi na si Juan ngunit dahil matindi ang sikat ng araw at may kalayuan din
ang bahay nila sa palengke ay naisipan ni Juan na magpahinga sa ilalim ng
isang punungkahoy na may malalabay na sanga. Naisip niyang naghihintay sa
kanya ang ina kaya’t naipasya niyang paunahin nang pauwiin ang mga alimango.
“Bakit po? Hindi pa po ba umuuwi?” Nagulat ang ina sa sagot ni Juan. “Juan, ano
ang ibig mong sabihin?”
“Juan, paanong makauuwi rito ang mga alimango? Walang isip ang mga iyon.”
Hindi naunawaan agad ni Juan ang paliwanag ng ina. Takang-taka siya kung
bakit hindi nakauwi ang mga alimango. Sa patuloy na pagpapaliwanag ng ina
ang mga alimango ay hindi katulad ng mga tao na may isip ay naliwanagan si
Juan na mali nga ang ginawa niyang pagpapauwi sa mga alimango.
Aral
Lima ang anak ng tiyahin, isang babae at apat na lalaki na animo’y senyorita at
senyorito mula nang pumisan sa kanila si Rona. Ang panganay na si Evelyn,
gayong dalawampung taong gulang na, ay nagpapahilod pa ng kili-kili at likod
tuwing maliligo. Pati sarili nitong underwear ay si Rona pa ang naglalaba. Ang
tatlong lalaki naman, maliban sa isa, ay gayon na lamang kung mag-utos, laging
pasigaw o pagalit. Kapag naglilinis ng sahig si Rona ay di man lamang mag-alis
ng sapatos ang mga pinsan kapag dumarating. Animo’y nang-iinis pa na dadaan
sa harapan ng nakaluhod at nakayukong si Rona na nagpapahid ng floor wax.
Kadalasan ay pabalibag pang ihahagis ang pantalong de maong kay Rona at
pasigaw na “O, labhan mo ‘yan! Pag natuyo, plantsahin mo ha?!!
Bakasyon noon.
Halos araw-araw ay ganyan ang gawain ni Rona: linis, saing, laba, plantsa. Ang
bibigat pa mandin ng mga pantalong de maong ng mga pinsan. Ginawa siyang
taga-laba ng mga ito.
Sa hapag kainan, si Rona ang taga-silbi. Hindi siya isinasabay sa pagkain, laging
huli, gayong mahaba naman ang mesang kainan. Kung ano ang matira ay iyon
lang ang makakain niya. Apat na beses sa isang linggo ay tinapang isda ang
ulam nila. Ulo lamang ng tinapa ang pwedeng kainin ni Rona. Iyon ang laging
itinitira sa kanya ng tiyahin.
Lumaki si Mutya na laging tinutukso ng mga kalaro. Lalo siyang naging tampulan
ng panunukso nang magsimula na siyang mag-aral.
“O, hayan na si Pilantod! Padaanin ninyo!” tukso ng mga pilyong bata kay Mutya.
Madali namang sumunod sa ina ang bata. Malapit na siya sa bayan, at hila-hila
nga niya ang ipagbibiling baka nang may nasalubong siyang matandang lalake.
“Gusto mo, palitan ko na lang siya nitong mahiwagang buto? Magic ito, makikita
mo,” alok ng matanda.
Iniuwi niya ang isang dakot na buto ng halaman na palit sa baka. “Nasaan ang
perang pinagbilhan mo sa baka?” tanong ng kanyang ina.
“Wala pong pera. Ipinagpalit ko po ang baka sa mga butong ito. Mahiwaga raw
po ito, sabi ng matanda.”
Sa galit ng ina sa anak dahil nagpaloko raw ito, itinapon niya ang mga buto sa
bintana. “Ikaw talagang bata ka, hanggang ngayon ay madali ka pa ring
maniwala sa mga manloloko.”
“Nanay, tingnan ninyo ang puno! Mahiwaga nga pala ang mga buto! Aakyatin ko
po.”
Inakyat nga niya ito at matagal bago siya nakarating sa tuktok. Sa itaas, may
nakita siyang malapalasyong bahay at pumasok siya rito. May babaeng
sumalubong sa kanya. “Naku! Bakit ka pumarito? Hindi mo ba alam na bahay ito
ng higante? Naku, ayan na siya, dumarating! Tago ka diyan sa ilalim ng mesa at
baka ka makita.”
“Ho-ho! Ano ba iyong naamoy ko?” Malakas ang tinig ng higante. “May ibang tao
ba rito?”
“Wala po,” sagot ng babae. “Naaamoy lang po ninyo ang masarap na pagkaing
luto ko. Sige po, kumain na kayo.”
Pati ang tinig ng manok ay tila ginintuan din dahil madaling nahimbing ang
higante. Dagling lumabas sa pinagtataguan si Juan, sinunggaban ang manok sa
mesa, at nagtatakbo sa punong inakyatan niya.
“Huy! Anong nangyari? Nasaan ang manok ko?” Nakita niyang halos nasa
kalagitnaan na ng puno si Juan at ito’y hinabol niya.
Naging mariwasa ang buhay ni Juan at ng kanyang ina dahil sa manok nilang
umiitlog ng ginto. Hindi naman nila ipinagmaramot ang mga biyaya nila sapagkat
tumulong sila sa maraming salat sa buhay.
Aral:
Nasasabik na ako dahil noong limang taong gulang lang ako ng huli ko siyang
makita. Ano na kayang itsura nya ngayon na ako ay nasa ikalawang baitang na
ng pagiging high school.
Sa aking pag uwi ay may nasulyapan akong isang babaeng umiiyak, tinulak ako
ng aking pagkausyoso para tanungin kung bakit sya umiiyak.
Sa aking pagmulat ay nawala ang ale na hindi ko man lang naitanong kung ano
ang kanyang pangalan. Biglang umihip ang malamig na hangin na niyakap ang
aking buong paligid.
Sa aking pag-uwi ay nakita ko ang aking ama na tila kakatapos lang lumuha.
Anong problema? Lumapit ako sa kanya at nagmano. Siya ay biglang nagwika,
“Anak iniwan na tayo ng nanay mo, namatay siya sa aksidente limang oras na
ang nakalilipas.”
Imbis na umiyak ay naitanong ko lang sa kanya kung may litrato siya ng aking
ina, nagulat na lamang ako sa aking nakita…
Hindi nya ako iniwan ng walang paalam. Ipinarating niya sa akin kung gaano ako
kahalaga at kamahal niya.
Siya pala ang ale na aking nakasama kanina, ang umiiyak na ale.
Ang inakala ko na isang istranghero ay ang mahal kong ina. Kahit sa kaunting
panahon ay nakasama ko siya. Sa huling limang oras ay pinuno ang buhay ko ng
kasiyahan na noon ko lang naranasan.
Aral:
Laging iparamdam sa mga magulang kung gaano natin sila kamahal. Hindi sa
lahat ng panahon ay makakasama natin sila kaya hangga’t maari ay sabihin
natin ng madalas ang mga salitang “I love you” sa kanila at pahalagahan natin
ang lahat ng sakripisyo nila sa atin.
Kung ang iyong Ama o Ina ay nasa ibang bansa, maglaan ng oras upang
makausap sila sa telepono man o sa mga chat. Maliit na bagay ito para sa
atin ngunit sa kanila ay sobrang mahalaga nito. Kahit sa ganoong paraan ay
maiparamdam mo na mahalaga sila sayo at kaya mo ring masakripisyo ng
kahit kaunting oras para lang makasama sila