Fil finals

Ang tekstong naratibo

Ay pagsasalaysay o pagkukuwento ng mga pangyayari sa isang tao o mga tauhan.
mga halimbawa ng naratibo:
Pabula
Alamat
Nobela Parabula Mailking kwento Talambuhay Mitolohiya
•••••••
de vista (point of view) - ginamit ng manunulat na paningin o pananaw
Punto
1. Unang panauhan – isa sa mga tauhan ang nagsasalaysay ng mga bagay na
kanyang naranasan. Gumagamit ng panghalip na ako
2. Ikalawang panauhan – kinakausap ng manunulat ang tauhang pinagagalaw niya
sa kuwento kaya’t gumagamit siya ng mga panghalip n ako o ikaw.
3. Ikatlong panauhan – ito ay isinalaysay ng isang taong walang realsyon sa tauhan
kaya ang panghalip na ginagamit niya sa pagsasalaysay ay siya.
Maladiyos na panauhan – nababatid niya ang galaw at iniisip ng lahat ng mga tauhan
Limitadong panauhan – limitadong panauhan nababatid niya ang iniisip at kinikilos ng isa sa mga tauhan
subalit hindi ang sa ibang pang tauhan. Tagapag-obserbang panauhan – hindi niya napapasok o
nababatid ang nilalaman ng isip at damdamin ng mga tauhan.
4. Kombinasyong pananaw o paningin – ditto ay hindi lang iisa ang tagapagsalaysay kaya’t iba’t ibang
pananaw o paningin ang nagagamit sa pagsasalaysay.
1. Direkta o tuwirang pagpapahayag – ito ay ginagamitan ng panipi “”
2. Di direkta o di turiwang pagpapahayag – naglalahad sa sinasabi, iniisip, o
nararamdaman ng tauhan sa ganitong uri ng pagpapahayag
Mga elemento ang mga tekstong naratibo:
1. Tauhan – and dami o bilang ng tauhan ay dapat umayon sa pangangailangan
a. Pangunahing tauhan – tauhan o bida umiikot ang mga pangyayari sa kuwento mula simula hanggang
sa katapusan
b. Katunggaling tauhan – o kontrabida ay siyang sumasalungat o kalaban ng pangunahing tauhan
c. Kasamang tauhan – karaniwang kasama o kasangga ng pangunahing tauhan
d. Ang may-akda – sinasabing ang pangunahing tauhan at ang may-akda ay lagi
nang magkasama sa kabuoan ng akda.
•••
E.M. Forster – isang ingles na manunulat.
a. Tauhang bilog – isang tauhang may multidimensiyonal o maraming saklaw ang personalidad. Nag
babago ang kanyang pananaw, katangian, at damdamin
b. Tauhang lapad – tauhang nagtataglay ng iisa o dalawang katangiang madaling
matukoy o predictable.(hindi nag babago)
2. Tagpuan at panahon – tumutukoy hindi lang sa lugar kung saan nagana pang
mga pangyayari sa akda kundi gayundin sa panahon
3. Banghay – maayos na daloy o pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa mga
tekstong naratibo upang mabigyang-linaw ang temang taglay ng akda
Orientation o introduction Problem
Rising action
Climax
Falling action Ending
a. Analepsis – dito ipinapasok ang mga pangyayari naganap sa nakalipas
b. Prolepsis – ditto nama’y ipinapasok ang mga pangyayari magaganap pa lang sa
hinaharap
c. Ellipsis – mga puwang o patlang sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari na nagpapakitang may
bahagi sa pagsasalaysay na tinanggal o hindi isinama
4. Paksa o tema – ito ang sentral na ideya kung saan umiikot ang mga pangyayari sa tekstong naratibo.
Ang tekstong prosidyural
Inilalahad nito ang serye o mga hakbang sa pagbuo ng isang Gawain upang matamo ang inaasahan
EX.Paggawa ng parol: Mga kailangan:
10 patpat ng kawayan 1⁄4 pulgada ang lapad at 10 pulgada ang haba 4 na patpat ng kawayan, 1⁄4 pulgada
lapad at 3 1⁄2 pulgada ang haba papel de hapon o cellophone
tali
unang hakbang : bumuo ng dalawang bituin gamit ang mga patpat
ikalawang hakbang : pagkabitin ang mga dulo ng kawayan gamit ang mga inihandang
tali
ikatlong hakbang : ilagay sa gitna ng pinagkabit na kawayan ang apat na patpat ng kawayan para lumobo
ang balangkas ng iyong parol
•
••••
••••••

ikaapat na hakbang : balutin ng papel de hapon ang balangkas ng parol. Kung nais mong gumamit ng
iba’t ibang kulay ay pwede. Maaari mong gamitin ang pagiging malikhain mo
ikalimang hakbang : maari mong palamutain ang iyong parol ng mga palara. Maganda rin kung lagyan ito
ng buntot na gawa sa papel de hapon.
Ang tekstong persuweysib
Manghikayat o mangumbinsi sa babasa ng teksto.
Upang mabago ang takbo ng isip ng mambabasa at makumbinsi na ang punto ng manunulat.
Aritotle – griyegong pilosopo
1. Ethos – ito ay tumutukoy sa kredibilidad ng isang manunulat, malawak na
kaalaman at karanasan tungkol sa kanyang isinulat.
2. Pathos – emosyon o damdamin upang mahikayat ang mambabasa.
3. Logos – gamit ng lohika upang makumbinsi ang mambabasa
Propaganda devices:
1. Name-calling – ito ay ang pagbibigay ng hindi magadang taguri sa isang produkto o katunggaling
politiko upang hindi tangkilikin
2. Glittering generalitites – magaganda at nakasisilaw na pahayag ukol sa isang produktong tumutugon
sa mga paniniwala at pagpapahalaga ng mambabasa
3. Transfer – paggamit ng isang sikat na personalidad upang mailipat sa iasng produkto o tao ang
kasikatan
4. Testimonial – kapag ang isang sikat na personalidad ay tuwirang naag-endorso ng isang tao o
produkto
5. Plain folks – karaniwan itong ginagamit sa kampanya o komersiyal kung saan ang kilala o tanyang na
tao ay pinalalabas na ordinaryong taong nanghihikayat sa boto, etc
6. Card stacking – ipinakikita nito ang lahat ng magagandang katangian ng produkto ngunit hindi
binabanggit ang hindi magandang katangian
7. Bandwagon – panghihikayat kung saan hinihimok ang lahat na gamitin ang isang
produkto o sumali sa isang pangkat dahil ang lahat ay sumali na.
Tektong argumentatibo
>nangungumbisi batty sa datos o importation >nakahihikayat dahil sa merito ng mga ebidensiya >
obhetibo
••

Ang Sulating pananaliksik

> malalimang pagtalakay sa sang tiyak at naiibang passa.
Katangian ng pananaliksik
1. Obhetibo - may malibay na datos
2. Sistematiko - lohikal na mag hakbang o process patungko sa kongklusyon
3. Napapahanon - kasalukuyan panahon
4. Kritikal - magpatunayang ng iba pang mananaliksik at process
5. Empirikal - kongklusyon
6. Masinop, malinis, at tumutugon sa pamantayan - inilalahad at kakikitaan ng
pagiging maainop at mailings na kabuoan
7. Dokumentado - materyales ang mga impormasyon at datos pinag mulan ng mag tao
Mga uri ng pananaliksik
1. Action research - makahanap ng solusyon sa mag espesipikong problema o masgot
ang mga tanong ng mananaliksik
2. applied research - inilalapat sa majority ng populasyon 3. Basic research - agarang nagagamit para sa
laynin nito
Pagpili ng paska
>interesado ka o gusto mo ang paksang pinili mo >mahalagang making bago o naiba (unique)
>may magkukuhanan ng spat at malawak na impormasyon >maaring matzos sa takdang pantalon
Mga hakbang sa pagpili ng paska
>alamin kung ano ang inaasahan o layunin ng susulatin
>pagtatala ng mag posibleng maning paska para sa sulating pananaliksik >pagsusuri sa mua itinalang
aidera
>pagbuo ng tentatibong paska
>paglilimita sa paksa