Professional Documents
Culture Documents
WASTONG GAMIT
NG BANTAS
Inihanda ni:
KATHLYN ANNE JUNIO
BSEFL-II / BLOCK 1
ARALIN 5.6: WASTONG GAMIT NG BANTAS
1. TULDOK (.)
Gamit ng Tuldok (Period)
Halimbawa:
• Ngunit kung ang pangungusap ay nagtatapos sa mga pinaikling salita hindi na dinadalawa ang tuldok.
Halimbawa:
B. Ang tuldok ay ginagamit sa mga salitang dinaglat gaya ng ngalan ng tao, titulo o ranggo, pook, sangay
ng pamahalaan, kapisanan, buawan, orasan, bansa at iba pa.
Halimbawa:
C. Ang tuldok ay ginagamit pagkatapos ng mga tambilang at titik sa bawat hati ng isang balangkas o ng
talaan.
Halimbawa:
I. II.
A. A.
B. B.
1. a.
2. b.
* Ngunit hindi tinutuldikan ang mga tambilang at titik kapag kinukulong ng panaklong.
2. PANANONG (?)
Halimbawa:
b. Sasama ka ba?
3. PADAMDAM (!)
4. KUWIT (,)
Halimbawa:
Halimbawa:
b. Lubos na gumagalang,
Halimbawa:
Halimbawa:
a. Ipinadala ko ang iyong aklat kay G. Pedro Santos, 756 Lepanto, Sampalok.
Halimbawa:
Halimbawa:
Halimbawa:
5. KUDLIT (‘)
Gamit ng Kudlit (Apostrophe)
Ginagamit bilang kapalit o kung kumakatawan sa letra o sa mga letrang nawawala kapag ang pang-ugnay
o pananda sa pagitan ng dalawang salita ay ikinakabit sa unang salita:
Halimbawa:
a. tuwa at hapis - tuwa’t hapis
6. GITLING (-)
B. Kung ang unlapi ay nagtatapos sa katinig at ang salitang nilalapian ay nagsisimula sa patinig na kapag
hindi ginitlingan ay magkakaroon ng ibang kahulugan
Halimbawa:
a. mag-alis nag-isa nag-ulat
b. pang-ako mang-uto pag-alis
c. may-ari tag-init pag-asa
D. Kapag may unlapi ang tanging ngalan ng tao, lugar, brand o tatak ng isang bagay o kagamitan, sagisag o
simbolo. Ang tanging ngalan ay walang pagbabago sa ispeling
Halimbawa:
a. maka-Diyos maka-Rizal maka-Pilipino
b. pa-Baguio taga-Luzon taga-Antique
c. mag-pal maka-Johnson mag-Sprite
d. mag-Corona mag-Ford mag-Japan
E. Sa pag-uulit ng unang pantig ng tanging ngalang may unlapi, ang gitling ay nalilipat sa pagitan ng inulit
na unang pantig ng tanging ngalan at ng buong tanging ngalan
Halimbawa:
a. mag-Johnson magjo-Johnson
b. mag-Corona magco-Corona
c. mag-Ford magfo-Ford
d. mag-Japan magja-Japan
e. mag-Zonrox magzo-Zonrox
7. TUTULDOK ( : )
C. Sa paghihiwalay sa mga minuto at oras, sa yugto ng tagpo sa isang dula, sa kabanata at taludtod ng
Bibliya at sa mga sangkap ng talaaklatan.
Halimbawa:
a. 8:00 a.m Juan 16:16
8. TUTULDOK – KUWIT ( ; )
Ito ay naghuhudyat ng pagtatapos ng isang pangungusap na kaagad sinusundan ng isa pang sugnay nang
hindi gumagamit ng pangatnig
C. Sa unahan ng mga salita at parirala tulad halimbawa, gaya ng, paris ng, kung nangunguna sa isang
paliwanag o halimbawa.
Halimbawa:
a. Maraming magagandang bulaklak sa Pilipinas na hindi na napag-uukulan ng pansin; gaya ng kakwate,
kabalyero, banaba, dapdap at iba pa.
9. PANIPI (“ ”)
A. Ginagamit upang ipakita ang buong sinasabi ng isang nagsasalita o ang tuwirang sipi.
Halimbawa:
a. “Hindi kinukupkop ang criminal, pinarurusahan,” sabi ng Pangulo.
B. Ginagamit upang mabigyan diin ang pamagat ng isang pahayagan, magasin, aklat at iba’t ibang mga
akda.
Halimbawa:
a. Nagbukas na muli ang “Manila Times”.
b. Isang lingguhang babasahin ang “Liwayway”.
c. Napaluha ang marami nang mapanood ang dulang “Anak Dalita”.
10. PANAKLONG ( () )
Gamit ng Panaklong (Parenthesis)
Ang mga panaklong ay ginagamit na pambukod sa salita o mga salitang hindi direktang kaugnay ng diwa
ng pangungusap, gaya ng mga ginamit sa pangu-ngusap na ito.
A. Upang ipakilalang may nawawalang salita o mga salita sa siniping pahayag. Tatlong tuldok ang
ginagamit kung sa unahan o sa gitna ng pangungusap ay may nawawalang salita, subalit apat na tuldok
kung sa mga salitang nawawala ay sa hulihan ng pangungusap.
Halimbawa:
a. Pinagtibay ng Pangulong Arroy …