You are on page 1of 8

www.lawcommission.gov.

np


hfFra'em cfof]u u7g ug]{ ;DaGwdf Joj:yf

ug{ ag]sf] ljw]os


k|:tfjgfM
tfjgfM ;fj{hlgs dxTjsf] ljifodf :jR5, lgZkIf / :jtGq ¿kdf hfFra'em ug{sf]nflu
cfof]u u7g ug]{ ;DaGwL k|rlnt sfg'gnfO{ ;dofg''s"n agfpg jf~5gLo ePsf]n],

Joj:yflksf–;+;bn] of] P]g agfPsf] 5 .

! ;+lIfKt gfd / k|f/DeM -!_ o; P]gsf] gfd æhfFra'em cfof]u P]g, @)^$Æ /x]sf]
5.

-@_ of] P]g t'?Gt k|f/De x'g]5 .

@= kl/efiffM
kl/efiffM ljifo jf k|;+un] csf]{ cy{ gnfu]df o; P]gdf,–

-s_ æcfof]uÆ eGgfn] bkmf # adf]lhd u7g x'g] hfFra'em cfof]u ;Demg'
k5{ .

-v_ æhfFra'emÆ eGgfn] ;fj{hlgs dxTjsf] ljifodf :jR5, lgikIf / :jtGq


¿kdf ul/g] hfFra'em ;DaGwL sfd ;Demg' k5{ .

-u_ æcWoIfÆ eGgfn] cfof]usf] cWoIf ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] Ps ;b:o /x]sf]
cfof]u u7g ePdf To:tf] ;b:o ;d]tnfO{ hgfpF5 .

-3_ æ;b:oÆ eGgfn] cfof]usf] ;b:o ;Demg' kb{5 / ;f] zAbn] cWoIf ;d]tnfO{
hgfpF5 .

#= cfof]usf] u7gM
u7gM -!_ g]kfn ;/sf/nfO{ ;fj{hlgs dxTjsf] ljifodf hfFra'em ug{sf]
nflu cfof]u u7g ug{ cfjZos 5 eGg] nfu]df g]kfn ;/sf/n] hfFra'em cfof]u
u7g ug{ ;Sg]5 .


cfof]un] cfly{s jif{ @)^$.)^% df ;/sf/df k]z u/]sf] d;f}bf .

1
www.lawcommission.gov.np
www.lawcommission.gov.np

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd u7g x'g] cfof]udf Ps jf Ps eGbf a9L


;b:ox¿ /xg ;Sg]5g\ . Ps eGbf a9L ;b:ox¿ /xg] u/L cfof]u u7g ePsf]]df
g]kfn ;/sf/n] tf]s]sf] ;b:o cWoIf x'g]5 .

-#_ g]kfn ;/sf/n] ;b:osf] 5gf}6 ubf{ b]xfosf] cfwf/df ug'{ kg]{5M–

-s_ hfFra'emsf] sfd ;DkGg ug{ ;Sg] Ifdtf ePsf],

-v_ hfFra'em ;Fu ;DalGwt ljifodf k|ToIf jf ck|ToIf :jfy{


g/x]sf] .

-$_ g]kfn ;/sf/n] cfof]usf] u7g ;DaGwL ;"rgf g]kfn /fhkqdf k|sfzg
ug'{ kg]{5 .

$= cfof]usf] d'sfdM
fdM cfof]usf] d'sfd cfof]un] lgwf{/0f u/]sf] :Yffgdf /xg]5 .

%= zky u|x0fM cWoIfn] k|wfgGofofwLz ;dIf / ;b:on] cWoIf ;dIf cg';"rL


adf]lhdsf] 9fFrfdf zky u|x0f ug'{ kg]{5 .

^= ;fj{hlgs kbwf/0f u/]sf] JolQm dflgg]M ;b:o / cfof]usf] sfddf ;+nUg JolQm
;fj{hlgs kb wf/0f u/]sf] JolQm dflgg]5 .

&= ;b:osf] cfr/0fM


cfr/0fM ;b:on] b]xfo adf]lhdsf] cfr/0f kfng ug'{ kg]{5M–

-s_ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf, cv08tf jf ljleGg hft, hflt, wd{ jf ;Dk|bfo


aLrsf] ;';DaGwdf k|lts"n c;/ kg]{ jf ;fj{hlgs zflGt / ;'Joj:yfdf jf
ldq/fi6«;Fusf] ;DaGwdf c;/ kg]{ u/L sfd sf/jfO{ ug{ gx'g],

-v_ cfof]usf] sfd sf/afxL jf ;b:osf] dof{bfdf cfFr k'Ug] u/L s'g} sfd ug{
gx'g],

-u_ s;}sf] 8/, qf; jf df]nflxhfdf gk/L lgZkIf, :jtGq / t6:y ¿kdf
cfˆgf] 1fg / ljj]ssf] k|of]u u/L st{Jo kfng ug'{ kg]{,

-3_ s'g} nf]e, nfnr jf kIfkft gu/L /fhgLlts jf cGo k|efjaf6 d'Qm /xL
cfkm"nfO{ ;'lDkPsf] lhDd]jf/L k"/f ug'{ kg]{,
2
www.lawcommission.gov.np
www.lawcommission.gov.np

-ª_ cfof]usf] lgldQ k|fKt ;|f]t / ;fwgsf] lxgfldgf jf b'¿kof]u ug{ gx'g],

-r_ cg'lrt nfe p7fpg] p2]Zon] cfˆgf] kbsf] k|efj b]vfO{ sfd ug{ gx'g] .

*= cfof]usf] sfd, st{Jo / sfof{jlwM -!_ cfof]usf] sfd, st{Jo / sfof{jlw g]kfn
;/sf/n] cfof]u u7g ;DaGwL ;"rgfdf tf]s] adf]lhd x'g]5 .

-@_ g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L cfof]usf] sfd yk
ug{ ;Sg]5 .

(= cfof]usf] clwsf/M
clwsf/M -!_ cfof]un] cfˆgf] sfo{;Dkfbgsf] l;nl;nfdf b]xfosf
ljifodf k|rlnt sfg'g adf]lhd cbfntn] kfP ;/xsf] clwsf/ k|of]u ug{ ;Sg]5M–

-s_ s'g} JolQmnfO{ cfof]u ;dIf pkl:yt u/fO{ aofg lng],

-v_ s'g} sfof{no jf JolQmnfO{ s'g} lnvt jf k|df0f nfUg] j:t'


cfof]udf k]z ug{ cfb]z lbg],

-u_ k|df0f a'em\g], /

-3_ s'g} ;/sf/L jf ;fj{hlgs sfof{no jf cbfntaf6 s'g}


lnvt jf To;sf] gSsn lemsfpg] .

-@_ cfof]un] pkbkmf -!_ adf]lhdsf clwsf/sf cltl/Qm b]xfosf


clwsf/x¿ k|of]u ug{ ;Sg]5M–

-s_ hfFra'emsf] ljifo;Fu ;DalGwt s'g} lnvt jf k|df0f nfUg]


j:t' s'g} JolQmsf] ;fydf jf s'g} vf; :yfgdf 5 eGg]
s'/fdf cfof]u ljZj:t ePdf k|rlnt sfg'gsf] cwLgdf /xL
To:tf] JolQm jf :yfgsf] vfg tnf;L lng] jf s'g} lghfdlt
jf k|x/L clws[tåf/f To:tf] JolQm jf :yfgsf] tnf;L ug]{
jf ug{ nufpg] .

-v_ v08 -s_ adf]lhd vfgtnf;L ubf{ s'g} lnvt jf k|df0f


nfUg] j:t' km]nf k/]df To:tf] lnvt jf k|df0f nfUg] j:t'

3
www.lawcommission.gov.np
www.lawcommission.gov.np

a/fdb ug]{ jf ug{ nufpg] jf lnvtsf] xsdf k"/} jf


cf+lzs ¿kdf gSsn lng] jf lng nufpg],

-u_ cfof]udf aofg lbg pkl:yt ePsf] JolQmnfO{ aofg lnO{


;s]kl5 vf]h]sf] avt tf]lsPsf] ldlt / :yfgdf xflh/ x'g]
sfuh u/fO{ 5f]8\g] .

-3_ s'g} JolQm kbdf jxfn /lx/xFbf cfˆgf] lj?4sf k|df0f nf]k
jf gfz ug{ ;Sg] jf hfFra'emdf afwf k'¥ofpg ;Sg]
dgfl;j sf/0f ePdf hfFra'emsf] sfd ;dfKt
geP;Ddsf]nflu lghnfO{ lgnDag ug{ jf cGoq
sfof{nodf v6fO{ k7fpg ;DalGwt lgsfodf n]vL k7fpg] .

-#_ cfof]un] pkbkmf -!_ adf]lhd s'g} JolQmnfO{ pkl:yt u/fpg, s'g}
lnvt k]z ug{ jf s'g} k|df0f a'em\g pko'Qm Dofb tf]Sg]5 .

-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd tf]lsPsf] Dofbleq pkl:yt gx'g] JolQmsf gfpFdf
cfof]un] kqmfp k"hL{ hf/L ug{ ;Sg]5 .

-%_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg cfof]un] s'g}
JolQmnfO{ a'‰g' kbf{ cfjZostfg';f/ cGo pko'Qm dfWodaf6 a'‰g ;Sg]5 .

-^_ cfof]un] o; bkmf adf]lhdsf] clwsf/ k|of]u ubf{ k|rlnt sfg'g


adf]lhdsf] sfo{ljlw ckgfpg' kg]{5 .

!)= ;fIfLn] cfof]u ;dIf JoQm u/]sf] s'/f lghsf lj?4 k|df0f gnfUg]M s'g} JolQmn]
;fIfLsf] ¿kdf cfof]u ;dIf JoQm u/]sf] s'g} s'/fnfO{ lnP/ lgh lj?4 s'g} d'2f jf
sfg'gL sf/jfxL rNg] 5}g . To:tf] s'/f s'g} csf]{ d'2fdf lgh lj?4 k|df0f nfUg]
5}g .

!!= cfof]usf] cjx]ngfM -!_ cfof]un] cfˆgf] cjx]ngfdf sf/jfO{ rnfpg ;Sg]5 /
cjx]ngf 7xl/Pdf kfFr xhf/ ?k}ofF;Dd hl/jfgf ug{ ;Sg]5 .

4
www.lawcommission.gov.np
www.lawcommission.gov.np

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd cjx]ngfdf ;hfo kfPsf] JolQmn] cfof]unfO{


;Gtf]if x'g] u/L Ifdf dfu]df cfof]un] lghnfO{ tf]s]sf] ;hfo dfkmL lbg jf 36fpg
;Sg]5 .

-#_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg cfof]usf] sfddf


/rgfTds ;xof]u k'Ug] u/L cfwf/ ;lxt JoQm ul/Psf] ljrf/nfO{ lnP/ cjx]ngfdf
sf/jfO{ rnfO{g] 5}g .

-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd cjx]ngfdf rnfO{Psf] sf/jfO{sf] 6'Ëf] gnfUb}


cfof]u lj36g ePdf To:tf] sf/jfO{ :jtM lgliqmo x'g]5 .

-%_ pkbkmf -!_ adf]lhd cfof]un] u/]sf] ;hfodf lrQ ga'em]df k}lt;
lbgleq ;jf]{Rr cbfntdf k'g/fj]bg lbg ;lsg]5 .

!@= sfd sf/jfO{df c;/ gkg]{M s'g} ;b:o cfof]usf] a}7sdf cg'kl:yt /x]sf] sf/0fn]
dfq cfof]usf] sfd sf/jfO{df c;/ kg]{ 5}g .

!#= cfof]usf] sfo{ljlwM


jlwM of] P]g / o; P]g cGtu{t ag]sf] lgodx¿sf] clwgdf /xL
cfof]un] cfˆgf] sfo{ljlw cfkm} Jojl:yt ug{ ;Sg]5 .

!$= uf]Ko /xgM] cfof]usf] hfFra'em ;DaGwL sfd sf/jfxL uf]Ko /xg]5 .

!%= kfl/>lds / ;'ljwfM


jwfM ;b:osf] kfl/>lds / cGo ;'ljwf g]kfn ;/sf/n] tf]s]
adf]lhd
x'g]5 .

!^= sd{rf/L ;DaGwL Joj:yfM


Joj:yfM cfof]unfO{ cfjZos kg]{ sd{rf/L g]kfn ;/sf/n]
pknAw u/fpg]5 .

!& ljz]if1sf] /fo lng ;Sg]M cfof]un] cfˆgf] sfddf ;xof]u k'¥ofpgsf] nflu
ljz]if1;Fu /fo k/fdz{ lng ;Sg]5 .

!*= ;xof]u ug'{ kg]{M cfof]usf] sfddf ;DalGwt ;a}n] ;xof]u ug'{ kg]{5 .

5
www.lawcommission.gov.np
www.lawcommission.gov.np

!(= k|rlnt sfg'g adf]lhd sf/jfO{ ug{ afwf gkg]{M cfof]u u7g ePsf] sf/0fn] dfq
s'g} s;'/ jf 36gfsf] ;DaGwdf k|rlnt sfg'g adf]lhd sf/jfO{ rnfpg afwf
k'¥ofPsf] dflgg] 5}g .

@)= sfof{jlw yk ug{ ;Sg]M cfof]un] tf]lsPsf] cjlwleq sfd ;DkGg ug{ g;s]df ;f]
sf] sf/0f, cfwf/, tyf sfo{ k|ult ;d]t v'nfO{ g]kfn ;/sf/ ;dIf sfof{jlw yk
ug{sf]nflu cg'/f]w u/]df g]kfn ;/sf/n] cfjZos sfof{jlw yk ug{ ;Sg]5 .

@!= k|ltj]bg k]z ug]{M -!_ cfof]un] cfkm"nfO{ ;'lDkPsf] sfd ;DkGg u/L b]xfosf
s'/fx¿ v'nfO{Psf] k|ltj]bg g]kfn ;/sf/ ;dIf k]z ug'{ kg]{5M–

-s_ bkmf * adf]lhd tf]lsPsf] sfd / st{Josf] ljj/0f,

-v_ klxrfg u/]sf] tYo / To;sf] ljZn]if0f,

-3_ k'i6\oFfO{ ;lxtsf] 7x/ / To;sf] cfwf/,

-ª_ l;kmfl/z .

-@_ k|ltj]bgdf pNn]v ug]{ s'g} klg a'Fbfdf ;b:ox¿ aLr dt}So sfod
x'g g;s]df ;b:ox¿n] cf–cfˆgf] /fo pNn]v ug{ ;Sg]5g\ .

-#_ ax'dt ;b:osf] /fonfO{ cfof]usf] l;kmfl/z dflgg]5 .

@@= k|f/lDes k|ltj]bgM -!_ bkmf @! df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg cfof]un]
hfFra'emsf] ljifo / k|s[ltsf] uflDe/tfsf] cfwf/df g]kfn ;/sf/ ;dIf k|f/lDes
k|ltj]bg k]z ug{ ;Sg]5 .

-@_ g]kfn ;/sf/n] pkbkmf -!_ adf]lhd k|fKt k|f/lDes k|ltj]bg


cfjZostf cg';f/ sfof{Gjog ug{ u/fpg ;Sg]5 .

@#= k|ltj]bg ;fj{hlgs ug'{kg]{M g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf, cv08tf jf ljleGg hft, hflt,
wd{ jf ;Dk|bfo aLrsf] ;';DaGwdf k|lts"n c;/ kg]{ jf ;fj{hlgs zflGt /
;'Joj:yf jf ldq/fi6«;Fusf] ;DaGwdf c;/ kg]{ ljifo afx]s k|ltj]bgdf plNnlvt
cGo ljifo g]kfn ;/sf/n] ;fj{hlgs ug]{5 .

6
www.lawcommission.gov.np
www.lawcommission.gov.np

@$= k|ltj]bgsf] sfof{GjogM


jogM g]kfn ;/sf/n] cfof]usf] l;kmfl/z cWoog u/L
cfjZostf cg';f/ sfof{Gjog ug]{ u/fpg]5 .

@%= cfof]usf] lj36gM


lj36gM -!_ bkmf @! adf]lhd k|ltj]bg k]z ePkl5 jf cfof]usf]
sfof{jlw ;dfKt ePkl5 cfof]u :jtM lj36g x'g]5 .

-@_ g]kfn ;/sf/nfO{ cfof]u sfod /fvL /fVg cfjZos 5}g eGg] nfu]df
g]kfn ;/sf/n] ;f]sf] cfwf/ / sf/0f v'nfO{ g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L
cfof]u lj36g ug{ ;Sg]5 .

@^= pGd'lQmM
QmM -!_ o; P]g adf]lhd cfˆgf] st{Jo kfngsf] l;nl;nfdf c;n lgotn]
u/]sf] s'g} sfd sf/jfO{nfO{ lnP/ s'g} ;b:o jf cfof]usf] sfddf vl6Psf sd{rf/L
lj?4 s'g} sfg'gL sf/jfxL rnfOg] 5}g .

-@_ s'g} JolQmn] cfof]unfO{ s'g} ;"rgf, k|df0f jf /fo pknAw u/fPsf]
sf/0fn] lgh lj?4 sfg'gL sf/afO{ rnfOg] 5}g .

@&= kl/ro uf]Ko /fVg' kg]{M s'g} JolQmn] cfof]unfO{ s'g} k|df0f, /fo jf hfgsf/L
pknAw u/fPsf] sf/0faf6 lghsf] hLpHofg, ;DklQ, k|lti7f jf /f]huf/Ldf k|lts"n
k|efj kg{ ;Sg] sf/0f b]vfO{ To;sf] uf]Kotf sfod /fVg cfof]unfO{ cg'/f]w u/]df
cfof]un] lghsf] kl/ro uf]Ko /fVg' kg]{5 .

@* vr{sf] ljj/0f ;fj{hlgs ug'{kg]{M cfof]un] cfk"mnfO{ k|fKt /sd / ;f]sf] vr{sf]
ljj/0f ;fj{hlgs ug'{ kg]{5 .

@(= lgod agfpg] clwsf/M


clwsf/M g]kfn ;/sf/n] o; P]gsf] sfof{Gjogsf]nflu cfjZos
lgodx¿ agfpg ;Sg]5 .

#)= vf/]hL / arfpM


arfpM hfFra'em cfof]u P]g, @)@^ vf/]h ul/Psf] 5 / ;f] P]g adf]lhd
eP u/]sf] sfd sf/jfxL o;} P]g adf]lhd eP u/]sf] dflgg] 5 .

7
www.lawcommission.gov.np
www.lawcommission.gov.np

cg';"rL

- bkmf % ;Fu ;DalGwt_

d=== ===================================O{Zj/sf] gfddf÷;To, lgi7fk"j{s zky


lnG5' ls k|rlnt ;+ljwfgk|lt k"0f{ jkmfbf/ /xL cfkm"n] u|x0f u/]sf] ================
kbsf] sfdsfh k|rlnt sfg'gsf] clwgdf /xL, s;}sf] 8/ gdfgL, kIfkft gu/L,
s;}k|lt k"jf{u|x jf v/fj efjgf glnO{ OdfGbf/L ;fy ug]{5' . cfˆgf] st{Jo kfngsf]
l;nl;nfdf cfkm"nfO{ hfgsf/Ldf cfPsf] s'/f d kbdf axfn /xFbf jf g/xFbf h'g;'s}
cj:yfdf klg k|rlnt sfg'gsf] kfngf ubf{ afx]s c¿ cj:yfdf s'g} lsl;daf6
klg k|s6 jf ;Í]t ug]{ 5}g .

zky u|x0f ug]{sf] zky u|x0f u/]sf] k|dfl0ft ug]{sf]

-s_ gfdM -s_ gfdM

-v_ b:tvtM -v_ b:tvtM

-u_ ldltM -u_ ldltM

-3_ ;]jfM -3_ kbM

-ª_ >]0fLM -ª_ sfof{noM

ldltM ==== x:tfIf/

8
www.lawcommission.gov.np

You might also like