8/25/2019

LOGO

PHAÀN 5

BAÈÈNG CHÖÙÙNG KIEÅÅM TOAÙÙN

Muïïc ñích & noääi dung

Muïc ñích:
Giuùp ngöôøi hoïc bò
Chuaån hieåu roõ vieäc thu thaäp vaø ñaùnh giaù baèng chöùng kieåm toaùn.
Chuaå n bò

Noäi dung:
Thöïc
Thöïc hieän
hieän

Hoaøn
Hoaøn thaønh
thaønh

1. Khaùi nieäm vaø yeâu caàu baèng chöùng

2.Caùc phöông phaùp thu thaäp baèng chöùng

2

VSA 500)

thoâng tin do KTV thu thaäp ñöôïc lieân quan ñeán cuoäc kieåm toaùn vaø döïa treân caùc thoâng tin naøy KTV hình thaønh neân yù kieán cuûa mình.
goàm :

ø nhöõng nguoàn khaùc

1
 g; Sổ Cái và sổ chi tiết, chứng từ ghi sổ hàng ngày và các điều chỉnh khác cho báo cáo tài chính không được phản ánh trong chứng từ ghi sổ hàng ngày; và các tài liệu

KHAÙI NIEÄM BAÈNG CHÖÙNG

Laø thoâng tin, taøi lieäu chi tieát maø KTV thu thaäp ñeå laøm cô sôû cho yù kieán veà BCTC

Baèng
Taøi lieäu keá chöùng chöùng minh
toaùn
Thöû nghieäm kieåm soaùt

Thöû nghieäm cô baûn

BCKT
o kiểm toán viên thu thập được liên quan đến cuộc kiểm toán và dựa trên các tài liệu thông tin này, kiểm toán viên đưa ra kết luận và từ đó hình thành ý kiến kiểm toán.

ng tin chứa đựng trong các tài liệu, sổ sách, kể cả báo cáo tài chính và những tài liệu thông tin khác.

Thông tin Ý kiến kiểm toán

Tài liệu Kết luận
AÀÀU CUÛÛA BAÈÈNG CHÖÙÙNG
aån möïc chuùng toâi phaûi thu thaäp ñaày ñuû caùc baèng chöùng kieåm toaùn thích hôïp cho moãi loaïi yù kieán.

hất lượng của bằng chứng kiểm toán, bao gồm sự phù hợp và độ tin cậy của bằng chứng kiểm toán trong việc giúp kiểm toán viên đưa ra các kết luận làm cơ sở hình thành ý kiến kiểm t
của bằng chứng kiểm toán và phụ thuộc vào hoàn cảnh cụ thể mà kiểm toán viên đã thu thập được bằng chứng đó.

YEÂÂU CAÀÀU CUÛÛA BAÈÈNG CHÖÙÙNG

Ñaùng Phuø
Thích = + hôïp MTKT
hôïp tin caäy

(Chaát löôïng)

Nguoàn goác.
Daïng baèng chöùng.
Heä thoáng kieåm soaùt noäi boä.
Söï keát hôïp caùc loaïi baèng chöùng.
Naêng löïc vaø söï hieåu bieát cuûa ngöôøi cung caáp thoâng tin.

9
p
ùi muïc tieâu kieåm toaùn

minh söï hieän höõu cuûa taøi saûn chuùng ta phaûi kieåm keâ, coøn chöùng minh quyeàn sôû höõu phaûi
höùng töø vaø taøi lieäu.

10

Thích hôïïp
Đáng tin cậy.
Nguoàn goác
1.3 Phân loại:
* Nguồn gốc:
Bằng chứng bên trong: là tài liệu kế toán hoặc minh chứng có nguồn gốc từ DN được kiểm toán tạo ra,
Bằng chứng bên ngoài: là bằng chứng mà KTV thu thập từ các
đối tượng có liên quan đến DN được kiểm toán
Bằng chứng do kiểm toán viên tự tính toán: là bằng chứng mà KTV tự tạo ra thông qua các kỹ thuật kiểm toán

11

Thích hôïïp
Đáng tin cậy.
Nguoàn goác
1.3 Phân loại:
* Tính chất:
- Bằng chứng thông thường: phụ thuộc và kỹ thuật khai thác bằng chứng của KTV.
- Bằng chứng đặc biệt Vd: ý kiến chuyên gia

12
 Thích hôïïp
Đáng tin cậy.
Nguoàn goác
Ñôn vò laäp vaø luaân chuyeån beân trong ñôn vò.
Ñôn vò laäp, luaân chuyeån ra beân ngoaøi sau ñoù trôû veà ñôn vò vaø ñöôïc löu giöõ taïi ñôn vò.
Beân ngoaøi laäp vaø ñöôïc löu giöõ taïi ñôn vò.
Beân ngoaøi laäp vaø göûi tröïc tieáp cho kieåm toaùn vieân.
Daïng baèng chöùng
Vaät chaát vaø söï hieåu bieát tröïc tieáp cuûa KTV.
Taøi lieäu.
Phoûng vaán
13

Thích hôïïp
Đáng tin cậy.

Heä thoáng kieåm soaùt noäi boä

Heä thoáng kieåm soaùt ñöôïc ñaùnh giaù laø “maïnh” -> baèng chöùng ñaùng tin caäy vaø ngöôïc laïi.

cuûa caùc loaïi baèng chöùng

ng kieåm toaùn thu thaäp töø nhieàu nguoàn, nhieàu daïng cuøng chöùng minh cho 1 vaán ñeà -> ñoä tin caäy raát cao.

14

ủi ro có sai sót (rủi ro được đánh giá ở mức độ càng cao thì cần càng nhiều bằng chứng kiểm toán) và đồng thời chịu ảnh hưởng bởi chất lượng của bằng chứng kiểm toán đó (chất lượng mỗi bằng chứng kiểm toá
 YEÂÂU CAÀÀU CUÛÛA BAÈÈNG CHÖÙÙNG
Ñaày ñuû (Soá löôïng):
Tính troïng yeáu.
Möùc ruûi ro.
BAO NHIEÂU MÔÙI GOÏI LAØ ÑUÛ ?

Caân nhaéc giöõa chi phí –- lôïi ích

16

VÍ DỤ 1
ất kinh doanh rượu. Thông qua thực hiện các thử nghiệm kiểm soát, bạn phát hiện nhiều khiếm khuyết của hệ thống kiểm soát nội bộ. Trong trường hợp này, hãy cho biết độ tin cậy của các bằng chứng dưới đây và

VÍ DỤ 2
cố định hữu hình và một số tài sản khác là chứng kiến kiểm kê. Chỉ có chứng kiến kiểm kê mới cung cấp cho kiểm toán viên sự đảm bảo về độ chính xác của số tiền trên bảng cân đối kế toán”.

18
 VÍ DỤ 3
ạn Ngọc Trà, kiểm toán viên Lâm đã thu thập một số bằng chứng từ bên thứ ba để xác minh số liệu trên bảng cân đối kế toán. Sau đây làm một số bằng chứng của các bên thứ ba mà kiểm toán viên đã thu thập:

n thứ ba và cần kết hợp bằng chứng này với các bằng chứng do đơn vị phát hành.
trên và những công việc mà kiểm toán viên cần thực hiện thêm (nếu có) nhằm kiểm tra số dư các khoản mục liên quan trên báo cáo tài chính.

19

VÍ DỤ 4
Thảo luận những câu hỏi về độ tin cậy của những loại bằng chứng:
Giải thích tại sao thư xác nhận có độ tin cậy cao hơn phỏng vấn khách hàng.
Mô tả 1 tình huống trong đó thư xác nhận được cho là mang tính tin cậy cao và những bằng chứng khác sẽ không đáng tin cậy.
Những trường hợp nào việc quan sát kiểm kê hàng tồn kho đươc cho là không đáng tin cậy?
Giải thích tại sao việc thực hiện lại mang tính tin cậy cao nhưng lại ít được áp dụng.
Cho 3 ví vụ về những loại chứng từ đáng tin cậy, 3 ví dụ về những loại chứng từ ít tin cậy. Những đặc điểm nào giúp phân biệt 2 loại trên.
Cho vài ví dụ trong đó trình độ chuyên môn của người trả lời hoặc trình độ chuyên môn của KTV ảnh hưởng đến độ tin cậy của các bằng chứng kiểm toán.
Giải thích tại sao thủ tục phân tích là bằng chứng quan trọng trong khi chính bản thân nó lại không đáng tin cậy.
20

VÍ DỤ 5

Liệt kê 2 ví dụ của bằng chứng kiểm toán mà KTV có thế sử dụng để hỗ trợ cho các tình huống dưới đây:
Giá trị đã được ghi nhận của những bút toán trên sổ yêu cầu tài sản.
Sự hiện hữu của hàng tồn kho. Tính chính xác của nợ phải thu
Quyền sở hữu đối với tài sản cố định Nghĩa vụ đối với nợ phải trả
Sự lỗi thời của hàng tồn kho Sự hiện hữu của tiền mặt
21
 ISA 500 - Yêu cầu của BCKT
Yêu cầu đối với BCKT

Thích hợp
Đầy đủ

Phù hợp với mục đíchRủi ro cóChất lượng kiêm toán và CSDLsai sótcủa bằng
Độ tin cậy
trọng yếuchứng kiểm
toán

Nguồn
Hoàn cảnh thu thập bằng chứng Sự nhất quán giữa các bằng chứng
Nội dunggốc bằng
chứng

Tính hữu hiệu của hệ thống KSNB

XÉT ĐOÁN CHUYÊN MÔN

Nội
Nộidung
dungthủ
thủ tục
tục kiểm toán
toán Tính
Tính kịp
kịp thời Cân
Cânbằng
bằngchi
chi phí lợi
lợi ích
ích

m toán phù hợp cho một số cơ sở dẫn liệu nhất định nhưng lại không phù hợp cho các cơ sở dẫn liệu khác
n phải thu đã thu được tiền sau ngày kết thúc kỳ kế toán có thể cung cấp bằng chứng kiểm toán về sự hiện hữu và giá trị, nhưng không hẳn là bằng chứng về tính đúng kỳ).

23

hứng kiến kiểm kê có thể cung cấp bằng chứng kiểm toán về sự hiện hữu của hàng tồn kho, nhưng không hẳn là bằng chứng về giá trị của hàng tồn kho đó). Mặt khác, bằng chứng kiểm
 Kỹ thuật thu thập BCKT
Kiểm tra vật chất
Kiểm tra tài liệu
Quan sát
Xác nhận từ bên ngoài
Phỏng vấn
Tính toán lại
Thực hiện lại
Phân tích

uất kho, sổ kế toán, BCTC...) Thủ tục này có thể tiến hành theo hai cách:
ề quyền sở hữu tài sản.
ng từ gốc phản ánh vào sổ kế toán: khi KTV muốn thu thập bằng chứng về việc các nghiệp vụ phát sinh đã được ghi sổ đầy đủ; (2) Từ sổ kế toán kiểm tra ngược về chứng từ gốc: khi KTV muốn thu thập bằng chứng về tính có thật

Các kỹ thuật thu thập BCKT

Kiểm tra:
Kiểm tra tài liệu (bút toán, chứng từ ):
Kiểm tra các tài liệu dưới hình thức văn bản, file điện tử hoặc các dạng file dữ liệu khác.
Phương pháp:
 Các kỹ thuật thu thập BCKT

Kiểm tra:
Kiểm tra tài liệu (bút toán, chứng từ ):
Loại bằng chứng thu được:
Mục tiêu chứng minh:

Sử dụng trong các giai đoạn:

Thường sử dụng trong giai đoạn thử nghiệm chi tiết

hủ tục này cũng có hạn chế nhất định vì nó cung cấp các bằng chứng kiểm toán có độ tin cậy khác nhau, tùy theo nội dung, nguồn gốc của bằng chứng kiểm toán và tính hữu hiệu của các kiểm soát đối với quá trình

Các kỹ thuật thu thập BCKT

2.1 Kiểm tra:
2.1.2 Kiểm tra hiện vật (các tài sản hữu hình): có thể cân đo, nhìn thấy được
Loại bằng chứng thu được
Mục tiêu chứng minh: hiện hữu, đầy đủ:

Sử dụng trong các giai đoạn:

Thường sử dụng trong giai đoạn thử nghiệm chi tiết.
 Các kỹ thuật thu thập BCKT

2.2 Quan sát: là việc KTV quan sát bằng mắt thường, sử dụng phương tiện…
Loại bằng chứng thu được:
Mục tiêu chứng minh:
- Sử dụng trong các giai đoạn:
+ CA/R: tìm hiểu về bản chất kinh doanh của doanh nghiệp.
+ CT: thu thập bằng chứng về sự hiệu lực của các thủ tục kiểm soát.

có độ tin cậy cao về sự hiệu lực của các thủ tục kiểm soát. Tuy nhiên, chỉ đánh giá đúng tại thời điểm hoặc gần thời điểm tiến hành quan s

Các kỹ thuật thu thập BCKT

2.3 Xác nhận: là việc KTV gửi yêu cầu đến các bên có liên quan
để nhận được sự phản hồi.
Loại bằng chứng thu được:
Mục tiêu chứng minh:
Sử dụng trong các giai đoạn:
Thường sử dụng trong giai đoạn thử nghiệm chi tiết.
Phân loại: Dựa vào tính chất
+ Positive confirmation (Xác nhận khẳng định)
+ Negative confirmation (Xác nhận phủ định)
hu thập BCKT

: là việc KTV thực hiện các phép tính và kết quả thực hiện là BC về tình toán lại. Việc tính toán được KTV ghi nhận trên WPs.
g thu được: Bằng chứng tính toán
minh:

ác giai đoạn:
trong giai đoạn thử nghiệm chi tiết.

Các kỹ thuật thu thập BCKT

2.5 Yêu cầu giải trình: là việc KTV yêu cầu các đối tượng có liên quan giải trình bằng lời hoặc văn bản
Loại bằng chứng thu được: Bằng chứng giải trình
Mục tiêu chứng minh:

Sử dụng trong các giai đoạn:

Áp dụng trong tất cả các giai đoạn của cuộc kiểm toán.

ỹ thuật thu thập BCKT

ủ tục phân tích: là việc KTV tiến hành các thủ tục hoặc kỹ thuật phân tích giống như trong phân tích BCTC hoặc phân tích kinh doanh
ằng chứng thu được: Bằng chứng phân tích
êu chứng minh:

g trong các giai đoạn:

g trong tất cả các giai đoạn của cuộc kiểm toán.
 Các kỹ thuật thu thập BCKT

gồm, xem xét nguồn gốc, tính có thể so sánh được, nội dung, sự phù hợp và các kiểm soát đối với việc tạo lập thông tin, dữ liệu…). KTV phải dự tính về các số liệu, tỷ suất đã ghi nhận v

g thể:
đoạn gần kết thúc cuộc kiểm toán để hình thành kết luận tổng thể về việc liệu BCTC có nhất quán với hiểu biết của KTV về đơn vị được kiểm toán hay không.
có chênh lệch đáng kể so với giá trị dự tính, KTV phải điều tra các khác biệt này bằng cách phỏng vấn BGĐ đơn vị và thu thập bằng chứng kiểm toán thích hợp liên quan đến các câu trả l

Các kỹ thuật thu thập BCKT

2.6 Thủ tục phân tích:
+ Reasonable test: kiểm tra sự hợp lý của số liệu
+ Scanning: Rà soát
+ Review: xem xét lại, đánh giá lại
+ Regression analysis: phân tích hồi quy
+ Roll forward procedures:
+ Ratio analysis: phân tích tỷ số
+ Phân tích cấu trúc, phân tích xu thế

t thu thập BCKT

hân tích:
test:
rị mong đợi (được tạo ra từ các số liệu tương đối độc lập với dữ liệu của doanh nghiệp) với số liệu thực tế của doanh nghiệp.

h nghiệm trực quan của kiểm toán viên, kiểm

ọc ra các khoản mục, giao dịch có độ nhạy cảm cao.
CKT

ng chỉnh hợp, các tài liệu thu thập được, các mâu thuẫn trong các giao dịch, số dư. Cơ sở để so sánh cũng dựa trên kinh nghiệm của kiểm toán viên là chủ yếu.

kiểm toán viên thực hiện các ước tính, giá trị mong đợi làm cơ sở so sánh.

thu thập BCKT

n tích:
ocedure:
tính ra giá trị hợp lý, cơ sở để so sánh với số dư tại ngày kết thúc niên độ từ các điểm chắc chắn trước ngày kết thúc niên độ. Thủ tục bao gồm:
– off test tại ngày trước ngày kết thúc niên

n đổi của tài khoản trong khoảng thời gian xác

Các kỹ thuật thu thập BCKT

2.6 Thủ tục phân tích:

-Roll-forward procedure:
+ Rà soát các giao dịch được ghi nhận trong khoảng thời gian xác định.
+ Xem xét các khoản điều chỉnh liên quan đến số dư tài khoản vào ngày kết thúc niên độ.
Các kỹ thuật thu thập BCKT

Cut-off: chia cắt niên độ

Là việc so sánh ngày ghi nhận các giao dịch phù hợp với ngày chứng từ, phù hợp các nguyên tắc kế toán được chấp nhận chung.
Loại bằng chứng thu được: Bằng chứng cut-off
Mục tiêu chứng minh: phát sinh, đầy đủ.
Sử dụng trong các giai đoạn:
Thường sử dụng trong giai đoạn thử nghiệm chi tiết.

Các kỹ thuật thu thập BCKT

3. Đánh giá bằng chứng:

Mẫu, bằng chứng đã đại diện hay chưa? Xác suất đáng tin cậy?
Trực quan nghề nghiệp có đáng tin cậy?
Có đầy đủ kinh nghiệm trong quá trình thu thập?

Các kỹ thuật thu thập BCKT

3. Đánh giá bằng chứng:

Sự ước lượng: xem các bằng chứng thu được có đầy đủ
về số lượng và thích hợp về chất lượng.
Sự đánh giá về:
+ Các nhân tố rủi ro trong các giai đoạn kiểm toán.
+ Các ngoại lệ phát hiện được.
hính
ng trong kyø naøy vôùi caùc kyø tröôùc
keá hoaïch cuûa ñôn vò
ùi öôùc tính cuûa kieåm toaùn vieân
ûa ñôn vò vôùi caùc ñôn vò trong cuøng ngaønh coù cuøng quy moâ hoaït ñoäng, hoaëc vôùi soá lieäu thoáng keâ, ñònh möùc cuøng ngaønh
hính vôùi caùc thoâng tin phi taøi chính
49

àng boä, chuaån xaùc vaø coù giaù trò cuûa soá lieäu keá toaùn, ñaùnh giaù ñöôïc nhöõng neùt toång theå vaø khoâng sa vaøo nhöõng nghieäp vuï cuï theå.

g tin duøng ñeå phaân tích

m soaùt

50

ích

nh höôûng ñeán söï ñaùnh giaù cuûa KTV veà ñoä tin caäy cuûa caùc döõ lieäu duøng ñeå phaân tích

oâng tin : thoâng tin beân trong hay beân ngoaøi, thoâng tin ñoù coù ñoäc laäp vôùi caù nhaân chòu traùch nhieäm veà soá lieäu ñoù khoâng?
oáng kieåm soaùt noäi boä coù höõu hieäu khoâng?

51
 Toùùm taéét caùùc phöông phaùùp kieååm toaùùn

Phöông phaùp kieåm toaùn TNKS TNCB

Kieåm tra vaät chaát X
Kieåm tra taøi lieäu X X
Quan saùt X X
Ñieàu tra (phoûng vaán) X X
Xaùc nhaän X
Tính toaùn X
Phaân tích X

52

Phöông phaùùp trong TNCB vaøø muïïc tieââu kieååm toaùùn

Muïc tieâu kieåm toaùn
PPKT (TNCB) HH PS Q NV ÑÑ CX ÑG TB&CB

K/tra vaät chaát X

K/tra taøi lieäu X X X X X X X
Quan saùt X X
Phoûng vaán X X X
Xaùc nhaän X X X X X
Tính toaùn X
Phaân tích X X X X

53

aø moät soá thuû tuïc kieåm toaùn maø kieåm toaùn vieân coù theå tieán haønh ñeå thu thaäp baèng chöùng kieåm toaùn:
ùc nhaän nôï phaûi thu ñeán moät soá khaùch haøng
phí khaáu hao taøi saûn coá ñònh
laõi goäp naêm nay vaø so saùnh vôùi naêm tröôùc
vôùi Giaùm ñoác veà khaû naêng haøng toàn kho loãi thôøi
aùc giaáy tôø veà quyeàn sôû höõu ñoái vôùi xe du lòch cuûa coâng ty
eà khaû naêng thua kieän thoâng qua trao ñoåi vôùi Giaùm ñoác taøi chính
coâng ty baát ñoäng saûn ñaùnh giaù veà giaù trò cuûa moät loâ ñaát.
n kieåm keâ haøng toàn kho

54
 tuïc kieåm toaùn
:
g maø kieåm toaùn vieân ñaït ñöôïc (trong caùc loaïi sau phaân tích, xaùc nhaän, taøi lieäu, phoûng vaán, tính toaùn, vaät chaát)
kieåm toaùn vieân coù theå thu thaäp qua thuû tuïc ñoù laø baèng chöùng veà vaán ñeà gì vaø ñoä tin caäy cuûa noù ñoái vôùi vaán ñeà ñoù.

55

Đối với mỗi nghiệp vụ dưới đây, hãy cho biết:

Nội dung kinh tế của nghiệp vụ?
Những cơ sở dẫn liệu có liên quan mà kiểm toán viên cần quan tâm?
Bằng chứng kiểm toán viên cần thu thập để hỗ trợ cho các cơ sở dẫn liệu trên?
Nghiệp vụ 1:
a. Nợ Khấu hao lũy kế900.000
Nợ Chi phí khác18.700.000
Có Tài sản cố định hữu hình (Nhà xưởng)19.600.000

b. Nợ Phải thu khác 16.900.000

Có Thu nhập khác Nghiệp vụ 2: 16.900.000
Nợ Hàng bán bị trả lại
Có Phải thu khách hàng 2.000.000
Nợ Hàng hóa 2.000.000
Có Giá vốn hàng bán 1.000.000
1.000.000

56

LOGO

57