MALAY 26.

1 (2013): 71-82

Ang Kabilang Mukha ng Autismo: Mga Pagpapakahulugan

ng Mga Magulang sa Karanasan ng Pagkakaroon ng Anak
na may Autismo / The Other Face of Autism: Meanings that
Parents Develop from their Experiences of Having a Child
with Autism
Ron R. Resurreccion, Ph.D.
Pamantasang De La Salle, Pilipinas
ron.resurreccion@dlsu.edu.ph

Ang layunin ng pananaliksik na ito ay masuri ang iba’t ibang pagpapakahulugan ng mga magulang sa
kanilang karanasan ng pagkakaroon ng isang anak na may autismo. Sampung mag-asawa na may anak na
may autismo ang lumahok sa pag-aaral. Ang kanilang mga anak ay may edad na mula anim hanggang 20
taon. Mahigit dalawang taon na ang nakalilipas mula nang malaman nila sa isang espesyalista na ang kanilang
anak ay may autismo. Magkahiwalay na kinapanayam ang ama at ina ng batang may autismo at inanalisa ang
datos sa pamamagitan ng content analysis. Ayon sa datos, may limang tema ang pagpapakahulugan ng mga
magulang na may anak na may autismo. Ang unang tema ay “Kalooban ng Diyos.” Para sa mga magulang,
ang kondisyon ng anak ay biyaya ng Diyos at hindi dapat itanggi. Ang ikalawang tema ay “Tagapagbigay-
kasiyahan.” Ang kanilang anak ang nagpapaligaya sa kanila lalo na sa oras ng problema at pangangailangan.
Ang isa pang tema ay “Daan sa pagiging mabuting tao.” Nadagdagan ang magagandang katangian nila dahil
sa pag-aaruga sa kanilang anak. Ilan sa mga katangiang ito ay ang pagiging mapagpasensiya, pagkakaroon
ng matatag na pananampalataya, at pagtanaw ng utang na loob. Ang sumunod na tema ay “Tagapagpatibay
ng pamilya.” Dahil sa kanilang anak na may autismo, tumibay ang samahan ng pamilya. Ang ikalimang
tema ay “Instrumento sa pagbabago ng komunidad.” Dahil sa kanilang anak, ang kanilang mga kapitbahay
ay nagkaroon ng bagong pananaw sa mga taong may kapansanan. Ang kanilang karanasan ay nagsisilbing
inspirasyon din ng ibang mga magulang.

Mga Susing Salita: pagpapakahulugan, autismo, karanasan, magulang, anak

The objective of this study is to look into the different meanings that parents have made based on their
experiences of having a child with autism. Ten married couples, who have children with autism, participated
in this study. The ages of the children range from six to twenty, all of whom have been diagnosed by a specialist
for at least two years from the start of the data gathering. The father and mother were interviewed separately.
Data were then content analyzed. The meanings made by the parents of children with autism have five
themes. The first theme is “Will of God.” For the parents, their child’s condition is a blessing from God and
they should accept it. The second theme is “Source of joy.” Their child gives them happiness during difficult
and stressful times. Another theme is “Agent of positive character change.” Their experiences with their
child have helped them develop good qualities such as patience, spirituality, and gratitude. The next theme

Copyright © 2013 Pamantasang De La Salle, Pilipinas

72 MALAY TOMO XXVI BLG. 1

is “Source of strength of the family.” Their child’s condition has facilitated bonding in the family. The fifth
theme is “Instrument of community change.” Their child’s condition has helped bring community awareness
and perspective on people with different abilities. Their experiences have also inspired other parents who
likewise struggle with having a child with different abilities.

Keywords: meaning-making, autism, experiences, parents, children

Napakahirap at napakasakit para sa isang kalungkutan, kawalan ng pag-asa, pagkabahala,

magulang ang matanggap at maunawaan ang
pagkakaroon ng isang anak na may kapansanan.
Hindi maiwasang maitanong nila kung bakit
sa dinami-dami ng mga pamilya, sila pa ang
nabigyan ng ganitong problema. Ang isa sa
mga pinakamalubhang kapansanan na maaaring
makuha ng isang bata na kinakaharap ng mga
pamilya ngayon ay ang autismo. Negatibo ang
pagkakakilala ng lipunan sa autismo sapagkat
totoo naman na malaking pasakit ang naidudulot
nito sa pamilya ngunit ito rin naman ay may
positibong mukha. Ang layunin ng pag-aaral na
ito ay malaman ang iba’t ibang pagpapakahulugan
ng mga magulang sa kanilang karanasan sa
pagkakaroon ng anak na may autismo.
Sa Pilipinas, mahigit sa 70,000 bata ang may
autismo at sampung porsiyento lamang nito ang
nabibigyan ng interbensiyon (Autism Hearts
Foundation). Higit na marami ang mga batang
lalaking nagkakaroon nito kompara sa mga
babae (Fombonne 87-89). Ang autismo ay isang
uri ng kapansanan mula pagkabata na saklaw ng
nervous system disabilities (National Institute
of Child Health and Human Development). Ang
kondisyong ito ay nagdudulot sa isang indibidwal
ng kahirapan sa interaksiyon at komunikasyon, at
limitado ang kakayahan niyang makilahok sa mga
pang-araw-araw na gawain (American Psychiatric
Association). Ang lubos na nakakabahala sa
lahat ng sintomas ng autismo ay ang kawalan ng
kakayahang makapagsalita nang maayos (Phelps,
Hodgson, McCammon, and Lamson 27-35;
Altiere and Kluge 142-52; Liwag 3-16).
Nagdudulot ng iba’t ibang negatibong emosyon
sa mga magulang ang kondisyon ng kanilang anak.
Ang mga magulang ay nakararanas ng matinding
pagkagalit, pagkaawa sa anak, pagkasiphayo, at
pagkagulo ng isip (Liwag 3-16; Altiere and Kluge
142-52; Myers, Mackintosh, and Goin-Kochel
670-684). Napakasakit para sa mga magulang na
isiping hindi na magiging normal ang kanilang
anak kailanman. Palagi silang napapaisip, “Paano
na ang kinabukasan ng aking anak? Paano sila
tatanggapin ng ibang tao?” Ang mga katanungang
ito ang kadalasang nagpapagulo sa kanilang pag-
iisip.
Dumaragdag pa sa pagkagulo ng kanilang isip
ang hindi malinaw na sanhi ng kapansanang ito.
Sa kabila ng maraming ginagawang pag-aaral,
hanggang ngayon ay nananatili pa ring misteryo
kung ano ang tiyak na sanhi ng autismo (Hardman,
Drew, and Egan 347-71). Dahil hindi pa malinaw
ang tunay na sanhi ng kapansanang ito, isang
malaking pagsubok din ang paghahanap ng mga
epektibong interbensiyon para ito maiwasan
at malunasan. Walang duda na patuloy pa ring
makakapinsala sa mga pamilya ang kapansanang
ito sa mga darating na panahon. Patuloy pa ring
maghahanap ng mga sagot ang mga magulang
sa mga katanungang bumabagabag sa kanilang
isipan (Altiere and Kluge 142-52).
Ngunit sa kabila ng mga pagsubok na dala ng
autismo, ang mga ama at mga ina ay nagkakaroon
pa rin ng lakas upang matanggap ang kondisyon
ng kanilang anak (Cook, Tessier and Klein 64).
Ang pagbibigay ng kahulugan sa kanilang mga
karanasan sa pagkakaroon ng anak na may
kapansanan ang nagiging paraan ng mga magulang
at ng pamilya upang harapin at tanggapin ang
kanilang sitwasyon (Myers, Mackintosh and
Goin-Kochel 670-84). Ang pagpapakahulugan ay
mabisang paraan upang mapadali ang pagtanggap
ANG KABILANG MUKHA NG AUTISMO R.R. RESURRECCION
ng mga magulang na may anak na may autismo
(Huws, Jones and Ingledew 569–84). Ang kanya-
kanyang pagpapakahulugan ng mga ama at ina ay
nagdudulot din ng pagkakaisa at pagkakaroon ng
matatag na samahan ng mag-asawa (Robinson,
Carroll and Watson 131-47).
Ang pangunahing kabuluhan ng pag-aaral na
ito ay ang pagbibigay-diin sa positibong panig
ng pagkakaroon ng isang anak na may autismo.
Sa kabila ng mga pagsubok sa mga magulang ay
magagandang pagpapakahulugang nabubuo mula
sa kanilang mga karanasan. Hindi maikakaila na
maraming pamilya ang hindi nakakabangon sa
ganitong pagsubok ngunit may mga pamilya rin
naman na lalong yumayabong ang samahan dahil
kanilang napagtanto ang mga dahilan kung bakit
sila nagkaroon ng anak na may kapansanan.
METODO
Sampung mag-asawa ang naging kalahok sa
pag-aaral na ito. Karamihan sa kanila ay napili
sa pamamagitan ng chain referral sa tulong ng
mga community-based rehabilitation centers. Ang
mga mag-asawa ay nagsasama na nang higit sa
pitong taon. Ang mga ama ay may edad mula 28
hanggang 54 samantalang ang mga ina naman
ay mula 27 hanggang 52. Sa sampung mag-
asawa, walong mag-asawa ay mga Katoliko at
dalawang mag-asawa naman ay mga Kristiyano.
Ang mga mag-asawa ay nagmula sa iba’t ibang
estado ng buhay. Tatlong mag-asawa ang nakatira
sa eksklusibong subdibisyon at walang hirap
na nabibigyan ng interbensiyon ang kanilang
anak. Apat na mag-asawa ang masasabing may
katamtamang katayuan sa buhay. Tatlong mag-
asawa naman ang nakatira sa mga barangay at
umaasa lamang sa mga serbisyong publiko. Sa
sampung mag-asawa, siyam ang may lalaking
anak na may autismo at isa lamang ang may
anak na babae. Ang edad ng kanilang mga anak
ay mula 6 hanngang 20. Lahat ng mga batang
may autismo sa pag-aaral na ito ay nagkaroon ng
diagnosis noong sila ay dalawa hanggang apat na
taong gulang.
73
Ang mga mag-asawa ay isa-isang tinawagan
upang makuha ang kanilang permisong makalahok
sa pag-aaral at makapanayam. Sila ay binigyan ng
liham ng pagpayag o consent form kung saan
nakasaad ang layunin ng pag-aaral, ang kanilang
papel sa pag-aaral, at ang kanilang mga karapatan
bilang mga kalahok. Ang mga panayam ay ginawa
sa kani-kanilang mga tahanan. Gumamit ng gabay
sa panayam o interview guide ang mananaliksik.
Upang hindi makaimpluwensiya sa sagot ng kani-
kanilang asawa, magkahiwalay na kinapanayam
ang ama at ang ina gamit ang interview guide at
voice recorder. Ang kwalitatibong pag-analisa
gamit ang content analysis ay isinagawa ng apat
na propesor ng Departamento ng Sikolohiya ng
Pamantasang De La Salle. Pagkatapos maanalisa
ang datos, binalikan ang mga mag-asawa at
ipinakita ang resulta upang makompirma at
malaman kung sila ay sang-ayon sa kinalabasan
ng pag-aaral.
RESULTA
Lumalabas na may limang tema ang
pagpapakahulugan ng mga magulang ng mga
batang may autismo. Ang mga tema ay: 1.)
Kalooban ng Diyos, 2.) Tagapagbigay ng
kasiyahan, 3.) Daan sa pagiging mabuting tao, 4.)
Tagapagpatibay ng pamilya, at 5.) Instrumento sa
pagbabago ng komunidad.
Kalooban ng Diyos
Sa limang tema, ang “Kalooban ng Diyos”
ang pinakakaraniwang pagpapakahulugan ng
mga magulang. Walong ama at siyam na ina ang
naniniwala na ang pagkakaroon nila ng anak na
may autismo ay kagustuhan ng Diyos. Tingnan
ang Talahayan 1 para sa mga piling pahayag ng
mga magulang.
Ayon kay Carla, “Ibinigay sa atin ng Diyos
‘yan. It’s up to us kung paano papalakihin.”
Kapag ibinigay ng Diyos, dapat mo itong
tanggapin. Kahit ano pa ang kondisyon ng iyong
anak, dapat magalak sapagkat ipinagkaloob ito
sa iyo.
74 MALAY TOMO XXVI BLG. 1
Para sa ibang magulang naman, ang
pagkakaroon nila ng anak na may karamdaman
ay hindi lamang kagustuhan ng Diyos. Ang
kanilang anak ay isa ring biyaya na nagdadala ng
magagandang karanasan sa kanilang pamilya na
hindi nila mararanasan kung ang kanilang anak
ay hindi naiiba sa ibang bata.
Kung ang ibang magulang ay nagtatanong
kung bakit sa dinami-dami ng mga mag-asawa
sa mundo ay sila pa ang nagkaroon ng anak na
may kapansanan, ang ibang mga magulang naman
ay may mas positibong pananaw. Para sa kanila,
sila ay pinili ng Diyos dahil maaaring sila ay
may kakayahang alagaan ang isang batang may
kapansanan.
Para naman sa ibang mga magulang, ang anak
nila ang naging instrumento ng Diyos upang
mahanap nila ang kanilang adbokasiya. Dahil sa
kanilang anak, nalaman nila ang kagustuhan ng
Diyos para sa kanila at nagkaroon ng kabuluhan
ang kanilang buhay. Sila ang tagapagbigay ng
tulong at pag-asa sa ibang mga magulang na may
anak ring may kapansanan.
Tagapagbigay ng kasiyahan
Marami rin sa mga magulang ang may
pananaw na ang kanilang anak ay “Tagapagbigay
ng kasiyahan.” Anim na ama at pitong ina
ang nagsabi na kahit na nahihirapan sila sa
kondisyon ng kanilang anak, sila ay nakakahanap
ng kaligayahan sa mga ito. Nababawasan
ang kanilang pagod at mga problema kapag
nakakapiling nila ang kanilang anak. Tingnan
ang Talahanayan 2 para sa mga piling pahayag
ng mga magulang.
Malaking kasiyahan din ang naidudulot ng
anak na may autismo sa magulang kapag siya ay
may mga bagay na natututunang gawin kahit na
ito ay mga simpleng gawain lamang. Tanggap
na ng mga magulang na maraming bagay ang
hindi na magagawa ng kanilang anak tulad ng
pagsasalita o pag-aalaga sa sarili. Kaya kapag ang
anak ay nakagawa ng isang di inaasahang bagay,
hindi mailarawan ang kasiyahang naidudulot nito
sa magulang.
Bukod sa kasiyahan, ang pagiging magulang
ng isang anak na may autismo ay isang karanasang
maipagmamalaki. Ang makapagpalaki ng
isang batang may ganitong kondisyon ay isang
tagumpay para sa isang magulang na kakaunti
lamang ang yaman.
Para naman sa ibang magulang, ang kasiyahang
dulot ng anak ay hindi lamang panandalian kundi
panghabambuhay. Sa isang regular na ikot ng
buhay ng isang pamilya, ang ama at ina ay
maiiwan ng mga anak kapag sila ay nagkarooon
ng sariling pamilya. Ito ay kadalasang nagdudulot
ng kalungkutan sa mag-asawa. Sa magulang
na may anak na may autismo, nasabi nilang
masuwerte sila dahil maaaring hindi ito mangyari
sa kanila.
Daan sa pagiging mabuting tao
Isa ring karaniwang pagpapakahulugan sa
pagkakaroon ng anak na may autismo ng mga
magulang ay ang “Daan sa pagiging mabuting
tao.” Anim na ama at anim na ina rin ang
nagsabi na dahil sa kanilang anak, marami
silang natutunang aral sa buhay at nahasang
magagandang katangian na sa tingin nila ay hindi
nila mararanasan o makakamtan kung ang anak
nila ay normal. Tingnan ang Talahanayan 3 para
sa mga piling pahayag ng mga magulang.
Marami sa kanila ang nagsabi na humaba
ang pasensiya nila at lumawak ang pag-unawa sa
ibang tao. Hindi lang sila natutong magpasensiya
sa mga taong hindi nakakaunawa ng kondisyon
ng kanilang anak, nagkaroon din sila ng pag-
unawa sa ibang taong may mga kakulangan o
kapansanan.
Marahil nakayanan nilang habaan ang
pasensiya at magpakatatag sa mga pagsubok
dulot ng autismo dahil natuto silang magmahal
nang walang kapalit. Sabi nga ni Enrique, “There
is nothing that could possibly go wrong if you
give love unselfishly (Walang maaaring maging
mali kung ibibigay mo ang iyong buong pusong
pagmamahal nang walang bahid ng kasakiman).”
Lumakas din ang kanilang pananampalataya
sa Diyos. Para sa ilang magulang, napatunayan
ANG KABILANG MUKHA NG AUTISMO R.R. RESURRECCION
nila na hindi sila iiwan ng Diyos at parati silang
susuportahan sa oras ng matitinding pagsubok at
pangangailangan. Ang anak nila ang nagsisilbing
paalala na ang Diyos ay laging nariyan.
Para naman sa ibang magulang, ang anak
nila ang nagsilbing paalaala na ang kasiyahan ay
nakukuha sa mga simpleng bagay. Nasanay sila
sa simpleng pamumuhay sapagkat nagbago ang
prioridad nila sa mga gastusin.
Dahil ang mga batang may autismo ay
hindi nagsisinungaling, ang isa pang nahasang
magandang katangian ng mga magulang ay ang
pagiging tapat at totoo sa kanilang pakikipag-
ugnayan sa ibang tao. Kapag nangako sila na
gagawin ang isang bagay, talagang gagawin nila
ito.
Ang mga magulang din ay natutong tumanaw
ng utang na loob sa mga taong nakatulong sa
kanila sa pag-aalaga sa kanilang anak. Bilang
pasasalamat, ang mga magulang ay bukas-loob
ding ibinabahagi ang kanilang karanasan at mga
nalalaman sa ibang tao lalo na sa ibang magulang
na may anak ding tulad ng kanila na nagsisimula
pa lang sa kanilang paglalakbay sa mundo ng
autismo. Ayon kay Angela, “Gusto ko rin ako
yung makatulong sa iba—makatulong ako kahit
papaano sa mga may kapansanan.”
Tagapagpatibay ng pamilya
Ang pang-apat na pagpapakahulugan ng mga
magulang ay “Tagapagpatibay ng pamilya.”
Apat na ama at limang ina ang nagsabi na ang
pamilya nila ay naging mas malapit sa isa’t isa
dahil sa kanilang anak na may autismo. Buhay
ang pamilya at lalong nagbubuklod kapag ang
75
batang may autismo ay kapiling nila. Pahayag
ni Lani, “He made us realize that what is really
important, aside from being with God, is time for
your family… to have really time for your family.”
Tingnan ang Talahanayan 4 para sa mga piling
pahayag ng mga magulang.
Napansin din ng mga mag-asawa na mas
naging matatag ang samahan nilang mag-asawa
dahil sa kanilang anak. Sila ang sandalan ng isa’t
isa mula nang malaman nila ang kondisyon ng
kanilang anak.
May mga pagkakataon pa na ang anak nila na
may autismo ang dahilan kung bakit ang mga mag-
asawang madalas mag-away ay nagdadalawang
-isip na maghiwalay. Kapag ang mag-asawa ay
may mga hindi pagkakaintindihan, una nilang
naiisip ang kapakanan ng kanilang anak.
Instrumento sa pagbabago ng komunidad
May ilang magulang din ang nagsabi na ang
anak nila ang naging instrumento sa pagbabago
ng komunidad lalo na sa pagtrato sa mga taong
may kapansanan. Tingnan ang Talahanayan 5
para sa mga piling pahayag ng mga magulang.
Noong hindi pa nila nauunawaan kung ano ang
autismo, marami sa kanilang mga kapitbahay ang
nanghuhusga at nagsasabi ng hindi magagandang
bagay sa kanilang anak at sa kanilang kakayahang
magpalaki ng anak. Karamihan din sa mga
kabataan sa kanilang komunidad ay laging
tinititigan at ginagawang katatawanan ang
kanilang anak. Ngunit nang lakas-loob nilang
ipaliwanag sa mga kapitbahay ang kondisyon ng
anak, nagbago ang pananaw ng mga ito sa mga
taong may kapansanan.
76 MALAY TOMO XXVI BLG. 1

Talahanayan 1: Ang Anak Bilang Kalooban ng Diyos

Magulang Mga Pahayag

Angela “Anak ko ito. Binigay ng Diyos. Kailangan kong tanggapin…
Kahit hindi ko anak ‘yan naaawa pa nga ako eh. Mahirap.
Hindi mo kasi maramdaman kung hindi galing sa iyo.”
Larry “Super blessed because we have a living angel in us that came
on earth. Kasi si Luis talaga is the person na wala talagang
kasalanan. So where can you have that? We have a living
angel in us from heaven. Kasi wala talaga siyang, siyempre,
original sin. Wala siyang sin, di ba? Kasi lahat ng gagawin
niya, hindi niya alam because of his condition.”
Gale “I went through several reflections. Siguro, God had his
reasons why he gave me that child. God wants us to learn
many things through him. So for me he is a special child na
ibinigay samin so he really is a special gift to us.”
Lani “Kung titignan mo, dapat matuwa ka pa because sa dami-
dami—millions and billions all over the earth, napili pa kayo
to be able to, because God knows na kaya ninyo ‘yan and there
is a purpose why he’s there. From that perspective, hindi na
yung ‘Why me?’ Kami talaga, natutuwa talaga kami. It never
entered our minds na,‘Why us? Bakit ganito? Ang bait bait ng
anak ko, bakit kami ang nagka-ganyan?”
Sarah “Parang naintindihan ko na. Sa church namin pag may nada-
diagnose, sa akin tumatawag. Tapos ‘yung experience ko
nare-relate ko. Ako na ‘yung nagco-counseling doon sa church
namin at saka sa school ‘yung pag may mga bagong diagnose
doon. So na-realize ko, ah eto pala yung purpose ni Lord.”
ANG KABILANG MUKHA NG AUTISMO R.R. RESURRECCION 77

Talahanayan 2: Ang Anak Bilang Tagapagbigay ng Kasiyahan

Magulang Mga Pahayag

Cesar “After a stressful day, pinupuntahan ko si Charles. You can tell him
everything. Hindi siya nagsasalita. Hindi siya nagre-react. Titignan ka
lang niya nang walang judgment. So very relaxing. Siya yung nagiging
therapist ko. Hindi lang din nila alam pero may part na ganoon… Pag
nag-aaway kami ng Mom ko tapos masamang-masama ang loob ko,
lalapit lang ako sa kanya, tapos I’ll talk to him. Titingin siya. ‘Yung
alam mo yung titignan ka lang niya na parang naiintindihan niya yung
sinasabi mo…I can tell him everything—anything I want to tell him.
He just looks at you in a very accepting way. Tapos feeling mo pag
kinakausap mo siya hindi ka niya hinuhusgahan. He accepts you for
who you are. Masarap. Hindi mo pwedeng gawin sa ibang tao yun.”
Rissa “Si Josh kasi parang laruan namin. Oo, nakakatuwa eh. Kapag nakita
mo, kilitiin mo lang, tatawa lang yan eh. Kulit-kulitin mo lang yan eh.
Pa-kiss ka lang sa kanya, nakakawala na ng pagod eh. Kikilitiin mo
lang ‘yan, nakakawala na ng pagod eh.”
Gale “Ako, ang ginagawa namin naglalaro kami. More of emotional
attachment ang nakukuha ko sa kanya. Basta masarap…masarap.
Charles has become the bundle of our joy.”
Sarah “Talagang inaantay namin magsalita. Alam mo nung nagsalita yan,
talagang heto na, ‘Thank you Lord! Hallelujah!’ Nung nagsalita na,
‘Praise God!’… Bawat word na sabihin ni Kyle talagang palakpakan
kami.”
Ariel “Proud ako. Sa isip ko hindi ko akalain na magkakaganyan siya na
magiging parang normal. Noon talaga iniisip ko pa, ‘Paano na kaya
ito pag lumaki na ito? Naisip ko rin na okay na ako sa anak na autistic
kaysa naman adik, criminal—rapist o magnanakaw.”
Greg “Ako proud ako na ganoon ‘yung mga natutunan ko. Shini-share ko
lang. Hindi ko kinakahiya. Wala kaming pera pero natuturuan namin
‘yung bata sa tamang galaw. So doon ako proud. At least kasi yung
achievement ko, kahit na papano achievement naming mag-asawa eh
nagawa naming -na kahit na kakapirasong pera lang ang binibigay sa
samin, napaghati-hati naming kasama siya.”
Larry “We’re also blessed kasi siyempre, once the children, like Leonard, 21
na siya, 4 or 5 years pa afterwards aalis na siya. But kami, sabi namin
na we’re so blessed kasi si Luis maiiwan pa rin sa amin. Kahit itong
bunso, eventually, aalis na rin siya. Pero at least with Luis, he will still
be with us. So may kasama ka. Hindi namin tinitignan na baka mas
mahirap kasi by that time, matanda na kami, paano ‘yan? Pero for us,
hindi namin tinitignan yung worst scenario. It’s a very positive outlook.
Eventually, we will just be complete. At the same time, siguro naman
okay siya. ‘Di yung isip mo, ‘paano na siya?’ or anything. Wala. Very
positive.”
78 MALAY TOMO XXVI BLG. 1

Talahanayan 3: Ang Anak Bilang Daan sa Pagiging Mabuting Tao

Magulang Mga Pahayag
Carla “Parang less judgmental ka na sa ibang tao ba. Kasi minsan tayo pintasera
eh. Pero ‘pag naiisip ko yung sarili ko, ‘Ay oo nga pala. Ako may anak na
ganoon.’ Na pag titignan mo ‘yang batang yan, parang ang bobo bobo. Ang
hirap makatanda, ang hina sa school. Pero ngayon, hindi ko na pwedeng
sabihin yun, ‘yung hindi ko dapat i-judge yung ganoon. Kasi may kanya-
kanya tayong kakayanan, di ba? Yun, ‘yung parang less judgmental ka na.
Less critical ka. Parang ganun. Kasi minsan pintasera talaga ako eh.”
Jose “Yung parang nag-iba din talaga yung pananaw mo sa mga things. Kung
before mas istrikto ka sa mga little details. Ngayon mas patient ka. Parang
tolerant din of others.”
Grace “Pagsubok yun. Kailangan maging matatag at habaan ang pasensiya. Iba
kasing parents tinitignan nila iyon as in curse... parusa sa pamilya. Every
single day of his life or her life sa buhay ng anak mo, matututunan mo ang
kanyang kilos. Kahit simpleng pagdighay. Kung anuman ‘yan, talagang
pag-aaralan ng anak mo.”
Cesar “I think because of this I had more faith in God that is why I think Charles
is a blessing. A gift from God. Unang-una di ka naman bibigyan ni Lord ng
di mo kakayanin.”

Talahanayan 4: Tagapagpatibay ng Pamilya

Magulang Mga Pahayag
Sarah “There was a time he went camping. He was camping and we were all alone
here. The house was so quiet. Sabi nga parang may namatayan. Wala si
Kyle. So he is a bond that brings us together. He’s the one who brings the
family together. We’ve become so bonded because we want to support, we
want to encourage him, make him feel better so nagkakaroon ng bond yung
family. Nagiging united.”
Dennis “As a family, as husband and wife, we support each other. Nakikita ko ‘yung
disappointments ng wife ko. For example, when we found out about it. The
night after we found out about it, about Kyle, I entered the room and she
was hugging Kyle and was crying. Rocking Kyle and she was crying because
of the fact that we found out about it, his condition. And I too told her she
had to be brave. Told her everything’s alright and we’d be together. We are
together in this. Even our relationship as husband and wife has gone closer
because of his condition.”
Angela “Mayroon din kaming mga away na mag-asawa na gusto na namin
maghiwalay, Siguro dahil may special child kami, mare-realize namin na
si Arnold hanggang sa pagtanda namin kasama namin siya.”
ANG KABILANG MUKHA NG AUTISMO R.R. RESURRECCION 79

Talahanayan 5: Ang Anak bilang Instrumento sa Pagbabago ng Komunidad

Magulang Mga Pahayag

Hannah “Aba ‘yung mga dating nanlalait sa anak ko ay natuto. Mula noong
nalaman nila kung ano ang kondisyon ng anak ko, eh sila na ngayon
ang nag-aalaga sa kanya.”
May “Mula nang malaman nila ang tungkol sa anak ko, mas naging
maunawain sila. Sila pa ngayon ang kusang nag-aalok ng tulong
sa amin. Kung anu-ano ang binibigay nila sa anak ko. Minsan uuwi
siya na may dalang ice cream. Kaya pala, bigay ng kapitbahay.”
Angela “Mayroon din kaming mga away na mag-asawa na gusto na namin
maghiwalay, Siguro dahil may special child kami, mare-realize namin
na si Arnold hanggang sa pagtanda namin kasama namin siya.”

(Gall, Charbonneau, Clarke, Grant, Joseph at

DISKUSYON
Hindi maitatanggi ang mapapait na karanasang
pinagdaraanan ng mga ama at ina ng mga batang
may autismo. Ang pagtanggap sa kondisyon
ng kanilang anak ay isang mahabang proseso.
Dadaan muna sila sa pagkakaroon ng iba’t ibang
negatibong emosyon at reaksiyon (Hardman,
Drew at Egan 347-71) tulad ng matinding galit
at kalungkutan bago nila tuluyang matanggap
ang kondisyon ng kanilang anak. Ang isang
malinaw na indikasyon na talagang natanggap
na nila ang kanilang anak ay ang pagkakaroon
nila ng positibong pagpapakahulugan sa kanilang
karanasan bilang magulang ng isang anak na may
autismo.
Hindi nakapagtataka na ang pangunahing
pagpapakahulugan ng mga magulang ay may
kinalaman sa kanilang pananampalataya sapagkat
86% ng Pilipino ay Katoliko at ang Pilipinas ay
kilala na nag-iisang bansang Kristiyano sa Asya
(Miller 26-27). Para sa kanila, ang pagkakaroon
ng anak na may autismo ay “Kalooban ng Diyos.”
Malaki ang pagpapahalaga ng mga Pilipino sa
pagkakaroon ng tiwala sa Diyos (Timbreza 38-39)
at ang mga pagsubok sa buhay ang nagpapatibay
nito (Mansukhani at Resurreccion 271-290).
Ang pagkakaroon ng pagpapakahulugan na may
temang espiritwal ang nagdudulot ng lakas at
kaginhawahan sa oras ng matitinding pagsubok
Shouldice 88-104).
Hindi layunin ng pag-aaral na ito na
malaman ang order o pagkakasunod-sunod ng
pagpapakahulugan ng mga magulang ngunit
maaaring ang “Kalooban ng Diyos” ang unang-
una nilang naisip. Marami sa mga magulang
ang nagsabing, “Bigay ‘yan ng Diyos. Walang
magagawa kundi tanggapin.” Bagama’t tanggap
nila ang kondisyon, ang ganitong pahayag ng
damdamin ay maaaring may halo pang poot at
kalungkutan. Hindi pa buong-buo ang kanilang
pagtanggap ngunit dahil naniniwala sila na
kagustuhan ito ng Diyos at ang pagsunod at
pagsuko sa Kanyang kalooban ay tanda ng
pagiging mabuting Kristiyano, napapabilis ang
kanilang pagtanggap sa kondisyon ng anak dahil
sa ganitong pagpapakahulugan. Ito ang maaaring
naging daan upang magkaroon sila ng iba pang
mga positibing pagpapakahulugan.
Ang “Tagapagbigay ng saya” ay isa ring
pangunahing pagpapakahulugan ng mga
magulang. Sadyang malambing ang mga may
autismo (Sicile-Kira 5) kaya naman madalas
kinagigiliwan at madaling mapagkunan ng saya.
Salungat ito sa madalas nating naririnig na sila
ay walang emosyon at may sariling mundo; ang
totoo, sila ay klaro sa pagpapakita ng emosyon
lalo ang mga may autismo na hirap sa pagsasalita.
Sa kilos at emosyon nila ipinapahiwatig ang nais
80 MALAY TOMO XXVI BLG. 1
nilang sabihin ngunit hindi kayang bigkasin. Ayon
sa mga magulang, ang kalambingan nila ang
nakakawala ng kanilang pagod at tuwing wala ang
anak na may autismo sa bahay nila ay ramdam na
ramdam nila na may kulang sa pamilya. Bukod
sa pagiging malambing, madaling ikatuwa ang
simpleng kakayahang kanilang natutunan tulad
ng pagbigkas ng salita o pagsulat. Bahagi ng
proseso ng pagtanggap ng kondisyon ng anak nila
ay pagtanggap na ang kanilang anak ay hindi na
kailanman magiging tulad ng ibang bata. Tanggap
na nila na mabagal matuto ang kanilang anak kaya
naman pag may bagong natutunan ay grabe ang
kasiyahang naidudulot nito. Lalo na siguro kung
ang anak ay nakakagawa ng mga bagay na hindi
kayang gawin ng ibang normal na tao, bata man
o matanda. Ang ibang batang may autismo ay
may mga di karaniwang kakayahan (Sicile-Kira
5). Ang ilan sa kanila ay may kakaibang talento
sa matematika o pagguhit, at ang iba naman ay
may kakayahang magmemorya ng maraming-
maraming impormasyon na angat sa kaya ng isang
karaniwang tao.
Marahil, isa sa mga pinakapositibong dulot ng
pagkakaroon ng autismo ay ang pagiging “Daan
nito sa pagiging isang mabuting tao.” Ayon kay
Peterson, Park at Seligman (17-26), nagdudulot
ng pagbabago sa tao ang mga pagsubok ng buhay.
Ang mga pagsubok na ito ang nagiging daan sa
pagkakaroon ng katatagan ng loob at iba pang
mabubuting katangian na maaaring hindi nila
matututunan kung hindi sila nagkaroon ng anak
na may autismo (Greenberg, Seltzer at Krauss 14-
25). Ayon kay Hastings and Taunt (116-27), kapag
ang magulang ay nagsimulang magtuon ng pansin
sa mga positibing aspeto ng kanilang karanasan,
nagkakaroon sila ng bagong perspektiba sa buhay,
dagdag na pag-unawa, suporta sa pamilya, at
marami pang iba.
Ayon sa mga magulang, nagkaroon sila ng mas
mahabang pasensiya at pag-unawa sa ibang tao.
Natuto silang magtimpi kapag nakakarinig sila
ng mga di magagandang salita mula sa ibang tao
tulad ng, “abnormal ang anak nila” o kaya ay “di
nag-ingat sa pagbubuntis ang ina.” Ayon kina
Myers, Mackintosh at Goin-Kochel (670-84),
pasensiya at pag-unawa ang karaniwang nahahasa
kapag ang anak ay may kapansanan. Nadagdagan
din ang kanilang pagtanaw ng utang na loob dahil
napakaraming tao ang nakatulong sa kanila noong
oras ng pangangailangan. Nariyan ang mga guro
at therapist na itinuring na ring parang anak ang
kanilang anak. Nariyan din ang mga kamag-anak,
mga kaibigan, at mga kapitbahay na nagbigay
ng suporta dahil sa kanilang pagmamahal sa
bata. Karamihan sa mga ama ay nagsabing sila
ay naging pursigido sa pagtatrabaho dahil ang
kanilang asawa ay nagbitiw sa trabaho upang
matutukan ang pag-aalaga sa anak. Dahil mahal
ang interbensiyong kailangan ng anak, naging
maabilidad sila sa paghanap ng perang magagamit
ng pamilya. Bukod sa pagtibay ng kanilang
pananampalataya, nadagdagan din ang kanilang
pag-asa at naging mas positibo ang pananaw sa
buhay.
Ang kasiyahang naibibigay ng batang may
autismo ang maaaring dahilan din sa pagkakaroon
ng mas matatag na pamilya. Para sa ibang mga
magulang, itinuturing nila ang kanilang anak na
may autismo na “Tagapagpatibay ng pamilya.”
Ang pamilya ay sama-samang napapasaya ng
batang may autismo sa paraang hindi nagagawa
ng isang batang normal. Naging matatag ang
pamilya dahil ang magkakapatid ay nagtutulungan
at nagsasakripisyo sa pag-aalaga ng kapatid at
nagsisikap na mapanatiling maganda ang samahan
nila (Liwag 3-16). Lahat ng miyembro ng
pamilya ay nagkakaisa sa layuning mapabuti ang
kalagayan ng batang may autismo. Dahil dito, ang
pamilya at tumatatag at nagiging malapit sa isa’t
isa (Liwag 3-16; Phelps, Hodgson, McCammon,
at Lamson 27-35). May mga pagkakataon pa
na ang layuning ito ang pumipigil sa mga mag-
asawang nais maghiwalay at ayusin ang anumang
di pagkakasundo.
Ayon sa mga magulang, ang mabuting epekto
ng pagkakaroon ng anak na may autismo ay hindi
lamang sa pamilya kundi pati rin sa kanilang
komunidad. Ang anak nila ay naging “Instrumento
ng pagbabago sa komunidad.” Nakagagalak para
sa kanila na masaksihan ang proseso ng pagbabago
ng ilang miyembro ng kanilang komunidad. Ang
ANG KABILANG MUKHA NG AUTISMO R.R. RESURRECCION
mga dating nanghuhusga sa kanilang anak ay
naging tagapag-alaga na rin niya mula noong
naintindihan nila kung ano ang autismo. Dahil
din sa kanilang anak, ang mga magulang, lalo na
ang mga ina, ay nagkaroon ng adbokasiya. Sila
ay sumali sa mga grupo tulad ng Autism Society
of the Philippines. Bukod sa matulungan ang mga
magulang na may anak na autismo, layunin din
ng grupong ito na maimulat ang publiko kung
ano ang sakit na autismo. Ang mga magulang
ay naging aktibo sa pagbabahagi ng kanilang
karanasan sa ibang tao at ito ay nagbunga ng
pagbabago sa komunidad. Ang mga tao ay
naging mas maunawain sa mga may kapansanan
at ang mga lokal na pinuno ay gumawa ng mga
programa para sa kanila. Pakiramdam ng mga
magulang, obligasyon nilang tulungan ang ibang
mga magulang at ang kanilang komunidad na
maintindihan ang autismo bilang pagtanaw ng
utang na loob sa ibang mga magulang at ibang
mga taong tumulong sa kanila noong sila ay nag-
uumpisa pa lamang sa kanilang paglalakbay sa
mundo ng autismo.
Kasabay ng mga magulang sa kanilang
paglalakbay ay ang mga espesyalista na tumulong
na mapabuti ang kondisyon ng kanilang anak
at pamilya. Malaking suporta ang inaasahan ng
mga magulang mula sa mga espesyalista tulad
ng mga therapist at sikolohista at kung di nila
maibibigay nang tama ang suportang ito ay maaari
pa itong makadagdag sa pagkalito, pagkasiphayo,
pagkagalit, at pagkabigo (Hardman, Drew, and
Egan 347-71). Ayon sa persepsyon ng ibang
magulang, ang ilang mga espesyalista ay hindi
sapat ang kakayahang ipaliwanag ang kondisyon
ng kanilang anak at ang magiging epekto nito sa
kanilang pamilya (Liptak, Orlando, Yingling,
Theurer-Kaufman, Malay and Tompkins 245-
252). Sa halip ay nabibigyan lamang sila ng
maling pag-asa (Altiere and Kluge 142-52). Upang
maiwasan ang hindi magandang pakikitungo sa
mga magulang, maaaring magamit ng mga
therapist o family counselor ang limang tema ng
pagpapakahulugan na nabanggit sa pag-aaral na
ito. Ito ay makatutulong lalo na sa mga magulang
na nagsisimula pa lamang sa paglalakbay na ito
81
na matanggap ang kondisyon ng kanilang anak.
Ang kaalamang ito ay maaaring makabawas sa
pagkakaroon ng galit, kalungkutan, pagkabigo at
kawalan ng pag-asa.
KONKLUSYON
Hindi kaila na mahirap magkaroon ng isang
anak na may autismo at maraming negatibong
karanasan ang nakaabang dito. Sa hinaharap,
patuloy pa ring magpapahirap ang sakit na ito
ngunit dapat ding tandaan na may mabuting
naidudulot ang autismo sa pamilya sa paraang
hindi magagawa ng isang pamilya na walang may
autismo. Kung hindi dahil sa kanilang karanasan
sa pagkakaroon ng anak na may autismo, hindi
sila magkakaroon ng mga pagpapakahulugan
na nagdulot ng mabubuting katangian at
nakapagpabago ng kanilang pananaw sa buhay.
Para naman sa mga miyembro ng komunidad,
dapat nilang tandaan na ang mga batang ito,
sa kabila ng pagkakaroon ng kapansanan, ay
may mahalagang papel na ginagampanan sa
lipunan. Patuloy na makikilala ang autismo na
tagapagdulot ng sakuna sa pamilya ngunit dahil
sa mga positibong pagpapakahulugan ng mga
magulang, nakikilala na ang kabilang mukha nito.
SANGGUNIAN
Altiere, Matthew, at Silvia Von Kluge. “Searching
for Acceptance: Challenges Encountered
while Raising a Child with Autism.” Journal
of Intellectual and Developmental Disability
34.2 (2009) : 142-52. Nakalimbag.
American Psychiatric Association. Diagnostic
and Statistical Manual of Mental Disorders
4th ed.-text revision. Washington, DC: Author,
2000. Nakalimbag.
Autism Hearts Foundation. International Autism
Conference, 2009. Web. 3 February 2010
<http://www.iacphil.com.>.
Cook, Ruth, Annette Tessier, at M. Diane Klein,
M. Adapting Early Childhood Curricula
for Children in Inclusice Settings. 6th ed.
82 MALAY TOMO XXVI BLG. 1
Englewood Cliff, NJ: Merrill Publishing
Company, 2004. Nakalimbag.
Fombonne, Eric. “The Prevalence of Autism.”
Journal of the American Medical Association
289.1 (2003) : 87-89. Nakalimbag.
Gall, Terry Lyn, Claire Charbonneau, Neil
Clarke, Karen Grant, Anjali Joseph, and Lisa
Shouldice. “Understanding the Nature and
Role of Spirituality in Relation to Coping and
Health: A Conceptual Framework” Canadian
Psychology 46.2 (2005) : 88-104. Nakalimbag.
Greenberg, Jan, Marsha Seltzer, Marty Krauss.
“The Effect of Quality of the Relationship
between Mothers and Adult Children with
Schizophrenia, Autism, or Down Syndrome
on Maternal Well-being: The Mediating
Role of Optimism. American Journal
of Orthopsychiatry 74.1 (2004) :14-25.
Nakalimbag.
Hastings, Richard at Helen Taunt. “Positive
Perceptions in Families of Children with
Developmental Disabilities. American Journal
on Mental Retardation 107.2 (2002):116–27.
Nakalimbag.
Hardman, Michael, Clifford Drew, at M.
Winston Egan. Human Exceptionality: School,
Community, and Family 8th Ed. Boston: Allyn
& Bacon, 2006. Nakalimbag.
Huws, Jaci, Robert Jones, at David Ingledew.
“Parents of Children with Autism Using an
Email Group: A Grounded Theory Study.”
Journal of Health Psychology 6.5 (2001) :
569–84. Nakalimbag.
Liptak, Gregory, Mark Orlando, Jacalyn Yingling,
Karin Theurer-Kaufman, Daniel Malay, Luz
Tompkins, Jeannette Flynn . “Satisfaction
with primary health care received by families
of children with developmental disabilities.”
Journal of Pediatric Health Care 20.4 (2006):
245-252. Nakalimbag.
Liwag, M. Emma. “Mothers and Fathers of
Autistic Children: An Exploratory Study of
Family Stress and Coping.” Philippine Journal
of Psychology 22 (1989) : 3-16. Nakalimbag.
Mansukhani, Roseann at Ron Resurreccion.
“Spirituality and the Development of Positive
Character among Filipino Adolescents”
Philippine Journal of Psychology 42.2 (2009)
: 271-290. Nakalimbag.
Miller, Jack. “Asia society’s focus on Asian
Studies: Religion in the Philippines. Asian
Religions 2.1 (1996) : 26-27. Nakalimbag.
Myers, Barabara, Virginia Mackintosh, at Robin
Goin-Kochel. “My Greatest Joy and My
Greatest Heart Ache: Parents’ Own Words on
how Having a Child in the Autism Spectrum
has Affected their Lives and their Families’
Lives.” Research in Autism Spectrum Disorder
3 (2009) : 670-84. Nakalimbag.
National Institute of Child Health and Human
Development. “Autism overview: What we
know.” 2005. Web. 2 April 2010 <http://www.
nichd.nih.gov.>.
Peterson, Christopher, Nansook Park, at Martin
Seligman. “Greater Strengths of Character and
Recovery from Illness.” The Journal of Positive
Psychology 1.1 (2004) : 17-26. Nakalimbag.
Phelps, Kenneth, Jennifer Hodgson, Susan
McCammon, at Angela Lamson. “Caring
for an Individual with Autism Disorder: A
Qaulitative Analysis.” Journal of Intellectual
and Developmental Disability 34.1 (2009) :
27-35. Nakalimbag.
Robinson, David, Jason Carroll, at Wendy Watson.
“Shared Experience Building Around the
Family Crucible of Cancer.” Families, Systems,
& Health 23.2 (2005) : 131-47. Nakalimbag.
Sicile-Kira, Chantal. Autism Spectrum Disorders:
The Complete Guide to Understanding Autism,
Asperger’s Syndrome, Pervasive Developmental
Disorder, and other ASDs. New York: The
Berkley Publishing Group, 2004. Nakalimbag.
Timbreza, Florentino. Filipino values today.
Mandaluyong: National Bookstore, 2003.
Nakalimbag.